Zakłócenie funkcji znaku towarowego jako przesłanka naruszenia praw do znaków towarowych w świetle orzecznictwa TSUE wątpliwości i perspektywy Dr Łukasz Żelechowski Uniwersytet Warszawski
Funkcja podstawowa znaku towarowego Funkcja oznaczenia pochodzenia Zagwarantowanie konsumentowi (lub innemu końcowemu odbiorcy towaru) tożsamości pochodzenia towaru oznaczonego danym znakiem towarowym, przez umożliwienie mu, bez jakiegokolwiek niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd, odróżnienia tego towaru lub usługi od towarów lub usług mających inne pochodzenie (Hoffmann-La Roche, C-102/77; Arsenal, C-206/01).
Pozostałe funkcje znaku towarowego Funkcja jakościowa (gwarancyjna) Funkcja reklamowa Funkcja komunikacyjna Funkcja inwestycyjna W świetle orzecznictwa TSUE polegać ma ona na stosowaniu znaku towarowego przez uprawnionego w celu uzyskania lub utrzymania reputacji mogącej przyciągać lub przywiązać do niego konsumentów. Zakłócenie możliwości stosowania znaku towarowego w powyższych celach stanowić ma naruszenie tej funkcji (zob. Interflora, C-323/09, pkt 60-64)
Ewolucja modelu prawnej ochrony funkcji znaku towarowego do czasu przyjęcia podejścia funkcjonalnego Ochrona funkcji podstawowej ochrona w granicach ryzyka wprowadzenia w błąd Rozszerzona ochrona znaków renomowanych (art. 5 ust. 2 DYR.) Odrębna przesłanka: tradycyjnie rozumiane używanie w celu odróżniania własnych towarów i usług od towarów i usług innych przedsiębiorstw ze względu na kryterium pochodzenia (art. 5 ust. 5 DYR.)
Postacie naruszenia prawa do znaku towarowego w świetle art. 5 dyrektywy 2008/95 Podwójna identyczność (art. 5 ust. 1 lit. a DYR.) Przypadki związane z ryzykiem wprowadzenia w błąd (art. 5 ust. 1 lit. b DYR.) Rozszerzona ochrona znaków renomowanych (art. 5 ust. 2 DYR)
Przypadek podwójnej identyczności test zakłócenia funkcji znaku towarowego w orzecznictwie TSUE wyłączne prawo przewidziane w art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy 89/104 zostało przyznane właścicielowi znaku, aby umożliwić mu ochronę jego szczególnych interesów jako właściciela tego znaku, tzn. umożliwić mu zadbanie o to, aby znak ten mógł spełniać właściwe mu funkcje, oraz że wykonywanie tego prawa winno być w rezultacie zastrzeżone dla przypadków, w których używanie oznaczenia przez osoby trzecie wpływa lub może negatywnie wpływać na pełnione przez znak funkcje ( ). Wspomniane powyżej funkcje obejmują nie tylko podstawową funkcję znaku towarowego, jaką jest zagwarantowanie konsumentom wskazania pochodzenia towarów lub usług, lecz również inne jego funkcje, w szczególności funkcję polegającą na zagwarantowaniu jakości tych towarów lub usług czy też funkcje komunikacyjną, inwestycyjną lub reklamową (L Oréal, C-487/07; pkt 58)
Pojęcie używania w charakterze znaku towarowego w świetle orzecznictwa TSUE Osoba trzecia musi używać tego oznaczenia jako znaku towarowego, czyli używanie tego oznaczenia przez osobę trzecią wpływa lub może wpływać na pełnione przez znak funkcje (UDV North America, C-62/08, pkt 42).
Podejście funkcjonalne a pozostałe przypadki naruszeń Naruszenia wymagające wykazania ryzyka wprowadzenia w błąd (art. 5 ust. 1 lit. b DYR) ochrona funkcji oznaczenia pochodzenia (O2 Holdings Limited, C-533/06, pkt 57; L'Oréal, C-487/07, pkt 59) Rozszerzona ochrona znaków renomowanych (art. 5 ust. 1 lit c DYR) głównie ochrona funkcji reklamowej
Test zakłócenia funkcji znaku towarowego - wątpliwości
Test zakłócenia funkcji znaku towarowego - wątpliwości Nadmiernie szerokie ujęcie zakresu ochrony przy jednoczesnej nieostrości granic tego zakresu Zarzut natury systemowej stosunek art. 5 ust. 1 lit. a) DYR do art. 5 ust. 2 DYR Brak proporcjonalnych ograniczeń (safeguards) tak szerokiego zakresu ochrony Płynność granic między identycznością i podobieństwem oznaczeń
Perspektywy projekt zmian w dyrektywie 2008/95
Art. 10 ust. 1 lit. a) DYR Przesłanka ochrony w razie podwójnej identyczności: używanie oznaczenia identycznego wpływa lub może wpływać na funkcję znaku towarowego jako instrumentu gwarantującego konsumentom pochodzenie towarów lub usług.
Rozszerzenie otwartego katalogu działań zakazanych (art. 10 ust. 3 DYR) Używanie oznaczenia jako nazwy handlowej lub firmy lub części nazwy handlowej lub firmy (pkt d) Używanie oznaczenia w reklamie porównawczej w sposób sprzeczny z dyrektywą 2006/114/WE (pkt f) Działania eksportera (ust. 4) Towary w tranzycie (ust. 5) Możliwość wystąpienia z roszczeniem słownikowym (art. 12)
Zmiany w katalogu ograniczeń prawa do znaku towarowego (art. 14) Używanie w obrocie handlowym, własnego nazwiska lub adresu (już nie dotyczy nazwy osoby prawnej); Używanie oznaczeń nieodróżniających i opisowych Używanie informacyjne (referencyjne) Ogólna przesłanka: zgodność używania z uczciwymi praktykami w handlu i przemyśle
Brak zmian w art. 10 ust. 7 DYR (obecny art. 5 ust. 5 DYR) Ustępy 1, 2, 3 i 6 4 nie mają wpływu na przepisy obowiązujące w państwach członkowskich dotyczące ochrony przed używaniem oznaczenia w celach innych niż odróżnienie towarów lub usług, jeżeli używanie tego oznaczenia bez właściwego powodu przyniosłoby nieuzasadnioną korzyść lub byłoby szkodliwe dla odróżniającego charakteru lub renomy znaku towarowego.
Punkty do dyskusji Czy całkowite wyłączenie ochrony poza funkcją pochodzenia w razie podwójnej identyczności jest trafnym rozwiązaniem? Jaka jest relacja normy ograniczającej ochronę w razie podwójnej identyczności (art. 10 ust. 2 lit a DYR) do nowych form używania wskazanych w art. 10 ust. 3? Czy zapewnione będą dostateczne ograniczenia zakresu prawa wyłącznego (np. użycie znaku towarowego w satyrze, parodii, krytyce)?
Pytania
Dziękuję za uwagę!