projekt z dnia 4 sierpnia 2011 r. UCHWAŁA Nr /2011 RADY MINISTRÓW z dnia. 2011 r. w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne w 2011 r. Na podstawie art. 90u ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm. 1) ) uchwala się, co następuje: 1. Ustanawia się Rządowy program pomocy uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne w 2011 r., stanowiący załącznik do uchwały. 2. 1. Pomocą w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne obejmuje się dzieci realizujące w roku szkolnym 2011/2012 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz uczniów uczęszczających w roku szkolnym 2011/2012 do szkół wszystkich typów, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, o ile ich rodziny zostały zakwalifikowane do otrzymania: 1) zasiłku celowego w wysokości do 6 000 zł przyznawanego na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm. 2) ) w związku ze stratami poniesionymi w wyniku nawałnic lub innych zdarzeń atmosferycznych, w szczególności gradobicia lub powodzi, lub 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654 i Nr 139, poz. 814. 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 202, poz. 1551, Nr 219, poz. 1706 i Nr 221, poz. 1738, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 40, poz. 229, Nr 81, poz. 527, Nr 125, poz. 842 i Nr 217, poz. 1427 oraz z 2011 r. Nr 81, poz. 440 i nr 106, poz. 622 1
2) zasiłku celowego w wysokości 5 000 zł przyznawanego na podstawie uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników, producentów rolnych i rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych, z wyłączeniem zasiłku celowego przyznawanego w związku ze szkodami spowodowanymi wystąpieniem w 2011 r. przymrozków wiosennych. 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. PREZES RADY MINISTRÓW 2
Załącznik do uchwały nr /2011 Rady Ministrów z dnia 2011 r. Rządowy program pomocy uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne w 2011 r. I. WSTĘP Występujące na terenie kraju w lipcu 2011 r. nawałnice, huragany i deszcze nawalne spowodowały znaczne szkody w gospodarstwach domowych oraz gospodarstwach rolniczych. Wielu uczniów z rodzin dotkniętych skutkami niekorzystnych zjawisk atmosferycznych utraciło podstawowe wyposaŝenie edukacyjne lub pośrednio, poprzez zmianę przeznaczenia wydatków z budŝetów domowych, moŝe napotkać znaczne utrudnienia w nabyciu przez rodziców niezbędnego wyposaŝenia szkolnego. Ponadto straty powodowane niestabilną sytuacją pogodową w latach ubiegłych, oraz moŝliwość wystąpienia w nadchodzących miesiącach innych negatywnych dla gospodarstw domowych i gospodarstw rolniczych zjawisk atmosferycznych, w szczególności powodzi, spowodowały podjęcie działań interwencyjnych ze strony państwa. W związku ze stratami poniesionymi przez rodziny w wyniku nawałnic uruchomiono wypłacanie zasiłków celowych w wysokości do 6 tys. zł na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.). Uruchomiono takŝe wypłatę zasiłków celowych w wysokości 5 tys. zł dla rodzin rolniczych na podstawie uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników, producentów rolnych i rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych. Przyznanie uczniom z rodzin dotkniętych skutkami nawałnic, huraganu, deszczu nawalnego, gradobicia lub powodzi dofinansowania zakupu niezbędnego wyposaŝenia edukacyjnego będzie rozszerzeniem katalogu realizowanych instrumentów pomocy społecznej w zakresie wspierania rodzin w związku ze stratami poniesionymi w wyniku niekorzystnych zdarzeń atmosferycznych. 3
W związku z powyŝszym, korzystając takŝe z doświadczeń lat ubiegłych w realizacji programów wyrównujących warunki startu szkolnego, w szczególności Rządowego programu realizowanego w 2010 r. na podstawie uchwały nr 76/2010 Rady Ministrów z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w 2010 r. - "Wyprawka szkolna" oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne, Rząd przygotował program pomocy uczniom w formie jednorazowego zasiłku losowego na cele edukacyjne w 2011 r. II. CEL PROGRAMU Celem programu jest wyrównywanie szans edukacyjnych i wspieranie rozwoju edukacyjnego dzieci i uczniów przez objęcie dzieci i uczniów pomocą w formie jednorazowego zasiłku losowego na cele edukacyjne. Ze względu na skutki występujących na terenie kraju w 2011 r. nawałnic, huraganów, deszczy nawalnych lub gradobicia, a takŝe mogących wystąpić powodzi, konieczne jest zapewnienie dzieciom i uczniom dodatkowego wsparcia finansowego na cele edukacyjne, tj. w szczególności na zakup podręczników, pomocy dydaktycznych lub na pokrycie innych wydatków edukacyjnych. III. BENEFICJENCI PROGRAMU Pomoc moŝe być udzielona dzieciom realizującym w roku szkolnym 2011/2012 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz uczniom uczęszczającym w roku szkolnym 2011/2012 do szkół wszystkich typów, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, o ile ich rodziny zostały zakwalifikowane do otrzymania: 1) zasiłku celowego w wysokości do 6 000 zł przyznawanego na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm. 2) ) w związku ze stratami poniesionymi w wyniku nawałnic lub innych zdarzeń atmosferycznych, w szczególności gradobicia lub powodzi, lub 2) zasiłku celowego w wysokości 5 000 zł przyznawanego na podstawie uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 202, poz. 1551, Nr 219, poz. 1706 i Nr 221, poz. 1738, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 40, poz. 229, Nr 81, poz. 527, Nr 125, poz. 842 i Nr 217, poz. 1427 oraz z 2011 r. Nr 81, poz. 440 i nr 106, poz. 622 4
pomocy dla rolników, producentów rolnych i rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych. Nie przewiduje się przyznania pomocy w formie jednorazowego zasiłku losowego na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów z rodzin, które zastały zakwalifikowane do otrzymania pomocy, na podstawie uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników, producentów rolnych i rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych, w związku ze szkodami spowodowanymi wystąpieniem w 2011 r. przymrozków wiosennych. Szacuje się, Ŝe liczba beneficjentów pomocy wyniesie do 7 000 dzieci i uczniów. W przypadku wystąpienia w kolejnych miesiącach 2011 r. nawałnic, huraganu, deszczu nawalnego, gradobicia lub powodzi programem zostanie objęta odpowiednio większa liczba dzieci i uczniów. IV. ZASADY FINANSOWANIA PROGRAMU Wójt, burmistrz, prezydent miasta sporządza listę dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne. Zasiłek losowy na cele edukacyjne jest jednorazowym świadczeniem pienięŝnym, którego wysokość wynosi 1 000 zł dla jednego dziecka lub ucznia. Na realizację wypłaty zasiłków losowych na cele edukacyjne zaplanowano 7 000 tys. zł ze środków rezerwy celowej Nr 26 budŝetu państwa Dofinansowanie Narodowego Programu Stypendialnego, w tym wyprawka szkolna. Minister Edukacji Narodowej przedstawi propozycję podziału środków dla poszczególnych województw Ministrowi Finansów niezwłocznie po otrzymaniu zapotrzebowania na środki od poszczególnych wojewodów. W przypadku dodatkowych potrzeb finansowych związanych ze zwiększeniem liczby dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne, Minister 5
Edukacji Narodowej, na wniosek wojewody, wystąpi do Ministra Finansów o uruchomienie dodatkowej transzy środków. Wystąpienia wojewody do Ministra Edukacji Narodowej będą moŝliwe do dnia 26 września 2011 r. Wysokość uruchamianych środków dla poszczególnych województw obliczona zostanie według zasady: liczba dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne x 1 000 zł. Wojewodowie zwiększą odpowiednio budŝety gmin, na terenie których mieszkają rodziny dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne. V. ZASADY WYPŁATY ZASIŁKU LOSOWEGO NA CELE EDUKACYJNE Wójt, burmistrz, prezydent miasta przyznając jednorazowe świadczenie pienięŝne ze środków pomocy społecznej w wysokości do 6 000 zł w związku ze stratami poniesionymi przez rodziny w wyniku niekorzystnych zdarzeń atmosferycznych (tj. na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników, producentów rolnych i rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych) ustali liczbę dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania jednorazowego zasiłku losowego na cele edukacyjne w danej rodzinie. Po otrzymaniu dotacji z budŝetu państwa wójt, burmistrz, prezydent miasta wypłaca niezwłocznie jednorazowy zasiłek losowy na cele edukacyjne rodzicom dziecka lub ucznia (rodzicom zastępczym, prawnym opiekunom) lub pełnoletniemu uczniowi. Dotację dla gmin na realizację programu przekazuje wojewoda, na wniosek odpowiednio wójta gminy, burmistrza lub prezydenta miasta. VI. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU W ZAKRESIE WYPŁATY ZASIŁKÓW LOSOWYCH NA CELE EDUKACYJNE Lp. Zadanie Termin realizacji 6
1. Przekazanie Ministrowi Edukacji Narodowej przez wojewodów informacji o liczbie dzieci i uczniów, którym naleŝy udzielić pomocy w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne. 2. Poinformowanie przez Ministra Edukacji Narodowej właściwego dysponenta części budŝetowej i Ministra Finansów o wysokości środków przyznanych na wypłatę zasiłków losowych na cele edukacyjne. 3. Wystąpienie właściwego dysponenta części budŝetowej do Ministra Finansów o zwiększenie planu wydatków na wypłatę zasiłków losowych na cele edukacyjne. 4. Zwiększenie przez właściwego wojewodę budŝetów gmin o środki na wypłatę zasiłków losowych na cele edukacyjne. Niezwłocznie po zebraniu informacji o liczbie dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne, jednakŝe nie później niŝ do dnia 26 września 2011 r. Niezwłocznie po przekazaniu przez właściwego wojewodę informacji o liczbie dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne, jednakŝe nie później niŝ do dnia 28 września 2011 r. Niezwłocznie po otrzymaniu przez dysponenta informacji, o której mowa w pkt 2., jednakŝe nie później niŝ do dnia 30 września 2011 r. Niezwłocznie po zwiększeniu przez Ministra Finansów planu wydatków, o którym mowa w pkt 3. 5. Wypłata zasiłków losowych na cele edukacyjne. Niezwłocznie po zwiększeniu przez właściwego wojewodę budŝetów gmin, o którym mowa w pkt 4. VII. DZIAŁANIA LEGISLACYJNE Niezbędne będzie wydanie, zgodnie z upowaŝnieniem zawartym w art. 90u ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne w 2011 r. 7
Uzasadnienie Występujące na terenie kraju w lipcu 2011 r. nawałnice, huragany, deszcze nawalne i gradobicia, które spowodowały zniszczenia w gospodarstwach domowych oraz gospodarstwach rolniczych, a takŝe moŝliwość wystąpienia powyŝszych zjawisk atmosferycznych w kolejnych miesiącach 2011 r., ewentualnie równieŝ powodzi, skutkują potrzebą podjęcia działań interwencyjnych ze strony państwa. Celem działań interwencyjnych jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rodzin, w tym umoŝliwienie zakupu niezbędnego wyposaŝenia edukacyjnego dla dzieci z rodzin dotkniętych wyŝej wymienionymi niekorzystnymi zdarzeniami atmosferycznymi. W związku z powyŝszym wprowadza się Rządowy program pomocy uczniom w formie o zasiłku losowego na cele edukacyjne w 2011 r. Rządowy program umoŝliwia wypłatę jednorazowych świadczeń pienięŝnych dla dzieci i uczniów pochodzących z rodzin, które w bieŝącym roku ucierpiały na skutek gwałtownych nawałnic, huraganu, deszczu nawalnego, gradobicia lub ewentualnie powodzi. Biorąc pod uwagę dotychczasową skalę zjawiska, istnieje prawdopodobieństwo występowania podobnych zjawisk atmosferycznych równieŝ na innych terenach kraju, niŝ to miało miejsce w lipcu 2011 r. (tj. w województwie mazowieckim oraz łódzkim). Zatem, w przypadku konieczności wypłaty świadczeń pienięŝnych kolejnym grupom dzieci i uczniów, zakres odbiorców programu ulegnie odpowiednio rozszerzeniu w stosunku do liczby odbiorców obecnie szacowanej (7 000 uczniów). Uchwała Rady Ministrów zakłada wypłatę jednorazowego zasiłku losowego na cele edukacyjne dzieciom realizującym w roku szkolnym 2011/2012 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz uczniom uczęszczającym w roku szkolnym 2011/2012 do szkół wszystkich typów, z wyjątkiem szkół dla dorosłych. Dzieci i uczniowie uprawnione do uzyskania pomocy w tej formie pochodzą z rodzin zakwalifikowanych do otrzymania zasiłku celowego ze środków pomocy społecznej w wysokości do 6 000 zł (na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), w związku ze stratami poniesionymi w wyniku nawałnic lub innych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, które wystąpiły lub wystąpią na terenie kraju w 2011 r., oraz z rodzin rolniczych zakwalifikowanych do jednorazowego zasiłku celowego w wysokości 5 000 zł realizowanego na podstawie uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników, producentów rolnych i 8
rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych. Zasiłek celowy ze środków pomocy społecznej w wysokości do 6 tys. zł otrzymują rodziny, które w wyniku klęski Ŝywiołowej nie mogą ze środków własnych zaspokoić niezbędnych potrzeb Ŝyciowych. Weryfikację potrzeb - na podstawie uproszczonego wywiadu środowiskowego - prowadzą gminy, wnioskując następnie do wojewody o wypłaty. Po akceptacji wniosków, pieniądze są przekazywane przez wojewodę do gminnych ośrodków pomocy społecznej. Zasiłek celowy w wysokości 5 tys. zł otrzymują rodziny rolnicze, prowadzące gospodarstwa rolne lub działy specjalne produkcji rolnej, na podstawie uchwały nr 113/2011 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników, producentów rolnych i rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011 r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych. Przy przyznawaniu zasiłku celowego nie przeprowadza się wywiadu środowiskowego i nie stosuje się kryterium dochodowego. Zasiłki są udzielane przez ośrodki pomocy społecznej. O pomoc mogą ubiegać się rolnicy, producenci rolni lub rodziny rolnicze, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej szkody spowodowane przez: 1) huragan lub deszcz nawalny w uprawach rolnych lub zwierzętach gospodarskich, lub przymrozki wiosenne w drzewach lub krzewach owocowych, oszacowane przez komisję, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22, poz. 121, z późn. zm.), wyniosą średnio powyŝej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej w stosunku do produkcji z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o wielkości produkcji najwyŝszej i najniŝszej, lub 2) huragan lub deszcz nawalny w budynkach inwentarskich, magazynowoskładowych, szklarniach oraz innych budynkach i budowlach słuŝących do produkcji rolniczej, tunelach foliowych, ciągnikach, maszynach i urządzeniach rolniczych wyniosą powyŝej 1050 zł. 9
Pomoc w formie jednorazowego zasiłku losowego na cele edukacyjne nie obejmuje dzieci i uczniów, których rodziny zostały zakwalifikowane do powyŝszego zasiłku celowego ze względu na szkody spowodowane wystąpieniem przymrozków wiosennych. Skutki przymrozków wiosennych nie mają bezpośredniego wpływu na zapewnienie niezbędnego wyposaŝenia edukacyjnego uczniów na nowy rok szkolny. Dzieci i uczniowie z rodzin poszkodowanych w wyniku przymrozków wiosennych w roku szkolnym 2010/2011 były objęte wsparciem finansowym na cele edukacyjne w formie zasiłku szkolnego lub stypendium szkolnego na podstawie przepisów rozdziału 8a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). 10