Spis treści CzĘŚĆ i CHwaSTY Wykaz pospolitych chwastów stanowiących zagrożenie dla rolnictwa... 11 Tabela 1. Wykaz chwastów według nazw polskich i łacińskich łącznie z kodami EPPO (Bayera).. 11 Podział chwastów według czynników ekologicznych....24 Tabela 2. Chwasty azotolubne...24 Tabela 3. Chwasty azotolubne łąk. Wskaźniki jednostronnego przenawożenia azotowego i azotowo-potasowego (gatunki te występują wtedy w wybitnym nadmiarze)...25 Chwasty wskaźniki gleb kwaśnych...25 Tabela 4. Chwasty kwasolubne (acidofilne), tzw. wskaźniki silnego zakwaszenia gleby...25 Tabela 5. Chwasty wskaźniki zakwaszonych, wyjałowionych gleb pod łąkami...26 Chwasty wskaźniki gleb zasadowych...27 Tabela 6. Chwasty wskaźniki gleb zasadowych (węglanu wapnia CaCO 3 )...27 Tabela 7. Chwasty wskaźniki gleb zasadowych na łąkach...28 Chwasty wskaźniki nawozowe gleb...28 Tabela 8. Chwasty jako wskaźniki nawozowe gleb*....28 Chwasty o różnych wymaganiach temperatury...30 Tabela 9. Chwasty ciepłolubne...30 Tabela 10. Chwasty wskaźniki minimalnych przymrozków...30 Chwasty o różnych wymaganiach natężenia światła...30 Tabela 11. Segetalne chwasty typowo światłolubne....30 Tabela 12. Segetalne i ogrodowe chwasty cieniolubne (skiofity)................................. 31 Tabela 13. Chwasty cieniolubne występujące na łąkach wskaźniki zacienienia................. 31 Wymagania wilgotnościowe chwastów...32 Tabela 14. Chwasty gleb mokrych i podtopionych...32 Tabela 15. Chwasty gleb wilgotnych...32 Tabela 16. Wskaźniki silnej wilgotności głębszych warstw gleby...33 Tabela 17. Wskaźniki średnio- i zmiennowilgotnych pól (także łąki, lasy), tzw. mezofity....33 Tabela 18. Wskaźniki powierzchownego zawilgocenia gleby na łąkach...33 Tabela 19. Chwasty wskaźniki nadmiernej wilgotności na łąkach...34 Tabela 20. Wymagania wilgotnościowe niektórych chwastów...35 Tabela 21. Efektywność wykorzystywania wody oraz współczynniki transpiracji niektórych gatunków chwastów i (dla porównania) roślin uprawnych (według Zimdhal 1980)...36 Tabela 22. Efemerydy (chwasty o bardzo szybkim cyklu rozwojowym)...36 Tabela 23. Rośliny kompasowe. W porze najsilniejszego nasłonecznienia blaszki liściowe ustawiają się pionowo i równolegle do kierunku padania promieni słonecznych, tj. w osi północ południe...37 Chwasty wskaźniki gleb...37 Tabela 24. Chwasty łąkowe wskaźniki gleb silnie próchnicznych, zbyt luźnych....37 Tabela 25. Chwasty łąkowe wskaźniki gleb dobrych, czynnych, zasobnych...38 Tabela 26. Chwasty wskaźniki gleb zasolonych (słonorośla, halofity)...38 Tabela 27. Chwasty łąkowe wskaźniki gleb zbyt ubitych, słabo przewietrzanych...38 Tabela 28. Wskaźniki gleb lekkich...39 Wykorzystanie składników pokarmowych...39 Tabela 29. Pobieranie składników pokarmowych przez chwasty i (dla porównania) rośliny uprawne (kg/ha czystego składnika)....39 Chwasty i zwierzęta...40 Tabela 30. Rośliny miododajne...40 Tabela 31. Chwasty niechętnie zjadane i omijane przez bydło...42 Tabela. 32. Wrażliwość zwierząt na chwasty...43 Tabela 33. Szkodliwe części roślin...54 Diaspory chwastów...58 Tabela 34. Zdolność kiełkowania nasion niektórych chwastów w zależności od przechowywania...58-45 -
Tabela 35. Kiełkowanie niektórych gatunków chwastów wyjętych z gleby po określonym czasie (według Korsmo, za Kurthem 1975)....58 Tabela 36. Kiełkowanie nasion po określonej liczbie lat (zestawienie według różnych źródeł)...59 Tabela 37. Żywotność nasion pochodzących z wykopalisk....61 Tabela 38. Kiełkowanie nasion pospolitych gatunków chwastów w zależności od warunków świetlnych............................................................ 62 Tabela 39. Wpływ terminu wykonywania uprawy mechanicznej na wschody kilku gatunków chwastów...63 Tabela 40. Zdolność kiełkowania nasion niektórych chwastów po przejściu przez przewód pokarmowy zwierząt...63 Tabela 41. Nasiona, które nie straciły siły kiełkowania po przejściu przez przewód pokarmowy zwierząt domowych...64 Tabela 42. Przeciętna żywotność nasion niektórych pospolitych gatunków chwastów...65 Tabela 43. Odsetek nasion różnych gatunków chwastów znalezionych w odchodach zwierząt gospodarskich i ich zdolność kiełkowania...65 Tabela 44. Terminy kiełkowania chwastów jedno- i dwuliściennych występujących najczęściej w uprawie kukurydzy ( ; +; ++; +++ intensywność od brak do maksimum)...65 Tabela 45. Sposoby rozprzestrzeniania (rozsiewania) się nasion....66 Tabela 46. Organy wegetatywnego rozmnażania niektórych chwastów wieloletnich....68 Tabela 47. Cechy charakterystyczne (rozmnażanie) niektórych chwastów wieloletnich....68 Tabela 48. Średnia liczba nasion/owoców na jednej roślinie...69 Tabela 49. Maksymalna liczba nasion/owoców na jednej roślinie...70 Tabela 50. Przeciętna plenność chwastów na rędzinie........................................... 71 Tabela 51. Liczba nasion na jednej roślinie...74 Tabela 52. Temperatura kiełkowania nasion niektórych gatunków chwastów (wschody chwastów w zależności od temperatury gleby)...76 Tabela 53. Głębokość, z której kiełkują nasiona niektórych gatunków chwastów...78 Tabela 54. Wykaz większości związków chemicznych występujących w chwastach....80 Związki chemiczne w chwastach...80 Tabela 55. Witaminy w chwastach...91 Wykorzystanie chwastów w przemyśle...94 Tabela 56. Wykaz większości związków chemicznych występujących w chwastach....94 Bank nasion w glebie... 102 Tabela 57. Liczba diaspor chwastów w warstwie uprawnej... 102 Tabela 58. Struktura gatunkowa diaspor chwastów w glebie (%)... 103 Tabela 59. Skład gatunkowy i liczba diaspor chwastów na odłogu siedmioletnim oraz na sąsiadującym polu uprawnym (roślin/m 2 )... 104 Tabela 60. Liczba diaspor (szt./m 2 ) gatunków chwastów w różnych warstwach gleby (cm)... 104 Progi szkodliwości... 106 Burak cukrowy... 106 Tabela 61. Liczba diaspor (szt./m 2 ) gatunków chwastów w różnych warstwach gleby (cm)... 106 Tabela 62. Wpływ chwastów na plony i przeprowadzenie zbioru zmechanizowanego buraków według Neururera... 106 Tabela 63. Progi szkodliwości w burakach cukrowych... 107 Tabela 64. Progi szkodliwości w burakach cukrowych według Haberlanda... 107 Tabela 65. Progi szkodliwości w burakach cukrowych według różnych źródeł.... 107 Kukurydza... 108 Tabela 66. Wpływ chwastów na plony i przeprowadzenie zbioru zmechanizowanego według Neururera... 108 Tabela 67. Wpływ chwastnicy jednostronnej na plon zielonej masy kukurydzy.... 108 Rzepak ozimy... 108 Tabela 68. Wpływ liczby samosiewów zbóż na plon rzepaku ozimego... 108 Tabela 69. Progi ekonomicznej szkodliwości niektórych dominujących gatunków i zbiorowisk chwastów w rzepaku ozimym.... 109 Tabela 70. Straty plonu rzepaku ozimego w % spowodowane przez chwasty (1 roślina/m 2 )... 109 Tabela 71. Różne przyczyny powstawania strat plonu powodowane zachwaszczeniem... 109 Zboża...110 Zboża ogółem...110 Tabela 72. Wpływ chwastów na plony i przeprowadzenie zbioru zmechanizowanego według Neururera...110 Tabela 73. Liczba chwastów powodująca obniżenie wysokości plonu zbóż...110-5 -
Pszenica ozima... 111 Tabela 74. Wpływ liczby roślin owsa głuchego na jednostce powierzchni i nawożenia azotowego na plony ziarna pszenicy ozimej (według H. Rola 1982)... 111 Tabela 75. Ekonomiczne progi szkodliwości niektórych gatunków chwastów występujących w pszenicy (według H. Rola 1982)...112 Tabela 76. Wpływ wybranych chwastów na plonowanie pszenicy ozimej (H. Rola, J. Rola 2002)..112 Tabela 77. Progi szkodliwości chwastów w łanie pszenicy ozimej oceniane w okresie ruszenia wegetacji na wiosnę...113 Tabela 78. Progi szkodliwości według Wahmhoffa...113 Tabela 79. Progi ekonomicznej szkodliwości w pszenicy....114 Tabela 80. Progi ekonomicznej szkodliwości w pszenicy według różnych autorów (liczba chwastów na 1 m 2 )...114 Tabela 81. Progi szkodliwości według różnych autorów...114 Pszenica ozima...115 Tabela 82. Wpływ stopnia zachwaszczenia pszenżyta ozimego miotłą zbożową...115 Tabela 83. Wpływ stopnia zachwaszczenia pszenżyta ozimego chwastami rumianowatymi*...115 Ziemniaki...116 Tabela 84. Progi szkodliwości w ziemniakach...116 Allelopatia i ekologiczne wykorzystanie chwastów...116 Tabela 85. Gatunki chwastów wykazujące oddziaływanie allelopatyczne ujemne (według Putnam 1985)...116 Tabela 86. Allelopatyczny wpływ chwastów na rośliny uprawne...117 Tabela 87. Wykaz pospolitych roślin (dla porównania nie tylko chwastów), u których stwierdzono zdolność odstraszania i redukcji szkodników...117 Tabela 88. Rośliny (dla porównania nie tylko chwasty) zapobiegające występowaniu chorób....118 Tabela 89. Wykorzystanie chwastów (roślin) do różnych celów ekologicznych....119 Chwasty żywiciele patogenów...120 Tabela 90. Chwasty żywiciele chorób i szkodników...120 Słowniki obcojęzycznych nazw pospolitych chwastów....122 Tabela 91. Słownik angielsko-polski...122 Tabela 92. Słownik czesko-polski...127 Tabela 93. Słownik duńsko-polski...129 Tabela 94. Słownik francusko-polski...131 Tabela 95. Słownik hiszpańsko-polski...135 Tabela 96. Słownik holendersko-polski...139 Tabela 97. Słownik niemiecko-polski...141 Tabela 98. Słownik rosyjsko-polski...145 Tabela 99. Słownik słowacko-polski... 148 Tabela 100. Słownik szwedzko-polski...150 Tabela 101. Słownik węgiersko-polski...153 Tabela 102. Polskie nazwy ludowe chwastów... 156 CzĘŚĆ ii HerBiCYdY Wykaz herbicydów... 166 Tabela 103. Stan herbicydów od III kwartału 2004 do końca II kwartału 2014 roku według nazw handlowych... 166 Tabela 104. Stan herbicydów od III kwartału 2004 do końca II kwartału 2014 według substancji czynnych. Przy związkach kilkuskładnikowych substancje czynne podano w kolejności alfabetycznej... 189 Tabela 105. Herbicydy stosowane w Polsce, aktualnie niemające rejestracji (wycofane)....214 Tabela 106. Klasyfikacja herbicydów według mechanizmu działania w oparciu o klasyfikację HRAC... 256 Tabela 107. Podział substancji czynnych na 7 podstawowych mechanizmów działania, zalecany do uwzględniania podczas profilaktyki i likwidacji zjawiska uodparniania się chwastów...262 Tabela 108. Niektóre cechy substancji czynnych. Wykaz substancji czynnych łącznie z nazwami chemicznymi oraz ich rozpuszczalność w wodzie, okres połowicznego rozkładu i współczynnik sorpcji (czynniki rzutujące na długość zelegania w glebie).. 262 Tabela 109. Skróty i synonimy substancji czynnych... 270-67 -
Tabela 110. Wnikanie substancji czynnych do chwastów przez korzenie i liście (orientacyjne proporcje)... 273 Wpływ klimatu na działanie substancji czynnych... 276 Tabela 111. Aktywność substancji czynnych w zależności od temperatury... 276 Tabela 112. Liczba godzin, po których opad deszczu nie powoduje obniżenia skuteczności.... działania niektórych herbicydów (dotyczy herbicydów stosowanych nalistnie).... 278 Tabela 113. Reakcja na substancje czynne, wpływ i zalecenia w przypadku wystąpienia przymrozków... 281 Tabela 114. Uszkodzenia powodowane przez substancje czynne na roślinach uprawnych (z wykluczeniem objawów powodowanych przymrozkami)... 283 Mieszaniny substancji czynnych... 297 Tabela 115. Praktyczne stosowanie mieszanin substancji czynnych... 297 Tabela 116. Selektywność substancji czynnych w stosunku do roślin uprawnych... 306 Następstwo i zaleganie w glebie...318 Tabela 117. Następstwo roślin po zastosowaniu różnych substancji czynnych...318 Tabela 118. Okres utrzymywania się w glebie niektórych substancji czynnych... 329 Charakterystyka form użytkowych herbicydów... 330 Tabela 119. Charakterystyka form użytkowych herbicydów.... 330 Pozostałości herbicydów........................................................................... 333 Tabela 120. Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości substancji aktywnych herbicydów, które mogą znajdować się w środkach spożywczych pochodzenia roślinnego lub na ich powierzchni... 333 Tabela 121. Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości herbicydów, które mogą znajdować się w ziarnie zbóż lub na jego powierzchni... 343 Inne biopreparaty i środki pomocnicze... 347 Tabela 122. Wspomagacze (adiuwanty)... 347 Tabela 123. Ochraniacze (sejfnery)... 353 Tabela 124. Regulatory wzrostu (retardanty)... 355 Tabela 125. Bioherbicydy... 358 CzĘŚĆ iii CHwaSTY + HerBiCYdY Wrażliwość chwastów wykaz substancji czynnych... 362 Tabela 126. 2,4-D, MCPA, dichloroprop (2,4-DB), mekoprop (MCPP)... 364 Tabela 127. Acetochlor... 364 Tabela 128. Amidosulfuron... 366 Tabela 129. Aminopyralid... 367 Tabela 130. Asulam... 368 Tabela 131. Beflubutamid (w kraju stosowany tylko z izoproturonem).... 369 Tabela 132. Bentazon... 369 Tabela 133. Bifenoks... 371 Tabela 134. Chinomerak (+ chlorydazon; + metazachlor)... 372 Tabela 135. Chizalofop-P-etylowy, chizalofop-p-tefurylowy...374 Tabela 136. Chlomazon... 375 Tabela 137. Chlopyralid...376 Tabela 138. Chlorprofam... 377 Tabela 139. Chlorosulfuron... 378 Tabela 140. Chlorosulfuron + tifensulfuron metylowy... 379 Tabela 141. Chlorotoluron... 381 Tabela 142. Chlorydazon... 382 Tabela 143. Cykloksydym... 383 Tabela 144. Desmedifam (desmedifam + fenmedifam).... 384 Tabela 145. Desmedifam + etofumesat + fenmedifam (zwyczajowo podawane w kolejności: fenmedifam + desmedifam + etofumesat).... 386 Tabela 146. Diflufenikan... 387 Tabela 147. Dikamba... 388 Tabela 148. Dimetachlor... 389 Tabela 149. Dimetenamid-P (izomer dimetenamidu)... 390 Tabela 150. Etametsulfuron metylu... 390-7 -
Tabela 151. Etofumesat (+ desmedifam; + fenmedifam).... 390 Tabela 152. Fenmedifam... 393 Tabela 153. Fenoksaprop-P-etylu... 394 Tabela 154. Flazasulfuron (substancja czynna działająca nieselektywnie, systemiczna o działaniu doglebowo-nalistnym, także łącznie z glifosatem)... 395 Tabela 155. Florasulam (+ 2,4-D)... 396 Tabela 156. Fluazifop-P-butylu... 398 Tabela 157. Flufenacet... 398 Tabela 158. Fluorochloridon... 399 Tabela 159. Fluroksypyr...400 Tabela 160. Flurtamon......................................................................... 401 Tabela 161. Foramsulfuron... 401 Tabela 162. Glifosat. Symbolem 5 oznaczono przedział dawek, w którym chwasty są zwalczane w 100% w określonej fazie rozwojowej... 402 Tabela 163. Glufosinat amonowy...410 Tabela 164. Izoksaflutol......................................................................... 412 Tabela 165. Izoproturon...413 Tabela 166. Jodosulfuron metylosodowy...414 Tabela 167. Karfentrazon etylu...416 Tabela 168. Kletodym...417 Tabela 169. Lenacyl...418 Tabela 170. Linuron...419 Tabela 171. Metamitron... 420 Tabela 172. Metasulam + 2,4-D (ester)... 422 Tabela 173. Metazachlor... 423 Tabela 174. Metrybuzyna... 425 Tabela 175. Metsulfuron metylu... 427 Tabela 176. Mezosulfuron metylowy (mesomaxx)... 428 Tabela 177. Mezotrion... 428 Tabela 178. Napropamid... 430 Tabela 179. Nikosulfuron...431 Tabela 180. Oksyfluorofen... 433 Tabela 181. Pendimetalina... 434 Tabela 182. Petoksamid... 436 Tabela 183. Pikloram... 436 Tabela 184. Piroksysulam... 437 Tabela 185. Pinoksaden... 438 Tabela 186. Propachizafop...................................................................... 438 Tabela 187. Propyzamid... 439 Tabela 188. Propizochlor...440 Tabela 189. Propoksykarbazon sodowy... 442 Tabela 190. Prosulfokarb... 442 Tabela 191. Pyrydate...444 Tabela 192. Rimsulfuron... 445 Tabela 193. S-metolachlor (metolachlor-s)...446 Tabela 194. Sulfosulfuron (stosować z adiuwantem)... 447 Tabela 195. Sulkotrion... 449 Tabela 196. Tepraloksydym... 450 Tabela 197. Tembotrion... 450 Tabela 198. Terbutyloazyna... 451 Tabela 199. Tifensulfuron/tribenuron metylowy... 452 Tabela 200. Topramezon (+ dikamba)... 455 Tabela 201. Tralkoksydym... 455 Tabela 202. Trichlopyr... 456 Tabela 203. Triflusulfuron metylowy............................................................ 457 Tabela 204. Wrażliwość chwastów na poszczególne substancje czynne (96 100% wrażliwości)... 458 Tabela 205. Objawy działania na chwastach w optymalnych fazach zastosowania...466 Sposoby i mechanizmy działania...................................................................466 Tabela 206. Sposoby i mechanizmy działania substancji czynnych... 483 Literatura... 496-89 -
Progi szkodliwości Tabela 77. Progi szkodliwości chwastów w łanie pszenicy ozimej oceniane w okresie ruszenia wegetacji na wiosnę Gatunki chwastów Liczba chwastów na m 2 Miotła zbożowa 20 Wyczyniec polny 30 Przytulia czepna 0,1 Rdest powojowy 2 Wyka kosmata 2 Chwasty ogółem 40 50 Stopień pokrycia 5% Źródło: Leszczyńska 2013 1. CHwaSTY Tabela 78. Progi szkodliwości według Wahmhoffa Termin oceny Jesień Wiosną po ruszeniu wegetacji Wiosną w końcu fazy krzewienia Źródło: Wahmhoff 1990 (materiał ze szkolenia ODR) Stopień zachwaszczenia (roślin/m 2 ) jednoliścienne ponad 60 dwuliścienne ponad 90 jednoliścienne 30 60 dwuliścienne 50 90 jednoliścienne poniżej 30 dwuliścienne poniżej 50 miotła zbożowa ponad 20 przytulia czepna ponad 0,1 rdest powojowy ponad 2 chwasty ogółem ponad 50 lub stopień pokrycia ponad 5% obowiązują te same progi jak podczas oceny wczesną wiosną, ale stopień pokrycia zwiększa się do 10% Termin wykonania oprysku konieczny oprysk jesienią zabieg jesienią lub wiosną zabieg niecelowy zabieg wykonać wczesną wiosną, jeżeli jeden lub kilka progów jest przekroczonych zabieg wykonać w końcu fazy krzewienia, jeśli jakiś próg jest przekroczony - 113 -
Wykaz herbicydów Tabela 107. Podział substancji czynnych na 7 podstawowych mechanizmów działania, zalecany do uwzględniania podczas profilaktyki i likwidacji zjawiska uodparniania się chwastów 2. HerBiCYdY Mechanizm działania Regulatory wzrostu Inhibitory syntezy aminokwasów Inhibitory syntezy lipidów Inhibitory wzrostu merystemów Inhibitory fotosyntezy Inhibitory syntezy pigmentów Destruktory błon komórkowych Źródło: zestawienie autora Substancje czynne 2,4-D, aminopyralid, chinomerak, chlopyralid, dichloroprop, dichloroprop-p, dikamba, fluroksypyr, MCPA, MCPB, mekoprop, mekoprop-p, pikloram amidosulfuron, chlorosulfuron, florasulam, foramsulfuron, imazamoks, jodosulfuron metylosodowy, metazulam, mezosulfuron metylowy, nikosulfuron, piroksysulam, propoksykarbazon sodowy, rimsulfuron, tienkarbazon metylu, tifensulfuron, triasulfuron, tribenuron metylowy, triflusulfuron, tritosulfuron chizalofop-p-etylowy, chizalofop-p tefurylu, cykloksydym, fenoksaprop-petylu, fluazyfop-p-butylowy, kletodym, pinoksaden, tralkoksydym acetochlor, dimetachlor, dimetenamid-p, etofumesat, flufenacet, metazachlor, napropamid, pendimetalina, propyzamid, prosulfokarb, S-metolachlor bentazon, bromoksynil, chlorotoluron, chlorydazon, desmedifam, fenmedifam, izoproturon, lenacyl, linuron, metamitron, metrybuzyna, pirydat, terbutyloazyna chlomazon, beflubutamid, diflufenikan, fluorochloridon, flurtamon, izoksaflutol, mezotrion, sulkotrion, tembotrion, topramezon bifenoks, karfentrazon etylowy Tabela 108. Niektóre cechy substancji czynnych. Wykaz substancji czynnych łącznie z nazwami chemicznymi oraz ich rozpuszczalność w wodzie, okres połowicznego rozkładu i współczynnik sorpcji (czynniki rzutujące na długość zelegania w glebie) Substancja czynna Nazwa chemiczna (według IUPAC) Rozpuszczalność w wodzie [mg/l] Okres połowicznego rozkładu w glebie [dni] Współczynnik sorpcji K oc [ml/g] atrazyna 2,4 D (2,4-dichlorophenoxy)acetic acid 311 2 16 20 56 acetochlor 2-chloro-N-ethoxymethyl-6`ethylaceto-o-toluidide 223 8 18 28 377 alachlor 2-chloro-2`,6`-diethyl-Nmethoxymethylacetanilide 242 15 30 170 200 amidosulfuron aminopyralid 1-(4,6-dimethoxypyrimidin-2-yl)-3- mesyl(methyl)sulfamoylurea kwas 4-amino-3,6- dichloropirydyno-2-karboksylowy 6-chloro-N2-ethyl-N4-isopropyl- 1,3,5-trazine-2,4-diamine 9 (ph 5,8); 13 500 (ph 10) 3 29 33,7 2480 20 32 1,05 24,3 33 16 77 39 173-263 262 -
Wykaz herbicydów Tabela 110. Wnikanie substancji czynnych do chwastów przez korzenie i liście (orientacyjne proporcje) Substancja czynna Wnikanie przez (%) korzenie* liście 2,4 D minimalnie prawie 100% 2,4 DB 5 95 acetochlor 90 10 alachlor 100 amidosulfuron 30 70 aminopyralid 10/15 85/90 asulam 100 beflubutamid 70 30 bifenoks 100 bromoksynil 100 chinomerak 60/70 30/40 chizalofop P etylowy (tefurylu) minimalnie prawie 100% chlomazon 100 chlopyralid minimalnie prawie 100% chloroprofam 100 chlorosulfuron 70 30 chlorotoluron 60/70 30/40 chlorydazon 90 10 cykloat 100 cynidon etylowy 100 desmedifam 100 dichlobenil prawie 100 minimalnie gazowo dichlofop minimalnie prawie 100% dichloroprop; dichloroprop P minimalnie prawie 100% diflufenikan 100 dikamba minimalnie prawie 100% dikwat 100 dimetenamid, dimetenamid P 90 10 etofumesat 95 5 fenmedifam 100 fenoksaprop P minimalnie prawie 100% flazasulfuron 50 50 2. HerBiCYdY - 273 -
wpływ klimatu na działanie substancji czynnych 2. HerBiCYdY Tabela 111. Aktywność substancji czynnych w zależności od temperatury Substancja czynna Temperatura minimalna optymalna maksymalna 2,4 D 8 12 15 20 25 amidosulfuron 5 6 12 15 20 aminopyralid >5 beflubatamid + izoproturon 4 5 >5 benazolina >0 25 bentazon 10 22 bifenox 4 25 bromoksynil 7 25 chlomazon >2 20 chlopyralid 3 8 10 12 23 25 chlopyralid + pikloram 8 chloridazon/doglebowo 5 chloridazon/nalistnie 8 10 20 25 chloridazon + chinomerak 5 10 20 25 chlorosulfuron/doglebowo 4 10 15 chlorosulfuron/nalistnie 8 10 15 chlorotoluron -3* 0 15 20 cyanazyna 8 12 15 22 cynidon etylowy 2 3 15 20 20 desmedifam 2 7 12 23 25 dichloroprop 10 15 20 25 diflufenikan 8 10 20 22 dikamba 8 15 20 22 dikamba + triasulfuron 5 10 25 25 diklofop metyl 10 15 20 30 etofumesat 2 7 12 23 25 fenmedifam 2 7 12 23 25 fenoksaprop P etylu 10 15 22 28-277 276 -
Wpływ klimatu na działanie substancji czynnych Tabela 114. Uszkodzenia powodowane przez substancje czynne na roślinach uprawnych (z wykluczeniem objawów powodowanych przymrozkami) Substancja czynna 2,4 D Roślina uprawna kukurydza zboża inne acetochlor kukurydza Brak zaobserwowanych uszkodzeń. alachlor rzepak ozimy Uwagi dotyczące wrażliwości roślin uprawnych (także wrażliwość odmianowa) Nie stosować po fazie 5. liścia (kiedy zaczynają rozwijać się organy generatywne). Może to doprowadzić do zniekształcenia kukurydzy (agawowatość), wzmożonej kruchości oraz zwiększonej liczby korzeni przybyszowych. W niektórych odmianach (np. Birko, Fatima, Wiarus) może nastąpić zahamowanie wzrostu i skręcanie liści, najczęściej są one wynikiem obniżenia temperatury po zabiegu. W przypadku zabiegów przed krzewieniem zahamowanie wzrostu, żółknięcie, przerzedzenie łanu oraz zwijanie się liści (tzw. liście cebulowe). Zastosowanie po krzewieniu może czasowo zahamować wzrost. Formy estrowe są bardziej łagodne w działaniu niż sole. Klasyczne objawy działania syntetycznych auksyn (deformacje, skręcanie się łodyg i liści, wypuszczanie nowych pędów). Wrażliwe wszystkie uprawy dwuliścienne, najbardziej wrażliwy bobik. W przypadku intensywnych lub długotrwałych opadów może dojść do gwałtownego przemieszczania się w glebie, co powoduje opóźnione wschody i zahamowanie rozwoju. Stąd niezalecany na glebach lekkich. Plantacje regenerują. amidosulfuron różne PH gleby powyżej 7,5 zwiększa ryzyko uszkodzenia roślin następczych oprócz zbóż. amidosulfuron + jodosulfuron + propoksykarbazon aminopyralid asulam pszenica ozima Bardzo rzadkie przypadki żółknięcia, szybko przemijające. rzepak ozimy, zboża Nie zaobserwowano ujemnych skutków na rzepaku po zabiegach jesiennych, mogą wystąpić po zabiegach wiosennych (niezalecanych). zboża Nie zaobserwowano uszkodzeń. koniczyna czerwona, len, lucerna, użytki zielone W czasie długotrwałej suszy może spowodować żółknięcie roślin. 2. HerBiCYdY - 283 -
Wrażliwość chwastów wykaz substancji czynnych Tabela 141. Chlorotoluron Termin zabiegu Doglebowo lub nalistnie Doglebowo lub nalistnie Nalistnie na starsze chwasty Gatunki chwastów 750 850 g s.cz./ha 1000 1200 g s.cz./ha 1500 1600 g s.cz./ha Chaber bławatek 2 5 4 Dymnica pospolita 1 1 1 Fiołki 1 1 1 Gorczyca polna 1 3 3 Gwiazdnica pospolita 2 5 5 Jaskier polny 2 5 5 Jasnoty 2 5 5 Komosa biała 2 5 5 Kurzyślad polny 2 5 5 Mak polny 1 1 1 Miłek letni 2 5 5 Miotła zbożowa 5 5 5 Niezapominajka polna 2 5 5 Owies głuchy 1 1 1 Poziewnik szorstki 2 5 5 Przetaczniki 1 1 1 Przytulia czepna* 1 3 2 Rdest kolankowy 1 3 3 Rdest plamisty 1 1 1 Rdest powojowy 2 3 3 Rdest ptasi 2 5 5 Rumianek pospolity 2 5 5 Rumian polny 2 5 5 Rzepak samosiewy* 1 3 2 Rzodkiew świrzepa 1 3 3 Skrytek polny 2 5 5 Sporek polny 2 5 5 Szczawik polny 2 5 5 Tasznik pospolity 2 5 5 Tobołki polne 2 5 5 Tomka oścista 2 5 5 3. CHwaSTY + HerBiCYdY - 381 -