INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO STOSOWANIA NR 2/2005 DWUKOMPONENTOWA PIANA MOCZNIKOWO FORMALDEHYDOWA PIANA MF TRIOCHEM SP.J. MACIEJEWSKI I WSPÓLNICY UL. SZYBY RYCERSKIE, 41-909 BYTOM
INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO STOSOWANIA NR 2/2005 DWUKOMPONENTOWA PIANA MOCZNIKOWO FORMALDEHYDOWA PIANA MF 1. CHARAKTERYSTYKA Dwukomponentowa Piana Mocznikowo Formaldehydowa PIANA MF składa się z komponentów oznaczonych jako PIANA MF składnik A i PIANA MF składnik B. PIANA MF Składnik A jest modyfikowanym wodnym roztworem żywicy mocznikowo- formaldehydowej, PIANA MF składnik B jest modyfikowanym wodnym roztworem kwasu fosforowego. Dwukomponentowa Piana Mocznikowo Formaldehydowa PIANA MF jest przeznaczona do wypełniania pustek poza obudową wyrobisk, uszczelnianie stropów i ociosów wyrobisk, uszczelniania tam izolacyjnych i wentylacyjnych w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych. 2. WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE 2.1. PIANA MF składnik A Lepka, mleczna ciecz o charakterystycznym zapachu. gęstość (w 20 C) 1,05 1,25 g cm-3 lepkość (kubek wypływowy, 20 C) 50 s (dysza nr 4) 2.2. PIANA MF składnik B Przezroczysta ciecz. gęstość (w 20 C) 1,01 1,10 g cm-3 lepkość (kubek wypływowy, 20 C) 20 s (dysza nr 4) 3. WYTYCZNE TECHNOLOGICZNE Stosunek objętościowy komponentów: PIANA MF składnik A : PIANA MF składnik B = 1 : 1 4. PARAMETRY TECHNOLOGICZNE czas wiązania: 2 5 min (w temp. 25 C), na życzenie odbiorcy możliwość regulacji Możliwa temperatura otoczenia podczas prac: 5 35 C 5. WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE stopień spienienia: ok. 30 razy (zależne od warunków spieniania) palność: trudnopalne Instrukcja bezpiecznego stosowania nr 2/2005 PIANA MF str. 2/7
6. OPAKOWANIA PIANA MF składnik A pakowana jest do pojemników polietylenowych (kanistrów) typu PE-AS o pojemności 20, 25 i 30 litrów (producent ELPLAST+ Sp. z o.o., 44-336 Jastrzębie Zdrój, ul. Świerczewskiego 8) oznakowanych znakiem bezpieczeństwa (Certyfikat nr B/1266/2005), lub beczek metalowych o pojemności 20, 25 i 30 litrów dopuszczonego typu. PIANA MF składnik B pakowana jest do pojemników polietylenowych (kanistrów) typu PE-AS o pojemności 20, 25 i 30 litrów (producent ELPLAST+ Sp. z o.o., 44-336 Jastrzębie Zdrój, ul. Świerczewskiego 8) oznakowanych znakiem bezpieczeństwa (Certyfikat nr B/1266/2005). Opakowania zaopatrzone są w etykiety wg wzorów zawierające następujące informacje: a) nazwę komponentu, b) nazwę producenta, c) zastosowanie komponentu, d) warunki transportu, e) warunki składowania, f) wymagane środki bezpieczeństwa, g) zagrożenia, h) znak bezpieczeństwa i numer certyfikatu, i) masę brutto i netto, j) numer szarży i datę produkcji, k) datę ważności 7. WARUNKI MAGAZYNOWANIA W warunkach powierzchni. PIANA MF składnik A i PIANA MF składnik B prawidłowo magazynowane zachowują parametry przez 3 miesiące od daty produkcji. Komponenty powinny być składowane w temperaturze 5 30ºC w szczelnie zamkniętych opakowaniach według p.6. w pomieszczeniach suchych, mających utwardzoną powierzchnię, sprawną wentylację, bieżącą wodę i skrzynię z piaskiem. W magazynie obowiązywać musi zakaz używania otwartego ognia. W warunkach dołowych zapas nie powinien przekraczać jednodobowego planowanego zużycia. Zawartość otwartych pojemników zużyć w ciągu 8 godzin. Puste opakowania należy zwrócić producentowi w celu ich recyklingu. 8. WARUNKI TRANSPORTU PIANA MF składnik A i PIANA MF składnik B nie podlegają przepisom RID/ADR. Wyroby należy przewozić dowolnymi krytymi środkami transportu, zgodnie z aktualnymi przepisami transportowymi, w sposób zapewniający dostarczenie partii w stanie nieuszkodzonym do odbiorcy. Opakowania z produktem należy układać ściśle obok siebie na całej powierzchni środka transportowego, zabezpieczając je przed przemieszczaniem się w czasie transportu. Załadunek i wyładunek powinien odbywać się w sposób zabezpieczający opakowania przed uszkodzeniem. Środek transportu powinien posiadać pojemnik z piaskiem i łopatę, kierowca okulary i rękawice ochronne oraz ubranie robocze. Instrukcja bezpiecznego stosowania nr 2/2005 PIANA MF str. 3/7
Komponenty piany transportowane wozami kopalnianymi powinny być załadowane tylko do wysokości burt, spełniając jednocześnie szczegółowe przepisy w zakresie transportu kopalnianego. 9. TECHNOLOGIA PRAC Przy wszystkich pracach należy zatrudnić osoby przeszkolone. Należy poinformować lekarza zakładowego (punkt medyczny) o wprowadzeniu do użycia nowego rodzaju środków (przekazać instrukcję). 9.1. SPRZĘT Do prowadzenia prac mogą być stosowane wszelkie dopuszczone do tego celu pompy dwukomponentowe, o objętościowym stosunku podawania komponentów 1:1. Wydajność stosowanych pomp wynosi od 2 do 30 dm 3 /min. Do pompy podłącza się instalację złożoną z: - węży zasilających (ssawnych), - węży tłocznych (2 szt.), - węży doprowadzających sprężone powietrze, - zaworów zwrotnych i odcinających, - głowicy spieniającej, - węża wylewowego Wszystkie wymienione części oraz urządzenia powinny być dopuszczone do stosowania w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych, a sposób podłączenia i eksploatacji powinien być zgodny z instrukcją przedstawioną przez producenta. 9.2. CZYNNOŚCI PRZED ROZPOCZĘCIEM WYTWARZANIA PIANY a) przygotować miejsce zastosowania piany według przygotowanej technologii robót b) przygotować pompę wraz z osprzętem do prowadzenia prac: - sprawdzić kompletność zestawu pompowego i spieniającego - podłączyć zasilanie do pompy - podłączyć węże tłoczne - przygotować głowicę spieniającą - sprawdzić czy pompa podaje prawidłowo komponenty oraz czy węże są drożne ( na przelew ) 9.3. CZYNNOŚCI PODCZAS WYTWARZANIA PIANY a) prace przy wytwarzaniu piany mogą być wykonane tylko przez osoby przeszkolone z zakresu znajomości środków i sprzętu oraz technologii prowadzenia prac b) umieścić koniec węża wylewowego w wyznaczonym miejscu według technologii c) włączyć pompę, i regulować stopniowo wydajność pompy aż do osiągnięcia optymalnego poziomu d) obserwować ciśnienie na manometrach, sprawdzając czy pobór komponentów jest właściwy (w razie potrzeby regulować zaworami przelewowymi na pompie) e) dolewać komponentów na bieżąco, aby nie dopuścić do zapowietrzenia się pompy f) proces należy zakończyć: - po wtłoczeniu zamierzonej ilości piany, - w przypadku znacznych wycieków piany, - w przypadku nierównego poboru komponentów, przy braku możliwości regulacji, Instrukcja bezpiecznego stosowania nr 2/2005 PIANA MF str. 4/7
- w przypadku zaniku piany, - w przypadku awarii urządzenia, instalacji zasilającej lub iniekcyjnej 9.4. CZYNNOŚCI PO ZAKOŃCZENIU PIANOWANIA DANEGO ODCINKA a) aby nie dopuścić do zaklejenia głowicy spieniającej i węża wylewowego należy układ ten przepłukać wodą, b) po sprawdzeniu, że zanikło ciśnienie w instalacji należy hydrauliczne zestaw rozłączyć 9.5. CZYNNOŚCI PO ZAKOŃCZENIU PIANOWANIA a) po wykonaniu czynności jak w punkcie 9.4. należy pozamykać wszystkie zawory, odłączyć zasilanie od pompy, rozłączyć głowicę spieniającą i wąż wylewowy, końcówki węży zaślepić, zwinąć i zabezpieczyć wraz z pompą, b) w przypadku gdy przewiduje się dłuższą przerwę w pracy pompy należy ją przepłukać wodą w obiegu zamkniętym i popłuczyny zebrać i wywieźć na powierzchnię w celu utylizacji. 9.6. POSTĘPOWANIE W RAZIE AWARII 9.6.1. W razie rozlania komponentów Miejsca skażone zasypać piaskiem, ziemią, pyłem kamiennym lub zmyć wodą. 9.6.2. W razie pożaru Komponenty nie stwarzają zagrożenia pożarowego. Środki gaśnicze dobrać w zależności od rodzaju palącego się otoczenia i skali pożaru 10. ZAGADNIENIA BHP 10.1. CHARAKTERYSTYKA TOKSYKOLOGICZNA PIANY MF SKŁADNIK A Działa drażniąco na skórę, oczy i układ oddechowy. Szkodliwy po spożyciu. Zawiera formaldehyd. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. Szczegółowy opis w Karcie charakterystyki dostępnej na żądanie użytkownika prowadzącego działalność zawodową. 10.1.1. Pierwsza pomoc w przypadku skażeń i zatruć PIANĄ MF SKŁADNIK A Kontakt ze skórą - Zdjąć zanieczyszczoną odzież i dokładnie umyć skórę dużą ilością chłodnej wody. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek zmian na skórze natychmiast skontaktować się z lekarzem Kontakt z okiem - Usunąć szkła kontaktowe. Natychmiast przemywać oczy dużą ilością letniej wody, co najmniej 15 min. (przy odwiniętych powiekach), unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko uszkodzenia rogówki, w przypadku zanieczyszczenia jednego oka, chronić w trakcie przemywania drugie oko przed zanieczyszczeniem. Zapewnić poszkodowanemu konsultację okulistyczną. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Zatrucie drogą oddechową Wyprowadzić poszkodowanego z zagrożonego miejsca. Zapewnić komfort cieplny oraz bezwzględny spokój (bezruch), ułożyć w pozycji półleżącej lub półsiedzącej. (wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc). W przypadku zaburzeń oddechu zastosować sztuczne oddychanie. Natychmiast wezwać lekarza. Instrukcja bezpiecznego stosowania nr 2/2005 PIANA MF str. 5/7
W razie konieczności zastosować sztuczne oddychanie lub podać tlen. Wezwać lekarza. Spożycie - W przypadku połknięcia zwrócić się natychmiast o pomoc medyczną. Jeżeli poszkodowany jest całkowicie przytomny powinien dokładnie wypłukać usta wodą. Zapewnić poszkodowanemu spokój, ciepło i warunki do odpoczynku do momentu przybycia lekarza. UWAGA! Pacjenta nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, zapewnić zatrutemu spokój, chronić przed utratą ciepła, kontrolować oddech i puls. Nigdy nie wywoływać wymiotów ani nie podawać niczego doustnie osobie nieprzytomnej lub zamroczonej. W razie potrzeby natychmiast skontaktować się z najbliższym Ośrodkiem Leczenia Ostrych Zatruć (w Sosnowcu: tel. (032) 266-11-42 lub 266-08-85 do 89 w. 230) podając skład chemiczny i proporcje komponentów. 10.2. CHARAKTERYSTYKA TOKSYKOLOGICZNA PIANY MF SKŁADNIK B Zawiera kwas fosforowy o stężeniu do 2%. Działa drażniąco na skórę i oczy. Szkodliwy po spożyciu. 10.2.1. Pierwsza pomoc w przypadku skażeń i zatruć PIANĄ MF SKŁADNIK B Kontakt ze skórą - Zdjąć zanieczyszczoną odzież, spłukać skórę wodą. Nie stosować mydła. Nie stosować środków zobojętniających. Skontaktować z lekarzem. Kontakt z okiem - Płukać obficie dużą ilością wody co najmniej 15 minut. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki. Zapewnić pilną konsultację okulistyczną. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie natychmiastowego płukania. Spożycie - Po połknięciu natychmiast podać do picia duże ilości wody i w razie potrzeby, przy zachowaniu zwykłych medycznych środków natychmiast spowodować wymioty. Podawać do wypicia białko jaj kurzych, ewentualnie mleko. Poza tym nie podawać niczego doustnie. Nie podawać środków zobojętniających (alkalizujących). Wezwać lekarza. Zatrucie drogą oddechową Wyprowadzić poszkodowanego z zagrożonego miejsca. Wezwać lekarza. W razie potrzeby natychmiast skontaktować się z najbliższym Ośrodkiem Leczenia Ostrych Zatruć (w Sosnowcu: tel. (032) 266-11-42 lub 266-08-85 do 89 w. 230) podając skład chemiczny i proporcje komponentów. 10.3. ŚRODKI OCHRONY OSOBISTEJ Załoga zatrudniona przy iniekcji powinna: a) posiadać i stosować sprzęt ochrony osobistej: - kompletny ubiór roboczy, - rękawice gumowe, - okulary ochronne, - środki ochronne górnych dróg oddechowych zatwierdzone do stosowania w rejonie wykonywania prac iniekcyjnych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego b) mieć zapewniony natychmiastowy dostęp do: Instrukcja bezpiecznego stosowania nr 2/2005 PIANA MF str. 6/7
- pojemników z czystą wodą do przemycia oczu w wypadku ich zanieczyszczenia - pojemników z czystą wodą do przemywania skóry w wypadku jej zanieczyszczenia - czystych ścierek do usuwania substancji ze skóry, c) mieć dostęp do: - mydła - czystych ścierek do wytarcia uprzednio umytych wodą zabrudzonych fragmentów skóry 10.4. HIGIENA PRACY W trakcie pracy nie należy spożywać posiłków. Po pracy i przed jedzeniem, piciem, paleniem umyć ręce i twarz wodą z mydłem. Zabrudzone ubranie robocze powinno być oczyszczone (wyprane). Osoby wykazujące skłonność do przewlekłych nieżytów górnych dróg oddechowych (lub chorób alergicznych np. astma oskrzelowa) lub mające uprzednio bezpośredni kontakt z silnymi alergenami, nie powinny być dopuszczone do pracy ze środkiem, osoby wykazujące skłonność do przewlekłych chorób skóry (zwłaszcza na tle zawodowym) oraz mające uprzednio bezpośredni kontakt z substancjami silnie drażniącymi, nie powinny być dopuszczane do pracy ze środkiem, osoby mające uprzednio zawodowy kontakt z substancjami rakotwórczymi, nie powinny być dopuszczane do pracy ze środkiem. Należy przestrzegać obowiązujących terminów okresowych badań lekarskich (z kontrolą dermatologiczną włącznie) u pracowników mających uprzedni kontakt z piankami (klejami) tego typu. Przy badaniu okresowym zwracać uwagę na zmiany skórne, higienę jamy ustnej i stan uzębienia. Kwalifikowaniem ludzi i nadzór nad nimi sprawuje użytkownik. 10.5. SZKOLENIA ZAŁÓG Do prowadzenia prac związanych z wytwarzaniem Dwukomponentowej Piany Mocznikowo Formaldehydowej PIANA MF oraz wszelkich prac związanych z transportem komponentów mogą być zatrudnieni tylko pracownicy odpowiednio przeszkoleni. Przeszkolenie pracowników powinno objąć sposób użytkowania, zagadnienia techniczne, własności chemiczne i toksyczne, pierwszą pomoc, ochronę osobistą, postępowanie w sytuacjach awaryjnych. Szkolenie pracowników powinno być odpowiednio udokumentowane. Bytom, dn. 02.09.2005 Opracował: mgr inż. Wojciech Kleczko Zatwierdził: mgr inż. Jan Bierut Instrukcja bezpiecznego stosowania nr 2/2005 PIANA MF str. 7/7