Nasielsk, 5 kwietnia 2013 r. Lista tematów na część ustną egzaminu maturalnego z języka polskiego w sesji wiosennej 2014 w Liceum Ogólnokształcącym im. Jarosława Iwaszkiewicza w Nasielsku LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. JAROSŁAWA IWASZKIEWICZA LITERATURA 1. Miasto synonim cywilizacji i postępu czy obszar zepsucia i degradacji? Rozważ problem na przykładzie wybranych utworów literackich. 2. Zjawy, wiedźmy, wizje Na wybranych przykładach literackich omów, jaką funkcję pełnią w literaturze różnych epok. 3. Scharakteryzuj elementy fantastyczne w literaturze romantycznej. Analizując wybrane przykłady, przedstaw sposoby ich wykorzystywania i pełnione funkcje. 4. Jak rodzą się zbrodniarze? Na podstawie wybranych lektur wykaż, że literatura jest źródłem wiedzy o wpływie różnych czynników na degenerację jednostki. 5. Folklor jako inspiracja pisarzy. Omów zagadnienie na podstawie literatury młodopolskiej. 6. Koniec i początek biblijna i literacka wizja stworzenia i zagłady świata. Rozważ problem na podstawie wybranych przykładów. 7. Młodzi w walce o niepodległość. Przedstaw zagadnienie na podstawie literatury współczesnej. 8. Motyw miłości niespełnionej. Omów na podstawie literatury romantycznej. 9. Wędrówką jest życie człowieka. Omów realizację motywu homo viator w literaturze różnych epok. 10. Stary człowiek w literaturze. Na podstawie przykładów pochodzących z różnych epok, omów jak postrzegano starość. 11. Literackie dialogi człowieka z Bogiem. Omów zagadnienie na podstawie literatury staropolskiej. 12. Różne ujęcia kobiety zbuntowanej literaturze. Rozważ problem, zwracając uwagę na przyczyny buntu.
13. Ukaż rolę obyczajów i tradycji odwołując się do wybranych utworów romantycznych i młodopolskich. 14. Samotność człowieka wśród ludzi i jej przyczyny. Omów problem na podstawie wybranych utworów literackich. 15. Dydaktyzm literatury średniowiecznej i oświeceniowej. Analizując wybrane przykłady, zwróć uwagę na sposoby realizacji tej funkcji. 16. Poeta i pisarz jako bohater literacki. Zanalizuj zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 17. Inspiracje biblijne w literaturze współczesnej. Omów na wybranych 18. Doświadczenie holocaustu - pisarskie świadectwo z obu stron muru. Przedstaw problem na podstawie wybranych utworów. 19. Warszawa jako bohater literatury pozytywistycznej. Przedstaw zagadnienie na wybranych 20. Dwór szlachecki w literaturze renesansowej i romantycznej. Omów na podstawie wybranych przykładów. 21. Obraz wsi polskiej w literaturze. Scharakteryzuj zagadnienie na podstawie przykładów pochodzących z jednej epoki literackiej. 22. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach oświeceniowych. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu. 23. Różnorodne obrazy przyrody w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranej epoki, zwróć uwagę na sposób ich kreowania i pełnione funkcje. 24. Sztuka przemawiania. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich renesansu, baroku i oświecenia. 25. Wielkie monologi w literaturze. Analizując wybrane przykłady, przedstaw ich wpływ na charakterystykę postaci. 26. Różne obrazy domu rodzinnego w literaturze. Na podstawie literatury jednej epoki omów sposoby ich przedstawienia, zwróć uwagę na wpływ domu rodzinnego na kształtowanie osobowości bohaterów. 27. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładzie wybranych utworów pochodzących z jednej epoki. 28. Motyw poezji tyrtejskiej. Zanalizuj teksty pochodzące z wybranej epoki literackiej. 29. Dokumentaryzm w literaturze współczesnej. Przedstaw różne formy na podstawie analizy wybranych przykładów.
30. Systemy totalitarne w literaturze współczesnej. Analizując wybrane przykłady przedstaw mechanizmy i skutki ich działania. 31. Motyw rozłąki w literaturze. Omów temat na podstawie literatury średniowiecznej i oświeceniowej. 32. Obraz powstania listopadowego. Analizując wybrane utwory, zwróć uwagę na sposób jego przedstawienia. 33. Obraz powstania styczniowego w literaturze pozytywistycznej i młodopolskiej. Zanalizuj zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 34. Przedstaw motyw szatana w literaturze romantycznej i młodopolskiej. 35. Omów różne sposoby wykorzystania motywu anioła na wybranych przykładach pochodzących z jednej epoki. 36. Motyw exegi monumentum. Omów zagadnienie na podstawie literatury staropolskiej i romantycznej. 37. Człowiek jako istota błądząca. Przedstawiając zagadnienie, wykorzystaj postaci z trzech różnych epok literackich. 38. Podróże bohaterów literackich. Zanalizuj zagadnienie na podstawie wybranej epoki literackiej. 39. Harcerskie wartości na tle współczesnego świata. Zbadaj zagadnienie na wybranych JĘZYK 1. Język jako instrument walki o klienta. Zanalizuj język reklamy w oparciu o zgromadzony materiał. 2. Porównaj styl i środki językowe (konwencję) listów z dwóch różnych epok. 3. Stylizacja biblijna i jej funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 4. Omów zjawisko dialektyzacji i jego funkcję w utworze literackim, odwołując się do wybranych dzieł młodopolskich.. 5. Na podstawie zebranego przez siebie materiału językowego scharakteryzuj różne odmiany środowiskowe współczesnej polszczyzny. 6. Język Twoich rówieśników scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 7. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość.
8. Rola języka narodowego w kształtowaniu świadomości narodowej. Rozważ w oparciu o konkretne przykłady. 9. Na podstawie wybranych utworów staropolskich zanalizuj polskie archaizmy. 10. Różne sposoby osiągania komizmu językowego. Omów na kilku przykładach, wyjaśnij funkcje takiego zabiegu w literaturze. 11. Różne sposoby wykorzystania języka dziecięcego w literaturze. Omów na wybranych 12. Na wybranych przykładach literackich omów funkcje zdrobnień i zgrubień. 13. Jak reklama wykorzystuje związki frazeologiczne? Omów na wybranych 14. Na wybranych przykładach scharakteryzuj językowe środki wyrażania emocji w literaturze różnych epok. 15. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego scharakteryzuj ich funkcje. 16. Świat zaklęty w języku dokonaj analizy językowej i kulturowej frazeologizmów i przysłów polskich. 17. Kolokwializmy w literaturze. Omów zjawisko na wybranych 18. Stylizacje modlitewne w literaturze różnych epok. Omów ich funkcje na wybranych 19. Pojęcie normy i błędu językowego. Dokonaj analizy na podstawie współczesnej polszczyzny. 20. Jak wygłosić dobrą mowę? Omów zjawisko na podstawie wybranych tekstów literackich renesans, barok, oświecenie. 21. Język postaci literackiej jako element charakterystyki środowiskowej. Na wybranych przykładach omów mechanizmy językowe budujące tę zależność. 22. Środki językowe w tekstach polskich kabaretów. Omów sposoby ich użycia oraz ich funkcje na wybranych 23. Omów wpływ innych języków na polszczyznę. Odwołaj się do różnych okresów rozwoju języka. 24. Na podstawie wypowiedzi prasowych i telewizyjnych scharakteryzuj język przedstawicieli świata polityki (dwóch, trzech). 25. Żart językowy i jego funkcje w różnych gatunkach literackich. Przedstaw zjawisko na podstawie wybranych przykładów. 26. Scharakteryzuj język wybranego twórcy. Odwołaj się do jego różnych utworów. 27. Rola i sposoby tworzenia neologizmów w twórczości Norwida, Tuwima i Leśmiana. Omów na wybranych
28. Omów cechy języka wybranych bohaterów literackich dramatu XX w. 29. Na wybranych przykładach scharakteryzuj język publicystów renesansowych i oświeceniowych. 30. Omów funkcje i sposoby wykorzystania języka potocznego w wybranych dziełach literackich. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Symbolika stroju. Omów zagadnienie analizując wybrane dzieła literackie oraz inne teksty kultury (malarskie, rzeźbiarskie, filmowe i teatralne). 2. Chłop jako źródło inspiracji dla artystów. Omów sposoby kreowania tego bohatera w literaturze, sztuce malarskiej i filmowej. 3. Cierpienie matki w literaturze i sztuce. Przedstaw temat na podstawie dzieł pochodzących z dwóch różnych epok. 4. Motywy antyczne w literaturze i sztuce renesansowej. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 5. Barokowe ideały piękna w literaturze i malarstwie. Scharakteryzuj zagadnienie na podstawie wybranych utworów. 6. Tekst literacki a jego filmowa adaptacja. Omów zagadnienie na podstawie dwóch wybranych dzieł. 7. Polskie obrzędy ludowe jako inspiracja dla pisarzy i innych artystów. Omów zagadnienie na wybranych 8. Tatry w literaturze i malarstwie młodopolskim. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 9. Powstanie listopadowe w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł. 10. Miasto jako bohater literatury i malarstwa pozytywistycznego. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł. 11. Holokaust jako temat literacki i filmowy. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 12. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie młodopolskim. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 13. Wizja Sądu Ostatecznego literaturze i sztuce młodopolskiej i współczesnej. 14. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, interpretując wybrane dzieła.
15. Obrazy zbrodni i zbrodniarza w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. Tematy opracowały: Agnieszka Wyrwich-Kosela Małgorzata Łaciak