Analiza cen połączeń w telefonii stacjonarnej w 2008 r.

Analiza cen połączeń w telefonii stacjonarnej w 2008 r. Kwiecień, 2009 1

WSTĘP... 3 1. METODOLOGIA... 4 2. ANALIZA OPŁAT ZA POŁĄCZENIA LOKALNE I MIĘDZYSTREFOWE... 6 2.1. PORÓWNANIE CEN USŁUG TELEFONICZNYCH W SIECIACH STACJONARNYCH W POLSCE METODĄ KOSZYKOWĄ OECD... 6 2.2. PORÓWNANIE CEN ZA POŁĄCZENIA LOKALNE I MIĘDZYSTREFOWE WLICZONE W OPŁATĘ ABONAMENTOWĄ (W ABONAMENCIE) I PO WYKORZYSTANIU ABONAMENTU (POZA ABONAMENTEM)... 10 3. ANALIZA OPŁAT ZA POŁĄCZENIA MIĘDZYNARODOWE... 15 3.1. POŁĄCZENIA WYKONYWANE W SIECI OPERATORA... 15 3.2. POŁĄCZENIA W RAMACH USŁUGI WLR... 16 3.3. POŁĄCZENIA MIĘDZYNARODOWE REALIZOWANE W TECHNOLOGII VOIP... 16 PODSUMOWANIE... 19 2

Wstęp Niniejsza analiza powstała w celu porównania opłat za połączenia lokalne, międzystrefowe i międzynarodowe w ofertach przedsiębiorców posiadających największy, pod względem liczby abonentów i przychodów, udział w rynkach ww. połączeń dla uŝytkowników końcowych. Analizę opracowano na podstawie cenników Telekomunikacji Polskiej S.A., Netii S.A., Telefonii Dialog S.A. i Tele2 Polska Sp. z o.o. 1 W rozdziale pierwszym omówiona została dokładna metodologia porównania cen. Drugi rozdział zawiera porównanie opłat za połączenia lokalne i międzystrefowe wymienionych operatorów. Porównania cen usług telefonicznych dokonano na dwa sposoby. Pierwszym z nich była metoda koszykowa OECD, zgodnie z którą obliczono wartości koszyków cenowych w wybranych planach taryfowych operatorów w zaleŝności od wielkości realizowanego przez konsumenta ruchu telefonicznego. Porównano równieŝ ceny połączeń lokalnych i międzystrefowych przedstawione w cennikach operatorów (cena poza abonamentem) z opłatami zawartymi w abonamencie (z wliczonym w koszt połączenia abonamentem i darmowymi minutami). Porównań powyŝszych dokonano w oparciu o koszt połączeń realizowanych w sieci operatorów, jak równieŝ w ramach hurtowego dostępu do sieci, gdzie oferty operatorów alternatywnych świadczących usługi w ramach usługi WLR 2 porównano z ofertą operatora zasiedziałego. Wprowadzając w specyfikę polskiego rynku usług stacjonarnych naleŝy przypomnieć, iŝ w lipcu 2006 r. Telekomunikacja Polska S.A. rozpoczęła świadczenie usługi hurtowej sprzedaŝy abonamentu (WLR). Usługa WLR dała konsumentowi moŝliwość zmiany dotychczasowego operatora (tj. Telekomunikacji Polskiej S.A.) bez konieczności zmiany lokalizacji zakończenia linii telefonicznej oraz numeracji. Dzięki wprowadzeniu usługi WLR operatorzy alternatywni mieli moŝliwość świadczenia usług telefonii stacjonarnej często po cenach niŝszych niŝ oferowane przez TP. W związku z tym stopniowo wycofywali się ze świadczenia, wprowadzonej pod koniec 2004 r., usługi za pomocą numeru dostępowego NDS (tzw. preselekcji). W 2008 r. usługi za pomocą NDS wśród analizowanych podmiotów świadczyły jedynie Telefonia Dialog i Tele2 Polska. Spółki nie proponowały juŝ jednak tego typu ofert nowym klientom, jedynie świadczyły tę usługę abonentom, z którymi wcześniej podpisały umowy. Wobec powyŝszego usługa preselekcji nie została uwzględniona w niniejszej analizie. W trzeciej części analizy przedstawiono porównanie cen w zakresie połączeń międzynarodowych. Zwrócono w nim uwagę na alternatywne, w stosunku do połączeń oferowanych przez operatorów telefonii stacjonarnej połączenia w technologii VoIP. W przypadku połączeń międzynarodowych równieŝ dokonano porównań cen połączeń świadczonych w sieci operatora oraz realizowanych w ramach WLR. 1 W dniu 15 września 2008 r. Tele2 Polska została przejęta przez Netię S.A., dnia 27 lutego 2009 r. nastąpiło formalne połączenie firmy Tele2 Polska Sp. z o.o. i Netia SA., wskutek czego spółka Tele2 Polska została w całości włączona do spółki Netia SA, 2 WLR (Wholesale Line Rental) usługa hurtowego dostępu do sieci telekomunikacyjnej, funkcjonująca na rynku usług międzyoperatorskich, wprowadzana decyzjami Urzędu Komunikacji Elektronicznej (dla poszczególnych operatorów alternatywnych oddzielnie), w ramach regulacji dotyczących warunków połączenia między sobą sieci międzyoperatorskich. 3

1. Metodologia Do zestawienia opłat za połączenia lokalne i międzystrefowe przyjęto trzy wybrane cenniki Telekomunikacji Polskiej: jeden cennik, na podstawie którego operator ten świadczył w 2008 r. usługi największej liczbie abonentów ( socjalny) plan bez darmowych minut, nowy cennik z 60 wolnymi minutami (Plan domowy 60) oraz cennik z darmowymi wieczorami i weekendami ( Weekendy). Dwa ostatnie cenniki nie były co prawda w grupie trzech najbardziej popularnych cenników operatora zasiedziałego, jednakŝe zostały wzięte pod uwagę ze względu na to, iŝ podobne cenniki posiadał w 2008 r. kaŝdy z operatorów alternatywnych, co umoŝliwiło dokonanie porównań pomiędzy planami taryfowymi tych operatorów. Do planów TP porównano wymienione poniŝej cenniki operatorów alternatywnych: o o dla usług świadczonych w sieci operatora: - Netia Telefon do Wygadania, Telefon 60, Telefon Wieczory i Weekendy; - Telefonia Dialog Taryfa Domowa Profil Podstawowy, Taryfa Domowa Profil Twoje 120 Minut, Taryfa Twoje wieczory i weekendy Max. dla usług świadczonych w ramach hurtowego dostępu do sieci (WLR): - Netia Telefon do Wygadania, Telefon 60, Telefon Wieczory i Weekendy; - Telefonia Dialog Taryfa Domowa Profil Podstawowy, Taryfa Domowa Profil Twoje 120 Minut, Taryfa Twoje wieczory i weekendy; - Tele2 Polska Telefon Podstawowy, Telefon 1 Godzina Plus, Dobry Wieczór i Weekend. KaŜda z taryf wiązała się z opłatą abonamentową. W ramach tej opłaty w większości taryf (nie dotyczy taryf podstawowych) zawarta była określona ilość minut połączeń (np. 60 minut), za które abonent nie ponosił dodatkowych opłat. Opłaty naliczane były dopiero po wykorzystaniu przysługujących minut. W rozdziale pierwszym przeanalizowano ceny za połączenia poza pakietem bezpłatnych minut nie uwzględniając sposobu taryfikacji połączeń w poszczególnych taryfach (naliczanie sekundowe, jednostka taryfikacyjna, naliczanie sekundowe po pierwszej minucie). Przy obliczaniu koszyków cenowych zastosowano metodę koszykową OECD. Na koszyk opłat składają się opłaty za połączenia, nie wlicza się opłat abonamentowych. Koszyk opłat oparty jest na ustalonej liczbie rozmów danego typu, o określonym rozkładzie tygodniowym i odległościowym. Zgodnie z obowiązującym w 2008 r. modelem koszyka OECD koszyk domowy połączeń zawiera od 600 do 2400 połączeń w roku, w zaleŝności od wielkości zuŝycia ruchu telefonicznego. W skład koszyka wchodzą połączenia lokalne, międzystrefowe, z sieciami ruchomymi oraz międzynarodowe. W przypadku połączeń lokalnych i międzystrefowych brano pod uwagę połączenia realizowane na 14 odległościach od 3 do 490 km, w 6 róŝnych okresach czasowych porach dnia i dniach tygodnia (cztery w tygodniu oraz dwa w weekendy). Ich długość była róŝna w zaleŝności od pory dnia i dnia tygodnia i wynosiła od 3,7 do 7 minut. Przy połączeniach z sieciami ruchomymi analizowano podobne okresy czasowe oraz długość rozmów w zaleŝności od pory dnia (od 1,8 do 2,1 minuty). Przy połączeniach międzynarodowych istotny był okres połączenia. W godzinach szczytu pod 4

uwagę brano 5,5 minuty połączenia, poza godzinami szczytu 7,2 minuty. Dodatkowo na koszyk domowy składała się odpowiednia ilość połączeń danego typu w zaleŝności od wielkości zuŝycia ruchu (połączenia krajowe od 65% do 76%, do sieci ruchomych od 19% do 31%, połączenia międzynarodowe od 2% do 5%). Wartość koszyków cenowych została podana brutto w złotych. Przedstawione w rozdziale drugim ceny połączeń lokalnych i międzystrefowych wliczonych w abonament zostały wyliczone zarówno w oparciu o opłatę abonamentową w danym planie taryfowym, jak równieŝ cenę połączenia i moŝliwe do wykorzystania darmowe minuty. W planach podstawowych, tj. takich, które nie zawierają darmowych minut w abonamencie nie róŝnicowano cen na ceny zawarte w abonamencie i wykorzystywane poza abonamentem gdyŝ w związku z brakiem darmowych minut, wszystkie rozmowy płatne były według cen przedstawionych w cennikach. Zarówno ceny zawarte w abonamencie (zwane teŝ opłatami wliczonymi w cenę abonamentu), jak i ceny połączeń po wykorzystaniu abonamentu (zwane teŝ cenami poza abonamentem) dla danego rodzaju połączenia (lokalne, międzystrefowe), są cenami za połączenia w godzinach szczytu dnia roboczego. W przypadku opłaty wliczonej w cenę abonamentu dodatkowym załoŝeniem było wykorzystanie w danym planie taryfowym całego abonamentu na dany rodzaj połączenia, tj. przy obliczaniu ceny dla połączeń lokalnych - na połączenia lokalne, zaś przy obliczaniu ceny dla połączeń międzystrefowych - na połączenia międzystrefowe. Dokonując porównań cen połączeń międzynarodowych wzięto pod uwagę najniŝsze ceny oferowane przez ww. operatorów do wybranych krajów: Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Włoch i USA. Opłaty za połączenia międzynarodowe realizowane poprzez VoIP pochodziły ze stron internetowych przedsiębiorców świadczących te usługi. Opłaty za połączenia w technologii VoIP przedstawiono według stanu na luty 2009 r. Do wszystkich porównań zawartych w opracowaniu przyjęto cenę za minutę połączenia. Wszystkie ceny przedstawione w opracowaniu są cenami brutto w złotych. Opłaty nie zawierają inicjacji połączenia ze względu na fakt, iŝ opłata inicjacyjna nie jest dodawana do kaŝdej minuty rozmowy, lecz do połączenia jako całości. Jeśli zatem połączenie trwa 10 minut, do wartości opłaty za to połączenie zostanie dodana jedna opłata inicjacyjna, a jej koszty rozłoŝą się na całość połączenia. 5

2. Analiza opłat za połączenia lokalne i międzystrefowe Rozdział zawiera porównanie opłat za połączenia lokalne i międzystrefowe w telefonii stacjonarnej głównych krajowych operatorów (Telekomunikacja Polska S.A., Telefonia Dialog S.A., Netia S.A. i Tele2 Polska Sp. z o.o.) realizowane w sieci operatora oraz w ramach usługi WLR w roku 2008. 2.1. Porównanie cen usług telefonicznych w sieciach stacjonarnych w Polsce metodą koszykową OECD Metoda koszykowa OECD uznawana jest za najbardziej reprezentatywną w międzynarodowych porównaniach taryf. Zgodnie z metodologią obliczeń dotyczącą koszyka połączeń OECD zaprezentowano poniŝej porównanie koszyków cenowych operatorów telefonii stacjonarnej w Polsce w 2008 r. 2.1.1 Połączenia wykonywane w sieci operatora 2.1.1.1. Koszyki cenowe dla 600 minut rozmów rocznie (niskie uŝycie) Średnia wartość koszyka cenowego dla klientów niewiele rozmawiających wyniosła 173 zł. UŜytkownicy telefonii stacjonarnej mieli znaczne moŝliwości wyboru odpowiadającego im planu taryfowego. NajniŜsze koszyki spośród wybranych cenników w sieci operatora posiadały plany Telefonii Dialog tj. Taryfa wieczory i weekendy Max i Taryfa Domowa - Profil Twoje 120 Minut. Wykres 1. Koszyki cenowe dla 600 minut rozmów rocznie (brutto, w złotych) w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej świadczonych w sieci operatora w 2008 r. 250 243 233 200 202 150 151 158 152 157 130 średnia 173 128 100 50 0 socjalny Plan domowy tp 60 W eekendy T elefon do W ygadania T elefon 60 T elefon Weekendy Domowa Profil podstawowy Domowa - P rofil T woje 120 Minut T P Netia T.Dialog T woje wieczory i weekendy - Max Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. NaleŜy zwrócić uwagę, iŝ w cenach koszyków nie uwzględniono abonamentu, który dla taryf z najtańszymi koszykami (plany z darmowymi wieczorami i weekendami oraz darmowymi 6

minutami w abonamencie) był znacznym obciąŝeniem. Przykładem moŝe być Taryfa Twoje wieczory i weekendy Max, gdzie opłata miesięczna wynosiła w 2008 r. 89 zł. Wprawdzie koszyk cenowy dla tego planu taryfowego był najniŝszy, jednakŝe plan ten nie był atrakcyjny dla klienta korzystającego z rozmów telefonicznych w niewielkim stopniu ze względu na wspomnianą wysokość abonamentu. Przy wyborze planu taryfowego abonent taki weźmie pod uwagę plan, który posiada jak najniŝszy abonament, poniewaŝ ilość minut, które wykorzysta jest niewielka. Dlatego teŝ, pomimo, iŝ niektóre z koszyków posiadały wyŝszą cenę, mogły być znacznie korzystniejsze dla konsumenta, poniewaŝ posiadały znacząco niŝszą opłatę abonamentową. Przykładem moŝe być Taryfa Domowa Profil Podstawowy Telefonii Dialog, której koszyk cenowy wyniósł w 2008 r. 151 zł. Jednocześnie abonament w tej taryfie kształtował się na poziomie 35 zł. 2.1.1.2. Koszyki cenowe dla 1200 minut połączenia głosowego rocznie (średnie uŝycie) Średnia wartość koszyka cenowego dla konsumentów korzystających z ruchu w stopniu umiarkowanym wyniosła w 2008 r. 327 zł. Wykres 2. Koszyki cenowe dla 1200 minut rozmów rocznie (brutto, w złotych) w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej świadczonych w sieci operatora w 2008 r. 500 474 450 400 402 390 350 300 250 304 290 291 284 258 średnia 327 251 200 150 100 50 0 socjalny P lan domowy tp 60 W eekendy T elefon do Wygadania T elefon 60 T elefon Weekendy Domowa Profil podstawowy Domowa - P rofil T woje 120 Minut T P Netia T.Dialog T woje wieczory i weekendy - Max Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Wartość koszyka cenowego dla rozmawiających 1200 minut rocznie mieściła się w przedziale od 251 zł dla Taryfy Twoje wieczory i weekendy Max Telefonii Dialog do 474 zł dla cennika Telefon do Wygadania Netii. RównieŜ w przypadku koszyków cenowych dla 1200 minut rozmów rocznie najbardziej korzystne były plany Telefonii Dialog. 7

2.1.1.3. Koszyki cenowe dla 2400 minut połączenia głosowego rocznie (wysokie uŝycie) Dla konsumentów, którzy korzystają z ruchu telefonicznego w największym stopniu średnia wartość koszyka cenowego wyniosła 755 zł rocznie. Wykres 3. Koszyki cenowe dla 2400 minut rozmów rocznie (brutto, w złotych) w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej świadczonych w sieci operatora w 2008 r. 1 000 982 987 900 856 800 700 600 690 699 685 705 609 średnia 755 586 500 400 300 200 100 0 socjalny Plan domowy tp 60 W ieczory i W eekendy T elefon do Wygadania T elefon 60 T elefon Weekendy Domowa Profil podstawowy Domowa - Profil T woje 120 Minut T P Netia T.Dialog T woje wieczory i weekendy - Max Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Najkorzystniejszym planem dla klientów rozmawiających 2400 minut rocznie, podobnie, jak dla klientów korzystających z rozmów w stopniu średnim i niskim, była Taryfa Twoje wieczory i weekendy Max Telefonii Dialog, najmniej korzystnym natomiast Telefon do Wygadania Netii. 2.1.2 Połączenia w ramach usługi WLR (cenniki WLR) 2.1.2.1. Koszyki cenowe dla 600 minut połączenia głosowego rocznie (niskie uŝycie) Wartości koszyków cenowych w ramach WLR dla klientów wykorzystujących ruch telefoniczny w małym stopniu były o ok. 7% niŝsze niŝ w przypadku połączeń świadczonych w sieci operatorów. 8

Wykres 4. Koszyki cenowe dla 600 minut rozmów rocznie (brutto, w złotych) w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej świadczonych w ramach WLR w 2008 r. 250 243 233 202 200 150 151 158 152 157 130 118 109 154 średnia 161 123 100 50 0 socjalny Plan domowy tp 60 W eekendy Telefon do W ygadania Telefon 60 T elefon Weekendy Domowa Profil podstawowy Domowa - Profil T woje 120 Minut T woje wieczory i weekendy T elefon P odstawowy Telefon 1 Godzina Plus Dobry wieczór i weekend T P Netia T.Dialog T ele2 Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Wartość koszyków cenowych dla klientów rozmawiających 600 minut rocznie mieściły się w przedziale od 109 zł dla a Telefon Podstawowy Tele2 do 243 zł dla Planu tp socjalnego operatora zasiedziałego. 2.1.2.2. Koszyki cenowe dla 1200 minut połączenia głosowego rocznie (średnie uŝycie) Klienci rozmawiający 1200 minut rocznie mieli moŝliwość wyboru nieco tańszych planów taryfowych. Średnia wartość koszyka dla takich klientów była niŝsza od wartości podobnego koszyka dla połączeń realizowanych w sieci operatora o 6%. Wykres 5. Koszyki cenowe dla 1200 minut rozmów rocznie (brutto, w złotych) w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej świadczonych w ramach WLR w 2008 r. 450 400 402 474 390 350 300 250 304 290 291 284 258 232 212 305 średnia 307 243 200 150 100 50 0 socjalny P lan domowy tp 60 W eekendy Telefon do W ygadania Telefon 60 T elefon W eekendy Domowa P rofil podstawowy Domowa - Profil T woje 120 Minut T woje wieczory i weekendy T elefon P odstawowy Telefon 1 Godzina Plus Dobry wieczór i weekend T P Netia T.Dialog T ele2 Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. 9

NajniŜszą wartość koszyka cenowego dla takich połączeń oferowała w u Telefon Podstawowy Tele2, natomiast najwyŝszą Netia w planie Telefon do Wygadania. 2.1.2.3. Koszyki cenowe dla 2400 minut połączenia głosowego rocznie (wysokie uŝycie) Średnia wartość koszyka cenowego dla klientów rozmawiających 2400 minut rocznie dla połączeń realizowanych w ramach WLR była o 5,7% niŝsza niŝ wartość koszyka dla połączeń realizowanych w sieci operatorów. Wykres 6. Koszyki cenowe dla 2400 minut rozmów rocznie (brutto, w złotych) w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej świadczonych w ramach WLR w 2008 r. 1 000 982 987 900 856 800 700 600 690 699 685 705 609 552 507 692 średnia 712 583 500 400 300 200 100 0 socjalny Plan domowy tp 60 W eekendy Telefon do Wygadania Telefon 60 T elefon Weekendy Domowa Profil podstawowy Domowa - Profil T woje 120 Minut T woje wieczory i weekendy T elefon P odstawowy T elefon 1 Godzina Plus Dobry wieczór i weekend T P Netia T.Dialog Tele2 Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Najbardziej atrakcyjnym planem dla konsumentów korzystających w duŝym stopniu z połączeń telefonii stacjonarnej w 2008 r. był Telefon Podstawowy Tele2. Pod tym względem korzystna była równieŝ Taryfa Twoje wieczory i weekendy Telefonii Dialog. Najmniej przystępnym cennikiem był natomiast Telefon do Wygadania Netii. 2.2. Porównanie cen za połączenia lokalne i międzystrefowe wliczone w opłatę abonamentową (w abonamencie) i po wykorzystaniu abonamentu (poza abonamentem) W związku z tym, iŝ w ramach wielu planów taryfowych operatorów telefonii stacjonarnej występują darmowe minuty w ramach abonamentu, porównanie cen pochodzących z cenników nie pokazuje faktycznych róŝnic w kosztach połączeń przy konieczności zapłacenia odpowiedniego abonamentu oraz moŝliwości wykorzystania darmowych minut. W związku z powyŝszym ceny znajdujące się w cennikach operatorów porównano z opisanymi w metodologii opłatami zawartymi w cenie abonamentu. 10

2.2.1. Połączenia wykonywane w sieci operatora Średnie opłaty za połączenia wliczone w cenę abonamentu, wykonywane w sieci operatora, były w 2008 r. niŝsze w porównaniu do średnich cen poza abonamentem. 2.2.1.1. Połączenia lokalne Cena poza abonamentem za minutę połączenia lokalnego w godzinach szczytu w 2008 r. mieściła się w przedziale od 0,12 zł w Taryfie Domowej profil podstawowy Telefonii Dialog i Planie tp Weekendy Telekomunikacji Polskiej do 0,35 zł w taryfie Telefon do Wygadania Netii. Natomiast opłaty wliczone w cenę abonamentu za minutę połączenia lokalnego kształtowały się w przedziale od 0,05 zł w Planie tp Weekendy Telekomunikacji Polskiej do 0,26 zł w Planie Telefon 60 Netii. Średnia cena opłat za połączenia zawarte w cenie abonamentu za minutę połączenia lokalnego w sieci operatora wyniosła 0,18 zł i była o ok. 5,6% niŝsza niŝ opłata poza abonamentem (0,18 zł). Wykres 7. Porównanie opłat wliczonych w cenę abonamentu i opłat poza abonamentem za minutę połączenia lokalnego w sieci wybranych operatorów telefonii stacjonarnej w 2008 r. 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,19 zł 0,18 zł 0,10 0,05 0,00 socjalny Plan domowy tp 60 Weekendy Telefon do Wygadania Telefon 60 Telefon Weekendy Taryfa Domowa - profil podstawowy Taryfa Domowa - Profil Twoje 120 Minut Taryfa Twoje wieczory i weekendy - Max TP Netia T.Dialog cena p oza abonamentem cena w abonamencie średnia cena poza abonamentem średnia cena w abonamencie Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Spośród operatorów oferujących usługi połączeń we własnej sieci zdecydowanie najniŝsze ceny poza abonamentem posiadała Telefonia Dialog, której średnia cena za minutę połączenia w wybranych cennikach wyniosła 0,15 zł. NajwyŜszą średnią cenę za połączenie proponowała Netia (0,25 zł za minutę). Największa róŝnica między ceną poza abonamentem i opłatą wliczoną w cenę abonamentu występowała w Planie tp Weekendy Telekomunikacji Polskiej i wyniosła prawie 61%. 11

2.2.1.2. Połączenia międzystrefowe Cena brutto poza abonamentem za minutę połączenia międzystrefowego w godzinach szczytu w 2008 r. mieściła się w przedziale od 0,15 zł w u Telefon Weekendy Netii do 0,49 zł w taryfie socjalny i Weekendy Telekomunikacji Polskiej. Opłaty za połączenia wliczone w cenę abonamentu za minutę połączenia międzystrefowego kształtowały się na poziomie od 0,14 zł w u Telefon Weekendy Netii do 0,41 zł w Taryfie Twoje Weekendy Max Telefonii Dialog. Średnia cena opłat za połączenia wliczone w cenę abonamentu za minutę połączenia była o ok. 11% niŝsza niŝ średnia opłata poza abonamentem (0,34 zł). Największa róŝnica między ceną połączeń międzystrefowych wliczonych w cenę abonamentu i ceną połączeń poza abonamentem, podobnie, jak w przypadku połączeń lokalnych, dotyczyła Planu tp Weekendy Telekomunikacji Polskiej. Cena opłat za połączenia zawarte w cenie abonamentu była o 59% niŝsza od ceny zawartej w cenniku. Wykres 8. Porównanie opłat wliczonych w cenę abonamentu i opłat poza abonamentem za minutę połączenia międzystrefowego w sieci wybranych operatorów telefonii stacjonarnej w 2008 r. 0,5 0,4 0,3 0,34 zł 0,31 zł 0,2 0,1 0 socjalny Plan domowy tp 60 Weekendy Telefon do Wygadania Telefon 60 Telefon Taryfa Domowa - profil podstawowy Taryfa Domowa - Profil Twoje 120 Minut Taryfa Twoje wieczory i weekendy - Max TP Netia T.Dialog cena poza abonamentem cena w abonamencie średnia cena poza abonamentem średnia cena w abonamencie Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Spośród operatorów oferujących usługi połączeń we własnej sieci zdecydowanie najniŝsze ceny posiadała Netia, której średnia cena poza abonamentem za minutę połączenia w wybranych cennikach wyniosła 0,25 zł. NajwyŜszą średnią cenę za połączenie proponowała Telefonia Dialog (0,42 zł za minutę). 2.2.2. Połączenia wykonywane w ramach WLR Celem wprowadzenia usługi WLR było zwiększenie konkurencji na rynku telekomunikacyjnym i umoŝliwienie operatorom alternatywnym skuteczniejszego konkurowania z ofertą TP. Dzięki usłudze WLR abonent TP uzyskał moŝliwość zmiany 12

dotychczasowego operatora bez konieczności podpisywania nowej umowy na przyłączenie do sieci. W połączeniach wykonywanych w ramach WLR, podobnie, jak w przypadku połączeń wykonywanych w sieci operatora, średnia opłata za połączenia wliczone w cenę abonamentu była w 2008 r. niŝsza niŝ opłata poza abonamentem, w zaleŝności od rodzaju połączeń od 10% dla połączeń międzystrefowych do 13% dla połączeń lokalnych. 2.2.2.1. Połączenia lokalne Opłaty za połączenia lokalne za minutę połączenia poza abonamentem mieściły się w przedziale od 0,10 zł w u Telefon Podstawowy Tele2 Polska do 0,35 zł w cenniku Telefon do Wygadania Netii. NajwyŜszą średnią opłatę posiadała Netia - średnia cena minutowego połączenia lokalnego kształtowała się w cennikach tej spółki na poziomie 0,25 zł, podczas, gdy w sieci TP połączenie takie kosztowało 0,24 zł. Znacząco niŝsze średnie opłaty proponowały Telefonia Dialog oraz Tele2 (odpowiednio 0,13 zł i 0,12 zł). Średnia cena połączeń lokalnych wliczonych w opłatę abonamentową wykonywanych w ramach WLR wyniosła 0,16 zł i była o ok. 13% niŝsza niŝ analogiczna opłata poza abonamentem. Wykres 9. Porównanie opłat wliczonych w cenę abonamentu i opłat poza abonamentem za minutę połączenia lokalnego realizowanego w ramach WLR w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej w 2008 r. 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,19 zł 0,16 zł 0,10 0,05 0,00 socjalny Plan domowy tp 60 Weekendy Telefon do Wygadania Telefon 60 Telefon Taryfa Domowa Profil podstawowy Taryfa Domowa - Profil Twoje 120 Minut Taryfa Twoje wieczory i weekendy Telefon Podstawowy Telefon 1 Godzina Plus Dobry wieczór i weekend TP Netia T.Dialog Tele2 cena poza abonamentem cena w abonamencie średnia cena poza abonamentem średnia cena w abonamencie Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Ceny połączeń lokalnych zawartych w abonamencie, wykonywanych w ramach WLR, mieściły się w przedziale od 0,05 zł w Planie tp Weekendy Telekomunikacji Polskiej do 0,26 zł w planie Telefon 60 Netii. W przypadku operatorów alternatywnych ceny połączeń w abonamencie były do 8% niŝsze od cen połączeń poza abonamentem. 13

2.2.2.2. Połączenia międzystrefowe Za minutę połączenia międzystrefowego poza abonamentem, realizowanego w oparciu o WLR, trzeba było w 2008 r. zapłacić od 0,15 zł w u Telefon Weekendy Netii do 0,44 zł w Taryfie Domowej Profil Podstawowy Telefonii Dialog oraz u Telefon 1 Godzina Plus Tele2. W przypadku Netii, plany oferowane w ramach usługi WLR są tymi samymi, które oferuje operator dla usług świadczonych we własnej sieci. NajniŜszą cenę za minutę połączenia międzystrefowego w abonamencie oferowała Netia w u Telefon Weekendy (0,14 zł), najwyŝszą zaś Tele2 w u Telefon 1 Godzina Plus (0,44 zł). Wykres 10. Porównanie opłat wliczonych w cenę abonamentu i opłat poza abonamentem za minutę połączenia międzystrefowego realizowanego w ramach WLR w wybranych planach operatorów telefonii stacjonarnej w 2008 r. 0,50 0,45 0,40 0,35 0,30 0,31 zł 0,34 zł 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 socjalny Plan domowy tp 60 Weekendy Telefon do Wygadania Telefon 60 Telefon Taryfa Domowa Profil podstawowy Taryfa Domowa - Profil Twoje 120 Minut Taryfa Twoje wieczory i weekendy Telefon Podstawowy Telefon 1 Godzina Plus Dobry wieczór i weekend TP Netia T.Dialog Tele2 cena poza abonamentem cena w abonamencie średnia cena poza abonamentem średnia cena w abonamencie Źródło: Opracowanie własne UKE na podstawie cenników operatorów. Średnia opłata za minutę połączenia międzystrefowego poza abonamentem w cennikach operatorów alternatywnych wahała się od 0,25 zł w przypadku Netii do 0,39 zł w przypadku Telefonii Dialog. Średnia cena minutowego połączenia międzystrefowego Tele2 wyniosła 0,38 zł. W tym okresie średnia cena za połączenie międzystrefowe w sieci operatora zasiedziałego wyniosła, podobnie jak w przypadku połączeń oferowanych przez Tele2, 0,38 zł. Patrząc na średnie ceny połączeń poza abonamentem, moŝna zauwaŝyć, iŝ jedynie Netia proponowała niŝszą opłatę za minutowe połączenie niŝ operator zasiedziały w swojej sieci. Średnia cena połączeń międzystrefowych w abonamencie oferowanych w ramach WLR, była równieŝ o ok. 10% niŝsza od średniej ceny poza abonamentem. 14

3. Analiza opłat za połączenia międzynarodowe Analiza ta pokazuje jak kształtowały się najniŝsze ceny za minutę połączenia do następujących krajów: Francji, Niemiec, W. Brytanii, Włoch i USA w latach 2005, 2007 i 2008. Państwa te naleŝą do pierwszej strefy taryfowej w połączeniach międzynarodowych Telekomunikacji Polskiej S.A, Telefonii Dialog S.A., Netii S.A. i Tele2 Sp. z o.o. 3.1. Połączenia wykonywane w sieci operatora Załączony wykres pokazuje najniŝsze ceny za minutę połączenia w ofercie Telekomunikacji Polskiej S.A., Telefonii Dialog S.A., Netii S.A. dla abonentów ich sieci do Francji, Niemiec, W. Brytanii, Włoch i USA. Wykres 11. NajniŜsze ceny za minutę połączenia międzynarodowego realizowane w sieci operatora w roku 2005, 2007 i 2008 1,4 1,43 1,2 1,0 0,8 0,96 0,96 0,6 0,61 0,65 0,65 0,4 0,39 0,35 0,35 0,2 0,0 TP S.A. Netia S.A. Telefonia Dialog S.A. Źródło: opracowanie UKE na podstawie cenników operatorów. W 2008 r. Telekomunikacja Polska S.A. i Netia S.A. obniŝyły ceny za połączenia do Francji, Niemiec, W. Brytanii, Włoch i USA, natomiast Telefonia Dialog S.A. pozostawiła je na niezmienionym poziomie w porównaniu do 2007 r. NajniŜszą cenę w 2008 r. za ww. połączenia oferowała TP S.A. 0,35 zł w nowo wprowadzonym planie domowym tp 1200 i Netia - w u telefon do wygadania obowiązującym od 1grudnia 2008 r. Dokonując porównania z rokiem 2005 moŝna zauwaŝyć, iŝ Telekomunikacja Polska obniŝyła opłaty za ww. połączenia o 43%, Telefonia Dialog o 55% a Netia S.A. o 64%. ObniŜka opłat Telekomunikacji Polskiej S.A. w 2008 r. nie wynikała ze zmiany opłat w obowiązujących planach taryfowych, tylko na wprowadzeniu nowego planu plan domowy tp 1200. W planie tym TP S.A. obniŝyła cenę za połączenia do krajów Unii Europejskiej i USA do poziomu 0,35 zł. Była to najniŝsza oferowana cena w 2008 r. natomiast najwyŝsza (w planie socjalnym) wynosiła 2,93 zł (cena ta nie uległa zmianie od 2005 r.). 15

3.2. Połączenia w ramach usługi WLR W tej części pokazano jak kształtowały się opłaty za połączenia międzynarodowe do Francji, Niemiec, Włoch i USA realizowane w ramach usługi WLR.. Wykres 12. NajniŜsze ceny za minutę połączenia międzynarodowego realizowanego w ramach usługi WLR w latach 2007 i 2008 w wybranych planach taryfowych 0,7 0,6 0,65 0,65 0,66 0,5 0,4 0,39 0,3 0,35 0,35 0,33 0,2 0,1 0,0 TP S.A. Netia S.A. Telefonia Dialog S.A. Tele2 Polska Sp. z o.o. Źródło: opracowanie UKE na podstawie cenników operatorów. *Opłaty za połączenia międzynarodowe oferowane przez Netię pokazane są tylko w roku 2008, ze względu na fakt rozpoczęcia w tym roku świadczenia połączeń telefonicznych w ramach usługi WLR. NajniŜszą cenę za połączenia do Francji, Niemiec, Włoch i USA realizowane w ramach usługi WLR w roku 2008 oferowała Netia S.A., wynosiła ona 0,35 zł, najwyŝszą zaś Tele 2 w wysokości 0,66 zł. Opłaty Telefonii Dialog pozostały na niezmienionym poziomie. Telekomunikacja Polska w 2008 r. zmniejszyła opłatę za połączenia do ww. krajów z 0,39 do 0,35 zł w nowo wprowadzonym cenniku i jest to opłata równa opłacie oferowanej przez Netię S.A. 3.3. Połączenia międzynarodowe realizowane w technologii VoIP Coraz częściej do prowadzenia rozmów międzynarodowych wykorzystywana jest technologia internetowa VoIP (Voice Over Internet Protocol). Polega ona na przesyłaniu dźwięków mowy za pomocą łączy internetowych lub dedykowanych sieci wykorzystujących protokół IP. 3.3.1. Opłaty za połączenia międzynarodowe w technologii internetowej VoIP Połączenia w technologii internetowej VoIP moŝna uzyskać korzystając z usług wielu podmiotów. W analizie opisano jedynie kilka z nich tj. o2.pl Sp. z o.o., Gadu-Gadu S.A., Tartel Sp. z o.o., VoxNet S.A. 16

PoniŜej w tabeli pokazano opłaty (za jedną minutę) za połączenia międzynarodowe realizowane poprzez VoIP. Tabela 1. Porównanie cen połączeń międzynarodowych świadczonych w technologii VoIP (stan na luty 2009 r.) dla wybranych planów taryfowych Państwo do którego wykonywane jest połączenie Tlenofon Skype Gadu na Głos Tartel AloAlo Francja 0,07 0,08 0,08 0,08 0,09 Niemcy 0,07 0,08 0,08 0,07 0,09 W. Brytania 0,06 0,08 0,08 0,07 0,09 Włochy 0,07 0,08 0,09 0,08 0,09 USA 0,06 0,08 0,07 0,06 0,09 Źródło: opracowanie własna na podstawie stron internetowych przedsiębiorców. Opłaty za połączenia międzynarodowe świadczone w technologii VoIP są duŝo niŝsze niŝ połączenia w tradycyjnej sieci telefonicznej. Przy korzystaniu z technologii VolP nie płacimy abonamentu a tylko rzeczywisty koszt połączenia. NajniŜsze opłaty za tego rodzaju połączenia do Francji, Niemiec. W. Brytanii, Włoch i USA oferuje firma o2pl Sp. z o.o operator Tlenofonu. Opłaty za połączenia międzynarodowe w Tlenofonie są 5 razy mniejsze niŝ opłaty do tych państw oferowane przez TP S.A, a opłaty za połączenia do W. Brytanii i USA w Tlenofonie są prawie 6 razy niŝsze niŝ w TP S.A. 3.3.2. Ceny za połączenia międzynarodowe realizowane za pośrednictwem numerów dostępowych Usługi świadczone za pośrednictwem numerów dostępowych w technologii VoIP są dość wygodne, nie wiąŝą się z zakupem kart, podpisywaniem umów czy dokonywaniem przedpłat. Aby skorzystać z usługi naleŝy mieć odblokowane połączenia z numerami typu 070x i wybieranie tonowe. Usługa AleNumer oferowana przez firmę VoxNet S.A. realizowana moŝe być z dowolnego telefonu stacjonarnego przy pomocy numeru dostępowego 0708 108 108. Opłaty za połączenia do Francji, Niemiec, W. Brytanii, Włoch i USA wynoszą 0,35 zł za minutę. Opłatę za połączenie międzynarodowe przez AleNumer pobiera operator osoby dzwoniącej i koszt połączenia pojawia się na rachunku telefonicznym tej osoby. Usługa ta świadczona jest na terenie całej Polski, ale nie moŝe być realizowana z budek telefonicznych. Eurofon - rozmowy międzynarodowe realizowane są poprzez numer 0708 177 661. Opłata za minutę połączenia do Francji, Niemiec, USA, W. Brytanii, Włoch wynosi 0,35 zł. Tele24/dom jest usługą firmy Tele24 Sp. z o.o. Usługa dostępna jest ze wszystkich telefonów domowych z wybieraniem tonowym. Aby skorzystać z usługi naleŝy po podniesieniu słuchawki zadzwonić pod numer dostępowy Tele24 a następnie wybrać numer docelowy. Opłata za minutę połączenia do Francji wynosi 0,23 zł, do Niemiec, W. Brytanii, USA 0,12 zł i do Włoch 0,28 zł. Opłata za połączenie z numerem dostępowym Tele24 to: 17

- ogólnopolski numer 0 800 88 24 24 z telefonów stacjonarnych opłata 0,24 zł/min brutto, - ogólnopolski numer 0 800 90 90 24 z budek telefonicznych - 0,49 zł/min brutto. InterTelefon usługa dostępna jest wyłącznie dla abonentów takich operatorów jak: TP S.A., Exatel, Telnet, GTS, Pilicka Telefonia, Datacom, Netia, El-net. Aby skorzystać z usługi naleŝy zadzwonić na numer 0 708 177 808. Po usłyszeniu komunikatu naleŝy wybrać tonowo numer z którym chcemy rozmawiać. Koszt rozmowy pojawia się na rachunku telefonicznym osoby dzwoniącej. Opłata za minutę połączenia do Francji, Niemiec, USA, Włoch i W. Brytanii wynosi 0,35 zł. 3.3.3. Ceny za połączenia międzynarodowe za pomocą kart zdrapek Kolejną moŝliwością połączeń w technologii VoIP są połączenia realizowane poprzez tzw. karty zdrapki. PoniŜej scharakteryzowano połączenia oferowane przez firmy: Galena Sp. z o.o. i Voxnet S.A. Korzystanie z karty Telegrosik nie wymaga zmiany dotychczasowego operatora oraz podpisywania umów. Usługa świadczona jest przez firmę Galena Sp. z o.o. Usługa dostępna jest z kaŝdego aparatu posiadającego wybieranie tonowe. Opłata za połączenie do Francji, Niemiec, USA, Włoch i W. Brytanii wynosi 0,65 zł za minutę połączenia. Opłaty za usługę Telegrosik naliczane są co 15 sekund, a karty dostępne są w trzech nominałach: 10 zł, 20 zł i 50+5 zł. Promocja 10+20 dotyczy połączeń międzynarodowych do wybranych krajów m.in. Francji, Niemiec, USA, Włoch i W. Brytanii. Aby skorzystać z promocji i bezpłatnych 20 minut naleŝy posiadać na karcie lub koncie Telegrosik środki w wysokości co najmniej 6,50 zł, które pozwalają na przeprowadzenie 10 minutowej płatnej rozmowy, kolejne 20 minut tej samej rozmowy jest za darmo. Koszt za minutę połączenia do ww. krajów wyniesie 0,22 PLN z VAT i obowiązuje podczas 30-minutowej rozmowy. Karta TeleRabat oferowana jest przez firmę Voxnet S.A. Usługa dostępna jest z kaŝdego telefonu stacjonarnego ustawionego na wybieranie tonowe jak i z automatu telefonicznego. Karta waŝna jest przez 6 miesięcy od wykonania pierwszej rozmowy. KaŜda rozmowa rozliczana jest z dokładnością sekundową. Z karty korzysta się poprzez wybranie lokalnego numeru dostępowego, następnie wprowadza się PIN wydrukowany na karcie i wprowadza numer telefonu, z którym chcemy się połączyć. Cena brutto za minutę połączenia do Francji, Niemiec, W. Brytanii, Włoch i USA wynosi 0,35 zł. Do ceny tej naleŝy doliczyć koszt połączenia z lokalnym numerem dostępowym (Plan Standardowy TP S.A.), który wynosi w godz. 8.00 22.00 0,35 zł za kaŝde rozpoczęte 3 minuty a w godz. 22.00 8.00 0,35 zł za kaŝde rozpoczęte 6 minut. 18

Podsumowanie Przeprowadzona analiza cen połączeń stacjonarnych wykazała znaczną rozpiętość cen połączeń lokalnych i międzystrefowych oferowanych w 2008 roku przez poszczególnych operatorów w godzinach szczytu dnia roboczego. Operatorzy konkurowali między sobą pakietami bezpłatnych minut do wykorzystania oraz darmowymi wieczorami i weekendami zawartymi w cenie abonamentu. W 2008 r. niewiele było planów taryfowych, które nie zawierały tego rodzaju zachęt. Jednocześnie, im więcej było takich propozycji w ramach abonamentu, tym wyŝsza była jego cena lub wyŝsza opłata za minutę połączenia poza abonamentem. Biorąc pod uwagę średnią cenę połączeń przedstawionych w cennikach operatorów (po wykorzystaniu abonamentu) świadczonych przez operatorów alternatywnych w ramach usługi WLR, była ona w 2008 r. najczęściej korzystniejsza w porównaniu do cen Telekomunikacji Polskiej. Połączenia lokalne w Telefonii Dialog były o 19% niŝsze niŝ w TP, zaś w Tele2 aŝ o ok. 54%. Połączenia międzystrefowe świadczone przez te spółki były niŝsze odpowiednio o 0,7% i 22%. Przy powyŝszym porównaniu cen połączeń bazowano na samych tylko cenach przedstawionych w cennikach operatorów, które w planach z darmowymi minutami pobierane były po wykorzystaniu abonamentu. Jeśli jednak pod uwagę weźmiemy równieŝ abonament i wszystkie moŝliwe do wykorzystania darmowe minuty połączeń w nim zawarte, faktyczny koszt połączenia będzie niŝszy. Wyliczona w taki sposób średnia cena połączeń lokalnych realizowanych w sieci operatorów wyniosła 0,18 zł za minutę połączenia i była o ok. 15% niŝsza niŝ opłata przedstawiona w cenniku (0,22 zł). W przypadku połączeń międzystrefowych średnia cena połączeń zawartych w abonamencie była o ok. 16% niŝsza niŝ średnia opłata poza abonamentem. Analizując średnie ceny połączeń w abonamencie, realizowanych w ramach WLR, zauwaŝono, iŝ zarówno w przypadku połączeń lokalnych, jak i międzystrefowych, były one o 18% niŝsze niŝ analogiczne opłaty za połączenia świadczone we własnej sieci operatora. i usług połączeń międzynarodowych przewidywały róŝne opcje taryfowe w zaleŝności od kraju, z którym następowało połączenie. Operatorzy, walcząc o klientów, wprowadzali nowe plany taryfowe proponując w nich coraz niŝsze ceny. Porównując rok 2008 z rokiem 2005, Telekomunikacja Polska obniŝyła opłaty za połączenia średnio o 43%, nie było to jednak wynikiem zmniejszenia opłat w obowiązujących planach taryfowych, a wprowadzeniem nowego planu pod nazwą plan domowy tp 1200. Telefonia Dialog zmniejszyła ceny za ww. połączenia o ok. 55%, a Netia S.A. obniŝyła je o 64% r. Porównując plany taryfowe operatorów telefonii stacjonarnej metodą koszykową OECD stwierdzono, iŝ dany plan taryfowy jest mniej lub bardziej opłacalny w zaleŝności od wielkości ruchu telefonicznego. Do najkorzystniejszych planów taryfowych dla usług oferowanych w sieci operatora naleŝały dwa plany Telefonii Dialog tj. Taryfa Twoje wieczory i weekendy Max oraz Taryfa Domowa Profil Twoje 120 minut oraz Plan domowy tp Telekomunikacji Polskiej. Najmniej korzystnie przedstawiały się natomiast Plan tp socjalny oraz dwie taryfy Netii tj. Telefon do Wygadania i Telefon 60. Atrakcyjniejsze ceny w stosunku do najtańszych planów w sieciach operatorów oferowano dla usług świadczonych w oparciu o WLR. Tele2 było w stanie zaoferować korzystniejszy od planu Telefonii Dialog cennik Telefon Podstawowy. Alternatywą dla usług świadczonych przez operatorów tradycyjnej telefonii stacjonarnej staje się telefonia internetowa VoIP. Do korzystania z usług świadczonych w technologii VoIP 19

zachęca brak konieczności podpisywania umów na świadczenie tych usług oraz brak opłat abonamentowych. Konsument ponosi opłaty jedynie za wykonane połączenia. Zarówno wprowadzenie usługi WLR, jak równieŝ moŝliwość korzystania z alternatywnych w stosunku do tradycyjnej telefonii stacjonarnej form połączeń (VoIP) powoduje, iŝ konsumenci otrzymują coraz atrakcyjniejsze oferty, zarówno w postaci zmniejszających się cen opłat za połączenia lokalne, międzystrefowe i międzynarodowe, jak równieŝ moŝliwości wyboru najdogodniejszej dla siebie formy połączeń. Mimo rosnącej konkurencji na rynku telefonii stacjonarnej daje się jednak zauwaŝyć zmniejszający się popyt na te usługi. Nie bez znaczenia w tej kwestii pozostają pręŝnie rozwijające się usługi na rynku telefonii ruchomej. Coraz ciekawsze oferty, jak równieŝ spadające ceny połączeń w sieciach mobilnych powodują, iŝ popyt na usługi telefonii stacjonarnej maleje, zaś wiele gospodarstw domowych rezygnuje z tego rodzaju usług na rzecz telefonii ruchomej. Opracowanie: Urząd Komunikacji Elektronicznej Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego 20