ul. Północna 9b, 43-600 Jaworzno, tel. centrala: 32 618-19-00, 32 618-19-24, fax 32 618-19-01 e-mail: urzad@pupjaworzno.internetdsl.pl, www.pupjaworzno.internetdsl.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH za 2010r. Część II absolwenci szkół ponadgimnazjalnych Jaworzno, lipiec 2011r.
Wstęp Niniejsze opracowanie stanowi uzupełnienie Rankingu zawodów deficytowych oraz nadwyŝkowych za 2010r. i zawiera analizę bezrobocia wśród absolwentów jaworznickich szkół ponagimnazjalnych, którzy zakończyli edukację w 2010r. Raport został opracowany na podstawie danych o uczniach szkół ponadgimnazjalnych z Systemu Informacji Oświatowej (SIO) MEN oraz informacji o bezrobotnych absolwentach pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Jaworznie końcem 2010r. Kategoria absolwenta obejmuje osoby bezrobotne w okresie do 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły zawodowej, średniej, wyŝszej. Populacja absolwentów moŝe kwalifikować się do osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy (zgodnie z art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), tj.: bezrobotnych do 25 roku Ŝycia, bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych tj. bezrobotnych nieposiadających kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu (w szczególności osób kończących szkoły średnie ogólnokształcące, jak i tych którzy swoją edukacje zakończyli na poziomie gimnazjalnym), bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego które definiowane jest jako doświadczenie uzyskane w trakcie zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 6 miesięcy, bezrobotnych bez wykształcenia średniego. Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie proponuje osobom jw. róŝne formy aktywizacji zawodowej przewidziane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Najbardziej popularną formą są staŝe, w ramach których aktywizuje się najwięcej absolwentów. Ponadto bezrobotni absolwenci korzystają z usług poradnictwa zawodowego, szkoleń, zajęć w Klubie Pracy (gdzie poznają techniki aktywnego poszukiwania pracy), a takŝe przyznawane są jednorazowe środki na podjęcie własnej działalności gospodarczej. - 2 -
W 2010r. szkoły ponadgimnazjalne w Jaworznie ukończyło 1 328 uczniów (tj. o 48 abiturientów więcej niŝ w 2009r.), z czego 47,1% stanowili absolwenci liceów ogólnokształcących i profilowanych, 32,3% absolwenci szkół średnich technicznych, 9,3% zasadniczych szkół zawodowych oraz 11,3% szkół policealnych. Tabela 1. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w latach 2007-2011r. Razem absolwentów liceów ogólnokształcących i profilowanych w tym absolwenci: szkół średnich technicznych zasadniczych szkół zawodowych szkół policealnych 2007r. 1 238 706 445 87 b.d. 2008r. 1 315 658 438 123 96 2009r. 1 280 643 443 111 83 2010r. 1 328 626 428 124 150 2011r.* 1 695 864 480 119 232 * prognoza SIO MEN Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej (SIO) MEN Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych pozostający w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Jaworznie w końcu 2010r. wg wykształcenia W ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Jaworznie w końcu 2010r. pozostawało zarejestrowanych 13,7% ogółu absolwentów jaworznickich szkół ponadgimnazjalnych. Najliczniejszą grupę (tj. 46%) stanowiły osoby, które ukończyły szkoły średnie techniczne oraz absolwenci liceów (32%), w głównej mierze osoby nie posiadające wyuczonego zawodu. Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych ZAWODOWA 20% ogólnokształ cące 24% profilowane 8% TECHNIKUM 46% stanowili 20%. Źródło: Opracowanie i dane własne POLICEALNA 2% Odsetek bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych wśród ogółu osób bezrobotnych pozostających w ewidencji końcem 2010r. wyniósł - 5,6% (przed rokiem 5,8%). - 3 -
Napływ absolwentów do ewidencji osób bezrobotnych Na przestrzeni 2010r. zarejestrowano 430 absolwentów jaworznickich szkół ponadgimnazjalnych, którzy zakończyli edukację w 2010r., co stanowiło 32,4% ogółu absolwentów roku szkolnego 2009/2010. Najliczniejszą grupę rejestrujących stanowiły osoby, które uzyskały świadectwo ukończenia szkoły technicznej (43,3% ogółu) oraz liceum ogólnokształcącego (33,5%). TECHNIKUM ogólnokształcące ZAWODOWA profilowane POLICEALNA 10 Rejestracje "absolwentów" wg typów szkół 36 54 144 186 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 Źródło: Opracowanie i dane własne Analiza zawodów uzyskanych przez w/wym. absolwentów szkół ponadgimnazjalnych wskazuje, tak jak w roku ubiegłym, na znaczną przewagę liczebną osób, które pozostają bez zawodu. Grupa ta stanowiła ponad 70% wszystkich absolwentów zarejestrowanych w 2010r. Zaledwie 126 spośród rejestrujących się posiadało zawód. Rejestracje kobiet wg rodzaju ukończonej szkoły Rejestracje męŝczyzn wg rodzaju ukończonej szkoły ogólnokształ cące 46,9% TECHNIKUM 25,9% ZAWODOWA 9,2% profilowane 14,5% POLICEALNA 3,5% TECHNIKUM 62,9% ogólnokształc ące 18,3% ZAWODOWA 16,3% POLICEALNA 1,0% profilowane 1,5% Źródło: Opracowanie i dane własne Struktura absolwentów wg płci, którzy rejestrowali się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jaworznie w 2010r. wskazuje, iŝ w większości były to kobiety (53%). Porównując rodzaje szkół, jakie ukończyli w/wym., zauwaŝa się, Ŝe dominująca grupa kobiet ukończyła liceum ogólnokształcące (48,9% ogółu kobiet) oraz technikum (25,9%). Struktura rejestrujących się męŝczyzn wygląda nieco inaczej, zdecydowana ich większość (62,9%) to absolwenci szkół średnich technicznych. Spośród wszystkich absolwentów jaworznickich szkół ponadgimnazjalnych, zarejestrowanych w 2010r., końcem roku w ewidencji pozostały 182 osoby (42,3 % ), z czego 66,5% to osoby bez zawodu. - 4 -
Struktura bezrobotnych absolwentów wg typów szkół Szkoły średnie techniczne Lokalne szkoły średnie techniczne ukończyło 428 uczniów, z czego w końcu 2010r. w ewidencji PUP w Jaworznie pozostało zarejestrowanych 19,4% (83 absolwentów). Najliczniejszą grupę wśród zarejestrowanych stanowili absolwenci, którzy nie uzyskali tytułu zawodowego 75 % ogółu. Pozostali bezrobotni posiadali m.in. zawód: technik logistyk (5 osób), kucharz (4 osoby), technik budownictwa (2 osoby), technik elektryk (2 osoby), technik ekonomista (2 osoby), technik hotelarstwa (2 osoby). Licea ogólnokształcące i profilowane W 2010r. szkoły jw. ukończyło 626 uczniów (w 2009r. 643 absolwentów), z czego wg stanu na 31 grudnia 2010r. w ewidencji PUP w Jaworznie pozostawało zarejestrowanych 59 osób tj. 9,4% wszystkich absolwentów w/wym. szkół. Niewątpliwie absolwentom legitymującym się wykształceniem średnim ogólnokształcącym/ profilowanym najtrudniej wejść na rynek pracy. Jednak jak potwierdzają badania przeprowadzone na zlecenie tut. Urzędu Pracy w 2010r., większość uczniów ostatnich klas szkół ponagimnazjalnych, którzy kończyli szkołę w 2010r. planowała kontynuować naukę na uczelniach wyŝszych. Największy odsetek osób gotowych do podjęcia dalszej nauki stanowili uczniowie liceów ogólnokształcących (93,2% badanych) i profilowanych (91,7%) 1. Badania wykazały jednocześnie, Ŝe pracę zarobkową planuje podjąć 36% uczniów natomiast 35% chciałoby pracować i uczyć się jednocześnie. Szkoły policealne W roku szkolnym 2009/2010 jaworznickie szkoły policealne ukończyło 150 absolwentów, z czego większość w zawodzie: technik górnictwa podziemnego (49 osób), technik informatyk (23 osoby), asystentka stomatologiczna (17 osób), technik bezpieczeństwa i higieny pracy (11 osób). W końcu 2010r. w ewidencji tut. Urzędu Pracy pozostawało zarejestrowanych 3 absolwentów w/wym. szkół. 1 Publikacja wyników badań w zakresie dynamiki zmian gospodarczych w mieście Jaworznie, ich przewidywanego wpływu na profil działalności przedsiębiorstw, kształtu jaworznickiego rynku pracy oraz zbieŝności potrzeb lokalnego rynku pracy z systemem edukacyjnym i oferta szkoleniową, w ramach projektu Naprzeciw zmianom badanie trendów gospodarczych miasta Jaworzna, PUP Jaworzno, 2011r., http://www.pupjaworzno.internetdsl.pl/ - 5 -
Wybrana próba zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie m. Jaworzno w latach 2010 i 2011. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2010 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2010 Przewidywani absolwenci w roku 2011 (4):(3) w % 1 2 3 4 5 6 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe "333107" Technik logistyk* 42 5 51 11,90 "512001" Kucharz* 40 4 31 10 "311204" Technik budownictwa* 18 2 38 11,11 "311303" Technik elektryk* 37 2 29 5,405 "331403" Technik ekonomista* 35 2 20 5,714 "351203" Technik informatyk* 76 2 112 2,63 "422402" Technik hotelarstwa* 33 2 57 6,06 "311504" Technik mechanik* 43 1 37 2,32 "352203" Technik telekomunikacji* 17 1 22 5,88 "422103" Technik obsługi turystycznej* 7 1 0 14,28 "513101" Kelner* "514105" Technik usług fryzjerskich* "311703" Technik górnictwa podziemnego* "311408" Technik elektronik* "351103" Technik teleinformatyk* 16 1 0 6,25 4 1 0 25 79 0 74 0 49 0 39 0 23 0 0 0 000000 Bez zawodu (absolwenci, którzy nie uzyskali tytułu zawodowego z powodu nieprzystąpienia do egzaminu zawodowego bądź jego niezdania) Wykształcenie średnie ogólnokształcące - 62 - - 000000 Bez zawodu 626 59 864 9,424 Wykształcenie zasadnicze zawodowe "512002" Kucharz małej gastronomii* 41 11 43 26,82 "522301" Sprzedawca* 23 5 17 21,73 "514101" Fryzjer* 17 6 11 35,29 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 17 8 25 47,05 "722204" Ślusarz* 6 0 0 0-6 -
Szkoły zawodowe Jaworznickie szkoły zawodowe w 2010r. ukończyło 124 absolwentów (tj. o 13 więcej niŝ w 2009r.). Spośród w/wym. 54 osoby zarejestrowały się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jaworznie, z czego w końcu roku pozostało w ewidencji 37 osób. zawód Liczba absolwentów jaworznickich szkół zawodowych Liczba absolwentów zarejestrowanych w 2010r. Liczba absolwentów pozostających w ewidencji w końcu 2010r. sprzedawca 23 8 5 kucharz małej gastronomii 41 17 11 mechanik pojazdów samochodowych 17 10 8 pracownik pomocniczy obsługi hotelowej 1 1 1 lakiernik 3 1 - fryzjer 17 9 6 blacharz samochodowy 1 1 1 cukiernik 5 4 3 piekarz 3 2 1 murarz 5 1 1 ślusarz 6 - - elektryk 2 - - 124 54 37 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej (SIO) MEN oraz danych własnych Absolwenci szkół zawodowych najliczniej reprezentowali zawód: kucharz małej gastronomii, sprzedawca, mechanik pojazdów samochodowych, fryzjer. Wymienione zawody były jednak kwalifikowane w 2009r. i 2010r. jako nadwyŝkowe, tzn. występuje nadmiar osób poszukujących pracy w w/wym. zawodach, w stosunku do ofert pracy, zgłaszanych do tut. Urzędu Pracy. Ponadto, analizując dane prognostyczne dotyczące napływu absolwentów w 2011r. zauwaŝa się, iŝ na rynek pracy wejdzie 119 absolwentów szkół zawodowych, jednak ich struktura zawodowa wskazuje, iŝ w większości będą to absolwenci posiadający zawody uznawane za nadwyŝkowe, tj.: kucharz małej gastronomii (43 absolwentów), mechanik pojazdów samochodowych (25 absolwentów), sprzedawca (17 absolwentów) i fryzjer (11 osób). - 7 -
Przewidywani absolwenci - prognoza Na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej prognozuje się, Ŝe w 2011r. lokalne szkoły ponadgimnazjalne ukończy 1 695 absolwentów, tj. o 367 więcej niŝ w roku 2010r., z tego: 51% licea ogólnokształcące (864 osoby) 28,3% szkoły średnie techniczne (480 osób) 13,7% szkoły policealne (232 osoby) 7% zasadnicze szkoły zawodowe (119 osób) Zgodnie z przedstawionymi prognozami w 2011r. największa liczba absolwentów ukończy licea ogólnokształcące i profilowane (51% ogółu), którzy w większości będą kontynuowali naukę na poziomie akademickim. W dalszej kolejności absolwenci będą reprezentować szkoły średnie techniczne (28,3%), najliczniej w zawodach: technik informatyk, technik logistyk, technik elektronik, technik elektryk, technik mechanik. Niepokojącym jest jednak, Ŝe w ostatnich latach większość absolwentów szkół technicznych, którzy rejestrowali się w tut. Urzędzie nie posiadała tytułu zawodowego z powodu nieprzystąpienia do egzaminu zawodowego bądź jego niezdania. Ponadto szacuje się, Ŝe jaworznickie szkoły policealne ukończy 232 absolwentów, tj. o 82 osoby więcej niŝ w roku ubiegłym, przy czym najwięcej w zawodach: asystentka stomatologiczna (55 osób), technik górnictwa podziemnego (48 osób), technik administracji (40 osób), technik informatyk (32 osoby), technik bezpieczeństwa i higieny pracy (26 osób), asystent osoby niepełnosprawnej (5 osób). Opracowanie: Zespół ds. analiz i promocji - 8 -