Warszawa, dn. 19.12.2014 r. Sz. Pan Minister Piotr Warczyński Ministerstwo Zdrowia ul. Miodowa 15 00-952 Warszawa Szanowny Panie Ministrze, W związku z prowadzonymi przez Ministerstwo Zdrowia konsultacjami publicznymi projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień uprzejmie przekazuję uwagi Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej odnośnie niniejszego projektu. Poniższe rekomendacje zostały wypracowane dzięki realizacji projektu Monitoring prac legislacyjnych i konsultacji społecznych w ochronie zdrowia w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. UWAGI DO PROJEKTU z dnia 28 listopada 2014 r. ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA z dnia W SPRAWIE ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH Z ZAKRESU OPIEKI PSYCHIATRYCZNEJ I LECZENIA UZALEŻNIEŃ UWAGI SZCZEGÓŁOWE 1. Projekt rozporządzenia reguluje poziom finansowania przejazdu środkami transportu sanitarnego w par. 1 pkt 2 co czyni tytuł rozporządzenia nieadekwatnym do jego treści, a sam zapis nieczytelnym.
W prawdzie na podstawie upoważnienia z art. 31d ustawy o świadczeniach możliwe jest określenie w drodze rozporządzenia poziomu finansowania przejazdu w zakresie nieokreślonym w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy, jednak z uwagi na zasady dobrej legislacji takie rozwiązanie powinno być uregulowane w drodze osobnego rozporządzenia. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia prawa pacjenta do informacji. Pacjent, który będzie poszukiwał przepisów określających poziom finansowania przejazdów w zakresie nieokreślonym w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy, nie zorientuje się z tytułu opiniowanego rozporządzenia, że dotyczy ono także i tej materii. Uregulowanie kwestii transportu w drodze osobnego rozporządzenia lub co najmniej ujęcie kwestii przejazdów w ramach osobnej jednostki redakcyjnej, a nie jako ust. 2 par. 3. 2. Par. 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia definicja lekarza w trakcie specjalizacji. Niejednoznaczne kryterium rozpoczęcia specjalizacji. Propozycja zmian Doprecyzowanie jednostki redakcyjnej rozpoczęcia specjalizacji. 3. Par. 1 pkt 6 lit. a sformułowanie posiada dyplom lekarza lub magistra: psychologii, pielęgniarstwa, pedagogiki, resocjalizacji. Sformułowanie jest dotknięte dwiema usterkami legislacyjnymi. Po pierwsze posiadać w postulowanym znaczeniu - można tytuł zawodowy, natomiast dyplom można posiadać także dlatego, że się go np. ukradło, więc chyba nie o to chodzi. Po drugie z takiego ujęcia legislacyjnego wynika, że można być lekarzem psychologii, pielęgniarstwa, pedagogiki. Od strony logiki języka jest to nieprawidłowe. Propozycja zmian Powinno być jest lekarzem lub posiada tytuł zawodowy magistra kierunku psychologii, pielęgniarstwa etc.
4. Par. 1 pkt 6 lit. c analogiczny problem: posiada zaświadczenie. Winno być uzyskał zaświadczenie. 5. Par. 1 pkt 7 definicja osoby prowadzącej terapię zajęciową. Budzi wątpliwości czy pozostaje zgodna z poz. 97-101 załącznika do rozporządzenia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, które to przepisy definiują pojęcia: starszego asystenta terapii zajęciowej, asystenta terapii zajęciowej, młodszego asystenta terapii zajęciowej, starszego terapeuty zajęciowego, terapeuty zajęciowego. Wynika z nich, że minimalnym poziomem wykształcenia dla zajmowania tych stanowisk jest ukończenie szkoły policealnej. Tymczasem w par. 1 pkt 7 lit. d projektowanego rozporządzenia, mowa jest o osobie z innym wykształceniem należy więc rozumieć, że także z podstawowym. Wynika stąd, że świadczeń gwarantowanych w postaci prowadzenia terapii zajęciowej mogą udzielać także osoby, które nie mają kwalifikacji wymaganych dla tego stanowiska w podmiotach leczniczych. Niezależnie od tego, jeśli projektodawcy chodziło w praktyce także o osoby bez wykształcenia, które mają pozytywną opinię i dostateczną praktykę, to formułowanie wymogu innego wykształcenia wydaje się niepotrzebne. Przecież takie kryteria spełniać mogą także osoby, które nie legitymują się formalnie żadnym wykształceniem, toteż wprowadzanie takiego kryterium wydaje się niecelowe. Doprecyzowanie definicji 6. Par. 1 pkt 7 lit. d niezrozumiałe dlaczego osobą prowadzącą terapię zajęciową ma być osoba, która ukończyła wymienione w tym przepisie szkoły policealne przed wejściem w życie rozporządzenia. A co jeśli ktoś ukończy taką szkołę po wejściu w życie rozporządzenia? Dlaczego taka osoba nie może być osobą prowadzącą terapię zajęciową? Z formalnego punktu widzenia osoby, które ukończyły daną szkołę przed 1 lipca 2016 r. oraz po tej dacie legitymują się tym samym wykształceniem, będącym warunkiem uzyskania statusu osoby prowadzącej terapię na gruncie cyt. przepisu. Być może jest tutaj jakieś uzasadnienie na gruncie przepisów o kształceniu policealnym w tych zawodach, o czym świadczyłoby zestawienie tego przepisu z lit. c, ale na pewno nie jest to prawidłowe legislacyjnie sformułowanie.
Jeśli wiadomo, że już się nie nadaje tytułu zawodowego w zawodzie instruktor terapii zajęciowej, to nie ma powodu wprowadzać przesłanki ukończenia szkoły przed wejściem w życie rozporządzenia, bowiem wiadomo, że uzyskanie tego tytułu po prostu nie jest formalnie możliwe. 7. Par. 1 pkt 9 analogiczny problem jak w par. 1 pkt 6 lit. a. 8. Par. 3 ust. 1 lit. a oraz pkt 2 lit. a oraz pkt 3 lit. a sformułowanie warunki psychiatryczne nie wydaje się być prawidłowe. Od strony językowej to powinny być warunki opieki psychiatrycznej 9. Par. 5 o treści analogicznej do par. 5 obecnie obowiązującego rozporządzenia wydaje się być superfluum. Jest oczywiste, że metody stosowane w medycynie niekonwencjonalnej, ludowej lub orientalnej nie są zgodne ze wskazaniami wiedzy medycznej, bowiem te gałęzie medycyny nie posługują się aktualną wiedzą medyczną. Wystarczyłoby więc poprzestać na sformułowaniu tego przepisu z pominięciem słów od z wykorzystaniem. Poza tym istnieje ryzyko, że świadczeniobiorca powoła się na metody leczenia inne niż wynikające z medycyny niekonwencjonalnej, ludowej lub orientalnej, np. wynikające z przekonań religijnych, a niezgodne z aktualną wiedzą medyczną. Wyliczenie to jest więc niepełne. Ewentualnie można rozważyć dodanie zwrotu w szczególności po słowach innych niż stosowane. 10. Par. 10 ust. 2 sformułowanie powtórzone z obowiązującego rozporządzenia, lecz nieprecyzyjne.
Nie wiadomo, czy chodzi o opiekę lekarską w ogóle, czy o całodobową opiekę lekarską w rozumieniu ust. 1 tego przepisu. Należałoby po słowach opieki lekarskiej dodać słowa o której mowa w ust. 1, albo też użyć sformułowania całodobowej opieki lekarskiej. 11. Par. 12. Niektóre świadczenia gwarantowane, m. in. turnusy rehabilitacyjne, świadczenia z zakresu opieki psychiatrycznej w warunkach stacjonarnych są realizowane w wymiarze wielodniowym. Posługiwanie się pojęciem świadczeń udzielanych przed dniem. powoduje, że nie wiadomo, czy w trakcie realizacji jednego świadczenia przed dniem 1 lipca 2016 r., ma ono do jego zakończenia być realizowane wg przepisów dotychczasowych, czy też z tym terminem ma nastąpić zmiana warunków tam gdzie taka zmiana będzie z przepisów zmienionych wynikała. Rozwiązaniem byłoby użycie pojęcia świadczeń, których udzielanie rozpoczęto od danego dnia. Ks. dr Arkadiusz Nowak Prezes Instytutu