Tematy dla słuchaczy technikum uzupełniającego oraz absolwentów z ubiegłych lat. Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie LISTA TEMATÓW NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU Z JĘZYKA POLSKIEGO Rok szkolny 2014/2015 I. LITERATURA 1. Heroizacja i deheroizacja bohaterów w literaturze polskiej. Odwołaj się do odpowiednich 2. Literatura antyku jako źródło inspiracji dla pisarzy renesansowych. Przedstaw problem na wybranych 3. Arkadie, raj, wyspy szczęśliwe krainy szczęścia w utworach literackich różnych epok i ich rola w koncepcji filozoficznej dzieła. 4. Niepokoje ludzi schyłku wieków - dokonaj analizy zjawiska na przykładzie twórczości wybranych autorów. 5. Konflikt pokoleń na przełomie romantyzmu i pozytywizmu. Omów temat, odwołując się do tekstów publicystycznych i literatury pięknej. 6. Portrety i karykatury Polaków w literaturze. Analizując utwory z dwóch epok, omów sposoby kreowania postaci i ich rolę w utworze. 7.Przedstaw wzajemne relacje Polaków i Żydów na przykładzie wybranych utworów literatury XIX i XX wieku. 8.Postać Żyda w literaturze XIX i XX wieku. Porównaj sposób jego ujęcia i zaprezentuj wnioski. 9.Cierpienie niewinnych, czyli dramat Holocaustu. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 10. Realia lagrów i łagrów jako temat literacki. Omów, odwołując się do 11. Dylematy moralne pokolenia Kolumbów. Omów problem na przykładzie twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. 12. Różne ujęcia motywu domu w literaturze. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów. 13. Dworki szlacheckie i ziemiańskie w literaturze XIX i XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych dzieł. 14. Małżeńskie dramaty jako temat literatury różnych epok. Rozważ problem na wybranych 15. Literacki portret dziecka. Omów temat na przykładzie utworów z różnych epok. 16. Literackie portrety matki. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich z różnych epok. 17. Motyw ojca w literackich przekazach wybranych epok. Przedstaw różne sposoby kreacji tego toposu w poznanych utworach. 18. Różne kreacje zakochanego mężczyzny w literaturze. Omów zagadnienie, dokonując analizy przykładów literackich. 19. Kurtyzana, prostytutka, kobieta upadła jako bohaterka literatury XIX wieku. Omów temat w oparciu o wybrane przykłady. 20. Partyzanci i powstańcy w literaturze XIX i XX wieku. Omów temat, odwołując się do 21. Motyw walki narodowowyzwoleńczej w twórczości Adama Mickiewicza. Omów problem na podstawie wybranych 22. Powstanie styczniowe w twórczości Elizy Orzeszkowej. Omów temat w oparci o wybrane utwory. 1
23. Bohaterki utworów romantycznych i pozytywistycznych. Co je łączy, a co dzieli? Dokonaj analizy porównawczej 24. Problem emancypacji w literaturze pięknej i publicystyce pozytywizmu warszawskiego. Omów na wybranych 25. Motyw natury w literaturze różnych epok. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 26. Topos wędrówki w literaturze. Omów różne funkcje tego motywu w wybranych utworach różnych epok. 27. Muzyka w literaturze. Przedstaw temat na podstawie wybranych 28. Wizerunek Szatana w literaturze. Omów temat na podstawie wybranych 29. Skazani na samotność i samotni z wyboru. Scharakteryzuj wybrane sylwetki bohaterów literatury XIX i XX wieku. 30. Niepogodzeni ze światem. Różnorodne kreacje człowieka zbuntowanego i wyobcowanego w literaturze. Odwołaj się do 31. Bunt jako przejaw wrażliwości czy szaleństwa? Interpretując wybrane utwory literackie, porównaj sposoby opisywania buntowników w literaturze różnych epok. Uwzględnij kontekst historyczny i kulturowy. 32. Obłąkani i szaleni w dramatach Szekspira i utworach romantycznych. Omów problem na przykładzie wybranych tekstów. 33. Motyw samobójstwa w literaturze. Przedstaw zagadnienie na wybranych 34. Postaci władców w literaturze. Dokonaj porównania, wykorzystując wybrane utwory. 35. Zbrodnia i zbrodniarze w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie, odwołując się do 36. Motyw poświęcenia i ofiary w literaturze. Omów na wybranych 37. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych 38. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 39. Przy polskim stole. Przedstaw różnorodne tradycje kulinarne i zasady savoir-vivre u na podstawie literatury pięknej różnych epok. 40. Sarmatyzm wzorce i ostrzeżenia. Rozwiń temat na przykładach wybranych utworów literackich. 41. Obrzędy kościelne bądź ludowe w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach. 42. Omów różne sposoby ujęcia miasta w literaturze XIX wieku. 43. Rosja w oczach pisarzy. Porównaj sposoby mówienia o państwie i społeczeństwie na podstawie wybranych 44. Różne obrazy prowincji w wybranych utworach XIX i XX wieku. Przedstaw je i porównaj ich funkcje. 45. Symbolika snu w literaturze XIX wieku. Omów na wybranych 46. Omów funkcje konwencji onirycznej w wybranych utworach literackich. 47. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. Omów na podstawie 48. Zjawy, upiory i wampiry w literaturze. Omów ich rolę i sposoby przedstawiania. 49. Wpływy baśniowe i mitologiczne w literaturze fantasy. Przeanalizuj wybrane utwory. 50. Obecność mitologii słowiańskiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych 51. Motywy przemijania i odrodzenia w twórczości J.R.R.Tolkiena. 52. Magia sieć zarzucana na odbiorców przez wielu autorów. Na wybranych przykładach omów motyw magii w literaturze fantasy. 53. Science fiction a fantasy. Odwołując się do wybranych pozycji literatury fantastycznej, przedstaw podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego w obu odmianach gatunkowych. 2
54. Zanalizuj różne funkcje bajki w literaturze wybranych epok. Odwołaj się do poznanych tekstów. 55. Ewolucja sonetu w literaturze. Omów gatunek, zwracając uwagę na jego tematykę, budowę, funkcje. 56. Współczesny reportaż scharakteryzuj gatunek w oparciu o wybrane utwory Ryszarda Kapuścińskiego. 57. Na podstawie wybranych utworów przedstaw związki twórczości Jana Kochanowskiego z antykiem. 58. Wskaż i omów tradycje czarnoleskie w literaturze polskiej późniejszych epok. 59. Nieśmiertelni bohaterowie Szekspira. Przedstaw analizę psychologiczną trzech wybranych postaci. Wyjaśnij, na czym polega fenomen wiecznej aktualności dramatów Szekspira. 60. Rola cierpienia w życiu człowieka.rozwiń temat, odwołując się do literatury różnych epok. 61. Witold Gombrowicz wobec stereotypów. Omów temat, odwołując się do wspomnień pisarza (np. Dzienniki, Wspomnienia polskie, Testament) i literatury pięknej. 62. Kobiety o miłości - od Safony do Szymborskiej. Na podstawie analizy wybranych utworów scharakteryzuj sposoby i specyfikę ujęcia tego tematu w twórczości poetek. 63. Refleksje na temat świata i człowieka w poezji Karola Wojtyły. Scharakteryzuj problem na przykładzie wybranych tekstów poetyckich. 64. Obraz i ocena świata w powieściach współczesnych. Omów na wybranych 65. Obraz Paryża w literaturze polskiej i obcej. Omów temat na podstawie wybranych dzieł. 66. Motyw miłości i samotności w poezji Agnieszki Osieckiej. Omów problem, dokonując interpretacji i analizy wybranych tekstów. 67. Odwołując się do wybranych przykładów, omów przyczyny popularności poezji księdza Jana Twardowskiego. 68. Realia PRL-u jako temat poezji. Omów różne sposoby jego ujęcia w twórczości wybranych autorów. 69. Młodość i wiek dojrzały. Odwołując się do utworów z wybranych epok, przedstaw różne ujęcia motywu. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Literackie świadectwa fascynacji architekturą. Zanalizuj wybrane utwory literackie i dzieła architektoniczne. 2. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Analiza porównawcza wybranych dzieł literackich i innych (np. malarskich, filmowych). 3. Dwory i dworki szlacheckie w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 4. Polska wieś w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach 5. Życie codzienne w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych przykładach 6. Sceny walki w literaturze a malarstwo batalistyczne. Omów na wybranych 7. Powstanie styczniowe w twórczości Stefana Żeromskiego i w malarstwie polskim. Porównaj wybrane dzieła, wskaż podobieństwa i różnice w przedstawianiu tego wydarzenia przez pisarza i wybranych malarzy. 8. Różne oblicza rewolucji w literaturze i w malarstwie lub filmie. Przeprowadź analizę porównawczą dzieł kultury. 9. Sposoby przedstawiania Boga w literaturze i sztuce wybranej epoki. Scharakteryzuj, analizując celowo dobrany materiał. 10. Obraz Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw temat na wybranych 11. Sceny z życia świętych w literaturze i malarstwie. Omów i porównaj wybrane teksty kultury. 3
12. Chrześcijańskie święta jako inspiracja dla artysty. Omów temat, odwołując się do literatury i sztuk plastycznych. 13. Ludzkie ciało jako źródło inspiracji artystycznej. Omów, analizując wybrane przykłady z zakresu literatury i sztuk plastycznych. 14. Funkcje stroju i nagości w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 15. Różne wizerunki kobiety w literaturze i sztuce modernizmu. Przedstaw na podstawie 16. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na postawie wybranych dzieł literackich i plastycznych. 17. Starość w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok. 18. Dzieci w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 19. Rodzina w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok. 20. Różne sposoby portretowania samego siebie. Autoportret w malarstwie, autobiografia w literaturze. Omów sposoby kreacji ja artysty, analizując wybrane teksty literackie i kultury. 21. Motyw vanitas w literaturze i malarstwie baroku. Omów jego funkcję i sposoby realizacji na podstawie 22. Omów cechy impresjonizmu, odwołując się do malarstwa i literatury. 23. Motyw kwiatów w literaturze i sztuce. Omów jego funkcję, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 24. Motywy tatrzańskie i zakopiańskie w literaturze i sztuce - omów, analizując wybrane przykłady z zakresu różnych dziedzin kultury. 25. Motyw mogiły w literaturze i malarstwie. Zinterpretuj ich symbolikę, odwołując się do wybranych dzieł. 26. Sceny batalistyczne w wybranej powieści historycznej Henryka Sienkiewicza i jej adaptacji filmowej. Porównaj realizacje, określ sposoby narracji i funkcje tych scen. 27. Wizerunek Szatana w literaturze i sztukach plastycznych lub filmie. Omów zagadnienie na podstawie dzieł XX- wiecznych. 28. Afryka i jej mieszkańcy. Omów różne ujęcia tego tematu w literaturze i sztukach plastycznych lub filmie. 29. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw i porównaj różne sposoby przedstawiania emocji w dziele sztuki. 30. Holocaust w literaturze i sztukach plastycznych lub filmie. Omów na wybranych 31. Bohaterstwo i tragizm pokolenia Kolumbów w świetle utworów literackich i filmów. Omów zagadnienie, odwołując się do 32. Obraz getta warszawskiego w polskiej literaturze i filmie. Odwołując się do wybranych przykładów, porównaj sposoby ukazywania zagłady oraz moralną i poznawczą wartość 33. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie symbolu w literaturze i malarstwie. 34. Motyw wędrówki w literaturze i sztuce. Omów temat, opierając się na wybranych 35. To samo, a nie to samo. Porównaj adaptacje filmowe różnych dzieł literatury polskiej. 36. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej, omów wybrane przykłady. 37. Obrazy śmierci w literaturze i sztuce. Omów ich funkcje na wybranych 38. Koncepcja kobiecego piękna w literaturze i malarstwie wybranej epoki. 39. Kobieta wieku XIX. Scharakteryzuj postaci kobiece w wybranych dziełach literatury i sztuki. 40. Motyw raju w literaturze i innych rodzajach sztuk ( muzyce, malarstwie, filmie ). Zbadaj sposoby i funkcje tworzenia iluzji raju. 41. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 42. Motyw świata pozaziemskiego w rożnych dziedzinach sztuki i literatury. 4
43. Motyw anioła w literaturze i sztuce. Analizując temat, odwołaj się do 3-4 tekstów kultury z różnych epok. III. JĘZYK 1. Językowe środki perswazji w reklamie. Zanalizuj wybrane przykłady z radia, telewizji lub prasy. 2. Język reklam telewizyjnych i ogłoszeń prasowych. Dokonaj analizy na stosownie wybranym materiale. 3. Wybrane wydarzenie historyczne przedstaw na podstawie trzech wypowiedzi pisanych stylem: publicystycznym, naukowym, artystycznym. Zanalizuj język tych tekstów. 4. Język prasy- na konkretnych przykładach omów różne odmiany stylu publicystycznego. 5. Na wybranych przykładach scharakteryzuj specyfikę językowo stylistyczną reportażu. 6. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów na podstawie wybranych przykładów. 7. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów Lalki B. Prusa. Uwzględnij cechy, ujawniające ich przynależność środowiskową. 8. Język ezopowy w literaturze XIX i XX wieku. Omów na podstawie 9. Wskaż i scharakteryzuj nowatorstwo Norwidowskiej koncepcji języka. 10. Nowatorstwo językowe w twórczości B. Leśmiana. Scharakteryzuj problem, odwołując się do wybranych tekstów poetyckich. 11. Język erotyki młodopolskiej. Scharakteryzuj ten styl literacki, odnosząc się do wybranych 12. Reklamy telewizyjne. Scharakteryzuj różne formy ekspresji, środki wyrazu charakterystyczne dla tego typu wypowiedzi. 13. Różne środowiska-różne sposoby komunikowania się, np. gwara uczniów szkół średnich, kibiców sportowych, informatyków-komputerowców itp. Omów na wybranych 14. Formy korespondencji dawniej i dziś. Scharakteryzuj zjawisko na podstawie zebranych przez siebie przykładów. 15. Na wybranych przykładach określ źródła, budowę i znaczenie frazeologizmów w literaturze pięknej i publicystyce. 16. Tak piszą urzędnicy. Omawiając temat, odwołaj się do dokumentów urzędowych (np. zawiadomienia o podwyżce abonamentu, czynszu, wezwania na szczepienia lub innych). 17. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich ( na przykładzie przysłów o określonej tematyce) 18. Dokonaj analizy tekstów rockowych w kontekście sytuacji politycznej i społecznej XX wieku. 19. Ironia i jej funkcje w utworach literackich. Omów zagadnienie na wybranych 20. Obrazy malowane słowem. Scharakteryzuj zabiegi językowe w poezji i prozie Młodej Polski. 21. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość. 22. Związki frazeologiczne w prasie sportowej. Korzystając z czasopism sportowych, zbierz materiał rzeczowy, zanalizuj go i oceń pod względem poprawności językowej 23. W kręgu onomastyki. Imiona popularne dawniej i dziś. Zanalizuj wybrane przykłady, wskaż i omów czynniki wpływające na popularność imion. 24. Imiona znaczące w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 25. Nazwiska znaczące w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 26. Tabu i magia w języku. Analiza zgromadzonego materiału językowego. 27. Na przykładzie wybranego utworu (lub utworów) G. Orwella i tekstów socrealistycznych omów zjawisko nowomowy. 28. Życie wyrazów. Scharakteryzuj zmiany znaczeń wybranych wyrazów na przestrzeni dziejów języka. 5
29. Błąd językowy jako źródło komizmu. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału językowego, np. tekstów zapożyczonych z zeszytów szkolnych, tekstów kabaretowych i innych. 6