PANEL SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Materiał OSKKO. www.skk.edu.pl wypracwany przed Kngresem przez dyskutantów - uczestników Frum OSKKO www.skk.edu.pl/frum/ Dyskusja prwadzna na frum internetwym OSKKO dla ptrzeb panelu kngresweg, pzwliła na pdsumwanie, mawianych na bieŝąc, prblemów szklnictwa pnadgimnazjalneg. Wielść tych prblemów skłania d stwierdzenia, iŝ szklnictw pnadgimnazjalne wymaga zmian systemwych, które zapewnią dpwiednie przygtwanie abslwentów zarówn d dalszych etapów kształcenia jak i d wymagań rynku pracy. Liczę, Ŝe dyskusja panelwa na Kngresie pzwli na stwrzenie stanwiska, precyzująceg czekiwania śrdwisk związanych ze szklnictwem pnadgimnazjalnym, dnśnie mdelu teg etapu kształcenia. W tku prwadznej dyskusji, dla rzwiązania bieŝących prblemów, uznaliśmy za knieczne pdjęcie następujących działań: Kształcenie gólne 1. Zlikwidwanie dysprprcji w warunkach kształcenia gólneg między pszczególnymi typami szkół dających wykształcenie średnie, w celu zapewnienia prównywalneg przygtwania uczniów d egzaminu maturalneg. Obecny stan prawny pwduje: znikme (graniczne ramwymi planami nauczania d 3 gdzin) mŝliwści realizacji kształcenia gólneg w zakresie rzszerznym w technikum i liceum prfilwanym; zmniejszenie, w stsunku d przewidzianej w ramwym planie nauczania, rzeczywistej liczby gdzin kształcenia gólneg w technikum, wynikające z praktyk zawdwych (nawet 16 tygdni w cyklu nauki dla niektórych zawdów); zbyt duŝe bciąŝenie uczniów w technikum (średni 35,5 gdz. tygdniw), w technicznych zawdach t kł 12 gdzin przedmitów zawdwych w parciu fizykę i matematykę - czyli uznawanych za trudne, takŝe z punku widzenia higieny pracy ucznia. 2. Zrefrmwanie szklnictwa zaczneg, które wymaga diagnzy i wprwadzenia zmian w zakresie planów nauczania raz pracwania prgramów i pdręczników d tej frmy kształcenia. 3. Rzwiązanie prblemów związanych z rganizacją i przeprwadzaniem egzaminu maturalneg. Prpnujemy: dstswanie dla uczniów niesłyszących arkuszy maturalnych z wszystkich przedmitów (becnie dstswane są tylk arkusze z języka plskieg, języka bceg, histrii, wiedzy spłeczeństwie); nie zgadzamy się ze stanwiskiem CKE, iŝ przedmity matematyczn- przyrdnicze nie pierają się tak bardz na słwie, Ŝeby uczeń musiał mieć dstswany arkusz; naszym zdaniem, nie wystarczy wydłuŝenie czasu, gdyŝ uczeń nie rzumie pytania alb słwa w pytaniu; zmianę terminu na czerwiec przeprwadzania egzaminu maturalneg, c pzwli na nrmalne funkcjnwanie szkół w maju; stabilizację matur, w tym wprwadzenie bwiązkwej matematyki nie wcześniej niŝ za 6 lat, p zrealizwaniu pdstawy prgramwej w gimnazjach i szkłach pnadgimnazjalnych i przy zwiększnej licznie gdzin na realizację kształcenia na pzime pdstawwym; Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl

stwrzenie systemu wynagradzania mtywująceg nauczycieli d szklenia się i pdejmwania funkcji egzaminatra; wprwadzenie płat za pwtórne przystępwanie d egzaminu i przeprwadzanie tych egzaminów w śrdkach d teg przygtwanych (ze zgłsznej liczby na pwtórny egzamin, stawia się kł 50% a szkła bciąŝna jest bezuŝytecznym i ddatkw dezrganizujące jej pracę przygtwaniem sal dla wszystkich zgłsznych); dla matury ustnej: - pwływanie kmisji trzysbwej (becnie w przypadku kwestii sprnych jest 1:1) lub kmisji dwusbwej ale złŝnej wyłącznie z sób mających uprawnienia egzaminatrów z daneg przedmitu, - zniesienie warunku pwływania d kmisji nauczyciela z innej szkły, ewentualne wprwadzenie bwiązku rejestracji fnii lub fnii i wizji, - zmiana frmy egzaminu ustneg z języka plskieg pprzez dejście d prezentacji; ustalenie terminu próbnej matury na czas przed złŝeniem przez uczniów statecznej deklaracji maturalnej; naszym zdaniem, próbne egzaminy pwinny słuŝyć ucznim d sprawdzenia siebie i słusznści swich wybrów a nie stanwić frmę sprawdzania wiedzy w szkle; z teg względu nie akceptujemy zaprpnwaneg przez CKE terminu w marcu 2008 r. Kształcenie zawdwe 1. Przygtwanie dpwiedniej bazy i pzyskanie wykwalifikwanej kadry. 2. Zapewnienie pmcy dydaktycznych d kształcenia zawdweg (psiadane przez szkły pmce, wyknywane w ramach prac dyplmwych, ulegają zniszczeniu i tracą aktualnść). 3. Zapewnienie dpwiednich pdręczników d kształcenia zawdweg raz ich systemwa aktualizacja (pdręczniki nie nadąŝają za zmianami technlgicznymi i prawnymi), ustalenie i pracwanie listy niezbędnych materiałów pmcniczych d kształcenia zawdweg (zbiry zadań, ćwiczeń, testów). 4. Zlikwidwanie graniczeń w dstępnści kształcenia zawdweg; częst jedynym kryterium wybru zawdu jest mŝliwść jeg nauki w pbliŝu miejsca zamieszkania. 5. Zapewnienie krelacji miedzy pdstawami prgramwymi matematyki i fizyki a prgramami kształcenia dla zawdów technicznych, które w znacznym stpniu pierają się na dpwiednim zasbie wiedzy z tych przedmitów ( przy becnej pdstawie prgramwej z matematyki, wskazane wydaje się dpuszczenie zawdów technicznych d kształcenia dpier na pzimie szkły plicealnej). 6. Rzwiązanie prblemów związanych z rganizacją i przeprwadzaniem egzaminu zawdweg: uwzględnianie specjalizacji przy pracwywaniu arkuszy egzaminacyjnych; przykładw pminięcie specjalizacji w egzaminie technika mechanika znacza, iŝ 30% zakresu kształcenia zawdweg (b tyle zaplanwan w prgramie na specjalizację) nie zstaje bjęte egzaminem; sprawdzana jest więc jedynie wiedza gólnzawdwa abslwenta a nie jeg przygtwanie d wyknywania zawdu (jest t pewnie jedną z przyczyn tegrcznych wyników - dyplm technika mechanika uzyskał zaledwie 24,5 % zdających, przy czym etap pisemny zaliczył 82,8%, etap praktyczny 24,8 %); dstswanie arkuszy egzaminacyjnych dla uczniów niesłyszących; Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl

rzdzielenie etapu praktyczneg egzaminu dla uczniów szkół maswych i specjalnych; pstawienie uczniów na sąsiednich stanwiskach wywłuje u jednych i drugich zaŝenwanie, gdyŝ wspólne zdawanie t teŝ próba ceny swich mŝliwści na tle innych.; bniŝenie prgu zdawalnści etapu praktyczneg egzaminu, zdaniem dyskutujących 75% jest prgiem zbyt wyskim; pdjęcie działań zbliŝających wymagania egzaminacyjne d wymagań rynku pracy; niepkój budzi pjawiająca się tendencja przygtwywania d egzaminu zawdweg a nie d wyknywania zawdu; przeprwadzanie w frmie piswej egzaminu w zawdach typw usługwych (technik usług ksmetycznych, technik usług fryzjerskich) stanwi całkwite zaprzeczenie celwści takieg egzaminu; rzwiązanie prblemów związanych z tzw. kresem przejściwym: - zamieszczenie infrmacji zmieninej frmie egzaminów w infrmatrach publikwanych na strnach CKE i OKE, - d czasu przygtwania bazy d przeprwadzania etapu praktyczneg egzaminu zawdweg na pzimie technikum, prpnuje się przeprwadzanie tej części egzaminu w frmie pracy dyplmwej lub zadania egzaminacyjneg wyknywaneg w pracwniach szklnych. Praw światwe przepisy prawa uwagi, pytania i prpnwane zmiany Rzprządzenie MENiS z dnia 20 luteg 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmwania uczniów d szkół publicznych raz przechdzenia z jednych typów szkół d innych (Dz. U. Nr 26, pz. 232) 7. 2. O przyjęcie d klasy pierwszej szkół pnadgimnazjalnych: uzupełniająceg liceum gólnkształcąceg i technikum uzupełniająceg mgą ubiegać się abslwenci zasadniczych szkół zawdwych. Rzprządzenie nie wprwadza, przy przyjmwaniu d technikum uzupełniająceg abslwentów zasadniczych szkół zawdwych, graniczeń c d właściwej pdbudwy prgramwej. Czy wbec teg infrmacja Departamentu Kształcenia Zawdweg i Ustawiczneg, dtyczącą właściwej pdbudwy prgramwej d kształcenia w 3-letnim technikum uzupełniającym w 45 zawdach, w których jest mŝliwe kształcenie w tym typie szkły, przedstawina w witrynie internetwej MEN jest bwiązująca? Jeśli tak, t wydaje się zasadne stwrzenie mŝliwści rganizwania ddatkwych zajęć (na przykład w frmie semestru wstępneg) wyrównujących brak dpwiedniej pdbudwy i dających mŝliwść przyjmwania d technikum uzupełniająceg kaŝdeg abslwenta ZSZ. Brak takich mŝliwści skutkuje tym, Ŝe abslwent ZSZ, który chce zmienić branŝę, zdbywając wykształcenie na pzimie Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl

technikum, musi najpierw ukńczyć uzupełniające liceum gólnkształcące a p nim szkłę plicealną, c zbytecznie wydłuŝa jeg tk nauki. 8. 1. O przyjęciu kandydatów d klasy pierwszej szkół pnadgimnazjalnych: zasadniczej szkły zawdwej, liceum gólnkształcąceg, liceum prfilwaneg i technikum decydują kryteria zawarte w statucie szkły, uwzględniające: 1) ceny z języka plskieg i trzech wybranych bwiązkwych zajęć edukacyjnych; 2) inne siągnięcia ucznia wymienine w świadectwie ukńczenia gimnazjum, które uwzględnia się w prcesie rekrutacji, zwłaszcza: a) ukńczenie gimnazjum z wyróŝnieniem, b) udział w knkursach rganizwanych przez kuratrów światy, c najmniej na szczeblu wjewódzkim, c) siągnięcia sprtwe lub artystyczne, c najmniej na szczeblu pwiatwym; 3) liczbę punktów mŝliwych d uzyskania za ceny z języka plskieg i trzech wybranych bwiązkwych zajęć edukacyjnych raz za inne siągnięcia ucznia, których mwa w pkt 2; 4) liczbę punktów mŝliwych d uzyskania za wyniki egzaminu przeprwadzaneg w statnim rku nauki w gimnazjum, zawarte w zaświadczeniu szczegółwych wynikach egzaminu, którym mwa w drębnych przepisach, z zastrzeŝeniem ust. 5; 5) liczbę punktów mŝliwych d uzyskania za wyniki sprawdzianu uzdlnień kierunkwych w przypadku, którym mwa w ust. 2, z zastrzeŝeniem ust. 7. 19. 1. D klasy prgramw wyŝszej (na semestr prgramw wyŝszy) w szkle pdstawwej, gimnazjum, szkle pnadgimnazjalnej raz dtychczaswej szkle pnadpdstawwej przyjmuje się ucznia na pdstawie: 1) świadectwa ukńczenia klasy prgramw niŝszej (wpisu w indeksie ptwierdzająceg ukńczenie semestru prgramw niŝszeg) w szkle publicznej lub szkle niepublicznej uprawnieniach szkły publicznej teg sameg typu raz dpisu arkusza cen wydaneg przez szkłę, z której uczeń dszedł; 2) pzytywnych wyników egzaminów klasyfikacyjnych, przeprwadzanych na warunkach kreślnych w drębnych przepisach, w przypadku przyjmwania: a) d szkły pdstawwej lub gimnazjum ucznia spełniająceg bwiązek szklny pza szkłą, na pdstawie art. 16 ust. 8 ustawy, b) d szkły pnadgimnazjalnej ucznia spełniająceg bwiązek nauki pza szkłą, na pdstawie art. 16 ust. 8 ustawy, c) d klasy prgramw wyŝszej, niŝ t wynika z statnieg świadectwa szklneg ucznia zmieniająceg typ szkły lub prfil klasy alb przedmit realizwany w zakresie rzszerznym, Wydaje się wskazane ustalenie dlneg prgu punktweg, umŝliwiająceg przyjęcie d szkły dającej wykształcenie średnie. Z dświadczeń szkół wynika, Ŝe uczniwie przyjęci z niewielką liczbą punktów rekrutacyjnych d liceum i technikum, nie są w stanie sprstać wymaganim stawianym w tych szkłach i w następnym rku szklnym ubiegają się przyjęcie d zasadniczej szkły zawdwej. Jednak w takim przypadku, prócz zmarnwaneg rku, częst pjawia się prblem z granicznym wybrem zawdu, z uwagi na ukńczenie przez ucznia 18 lat, skutkujące brakiem mŝliwści pdjęcia nauki zawdu jak pracwnik młdciany. Wymaga kreślenia, w jaki spsób ustalić ceny ucznia (słuchacza) w przypadku: - pwtarzania klasy, przy zmianie prgramu nauczania kształcenia zawdweg w klejnych rcznikach w szkle - przejścia ucznia (słuchacza) d klasy prgramw wyŝszej, niŝ t wynika z statnieg świadectwa szklneg, szkły teg sameg typu, klasy kształcącej w tym samym zawdzie ale realizującej kształcenie według inneg prgramu (np. zmiana mdułweg prgramu nauczania na przedmitwy) lub z innym układem gdzin w planie nauczania. Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl

d) d szkły pnadgimnazjalnej lub dtychczaswej szkły pnadpdstawwej ucznia przechdząceg ze szkły niepublicznej niepsiadającej uprawnień szkły publicznej; 3) świadectwa (zaświadczenia) wydaneg przez szkłę za granicą i statnieg świadectwa szklneg wydaneg w Plsce, na pdstawie sumy lat nauki szklnej ucznia. 2. Egzaminy klasyfikacyjne, których mwa w ust. 1 pkt 2, przeprwadza się z bwiązkwych zajęć edukacyjnych ujętych w szklnym planie nauczania dla klasy prgramw niŝszej d klasy, d której uczeń przechdzi, z wyjątkiem zajęć edukacyjnych z techniki, plastyki, muzyki i wychwania fizyczneg. 3. RóŜnice prgramwe z zajęć edukacyjnych realizwanych w klasie, d której uczeń przechdzi, są uzupełniane na warunkach ustalnych przez nauczycieli prwadzących dane zajęcia. Rzprządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i spsbu ceniania, klasyfikwania i prmwania uczniów i słuchaczy raz przeprwadzania sprawdzianów i egzaminów w szkłach publicznych (Dz. U. Nr 83, pz. 562 ze zm.) 29. 1. Słuchaczwi szkły dla drsłych pwtarzającemu semestr przed upływem 3 lat d daty przerwania nauki zalicza się te bwiązkwe zajęcia edukacyjne, z których uzyskał pprzedni semestralną cenę klasyfikacyjną wyŝszą d ceny niedstatecznej, i zwalnia się g z bwiązku uczęszczania na te zajęcia. 2. Słuchaczwi szkły dla drsłych, który w kresie 3 lat przed rzpczęciem nauki w szkle zdał egzaminy eksternistyczne z zakresu pszczególnych bwiązkwych zajęć edukacyjnych, kreślnych w szklnym planie nauczania, zalicza się te zajęcia i zwalnia się g z bwiązku uczęszczania na nie. 3. W przypadku zwlnienia, którym mwa w ust. 1, w dkumentacji przebiegu nauczania wpisuje się "zwlniny z bwiązku uczęszczania na zajęcia" raz pdstawę prawną zwlnienia. 4. W przypadku zwlnienia, którym mwa w ust. 2, w dkumentacji przebiegu nauczania wpisuje się "zwlniny z bwiązku uczęszczania na zajęcia" raz pdstawę prawną zwlnienia. Zwlnienie jest równznaczne z trzymaniem semestralnej ceny klasyfikacyjnej z danych zajęć edukacyjnych zgdnej z ceną uzyskaną w wyniku egzaminu eksternistyczneg. Zasadne wydaje się uzupełnienie pwyŝszych przepisów, mŝliwść zaliczenia bwiązkwych zajęć edukacyjnych kształcenia zawdweg, z których słuchacz uzyskał ceny pzytywne w tku kształcenia w innym zawdzie w szkle teg sameg typu lub w tku studiów (przykładw student lub abslwent psychlgii, który kształci się w zawdzie technik usług fryzjerskich, zgdnie z bwiązującymi przepisami musi uczęszczać na zajęcia edukacyjne pdstawy psychlgii ). 20. 6. W szkle plicealnej prmwanie uczniów dbywa się p kaŝdym semestrze. 23. 5. W szkle dla drsłych słuchacz jest prmwany p kaŝdym semestrze. Jaki jest status ucznia (słuchacza) szkły, w której bwiązuje prmwanie semestralne, który nie zaliczył semestru i musi czekać ½ rku na mŝliwść pwtarzania g. Czy w kresie czekiwania na pwtarzanie semestru jest n nadal uczniem (słuchaczem) szkły czy naleŝy g wykreślić z ewidencji? Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl

Rzprządzenie MENiS z dnia 12 luteg 2002 r. w sprawie ramwych planów nauczania w szkłach publicznych (Dz. U. Nr 15, pz. 142 ze zm.) Wskazane jest dstswanie zapisów dnśnie pdziału na grupy na przedmitach infrmatycznych d psiadanych przez szkły pracwni, na gół 16 stanwiskwych 6. 1. W szkle pdstawwej, gimnazjum, zasadniczej szkle zawdwej, trzyletnim liceum gólnkształcącym, trzyletnim liceum prfilwanym, czterletnim technikum, dwuletnim uzupełniającym liceum gólnkształcącym dla abslwentów zasadniczej szkły zawdwej, trzyletnim technikum uzupełniającym dla abslwentów zasadniczej szkły zawdwej, szkle plicealnej kresie nauczania nie dłuŝszym niŝ 2,5 rku i szkle pnadpdstawwej pdział na grupy jest bwiązkwy: 1) na zajęciach z języków bcych, infrmatyki, elementów infrmatyki i technlgii infrmacyjnej - w ddziałach, a w przypadku zajęć z języków bcych takŝe w zespłach międzyddziałwych, liczących więcej niŝ 24 uczniów, z zastrzeŝeniem ust. 4, Rzprządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramwych statutów publiczneg przedszkla raz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, pz. 624 ze zm.) Terminy składania arkuszy wymagają urealnienia związaneg z rekrutacją d szkół pnadgimnazjalnych, pracwanie arkusza w kńcu kwietnia jest jedynie stratą czasu (dyrektra i wizytatra) i papieru. Załącznik nr 5a 13. 1. Szczegółwą rganizację nauczania, wychwania i pieki w danym rku szklnym kreśla arkusz rganizacji technikum pracwany przez dyrektra technikum, z uwzględnieniem szklneg planu nauczania, którym mwa w przepisach w sprawie ramwych planów nauczania - d dnia 30 kwietnia kaŝdeg rku. Arkusz rganizacji technikum zatwierdza rgan prwadzący technikum - d dnia 30 maja daneg rku. (i analgiczne zapisy w załącznikach dtyczących pzstałych typów szkół pnadgimnazjalnych) Rzprządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygtwania zawdweg młdcianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60, pz. 278 ze zm.) 6. 1. Nauka zawdu trwa nie krócej niŝ 24 miesiące i nie dłuŝej niŝ 36 miesięcy, z zastrzeŝeniem 12. 2. Zawdy, w których dbywa się nauka zawdu raz czas jej trwania, kreślają przepisy dtyczące klasyfikacji zawdów szklnictwa zawdweg. 12. 1. JeŜeli młdciany dkształcający się w zasadniczej szkle zawdwej nie trzymał prmcji d klasy prgramw wyŝszej lub nie ukńczył szkły, pracdawca, na wnisek młdcianeg, alb izba rzemieślnicza, na wnisek pracdawcy będąceg rzemieślnikiem i młdcianeg, mŝe przedłuŝyć czas trwania nauki zawdu, nie więcej jednak niŝ 12 miesięcy, w celu umŝliwienia dkńczenia nauki w szkle, a w innych uzasadninych przypadkach nie więcej niŝ 6 miesięcy. 2. Pracdawca, na wnisek młdcianeg, a jeŝeli pracdawcą jest rzemieślnik - izba rzemieślnicza, na wnisek pracdawcy będąceg rzemieślnikiem i młdcianeg, mŝe wyrazić zgdę na skrócenie czasu trwania nauki zawdu, nie więcej jednak niŝ 12 miesięcy, jeŝeli młdciany nie dkształca się w Nie wyjaśnina jest nadal kwestia skracania kresu nauki zawdu, sygnalizwana przez OSKKO w stanwisku w sprawie realizacji przygtwania zawdweg młdcianych pracwników, przesłanym d MENiS w maju 2004 r. http://skk.edu.pl/skk/31maja-2004- przygzawmldcianych.html...prsimy wskazanie terminu (raz pdstawy prawnej), w którym uczniwie kształcący się w zawdach 2-letnich i dbywający naukę zawdu jak pracwnicy młdciani, będą mgli przystąpić d egzaminu ptwierdzająceg kwalifikacje zawdwe raz jednznaczne stwierdzenie, czy klasyfikacji kńcwrcznej dla tej Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl

zasadniczej szkle zawdwej. Kdeks Pracy - Art. 205. 4. Pracdawca jest bwiązany na wnisek młdcianeg, ucznia szkły dla pracujących, udzielić mu w kresie ferii szklnych urlpu bezpłatneg w wymiarze nie przekraczającym łącznie z urlpem wypczynkwym 2 miesięcy. Okres urlpu bezpłatneg wlicza się d kresu pracy, d któreg zaleŝą uprawnienia pracwnicze. grupy uczniów naleŝy dknać na 2,5 miesiąca przed zakńczeniem nauki Od 2005 r. prblem skracania kresu nauki zawdu dtyczy teŝ zawdów 3-letnich. Przyjmując nawet mŝliwść udzielania młdcianym, przewidzianeg Kdeksem Pracy, urlpu bezpłatneg w kresie ferii szklnych, nie ma pdstaw d klasyfikacji w płwie czerwca. D relacji zapraszamy na strnę Kngresu www.skk.edu.pl/kngres/ Ogólnplskie Stwarzyszenie Kadry Kierwniczej Oświaty www.skk.edu.pl