Co roku możesz również przekazać nam 1% swojego podatku KRS: 0000 315362 To nic nie kosztuje, a nam bardzo pomaga! Pomóż nam pomagać innym! OGÓLNOPOLSKA ORGANIZACJA NA RZECZ WALKI Z RAKIEM SZYJKI MACICY I RAKIEM JAJNIKA
HISTORIA KWIATU KOBIECOŚCI DZIAŁANIA KWIATU KOBIECOŚCI Pani Moniko, Kasiu, Sylwio Ido mamy problem. Tak najczęściej rozpoczyna się długa walka o życie. Ida Karpińska również usłyszała te słowa. Byłam młoda, miałam 34 lata, kochającego męża, z którym powoli planowałam macierzyństwo, wspaniałą pracę i ciągle nowe plany na przyszłość. Nie było w nich miejsca na chorobę, zwłaszcza na taką chorobę, jaką jest nowotwór. Słowo rak oznaczało dla mnie wyrok mówi Ida. Myślałam, że to pomyłka. Miałam nadzieję, że to nieprawda, byłam naiwna niestety, diagnoza była jasna: rak szyjki macicy. Potem wszystko potoczyło się już lawinowo operacja, chemia, naświetlania, mdłości, wypadanie włosów, chwile słabości. Były też jednak inne kobiety, niektóre równie zagubione, inne dzielnie biegnące po naświetlaniach do pracy. To wtedy zrodził się pomysł na Kwiat Kobiecości. Kolorem przewodnim miała być czerwień kolor energii, ale i szlafroka, ręcznika, koszuli nocnej i kapci Idy w szpitalu. To również kolor odwagi, ponieważ potrzeba siły i odwagi, żeby wygrać z rakiem. Choroba, którą przeszła Ida Karpińska, pokazała, co tak naprawdę jest ważne w życiu. Pozytywnym skutkiem ubocznym jest Kwiat Kobiecości Ogólnopolska Organizacja na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy i Rakiem Jajnika. Teraz Ida razem z innymi kobietami, które wygrały walkę, dzielą się swoją energią do działania. Dzisiaj Kwiat Kobiecości ma swoje kwiatowe emisariuszki w całej Polsce, prowadzi akcje edukacyjne i dwie kampanie społeczne, zwiększające świadomość kobiet na temat raka szyjki macicy i raka jajnika. Nasza Organizacja to inicjatywa kobiet, które stoczyły walkę z tymi chorobami i wygrały ją. Znamy drogę, którą muszą pokonać kobiety chore i wiemy, czego im potrzeba. Stawiamy na profilaktykę, dostęp do informacji, edukację i zmianę świadomości w podejściu do zdrowia nie tylko ze strony samych kobiet, ale również i mężczyzn. Dążymy do tego, aby jak najwięcej mówiło się i pisało o zagrożeniach związanych z rakiem, aby zmotywować Polki do regularnych wizyt u ginekologa. Działamy na terenie całej Polski, jesteśmy członkiem European Cervical Cancer Association (ECCA) oraz światowej organizacji Women Against Cervical Cancer (WACC). Zainicjowałyśmy i co roku organizujemy obchody Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w Polsce. Prowadzimy programy edukacyjne skierowane do młodzieży i dorosłych: Kobiety dla Kobiet program skierowany do mieszkanek wszystkich gmin, powiatów i województw w Polsce, którym przypominamy o konieczności wykonywania regularnych badań ginekologicznych. 2 Rozumni i Uważni program dla studentów wszystkich kierunków, którzy potrzebują wiedzy w pigułce na tematy, których w szkole nie mieli szansy poznać. 3
Kasia Pakosińska 4 Młoda i Zdrowa program dla gimnazjalistów i młodzieży, odbywający się w szkołach, podczas którego często nastolatkom towarzyszą rodzice to oni podejmują decyzję, czy szczepić swoje córki przeciwko wirusowi HPV. Co roku spotykamy się też z chorymi kobietami na oddziałach ginekologicznych w szpitalach w całej Polsce podczas akcji,,święty Mikołaj. Niesiemy nie tylko świąteczne prezenty, ale przede wszystkim życzenia i nadzieję.,,piękna bo Zdrowa to ogólnopolska kampania społeczna na rzecz profilaktyki raka szyjki macicy, zwiększająca świadomość kobiet na temat wirusa HPV, promująca regularne badania cytologiczne wykonywane specjalną szczoteczką, która gwarantuje poprawne pobranie wymazu. Uczestniczy w niej cała Polska od najmniejszych gmin po duże miasta. Jest to najbardziej medialna kampania, organizowana pod honorowym patronatem Anny Komorowskiej, Małżonki Prezydenta RP i naszych ambasadorek, znanych dziennikarek i aktorek.,,jajko Mądrzejsze od Kury to kampania skierowana głównie do kobiet powyżej 45 roku życia, które są szczególnie zagrożone rakiem jajnika. Informujemy o zagrożeniu i przypominamy o corocznym wykonywaniu przez pochwowego USG, które pozwala wykryć zmiany na jajnikach w bardzo wczesnym stadium. Mamy głowy pełne pomysłów! Marzy nam się Polska, w której rak szyjki macicy i rak jajników nie zabijają kobiet. Dążymy do tego, żeby każda Polka wiedziała, jakie badania wykonywać, żeby uniknąć ciężkiego leczenia. Jestem ambasadorką Kwiatu Kobiecości przede wszystkim dlatego, że jestem kobietą! Bo temat jest bardzo poważny w takim codziennym naszym zabieganym życiu nie za wiele myśli się o sobie raczej o wszystkim dookoła. Dzieci, dom, rodzina, praca O pewnych rzeczach jednak zapominać nie powinnyśmy. Między innymi jest to taka nasza profilaktyka, no i oczywiście badania cytologiczne, które są bardzo dla nas ważne. Także Dziewczyny! Drogie Panie! Róbmy badania cytologiczne! Czasowo trwają one chwilę, a mogą uratować nam życie! Ania Dereszowska Jestem ambasadorką Kwiatu Kobiecości. Drogie Panie! Akurat w przypadku tej choroby, z którą staramy się walczyć, wystarczy proste badanie, wystarczy profilaktyka! To jest choroba w stu procentach uleczalna niestety, nie w Polsce, ponieważ za późno chodzimy do lekarza! Aleksandra Mikołajczyk Kto ma rozmawiać z kobietami, jak nie inne kobiety? Jestem ambasadorką Organizacji Kwiat Kobiecości, po to by mówić o profilaktyce, żeby zmobilizować innych i samą siebie. Dziewczyny badajcie się, namawiajcie swoje koleżanki, mamy, córki, przyjaciółki! 5
RAK SZYJKI MACICY BADANIE CYTOLOGICZNE Stanowi zagrożenie dla każdej kobiety. Niezależnie od wieku, statusu społecznego czy trybu życia choroba ta może przekreślić szanse na macierzyństwo. W Polsce niestety nadal często prowadzi do śmierci. Każdego dnia 5 Polek umiera z powodu raka szyjki macicy! Nie jest to choroba uwarunkowana genetycznie, nie jest też dziedziczna. Raka szyjki macicy wywołują niektóre onkogenne typy wirusa HPV za ponad 70% zakażeń, które prowadzą do rozwoju nieprawidłowych komórek i w konsekwencji do rozwoju nowotworu, odpowiada wirus HPV typu 16 i 18. Rak szyjki macicy rozwija się latami i nie daje początkowo żadnych objawów. Krwawienie między miesiączkami lub po stosunku może świadczyć o zaawansowanym stadium raka. Jeśli dotyczy to Ciebie, nie zwlekaj z wizytą u ginekologa! Wirus HPV przenoszony jest zwykle podczas kontaktu seksualnego, a także w wyniku kontaktu ze skórą w okolicy narządów płciowych partnera. Większość zakażeń przemija w sposób naturalny, ale niektóre mogą doprowadzić do powstania raka szyjki macicy. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki raka szyjki macicy jest połączenie szczepień przeciwko wirusowi HPV i regularnie wykonywanej cytologii. 60% przypadków raka szyjki macicy rozpoznaje się w Polsce bardzo późno w drugim a nawet w trzecim stopniu zaawansowania nowotworu. Leczenie stosowane w tym momencie jest już mniej skuteczne. Kobiety zgłaszają się do lekarza dopiero wtedy, kiedy zauważą niepokojące objawy upławy, ból, nieregularne krwawienia pomiędzy miesiączkami. Rak szyjki macicy to niestety cichy zabójca, bardzo długo nie daje żadnych objawów. Badanie cytologiczne jest bezbolesne, krótkie i proste. Pozwala na określenie stanu komórek nabłonka, pobranych za pomocą specjalnej szczoteczki z powierzchni szyjki macicy. Jest to najprostszy i nieinwazyjny sposób wykrycia zmian nowotworowych w obrębie szyjki macicy. Cytologię powinna wykonywać każda kobieta aktywna seksualnie i każda, która rozpoczęła współżycie. Badanie cytologiczne najlepiej jest wykonywać co najmniej 4 dni po miesiączce nie później niż 4 dni przed miesiączką. Każda kobieta powinna również zwrócić uwagę na to, czym jest pobierany rozmaz cytologiczny. Od badania wykonanego odpowiednim sprzętem zależy Wasze życie! Odpowiednie atesty i rekomendacje Unii Europejskiej posiadają tylko specjalne szczoteczki do cytologii. Stosowane wcześniej patyczki z nawiniętą watą czy drewniane szpatułki to już historia. Teraz prawidłowo przeprowadzone badanie cytologiczne przy użyciu elastycznej szczoteczki jest odczuwalne, ale nie powoduje bólu. szczoteczka do cytologii 6 7
TESTY HPV 60% kobiet, które chorują na raka szyjki macicy, nigdy wcześniej nie robiło cytologii! Zaleca się wykonywać je raz w rok. Pozwala to wykryć nawet bardzo niewielkie zmiany nienowotworowe na szyjce macicy, dzięki czemu leczenie będzie można zastosować szybko i skutecznie. Podczas badania cytologicznego stwierdza się również inne stany nienowotworowe, istotne dla Twojego zdrowia. Panie pomiędzy 25 a 59 rokiem życia są objęte programem bezpłatnego badania cytologicznego. Jeśli otrzymała Pani zaproszenie do udziału w Populacyjnym Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy i nie jest Pani pod stałą opieka wybranego przez siebie lekarza, proszę nie zmarnować szansy na wczesne wykrycie choroby, bezobjawowej lub upewnienie się o swoim zdrowiu raz na 3 lata. Rak szyjki macicy wbrew powszechnie panującej opinii nie jest chorobą dziedziczną ani uwarunkowaną genetycznie. Dziś mamy już pewność, że główną przyczyną jest wirus brodawczaka ludzkiego wirus HPV. Aż 99,7% przypadków raka szyjki macicy jest spowodowane przewlekłym zakażeniem wirusem HPV! Cytologia nie zawsze wykrywa wszystkie przypadki tej choroby, dlatego dodatkowym elementem diagnostycznym może być wykonanie testu na obecność DNA HPV. Połączenie tych dwóch metod jest rekomendowane przez ACOG i ACS Amerykański Kongres Położników i Ginekologów oraz Amerykańskie Towarzystwo Raka. Placówki, w których można wykonać takie badanie, umieszczone są na stronie internetowej NFZ. Zapraszamy na cytologię! Dr Małgorzata Rekosz macica jajowody jajniki badanie cytologiczne szyjka macicy pochwa 8 9
SZCZEPIENIA Łączne zastosowanie badań cytologicznych i testów HPV pozwala na pewniejszą ocenę ryzyka rozwoju stanów przedrakowych i raka szyjki macicy. Testy pozwalają wykryć obecność dwóch najbardziej onkogennych typów wirusa HPV 16 i 18 oraz kilkudziesięciu innych typów wirusa mniej groźnych. To one odpowiadają za ponad 90% wszystkich zachorowań na raka szyjki macicy! Wykonanie testu pomaga zidentyfikować kobiety z grupy ryzyka. Dzięki temu wiedzą one, że wymagają bardziej intensywnego nadzoru lekarskiego i częstszych, niż raz na 3 lata, badań cytologicznych. Prof. Witold Kędzia Nawet jeżeli w Twojej rodzinie żadna kobieta nie chorowała na raka szyjki macicy, zarówno Twoja córka jak i Ty nadal jesteście narażone na zakażenie wirusem HPV. Wirus HPV jest bardzo powszechny, może się przenosić przez kontakt skóry w okolicy narządów płciowych także wówczas, gdy nie dochodzi do pełnego stosunku. Ryzyko pojawia się zatem wraz z chwilą pierwszych kontaktów seksualnych i trwa przez całe życie kobiety. Użycie prezerwatywy zmniejsza wprawdzie ryzyko, ale nie zabezpiecza całkowicie przed zakażeniem wirusem HPV. Większość zakażeń obserwuje się u kobiet między 16 a 26 rokiem życia. Szczególnie podatne na zakażenie rakotwórczymi typami HPV i związane z tym konsekwencje są dorastające dziewczęta. Szczepienie zapewnia długotrwałą ochronę przed najczęściej występującymi onkogennymi typami wirusa HPV 16 i 18. 10 zdjęcia wirusa brodawczaka ludzkiego z mikroskopu elektronowego Szczepienie składa się z trzech dawek podawanych domięśniowo. Cały cykl szczepienia powinien zakończyć się po 6-ciu miesiącach od podania pierwszej dawki. Od 2008 roku szczepienie przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) jest szczepieniem zalecanym w Programie Szczepień Ochronnych. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje powszechne szczepienie dziewczynek w wieku 11-12 lat, uznając je również za wskazane w wieku 13-18 lat, czyli zanim dojdzie do kontaktu z wirusem. Wskazuje też na korzyści wynikające ze szczepienia dla kobiet w każdym wieku, pozostawiając decyzję o szczepieniu w gestii kobiet i lekarzy. 11
RAK JAJNIKA Rak jajnika nazywany jest cichym zabójcą kobiet. Bardzo długo nie daje żadnych objawów, przez co jego wykrywalność w początkowych stadiach rozwoju jest bardzo niska. Występuje najczęściej u kobiet w okresie około i pomenopauzalnym. Niestety, dotyka coraz częściej kobiety dużo młodsze. Rak jajnika to piąty co do częstości występowania u kobiet nowotwór złośliwy w Polsce. Co roku na raka jajnika umiera ponad 2500 Polek! Szczepienie nie oznacza, że można zrezygnować z regularnych badań cytologicznych! Cytologia nadal jest najbardziej skutecznym narzędziem wykrywania też innych chorób przenoszonych drogą płciową. Połączenie regularnie wykonywanej cytologii oraz szczepienia przeciwko wirusowi HPV, jest obecnie najskuteczniejszą metodą ochrony przed rakiem szyjki macicy. Prof. Jan Kotarski Aż 50% pacjentek przegrywa walkę z tym nowotworem, a jego skuteczne leczenie pozostaje wciąż wyzwaniem dla specjalistów na całym świecie. Początkowo rak jajnika nie daje żadnych objawów. Często towarzyszą mu dolegliwości ze strony układu pokarmowego Jeśli odczuwasz takie dolegliwości jak: uczucie pełności, przelewanie w brzuchu przewlekłe dolegliwości ze strony żołądka lub jelit zmiany w pracy systemu trawiennego bez istotnego powodu np. zmiana zwyczajów żywieniowych objawy parcia na pęcherz moczowy bez związku z infekcją układu moczowego zmiany wagi bez uchwytnej przyczyny postępujące osłabienie organizmu powinnaś skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania ginekologiczne, takie jak USG przez pochwowe. 12 13
Nie wiadomo dokładnie, kto zachoruje na raka jajnika, a kto nie. Jeśli jednak kobieta bada się regularnie, możliwe będzie rozpoznanie raka we wczesnym stopniu zaawansowania choroby, co łączy się z lepszymi wynikami leczenia. Rak jajnika dotyka coraz młodsze kobiety. Szacuje się że ponad 14% zachorowań dotyczy kobiet poniże 40 roku życia. Jeszcze niedawno dotyczył wyłącznie osób po 50 roku życia. W związku z powyższym zaleca się kontrolne badanie ginekologiczne, rozszerzone o przez pochwową ultrasonografie celem rozpoznania zmian patologicznych w zakresie gonad, badania te są dodatkowo wspierane oceną stężeń markerów CA- 125 HE4, należy jednak pamiętać ze ich czułość nie jest wysoka ponieważ szereg innych chorób również może być powodem wzrostu stężenia markerów. Zaleca się również regularne kontrole w gabinecie ginekologicznym wykonywane z częstością 1 raz w roku. Zalecamy również wykonywanie ultrasonograficznego badania przezpochwowego (USG). Należy je wykonywać raz na rok, ponieważ pozwala ono ocenić dokładny kształt jajników i ewentualne zmiany, które na nich wystąpiły. Również Panie, w których rodzinie kobiety chorowały na raka jajnika powinny szczególnie mieć się na baczności. Rodzinne występowanie tego nowotworu dotyczy 5-10% wszystkich przypadków. Rak jajnika często współwystępuje też z rakiem piersi. Prof. Jerzy Stelmachów 14 zmiany w jajniku 15
Więcej informacji znajdziesz na naszej stronie internetowej www.kwiatkobiecosci.pl Jesteśmy również na Facebooku: www.facebook.com/kwiatkobiecosci Szukasz pomocy? Potrzebujesz wsparcia? A może chcesz zacząć z nami działać? Zapraszamy! Napisz do nas lub zadzwoń! Tel. 22 832 24 06 e-mail: biuro@kwiatkobiecosci.pl skype: organizacja.kwiat.kobiecosci Co roku możesz również przekazać nam 1% swojego podatku KRS: 0000 315362 To nic nie kosztuje, a nam bardzo pomaga! Pomóż nam pomagać innym! Kwiat Kobiecości Ogólnopolska Organizacja KRS: 0000 315362