PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ

Załącznik nr 2 PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ SYMBOL CYFROWY 712[05]

I. OPIS ZAWODU 1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: 1) interpretować podstawowe zjawiska i prawa z zakresu fizyki i elektrotechniki, wykorzystywane w budowie, eksploatacji i utrzymaniu nawierzchni kolejowej; 2) czytać rysunki techniczne i wykonywać proste szkice nawierzchni kolejowej; 3) określać właściwości materiałów stosowanych w nawierzchni kolejowej; 4) rozróŝniać elementy nawierzchni kolejowej; 5) opisywać konstrukcję i zasady budowy nawierzchni kolejowej i podtorza oraz podstawowych urządzeń współpracujących z torem; 6) opisywać konstrukcję rozjazdów i skrzyŝowań torów; 7) rozróŝniać procesy technologiczne i metody wykonawstwa robót torowych; 8) wykonywać podstawowe czynności ślusarskie; 9) rozróŝniać i wykonywać podstawowe operacje z zakresu obróbki plastycznej i spawania; 10) wykonywać podstawowe pomiary parametrów torów i rozjazdów; 11) sprawdzać stan techniczny torów i rozjazdów oraz usuwać stwierdzone usterki; 12) posługiwać się narzędziami ręcznymi oraz maszynami i urządzeniami do robót torowych, których uŝytkowanie nie wymaga dodatkowych uprawnień; 13) wykonywać podstawowe roboty wchodzące w zakres bieŝącego utrzymania torów; 14) wykonywać montaŝ przęseł torowych bezpośrednio w torze i w bazie montaŝowej, ręcznie lub mechanicznie; 15) zrywać i układać przęsła torowe, ręcznie lub mechanicznie; 16) zabezpieczać uszkodzone szyny w torze; 17) usuwać usterki w rozjazdach, skrzyŝowaniach torów i urządzeniach wyrównawczych na mostach; 18) wymieniać części rozjazdów: krzyŝownic, półzwrotnic, zwrotnic, kierownic, szyn łączących; 19) zrywać i montować w torze rozjazdy i skrzyŝowania torów, ręcznie i mechanicznie; 2

20) stosować zasady sygnalizacji i oznakowania obowiązujące w transporcie kolejowym; 21) korzystać z materiałów, narzędzi, maszyn i urządzeń stosowanych przy robotach torowych zgodnie z zasadami rachunku ekonomicznego i eksploatacji; 22) organizować, uŝytkować i likwidować stanowisko pracy w zakresie robót torowych; 23) sporządzać dokumentację produkcyjną; 24) stosować przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych; 25) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpoŝarowej oraz ochrony środowiska; 26) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii; 27) komunikować się z uczestnikami procesu pracy; 28) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy; 29) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy; 30) korzystać z róŝnych źródeł informacji oraz doradztwa specjalistycznego; 31) planować działalność gospodarczą. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości". 2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie monter nawierzchni kolejowej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania podstawowych operacji ślusarskich; 2) kontrolowania pracy maszyn i urządzeń po naprawie, regulowania i ustawiania według parametrów eksploatacyjnych; 3) konserwacji maszyn i sprzętu do robót torowych; 4) wykonywania podstawowych pomiarów parametrów torów i rozjazdów: szerokości toru, przechyłki, krzywizny toków szynowych, luzów, zuŝycia elementów torów i rozjazdów; 5) sprawdzania stanu technicznego torów i rozjazdów oraz usuwania usterek; 3

6) posługiwania się narzędziami ręcznymi oraz sprzętem i urządzeniami do robót torowych, niewymagającymi odrębnych uprawnień; 7) wykonywania podstawowych robót wchodzących w zakres bieŝącego utrzymania torów i podtorza, takich jak: wymiana pojedynczych szyn, podkładów i złączek, nasuwanie szyn odpełzłych i regulacja luzów, uzupełnianie i oczyszczanie podsypki, nasuwanie i podnoszenie toru, podbijanie podkładów, poprawa szerokości toru, ścinanie ław torowiska, oczyszczanie rowów bocznych, studzienek odwadniających i przepustów; 8) wykonywania montaŝu przęseł torowych bezpośrednio w torze lub bazie montaŝowej ręcznie i mechanicznie; 9) zrywania i układania przęseł torowych ręcznie lub mechanicznie; 10) zabezpieczania uszkodzonych szyn w torze; 11) usuwania usterek w rozjazdach, skrzyŝowaniach torów i urządzeniach wyrównawczych na mostach; 12) wymiany części rozjazdów: krzyŝownic, półzwrotnic, zwrotnic, kierownic, szyn łączących; 13) zrywania i montaŝu w torze rozjazdów i skrzyŝowań torów, ręcznie i mechanicznie. II. BLOKI PROGRAMOWE Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu zawodu, zawierają następujące bloki programowe: 1) techniczne podstawy zawodu; 2) eksploatacja maszyn i urządzeń do robót torowych; 3) budowa i eksploatacja nawierzchni kolejowej; 4) podstawy działalności zawodowej. BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) wyjaśniać podstawowe pojęcia, prawa i zasady mechaniki technicznej i elektrotechniki; 4

2) charakteryzować właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budowie maszyn i torów kolejowych; 3) mierzyć wielkości geometryczne (w tym podstawowe parametry toru kolejowego) typowymi narzędziami pomiarowymi; 4) stosować sygnały ostrzegawcze oraz sygnalizację świetlną i inną obowiązującą na torach kolejowych; 5) przedstawiać w uproszczeniach rysunkowych i szkicować elementy nawierzchni kolejowej; 6) wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunkach technicznych maszynowych; 7) odczytywać podstawowe symbole i oznaczenia trakcji elektrycznej; 8) odczytywać podstawowe symbole i oznaczenia na schematach hydraulicznych i pneumatycznych; 9) rozróŝniać typowe elementy instalacji hydraulicznej i pneumatycznej, sprzętu instalacyjnego oraz przewodów i elementów złącznych; 10) wykonywać typowe połączenia nierozłączne: spawane, zgrzewane, lutowane i klejone; 11) obsługiwać sprzęt komputerowy w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy. 2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych: 1) podstawowe pojęcia mechaniki ogólnej i technicznej; 2) materiały konstrukcyjne i technologiczne stosowane w budowie nawierzchni kolejowej; 3) tworzywa sztuczne; 4) podstawowe narzędzie oraz operacje z zakresu obróbki ręcznej; 5) jednostki miar i pomiary; 6) techniki łączenia szyn; 7) podstawy hydrauliki siłowej; 8) instalacje hydrauliczne; 9) podstawy pneumatyki; 10) instalacje pneumatyczne; 5

11) podstawy obsługi komputera; 12) wprowadzenie do komputerowego oprogramowania uŝytkowego; 13) sygnały ostrzegawcze oraz sygnalizacja stosowana na kolejach. BLOK: EKSPLOATACJA MASZYN I URZĄDZEŃ DO ROBÓT TOROWYCH 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) wyjaśniać podstawowe pojęcia: proces produkcyjny, proces technologiczny; 2) klasyfikować typowe maszyny i urządzenia mechaniczne; 3) rozróŝniać i charakteryzować mechanizmy napędowe, części przesuwne, oraz mechanizmy ruchu postępowego i obrotowego; 4) wyjaśniać budowę, zasady działania i przeznaczenie typowych urządzeń mechanicznych do robót torowych (zakrętarka, wiertarka do szyn, piła spalinowa z uchwytem do cięcia szyn, szlifierka szyn, wiertarka podkładów, urządzenie do regulacji luzów, obcinarka wypływów spawów termitowych); 5) wyjaśniać budowę, zasady działania i przeznaczenie typowych maszyn do robót torowych (podbijarka, oczyszczarka, profilarka, zgarniarka, ścinarka ław torowiska); 6) sprawdzać maszynę po naprawie przed rozpoczęciem pracy; 7) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i urządzeń do robót torowych; 8) wyjaśniać podstawowe pojęcia związane z eksploatacją maszyn i urządzeń do robót torowych; 9) rozróŝniać i charakteryzować podstawowe rodzaje materiałów eksploatacyjnych; 10) wyjaśniać istotę smarowania oraz systemy smarowania olejem i smarem stałym; 11) określać czynniki powodujące powstawanie korozji oraz rozróŝniać podstawowe metody zabezpieczania przed korozją; 12) określać stan techniczny uŝytkowanych maszyn i urządzeń; 13) rozróŝniać i charakteryzować rodzaje obsługi technicznej i napraw okresowych; 6

14) obsługiwać maszyny niewymagające odrębnych uprawnień; 15) wykazywać wpływ konstrukcji i warunków eksploatacji maszyn na bezpieczne warunki pracy; 16) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŝarowej i ochrony środowiska podczas uŝytkowania i obsługiwania maszyn, urządzeń oraz stosowania farb i lakierów; 17) stosować zalecenia Dozoru Technicznego dotyczące bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń stosowanych w robotach torowych. 2. Treść kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych: 1) klasyfikacja maszyn i urządzeń do robót torowych; 2) mechanizmy i elementy maszyn; 3) budowa i zasady działania typowych maszyn i urządzeń do robót torowych; 4) napędy i sterowanie hydrauliczne, pneumatyczne i elektryczne; 5) podstawowe pojęcia eksploatacji urządzeń do robót torowych; 6) korozja metali i powłoki ochronne; 7) rodzaje tarcia i smarowania; 8) materiały, gazy i płyny eksploatacyjne; 9) uszczelnienia techniczne; 10) zasady rozpoznawania zuŝycia i uszkodzenia maszyn; 11) obsługa maszyn i urządzeń do robót torowych, nie wymagających odrębnych uprawnień; 12) zaplecze usługowo-naprawcze maszyn i urządzeń do robót torowych; 13) wpływ konstrukcji i warunków eksploatacji maszyn na bezpieczne warunki pracy i ochrony środowiska; 14) zagroŝenia Ŝycia i zdrowia związane z obsługą i naprawą maszyn. BLOK: BUDOWA I EKSPLOATACJA NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) czytać dokumentacje techniczną dróg kolejowych; 7

2) posługiwać się normami i instrukcjami w zakresie wykonawstwa nawierzchni torowych; 3) wykonywać podstawowe pomiary parametrów torów i rozjazdów: szerokości toru, przechyłki, krzywizny toków szynowych, luzów, zuŝycia elementów torów i rozjazdów; 4) określać budowę i elementy podtorza kolejowego; 5) obliczać potrzebną ilość materiałów nawierzchniowych dla określonego odcinka toru; 6) sprawdzać stan techniczny torów i rozjazdów oraz usuwać stwierdzone usterki; 7) posługiwać się narzędziami ręcznymi oraz sprzętem i urządzeniami mechanicznymi do robót torowych; 8) wymienić pojedyncze szyny; 9) wymieniać podkłady i złączki; 10) wykonywać nasuwanie szyn odpełzłych i regulację luzów; 11) uzupełniać i oczyszczać podsypkę tłuczniową; 12) dokonywać nasuwania i podnoszenia toru wraz z podbiciem podkładów; 13) poprawiać szerokość toru; 14) ścinać ławy torowiska, wraz z oczyszczaniem rowów bocznych, studzienek odwadniających i przepustów; 15) montować przęsła torowe bezpośrednio w torze oraz bazie montaŝowej sposobem ręcznym lub zmechanizowanym; 16) zrywać i układać przęsła torowe ręcznie lub sposobem zmechanizowanym; 17) wymieniać szyny na bezstykowe; 18) zabezpieczać uszkodzone szyny w torze klasycznym i bezstykowym; 19) usuwać usterki w rozjazdach, skrzyŝowaniach torów i urządzeniach wyrównawczych na mostach; 20) wymieniać części rozjazdów: krzyŝownic, półzwrotnic, zwrotnic, kierownic, szyn łączących; 21) zrywać i montować w torze rozjazdy i skrzyŝowania torów sposobem ręcznym i zmechanizowanym; 22) określać zakresy poszczególnych rodzajów napraw torów, rozjazdów, podtorza i obiektów inŝynierskich; 8

23) instalować sygnalizację zabezpieczającą miejsca robót ograniczającą szybkość pociągów i informującą o przeszkodach w torze; 24) organizować miejsca pracy i proces pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; 25) określać podstawowe źródła zanieczyszczeń środowiska naturalnego występujące w transporcie kolejowym oraz ich wpływ na człowieka i środowisko; 26) oceniać wpływ zuŝycia materiałów w procesie produkcyjnym na ochronę środowiska naturalnego. 2. Treść kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych: 1) pojęcia transportu i kolei, linii kolejowej i szlaku kolejowego; 2) główne części składowe drogi kolejowej; 3) zadania i elementy podtorza, przekroje poprzeczne podtorza; 4) nasypy i przekopy ich elementy i wymiary; 5) podstawowe zasady utrzymania podtorza; 6) budowle inŝynierskie rodzaje, charakterystyka ogólna; 7) zasadnicze części nawierzchni kolejowej i ich charakterystyka; 8) szyny kolejowe: przekrój poprzeczny, typy, cięŝary, wymiary; 9) elementy przytwierdzania szyn do podkładów; 10) łubki i śruby łubkowe - rodzaje i zastosowanie; 11) podkłady - rodzaje i zadania; 12) konstrukcja toru kolejowego na mostach, wiaduktach, w tunelach, łukach o małych promieniach; 13) szerokość toru na prostej i w łukach, przechyłka toru, krzywe przejściowe, rampy przechyłkowe, wichrowatość toru; 14) połoŝenie toru w planie i profilu, profil podłuŝny toru i zaokrąglenie jego załomów; 15) poprzeczne pochylenie szyn w torze, współpraca szyny z zestawem kołowym, 16) skrajnia budowli i skrajnia taboru; 17) konstrukcja złączy izolowanych klasycznych i klejono-spręŝonych; 9

18) pojęcie toru bezstykowego i jego zalety, zachowanie się toru bezstykowego pod wpływem temperatury; 19) rozjazd kolejowy, elementy składowe i geometryczne; 20) rodzaje rozjazdów i ich charakterystyka; 21) konstrukcja i części składowe zwrotnic; 22) konstrukcja i części składowe krzyŝownic; 23) pojęcie przejazdu kolejowego; 24) warunki techniczne przejazdów, 25) odwodnienie stacji i szlaków; 26) budowa i utrzymanie toru bezstykowego; 27) gospodarka materiałami nawierzchniowymi; 28) sposoby wykonania napraw nawierzchni, odbiory robót nawierzchniowych; 29) naprawy bieŝące i główne torów i rozjazdów; 30) spawalnictwo nawierzchniowe; 31) bezpieczeństwo i higiena pracy przy robotach nawierzchniowych; 32) organizacja miejsc pracy i procesu pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiami ergonomii; 33) podstawowe źródła zanieczyszczeń środowiska występujące w transporcie kolejowym oraz ich wpływ na człowieka i środowisko; 34) wpływ zuŝycia materiałów w procesach produkcyjnych na środowisko. BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ 1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć: 1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej; 2) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy; 3) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia; 4) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy; 5) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpoŝarowej oraz ochrony środowiska; 10

6) organizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisami ochrony przeciwpoŝarowej i ochrony środowiska oraz zgodnie z wymaganiami ergonomii; 7) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy; 8) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy; 9) komunikować się i współpracować w zespole; 10) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej; 11) podejmować decyzje, w szczególności w sytuacjach zagroŝeń; 12) doskonalić umiejętności zawodowe; 13) przestrzegać zasad etyki. 2. Treść kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych: 1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej; 2) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej; 3) wybrane przepisy z Kodeksu pracy; 4) bezpieczeństwo i higiena pracy; 5) ochrona przeciwpoŝarowa i ochrona środowiska; 6) elementy ergonomii; 7) środki ochrony indywidualnej; 8) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy; 9) formy doskonalenia zawodowego; 10) zasady i metody komunikowania się; 11) elementy socjologii i psychologii pracy; 12) zagroŝenia występujące w środowisku pracy; 13) zasady etyczne. 11

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % * Techniczne podstawy zawodu 10 Eksploatacja maszyn i urządzeń do robót torowych 20 Budowa i eksploatacja i nawierzchni kolejowej 45 Podstawy działalności zawodowej 5 Razem 80** * Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieŝy i szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 20% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy. IV. Zalecane WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne: 1) pracownia rysunku technicznego; 2) pracownia maszyn i urządzeń do robót torowych; 3) pracownia komputerowa; 4) pracownia budowy i naprawy nawierzchni kolejowej; 5) warsztaty szkolne; 6) poligon terenowy. 12

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposaŝona w: 1) zbiór Polskich Norm dotyczących rysunku technicznego; 2) modele figur i brył geometrycznych; 3) foliogramy i tablice poglądowe typowych części maszyn; 4) schematy elektryczne, pneumatyczne i hydrauliczne maszyn do robót torowych; 5) rysunki elementów części maszyn i drogi kolejowej; 6) modele części maszyn; 7) stanowiska kreślarskie z kompletami przyborów rysunkowych (jedno stanowisko na jednego ucznia); 8) komputer, drukarkę, ploter; 9) licencjonowane oprogramowania do tworzenia i przetwarzania rysunków technicznych; 10) kamerę umoŝliwiająca oglądanie zdjęć na ekranie telewizora lub komputera; 11) przykładowe egzemplarze dokumentacji technicznych stosowanych przy budowie dróg i mostów kolejowych oraz dokumentacji techniczno-ruchowej maszyn i urządzeń do robót torowych. Pracownia maszyn i urządzeń do robót torowych powinna być wyposaŝona w: 1) eksponaty i modele maszyn i urządzeń do robót torowych: a) zakrętarki spalinowej, b) wiertarki do szyn, c) piły spalinowej do cięcia szyn, d) nasuwarki toru, e) drezyny motorowej, f) automatycznej podbijarki torów i rozjazdów, g) oczyszczarki tłucznia, h) zgarniarki i profilarki tłucznia, i) stabilizatora toru, j) suwnic bramowych, k) Ŝurawi kolejowych, l) wagonów samowyładowczych, m) pociągów automatycznej wymiany nawierzchni, n) maszyny naprawy podtorza; 13

2) fazogramy, foliogramy, tablice poglądowe: a) skala suwmiarki z noniuszem 0,1 i 0,05 mm, b) połączenia nitowane, c) połączenia spawane, d) połączenia gwintowe, e) zestaw łoŝysk tocznych, f) nagrzewnica powietrza, g) przekładnie mechaniczne i hydrauliczne, h) zestawy elementów hydrauliki siłowej tj. pompy, silniki, siłowniki, rozdzielacze, zawory, i) zestawy elementów pneumatyki siłowej tj. spręŝarki, siłowniki, zawory, hamulce; 3) zestaw narzędzi do wiercenia szyn i podkładów; 4) zestaw narzędzi do cięcia szyn; 5) zestaw zaworów hydraulicznych; 6) zestaw zaworów pneumatycznych; 7) filmy dydaktyczne prezentujące następujące maszyny i urządzenia do robót torowych: a) podbijarki, b) pociąg automatycznej układki nawierzchni, c) maszynę podtorzową, d) ładowarkę, e) maszyny do wymiany rozjazdów, f) lekki sprzęt do robót torowych, g) piły do cięcia szyn. Pracownia komputerowa powinna być wyposaŝona w: 1) stanowiska komputerowe (jedno dla dwóch uczniów); 2) drukarki; 3) ploter; 4) licencyjne oprogramowanie na kaŝde stanowisko: a) system operacyjny, b) system zarządzania bazami danych, 14

c) pakiet oprogramowania: edytor tekstu, edytor graficzny, arkusz kalkulacyjny, d) aktualizowane oprogramowanie ochrony antywirusowej, e) oprogramowanie wspomagające realizacje zadań zawodowych; 5) skaner. Pracownia budowy i naprawy nawierzchni kolejowej powinna być wyposaŝona w: 1) tablice poglądowe: a) rozwoju konstrukcyjnego nawierzchni kolejowej, b) typowych przekrojów drogi kolejowej, c) przekrojów poprzecznych podtorza w przekopach i nasypach, d) rodzajów budowli inŝynierskich dróg kolejowych, e) typów i rodzajów podkładów, f) toru kolejowego na prostej i w łukach, g) skrajni budowli i taboru, h) konstrukcji rozjazdów i skrzyŝowań torów, i) urządzeń nastawczych hakowych i suwakowych, j) rodzajów połączeń torów i dróg zwrotnicowych, k) schematy stacji kolejowych, l) przejazdów kolejowych i ich urządzeń, m) technologii wymiany nawierzchni automatycznym pociągiem, n) technologii wzmacniania podtorza; 2) modele: a) nasypów i przekopów, b) przytwierdzania szyn do podkładów, c) złączy szynowych wiszących i podpartych, d) złączy izolowanych klasycznych i klejonych, e) poszczególnych kategorii przejazdów, f) napędu zwrotnicowego; 3) zdjęcia: a) odkształceń podtorza, b) budowli inŝynierskich, c) składowania materiałów nawierzchniowych, d) róŝnych typów rozjazdów i części rozjazdowych, 15

e) przejazdów kolejowych; 4) eksponaty: b) zestaw przekrojów róŝnych typów szyn, c) zestaw róŝnych rodzajów łubków, d) zestaw szynowych podkładek stalowych, e) zestaw wkrętów, śrub i pierścieni stalowych stosowanych w torach i rozjazdach, f) zestaw przekładek instalacyjno amortyzacyjnych, g) zestaw dybli do podkładów i podrozjezdnic strunobetonowych, h) zestaw elementów do przytwierdzenia spręŝystego SB3, i) zestaw opórek przeciwpełznych, j) zestaw próbek róŝnych rodzajów podsypki. Warsztaty szkolne powinny być wyposaŝone w stanowiska ślusarskie do obróbki szyn i elementów podtorza. Poligon terenowy powinien być wyposaŝony w stanowiska do ćwiczeń z zakresu: 1. montaŝu przęseł torowych, 2. układania nawierzchni kolejowej, 3. montaŝu rozjazdów, krzyŝownic, półzwrotnic i zwrotnic, 4. napraw torów i rozjazdów, 5. łączenia torów, 6. regeneracji nawierzchni kolejowej, 7. maszyny i narzędzia do robót torowych; Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej naleŝy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktaŝu. Praktyczna nauka zawodu moŝe się odbywać w przedsiębiorstwach robót kolejowych. W procesie kształcenia naleŝy stworzyć uczniowi (słuchaczowi) warunki do uzyskania uprawnień do obsługi określonych maszyn do robót torowych. 16