ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 7 02-366 Warszawa Polska Telefon: +48 (0) 22 551 2317 Telefax: +48 (0) 22 551 2240

The Fédération Internationale de Football Association Münstergasse 9, 8001 Zurich, Szwajcaria T: +41 (0) 44 245 1886, F: +41 (0) 44 245 1887 www.theifab.com Przepisy te nie mogą być kopiowane lub tłumaczone w całości lub w częściach w żaden sposób bez zgody IFAB. Polski Związek Piłki Nożnej Prezes: Zbigniew Boniek Adres: Polski Związek Piłki Nożnej ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 7 02-366 Warszawa Polska Telefon: +48 (0) 22 551 2317 Telefax: +48 (0) 22 551 2240 Strona www: www.pzpn.pl Tłumaczenie i opracowanie: Damian PICZ Zbigniew PRZESMYCKI Piotr TENCZYŃSKI Maciej WIERZBOWSKI

Spis treści Wstęp Historia IFAB Struktura i działalność IFAB Podstawy obecnej reformy Przepisów Uwagi odnośnie Przepisów Gry PRZEPISY GRY 2016/17 Przepisy Gry 2016/17 01 Pole gry 02 Piłka 03 Zawodnicy 04 Ubiór zawodników 05 Sędzia 06 Pozostali sędziowie 07 Czas trwania zawodów 08 Rozpoczęcie i wznowienie gry 09 Piłka w grze i poza grą 10 Wyłanianie zwycięzcy 11 Spalony 12 Gra niedozwolona i niewłaściwe postępowanie 13 Rzuty wolne 14 Rzut karny 15 Wrzut 16 Rzut od bramki 17 Rzut rożny Zmiany przepisów 2016/17 Wykaz zmian w Przepisach Szczegóły wszystkich zmian w Przepisach Praktyczne wskazówki dla sędziów Wstęp Ustawianie się, poruszanie oraz współpraca Mowa ciała, komunikacja i gwizdek Pozostałe wskazówki Korzyść Doliczanie straconego czasu gry Trzymanie przeciwnika Spalony Udzielanie pomocy/ ocena zdarzenia po pokazaniu żółtej/czerwonej kartki 2/73

Wprowadzenie Historia IFAB IFAB jest organem stanowiącym Przepisy Gry. Jego zadaniem jest stać na straży, opracowywać i zmieniać Przepisy Gry, które są stosowanie w rozgrywkach piłkarskich na całym świecie, organizowanych przez FIFA. IFAB dąży do ujednolicenia podejmowanych decyzji na podstawie Przepisów, obserwując ich stowanie na całym świecie. IFAB powstało podczas spotkania 2 czerwca 1886 roku i w skład tego organu weszło po dwóch przedstawicieli z czterech federacji: Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej. Pomysłodawcą założenia takiego ciała był Angielski Związek Piłki Nożnej w celu ujednolicenia zbioru przepisów, które w tamtym okresie różniły się w zależności od kraju. Od momentu założenia the IFAB, jego rolą było, i nadal pozostaje, analizowanie, monitorowanie i ochrona Przepisów Gry, a tam gdzie zachodzi taka potrzeba, również ich poprawianie. Piłka nożna rozprzestrzeniała się bardzo szybko i w 1904 roku siedem federacji spotkało się w Paryżu, by założyć Międzynarodową Federację Piłki Nożnej (FIFA), która dołączyła do the IFAB w 1913 roku. IFAB nadzorowało wiele zmian przepisów, od pierwszego oficjalnego wydania w 1863 roku. Prawdopodobnie najbardziej zmienianym przepisem jest ten dotyczący spalonego na początku zawodnik, który znajdował się przed piłką był spalony. Pole bramkowe pierwszy raz pojawiło się w 1869 roku, rzuty rożne w 1872 roku, a pierwszy rzut karny został przyznany 1891 roku i do 1902 roku taki rzut mógł być wykonany z jakiegokolwiek punktu wzdługż linii 11. metra od bramki. Decyzja podjęta w 1912 roku zakazująca bramkarzom zagrywanie piłki ręką poza polem karnym, zwiększyła liczbę zdobywanych bramek, a od 1920 roku zawodnik nie mógł być uznany za spalonego po otrzymaniu piłki z wrzutu. Stopniowo the IFAB zmieniało obraz piłki nożnej oraz sposób myślenia tych, którzy grali i tych, którzy oglądali piłkę nożną. Zmiana, wprowadzona po mistrzostwach świata we Włoszech w 1990 roku, zabraniająca bramkarzom zagrywanie rękoma po podaniu od obrońcy i wprowadzenie w 1998 roku czerwonej kartki za poważny faul popełniony od tyłu, są dobrymi przykładami tych zmian. W październiku 2010 roku the IFAB ponownie rozważyło wprowadzenie technologii GLT i wyraziło zgodę na dwuletnie testy systemu. W lipcu 2012 roku IFAB podjęło historyczną decyzję, zgadzając się na zastosowanie GLT oraz wprowadzenie dodatkowych sędziów asystentów. Marzec 2016 r. był również historyczną datą, w związku z podjęciem decyzji o rozpoczęciu fazy testowania sędziów asystentów wideo. Wtedy też doszło do największych zmian w Przepisach w historii IFAB. 3/73

Struktura i działalność IFAB W 2012 roku IFAB rozpoczęło proces zmian, który dobiegł końca 13 stycznia 2014 roku, kiedy to the IFAB stał się autonomicznym związkiem, podlegającym pod szwajcarskie prawo. Zatwierdzono wtedy statut, który określa rolę, strukturę i obowiązki IFAB oraz związanych z nim ciał. W celu zapewnienia transparentnej działalności IFAB, powołano demokratyczny i nowoczesny Sekretariat Wykonawczy, któremu przewodniczy Sekretarz IFAB. Podczas gdy struktura IFAB pozostała niezmieniona, w ramach reform utworzono Panel Doradczy oraz Techniczny Panel Doradczy, w skład których wchodzą eksperci z całego świata. Celem działania tych paneli jest poprawa procesów konsultacji i wypracowania bardziej proaktywnego podejścia do rozwoju Przepisów. Doroczne Ogólne Zebranie (Annual General Meeting - AGM) AGM odbywa się w lutym lub marcu, rotacyjnie w Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej, w ściśle ustalonym porządku, tak jak w przypadku ustalaniu przez FIFA miejsca rozgrywania mistrzostw świata. Decyzje podjęte odnośnie Przepisów przez AGM są wiążące dla federacji kontynentalnych i związków narodowych od 1 czerwca. Jednakże, federacje i związki, które nie zakończyły swoich rozgrywek do 1 czerwca, mogą opóźnić wprowadzenie zmian do rozpoczęcia nowego sezonu. Federacje i związki, w których rozgrywki rozpoczynają się przed 1 czerwca mogą wchodzące zmiany wprowadzać zaraz po tym, jak the IFAB wyda oficjalny okólnik zawierający wprowadzone zmiany. Nie zezwala się na wprowadzanie jakichkolwiek zmian w Przepisach Gry przez jakąkolwiek federację kontynentalną czy związek narodowy (włączając organizatora rozgrywek), chyba ze zmiana ta została zatwierdzona przez the IFAB. Doroczne Spotkanie Biznesowe (Annual Business Meeting - ABM) Doroczne Spotkanie Biznesowe jest spotkaniem przygotowawczym dla the AGM i odbywa się w listopadzie. ABM może rozpatrzeć tematy zgłoszone przez jakąkolwiek federację kontynentalną lub narodowy związek narodowy i może zaaprobować próby i eksperymenty. Jednakże zmiany w Przepisach muszą zostać zatwierdzone przez the AGM. Podkomitet Techniczny (Technical Subcommittee - TSC) Składa się z ekspertów z czterech brytyjskich federacji, FIFA oraz IFAB i jest odpowiedzialny za rozpatrywanie potencjalnych zmian w Przepisach oraz nadzór nad testami zaakceptowanymi przez the ABM I AGM. Panele Doradcze Piłkarski Panel Doradczy (The Football Advisory Panel FAP) oraz Techniczny Panel Doradczy (TAP) składają się z ekspertów z całego świata, którzy wspierają IFAB w pracach nad Przepisami Gry. Eksperci ci to byli piłkarze, trenerzy i sędziowie z różnych kontynentów i organów. FAP przedstawia punkt widzenia zawodników i trenerów, podczas gdy TAP ocenia techniczne szczegóły i ich potencjalny wpływ na sędziowanie, w przypadku zmiany jakiegokolwiek zapisu w Przepisach. 4/73

Podstawy obecnej reformy Przepisów Podstawy prawne do obecnych zmian w Przepisach znajdują się w protokołach 127., 128. oraz 129. Dorocznego Ogólnego Zebrania. Podkomitet Techniczny rozpoczął prace jesienią 2014 roku, a w protokole ze 129. AGM z 28 lutego 2015 roku zapisano, że: ( ) celem reformy jest stworzenie dostępnej wersji Przepisów skierowanej do wszystkich oraz podniesienie zgodności ich rozumienia, interpretacji i stosowania. Reforma ma sprawić, że Przepisy będą odpowiednie dla nowoczesnego futbolu na wszystkich poziomach rozgrywek. Główne obszary zmian to: Przejrzystsza struktura Przepisy i Interpretacje Przepisów zostały połączone i wszystkie informacje są teraz w jednym miejscu. Zrewidowane nazwy Artykułów niektóre nazwy zostały zmienione, w celu dopasowania ich nazwy do zawartości, np. Artykuł 6: Sędziowie asystenci został zmieniony na Pozostali sędziowie, pozwalając na włączenie do tego Artykułu sędziego technicznego, dodatkowych sędziów asystentów itd. Język angielski i frazeologia usunięto niepotrzebne słowa i doprowadzono do większej konsekwencji w użyciu słów oraz związków frazeologicznych, tym samym doprowadzając do tego, że Przepisy stają się czytelniejsze. Dodatkowo ułatwi to przekłady Przepisów, zmniejszy dwuznaczoności i nieporozumienia. Sprzeczności i niepotrzebne powtórzenia zostały usunięte. W Przepisach występują formy bezosobowe, tym samym odzwierciedlając ważną rolę, jaką odgrywają sędzie w piłce nożnej. Zrewidowana zawartość niektóre zmiany dostosowują Przepisy do realiów nowoczesnego futbolu, np. zwiększona liczba wymian. Dodano dwie ważne nowe sekcje: Wyjaśnienie zmian w Przepisach ta sekcja przedstawia stare i nowe zapisy Przepisów oraz wyjaśnienie każdej zmiany. Słowniczek jest to lista defininicji ważnych słów/zwrotów, które czasami są źle rozumiane lub trudne do przełożenia. IFAB stoi na stanowisku, że obecna korekta Przepisów stworzyła dostępną i łatwą do zrozumienia przez wszystkich publikację. To powinno doprowadzić do zwiększenia konsekwencji pod względem zrozumienia, interpretacji i stosowania Przepisów. Tym samym powinno to doprowadzić do mniejszej liczby niezgodności i kontrowersji, wynikających z przeciwstawnych interpretacji. 5/73 IFAB chciałby wyrazić ogromne wyrazy uznania i podziękowania za pracę przy korektach dokonane przez Podkomitet Techniczny w składzie: David Elleray (Lider projektu, IFAB) Neale Barry (Angielski Związek Piłki Nożnej) Jean-Paul Brigger (FIFA) Massimo Busacca (FIFA) William Campbell (Irlandzki Związek Piłki Nożnej) Ray Ellingham (Walijski Związek Piłki Nożnej) John Fleming (Szkocki Związej Piłki Nożnej) Fernando Tresaco Gracia (FIFA)

UWAGI DOTYCZĄCE PRZEPISÓW GRY Modyfikacje Dopuszczalna jest modyfikacja Przepisów Gry przez związki narodowe dla meczów: zawodników w wieku poniżej 16 lat, kobiet, oldbojów (powyżej 35 lat) oraz zawodników niepełnosprawnych, przy założeniu, że pryncypia niniejszych Przepisów zostaną zachowane. Zezwala się na modyfikacje każdego z, lub wszystkich, poniższych elementów: wymiarów pola gry, wielkości i wagi piłki oraz materiału, z jakiego jest wykonana, odległości pomiędzy słupkami bramkowymi oraz wysokości poprzeczki od podłoża, czasu trwania okresów gry, wymian zawodników. Dalsze modyfikacje są dozwolone jedynie za zgodą IFAB. Oficjalne języki IFAB publikuje Przepisy Gry w czterech językach: angielskim, francuskim, niemieckim i hiszpańskim. W przypadku rozbieżności w użytym słownictwie obowiązującym jest tekst angielski. Objaśnienie Główne zmiany w Przepisach zostały podkreślone oraz zaznaczone na marginesie. 6/73

PRZEPISY GRY 2016/17 Główne zmiany zaznaczone są kolorem niebieskim ARTYKUŁ 1 POLE GRY 1. Nawierzchnia pola gry Pole gry musi być w całości naturalne lub, jeżeli regulamin rozgrywek na to zezwala, w całości sztuczne, z wyjątkiem przypadków, w których regulamin rozgrywek zezwala na połączenie nawierzchni sztucznej i naturalnych materiałów (system hybrydowy). Sztuczna nawierzchnia pola gry musi być koloru zielonego. W przypadku meczów reprezentacji krajowych, rozgrywanych pod auspicjami FIFA, jak i meczów w ramach międzynarodowych rozgrywek klubowych, zastosowane nawierzchnie sztuczne muszą być zgodne z Wymogami Jakościowymi dla Nawierzchni Piłkarskich FIFA lub Międzynarodowymi Standardami chyba że odstępstwa zostaną zaakceptowane przez IFAB. 2. Oznaczenia pola gry Pole gry musi mieć kształt prostokąta i być oznaczone ciągłymi liniami, które nie mogą stanowić zagrożenia. Linie te należą do powierzchni, których są granicami. Tylko linie ujęte w Artykule 1 mogą zostać wytyczone na polu gry. Dwie dłuższe linie ograniczające pole gry nazywane są liniami bocznymi. Dwie krótsze nazywane są liniami bramkowymi. Pole gry jest podzielone na dwie połowy linią środkową, wyznaczoną w połowie długości dwóch linii bocznych. Punkt środkowy pola gry wyznaczony jest w połowie linii środkowej. Z punktu środkowego wyznacza się okrąg o promieniu 9,15 m (10 jardów). Na zewnątrz pola gry może być wykonane oznaczenie, pod kątem prostym do linii bramkowej oraz linii bocznej, w odległości 9,15 m (10 jardów) od łuku pola rożnego. Wszystkie linie muszą być tej samej szerokości, jednak nie większej niż 12 cm (5 cali). Linie bramkowe muszą być tej samej szerokości, co głębokość słupków bramkowych i poprzeczki. Na boiskach ze sztuczną nawierzchnią dopuszczalne są także inne linie, pod warunkiem, że są one w innym kolorze i dają się jednoznacznie odróżnić od linii wykorzystywanych do meczów piłki nożnej. Zawodnik, który dokona niedozwolonych znaków na polu gry, musi zostać napomniany za niesportowe zachowanie. Jeżeli sędzia zauważy, że takie 7/73

oznaczenia dokonywane są w czasie, gdy piłka jest w grze, musi napomnieć winnego zawodnika w najbliższej przerwie w grze. 3. Wymiary pola gry Długość linii bocznej musi być większa niż długość linii bramkowej. Długość (linia boczna): minimum 90 m (100 jardów) maksimum 120 m (130 jardów) Szerokość (linia bramkowa): minimum 45 m (50 jardów) maksimum 90 m (100 jardów) 4. Wymiary pola gry Zawody międzynarodowe Długość (linia boczna): minimum 100 m (110 jardów) maksimum 110 m (120 jardów) Szerokość (linia bramkowa): minimum 64 m (70 jardów) maksimum 75 m (80 jardów) Organizator rozgrywek może określać długość linii bramkowych oraz bocznych w zakresie wymiarów, które podane są powyżej. 8/73

5. Pole bramkowe Dwie linie wytycza się pod kątem prostym do linii bramkowej, w odległości 5,5 m (6 jardów) od wewnętrznej strony każdego słupka bramkowego. Te linie rozciągają się w głąb pola gry na odległość 5,5 m (6 jardów) i ich końce połączone są linią równoległą do linii bramkowej. Powierzchnia ograniczona tymi liniami i linią bramkową jest polem bramkowym. 6. Pole karne 9/73

Dwie linie wytycza się pod kątem prostym do linii bramkowej, w odległości 16,5 m (18 jardów) od wewnętrznej strony każdego słupka bramkowego. Te linie rozciągają się w głąb pola gry na odległość 16,5 m (18 jardów) i ich końce połączone są linią równoległą do linii bramkowej. Powierzchnia ograniczona tymi liniami i linią bramkową jest polem karnym. Wewnątrz każdego pola karnego wyznacza się punkt karny w odległości 11 m (12 jardów) od punktu środkowego, pomiędzy słupkami bramkowymi i w równej odległości od nich. Łuk koła o promieniu 9,15 m (10 jardów), którego środkiem jest punkt karny, wyznacza się na zewnątrz każdego pola karnego. 7. Łuk pola rożnego Z punktu umieszczenia każdej chorągiewki rożnej wyznacza się na polu gry łuk koła o promieniu 1 m (1 jard) 8. Chąrągiewki Chorągiewki nieostro zakończone i o wysokości nie mniejszej niż 1,5 m (5 stóp), muszą zostać umieszczone w każdym rogu pola gry. Chorągiewki mogą być także umieszczone na przedłużeniu linii środkowej (poza polem gry), po obu stronach pola gry, nie bliżej jednak niż 1 m od linii bocznej. 9. Stefa techniczna Strefa techniczna odnosi się do zawodów rozgrywanych na stadionach z wyznaczonym obszarem miejsc siedzących dla osób funkcyjnych i zawodników rezerwowych. 10/73 Linia strefy technicznej przebiega w odległości 1 m (1 jarda) z każdej strony obszaru miejsc siedzących oraz w kierunku pola gry maksymalnie na odległość 1 m (1 jarda) od linii bocznej. Zaleca się, aby strefa techniczna była oznaczona.

Liczba osób uprawnionych do zajmowania miejsc w strefie technicznej jest określana przez regulaminy rozgrywek. Osoby przebywające w strefie technicznej: zostają zidentyfikowane przed rozpoczęciem zawodów, zgodnie z regulaminami rozgrywek, muszą zachowywać się odpowiedzialnie, muszą pozostawać w granicach strefy technicznej, z wyjątkiem szczególnych okoliczności, np. wejścia za zgodą sędziego masażysty lub lekarza na pole gry, by ocenić rozmiary kontuzji zawodnika. Tylko jedna osoba w danej chwili jest upoważniona do przekazywania wskazówek taktycznych ze strefy technicznej. 10. Bramki Bramki muszą być umieszczone na środku każdej linii bramkowej. 11/73

Bramki składają się z dwóch pionowo ustawionych słupków w jednakowej odległości od chorągiewek rożnych i połączonych u góry poziomą poprzeczką. Słupki bramkowe i poprzeczki muszą być wykonane z dozwolonego materiału. Ich kształt musi być kwadratowy, prostokątny, okrągły lub eliptyczny i nie mogą one stanowić zagrożenia dla zawodników. Odległość pomiędzy wewnętrznymi krawędziami słupków bramkowych wynosi 7,32 m (8 jardów), a odległość od dolnej krawędzi poprzeczki do podłoża wynosi 2,44 m (8 stóp). Ustawienie słupków bramkowych w stosunku do linii bramkowej musi być zgodne ze szkicami. Słupki bramkowe i poprzeczka muszą być koloru białego. Słupki bramkowe i poprzeczka mają równą szerokość i równą głębokość, które nie mogą przekroczyć 12 cm (5 cali). Jeżeli poprzeczka zostanie uszkodzona lub przemieści się, gra zostaje przerwana do czasu naprawienia poprzeczki lub jej zastąpienia (nową poprzeczką). Jeżeli naprawa nie jest możliwa, zawody należy zakończyć. Użycie liny lub innych elastycznych lub niebezpiecznych materiałów do zastąpienia poprzeczki jest niedozwolone. Przerwana gra zostaje wznowiona rzutem sędziowskim. Siatki bramkowe mogą być umocowane do bramek i podłoża poza bramką, zakładając, że są one odpowiednio podparte i nie przeszkadzają bramkarzowi. Względy bezpieczeństwa Bramki (również bramki przenośne) muszą być pewnie przytwierdzone do podłoża. 11. System GLT (Goal Line Technology) System GLT może być użyty w celu weryfikacji, czy bramka została zdobyta, by wesprzeć decyzję sędziego. W razie użycia systemu GLT, dopuszcza się zastosowanie modyfikacji na słupkach i poprzeczce. Modyfikacje te muszą być zgodne z wymogami zawartymi w Programie Jakości FIFA dla Systemów GLT oraz z Przepisami Gry. Używanie systemu GLT musi znaleźć się w odpowiednim regulaminie rozgrywek. Zasady zastosowania systemu GLT GLT można zastosować wyłącznie na linii bramkowej w celu oceny, czy została zdobyta bramka. Informacja, czy bramka została zdobyta, musi być natychmiastowa i automatycznie potwierdzona w ciągu jednej sekundy przez system GLT tylko do 12/73

wiadomości sędziów (na zegarek sędziego przez wibrację oraz komunikat na ekranie). Wymogi i specyfikacja dla systemu GLT W przypadku zastosowania systemu GLT w rozgrywkach mistrzowskich, organizator rozgrywek musi dopilnować, aby system uzyskał jeden z następujących certyfikatów: FIFA Quality PRO FIFA Quality IMS - INTERNATIONAL MATCH STANDARD Niezależny instytut musi zweryfikować dokładność i funkcjonalność różnych technologii dostarczanych do systemów zgodnie z Wytycznymi Testowania. W sytuacji, gdy technologia nie spełnia wymagań zgodnych z Wytycznymi Testowania, sędziemu nie wolno korzystać z systemu GLT, a informację musi zgłosić do odpowiednich władz. W przypadku zastosowania systemu GLT, sędzia zobowiązany jest do sprawdzenia funkcjonalności systemu przed zawodami. Takie testy muszą być ujęte w Programie Jakości FIFA dla Systemu GLT Wytyczne Testowania. 12. Reklama Żaden rodzaj reklamy, stałej lub świetlnej, nie może być umieszczany na polu gry, siatkach bramkowych i powierzchniach ograniczonych siatkami bramkowymi, w obrębie strefy technicznej lub w odległości od 1 metra (1 jarda) od linii bocznej poza polem gry. Zakaz obowiązuje od momentu, gdy drużyny wchodzą na pole gry, aż do opuszczenia przez nie pola gry na przerwę i od czasu, gdy powracają na pole gry, aż do zakończenia zawodów. Również żadnego rodzaju materiały reklamowe nie mogą być umieszczane na bramkach, siatkach bramkowych, drzewcach chorągiewek i ich flagach. Żadne dodatkowe wyposażenie (kamery, mikrofony, itp.) nie może być mocowane do wyposażenia pola gry. Pionowe reklamy muszą być umieszczone co najmniej: w odległości 1 metra (1 jarda) od linii bocznych pola gry, w tej samej odległości od linii bramkowej, jak głębokość siatki bramkowej, w odległości 1 metra (1 jarda) od siatki bramkowej. 13. Logo i emblematy Reprodukcja, zarówno stała jak i świetlna, przedstawiająca logo lub emblematy FIFA, federacji kontynentalnych, związków narodowych, lig, klubów lub innych organizacji jest zabroniona podczas trwania gry: na polu gry, siatkach bramkowych i powierzchniach przez nie ograniczonych, na bramkach, drzewcach chorągiewek. Są dozwolone na flagach umocowanych na drzewcach. 13/73

ARTYKUŁ 2 PIŁKA 1. Właściwości i wymiary piłki Wszystkie piłki muszą być: kuliste, wykonane ze stosownego materiału, o obwodzie nie większym niż 70 cm (28 cali) i nie mniejszym niż 68 cm (27 cali), o wadze nie przekraczającej 450 g (16 uncji) i nie mniejszej niż 410 g (14 uncji) w momencie rozpoczęcia zawodów, napompowane tak, by ciśnienie wynosiło od 0,6 do 1,1 atmosfery (600-1100 g/cm 2 ), mierzone w odniesieniu do poziomu morza (8,5 funta/cm 2 15,6 funta/cm 2 ). Wszystkie piłki używane w meczach rozgrywanych w oficjalnych rozgrywkach organizowanych pod auspicjami FIFA lub federacji kontynentalnych muszą posiadać jedno z poniższych oznaczeń: FIFA Quality PRO FIFA Quality IMS - INTERNATIONAL MATCH STANDARD Piłki posiadające wcześniejsze znaki jakości, takie jak FIFA Approved, FIFA Inspected czy International Match Standard mogą być używane w wyżej określonych rozgrywkach do 31 lipca 2017 roku. Takie logo na piłce oznacza, że była ona oficjalnie testowana i spełnia ściśle określone wymogi techniczne, różne dla każdego z tych logo, które wykraczają poza minimalne wymogi wymienione w Artykule 2 i muszą być zatwierdzone przez IFAB. Instytucje przeprowadzające rzeczone testy, muszą zostać zaakceptowane przez FIFA. W przypadku zastosowania systemu GLT, piłki posiadające wbudowane elementy składowe systemu muszą posiadać jedno z wyżej wymienionych oznaczeń jakości. Narodowe związki mogą również wymagać używania piłek noszących jedno z tych trzech oznaczeń. W zawodach mistrzowskich organizowanych pod auspicjami FIFA, federacji kontynentalnych lub związków narodowych nie jest dozwolone umieszczanie na piłce żadnego rodzaju reklamy, pomijając logo rozgrywek, logo organizatora 14/73

rozgrywek i znak handlowy producenta. Regulaminy rozgrywek mogą ograniczać rozmiar i liczbę takich oznaczeń. 2. Zmiana piłki niezdatnej do gry Jeżeli piłka stanie się niezdatna do gry: grę należy przerwać i wznowić ją, po dostarczeniu piłki zdatnej do gry, rzutem sędziowskim w miejscu, gdzie poprzednia piłka stała się niezdatna do gry. Jeżeli piłka stanie się niezdatna do gry podczas rozpoczęcia gry, rzutu od bramki, rzutu rożnego, rzutu wolnego, rzutu karnego czy wrzutu, to takie wznowienie gry się powtarza. Jeżeli piłka stanie się niezdatna do gry podczas wykonywania rzutu karnego lub podczas wykonywania serii rzutów z punktu karnego, w czasie gdy została zagrana do przodu i zanim dotknęła jakiegokolwiek zawodnika, słupka lub poprzeczki, rzut karny powtarza się. Piłka nie może być zmieniona podczas trwania zawodów bez zgody sędziego. 3. Dodatkowe piłki Dodatkowe piłki, odpowiadające wymogom Artykułu 2, mogą być rozmieszczane wokół pola gry, a ich wprowadzanie do gry odbywa się pod kontrolą sędziego. 15/73

ARTYKUŁ 3 ZAWODNICY 1. Liczba zawodników W zawodach biorą udział dwie drużyny; każda składa się z nie więcej niż 11 zawodników, z których jeden jest bramkarzem. Zawody nie mogą być rozpoczęte lub kontynuowane, jeśli choć jedna z drużyn ma w swoim składzie mniej niż siedmiu zawodników. Jeżeli drużyna liczy mniej niż siedmiu zawodników z powodu rozmyślnego opuszczenia pola gry przez jednego lub kilku zawodników, sędzia nie ma obowiązku przerywać gry natychmiast, stosując korzyść. Podczas najbliższej przerwy w grze sędzia musi zakończyć zawody, jeżeli w drużynie nie będzie minimalnej liczby siedmiu zawodników. Jeżeli regulaminy rozgrywek określają, że wszyscy zawodnicy i zawodnicy rezerwowi muszą zostać zgłoszeni przed rozpoczęciem gry, a drużyna rozpoczyna grę z mniejszą liczbą zawodników niż 11, skład drużyny może być uzupełniony do 11 zawodników jedynie zawodnikami, którzy są wpisani do podstawowego składu w protokole z zawodów. 2. Liczba wymian zawodników Oficjalne rozgrywki Maksymalnie trzech wymian zawodników można dokonać w każdych zawodach odbywających się w ramach oficjalnych rozgrywek organizowanych pod auspicjami FIFA, federacji kontynentalnych czy związków narodowych. Regulaminy rozgrywek muszą określać, ilu zawodników rezerwowych można desygnować od trzech do maksimum dwunastu. Inne zawody W międzypaństwowych meczach seniorów (reprezentacje A ) można dokonać maksymalnie sześciu wymian zawodników. We wszystkich innych zawodach można dokonać większej liczby wymian, zakładając, że: zainteresowane drużyny osiągnęły porozumienie co do maksymalnej liczby wymian zawodników, o powyższym porozumieniu sędzia został poinformowany przed rozpoczęciem zawodów. Jeżeli sędzia nie został poinformowany o porozumieniu drużyn lub jeżeli drużyny nie osiągnęły porozumienia przed rozpoczęciem zawodów, zezwala się na wymianę nie więcej niż sześciu zawodników. Wymiany powrotne Stosowanie wymian powrotnych dozwolone jest wyłącznie w najniższych klasach rozgrywkowych (grassroots/rekreacyjne) za zgodą odpowiedniego związku narodowego. 16/73

3. Procedura wymiany Nazwiska zawodników rezerwowych muszą być podane sędziemu przed rozpoczęciem zawodów. Zawodnicy rezerwowi, których nazwiska nie zostały podane przed zawodami, nie mogą wziąć udziału w zawodach. Przy wymianie zawodnika na zawodnika rezerwowego przestrzegane muszą być następujące warunki: sędzia musi być poinformowany przed dokonaniem zamierzonej wymiany, zawodnik wymieniany po otrzymaniu zgody od sędziego opuszcza pole gry, chyba że już się poza nim znalazł, zawodnik wymieniany nie musi opuszczać pola gry przy linii środkowej i nie bierze dalszego udziału w zawodach (poza rozgrywkami, w których zezwala się na wymiany powrotne), jeżeli zawodnik, który ma zostać wymieniony, odmawia zejścia z pola gry, sędzia przerywa procedurę wymiany i wznawia grę. Zawodnik rezerwowy wchodzi na pole gry, tylko: podczas przerwy w grze, na wysokości linii środkowej, po tym, jak zawodnik wymieniany opuścił już pole gry, po otrzymaniu sygnału od sędziego. Wymiana zawodników została dokonana z momentem wejścia zawodnika rezerwowego na pole gry. Od tego momentu zawodnik rezerwowy staje się zawodnikiem, a zawodnik, którego on wymienił, staje się zawodnikiem wymienionym. Zawodnik rezerwowy może wznowić grę w każdy przewidziany przez Przepisy Gry sposób, ale musi wcześniej wejść na pole gry. Jeżeli wymiana dokonywana jest podczas przerwy między pierwszą a drugą połową lub przed dogrywką, procedura musi zostać zakończona przed rozpoczęciem gry. Wszyscy zawodnicy wymienieni i rezerwowi podlegają władzy sędziego, bez względu na to, czy wezmą udział w grze. 4. Zamiana bramkarza Każdy zawodnik drużyny może zamienić się funkcją z bramkarzem, jeśli: sędzia został poinformowany przed dokonaniem zamiany, zamiana została dokonana podczas przerwy w grze. 5. Naruszenia Przepisów i sankcje karne Jeżeli zgłoszony zawodnik rezerwowy wchodzi na pole gry zamiast zgłoszonego zawodnika od początku meczu i sędzia nie został poinformowany o tej zmianie: sędzia zezwala zgłoszonemu zawodnikowi rezerwowemu, aby kontynuował grę, 17/73

nie są podejmowane sankcje dyscyplinarne w stosunku do zgłoszonego zawodnika rezerwowego, zgłoszony zawodnik staje się zgłoszonym zawodnikiem rezerwowym, liczba dozwolonych wymian nie ulega pomniejszeniu, sędzia informuje o incydencie odpowiednie władze. Jeżeli zawodnik w czasie trwania gry zamienia się funkcją z bramkarzem bez zgody sędziego: sędzia zezwala na kontynuowanie gry, obu zawodnikom udziela napomnienia w najbliższej przerwie w grze. W przypadku każdego innego naruszenia przepisów tego Artykułu: przewiniający zawodnicy są napominani, grę należy wznowić rzutem wolnym pośrednim z miejsca, gdzie znajdowała się piłka w chwili przerwania gry. 6. Zawodnicy i zawodnicy rezerwowi wykluczeni z gry Zawodnik, który został wykluczony: przed oddaniem sędziemu protokołu nie może zostać wpisany do tego protokołu, bez względu na to, jaką funkcję miałby pełnić, po oddaniem sędziemu protokołu i przed rozpoczęciem meczu może zostać zastąpiony w podstawowym składzie przez zgłoszonego zawodnika rezerwowego. W jego miejsce nie można dopisać nowego zawodnika rezerwowego. Liczba wymian, do której jest uprawniona drużyna, nie zostaje pomniejszona, po rozpoczęciu zawodów nie może zostać zastąpiony. Zgłoszony zawodnik rezerwowy, który został wykluczony z gry zarówno przed, jak i po rozpoczęciu zawodów, nie może być zastąpiony. 7. Dodatkowe osoby na polu gry Trener i inne osoby towarzyszące, wpisane do protokołu (z wyjątkiem zawodników oraz zawodników rezerwowych), są traktowani jako osoby funkcyjne. Każda osoba niewpisana w protokole jako zawodnik, zawodnik rezerwowy lub osoba funkcyjna, jest osobą niepożądaną. Jeżeli osoba funkcyjna, zawodnik rezerwowy, zawodnik wymieniony, zawodnik wykluczony lub osoba niepożądana wejdzie na pole gry, sędzia musi: przerwać grę tylko jeżeli osoba taka wpływa na przebieg gry, nakazać usunięcie takiej osoby w najbliższej przerwie w grze, zastosować odpowiednie sankcje dyscyplinarne. Jeżeli gra została przerwana, a osobą, która wpływała na przebieg gry była: osoba funkcyjna, zawodnik rezerwowy, wymieniony lub wykluczony sędzia wznowi grę rzutem wolnym bezpośrednim lub rzutem karnym, osoba niepożądana sędzia wznowi grę rzutem sędziowskim. 18/73 Jeżeli piłka zmierza w kierunku bramki, a działanie takiej osoby nie ma wpływu na możliwość zagrania piłki przez zawodnika drużyny broniącej, to taka bramka

jest uznana, jeżeli pilka wpadnie do bramki (nawet jeżeli piłka została zagrana przez osobę, która weszła na pole gry), chyba że piłka wpadła do bramki drużyny przeciwnej, niż osoba, która weszła na pole gry. 8. Zawodnik poza polem gry Jeżeli zawodnik za zgodą sędziego opuścił pole gry, a następnie na nie powrócił bez zgody sędziego, sędzia musi: przerwać grę jednak nie natychmiast, jeżeli zawodnik ten nie przeszkadza w grze, względnie jeżeli istnieje możliwość zastosowania korzyści, udzielić napomnienia zawodnikowi z powodu jego wejścia na pole gry bez zgody sędziego, nakazać zawodnikowi opuszczenie pola gry. Jeżeli sędzia przerwał grę, wznawia ją: rzutem wolnym pośrednim z miejsca, gdzie znajdowała się piłka w momencie przerwania gry, lub zgodnie z Artykułem 12 w przypadku naruszenia tego artykułu przez tego zawodnika. Jeżeli zawodnik biorący udział w grze przekroczy linie otaczające pole gry w ramach toczącej się akcji, to takie opuszczenie pola gry nie jest traktowane jako złamanie Przepisów. 9. Bramka zdobyta i dodatkowe osoby na polu gry Jeżeli po zdobyciu bramki sędzia stwierdzi, że w chwili jej zdobycia na polu gry znajdowała się dodatkowa osoba, a gra nie została wznowiona: to sędzia nie uznaje bramki, jeżeli dodatkową osobą był: zawodnik, zawodnik rezerwowy, zawodnik wymieniony, zawodnik wykluczony, względnie osoba funkcyjna drużyny, która zdobyła bramkę, osoba niepożądana i przeszkadzała ona w grze, chyba że bramka została zdobyta w sposób opisany w sekcji Dodatkowe osoby na polu gry. Gra jest wznowiona rzutem od bramki, rzutem rożnym lub rzutem sędziowskim. to sędzia uznaje bramkę, gdy dodatkową osobą był: zawodnik, zawodnik rezerwowy, zawodnik wymieniony, zawodnik wykluczony, względnie osoba funkcyjna drużyny, która straciła bramkę, osoba niepożądana, która nie przeszkadzała w grze. We wszystkich powyższych przypadkach, sędzia musi nakazać usunięcie dodatkowej osoby z pola gry. 19/73 Jeżeli po zdobyciu bramki i po wznowieniu gry, sędzia stwierdzi, że na polu gry znajdowała się dodatkowa osoba w chwili zdobycia bramki, to bramka taka nie może zostać nieuznana. Jeżeli osoba dodatkowa nadal przebywa na polu gry, sędzia musi: przerwać grę, nakazać usunięcie dodatkowej osoby,

grę wznowić rzutem sędziowskim lub rzutem wolnym, stosownie do sytuacji. Sędzia musi zgłosić incident do odpowiednich władz. 10. Kapitan drużyny Kapitan drużyny nie posiada specjalnego statusu i przywilejów, jednak ponosi w pewnym stopniu odpowiedzialność za zachowanie swojego zespołu. 20/73

ARTYKUŁ 4 UBIÓR ZAWODNIKÓW 1. Względy bezpieczeństwa Zawodnik nie może używać ubioru lub nosić czegokolwiek, co byłoby niebezpieczne. Jakakolwiek biżuteria (naszyjniki, obrączki, bransoletki, kolczyki, skórzane lub gumowe opaski itp.) jest zakazana i musi zostać usunięta. Zakrywanie biżuterii taśmą jest niedozwolone. Zawodnicy podlegają sprawdzeniu przed meczem, a zawodnicy rezerwowi przed ich wejściem na pole gry. Jeżeli sędzia stwierdzi, że zawodnik na boisku ma na sobie niewłaściwy/niebezpieczny ubiór lub biżuterię, sędzia musi nakazać zawodnikowi: usunięcie niedozwolonego wyposażenia, opuszczenie pole gry w najbliższej przerwie w grze, jeżeli zawodnik nie jest w stanie lub nie wykazuje chęci do wykonania polecenia. Zawodnik, który odmawia wykonania polecenia, względnie ponownie nosi niedozwolony przedmiot, musi zostać napomniany. 2. Podstawowy ubiór Do obowiązkowego ubioru zawodnika należą następujące oddzielne części: koszulka z rękawami, spodenki, skarpety taśma lub jakikolwiek inny materiał użyty na zewnątrz skarpet, musi być w tym samym kolorze, co część skarpet, do której został zastosowany lub którą zakrywa, ochraniacze goleni muszą być sporządzone z odpowiedniego materiału, stanowiącego odpowiedni stopień ochrony i muszą być zakryte przez skarpety, obuwie. Bramkarze mogą mieć na sobie spodnie dresowe. Zawodnik, który przypadkowo zgubił but lub ochraniacz, musi założyć ten element jak najszybciej jest to możliwe, jednak nie później niż w najbliższej przerwie w grze. Jeżeli przed tym zawodnik taki zagra piłkę i/lub zdobędzie bramkę, to taka bramka zostaje uznana. 3. Kolory Obie drużyny muszą mieć kolory strojów odróżniające się od siebie oraz sędziów. Bramkarze muszą mieć kolory strojów odróżniające ich od pozostałych zawodników oraz sędziów. Jeżeli bluzy obu bramkarzy są tego samego koloru, i żaden z nich nie posiada bluzy w innym kolorze, sędzia zezwala na rozpoczęcie zadowów. 21/73

Bielizna noszona pod koszulką/bluzą musi być tego samego koloru, co główny kolor rękawka koszulki lub bluzy pilkarskiej. Podspodenki muszą być tego samego koloru, co główny kolor spodenek lub kolor, w jakim są końcówki nogawek spodenek zawodnicy z jednej drużyny muszą nosić ten sam kolor podspodenek. 4. Inne elementy wyposażenia Bezpieczne przedmioty ochronne, takie jak ochraniacze głowy, maski na twarz, ochraniacze kolan i łokci, wykonane z odpowiednich miękkich i lekkich materiałów, są dozwolone; podobnie czapki z daszkiem używane przez bramkarzy czy okulary przystosowane do uprawiania sportu. Gdy zawodnik nosi nakrycie głowy: musi być ono czarne lub jego przeważający kolor musi być taki sam jak kolor koszulki (zakładając, że zawodnicy tej samej drużyny noszą nakrycia w takim samym kolorze), musi ono być w zgodzie z profesjonalnym wyglądem sprzętu zawodników, nie może ono być przyczepione do koszulki, nie może ono stanowić zagrożenia dla zawodnika noszącego dane nakrycie, ani dla żadnego innego zawodnika (np. nie może posiadać elementu otwierającego/zamykającego wokół szyi), nie może posiadać żadnego elementu wystającego ponad powierzchnię nakrycia (sterczące elementy). Używanie systemu komunikacji elektronicznej pomiędzy zawodnikami (także zawodnikami rezerwowymi, wymienionymi i wykluczonymi) a osobami funkcyjnymi jest niedozwolone. W zawodach, w których używa się elektroniczny system analizujący występ zawodników (EPTS) (za zgodą właściwego związku narodowego/organizatora rozgrywek): nie może on stanowić zagrożenia, informacje i dane otrzymywane z tych systemów nie mogą być odczytywane lub wykorzystywane w strefach technicznych podczas trwania zawodów. Na ubiorze nie mogą znajdować się żadne treści o charakterze politycznym, religijnym, osobistym lub oświadczenia czy ilustracje. Zawodnikom nie wolno odsłaniać bielizny, na której znajdują się treści polityczne, religijne, osobiste, slogany, oświadczenia, ilustracje lub treści reklamowe inne niż logo producenta. Za złamanie powyższych przepisów przez zawodnika i/lub drużynę, zostaną nałożone sankcje przez organizatora rozgrywek, związek narodowy lub przez FIFA. 5. Naruszenie Przepisów i sankcje karne Za jakiekolwiek naruszenie przepisów tego Artykułu gra nie musi być przerwana, a zawodnik: zostaje poinstruowany przez sędziego o konieczności opuszczenia pola gry w celu poprawy ubioru, 22/73

opuszcza pole gry podczas najbliższej przerwy w grze, chyba że do tego czasu poprawił ubiór. Zawodnik, który opuścił pole gry w celu poprawy lub zmiany ubioru musi: mieć sprawdzony sprzęt przez jednego z sędziów przed otrzymaniem zgody na powrót na pole gry, powrócić na pole gry tylko za zgodą sędziego głównego (która może być wydana również gdy toczy się gra). Zawodnik, który wchodzi na pole gry bez zgody sędziego musi być napomniany. Jeżeli gra została przerwana w celu udzielenia napomnienia, gra jest wznawiana rzutem wolnym pośrednim z miejsca, gdzie znajdowała się piłka w chwili przerwania gry. 23/73

ARTYKUŁ 5 SĘDZIA 1. Władza sędziego Każde zawody są prowadzone przez sędziego, który ma pełną władzę egzekwowania uprawnień nadanych mu przez Przepisy Gry w związku z meczem, na który został wyznaczony. 2. Decyzje Decyzje podejmowane przez sędziego, będą podejmowane na najwyższym poziomie zgodnie z Przepisami Gry i duchem gry i będą opierały się na obiektywnej ocenie w celu podjęcia odpowiednich kroków w ramach Przepisów Gry. Decyzje podejmowane przez sędziego dotyczące oceny faktów związanych z grą, włącznie z uznaniem lub nieuznaniem bramki oraz rezultatem zawodów są ostateczne. Sędzia nie może zmienić swojej decyzji wtedy, gdy sam uzna ją za niewłaściwą, względnie na sugestię innego z pozostałych sędziów, jeśli gra została już wznowiona lub sędzia zakończył pierwszą lub drugą połowę (dotyczy to również dogrywki) i opuścił pole gry lub zakończył zawody. Jeżeli sędzia z jakiegokolwiek powodu chwilowo nie może pełnić swojej funkcji, gra może być kontynuowana pod kontrolą pozostałych sędziów, do najbliższej przerwy w grze. 3. Uprawnienia i obowiązki Sędzia: egzekwuje zapisy Przepisów Gry, prowadzi zawody, współpracując z pozostałymi sędziami, mierzy czas gry, sporządza notatki z przebiegu zawodów i dostarcza właściwym władzom sprawozdanie z zawodów, które zawiera informacje o nałożonych sankcjach dyscyplinarnych oraz innych incydentach, które miały miejsce przed, w trakcie trwania lub po zawodach, nadzoruje i/lub decyduje, jak gra zostanie wznowiona po jej przerwaniu. Korzyść nie przerywa gry, gdy drużyna, której przeciwnicy naruszyli Przepisy lub popełnili przewinienie, odniesie korzyść z takiego rozstrzygnięcia, i ukarze pierwotne przewinienie/naruszenie Przepisów, jeżeli przewidywana korzyść nie rozwinie się w ciągu kilku sekund. 24/73 Sankcje dyscyplinarne karze za cięższe przewinienie w odniesieniu do sankcji, wznowienia gry, dotkliwości ataku fizycznego oraz taktycznych konsekwencji, gdy dochodzi do więcej niż jednego przewinienia w tym samym czasie, stosuje sankcje karne wobec zawodników winnych popełnienia przewinienia karanego napomnieniem lub wykluczeniem z gry,

ma władzę do podejmowania sankcji dyscyplinarnych od momentu wejścia na pole gry na przedmeczowe sprawdzanie boiska, aż do czasu opuszczenia pola gry po zakończeniu zawodów (włącznie z rzutami z punktu karnego). Jeżeli przed wejściem na pole gry, przed rozpoczęciem zawodów, zawodnik popełni przewinienie karane wykluczeniem, sędzia ma władzę, żeby nie dopuścić winnego zawodnika do gry (patrz Artykuł 3.6); sędzia zgłosi niewłaściwe postępowanie, ma władzę pokazywania żółtych i czerwonych kartek od momentu wejścia na pole gry przed rozpoczęciem zawodów, a także do końca zawodów, włączając to okres przerwy między połowami, dogrywkę i serię rzutów z punktu karnego. stosuje sankcje wobec osób funkcyjnych, które nie potrafią zachowywać się w sposób odpowiedzialny i może usunąć je z pola gry oraz jego bezpośredniego otoczenia, korzysta z pomocy pozostałych sędziów dotyczącej zdarzeń, których nie widział. Kontuzje nie przerywa gry aż do momentu, gdy piłka jest poza grą, jeżeli zawodnik doznał lekkiej kontuzji, przerywa grę, jeżeli zawodnik uległ poważnej kontuzji i zapewnia jego zniesienie z pola gry. Udzielanie kontuzjowanemu zawodnikowi pomocy na polu gry jest niedozwolone i może on powrócić na pole gry dopiero po jej wznowieniu. Jeżeli piłka jest w grze, zawodnik może powrócić na pole gry, jedynie przekraczając linię boczną. Natomiast podczas przerwy w grze, zawodnik ten może powrócić na pole gry zza którejkolwiek linii ograniczającej pole gry. Wyjątki od powyższych zasad dotyczą jedynie przypadków, gdy: kontuzjowany jest bramkarz, bramkarz i zawodnik z pola zderzą się ze sobą i potrzebują pomocy, zawodnicy tej samej drużyny zderzą się i potrzebują pomocy, doszło do ciężkiej kontuzji, jeżeli zawodnik doznał kontuzji na skutek fizycznego ataku, za który przeciwnik został napomniany lub wykluczony (np. faul wykonany w sposób nierozważny lub z użyciem nieproporcjonalnej siły), zakładając, że ocena kontuzji/udzielanie pomocy, zostaną zakończone szybko. pilnuje, by zawodnik z krwawiącą raną opuścił pole gry. Sędzia da przywalający sygnał na jego powrót dopiero, gdy będzie pewny, że krwawienie zostało zatamowane, a zawodnik nie ma na sobie zakrwawionego ubioru, jeżeli sędzia zezwolił na wejście na pole gry służb medycznych i/lub noszowych, musi opuścić je kontuzjowany zawodnik na noszach lub o własnych siłach. Jeżeli zawodnik nie podporządkuje się zarządzeniu sędziego, musi być napomniany za niesportowe zachowanie, jeżeli sędzia zdecydował o udzieleniu kary indywidualnej zawodnikowi kontuzjowanemu, który musi opuścić pole gry dla otrzymania pomocy, sędzia musi stosowną karę udzielić, zanim zawodnik ten opuści pole gry, jeżeli gra nie została przerwana z innego powodu lub kontuzja nie powstała w wyniku naruszenia Przepisów Gry, przerwana gra musi być wznowiona rzutem sędziowskim. Ingerencja z zewnątrz 25/73

przerywa, wstrzymuje lub kończy zawody ze względu na naruszenie Przepisów Gry związane z ingerencją z zewnątrz, np. gdy: sztuczne oświetlenie jest niewystarczające, przedmiot rzucony przez kibica trafia w jednego z sędziów, zawodnika lub osobę funkcyjną sędzia, w zależności od powagi incydentu, grę kontynuuje, przerwie, lub zakończy, kibic użyje gwizdka, który wypłynie na grę sędzia grę przerwie i wznowi ją rzutem sędziowskim, druga piłka, inny przedmiot lub zwierzę pojawi się na meczu na polu gry sędzia musi: o przerwać grę (i wznowić rzutem sędziowskim) jedynie wtedy, gdy przedmiot ten wpływa na grę, chyba że piłka zmierza w kierunku bramki, a ingerencja ta nie uniemożliwia zawodnikowi drużyny broniącej zagrania piłki bramka taka zostaje uznana, jeśli piłka wpadnie do bramki (nawet jeżeli w związku z tą ingerencją przedmiot ten miał kontakt z piłką), chyba że piłka wpadła do bramki przeciwnika, o kontynuować grę, jeżeli przedmiot ten nie wpływał na grę, nakazać usunięcie przedmiotu tak szybko, jak to możliwe. nie zezwala osobom nieupoważnionym wejścia na pole gry. 4. Wyposażenie sędziego Obowiązkowe wyposażenie: gwizdek (gwizdki), zegarek (zegarki), czerwone i żółte kartki, notatnik (lub inne przybory do zapisywania wydarzeń związanych z przebiegiem zawodów). Inne wyposażenie Sędziom wolno też używać: sprzętu służącego do komunikacji między sobą chorągiewki z systemem beep, zestawy komunikacji itp., system EPTS lub inny sprzęt do monitorowania pracy sędziów pod względem kondycyjnym. Sędziom zabrania się noszenia biżuterii lub jakiegokolwiek innego sprzętu elektronicznego. 5. Wskazania sędziego Poza obecnie obowiązującym gestem dwóch rąk świadczącym o zastosowanej korzyści, zezwala się również na użycie podobnego gestu jednej ręki, jako że bieg z dwiema wyciągniętymi przed siebie rękami nie jest łatwy dla sędziego. 26/73

27/73

Odpowiedzialność sędziów Sędziowie nie mogą być uznani odpowiedzialnymi za: jakikolwiek rodzaj kontuzji (urazu) doznanej przez zawodnika, oficjela lub widza, jakiekolwiek uszkodzenie własności bez względu na jej rodzaj, wszelkie inne straty poniesione przez osobę fizyczną, klub, towarzystwo, związek albo inne podmioty, powstałe lub mogące powstać z powodu 28/73

jakiejkolwiek decyzji, podjętej na mocy Przepisów Gry lub w związku z normalną czynnością wynikającą z prowadzenia zawodów i ich kontroli. Takie decyzje mogą dotyczyć: stanu pola gry lub jego otoczenia albo warunków atmosferycznych, które pozwalają lub nie pozwalają na prowadzenie zawodów, nieprowadzenia zawodów z jakiegokolwiek powodu, stwierdzenia, czy wyposażenie pola gry oraz piłki używane podczas zawodów są odpowiednie, przerwania lub nieprzerwania zawodów na skutek ingerencji widzów lub zaistnienia jakichkolwiek problemów na widowni, przerwania lub nieprzerwania gry w celu usunięcia kontuzjowanego zawodnika z pola gry dla udzielenia mu pomocy medycznej, decyzji o konieczności usunięcia z pola gry kontuzjowanego zawodnika w celu udzielenia mu pomocy medycznej, pozwolenia lub niepozwolenia zawodnikowi na noszenie określonego ubioru lub wyposażenia, pozwolenia lub niepozwolenia dowolnym osobom (łącznie z osobami funkcyjnymi, oficjelami, przedstawicielami służb stadionowych, służbami bezpieczeństwa, fotografami lub innymi reprezentantami mediów) na przebywanie w pobliżu pola gry tak dalece, jak leży to w kompetencji sędziego, każdej innej decyzji, podjętej zgodnie z Przepisami Gry lub obowiązkami wynikającymi z przepisów FIFA, federację kontynentalną, związek narodowy lub regulaminów rozgrywek, według których odbywają się dane zawody. 29/73

ARTYKUŁ 6 POZOSTALI SĘDZIOWIE Pozostali sędziowie (dwóch sędziów asystentów, sędzia techniczny, dodatkowi sędziowie asystenci oraz rezerwowy sędzia asystent) mogą zostać wyznaczeni do prowadzenia zawodów. Asystują oni sędziemu głównemu w prowadzeniu zawodów zgodnie z Przepisami Gry, ale ostateczna decyzja podejmowana jest zawsze przez sędziego. Pozostali sędziowie działają pod kierownictwem sędziego. W przypadku ich niewłaściwej ingerencji lub nieodpowiedniego zachowania, sędzia zwolni ich z obowiązków i sporządzi raport do właściwych władz. Pozostali sędziowie (z wyjątkiem rezerwowego sędziego asystenta) pomagają sędziemu przy ocenie przewinień oraz naruszeń Przepisów, które widzą lepiej niż sędzia. Muszą złożyć raport do odpowiednich władz dotyczących poważnych niewłaściwych zachowań, które miały miejsce poza polem widzenia sędziego. Pomagają sędziemu przy tworzeniu wszelkich pomeczowych dokumentów. Pozostali sędziowie asystują sędziemu podczas przedmeczowego sprawdzania pola gry, piłek i ubioru zawodników (włączając sytuacje, w których zostały problemy rozwiązane). Prowadzą również notatki związane z czasem, bramkami, niewłaściwymi zachowaniami itp. Regulaminy rozgrywek muszą jasno precyzować, kto zastępuje sędziego, który nie jest w stanie rozpocząć lub kontynuować zawodów czy jego funkcję przejmuje sędzia techniczny, sędzia asystent nr 1 czy dodatkowy sędzia asystent nr 1. 1. SĘDZIOWIE ASYSTENCI Wskazują, kiedy: piłka całym obwodem opuściła pole gry i której drużynie przysługuje prawo do wznowienia gry rzutem rożnym, rzutem od bramki lub wrzutem, zawodnik może być ukarany za przebywanie na pozycji spalonej, ma być dokonana wymiana zawodnika, podczas wykonywania rzutu karnego bramkarz opuścił linię bramkową, zanim piłka została kopnięta, i czy piłka przekroczyła całym obwodem linię bramkową (jeżeli na zawody zostali wyznaczeni dodatkowi sędziowie asystenci, sędzia asystent zajmuję pozycję na wysokości punktu karnego). Sędzia asystent powinien również kontrolować procedurę wymiany zawodników. Sędzia asystent może wejść na pole gry w celu pomocy wyegzekwowania odległości 9,15 m (10 jardów) od piłki. 2. SĘDZIA TECHNICZNY Pomoc sędziego technicznego powinna dotyczyć również: nadzorowania procedury wymiany zawodników, sprawdzania ubioru zawodnika, zawodnika rezerwowego, 30/73

nadzorowania powrotu na pole gry zawodnika, który otrzymał przyzwalający sygnał od sędziego głównego, nadzorowania wymiany piłek, wskazania minimalnej ilości doliczonego czasu gry, o który sędzia zamierza przedłużyć daną połowę (dotyczy to również dogrywki), informowania sędziego o nieodpowiedzialnym zachowaniu osoby przebywającej w stefie technicznej. 3. DODATKOWI SĘDZIOWIE ASYSTENCI Dodatkowi sędziowie asystenci mogą sygnalizować: kiedy piłka całym obwodem opuści pole gry przez linię bramkową, oraz kiedy bramka została zdobyta, której drużynie przysługuje prawo do wznowienia gry rzutem rożnym lub rzutem od bramki, czy podczas wykonywania rzutu karnego bramkarz opuścil linię bramkową, zanim piłka została zagrana oraz czy piłka przekroczyła linię. 4. REZERWOWY SĘDZIA ASYSTENT Jedynym obowiązkiem rezerwowego sędziego asystenta jest zastąpienie sędziego asystenta lub sędziego technicznego, który nie jest w stanie kontynuować zawodów. 5. WSKAZANIA SĘDZIEGO ASYSTENTA 31/73

32/73

33/73

34/73 6. WSKAZANIA DODATKOWEGO SĘDZIEGO ASYSTENTA

ARTYKUŁ 7 CZAS TRWANIA ZAWODÓW 1. Części gry Zawody trwają dwa równe okresy 45-minutowe. Mogą one zostać skrócone tylko jeśli uzgodniono to pomiędzy sędzią i dwiema uczestniczącymi w zawodach drużynami. Takie porozumienie musi mieć miejsce przed rozpoczęciem zawodów, i musi być zgodne z regulaminem danych rozgrywek. 2. Przerwa między częściami zawodów Zawodnikom przysługuje prawo do przerwy między obiema częściami zawodów, nie dłuższej niż 15 minut. Regulaminy rozgrywek muszą określać czas trwania przerwy, który może być zmieniony jedynie za zgodą sędziego. 3. Kompensowanie straconego czasu gry Sędzia dolicza w każdej części zawodów cały stracony czas gry z powodu: wymian zawodników, oceny powagi kontuzji i/lub zniesienia kontuzjowanego zawodnika z pola gry, marnowania czasu gry, sankcji dyscyplinarnych, przerw na uzupełnienie płynów lub zarządzanych z innych powodów medycznych, dozwolonych przez regulamin rozgrywek, każdego innego powodu, łącznie ze znaczącymi opóźnieniami wznowienia gry (np. po fetowaniu bramki). Pod koniec ostatniej minuty danej części zawodów sędzia techniczny sygnalizuje minimalną ilość doliczonego czasu. Ilość ta może się zwiększyć, ale nie ma prawa ulec skróceniu. Sędzia nie może kompensować błędu pomiaru czasu gry pierwszej połowy przez zmianę długości czasu trwania drugiej połowy. 4. Rzut karny Jeżeli sędzia zarządził wykonanie lub powtórzenie wykonania rzutu karnego, czas trwania danej części zawodów przedłuża się do rozstrzygnięcia tego rzutu. 5. Zawody zakończone przed upływem ustalonego czasu gry Przedwcześnie zakończone zawody powtarza się, chyba że regulamin rozgrywek lub organizator przewiduje inaczej. 35/73