Ewolucja pojęcia przyłącza wodociągowego i przyłącza kanalizacyjnego w polskim prawodawstwie w latach 1928-2009 Gdynia, 23 lutego 2009 roku

Ewolucja pojęcia przyłącza wodociągowego i przyłącza kanalizacyjnego w polskim prawodawstwie w latach 1928-2009 Gdynia, 23 lutego 2009 roku Strona 1 z 13

EWOLUCJA POJĘCIA PRZYŁĄCZA WODOCIĄGOWEGO W POLSKIM PRAWODAWSTWIE W LATACH 1928-2009 AKT PRAWNY PUBLIKATOR OKRES OBOWIĄZYWANIA przepisy miejscowe Monitor Polski wejście w życie wydane na podstawie art. dla miasta konkretnego przepisu 410 pkt. 9, art. 415, 416 i Warszawy; prawa miejscowego 417 rozporządzenia Dziennik 07.12.1956 (w sprawach Prezydenta Wojewódzki unormowanych w Rzeczypospolitej z dnia dla innych rozporządzeniu Ministrów 16 lutego 1928 r. miejscowości Budownictwa oraz o prawie budowlanem Gospodarki Komunalnej i zabudowaniu osiedli z dnia 9 października 1956 (Dz. U. z 1928 r. nr 23, r. w sprawie urządzeń poz. 202) instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych) rozporządzenie Ministrów Budownictwa oraz Gospodarki Komunalnej z dnia 9 Dz. U. z 1956 r. nr 48, poz. 216 07.12.1956 14.08.1961 (13.08.1961 w zakresie 3 i 4 rozporządzenia) POJĘCIE PRZYŁĄCZA WODOCIĄGOWEGO określone w przepisach miejscowych przykład: Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 1 sierpnia 1936 r. w sprawie przepisów miejscowych o zaopatrywaniu ludności w wodę oraz o usuwaniu nieczystości i wód opadowych w mieście stoł. Warszawie (M. P. Nr 187 z 1936 r., poz. 349) Połączenie domowych urządzeń wodociągowych z wodociągiem miejskim. 5. (1) Połączenia domowych urządzeń wodociągowych z wodociągiem miejskim na przestrzeni od zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie do rurociągu ulicznego wykona Zarząd Miejski na koszt właściciela nieruchomości. (2) Właściciel nieruchomości przed rozpoczęciem robót powinien wpłacić do kasy miejskiej potrzebną na ten cel zaliczkę w wysokości, określonej przez Zarząd Miejski. Ostateczne uregulowanie należności z tego tytułu powinno nastąpić po wykonaniu połączenia przez Zarząd Miejski (3) Połączenia te na przestrzeni od zaworu głównego do rurociągu ulicznego stanowią własność gminy i będą na jej koszt utrzymywane. Jeżeli jednak uszkodzenie lub nieprawidłowe działanie tych połączeń powstało wskutek niewłaściwego korzystania z domowych urządzeń wodociągowych lub niewłaściwego utrzymywania tych urządzeń, koszt naprawy lub zamiany uszkodzonego, względnie nieprawidłowo działającego urządzenia ponosi właściciel nieruchomości. Z tytułu szkód i strat, mogących powstać dla właściciela nieruchomości w związku z naprawą odcinka przewodu wodociągowego pomiędzy granicą nieruchomości a zaworem głównym, właściciel nieruchomości nie może rościć żadnych pretensyj do Gminy. 6. (1) Wszystkie urządzenia wodociągowe, zabudowane pod poziomem ulic i placów, stanowią własność Gminy. (2) Wszelkie odgałęzienia od połączeń przed wodomierzem są zabronione. 3. 1. Budynki lub ich części, nowowznoszone, odbudowywane, powiększone albo przebudowane oraz budynki, w których dokonano gruntownej naprawy (kapitalny remont), przeznaczone na pobyt ludzi lub na cele produkcyjne, użytkowe i usługowe, powinny być przed oddaniem do 1

października 1956 r. w sprawie urządzeń instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. Dz. U. z 1960 r. nr 11, poz. 72 użytku zaopatrzone w urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz połączone z wodociągiem i kanałem publicznym, 2. Właściciele budynków określonych w ust. 1 wznoszonych na terenach osiedli wiejskich do czasu otwarcia wodociągu lub kanału publicznego na przyległej ulicy (drodze) lub placu zwolnieni są od obowiązku zaopatrzenia tych budynków w urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz połączenia z wodociągiem i kanałem publicznym, obowiązani są jednak zabezpieczyć zaopatrzenie nieruchomości w wodę oraz usuwanie ścieków w sposób ustalony przez dostawcę wody. 4. 1. W uzasadnionych przypadkach właściciel nieruchomości położonej na terenie osiedla miejskiego może być zwolniony przez prezydium właściwej rady narodowej od obowiązku połączenia domowych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z wodociągiem i kanałem publicznym, a w szczególności, gdy warunki lokalne uniemożliwiają wykonanie tych połączeń lub gdy koszt ich wykonania jest zbyt wysoki w stosunku do wartości nieruchomości, zaopatrzenie zaś nieruchomości w wodę oraz usuwanie wód opadowych i ścieków jest należycie zabezpieczone w inny sposób. Z ustaniem powodu zwolnienia od tego obowiązku zwolnienie traci swą ważność. 2. W przypadkach uzasadnionych warunkami miejscowymi, a w szczególności gdyby tego wymagały warunki higieniczne, prezydium wojewódzkiej rady narodowej może rozciągnąć obowiązek określony w 3 ust. 1 na poszczególne obiekty i ich grupy lub części nowowznoszone albo przebudowywane na terenach osiedli wiejskich. ( ) 5. 1. Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne na terenie nieruchomości oraz odcinek przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych do połączenia z przewodem ulicznym można wykonywać, tylko na podstawie zatwierdzonego projektu ( ) 15. 1. Połączenie domowych urządzeń wodociągowych z wodociągiem publicznym na przestrzeni od zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie do rurociągu ulicznego oraz przyłączenie domowych urządzeń kanalizacyjnych do kanału publicznego, przez wybudowanie przykanalika, od granic nieruchomości do kanału, wykonuje dostawca wody lub przedsiębiorstwa określone w 6, pod nadzorem dostawcy wody. 2. Połączenia w granicach określonych w ust. 1 stanowią własność dostawcy wody. 01.03.1960 01.01.1975 Art. 2 (...) 2. Urządzeniami wodociągowymi w rozumieniu ustawy są urządzenia służące do ujęcia wody podziemnej lub powierzchniowej, do 2

o zaopatrywaniu ludności w wodę zarządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 6 maja 1963 r. w sprawie wytycznych dotyczących warunków korzystania z urządzeń wodociągowych oraz utrzymania ich w stanie zdatnym do użytku ustawa z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne M. P. z 1963 r. nr 40, poz. 199 Dz. U. z 1974 r. nr 38, poz. 230 uzdatniania jej lub oczyszczania oraz gromadzenia i przesyłania pod odpowiednim ciśnieniem do granic poszczególnych nieruchomości lub innych miejsc korzystania z niej przez ludność (...) Art. 14.1. Właściciele budynków nowo wznoszonych odbudowanych lub gruntownie naprawionych (kapitalnie odremontowanych), przeznaczonych na cele mieszkalne lub użytkowe, mają obowiązek zaopatrywania budynku na własny koszt w instalacje wodociągowe i połączenia go z siecią wodociągową biegnącą wzdłuż przyległej ulicy. 2. Właściciele i użytkownicy nieruchomości już zabudowanych mają obowiązek podłączenia ich nieruchomości na własny koszt do sieci wodociągowej w ciągu jednego roku od założenia sieci wzdłuż przyległej ulicy; po upływie tego okresu organ gospodarki komunalnej prezydium rady narodowej może dokonać podłączenia na koszt właściciela i zabezpieczyć wydatkowane środki na nieruchomości z ustawowym pierwszeństwem hipotecznym. 15.05.1963 08.03.1977 3. 1. Dostawca wody ma obowiązek utrzymywać urządzenia wodociągowe, w tym sieć wodociągową z połączeniami do zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie, w należytym stanie, zapewniającym stały dopływ wody do instalacji odbiorców. 2. Właściciel nieruchomości ma obowiązek konserwowania i utrzymania w należytym stanie wewnętrznej instalacji wodociągowej, zaczynającej się od zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie. ( ) 01.01.1975 01.01.2002 Art. 98. 1. Do urządzeń zaopatrzenia w wodę zalicza się studnie publiczne oraz urządzenia wodne służące do ujęcia i poboru wody, jak również urządzenia służące do jej magazynowania, uzdatniania i rozprowadzania (...) (...) Art. 99. 1. Urządzenia zaopatrzenia w wodę i urządzenia kanalizacyjne miast oraz państwowych jednostek organizacyjnych gospodarki rolnej wykonywane są na koszt budżetu państwa. 2. Urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorcze urządzenia kanalizacyjne wsi wykonywane są na koszt budżetu państwa ze zwrotem części kosztów przez zainteresowanych właścicieli nieruchomości. Wykonywanie urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi obejmuje również doprowadzenie sieci wodociągowej na teren 3

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1977 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz opłat za wodę wprowadzanie ścieków i Dz. U. z 1977 r. nr 7, poz. 29 nieruchomości i założenie jednego punktu poboru wody. (...) 4. Urządzenia zaopatrzenia w wodę oraz urządzenia kanalizacyjne inne niż określone w ust. 1 i 2 wykonują zakłady na własny koszt. (...) Art. 100. Urządzenia zaopatrzenia w wodę oraz urządzenia kanalizacyjne wykonane na koszt budżetu państwa i ze zwrotem części kosztów przez zainteresowanych właścicieli nieruchomości stanowią własność Państwa. Art. 101. 1. Właściciel budynku w mieście obowiązany jest w czasie jego budowy do założenia wewnętrznej instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej na własny koszt. Połączenie jej z przewodami sieci wodociągowej i kanalizacyjnej stanowiącej własność Państwa powinno nastąpić w terminie ustalonym przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta). 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do właściciela budynku odbudowywanego lub poddanego kapitalnemu remontowi (...) Art. 103. Utrzymanie i eksploatacja urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych należy do właściciela tych urządzeń. 08.03.1977 01.01.1987 1. Obowiązek właściciela urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych miast oraz urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi w zakresie utrzymania i eksploatacji tych urządzeń obejmuje: 1) urządzenia wodociągowe do zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie, ( ) 3. 1. Właściciele nieruchomości, do których doprowadzono na koszt Państwa urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi i założono punkt poboru wody albo z których są odprowadzane ścieki do zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, są obowiązani do zwrotu części kosztów wykonania tych urządzeń ( ) 4. 1. Należność za urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi określa poniższa tabela: ( ) 3. Jeżeli wyłącznym źródłem utrzymania właściciela jest gospodarstwo rolne, należność określoną w ust. 1 i 2 obniża się: 1) o 25% przy przychodowości gospodarstwa do 7.700 zł, 2) o 15% przy przychodowości gospodarstwa do 14.500 zł. 4. Właścicielowi, który na własny koszt podłączył nieruchomość do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi po ich oddaniu do eksploatacji, należność określoną w ust. 1 i 2 obniża się o 20%; właścicielowi takiemu nie przysługuje ulga, o której mowa w ust. 3. ( ) 5. 1. Należność właścicieli nieruchomości, których wyłącznym źródłem utrzymania jest emerytura lub renta albo świadczenia alimentacyjne, określa 4

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1986 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz opłat za wodę i wprowadzanie ścieków Dz. U. z 1986 r. nr 47, poz. 234 poniższa tabela: ( ) ( ) 6. Należność zmniejsza się o wartość odszkodowania przysługującego właścicielowi nieruchomości za szkody poniesione w związku z wykonaniem urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, stanowiących własność Państwa. 01.01.1987 05.01.1997 1. Obowiązek właściciela urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych miast oraz urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, w zakresie utrzymania i eksploatacji tych urządzeń, dotyczy: 1) urządzenia wodociągowego do zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie, ( ) ( ) 4. Właściciel nieruchomości, do której doprowadzono na koszt Państwa urządzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi i założono punkt poboru wody lub do której doprowadzono zbiorcze urządzenie kanalizacyjne wsi, jest zobowiązany do zwrotu części kosztów tych urządzeń. ( ) 5. 1. Należność za urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi i zbiorcze urządzenia kanalizacyjne wsi z tytułu zwrotu części kosztów wykonania tych urządzeń, zwaną dalej należnością, ustala się jako równowartość pieniężną żyta, według ilości podanej w tabeli: ( ) (...) 6. 1. Właścicielowi nieruchomości, którego wyłącznym źródłem utrzymania jest praca w gospodarstwie rolnym i który nie płaci podatku rolnego od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, należność obniża się: 1) jeżeli powierzchnia gospodarstwa nie przekracza 2 ha przeliczeniowych ustalonych dla celów podatku rolnego - o 30%, 2) jeżeli powierzchnia gospodarstwa nie przekracza 5 ha przeliczeniowych ustalonych dla celów podatku rolnego - o 15%. 2. Właścicielowi nieruchomości, którego wyłącznym źródłem utrzymania jest emerytura lub renta albo świadczenia alimentacyjne, należność obniża się o 90%. ( ) 5. Właścicielowi, który na własny koszt podłączył nieruchomość do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi po ich oddaniu do eksploatacji, należność obniża się o 50%, z tym że właścicielowi temu nie przysługuje ulga, o której mowa w ust. 1. (...) 7. Należność zmniejsza się o wartość odszkodowania przysługującego właścicielowi nieruchomości za szkody poniesione w związku z wykonaniem urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, stanowiących własność Państwa. 5

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz zasad ustalania opłat za wodę i odprowadzanie ścieków rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków Dz. U. z 1996 r. nr 151, poz. 716 Dz. U. z 1999 r. nr 74, poz. 836 Dz. U. z 2001 r. nr 72, poz. 747 05.01.1997 01.01.2002 1. Utrzymanie i eksploatacja studni publicznych i urządzeń wodociągowych, wraz z zaworem za wodomierzem głównym na przyłączu lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie, określonym w warunkach technicznych przyłączenia obiektu do tych urządzeń, oraz urządzeń kanalizacyjnych do pierwszej studzienki na przykanaliku, licząc od strony budynku lub do miejsca przeznaczonego na jej wybudowanie, należy do właścicieli tych urządzeń. 10.12.1999 do dnia dzisiejszego 3. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają: ( ) 10) instalacja wodociągowa - układ przewodów wody zimnej w budynku wraz z armaturą i wyposażeniem, mający początek w miejscu połączenia przewodu z zaworem odcinającym tę instalację od wodomierza umieszczonego na przyłączu wodociągowym, a zakończenie w punktach czerpalnych wody zimnej, ( ) 14.01.2002 17.08.2005 Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: ( ) 6) przyłącze wodociągowe - odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym; ( ) 7) sieć - przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego; ( ) 16) urządzenia wodociągowe - ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia służące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody; ( ) Art. 15. 1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić realizację budowy i rozbudowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1. 2. Realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia 6

ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2005 r. nr 85, poz. 729 17.08.2005 do dnia dzisiejszego przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. 3. Koszty zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego pokrywa przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego - odbiorca usług. 4. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: ( ) 6) przyłącze wodociągowe - odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym; ( ) 7) sieć - przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego; ( ) 16) urządzenia wodociągowe - ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia służące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody; ( ) Art. 15. 1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1. 2. Realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. 3. Koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego - odbiorca usług. 4. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. 7

EWOLUCJA POJĘCIA PRZYŁĄCZA KANALIZACYJNEGO W POLSKIM PRAWODAWSTWIE W LATACH 1928-2009 AKT PRAWNY PUBLIKATOR OKRES OBOWIĄZYWANIA przepisy miejscowe wydane Monitor Polski na podstawie art. 410 pkt. 9, dla miasta art. 415, 416 i 417 Warszawy; rozporządzenia Prezydenta Dziennik Rzeczypospolitej z dnia Wojewódzki dla 16 lutego 1928 r. innych o prawie budowlanem i miejscowości zabudowaniu osiedli (Dz. U. z 1928 r. nr 23, poz. 202) rozporządzenie Ministrów Budownictwa oraz Gospodarki Komunalnej z dnia 9 października 1956 r. w sprawie urządzeń instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Dz. U. z 1956 r. nr 48, poz. 216 wejście w życie konkretnego przepisu prawa miejscowego 07.12.1956 (w sprawach unormowanych w rozporządzeniu Ministrów Budownictwa oraz Gospodarki Komunalnej z dnia 9 października 1956 r. w sprawie urządzeń instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych) 07.12.1956 14.08.1961 (13.08.1961 w zakresie 3 i 4 rozporządzenia) POJĘCIE PRZYŁĄCZA KANALIZACYJNEGO określone w przepisach miejscowych przykład: Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 1 sierpnia 1936 r. w sprawie przepisów miejscowych o zaopatrywaniu ludności w wodę oraz o usuwaniu nieczystości i wód opadowych w mieście stoł. Warszawie (M. P. Nr 187 z 1936 r., poz. 349) Połączenie domowych urządzeń kanalizacyjnych z kanałami miejskimi. 31. (1) Przyłączenie domowych urządzeń kanalizacyjnych wykona Zarząd Miejski na koszt właściciela nieruchomości przez wybudowanie przykanalika od granicy nieruchomości do kanału ulicznego. (2) Właściciel nieruchomości przed rozpoczęciem robót powinien wpłacić do kasy miejskiej potrzebną na ten cel zaliczkę w wysokości, określonej przez Zarząd Miejski. Ostateczne uregulowanie należności z tego tytułu powinno nastąpić po wykonaniu połączenia przez Zarząd Miejski (3) Przykanalik ten stanowi własność gminy i będzie na jej koszt utrzymywany. Jeżeli jednak uszkodzenie lub nieprawidłowe działanie przykanalika powstało wskutek niewłaściwego korzystania z domowych urządzeń kanalizacyjnych lub niewłaściwego utrzymywania tych urządzeń, koszt naprawy lub zamiany uszkodzonego, względnie nieprawidłowo działającego przykanalika ponosi właściciel nieruchomości. Z tytułu szkód i strat, mogących powstać dla właściciela nieruchomości w związku z naprawą przykanalika, właściciel nieruchomości nie może rościć żadnych pretensyj do Gminy. 32. Wszystkie urządzenia kanalizacyjne, zbudowane pod poziomem ulic i placów, stanowią własność Gminy. ( ) B. U r z ą d z e n i a k a n a l i z a c y j n e. Przewody. 62. (1) Ścieki i wody opadowe odprowadza się za pomocą pionowych przewodów spustowych, połączonych z poziomymi przewodami odpływowymi i zaopatrzonych w przewody wentylacyjne do przewietrzania instalacji (2) Przewody odpływowe łączą się z kanałami ulicznymi za pomocą przykanalików. 3. 1. Budynki lub ich części, nowowznoszone, odbudowywane, powiększone albo przebudowane oraz budynki, w których dokonano gruntownej naprawy (kapitalny remont), przeznaczone na pobyt ludzi lub na cele produkcyjne, użytkowe i usługowe, powinny być przed oddaniem do użytku zaopatrzone w urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz połączone z wodociągiem i kanałem publicznym, 2. Właściciele budynków określonych w ust. 1 wznoszonych na terenach osiedli wiejskich do czasu otwarcia wodociągu lub kanału publicznego na przyległej ulicy (drodze) lub placu zwolnieni są od obowiązku zaopatrzenia tych budynków w urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne oraz połączenia z wodociągiem i kanałem publicznym, obowiązani są 8

ustawa z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne Dz. U. z 1974 r. nr 38, poz. 230 jednak zabezpieczyć zaopatrzenie nieruchomości w wodę oraz usuwanie ścieków w sposób ustalony przez dostawcę wody. 4. 1. W uzasadnionych przypadkach właściciel nieruchomości położonej na terenie osiedla miejskiego może być zwolniony przez prezydium właściwej rady narodowej od obowiązku połączenia domowych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z wodociągiem i kanałem publicznym, a w szczególności, gdy warunki lokalne uniemożliwiają wykonanie tych połączeń lub gdy koszt ich wykonania jest zbyt wysoki w stosunku do wartości nieruchomości, zaopatrzenie zaś nieruchomości w wodę oraz usuwanie wód opadowych i ścieków jest należycie zabezpieczone w inny sposób. Z ustaniem powodu zwolnienia od tego obowiązku zwolnienie traci swą ważność. 2. W przypadkach uzasadnionych warunkami miejscowymi, a w szczególności gdyby tego wymagały warunki higieniczne, prezydium wojewódzkiej rady narodowej może rozciągnąć obowiązek określony w 3 ust. 1 na poszczególne obiekty i ich grupy lub części nowowznoszone albo przebudowywane na terenach osiedli wiejskich. ( ) 5. 1. Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne na terenie nieruchomości oraz odcinek przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych do połączenia z przewodem ulicznym można wykonywać, tylko na podstawie zatwierdzonego projektu ( ) 15. 1. Połączenie domowych urządzeń wodociągowych z wodociągiem publicznym na przestrzeni od zaworu głównego za wodomierzem lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie do rurociągu ulicznego oraz przyłączenie domowych urządzeń kanalizacyjnych do kanału publicznego, przez wybudowanie przykanalika, od granic nieruchomości do kanału, wykonuje dostawca wody lub przedsiębiorstwa określone w 6, pod nadzorem dostawcy wody. 2. Połączenia w granicach określonych w ust. 1 stanowią własność dostawcy wody. ( ) 17. Połączenia domowej sieci kanalizacyjnej z kanałami publicznymi powinny odpowiadać warunkom podanym każdorazowo lub ogłoszonym przez dostawcę wody co do sposobu odprowadzania ścieków i wód deszczowych do kanałów publicznych oraz co do ilości połączeń. ( ) 68. ( ) 2. Na głównym przewodzie odpływowym w pobliżu przejścia tego przewodu w połączenie z kanałem publicznym powinien być urządzony na terenie nieruchomości otwór rewizyjny zamykany hermetycznie. Poza tym takie otwory rewizyjne należy urządzić w miarę potrzeby w podziemnej i nadziemnej sieci kanalizacyjnej. ( ) 01.01.1975 01.01.2002 Art. 98. (...) 2. Do urządzeń kanalizacyjnych zalicza się urządzenia służące do ujęcia, oczyszczania oraz odprowadzania ścieków. Art. 99. 1. Urządzenia zaopatrzenia w wodę i urządzenia kanalizacyjne miast oraz państwowych jednostek kanalizacyjnych gospodarki rolnej wykonywane są na koszt budżetu państwa. 2. Urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorcze urządzenia kanalizacyjne wsi wykonywane są na koszt budżetu państwa ze zwrotem części kosztów przez zainteresowanych właścicieli nieruchomości. (...) 4. Urządzenia zaopatrzenia w wodę 9

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1977 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz opłat za wodę i wprowadzanie ścieków rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1986 r. w Dz. U. z 1977 r. nr 7, poz. 29 Dz. U. z 1986 r. nr 47, poz. 234 oraz urządzenia kanalizacyjne inne niż określone w ust. 1 i 2 wykonują zakłady na własny koszt. (...) Art. 100. Urządzenia zaopatrzenia w wodę oraz urządzenia kanalizacyjne wykonane na koszt budżetu państwa i ze zwrotem części kosztów przez zainteresowanych właścicieli nieruchomości stanowią własność Państwa. Art. 101.1. Właściciel budynku w mieście obowiązany jest w czasie jego budowy do założenia wewnętrznej instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej na własny koszt. Połączenie jej z przewodami sieci wodociągowej i kanalizacyjnej stanowiącej własność Państwa powinno nastąpić w terminie ustalonym przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta). 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do właściciela budynku odbudowywanego lub poddanego kapitalnemu remontowi (...) Art. 103. Utrzymanie i eksploatacja urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych należy do właściciela tych urządzeń. 08.03.1977 01.01.1987 1. Obowiązek właściciela urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych miast oraz urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi w zakresie utrzymania i eksploatacji tych urządzeń obejmuje: (...) 3) urządzenia kanalizacyjne do pierwszej studzienki na przykanaliku lub do punktu określonego przez jednostkę sprawującą zarząd nad urządzeniami zaopatrzenia w wodę i urządzeniami kanalizacyjnymi, zwaną dalej dostawcą wody ( ) 3. 1. Właściciele nieruchomości, do których doprowadzono na koszt Państwa urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi i założono punkt poboru wody albo z których są odprowadzane ścieki do zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, są obowiązani do zwrotu części kosztów wykonania tych urządzeń ( ) 4. ( ) 2. Należność za zbiorcze urządzenia kanalizacyjne wsi wynosi 150% należności za urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę. 3. Jeżeli wyłącznym źródłem utrzymania właściciela jest gospodarstwo rolne, należność określoną w ust. 1 i 2 obniża się: 1) o 25% przy przychodowości gospodarstwa do 7.700 zł, 2) o 15% przy przychodowości gospodarstwa do 14.500 zł. 4. Właścicielowi, który na własny koszt podłączył nieruchomość do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi po ich oddaniu do eksploatacji, należność określoną w ust. 1 i 2 obniża się o 20%; właścicielowi takiemu nie przysługuje ulga, o której mowa w ust. 3. ( ) 5. 1. Należność właścicieli nieruchomości, których wyłącznym źródłem utrzymania jest emerytura lub renta albo świadczenia alimentacyjne, określa poniższa tabela: ( ) ( ) 6. Należność zmniejsza się o wartość odszkodowania przysługującego właścicielowi nieruchomości za szkody poniesione w związku z wykonaniem urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, stanowiących własność Państwa. 01.01.1987 05.01.1997 1. Obowiązek właściciela urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych miast oraz urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, w zakresie utrzymania i eksploatacji tych urządzeń, 10

sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz opłat za wodę i wprowadzanie ścieków rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz zasad ustalania opłat za wodę i odprowadzanie ścieków rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania Dz. U. z 1996 r. nr 151, poz. 716 Dz. U. z 1999 r. nr 74, poz. 836 dotyczy: (...) 3) urządzenia kanalizacyjnego do pierwszej studzienki na przykanaliku lub do miejsca przeznaczonego na jej wybudowanie. ( ) ( ) 4. Właściciel nieruchomości, do której doprowadzono na koszt Państwa urządzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi i założono punkt poboru wody lub do której doprowadzono zbiorcze urządzenie kanalizacyjne wsi, jest zobowiązany do zwrotu części kosztów tych urządzeń. ( ) 5. 1. Należność za urządzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę wsi i zbiorcze urządzenia kanalizacyjne wsi z tytułu zwrotu części kosztów wykonania tych urządzeń, zwaną dalej należnością, ustala się jako równowartość pieniężną żyta, według ilości podanej w tabeli: ( ) (...) 6. 1. Właścicielowi nieruchomości, którego wyłącznym źródłem utrzymania jest praca w gospodarstwie rolnym i który nie płaci podatku rolnego od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, należność obniża się: 1) jeżeli powierzchnia gospodarstwa nie przekracza 2 ha przeliczeniowych ustalonych dla celów podatku rolnego - o 30%, 2) jeżeli powierzchnia gospodarstwa nie przekracza 5 ha przeliczeniowych ustalonych dla celów podatku rolnego - o 15%. 2. Właścicielowi nieruchomości, którego wyłącznym źródłem utrzymania jest emerytura lub renta albo świadczenia alimentacyjne, należność obniża się o 90%. ( ) 5. Właścicielowi, który na własny koszt podłączył nieruchomość do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi po ich oddaniu do eksploatacji, należność obniża się o 50%, z tym że właścicielowi temu nie przysługuje ulga, o której mowa w ust. 1 (...) 7. Należność zmniejsza się o wartość odszkodowania przysługującego właścicielowi nieruchomości za szkody poniesione w związku z wykonaniem urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi, stanowiących własność Państwa. 05.01.1997 01.01.2002 1. Utrzymanie i eksploatacja studni publicznych i urządzeń wodociągowych, wraz z zaworem za wodomierzem głównym na przyłączu lub miejscem przeznaczonym na jego umieszczenie, określonym w warunkach technicznych przyłączenia obiektu do tych urządzeń, oraz urządzeń kanalizacyjnych do pierwszej studzienki na przykanaliku, licząc od strony budynku lub do miejsca przeznaczonego na jej wybudowanie, należy do właścicieli tych urządzeń. 10.12.1999 do dnia dzisiejszego 3. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają: ( ) 11) instalacja kanalizacyjna - układ przewodów kanalizacyjnych w budynku wraz z armaturą i wyposażeniem, mający początek w miejscu połączenia przewodów z przyborami kanalizacyjnymi w pomieszczeniach, a zakończenie na wlotach poziomych przewodów kanalizacyjnych do pierwszych od strony budynku studzienek umieszczonych na zewnątrz budynku, ( ) 11

budynków mieszkalnych ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2001 r. nr 72, poz. 747 Dz. U. z 2005 r. nr 85, poz. 729 14.01.2002 17.08.2005 Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: ( ) 5) przyłącze kanalizacyjne - odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku - od granicy nieruchomości ( ) 7) sieć - przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego; ( ) 14) urządzenia kanalizacyjne - sieci kanalizacyjne, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz urządzenia podczyszczające i oczyszczające ścieki oraz przepompownie ścieków; ( ) Art. 15. 1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić realizację budowy i rozbudowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1. 2. Realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. 3. Koszty zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego pokrywa przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego - odbiorca usług. 4. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. 17.08.2005 do dnia dzisiejszego Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: ( ) 5) przyłącze kanalizacyjne - odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej ( ) 7) sieć - przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego; ( ) 14) urządzenia kanalizacyjne - sieci kanalizacyjne, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz urządzenia podczyszczające i oczyszczające ścieki oraz przepompownie ścieków; ( ) Art. 15. 1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 12

gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1. 2. Realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. 3. Koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego - odbiorca usług. 4. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. Opracowanie: Biuro Prawne PEWIK GDYNIA Sp. z o.o dr Wojciech Gliniecki specjalista ds. prawnych 13