3. STREFA PŁATNEGO PARKOWANIA (SPP) W LESZNIE Strefa płatnego parkowania w Lesznie powstała na podstawie uchwały Rady Miasta w listopadzie 1991 roku. Opłaty były początkowo pobierane przez parkingowych, a od stycznia 2002 roku zaczęły funkcjonować pierwsze parkomaty. Strefa obejmuje obszar ograniczony alejami Jana Pawła II i Krasińskiego oraz ulicami Marcinkowskiego, pl. Kościuszki, Ofiar Katynia, Niepodległości i Dąbrowskiego (bez tych ulic) oraz leŝące poza tym obszarem ulicę Skarbową, część ulicy Słowiańskiej oraz parking na pl. Kościuszki są to obszary określone w niniejszym opracowaniu jako 1, 2, 3, 4 i częściowo 5. W strefie funkcjonują automaty parkingowe dwóch typów pierwszy na pl. Metziga, drugi na pozostałym obszarze. Liczbę mieszkańców SPP i rejonów jej ewentualnego poszerzenia, którzy przekroczyli 18 rok Ŝycia, podaje, z podziałem na obszary, tabela 3.1. W SPP jest zarejestrowanych około 1.500 pojazdów, stąd szacunkowa wartość 1.080 pojazdów osobowych wydaje się być prawidłowym przybliŝeniem Nr obszaru Nazwa ulicy Liczba mieszkańców/ samochodów* 0s Rynek, Słowiańska (część) 390 / 110 1 Narutowicza (część), Łaziebna, Ofiar Katynia, Zakątek, Aptekarska, 1.040 / 300 Wolności, Boczna, Średnia, Więziena, Wałowa, Mała Kościańska, Grodzka, Tylna, Gołębia, pl. Powstańców 2 pl. Metziga, Szkolna, Wąska, Kościelna, Mała Kościelna, 990 / 280 Leszczyńskich, Świętokrzyska, Zielona (część), Świętojańska 3 Chrobrego, Królowej Jadwigi, Zielona (część), Wróblewskiego, 1.360 / 390 Bracka, Krótka, Niepodległości (część), al. Jana Pawła II (część), pl. Komeńskiego 4 pl. Tadeusza Kościuszki 0 5 al. Krasińskiego (część), Przemysłowa, Klonowicza, Tama Kolejowa 1.320 / 530 (część), RóŜana, gen. Grota-Roweckiego, Nowy Rynek, Matejki, Słowiańska (część), Skarbowa, Marcinkowskiego (część) 6 al. Krasińskiego (część), Śniadeckich, Berwińskich, Kurpińskiego, 1.460 / 580 Narutowicza (część), Marcinkowskiego (część), Paderewskiego, Poniatowskiego, Karasia, Słowackiego, Cicha, Korczaka, Frankiewicza, Zacisze, Opalińskich 8 Dąbrowskiego, Niepodległości (część), Prochownia, al. 21 5.350 / 2.140 Października (część), Sikorskiego, Wojska Polskiego, Dowbora- Muśnickiego, Zwycięstwa, Bohaterów Westerplatte, Jagiellońska 10 Lipowa (część), Starozamkowa, 17 Stycznia (część), Poplińskiego, 1.200 / 480 Sienkiewicza (część), Ułańska, Racławicka, al. Jana Pawła II (część) 11 Norwida, Tama Kolejowa (część), Obrońców Lwowa 40 / 20 Razem obecna Strefa Płatnego Postoju 3.780 / 1.080 Razem 10.340 / 4.830 Pominięto obszary dla których nie uzyskano danych (obszary nieplanowane do ewentualnego rozszerzenia SPP) *Liczba samochodów osobowych została oszacowana na podstawie liczby mieszkańców, przyjmując na 3,5 samochodu osobowego na mieszkańca SPP powyŝej 18 lat, 2,5 samochodu osobowego na mieszkańca obszarów poza SPP powyŝej 18 lat i 1,5 samochodu osobowego na mieszkańca starszego niŝ 18 lat z obszarów peryferyjnych Tabela 3.1 Liczba mieszkańców i szacowana liczba samochodów osobowych na analizowanym obszarze. W SPP wyznaczono 36 kopert inwalidzkich, przy czym uznaje się, Ŝe jeŝeli samochód inwalidy stoi obok koperty, to znaczy Ŝe miejsce na kopercie było zajęte i uznaje się ten postój 26
jako postój na kopercie. Dostawy do sklepów są w praktyce (przepisy nie dają immunitetu, natomiast faktycznie dostawcy nie są karani za nieopłacony postój na czas wyładunku) na czas rozładunku zwolnione z uiszczania opłaty parkingowej, przy czym zakłada się, Ŝe powinny one odbywać się przed 11-tą lub po 18-tej. Pozostali kierowcy, o ile nie wykupili abonamentu, są zobowiązani opłacić parking w parkomacie o ile parkują w godzinach 10-18 w dni powszednie lub w godzinach 10-14 w nieświąteczne soboty. Ceny za parkowanie kształtują się następująco: - minimalna opłata za postój (½ godziny) wynosi 1,0 zł, - za kaŝde kolejne 3 minuty trzeba dopłacić 0,1 zł, z uwzględnieniem progresji, - godzinny postój kosztuje 2 zł, dwugodzinny 4,2 zł, trzygodzinny 6,6 zł, czterogodzinny 8,6 zł, za kaŝdą kolejną godzinę kolejne 2,0 zł, - kara za przekroczenie czasu postoju wynosi 20,0 zł, a za nieopłacony postój 50,0 zł, - abonament mieszkańca (dotyczy tylko ulicy dla której został wykupiony) kosztuje 30 zł na miesiąc (za kolejne samochody 10 zł na miesiąc), przy czym moŝna wykupić abonament na mniejszą lub większą liczbę dni cena dziennego abonamentu mieszkańca wynosi więc 1,0 zł, a więc tyle ile koszt półgodzinnego postoju, - abonament dla innych kierowców (pozwala na parkowanie na terenie całej SPP) kosztuje 150 zł na miesiąc (za kolejne samochody 50 zł na miesiąc), a więc 5 zł dziennie (odpowiada to 2 godzinom i 27 minutom parkowania). Zmiany cen postoju opłacanego w automatach i cen abonamentu pokazuje tabela 3.2 i wykres 3.1: Opłata za parkowanie Czas parkowania ½ h 1 h 2 h 3 h 4 h 5 h 6 h 7 h dzień Am Ai IX 1991 X 1994 6 00-18 00,30,60,90,90 1,20 1,20 1,20 1,50 1,80 --- 20,00 XI 1994 XII 1994 6 00-18 00,30,60,90,90 1,20 1,20 1,20 1,50 1,80 --- 20,00 I 1995 XII 1995 6 00-18 00,50 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 10,00 20,00 75,00 I 1996 XII 1996 8 00-18 30,60 1,20 2,40 3,60 4,80 6,00 7,20 8,40 12,60 24,00 90,00 I 1997 XII 1997 8 00-18 30,70 1,40 2,80 4,20 5,60 7,00 8,40 9,80 14,70 28,00 105,00 I 1998 XII 1998 8 00-18 30,80 1,60 3,20 4,80 6,40 8,00 9,60 11,20 16,80 32,00 120,00 I 1999 XII 1999 8 00-18 30,90 1,80 3,60 5,40 7,20 9,00 10,80 12,60 18,90 36,00 135,00 I 2000 XII 2001 8 00-18 30 1,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 21,00 40,00 150,00 I 2002 XII 2003 8 00-18 00 1,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 20,00 40,00 150,00 I 2004 VII 2004 10 00-18 00 1,00 2,00 4,20 6,60 8,60 10,60 12,60 14,60 16,60 40,00 150,00 Od VIII 2004 10 00-18 00 1,00 2,00 4,20 6,60 8,60 10,60 12,60 14,60 16,60 30,00 150,00 Am miesięczny koszt abonamentu mieszkańca; Ai miesięczny koszt abonamentu innego 1. od I 1996 opłaty za parkowanie obowiązują równieŝ w soboty od 10 00 do 14 00. 2. do XII 2001 opłata za parkowanie była prowadzona przez bileterów. Od I 2002 do VII 2004 na Pl. Metziga parkowanie było opłacane w parkomatach, a w pozostałej części strefy u bileterów. Od VIII 2004 opłaty za parkowanie w całej strefie są pobierane przez parkomaty. 3. od VIII 2004 abonament za kolejne pojazdy jest zmniejszony do 1/3 ceny abonamentu za pierwszy pojazd. Tabela 3.2. Ceny za parkowanie w Strefie Płatnego Postoju w Lesznie 27
25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 IX 1991 - XII 1994 6:00-18:00 I 1995 - XII 1995 6:00-18:00 I 1996 - XII 1996 8:00-18:30 I 1997 - XII 1997 8:00-18:30 I 1998 -XII 1998 8:00-18:30 I 1999 - XII 1999 8:00-18:30 I 2000 - XII 2001 8:00-18:30 I 2002 - XII 2003 8:00-18:00 I 2004 - VII 2004 8:00-18:00 Od VIII 2004 10:00-18:00 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 0,0 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0 8,5 9,0 9,5 10,0 10,5 11,0 11,5 12,0 12,5 Rys. 3.1 Ceny za parkowanie w Strefie Płatnego Postoju w Lesznie Opłaty dodatkowe egzekwuje się tylko od kierowców parkujących zgodnie z przepisami na kierowców parkujących niezgodnie z prawem nakładane są mandaty. Kierowcy pojazdów, którzy nieopłacili postoju dostają wezwanie do zapłaty wkładane za szybę (takie wezwanie jest z punktu widzenia prawa uznawane za nieefektywne, gdyŝ nie ma dowodu Ŝe kierowca je odebrał); jednocześnie robione jest zdjęcie pojazdu. W razie braku zgłoszenia się kierowcy ustala się adres właściciela pojazdu i tam wysyła się wezwanie do zapłaty. JeŜeli upomnienie to nie przynosi efektu, sprawa jest kierowana na administracyjną ścieŝkę egzekwowania zapłaty. Tabela 3.3 i wykres 3.2 pokazują stan egzekucji opłat za parkowanie na dzień 30.05.2008. Procent wystawionych wezwań zapłaty 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2007 2006 2005 2004 2003 2002 Zapłacone Zapłacone bez upomnienia Zapłacone po upomnieniu Niezapłacone Niezpłacone w windykacji Egzekucja administracyjn a Rys. 3.2 Dynamika realizacji wezwań do zapłaty za nieopłacony postój w SPP 28
Liczba wezwań: Postoje nieopłacone w roku 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2002-2007 Ogółem, w tym: 4025 2582 6391 5286 4804 5025 28113 1 Spraw zakończonych, w tym: 3848 2343 4961 3563 2368 2343 19426 1.1 bez upomnienia 1869 1044 2654 2149 2027 2227 11970 1.2 po upomnieniu 1979 1299 2307 1414 341 116 7456 2 Spraw niezakończonych, w tym: 177 239 1430 1723 2436 2682 8687 2.1 nie objętych windykacją, w tym: - 4 35 119 1620 2352 4130 2.1.1 bez ustalenia nazwiska - 4 13 45 61 2177 3730 2.2 objętych windykacją, po upomnieniu, 177 235 1395 1604 816 330 4557 Oddanych do egzekucji administracyjnej 1039 896 517 177 17-2646 Tabela 3.3a. Egzekucja opłat za parkowanie w SPP wartości bezwzględne. Liczba wezwań (ogółem = 100%) Postoje nieopłacone w roku [%] 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2002-2007 1 Spraw zakończonych, w tym: 96 91 78 67 49 47 69 1.1 bez upomnienia 46 40 41 41 42 44 42 1.2 po upomnieniu 49 50 36 27 7 2 27 2 Spraw niezakończonych, w tym: 4 9 22 33 51 53 31 2.1 nie objętych windykacją, w tym: - - 1 2 34 47 15 2.1.1 bez ustalenia nazwiska - - - 1 1 43 13 2.2 objętych windykacją, po upomnieniu, 4 9 21 30 17 6 16 Oddanych do egzekucji administracyjnej 26 35 8 3 - - 9 Tabela 3.3b. Egzekucja opłat za parkowanie w SPP wartości odniesione do ogółu wystawionych wezwań do zapłaty. Z wykresów i tabel egzekucji opłat za parkowanie moŝna wnioskować, Ŝe 40-50% kierowców reguluje naleŝność bez dodatkowych wezwań. Samo wezwanie motywuje dodatkowe niecałe 10% kierowców do uiszczenia opłat, w pozostałych przypadkach pozostaje procedura administracyjna. Skuteczność egzekucji opłat osiąga zadowalający poziom 90 % dopiero w 5 roku od momentu wystawienia pierwszego (wkładanego w wycieraczkę) wezwania zapłaty, przy czym dopiero po 2 latach moŝna uznać pierwsze postępowania administracyjne za skuteczne. Wieloletnią skuteczność egzekucji moŝna natomiast uznać za bardzo dobrą nie występują sytuacje w których opłata nie została w końcu uiszczona lub takie sytuacje są sporadyczne. Abonament na parkowanie w SPP moŝna wykupić na dowolny okres w cenie obliczanej jako iloraz ceny miesięcznej do liczby dni abonamentowych; w rezultacie zdarzają się osoby wykupujące np. kilka abonamentów od poniedziałku do piątku; w większości sytuacji abonamenty wykupywane są jednak na długie okresy, ze średnim czasem ponad 1 miesiąca. W 2007 roku sprzedano 1990 sztuk abonamentów dla mieszkańców i 393 sztuki abonamentów dla innych osób, co daje średnie obciąŝenie SPP około 270 pojazdami. Rozkład zakupów abonamentu z podziałem abonamentu mieszkańców na poszczególne ulice pokazuje wykres 3.3, a szacowany na tej podstawie udział samochodów z opłaconym abonamentem tabela 3.4. Największe zakupy abonamentów występują w październiku, co moŝna tłumaczyć okresem po powrocie z wakacji oraz w styczniu, marcu, maju i listopadzie, co moŝna tłumaczyć wykupywaniem abonamentu na 2 miesiące. Mała liczba abonamentów letnich wskazuje, Ŝe szacunki dotyczące liczby samochodów abonamentowych naleŝy w okresie niewakacyjnym zwiększyć o około 10%. 29
250 Liczba wykupionych abonamentów 200 150 100 50 1 dzielnica Ŝydowska 2 Pl. Metziga i Leszczyńskich 3 Chrobrego i Kr. Jadwigi 4 Pl. Kościuszki 5 Skarbowa i Słowiańska 6 abonament ogólny razem mieszkańcy razem Obszar 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII miesiące Rys. 3.3 Liczba wykupionych abonamentów mieszkańców SPP z podziałem na strefy i liczba wykupionych abonamentów innych w 2007 roku Liczba wykupionych abonamentów w 2007 r. Szacunkowa liczba samochodów z wykupionym abonamentem 1. Dzielnica Ŝydowska 534 70 1. Gabriela Narutowicza 231 30 2. Pl. dra Jana Metziga 223 30 2. Kościelna 186 20 2. Leszczyńskich 155 20 2. Zielona 78 10 Szacunkowy udział mieszkańców z abonamentem 31 % 24 % 3. Bolesława Chrobrego 309 40 13 % 3. Królowej Jadwigi 79 10 4. Pl. Tadeusza Kościuszki 7 1 3 % 5. Skarbowa 6 1 40 % 5. Słowiańska 169 20 Abonament inny 393 50 Tabela 3.4. Szacunkowa liczba samochodów z wykupionym abonamentem SPP w 2007 roku. W Strefie Płatnego Parkowania obserwuje się obecnie syndromy przewagi popytu parkujących nad podaŝą miejsc są to niezgodne z prawem parkowanie obok wyznaczonych miejsc oraz jazdy w poszukiwaniu wolnego miejsca. 30