Profesor Andrzej Kubas kończy w tym roku 75 lat. Ten jubileusz zachęcił Jego przyjaciół, współpracowników i uczniów do podjęcia inicjatywy przygotowania księgi jubileuszowej, której celem jest uczczenie dorobku Profesora oraz (a właściwie przede wszystkim) uczczenie Jego samego człowieka zadziwiającego błyskotliwością, serdecznością i niewyczerpanymi wręcz pokładami optymizmu i humoru, które udzielają się wszystkim wokół. Najlepszym tego wyrazem są pełne entuzjazmu i życzliwości słowa pod adresem Jubilata, których tak wiele skierowali na ręce redaktorów niniejszej Księgi nie tylko Autorzy zamieszczonych w niej prac, ale i wszyscy ci, do których dotarła wieść o tym, że Księga powstaje. Sięgnijmy wstecz o te 75 lat. Profesor Andrzej Kubas urodził się 7.3.1941 r. w Krakowie. Wywodzi się z rodziny o tradycjach prawniczych. Jego dziadek i ojciec byli adwokatami, a stryj sędzią. Matka Profesora była pianistką. Szkołę podstawową Profesor ukończył w roku 1954 w Skawinie, tam też uczęszczał do liceum ogólnokształcącego, które zakończył egzaminem dojrzałości w maju 1958 r. Profesor początkowo planował podjąć naukę na Politechnice Krakowskiej, ale po maturze, w dużej mierze pod wpływem rozmów z ojcem, zdecydował się kontynuować rodzinne tradycje i podjął w październiku 1958 r. studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, które ukończył w roku 1963 z wyróżnieniem. Pracę magisterską pt. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone zawaleniem się budowli przygotował w Katedrze Prawa Cywilnego pod kierunkiem Profesora Jana Gwiazdomorskiego. Recenzentem pracy magisterskiej był Profesor Stefan Grzybowski, ówczesny kierownik Katedry Prawa Cywilnego UJ. Zarówno praca, jak i egzamin magisterski zostały ocenione bardzo dobrze. Od początku studiów prawniczych Profesor nie miał wątpliwości, że chce w przyszłości wykonywać zawód adwokata. Zgodnie z ówczesnymi przepisami o adwokaturze przesłanką wpisu na listę aplikantów adwokackich było jednak odbycie aplikacji sądowej lub prokuratorskiej i złożenie egzaminu sędziowskiego lub prokuratorskiego. Dlatego od razu po studiach, jeszcze w 1963 r., Profesor rozpoczął aplikację sędziowską w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Krakowie. Ukończył ją w październiku 1965 r. egzaminem sędziowskim z oceną bardzo dobrą. W roku 1966 Profesor Andrzej Kubas podjął pracę jako radca prawny i jednocześnie rozpoczął aplikację adwokacką w Izbie Adwokackiej w Krakowie, zakończoną w maju 1969 r. egzaminem adwokackim złożonym z oceną bardzo dobrą i z pierwszą lokatą wśród krakowskich aplikantów. Uchwałą Rady Adwokackiej Wojewódzkiej Izby Adwokackiej w Krakowie z 30.5.1969 r. Profesor Kubas został wpisany na listę adwokatów. Nauka pod okiem takich autorytetów w dziedzinie prawa cywilnego jak Profesorowie Jan Gwiazdomorski i Stefan Grzybowski sprawiła jednak, że młody magister prawa chciał pójść śladami swoich mistrzów i zgłębiać tajniki cywilistyki, poświęcając się pracy naukowej i dydaktycznej. Od razu po studiach, w październiku 1964 r., Profesor podjął więc pracę jako VII
asystent w Katedrze Prawa Cywilnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, kontynuując równolegle zdobywanie wykształcenia zawodowego. Początkowo Profesor miał nadzieję, że uda się mu połączyć pracę zawodową i naukową. W tamtych czasach nie było to jednak łatwe, ponieważ pracownicy naukowi nie mogli czynnie wykonywać zawodu adwokata. Mimo najlepszego wyniku na egzaminie adwokackim i złożenia ślubowania adwokackiego we wrześniu 1969 r., Profesor nie zdecydował się więc na rozpoczęcie wykonywania zawodu adwokata, gdyż oznaczałoby to dla niego pożegnanie z uczelnią, która była mu zbyt droga, by z niej zrezygnować. Kontynuował zatem pracę jako radca prawny w różnych instytucjach i współpracował z ojcem, aby być blisko zawodu adwokata. Poza występowaniem przed sądem, który był dla niego zamknięty, sporządzał pisma i inne dokumenty, uczestniczył w dyskusjach i zdobywał doświadczenie praktyczne. W międzyczasie zaś w Katedrze Prawa Cywilnego UJ awansował najpierw na starszego asystenta, a następnie na adiunkta. Pracę doktorską pt. Budowa na cudzym gruncie, przygotował pod kierunkiem Profesora Jana Gwiazdomorskiego. Praca ta, obroniona w roku 1969, została opublikowana jako monografia w roku 1972, a rok później Profesor otrzymał za nią nagrodę indywidualną Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Do dzisiaj jest to jedyne opracowanie monograficzne tej tematyki. W latach 1974 1975 Profesor Andrzej Kubas przebywał na stażu naukowym w Instytucie Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego na Uniwersytecie Alberta Ludwiga we Fryburgu Bryzgowijskim, gdzie jego opiekunem naukowym był Profesor Wolfram Müller-Freienfels. Po powrocie do Krakowa, w roku 1976 r., Profesor Andrzej Kubas ukończył rozprawę habilitacyjną pt. Umowa na rzecz osoby trzeciej, której recenzentami byli Profesorowie Jan Gwiazdomorski i Maksymilian Pazdan. Obrona pracy habilitacyjnej przebiegła pomyślnie i w dniu 27.9.1976 r. Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podjęła uchwałę o nadaniu Profesorowi stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie prawa cywilnego. Rozprawa habilitacyjna weszła zaś do kanonu polskiej literatury cywilistycznej. Jeszcze w roku 1976 Profesor uzyskał stypendium Fundacji Humboldta na pobyt studyjny na Uniwersytecie Alberta Ludwiga we Fryburgu Bryzgorajskim. Wyjazd ten oznaczał jednak pożegnanie z Uniwersytetem Jagiellońskim; jak się potem okazało pożegnanie na długie lata. Do roku 1978 Profesor zdobywał wykształcenie najpierw w Instytucie Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego Uniwersytetu we Fryburgu Bryzgowijskim, a następnie w Instytucie Maxa Plancka Instytucie Międzynarodowego i Zagranicznego Prawa Karnego, pod kierunkiem Profesora Hansa-Heinricha Jeschecka. Po ukończeniu stypendium Profesor nie mógł powrócić na Uniwersytet Jagielloński, dlatego od 17.7.1978 r. zaczął wykonywać zawód adwokata w Krakowie, początkowo w Zespole Adwokackim Nr 3, a następnie w Zespole Adwokackim Nr 10. Po podpisaniu porozumień sierpniowych w 1980 r. Profesor aktywnie uczestniczył w pracach krakowskiego samorządu adwokackiego mających na celu określenie zadań adwokatury w procesie dokonujących się przemian społecznych. Przewodniczył komisji Rady Adwokackiej w Krakowie, która podjęła decyzję o utworzeniu przy Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim NSZZ Solidarność w Krakowie zespołu prawników udzielających porad prawnych przedstawicielom związków zawodowych, przede wszystkim z zakresu prawa pracy i spornych problemów związanych z realizacją porozumień sierpniowych, a także udzielających pomocy przy zgłoszeniach do rejestracji nowo powstających związków zawodowych. VIII
Profesor sam również był członkiem tego zespołu i udzielał związkowcom porad w stałym Punkcie Konsultacyjnym w Krakowie przy ul. Karmelickiej 16/2. Na początku lat 80. Profesor zaczął publikować felietony i opracowania dotyczące obcego odchodzącej epoce pojęcia praworządności. Aktywnie uczestniczył też wraz z innymi przedstawicielami sądownictwa, adwokatury i środowisk naukowych w działalności Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności oraz jego Społecznej Rady Legislacyjnej kierowanej przez Profesora Stefana Grzybowskiego. Centrum oraz Rada były głównym zespołem ekspertów Solidarności, a następnie Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego w dziedzinie prawa, opiniujących projekty aktów prawnych i opracowujących projekty reform, a wynikiem ich pracy było kilkadziesiąt społecznych projektów ustaw, m.in. z zakresu prawa konstytucyjnego, cywilnego, konsumenckiego i prasowego, a także gospodarki nieruchomościami, prawa wyborczego, ustroju sądownictwa, adwokatury, notariatu etc. W pracach legislacyjnych Profesor uczestniczył również później, w latach 1988 1992, jako członek Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów. Przez długie lata Profesor angażował się także czynnie w działalność samorządu adwokackiego. W latach 1979 1983 oraz 1989 1992 był członkiem Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie, a w czerwcu 1983 r. objął funkcję jej wicedziekana i pełnił ją do roku 1989. Od roku 1989 Profesor był delegatem na wszystkie Krajowe Zjazdy Adwokatury i był regularnie przewodniczącym Komisji Wnioskowej tych Zjazdów. W roku 1992 Profesor Andrzej Kubas został wybrany członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej i pełnił tę funkcję do listopada 1998 r., kiedy to został wybrany wiceprezesem Naczelnej Rady Adwokackiej. Po 6 latach sprawowania tej funkcji, w listopadzie 2004 r., Profesor ponownie został wybrany do Naczelnej Rady Adwokackiej. W roku 2007 zakończył swoją czynną działalność w organach samorządu adwokackiego. Profesor zawsze uważał, że punktem wyjścia dla każdego adwokata jest stale uzupełniana wiedza prawnicza, bez której wszystko się sypie i łatwo zejść na manowce. To przekonanie wdrażał w praktyce i wymagał tego także od innych. Swoje zamiłowanie do pracy dydaktycznej pożytkował dla dobra adwokatury, pracując przez kilkanaście lat w komisjach NRA do spraw kształcenia aplikantów adwokackich i doskonalenia zawodowego adwokatów, a także pełniąc funkcję kierownika szkolenia aplikantów i doskonalenia zawodowego adwokatów Izby Krakowskiej. Profesor egzaminował też przyszłych adwokatów podczas egzaminów adwokackich i miał opinię najbardziej wymagającego egzaminatora. Krakowscy adwokaci do dziś wspominają, że na egzaminach najbardziej obawiali się właśnie Mecenasa Kubasa, ponieważ sprostać jego wymaganiom nie było łatwo. W roku 1992, decyzją Ministra Sprawiedliwości, Profesor uzyskał zgodę na wykonywanie zawodu w indywidualnej kancelarii adwokackiej. W roku 2001 założył zaś spółkę adwokacką, która funkcjonuje do dziś i jest jedną z wiodących kancelarii adwokackich nie tylko w Krakowie, ale i w Polsce. Mimo upływu lat i sukcesów na polu zawodowym nie dawało o sobie zapomnieć powołanie Profesora do aktywności naukowej i pracy ze studentami. Dlatego w roku 2003 Profesor powrócił na Uniwersytet Jagielloński, gdzie objął stanowisko profesora nadzwyczajnego w swojej macierzystej Katedrze Prawa Cywilnego. W roku 2004 Profesor Kubas został kierownikiem tej Katedry i kierował nią przez 3 lata; pracował w niej aż do przejścia na emeryturę w roku 2011. Profesor Kubas związany jest z Katedrą do dnia dzisiejszego prowadzi IX
warsztaty z procedury cywilnej, dzieląc się swym doświadczeniem zawodowym ze studentami ostatnich lat prawa. Był promotorem prac magisterskich, promotorem i recenzentem w przewodach doktorskich. Profesor angażuje się w działalność dydaktyczną i naukową na różnych polach. Był współorganizatorem i wykładowcą w Polnische Rechtsschule, w roku 2008 był członkiem kapituły konkursu Scientiae Legis Excellentia, a od 2014 r. jest członkiem Komitetu Naukowo-Doradczego (Advisory Board) Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration. Był także wiceprezesem polsko-niemieckiego stowarzyszenia prawników (Deutsch-Polnische Juristen Vereinigung e.v.). Profesor angażuje się ponadto w prace legislacyjne w roku 2009 pełnił funkcję eksperta Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w pracach nad projektem ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Od roku 2008 jest arbitrem Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie. Profesor ma na swoim koncie kilkadziesiąt publikacji naukowych z zakresu prawa cywilnego, prawa pracy, prawa administracyjnego i międzynarodowego obrotu prawnego, a także wystąpienia na krajowych i międzynarodowych konferencjach poświęconych prawu cywilnemu, procedurze cywilnej i międzynarodowemu obrotowi prawnemu w sprawach cywilnych. Jest ekspertem z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego. Występował wielokrotnie przed sądami powszechnymi wszystkich instancji, Sądem Najwyższym, Naczelnym Sądem Administracyjnym, sądami arbitrażowymi oraz Trybunałem Konstytucyjnym. Prowadził wiele postępowań sądowych o uznanie w Polsce zagranicznych wyroków sądów powszechnych i arbitrażowych. Z sukcesami reprezentował przed polskimi sądami poszkodowanych w tzw. sprawach zabużańskich; był jednym z pierwszych adwokatów w Polsce, którzy podjęli się prowadzenia postępowań grupowych. Sam Profesor za swoje największe osiągnięcie zawodowe uważa jednak szkolenie aplikantów, których uczył nie tylko prawa, ale przede wszystkim wykonywania zawodu adwokata. Szeroka działalność zawodowa, samorządowa, naukowa i dydaktyczna zaowocowała licznymi odznaczeniami i wyróżnieniami. W roku 1998 Profesor został odznaczony odznaką Zasłużony dla Adwokatury. Od roku 2009 corocznie uzyskuje rekomendacje magazynu Chambers & Partners w dziedzinie Dispute Resolution; w rankingach Rzeczpospolitej od roku 2011 jest niezmiennie rekomendowanym prawnikiem w kategorii procesów sądowych. W roku 2011 Adwokatura Krakowska odznaczyła Profesora medalem Pro Lege et Libertate, a rok później znalazł się wśród prawników odznaczonych przez Ministra Sprawiedliwości odznaką Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości. Również w roku 2012 Dziennik Gazeta Prawna przyznał Profesorowi odznakę Złoty Paragraf dla najlepszego polskiego adwokata za pionierską pracę w wytaczaniu pozwów grupowych. W latach 2012 oraz 2014 Profesor znalazł się także wśród laureatów rankingu Profesjonaliści Forbesa. Szerokie i różnorodne zainteresowania Profesora zawsze wprawiają jego słuchaczy w zdumienie. A opowiadać Profesor potrafi długo i ciekawie. Charakterystyczny gawędziarski styl opowiadania Profesora powoduje, że studenci uwielbiają jego wykłady, których słucha się z takim zainteresowaniem, jak gdyby tematem wcale nie była kolejna skomplikowana instytucja prawa cywilnego, lecz barwna historia pełna zwrotów akcji. Szczególnego podkreślenia wymaga niezrównany humor Profesora, który towarzyszy Mu zawsze, w każdej sytuacji. I nie chodzi tylko o umiejętność opowiadania dowcipów (którą Profesor opanował do perfekcji), ale także o lekki i humorystyczny ton innych wypowiedzi, z których każda jest jedyną w swoim rodzaju, choćby to był krótki e-mail. X
Profesorowi nieustannie towarzyszy muzyka klasyczna, której słucha z wielkim upodobaniem. Interesuje się też historią i malarstwem, lubi egzotyczne podróże, podczas których może poznawać nowe kultury. Ulubiony film Profesora to niewątpliwie Ojciec Chrzestny, z którego cytaty często wplata w swoje opowieści. Profesor nieustannie zadziwia też wszystkich swoją świetną formą jeździ na nartach i gra w tenisa. Gdy zaś potrzebuje chwili wyciszenia, wyjeżdża z rodziną i psami na wieś, gdzie pracuje w ogrodzie. Nigdy się przy tym nie oszczędza, czego skutki możemy potem obserwować, gdy Profesor przychodzi do pracy z opatrunkami na dłoniach pokaleczonych w ogrodzie. Nade wszystko Profesor kocha jednak swoje psy, które nigdy nie stosują wobec niego taryfy ulgowej i niezależnie od pogody dopominają się o spacery i zabawy. Panie Profesorze, nasz Mistrzu i Przyjacielu, życzymy Panu i sobie, by Pana pogoda ducha i uśmiech towarzyszyły nam i inspirowały nas przez wiele lat! XI