Czy mogę zastosować te felgi w swoim samochodzie? Pytanie powtarzane miliony razy. Zamiast poszukać w internecie lub na forum, wygodniej jest zapytać, bo podadzą na tacy. Jest więc taca z pańskiego stołu, zawierająca najlepsze kąski i wszystko, czego dusza zapragnie. Poruszone tu kwestie wyczerpią wszystkie wątpliwości na temat felg. Cechy felgi Każda felga posiada kilka cech, które świadczą o możliwości lub niemożliwości zastosowania jej w pojeździe. Wymieńmy te cechy: 1. średnica felgi - jest wyrażana w calach. Jest to główny wymiar, który pozwala na dobóór opony. Logicznym jest, że nie da się założyć opony o innej średnicy czyli ani mniejszej (nie wejdzie) ani większej (spadnie). 2. szerokość felgi - wyrażona w calach. Ten wymiar mówi, jak szerokie opony możemy na tą felgę założyć. Wymiar ten również ma pośredni wpływ na to, czy koło zmieści się w naszym aucie czy też nie - o tym dalej. 3. średnica otworu centrującego - wyrażona w milimetrach. Otwór centrujący to nic innego, jak miejsce, w które wchodzi piasta koła. Oczywistym jest fakt, że mniejszy otwór centrujący w feldze nie pozwoli na montaż felgi w aucie o piaście większej średnicy. Odwrotna sytuacja, czyli większy otwór centrujący a mniejsza średnica piasty umożliwia bezproblemowe zastosowanie felgi. Mamy do dyspozycji tzw. pierścienie centrujące, które "zmieniają" średnicę piasty na większą i dopasowaną do otworu centrującego felgi. Cwaniaki i sknery nie stosują pierścieni centrujących a jest to niestety błąd. Dlaczego należy je bezwarunkowo stosować? Ponieważ główne obciążenie podczas jazdy po nierównościach przejmuje piasta koła. Jeżeli nie będzie pierścieni centrujących, to obciążenie to w całości przejmą śruby kół, co w skrajnym wypadku może się skończyć ścięciem łbów i odpadnięciem koła. Zapamiętaj: śruby są do ustalenia położenia koła względem piasty, a nie od przejmowania siły ścinającej, bo od tego jest piasta. Jazda bez pierścieni centrujących to też rujnowanie własnego portfela - koła mają bicie (trzepie kierownicą) a to odbija się na zawieszeniu i układzie kierowniczym... Wybijają się zdecydowanie szybciej końcówki drążków kierowniczych, elementy metalowo-gumowe zawieszenia, amortyzatory, sworznie wahaczy... To tak, jakbyś ciągle jeździł po wertepiastej drodze i zawieszenie musiałoby non stop pracować. 4. liczba otworów mocujących i ich rozstaw - rozstaw wyrażony w milimetrach. Określa ile śrub jest potrzebnych do zamocowania koła na piaście i jak szeroko są względem siebie rozstawione otwory mocujące. 5. ET - popularnie zwane "offsetem", wyrażone w milimetrach. Jest to można by powiedzieć "współczynnik odsadzenia" felgi od piasty. Dokładne wyjaśnienie dalej. Rozszyfrujmy przykładową felgę, którą widzimy w jakimś portalu internetowym, podoba nam się i chętnie zastosowalibyćmy komplet takich w naszym aucie.
8J16 ET25 4x100/56,6 8J - szerokość felgi w calach, czyli 8 cali czyli 203,2mm szerokości. 16 - średnica felgi czyli 16 cali ET25 - odsadzenie felgi względem piasty równe 25mm 4x100-4 otwory montażowe na śruby, oddalone względem siebie na 100mm 56,6 - średnica otworu centrującego na piastę Jest rozszyfrowane... ja już wiem czy moogę czy nie mogę zamontować. Aby każdy czytający miał jasność o czym mowa, to zajmiemy się innymi zagadnieniami - poniżej. ET czyli offset Co to jest ET? Odsadzenie felgi jest cechą, która najprościej mówiąc wskazuje nam, czy felga będzie bardziej schowana pod błotnikiem (wgłą czy też bardziej "na sportowo" nieco wysunięta ku obrysowi błotnika (na zewnątrz). Jak interpretować ET? Zacznijmy od tego, z jakim ET będziemy mieć do czynienia. Mamy ET ujemne, dodatnie i zerowe. Aby zrozumieć zasadę, poniżej rysunek poglądowy:
Powyżej mamy przedstawioną felgę w przekroju poprzecznym. Widać zaznaczoną oś symetrii felgi, czyli dokładnie połowę jej szerokości oraz widać płaszczyznę mocowania felgi do piasty, czyli miejsce styku felgi z piastą. Wskazano również na odległość między tymi dwiema płaszczyznami i opisano ją powyżej jako ODSADZENIE FELGI. W wypadku tej felgi mamy do czynienia z ET dodatnim i najczęściej z takim ET będziesz się spotykał. Praktycznie niespotykane są felgi z ET 0 czy też ET ujemnym. Poniżej koleny rysunek:
Różnice pomiędzy rysunkami są jaskrawe - takie było moje zamierzenie. U góry ET40, na dole ET5. U góry odsadzenie na 40mm, na dole na 5mm. Po chłopsku rzecz ujmując: felga z ET40 będzie bardziej schowana pod błotnikiem niż felga z ET5, czyli felga z ET5 będzie bardziej wystawać na zewnątrz niż felga z ET40. Proste? Poniżej przykłady różnych ET felg, aby jeszcze bardziej rozjaśnić temat:
ET49 - seryjna felga, stosowana przez producenta. ET15 - tuningowa felga z szerokim rantem, odsadzona mocno na zewnątrz, więc wymagająca poszerzania błotników. Zapamiętaj: ET felgi nie jest powiązane z rantem - felga może mieć małe ET i nie mieć rantu.
ET-20 - ujemne ET, które z felgi robi po prostu wiadro (felga od przodu właśnie tak wygląda, jakby odwrócona na drugą stronę). Odsadzenie na zewnątrz na kilka centymetrów względem felgi seryjnej, zmusza do zastosowania bodykitu nadwozia.
Materiały pomocnicze Jesli zastanawiasz się nad zastosowaniem felg z aut innych producentów, to poniżej dwie tabele pomocnicze wskazujące najważniejsze cechy felgi decydujące o możności zamontowania w Twoim aucie - rozstaw i ilość otworów na śruby oraz średnicę otworu centrującego na piastę. 3/98 4/98 4/100 Liczba śrub / rozstaw otworów (mm) Citroen AX / Saxo Peugeot 106 Alfa Romeo 145 / 146 / 155 / 164 Fiat (także polskie, w tym Polonez) Lancia (wszystkie poza Zetta i Kappa) Deawoo Lanos / Nubira / Nexia / Espero Honda (starsze modele) Hyundai Accent (starsze modele) Kia Rio / Sephia / Shuma Mazda 121 / 323 / Demio / MX-3 / MX-5
4/108 4/114,3 Mitsubishi Colt / Lancer / Carisma Nissan Micra / Sunny / Almera (poprzednia) / 100NX Opel (wszystkie poza nową Vectra / Omega / Senator) Renault (wszystkie poza Espace / Megane / Scenic / Safrane / Laguna) Rover 200 / 400 Seat Arosa / Ibiza / Cordoba / Toledo Skoda (wszystkie poza Fabia / Octavia) Suzuki Baleno / Wagon R+ Toyota Yaris / Starlet / Corolla / Celica / Carina Volvo 440 / 460 / 480 Volkswagen Lupo / Polo / Golf / Vento / Jetta / Scirocco / Passat / Corrado Audi 80 / 90 / 100 / 200 Citroen BX / ZX / Saxo / Xsara / Picasso / Berlingo Ford (oprócz Mondeo 2001 / Gallaxy / Probe) Mazda 121 (starsza) Peugeot (wszystkie poza niektórymi 106 i 605) Saab 900 / 9000 Volvo 850 Daewoo Matiz / Tacuma Daihatsu (wszystkie oprócz Terios) Honda (nowsze modele) Hyundai (nowe modele) Mitsumishi Colt / Lancer / Carisma (do 12/99 tylko 1.8/1.8 GDI, po 01/00 wszystkie) / Galant / Space
Kia Clarus / Pride Nissan Almera / Primera / Priare / 200 SX Rover 600 / 800 Suzuki Swift / Alto Volvo S40 / V40 5/98 Alfa Romeo 5/100 5/108 5/110 5/112 5/114,2 Audi A2 / A3 / TT Seat Toledo II / Leon Skoda Fabia / Octavia Subaru (wszystkie poza Vivio / Justy) VW Golf III-IV / Passat / Corrado / Beetle / Bora Alfa Romeo 166 Citroen XM Ford Mondeo 2001 Jaguar S Lancia Kappa Peugeot 605 Renault Laguna / Safrane / Clio V6 Toyota Avensis / Celica (nowa) / Carina II / Carina E Volvo 850 / S70 / V70 / 960 / S80 Opel Astra / Vectra / Omega / Senator Saab 900 (nowy) / 9-3 / 9-5 Audi Coupe / Quattro / S2 / A4 / S4 / A8 / S8 / V8 Mercedes (wszystkie modele) Seat Alhambra Volkswagen Passat / Bora / Sharan Daewoo Leganza Honda CRV / HRV Mazda 626 / MX-6 / Xedos /
MPV / RX-7 Nissan Almera Tino / Maxima / Serena / 200 SX Toyota Camry / MR2 / Previa / Rav4 5/120 BMW 3 / 5 / 7 / 8 Otwory centrujące (mm) 52,2 Fiat, Volvo 54,1 Toyota 56,1 Honda 56,6 Opel, Nissan 58,1 Fiat 60,1 Suzuki 63,4 Ford 64,1 Honda 65,2 Volvo 66,1 Nissan 66,5 Matiz 67,1 Mitsubishi 69,1 Daewoo Matiz 72,6 BMW W większości samochodów otwór centrujący służy do przenoszenia obciążenia na koła. Dlatego też bezwzględnie powinno się
stosować felgi z dobranym otworem lub wykorzystywać pierścienie cewntrujące Jakie opony na jakie felgi da się założyć? Można powiedzieć, że wszystko jest kwestią gustu. Jednym bardziej podoba się balonowaty kształt koła (szerokość opony odpowiada szerokości felgi lub jest nieco większa), inni preferują "naciąg" opony na felgę (felga jest znacznie szersza niż opona co powoduje układanie się opony na feldze w "stożek"). Jeśli nie ogarniasz za bardzo tematu, to poniżej tabela zawierająca zalecane wymiar Zalecane szerokości obręczy (w calach) Szerokość opony Felga 135 3,5-4,5 145 4,5-5 155 3,5-5,5 165 4-5,5 175 4,5-6 185 4,5-6 195 5-7 205 5-7,5 215 7,5 225 6-8 235 6,5-8,5 245 7,5-9 255 8,5-10 Na tą samą obręcz można zazwyczaj założyć kilka opon o różnych szerokościach. Powyższa tabela prezentuje, jakie istnieją relacje pomiędzy szerokością felgi i opony. Mam okazję kupić w dobrej cenie fajne koła. Czy wejdą do mojego auta? Nie wiem. I nikt ci nie powie. Jest to uwarunkowane kilkoma czynnikami: - jakie jest ET felg
- jaka jest szerokość felg - jaka jest szerokość opon Nie zadawaj więc takiego pytania, tylko policz sobie sam, ile wystaje ci koło od płaszczyzny mocowania do piasty. To tylko matematyka, której uczyli Cię tyle lat w szkole (niekiedy z miernym efektem). Zacznijmy więc rozbijać następujący przykład: Masz seryjne koła, 175/70R13 z felgami o ET49 i szerokości 5 cali Liczymy: Ile obecnie wystaje nam koło od płaszczyzny piasty? jeśli ET wynosi 49mm, a felga ma 5 cali czyli 128mm, to od płaszczyzny piasty odstaje na 15mm, bo: 128mm/2=64mm i 64mm-49mm=15mm. Rant felgi odstaje od piasty na 15mm. Ile odstaje bok opony? 175/2=87,5mm-49=38,5mm - i tyle KOŁO odstaje od płaszczyzny piasty. Weź więc dokładne dane felg i opon, które zamierzasz kupić i po prostu policz, czy ci się zmieści. Z reguły da się upchać nieco bardziej wystające koła niż fabryczne - najprościej jest zdjąć koło, na płaszczyznę mocowania koła na piaście przyłożyć liniał i zmierzyć linijką czy miarką, jaka jest odległość do wewnętrznego rantu błotnika. Masz tym samym informację, jakie jest maksimum szerokości kół bo jesteś w stanie sobie to policzyć.
Zapamiętaj: Im szersze ogumienie zastosujesz w aucie oraz im mniejsze ET felg będziesz miał (ET mniejsze, czyli zbliżające się do 0) to tym bardziej twoje auto będzie wrażliwe na koleiny. W kwestii szerokości opon dodatkowa zasada, że im szersze, tym więcej pali - niewiele, ale więcej, bo zwiąkszają się opory toczenia kół. Kolega chce mi sprzedać opony 195/70 a mam obecnie 195/50. Czy mogę je założyć? Zagadnienie proste i nieskomplikowane, ale rozbieramy je na drobne. Rozbieżności w wymiarach ogumienia powodują zmianę średncy kół i ich obwodu. Jeśli na wzorcowej oponie licznik pokazuje prędkość 50km/h, to znaczy, że jedziesz 50km/h (odchyłki wskazań prędkościomierzy producenci szacują na 1-2%). Jeżeli więc założysz opony od kolego, to zwiększysz średnicę koła i jego obwód a tym samym wskazywane przez licznik 50km/h w rzeczywistości będzie większą prędkością, np. 60km/h. Licznik przebiegu również będzie kłamał i pokaże na odcinku 1km mniejszy przejechany dystans, bo koła z racji większej średnicy będą kręcić się wolniej. W wypadku mniejszego rozmiaru opon będzie odwrotnie - pojedziesz wolniej niż pokazuje licznik a odcinek 1km licznik kilometrówwskaże jako dłuższy niż 1km. Dopuszczalne są rozbieżności w rozmiarach kół na poziomie 2%. Jak faktycznie będzie u Ciebie? Wyjmij zeszyt z matematyki i po prostu policz. Warto też pamiętać o pobocznych kwestiach związanych ze zmianą wielkości kół - na większych kołach auto ma gorsze przyspieszenie i nieco więcej spali, na mniejszych odwrotnie.