Pieśniodawcom i Pieśniobiorcom

Pieśniodawcom i Pieśniobiorcom dyrygent - Ewie Robak akompaniatorowi - Michałowi Kopciowi prowadzącemu - Jarosławowi Bukowskiemu Jagodzie Jóźwiak za wstęp do śpiewnika Oli Makowskiej za prawdziwie wiosenną okładkę i plakat p. Wojewodzie Bożentynie Pałce-Korubie - za docenienie naszych Pieśniobrań i wpisanie ich na stałe w świąteczne kalendarze DZIĘKUJEMY Organizatorzy Pieśniobrań: Stowarzyszenie A NAM SIĘ CHCE! Stowarzyszenie Chór Kameralny FERMATA Zapraszamy na naszą stronę: www.piesniobranie.pl, i na kolejne Pieśniobranie, które planujemy podczas Święta Kielc 1

2

WIWAT MAJ! Maj jest miesiącem, który sprzyja śpiewaniu w sposób szczególny. Już pierwszomajowe święto daje po temu wiele okazji, gdyż większość Polaków spędza obecnie ten dzień na rajdach, wycieczkach albo ze znajomymi przy grillu. Kolejna sposobność to Święto 3 Maja, bowiem tego dnia, w 1791 roku, Sejm ustanowił Konstytucję - pierwszą w Europie i drugą na świecie po Stanach Zjednoczonych. Pomimo wielu kontrowersji w ocenie znaczenia tego wydarzenia wszyscy są zgodni co do tego, że jak na owe czasy Konstytucja była doniosłym i bardzo postępowym aktem prawnym, dostrzeżonym i docenionym także w Europie. Francuscy rewolucjoniści wznosili toasty za króla Stanisława, a Edmund Burke uznał Konstytucję za "najszlachetniejsze dobro otrzymane kiedykolwiek przez jakikolwiek naród". Nic też dziwnego, że pieśni tworzone na tę okoliczność wyrażały dumę z Polski i bycia Polakiem i w takim duchu śpiewane są do dziś. Mazurek 3 Maja czy Polonez 3 Maja należą do żelaznego repertuaru uroczystości trzeciomajowych, ale przy tej okazji Polacy śpiewają chętnie także inne pieśni będące wyrazem patriotyzmu, dumy narodowej i umiłowania wolności, zwłaszcza że jest jeszcze jeden ważny powód: rocznica wybuchu III Powstania Śląskiego, dzięki któremu Polska odzyskała terytorium znacznie większe niż obszar, jaki zamierzano zwrócić naszemu krajowi. 3 Maja jest ostatnim z licznych świąt i rocznic długiego weekendu (przypomnijmy: rocznica beatyfikacji Jana Pawła II, rocznica przystąpienia do Unii Europejskiej czy Święto Flagi). Ale gdy Polacy świętują, przyroda nie próżnuje - wiosna, która bardzo nieśmiało objawiała się bladymi promykami słońca odbitymi w kałużach topniejącego śniegu, teraz wybucha pąkami liści, obsypuje kwieciem łąki i drzewa, wypełnia słodką wonią powietrze i świat zaczyna wariować od tego piękna! Czują to ptaki, budząc o świcie radosnym świergotem nawet najbardziej zatwardziałych śpiochów, czują to poeci, pisząc wiersze o miłości i nawet bardzo mądrzy i poważni ludzie miewają wtedy zielono w głowie i robią czasami coś uroczo głupiego. To właśnie w maju najbardziej czujemy, jak piękne jest życie! Nie możemy wtedy usiedzieć w domu i gdy tylko chorałem dzwonków dzień rozkwitnie, wkładamy buty w sam raz na rajdowy szlak i ruszamy na wędrówki, na majówki, by cieszyć oczy pięknem świata! A gdy nadejdzie wieczór, brać rozśpiewana zasiada dokoła złotego ogniska, a wiatr niesie radosną melodię na pola, na lasy, na urwiska Wszyscy jesteśmy pod urokiem majowego czaru, to i śpiewać chce nam się gromadnie! Dlatego zwabiamy Państwa na kolejne Pieśniobranie. Nasze 21.rendez-vous z piosenką odbędzie się 3 maja 2013 r. o godz. 16.00. Miejsce schadzki to Park Miejski w Kielcach. Jagoda Jóźwiak 3

4 USTAWA RZĄDOWA Z 3 MAJA 1791 R. W imię Boga, w Trójcy Świętej jedynego. Stanisław August z Bożej łaski i woli Narodu Król Polski, Wielki Książę Litewski.. wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów,.dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha, niniejszą konstytucję uchwalamy. I. RELIGIA PANUJĄCA Religią narodową panującą jest i będzie wiara święta rzymska katolicka...że zaś taż sama wiara święta przykazuje nam kochać bliźnich naszych..dlatego wszelkich obrządków i religii wolność w krajach polskich, podług ustaw krajowych warujemy. II. SZLACHTA ZIEMIANIE Wszystką szlachtę równymi być między sobą uznajemy.dlatego bezpieczeństwo osobiste i wszelką własność, szanujemy, zabezpieczamy, utwierdzamy III. MIASTA I MIESZCZANIE Miasta Nasze Królewskie wolne mieć chcemy IV. CHŁOPI WŁOŚCIANIE Lud rolniczy, z pod którego ręki płynie najobfitsze bogactw krajowych źródło pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy... V. RZĄD, CZYLI OZNACZENIE WŁADZ PUBLICZNYCH Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu.... to jest: władza prawodawcza..., władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży, i władza sądownicza... VI. SEJM CZYLI WŁADZA PRAWODAWCZA Sejm czyli Stany zgromadzone na dwie Izby dzielić się będą: na Izbę Poselską i na Izbę Senatorską VII. KRÓL, WŁADZA WYKONAWCZA...Tron polski elekcyjnym przez familie mieć na zawsze chcemy i stanowimy. VIII. WŁADZA SĄDOWNICZA Władza sądownicza nie może być wykonywana ani przez władze prawodawczą, ani przez króla... Powinna zaś być tak do miejsc przywiązana, żeby każdy człowiek bliską dla siebie znalazł sprawiedliwość, żeby przestępny widział wszędzie groźną nad sobą rękę krajowego rządu. IX. REGENCJA W tych trzech tylko przypadkach miejsce mieć może regencya:...w czasie małoletności króla;... w czasie niemocy trwałe pomieszanie zmysłów sprawującej;...gdyby król był wzięty na wojnie. X. EDUKACJA DZIECI KRÓLEWSKICH Komisji zaś edukacyjnej powinnością będzie aby wpajały ciągle i wcześnie w umysły przyszłych następców tronu religię, miłość cnoty, Ojczyzny, wolności i konstytucji krajowej. XI. SIŁA ZBROJNA NARODOWA Wojsko nic innego nie jest, tylko wyciągniętą siłą obronną i porządną z ogólnej siły narodu. Naród winien wojsku swemu nagrodę i poważanie za to, iż się poświęca jedynie dla jego obrony.. SYGNATARIUSZE: Stanisław Nałęcz Małachowski - sejmowy i konfederacji prowincji koronnych marszałek Kazimierz książę Sapieha - marszałek konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego Józef Korwin Kossakowski; Antoni książę Jabłonowski, Symeon Kazimierz Szydłowski, Franciszek Antoni na Kwilczu Kwilecki; Kazimierz Konstanty Plater; Walerian Stroynowski; Stanislaw Kostka Potocki; Jan Nepomucen Zboiński; Tomasz Nowowiejski; Józef Radzicki; Józef Zabiełło; Jacek Puttkamer

1 PIEŚŃ KONFEDERATÓW BARSKICH słowa: z dramatu Ksiądz Marek" Juliusza Słowackiego muzyka: Andrzej Kurylewicz W okresie stanu wojennego śpiewana w więzieniach przez internowanych członków Solidarności. Nigdy z królami nie będziem w aliansach, Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi, /Bo u Chrystusa my na ordynansach, Słudzy Maryi! / bis Więc choć się spęka świat i zadrży słońce, Chociaż się chmury i morza nasrożą, /Choćby na smokach wojska latające, Nas nie zatrwożą./ bis Bóg naszych ojców i dziś jest nad nami! Wiec nie dopuści upaść żadnej klęsce. /Wszak póki On był z naszymi ojcami, Byli zwycięzce!/ bis Więc nie wpadniemy w żadną wilczą jamę, Nie uklękniemy przed mocarzy władzą, /Wiedząc, że nawet grobowce nas same Bogu oddadzą./ bis Ze skowronkami wstaliśmy do pracy I spać pójdziemy o wieczornej zorzy, /Ale w grobowcach my jeszcze żołdacy I hufiec Boży./ bis Bo kto zaufał Chrystusowi Panu I szedł na święte kraju werbowanie, /Ten de profundis z ciemnego kurhanu Na trąbę wstanie./ bis Bóg jest ucieczką i obroną naszą! Póki On z nami, całe piekła pękną! /Ani ogniste smoki nas ustraszą Ani ulękną./ bis Nie złamie nas głód ni żaden frasunek, Ani zhołdują żadne świata hołdy: /Bo na Chrystusa my poszli werbunek, Na Jego żołdy./ bis 5

2 HYMN DO MIŁOŚCI OJCZYZNY słowa: Ignacy Krasicki, 1772 r. muzyka: Wojciech Sowiński Król Stanisław August Poniatowski nakazywał go codziennie śpiewać na apelach założonej przez siebie Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Stał się wówczas nieoficjalnym hymnem narodowym, a obecnie, jako jeden z najpiękniejszych hymnów poświęconych miłości do Ojczyzny, został włączony do ceremoniału Wojska Polskiego i jest śpiewany podczas immatrykulacji w szkołach wojskowych.. Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłe smakują trucizny, Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe. Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny, Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe, Byle cię tylko wspomóc, byle wspierać, Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać. Wolności! Której dobra nie docieka Gmin jarzma zwykły, nikczemny i podły. Cecho dusz wielkich, ozdobo człowieka, Strumienia boski, cnót zaszczycon źródły! Tyś Tarczą twoich Polaków od wieka, Z ciebie się pasmem szczęścia nasze wiodły. Większaś nad przemoc! a kto ciebie godny Pokruszył jarzma, albo padł swobodny. 6

3 POLONEZ TRZECIEGO MAJA napisany z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja; prawykonanie nastąpiło już 8 maja 1791 r. podczas balu w krakowskich Sukiennicach; prawdopodobny autor muzyki: Aleksander Rodowski słowa: Trembecki, Karpiński, Krasicki Zgoda Sejmu to sprawiła, Że nam wolność przywróciła. Wiwat! Krzyczcie wszystkie stany: Niechaj żyje Król kochany! Taka jest narodu wola: Za swych braci i za Króla, Obywatel każdy wszędzie życie swoje łożyć będzie. Wiwat Sejm i naród cały! Dziś nam Nieba żywot dały. Wiwat! Krzyczcie wszystkie stany: Niechaj żyje Król kochany! 7

4 POLONEZ Kochajmy się, bracia mili. Zgoda, jedność od tej chwili. /Od pałaców w chatki kmieci Kochajmy się, niech głos leci!/ bis Któż to może nam przeszkodzić Z bratem swoim się pogodzić: /Z nim się cieszyć i weselić, Z nim los, mienie, życie dzielić?/ bis Kochajmy się tylko wzajem, Każde miejsce będzie rajem; /Bo gdzie wejdzie miłość, zgoda, Tam wnet wchodzi i swoboda./ bis Gdy nas ujrzy Bóg złączonych, Wiarą, miłością spojonych; /Ufajmy śmiało w tej porze, Że i on nam dopomoże./ bis 8

5 MAJ słowa: Stanisław Doliwa Starzeński; melodia: przypisywana F. Chopinowi śpiewana w okresie przedpowstaniowym Nienawidzę was próżniaki, Których szczęściem fałsz i plotka, Stronię od was między krzaki, Gdzie mię wabi luba zwrotka. /Otóż maj, piękny maj, Zieleni się błoń i gaj!/ bis Bracie, pójdź ze mną do lasku Ucieszyć się dniem pogody. Tam opodal od miast wrzasku Zaśpiewajmy głosem zgody: /Piękny maj, miły maj, Zieleni się błoń i gaj!/ bis Pamiątka Polakom luba, Choć ta pamięć żal podwaja, Bo w niej nadzieja i chluba: Rocznica Trzeciego Maja. /Biedny kraj, biedny kraj, Gdzie jest grzechem wspomnieć maj!/ bis Wolność wsparta na oświacie I równość w obliczu prawa, To nam rokowała, bracie, Trzeciego Maja ustawa. /Boże daj, Boże daj, By zabłysnął taki maj!/ bis Wytrwałości! - prawych godło - Daj Polakom wyżyć w biedzie, Bo co się dziś nie powiodło, Może jutro się powiedzie. /Boże daj, Boże daj, By zabłysnął taki maj!/ bis 9

6 WEZMĘ JA KONTUSZ jedna z najpopularniejszych w XVIII wieku pieśni miłosnych pochodzenia szlacheckiego M: Wezmę ja kontusz, / bis Szablę przypaszę. Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej, Tam się ucieszę. Razem: I przyszedł do niej, / bis Puknął w okienko. M: Wyjdź dziewczę moje, wyjdźże jedyna Wyjdźże panienko! R:Wyszła dziewczyna, wyszła jedyna, Jak różany kwiat. Rączki załamała, oczki zapłakała, Zmienił się jej świat. M: Czego ty płaczesz, czego żałujesz, Dziewczyno moja? K: Jakże nie płakać, jakże nie żałować, Nie będę twoja. M: Będziesz ty moja, będziesz jedyna, Będziesz dalibóg! Ludzie mi cię rają i rodzice dają I sam sędzia Bóg. R: W niedzielę rano, / bis wianek uwito. K: Idziesz na wojenkę, / bis by cię ubito. M: Jak mnie zabiją, / bis któż mnie pochowa? K: Ja cię pochowam, / bis, jak będę twoja R: Płacze dziewczyna, płacze jedyna stojąc na ganku. K: Czemu mnie opuszczasz, / bis Jasiu kochanku? M: Ty pójdziesz górą, / bis A ja doliną, Ty zakwitniesz różą, / bis A ja kaliną. K: Ty pójdziesz polem, / bis A ja lasami, Ty się zmyjesz wodą, / bis A ja zaś łzami. M: Ty pójdziesz drogą, / bis A ja gościńcem, Ty będziesz panną, / bis A ja młodzieńcem. R: A jak pomrzemy, / bis Każemy sobie, Złote litery, / bis Wyryć na grobie. R: A jak kto przejdzie, / bis Przeczyta sobie: Złączona miłość, / bis Leży w tym grobie 10

7 MAZUREK TRZECIEGO MAJA słowa: Rajnold Suchodolski w 1831 r. (w okresie Powstania Listopadowego); melodia przypisywana Fryderykowi Chopinowi Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. i ustanowieniu 3 maja świętem narodowym, Mazurek był wykonywany przy podnoszeniu flagi państwowej na placu Zamkowym w Warszawie; Witaj majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie, Uczcimy ciebie piosenką, Która w całej Polsce słynie. Witaj maj, trzeci maj, U Polaków błogi raj. Witaj maj, trzeci maj, U Polaków błogi raj. Witaj dnia trzeciego maja, Który wolność nam zwiastujesz, Pierzchła już ciemiężców zgraja, Polsko dzisiaj tryumfujesz. Witaj maj, trzeci maj Wrogów tłuszcze wyrok Boski Zmiótł z powierzchni polskich łanów, Znikła boleść, znikły troski, Nie ma w Polsce obcych panów. Witaj maj, trzeci maj 11

8 SADŹMY RÓŻE słowa: S. Goszczyński Sadźmy, przyjacielu, róże! Długo jeszcze, długo światu /Szumieć będą śnieżne burze: Sadźmy je przyszłemu latu!/bis My, wygnańcy stron rodzinnych, Może już nie ujrzym kwiatu, /A więc sadźmy je dla innych, Szczęśliwszemu sadźmy światu!/ bis Jakże los nasz piękny, wzniosły! Gdzie idziemy - same głogi, /Gdzieśmy przeszli - róże wzrosły; Więc nie schodźmy z naszej drogi!/ bis Idźmy, szczepmy! Gdy to znuży, Świat wiecznego wypocznienia /Da nam milszy kwiat od róży: Łzy wdzięczności i wspomnienia./ bis 12

9 KOZAK muzyka: Stanisław Moniuszko Utwór został włączony do IX Śpiewnika domowego, który ukazał się już po śmierci kompozytora. Pieśń była wielokrotnie wydawana w Polsce i za granicą. Doczekała się także licznych transkrypcji chóralnych i instrumentalnych Tam na górze jawor stoi, jawor zielonieńki. Ginie kozak w cudzej stronie, kozak młodziusieńki. Ginę, ginę w cudzej stronie, śmierć mi oczy tuli, /proszę ciebie, moja miła, donieś to matuli. / bis Przyszła matka, przyszła matka, przyszła matuleńka, obróciła blade lica przeciw synaleńka: Otóż widzisz, mój syneczku, moje drogie dziecię! /Nie słuchałeś ojca, matki, takież twoje życie. / bis Proszę matko, proszę matko, pięknie pochowajcie, niech we wszystkie biją dzwony, w organ mi zagrajcie, niechaj tylko nie chowają cmentarniane diaki, /jeno same ukraińskie grzebią mnie kozaki/ bis 13

10 PIOSNKA ŻOŁNIERSKA słowa: Mieczysław Romanowski muzyka: Stanisław Duniecki Co tam marzyć o kochaniu, O bogdance, o róż rwaniu - Dla nas nie ma róż. My - jak ptacy na wędrówce - Dziś tu - jutro na placówce Może staniem już. Co śni serce, niech raz prześni, W twarde życie, twarde pieśni Niech wiodą jak w tan. A miast ręce - rękojeści Szczery uścisk, gdy obwieści Z niebios chwilę Pan. Szczęście, dola później może, - Ach! Lecz tylko Ty wiesz Boże, Co tam zdybie nas. Ty wiesz komu uśmiech miły, Komu kwiatek na mogiły Niesie przyszły czas. Co śni serce... 14

MARSZ ŻUAWÓW słowa: Włodzimierz Wolski muzyka: Stanisław Moniuszko? Żuawi - wsławione dzielnością, kolonialne wojsko francuskie w Algierze. Na początku Powstania Styczniowego Apolinary Krukowski sformował w Ojcowie oddział tzw. Żuawów śmierci, złożony głównie ze studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nosili czarne mundury, a na głowach czerwone, tureckie fezy. Ich znakiem był biały krzyż na czarnym polu. Składali przysięgę, że nie będą się cofać przed wrogiem i nigdy mu się nie poddadzą. Bohaterstwo, jakim wsławili się w Powstaniu Styczniowym, zjednało im ogólną sympatię w społeczeństwie, a marsz rozpowszechnił się w innych oddziałach powstańczych. Nie masz to wiary, jak w naszym znaku: Na bakier fezy, do góry wąsy, Śmiech i manierek brzęk na biwaku, W marszu się idzie, jak gdyby w pląsy. Lecz gdy bój zawrze, to nie na żarty, Znak i karabin do ręki bierzem, A Polak w boju, kiedy uparty, Stanie od razu starym żołnierzem. Marsz, marsz, Żuawy, Na bój, na krwawy. Święty, a prawy - Marsz Żuawy - marsz! Kiedy rozsypiem się w tyraliery. Zabawnie pełzać z bronią, jak krety, Lecz lepszy ogień - gęsty a szczery, I lepszy rozkaz: marsz na bagnety! Bo to sam bagnet w ręku, aż rośnie. Tak wzrasta zapał w dzielnym ataku. Hura i hura! Huczy żałośnie Górą krzyż biały na czarnym znaku! Marsz, marsz... W śniegu i błocie mokre noclegi, Choć się zasypia przy sosen szumie, W ogniu rzednieją diablo szeregi. Chociaż się zaraz szlusować umie. 15

A braciom ległym na polu chwały. Mówimy: Wkrótce nas zobaczycie. Pierw za jednego z was pluton cały Zbójów, nam odda marne swe życie. Marsz, marsz... Po boju spoczniem na wsi, czy w mieście, Cóż to za słodka dla nas podzięka, Gdy spojrzy mile oko niewieście, Twarz zapłoniona błyśnie z okienka! Bo serce Polek, bo ich urodę Żuaw czci z serca, jak żołnierz prawy, I choćby za tę jedną nagrodę, Winien być pierwszy wśród boju wrzawy. Marsz, marsz... Nie lubim spierać się o czcze kwestie, Ale nam marne carskie dekrety, Jakieś koncesje, jakieś amnestie, Jedna odpowiedź: marsz na bagnety! By ta odpowiedź była dobitną, Wystosowana zdrowo a celnie, Niech ją Żuawi najpierwsi wytną, Bagnety nasze piszą czytelnie. Marsz, marsz... Słońce lśni jasno, albo zza chmury Różne są losy nierównej wojny; Żuaw ma zawsze uszy do góry. Z bronią u boku zawsze spokojny, Kiedyśmy mogli z dłońmi gołemi Oprzeć się dzikiej hordzie żołnierzy, To z bronią wyprzem ich z polskiej ziemi; Nie do Żuawów kto w to nie wierzy. Marsz, marsz.. 16

12 MARSZ ZUCHÓW z obozu Czachowskiego, 1863 r. Wrony konik w lot biega, Głos się wodza rozlega, W las. I wykrzyknął: Do broni! Bo już Moskal tuż goni Nas. Błysnął ostrzem swej szabli, Bracia wiara czas nagli Nam. Hej z lasu znienacka Migła czapka kozacka Tuż. Dalej wiara za niemi, Bo któż w polskiej dziś ziemi Tchórz? Co wymierzy, to pali, Z konia Moskal się wali Zbój! Hej, Czachowski, tobie cześć Kraj rodzinny musi nieść Twój. Cześć i młodszej twej braci, Co za wolność dziś traci Krew. A o głodzie na mrozie Nuci sobie w obozie Śpiew! Hej skowronek już śpiewa, Rozkwitną się wnet drzewa Wnet. Bierzwa kosy ze stali, Wypędziwa Moskali Het. Niebezecna ta tłuszcza Nasz czem prędzej opuszcza Kraj. Wszakże mamy rycerzy Niechaj tylko uderzy Wróg. A zaraz się rozproszy Pod naciskiem Junoszy Wróg. Jeziorański z oddziałem, A Czachowski z zapałem Tuż. Jenerał Bosak przywali, Wypędzimy Moskali Het. 17

13 ZACHODZI CZERWONE SŁONECZKO słowa: Adam Kowalski (?) autor muzyki: nieznany Jedna z najpiękniejszych pieśni powstańców śląskich. Tekst utworu został po raz pierwszy opublikowany w tomie Z górnośląskiej ziemi wydanym w Katowicach w 1960 r. Pieśń ta była śpiewana w okresie powstań śląskich: I wybuch 16.08. 1919 r., II- 19.08.1920 r., III - 2 maja 1921 r. Powstania spowodowały powrót części Górnego Śląska do Macierzy Już zachodzi czerwone słoneczko Za zielonym gajem, Ubodzy powstańcy, śląscy szeregowcy Idą na bój krwawy. Wpisali się do jednej brygady, Powiodło ich serce, Aby obsadzili cały Górny Ślązek I jego granice. Na granicy tam Górnego Śląska Jest przepaść głęboka, Każdego powstańca, każdego Ślązaka Wielka bitwa czeka. Jak nam zacznie wojskowa kapela Z Opola pięknie grać, To wszyscy powstańcy będą w prostym rzędzie Na baczność z bronią stać. Tę piosenkę składali powstańcy, Śląscy szeregowcy, W dziewiętnastym roczku, w tym wielkim powstaniu, Przy jasnym miesiączku. 18

14 WIOSNA JUŻ Kanon Wiosna już, zielony miesiąc maj. Z płatka wróż, w zielone z nami tu graj. Zielono i majowo tak mi w zielone maja dni.. 15 PRZYBYWAJ PIĘKNA WIOSNO muzyka: W. A. Mozart słowa: autor nieznany Przybywaj piękna wiosno, uroczy ześlij maj, niech w koło kwiaty rosną, niech śpiew ożywia gaj. Na drzewach słońca siłą zielony rozwiń liść. Ach, jakże będzie miło znów na przechadzkę iść. Już dość tej zimy długiej, weselsza idzie wieść, przybywa maj przecudny, by wszystkim radość nieść. Rozkwita w koło ziele, fiołki niosą woń. Odezwij się, kukułko i ty, skowronku dzwoń. 19

16 WIOSNA słowa: Michał Bobrowski muzyka: Andrzej Zieliński Wiosna - cieplejszy wieje wiatr, Wiosna - znów nam ubyło lat, Wiosna, wiosna wkoło, rozkwitły bzy. Śpiewa skowronek nad nami, Drzewa strzeliły pąkami, Wszystko kwitnie wkoło, i ja, i Ty. Ktoś na niebie owce wypasa, hej Popatrz zakwitł już Twój parasol, hej Nawet w bramie pan Walenty stróż, puszcza wiosną nowe pędy, już. Portret dziadzia rankiem wyszedł z ram, I na spacer poszedł sobie sam. Nie przeszkadza tytuł, wiek i płeć, By zieloną wiosnę w głowie mieć. Wiosna - cieplejszy wieje wiatr, Wiosna - znów nam ubyło lat, Wiosna, wiosna wkoło, rozkwitły bzy. Śpiewa skowronek nad nami, Drzewa strzeliły pąkami, Wszystko kwitnie wkoło, i ja, i Ty Ktoś na niebie owce wypasa, hej Popatrz zakwitł już Twój parasol, hej Nawet w bramie pan Walenty stróż, puszcza wiosną pierwsze pędy, już... Portret dziadzia... rankiem wyszedł z ram, I na spacer poszedł sobie sam. Nie przeszkadza tytuł, wiek i płeć, By zieloną wiosnę w głowie mieć. Wiosna, wiosna, wiosna, wiosna. 20

17 BĘDZIE LŻEJ muzyka i słowa: Andrzej Sikorowski, zespół Pod Budą Śpiewanie piosenek o wiośnie naprawdę głęboki ma sens gdy wszystko dokoła nam rośnie i panny zerkają spod rzęs Nad małą biedronką gdzieś w parku z miłością pochyla się brzdąc i randki się kroją kucharkom i dziwne myśli ma ksiądz Staruszkom znów marzą się tańce i pałki zakwitły policji senator się kocha w posłance choć ona jest w opozycji Do pracy namawiać nie trzeba i gębę przyjazną ma wróg berety nam lecą do nieba i jakby maleje nam dług Na wiosnę pęcznieją kolory do łóżka się idzie jak w dym nie grożą nam żadne wybory i dobrze bo nie ma już w kim Więc razem zaśpiewać o wiośnie mój drogi rodaku dziś chciej przez chwilę nam będzie radośniej przez chwilę będzie nam lżej 21

18 KIEDY ZNÓW ZAKWITNĄ BIAŁE BZY słowa: Marian Hemar muzyka: Franz Doelle Wiosna, wiosna, wiosna, Wiosenny pierwszy wiew. Wiosna, wiosna, wiosna I ciepły wiatr wśród drzew, I blade śnieżyczki wychylą na świat Do słońca, całunków i lśnień I w sercu tajemny rozchyli się kwiat, I po tym nadejdzie ten dzień. Kiedy znów zakwitną białe bzy, Z brylantowej rosy, z wonnej mgły, W parku pod platanem Pani siądzie z panem, Da mu słodkie usta rozkochane. Kiedy znów zakwitną białe bzy, Bzów aleją parki będą szły. Pojmą to najprościej, Że jest czas miłości, Bo zakwitły przecież białe bzy, Bo zakwitły przecież białe bzy. 22

19 NIECH NO TYLKO ZAKWITNĄ JABŁONIE słowa: Jerzy Afanasjew muzyka: Janusz Hajdun Świat nie jest taki zły, Świat nie jest wcale mdły, Niech no tylko zakwitną jabłonie. To i milion z nieba kapnie I dziewczyna kocha łatwiej, Jabłonie, kwitnące jabłonie. Wszystkim manna pada z nieba, Ludzie mają co potrzeba, Darmo światło, gaz, lokaje. Śpią od rana do wieczora, Czasem drepczą do kościoła, A nocą zmęczeni śpiewają. Świat nie jest taki zły, Świat nie jest wcale mdły. Niech no tylko zakwitną jabłonie. Babcie wnuczkom bajki klecą, Złote zęby z nieba lecą, Jabłonie, kwitnące jabłonie. Oto chmurka na niebiesiech, Zgadujemy co nam niesie, Biały śnieg, czy srebrne złotówki? Wszyscy klniemy.toż to skandal Dzisiaj z nieba wstyd i granda Spadają - gorące parówki. Świat nie jest taki zły, Świat nie jest wcale mdły. Tak kończymy tę naszą melodię. Wiosną ludzie umierają, Wiosną ludzie się kochają - I dziewczyna z ulicy, i złodziej. Policjanci i poeci, chuligani - złote dzieci. Wszyscy tańczą do świtu kankana, Śpią od rana do wieczora, Czasem drepczą do kościoła, A w nocy zmęczeni śpiewają. Świat nie jest taki zły, Świat nie jest wcale mdły. Niech no tylko zakwitną jabłonie. To i milion z nieba kapnie I dziewczyna kocha łatwiej. Jabłonie, kwitnące jabłonie. 23

20 SŁODKIE FIOŁKI amerykańska melodia ludowa, słowa polskie Bogusław Choiński i Marek Dagnan Słodkie fiołki, Słodsze niż wszystkie róże. Calutkie wzgórze od stóp do głów, Zmieniło się w słodki bukiecik, ach! ach! Ten lasek liściasty, Gdzie spotkać się z nim Wybiegłam, gdy mgiełka wiosenna się snuła Wśród grabków zwyczajnych, jak dym I muszki bzykały, rozkwitły... Jest ziemia za bardzo wilgotna dziś nam, By siąść, złożyć główkę na twoim ramieniu. Tak wierz mi, ja na tym się znam, To zmieni się wkrótce, lecz zanim się... Słodkie fiołki, Słodsze niż wszystkie róże: Pagórek leśny okryły nam Poezji serwetko dla pragnień mych, ach! Nie wzdychaj, najdroższy: Za dzionek, lub trzy, Zakwitną turzyce, łuskiewnik Różowy i jaskier kosmaty i szczyrk, Ziarnopłon wiosenny. Lecz wierzaj mi: Wonna marzanka i bluszcz co się pnie, Mizerwa kłosowa i leśny sałatnik, 24

Ni żankiel zwyczajny, ni chmiel, Nie dają nam tyle, co fiołki... Viola silvestris, Słodsze niż wszystkie róże, Zgasną w powodzi zielonych traw, Lecz będą się długo pamiętać nam, ach! Ten lasek liściasty, Gdzie wiosna się z nim Spotkałam i gdzie mnie Całować próbował... Powoli zamieniał się w gąszcz, W dyskretny raj, w którym komary, Niestety, komary chmurami, i jak! O losie mój twardy, jak czosnek niedźwiedzi! Skąd nastrój intymny, gdy tną. Przez płótno żaglowe i przez te... Słodkie fiołki, słodsze niż wszystkie róże, Co kryły wzgórze od stóp do głów, Co nas tu zwabiły... Słodkie fiołki, Słodsze niż wszystkie róże, Calutkie wzgórze od stop do głów, Zmieniło się w słodki Bukiecik ach! ach! ach! ach! ach! ach! 25

21 MATURA słowa: Jerzy Kossela muzyka: Krzysztof Klenczon Hej, za rok matura, za pół roku Już niedługo, coraz bliżej, za pół roku Minęła studniówka z wielkim hukiem Czas ucieka i matura coraz bliżej Za miesiąc matura, dwa tygodnie Już niedługo, coraz bliżej dwa tygodnie Oj, za dzień matura, za godzinę Już niedługo coraz bliżej, już za chwilę I co dalej? Znów za rok matura, za rok cały Już niedługo, coraz bliżej, za rok cały Już niedługo, coraz bliżej, lecz za rok cały 26

22 O MATCE PIEŚŃ słowa: Aleksander Antoniewicz muzyka: Zygmunt Białostocki O Matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słów To cały świat, dziecinnych lat, wskrzeszonych znów To Matko sny, że jesteś znów tak blisko Jak wówczas gdy klęczałaś nad kołyską Za serce twe i świętość warg i dobroć rąk Jak śpiewać pieśń u twoich nóg bym cicho kląkł I wybrałbym najświętsze z wszystkich słów i rzekłbym: Matko I zmilkłbym znów o tobie pieśń, to pieśń bez słów Przychodzą w życiu dni powodzi, Gdy wszystko zdradza nas i zawodzi Gdy pociąg szczęścia w dal odchodzi Gdy wraca zło do wiary twierdz Gdy grunt usuwa się jak kładka Jest wtedy ktoś kto trwa do ostatka Ktoś, kto nie umie zdradzić- Matka I serce jej, najczystsze z serc O Matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słów To cały świat, dziecinnych lat, wskrzeszonych znów To Matko sny, że jesteś znów tak blisko Jak wówczas gdy klęczałaś nad kołyską Za serce twe i świętość warg i dobroć rąk Jak śpiewać pieśń u twoich nóg bym cicho kląkł I wybrałbym najświętsze z wszystkich słów i rzekłbym: Matko I zmilkłbym znów o tobie pieśń, to pieśń bez słów. 27

23 PARASOLKI J. Janikowski i Włodzimierz Patuszyński W dziwnym mieście, w którym nigdy deszcz nie pada i gdzie ratusz ulepiony jest z cynfolii, co dzień rano kolorowy kram rozkłada potargany stary handlarz parasoli. I zachęca małych ludzi cienkim krzykiem, w rękach trzyma parasolki kolorowe, parasolki maciupeńkie, jak guziki: białe, żółte, fioletowe i różowe. Parasolki, parasolki dla dorosłych i dla dzieci! Parasolki, parasolki - kropla przez nie nie przeleci! Parasolki, parasolki. parasolki bardzo tanie! Parasolki, parasolki proszę brać panowie, panie! Mali ludzie mają małe domki z piasku i maleńkie samochody z plasteliny... Mali ludzie mają bardzo mało czasu, bo maleńkie są zegary i godziny... Muszą robić złote kule, być w teatrze, potem jeszcze wpaść na chwilę do sąsiada. Na sprzedawcę parasolek nikt nie patrzy, zresztą u nich przecież nigdy deszcz nie pada. Parasolki, parasolki Odszedł z miasta, w którym kramik swój rozkładał potargany stary handlarz parasoli, wtedy deszcz z małego nieba zaczął padać na ulice i na ratusz - ten z cynfolii. I spostrzegli mali ludzie z małych domów, kiedy mieli mokre brody, mokre głowy, że na Rynku, przy Ratuszu nie ma kramu i sprzedawcy parasoli kolorowych. Parasolki, parasolki. parasolki bardzo tanie! Parasolki, parasolki proszę brać panowie, panie! Proszę brać, panowie, panie! Parasolki! Parasolki!!! 28

24 DA MOJA ŁYSICO Da moja Łysico, moja złota góro Oj ta dana, dana. Na tobie jedlina stoi kiejby chmura Oj ta dana, dana, da. / bis Da moja Łysico, mój ty złoty lesie Oj ta dana, dana. Jak pasie dziewczyna, już ci grzybki niesie / bis Oj ta dana, dana, da. Nie ma się co wadzić, powiedzą to wszystkie Oj ta dana, dana. Nie ma to jak nasze Góry Świętokrzyskie / bis Oj ta dana, dana, da. 29

25 PAMIĘTAJCIE O OGRODACH słowa: Jonasz Kofta, muzyka: Jan Pietrzak Bluszczem ku oknom, Kwiatem w samotność, Poszumem traw. Drzewem co stoi, Uspokojeniem wśród tylu spraw Pamiętajcie o ogrodach, Przecież stamtąd przyszliście. W żar epoki użyczą wam chłodu Tylko drzewa, tylko liście. Pamiętajcie o ogrodach, Czy tak trudno być poetą? W żar epoki nie użyczy wam chłodu Żaden schron, żaden beton. Kroplą pamięci, Nicią pajęczą, Zapachem bzu. Wiesz już na pewno, Świeżością rzewną, To właśnie tu, Pamiętajcie o ogrodach, Czy tak trudno być poetą? W żar epoki nie użyczy wam chłodu Żaden schron, żaden beton. I dokąd uciec W za ciasnym bucie, Gdy twardy bruk? Są gdzieś daleko Przejrzyste rzeki I mamy dwudziesty wiek. Pamiętajcie o ogrodach, Przecież stamtąd przyszliście. W żar epoki użyczą wam chłodu Tylko drzewa, tylko liście. Pamiętajcie o ogrodach, Czy tak trudno być poetą? W żar epoki nie użyczy wam chłodu Żaden schron, żaden beton. Pamiętajcie o ogrodach, Przecież stamtąd przyszliście. W żar epoki użyczą wam chłodu Tylko drzewa, tylko liście. 30

Nr SPIS PIOSENEK Tytuł 1 Pieśń konfederatów barskich 2 Hymn do miłości ojczyzny 3 Polonez Trzeciego Maja 4 Polonez 5 Maj 6 Wezmę ja kontusz 7 Mazurek Trzeciego Maja 8 Sadźmy róże 9 Kozak 10 Piosnka żołnierska 11 Marsz Żuawów 12 Marsz Zuchów 13 Zachodzi czerwone słoneczko 14 Wiosna już 15 Przybywaj piękna wiosno 16 Wiosna 17 Będzie lżej 18 Kiedy znów zakwitną białe bzy 19 Niech no tylko zakwitną jabłonie 20 Słodkie fiołki 21 Matura 22 O Matce pieśń 23 Parasolki 24 Da, moja Łysico 25 Pamiętajcie o ogrodach 31

Wybór tekstów i opracowanie: Stowarzyszenie A NAM SIĘ CHCE! na podstawie: zasobów Biblioteki Polskiej Piosenki, Kraków Złotej Księgi Pieśni Polskich Zbigniewa Adrjańskiego Śpiewnika Rodzinnego Janusza Gaweckiego i Henryka Pogorzelskiego Projekt okładki: Aleksandra Makowska Druk i oprawa: Oficyna Poligraficzna APLA sp. j. 32