Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Zarys wybranych programów form wsparcia MSP w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Paweł Czyż, PARP, 2004
1. Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Przystąpienie naszego kraju do Unii Europejskiej otworzyło przed polskimi przedsiębiorcami możliwość ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków funduszy strukturalnych. Głównym źródłem finansowania programów bezpośredniego wsparcia dla firm jest Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. W związku z faktem, iż wielu przedsiębiorców zainteresowanych jest możliwością uzyskania z funduszy strukturalnych refundacji nakładów związanych z rozwojem firmy, a wiedza na ten temat jest wciąż niewielka, poniższe opracowanie ma za zadanie przybliżenie firmom programów wsparcia finansowego w ramach jednego z programów operacyjnych Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, którego budżet finansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dokumenty, na podstawie których firmy mogą ubiegać się o wsparcie finansowe w ramach przedstawionych poniżej programów (m.in. formularze wniosków oraz wytyczne przedstawiające koszty mogą zostać objęte dofinansowaniem) znajdują się na stronach internetowych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Ministerstwa Gospodarki i Pracy. W poniższym opracowaniu przedstawiono ogólne zasady wsparcia, które jest udzielane przedsiębiorcom w ramach wybranych elementów Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Ministerstwo Gospodarki i Pracy w ramach priorytetu 2 Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw. Oczywiście nie jest to jedyne źródło wsparcia z funduszy strukturalnych dla MSP. Jakie działania są przedmiotem wsparcia finansowego? Tak jak wspomniano wcześniej, w ramach funduszy strukturalnych przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dotacje w ramach różnych źródeł. Jednakże najwięcej możliwości uzyskania refundacji poniesionych kosztów oferują programy wsparcia przewidziane w SPO WKP, w priorytecie 2 p.n.: Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw. Priorytet 2 podzielony został na cztery działania, z których każde oferuje przedsiębiorcom możliwość uzyskania refundacji kosztów w różnych dziedzinach działalności. Tak więc przedsiębiorca, po podjęciu decyzji o ubieganie się o wsparcie finansowe, powinien sprawdzić, które z działań odpowiada specyfice jego przedsięwzięcia. I tak na przykład zakup usług doradczych związanych z wdrażaniem systemu zarządzania jakością mieści się w zakresie pomocy określonej w działaniu 2.1, a modernizacja parku maszynowego w działaniu 2.3. Refundację udziału w zagranicznej imprezie targowej otrzymać będzie można natomiast w ramach działania 2.2. Poniżej przedstawiono krótką charakterystykę wybranych działań. Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo Celem działania 2.1. jest zwiększenie konkurencyjności polskich małych i średnich przedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznej pomocy doradczej. 2
Na jakie projekty można otrzymać wsparcie? W ramach działania 2.1. firmy mogą ubiegać się o refundację kosztów poniesionych na zakup szeroko pojętych usług doradczych. W ramach działania można starać się m.in. np. na refundację kosztów rodzajów usług, które dotychczas były dofinansowywane w ramach programu Wstęp do jakości lub Innowacje i technologie dla rozwoju przedsiębiorstw. Katalog usług, których koszt podlega refundacji wykracza jednak poza obszary określone w tych programach. Wsparcie finansowe przekazywane jest na przedsięwzięcia związane z zakupem specjalistycznych usług doradczych związanych z następującymi dziedzinami: a) Doradztwo w zakresie zasad prowadzenia przedsiębiorstwa na terytorium Unii Europejskiej b) Doradztwo w zakresie jakości c) Doradztwo w zakresie innowacji i nowych technologii d) Doradztwo w zakresie wprowadzania przez przedsiębiorcę produktów na nowe rynki zagraniczne e) Doradztwo w zakresie tworzenia sieci kooperacyjnych przedsiębiorstw f) Doradztwo w zakresie łączenia się przedsiębiorstw g) Doradztwo w zakresie pozyskiwania zewnętrznego finansowania na rozwój działalności Przedstawione powyżej kategorie kosztów mają charakter ogólny. Szczegółowe informacje na temat kosztów podlegających refundacji zawarte są w Wytycznych dla wnioskodawców, które zostały przygotowane przez PARP. Z pomocy korzystać mogą małe i średnie przedsiębiorstwa, z tym, że w przypadku mikroprzedsiębiorstw wsparcie jest udzielane jeśli działalność gospodarcza: a) jest wykonywana od co najmniej 3 lat, lub b) jest oparta o wykorzystanie zaawansowanych technologii o znaczącym potencjale rynkowym. Jaka jest maksymalna wartość refundacji? Maksymalna wartość refundacji w ramach jednego projektu wynosi 250.000 zł, natomiast minimalna 2.500 zł. Wsparcie nie może przekroczyć 50% wartości kosztów kwalifikowanych projektu. Kiedy można złożyć wniosek? Terminy składania wniosków ogłoszone zostały na stronach internetowych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Wnioski składać można w roku 2005 w terminach do 30 marca, do 24 czerwca, do 16 września, do 5 grudnia do godziny 15.00, w Regionalnych Instytucjach Finansujących. Działanie 2.2. Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw 3
W ramach działania 2.2. przedsiębiorcy mają możliwość ubiegania się o dotacje na dwa typy przedsięwzięć: realizację nowej inwestycji oraz działania proeksportowe. Oba programy wsparcia stanowią kontynuację programów realizowanych w latach wcześniejszych przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Pierwszy z nich realizowany jest w oparciu o Ustawę o finansowym wsparciu inwestycji, drugi miał swe początki w postaci programu dofinansowywania udziału w zagranicznych targach i wystawach (w oparciu o listę imprez zagranicznych przygotowaną przez MG) oraz misjach zagranicznych. Celem działania jest poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wsparcie nowych inwestycji prowadzących do zasadniczych zmian produkcji, produktu lub procesu produkcyjnego oraz wzrost skali umiędzynarodowienia przedsiębiorstw poprzez promocję wymiany handlowej. W ramach działania wyodrębniono dwa poddziałania. Poddziałanie 2.2.1. Na jakie projekty można otrzymać wsparcie? Poddziałanie 2.2.1 przewiduje wsparcie na projekty polegające na dokonywaniu nowych inwestycji (w rozumieniu przepisów UE), polegających na utworzeniu lub rozbudowie przedsiębiorstwa, zarówno ze sfery produkcyjnej jak i usługowej, jak również na rozpoczęciu w przedsiębiorstwie działalności obejmującej dokonanie zasadniczych zmian produkcji, produktu lub procesu produkcyjnego. Do aplikowania o wsparcie uprawnione są wszystkie przedsiębiorstwa, bez względu na wielkość. Na jakich zasadach jest przyznawane wsparcie? Wsparcie finansowe w ramach poddziałania 2.2.1 jest realizowane w oparciu o Ustawę o finansowym wsparciu inwestycji. Wszystkie zagadnienia związane tą formą pomocy określone zostały w ustawie i towarzyszących jej rozporządzeniach. Za realizację zadania odpowiedzialny jest departament Instrumentów Finansowych MGiP. Poddziałanie 2.2.2. Poddziałanie 2.2.2. obejmuje wsparcie projektów w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw poprzez pokrycie kosztów udziału przedsiębiorców w wyjazdowych misjach gospodarczych oraz przedsięwzięciach targowo wystawienniczych, w tym także w zakresie promocji innowacji technologicznych i/lub organizacyjnych (w targach przedsięwzięć innowacyjnych i środowiskowych). Za realizację poddziałania odpowiada Departament Inwestycji Zagranicznych i Promocji Eksportu MGiP. Działanie 2.3. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje Działanie 2.3. otwiera przed przedsiębiorcami dużo większe możliwości uzyskania refundacji, aniżeli było to możliwe w ramach realizowanych ze środków PHARE programów Fundusz Dotacji Inwestycyjnych. W ramach działania istnieje bowiem możliwość uzyskania refundacji zarówno w większej kwocie, jak i większym procencie inwestycji. 4
Celem działania 2.3. jest zwiększenie konkurencyjności polskich małych i średnich przedsiębiorstw poprzez unowocześnienie ich oferty produktowej i technologicznej. Na jakie projekty można będzie otrzymać wsparcie? Przedmiotem wsparcia finansowego będą mogły być projekty o charakterze inwestycyjnym, realizowane w przedsiębiorstwach usługowych i produkcyjnych związane z następującymi dziedzinami: a) działania modernizacyjne w MSP prowadzące do wprowadzenia znaczącej zmiany produktu lub procesu produkcyjnego, b) wdrażanie wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych podejmowanych przez przedsiębiorstwa, c) zakup wyników prac badawczo-rozwojowych i/lub praw własności przemysłowej przez przedsiębiorstwa, d) wdrażanie i komercjalizacja technologii i produktów innowacyjnych, e) zastosowanie i wykorzystanie technologii gospodarki elektronicznej, f) zastosowanie i wykorzystanie ICT w procesach zarządzania przedsiębiorstwem, g) dostosowywanie technologii i produktów do wymagań dyrektyw unijnych, zwłaszcza norm zharmonizowanych i prawodawstwa w zakresie BHP. Maksymalna wartość refundacji w ramach jednego projektu wynosi 1.250.000 zł, natomiast minimalna 10.000 zł. Wsparcie nie może przekroczyć 50% wartości kosztów kwalifikowanych projektu. Z pomocy korzystać mogą małe i średnie przedsiębiorstwa, z tym, że w przypadku mikroprzedsiębiorstw wsparcie jest udzielane jeśli działalność gospodarcza: a) jest wykonywana od co najmniej 3 lat, lub b) jest oparta o wykorzystanie zaawansowanych technologii o znaczącym potencjale rynkowym. Kiedy można złożyć wniosek? Terminy składania wniosków ogłoszone zostały na stronach internetowych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Wnioski składać można w roku 2005 w terminach do 25 lutego; do 20 maja; do 18 sierpnia; do 7 listopada do godziny 15.00, w Regionalnych Instytucjach Finansujących. * * * We wszystkich opisanych powyżej programach, z wyjątkiem poddziałania 2.2.1. obowiązuje wspólny wzór wniosku. W zależności od typu działania przedsiębiorca wnioskujący o wsparcie będzie zobowiązany o uzupełnienie go o odpowiednie załączniki. Zasady udzielania wsparcia z funduszy strukturalnych nie przewidują możliwości wypłaty zaliczek na poczet przyszłej dotacji. 5