STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH dla obszarów specjalnej ochrony (OSO), proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (pozw), obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) oraz specjalnych obszarów ochrony (SOO) 1. IDENTYFIKACJA OBSZARU 1.1. TYP 1.2. KOD OBSZARU C P L C 0 2 0 0 0 1 1.3. NAZWA OBSZARU Karkonosze 1.4. DATA OPRACOWANIA 1.5. DATA AKTUALIZACJI 2 0 1 4 0 6 2 0 1 4 0 6 R R R R M M R R R R M M 1.6. INSTYTUCJA LUB OSOBA OPRACOWUJĄCA FORMULARZ: Nazwisko/Instytucja: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Adres: ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa Adres e-mail: kancelaria@gdos.gov.pl 1.7. DATY WYZNACZENIA I KLASYFIKACJI OBSZARU Data zaklasyfikowania obszaru jako OSO: 2 0 0 7 1 0 R R R R M M Odniesienie do krajowego aktu prawnego wyznaczającego OSO: Rozp. Ministra Środowiska z dnia 05.09.2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie OSO Natura 2000 Data zaproponowania obszaru jako OZW: 2 0 0 4 0 4 R R R R M M Data zatwierdzenia obszaru jako OZW ( ): 2 0 0 8 0 2 R R R R M M Data zaklasyfikowania obszaru jako SOO: R R R R M M Odniesienie do krajowego aktu prawnego wyznaczającego SOO: Nie wydano rozporządzenia Wyjaśnienia ( *): Pole opcjonalne, data zatwierdzenia jako OZW (data przyjęcia odpowiedniej listy unijnej) przez DG ds. Środowiska 1
2. POŁOŻENIE OBSZARU 2.1. POŁOŻENIE CENTRALNEGO PUNKTU OBSZARU Długość geograficzna Szerokość geograficzna 15.7586 50.7602 2.2. POWIERZCHNIA OBSZARU [ha]: 18578.63 0.0 2.3. OBSZAR MORSKI [%] 2.4. DŁUGOŚĆ OBSZARU [km] 2.5. REGION ADMINISTRACYJNY KOD I NAZWA Kod poziomu NUTS 2 Nazwa regionu P L 5 1 Dolnośląskie 2.6. REGION BIOGEOGRAFICZNY Alpejski % Borealny % Śródziemnomorski % Atlantycki % x Kontynentalny 100 % Panoński % Czarnomorski % Makaronezyjski % Stepowy % Dodatkowe informacje na temat regionów morskich Morski atlantycki % Morski śródziemnomorski % Morski czarnomorski % Morski makaronezyjski % Morski bałtycki % Pole opcjonalne, wyjaśnienia można podać np. w odniesieniu do dat zaklasyfikowania lub objęcia formami ochrony obszarów składających się z pierwotnie odrębnych OSO lub OZW Jeśli obszar jest zlokalizowany w większej liczbie regionów niż jeden, należy podać (opcjonalnie) wartość procentową pokrycia w odniesieniu do danego regionu Wskazanie regionów morskich wynika z przyczyn praktycznych/technicznych i dotyczy tych państw członkowskich, w których jeden lądowy region biogeograficzny graniczy z dwoma regionami morskimi 2
3. INFORMACJA PRZYRODNICZA 3.1. TYPY SIEDLISK PRZYRODNICZYCH WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE OBSZARU I OCENA ZNACZENIA OBSZARU DLA TYCH SIEDLISK 3
PF (forma priorytetowa siedliska): NP (zanik siedliska): Pokrycie: Jaskinie: Jakość danych: dla typów siedlisk, które mogą mieć zarówno formę priorytetową jak i niepriorytetową (6210, 7130, 9430), należy wpisać x w kolumnie PF celem wskazania formy priorytetowej. jeśli dany typ siedliska nie istnieje już na danym terenie, należy wpisać x (opcjonalnie). można wpisywać z dokładnością do wartości dziesiętnych. w przypadku siedlisk typu 8310 i 8330 (jaskinie) należy podać liczbę jaskiń, jeśli nie są dostępne szacunkowe dane na temat powierzchni. G = wysoka (np. na podstawie badań); M = przeciętna (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska (np. ogólne dane szacunkowe). 4
3.2. GATUNKI OBJĘTE ART. 4 DYREKTYWY 2009/147/WE I GATUNKI WYMIENIONE W ZAŁĄCZNIKU II DO DYREKTYWY 92/43/EWG ORAZ OCENA ZNACZENIA OBSZARU DLA TYCH GATUNKÓW 5
6
7
8
Grupa: S (wrażliwość danych): NP (zanik populacji): Typ populacji: Jednostka: Kategorie liczebności (kategoria): Jakość danych: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady. jeśli dane o gatunku są szczególnie chronione i nie mogą być udostępnione publicznie, należy wpisać tak. jeśli dany gatunek nie występuje już na danym terenie, należy wpisać x (opcjonalnie). p = osiadła, r = wydająca potomstwo, c = przelotna, w = zimująca (w przypadku roślin i gatunków niemigrujących należy użyć typu p = osiadła ). i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17 (zob. portal referencyjny). C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne wypełnić, jeżeli brak jest danych (DD), lub jako uzupełnienie informacji o wielkości populacji. G = wysoka (np. na podstawie badań); M = przeciętna (np. na podstawie częściowych danych i ekstrapolacji); P = niska (np. ogólne dane szacunkowe); DD = brak danych (kategorię tę należy stosować wyłącznie jeśli nie da się dokonać nawet szacunkowej oceny wielkości populacji w takiej sytuacji można pozostawić puste pole dotyczące wielkości populacji, jednak pole Kategorie liczebności musi być wypełnione). 9
3.3 POZOSTAŁE WAŻNE GATUNKI ROŚLIN I ZWIERZĄT (OPCJONALNIE) Gatunek Populacja w obszarze Motywacja Gat. z zał. Dyr. Wielkość Jednostka Kategoria Grupa Kod Nazwa naukowa S NP siedliskowej Pozostałe kategorie Min Max C/R/V/P IV V A B C D Grupa: Kod: S (wrażliwość danych): NP (zanik gatunku): Jednostka: Kategoria: Kategorie motywacji: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, Fu = grzyby, I = bezkręgowce, L = porosty, M = ssaki, P = rośliny, R = gady. w odniesieniu do ptaków oraz gatunków wymienionych w załączniku IV i V dyrektywy siedliskowej należy zastosować nazwę naukową oraz kod podany na portalu referencyjnym. jeśli dane o gatunku mają charakter poufny i nie mogą być udostępnione publicznie (tzw. dane wrażliwe), należy wpisać tak. jeśli dany gatunek nie występuje już na danym terenie, należy wpisać x (opcjonalnie). i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17 (zob. portal referencyjny). kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne. IV, V = gatunki z wymienionych załączników do Dyrektywy siedliskowej, A = dane z Krajowej Czerwonej Listy, B = gatunki endemiczne, C = konwencje międzynarodowe, D = inne powody. 10
4. OPIS OBSZARU 4.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU Kod Rodzaj pokrycia obszaru Pokrycie [%] N19 32,96 N23 0,12 N08 3,36 N16 3,23 N17 48,43 N10 0,93 N22 0,83 N09 2,89 N12 7,25 Całkowite pokrycie 100 % Dodatkowa charakterystyka obszaru Część ptasia: Karkonosze leżą w Sudetach zachodnich i stanowią najwyższe pasmo Sudetów (śnieżka 1602 m npm). Obszar obejmuje Karkonoski Park Narodowy. Od południa granicę Karkonoszy stanowi granica państwa; od strony północnej przylega Kotlina Jeleniogórska; od zachodu - Góry Izerskie; od wschodu - Brama Lubawska i Rudawy Janowickie. Karkonoski Rezerwat Biosfery (5575 ha), rezerwat dwustronny - polsko-czeski Karkonoski Park Narodowy (5575 ha) Część siedliskowa: Karkonosze - najwyższe pasmo górskie Sudetów zbudowane jest ze skał granitowych i metamorficznych. Na charakterystycznych, zrównanych wierzchowinach grzbietów występują murawy wysokogórskie, zarośla kosodrzewiny, wierzby lapońskiej i jarzębiny oraz subalpejskie torfowiska wysokie. Poniżej, w kotłach polodowcowych znajdują się jeziorka górskie. Lasy regla górnego to głównie bory świerkowe, mocno zdegradowane na skutek oddziaływania zanieczyszczeń powietrza. Piętro regla dolnego jest silnie przekształcone w wyniku działalności człowieka (głównie gospodarka leśna). Poza głównym grzbietem Karkonoszy, obszar obejmuje również sąsiedni Grzbiet Lasocki. 4.2. WARTOŚĆ PRZYRODNICZA I ZNACZENIE Część ptasia: W ostoi występuje co najmniej 11 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 7 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Karkonosze są jedną z 10 najważniejszych w Polsce ostoi cietrzewia, sóweczki i włochatki. Część siedliskowa: Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności. Duża liczba (23) siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG tworzy tu mozaikę, choć często nie zajmują one dużych powierzchni. Dobrze zachowane są subalpejskie i reglowe torfowiska górskie. Szczególnie cenne są także bory górnoreglowe, pokrywające znaczne powierzchnie w obszarze. Stwierdzono tu 9 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Należy również podkreślić obecność reliktów tundrowych w faunie i występowanie wielu rzadkich bezkręgowców. Znajduje się tu stanowisko endemicznego gatunku Pterostichus sudeticus oraz liczne stanowiska rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych, w tym endemicznych: Campanula bohemica i Saxifraga moschata subsp. basaltica. Rzadkie gatunki mszaków (np. Lophozia sudetica, Rhacomitrium sudeticum). Podawano stąd, jako jedno z dwóch miejsc występowania w Polsce, stanowisko Orthotrichum rogeri, jednak nie było potwierdzone od wielu lat. Znajdują się tu także, jako jedyne w Polsce, stanowiska Galium sudeticum i Pedicularis sudetica. 11
4.3. ZAGROŻENIA, PRESJE I DZIAŁANIA MAJĄCE WPŁYW NA OBSZAR Oddziaływania i działania mające duży wpływ na obszar: Ranga Istotne oddziaływania negatywne Zagrożenia Zaniei presje czyszczenie [kod] (opcjonalnie) Wewnętrzne /zewnętrzne (i/o/b) Ranga Istotne oddziaływania pozytywne Rodzaj Zanieoddziaływania czyszczenie [kod] (opcjonalnie) H G01.02 i L L04 i H H04 i L E01.03 i M G05.04 i L A03 i M D01.01 i M B i M G01 i M G02 i M G02.02 i M B b M I01 i L F04 i L L04 i L E01.03 i L D01.01 I Wewnętrzne /zewnętrzne (i/o/b) Ranga: Zanieczyszczenie: H = wysoka, M = średnia, L = niska N = stosowanie azotu, P = stosowanie fosforu/fosforanów, A = stosowanie kwasów/zakwaszanie, T = toksyczne chemikalia nieorganiczne, O = toksyczne chemikalia organiczne, X = zanieczyszczenia mieszane. i = wewnętrzne, o = zewnętrzne, b = jednoczesne. 4.4. WŁASNOŚĆ (OPCJONALNIE) TYP [%] Krajowa Wojewódzka Publiczna Lokalna (gminna i powiatowa) Inna publiczna Mieszana (własność łączna lub współwłasność państwowa i prywatna) Prywatna Nieznana 100 Suma 100 % 4.5. DOKUMENTACJA (OPCJONALNIE) Link (-i): Część ptasia: 1. Sikora A., Rhde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. 2007 Atlas rozmieszczenia ptaków legowych Polski 1985-2004 Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 2. Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010 Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym OTOP Marki 3. Zapisy poprzedniej wersji formularza SFD. Wersje historyczne dostępne w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska bądź na europejskiej witrynie internetowej http://natura2000.eea.europa.eu/ 12
Część siedliskowa: 1. Anonymus. - - - -. Atlas herpetologiczny Polski. Dbase. IOP PAN, Kraków. 2. Haitlinger R. 1976. Nietoperze Dolnego Śląska. Przegl. Zool. 20, 1: 124-134. 3. Inwentaryzacja. 1993. Dane o występowaniu nietoperzy w gminie Karpacz dostarczone przez studentów ostatnich lat. Prace magisterskie. UW, Wojew. Konserw. Przyr., Wrocław. Msc. 4. IOP PAN red. 2006-2007 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 msc, GIOŚ, Warszawa 5. IOP PAN red. 2007 Raport dla Komisji Europejskiej z wdrażania Dyrektywy Siedliskowej w zakresie dotyczącym monitoringu msc., GIOŚ, Warszawa 6. Jahn A. (red.). 1985. Karkonosze Polskie. Ossolineum, Wrocław. ss. 566. 7. Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. PAN, Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków. 8. Kokurewicz T. 1991. Materiały do chiropterofauny polskich Karkonoszy. Prace Karkon. Tow. Nauk. 53. 9. Koła W. 1986. Fitosocjologiczne i ekologiczne badania zbiorowisk naskalnych mszaków w Karkonoszach. Acta 10. Univ. Wrat., Prace Bot. 32: 1-120. 11. Krukowski M., Kwiatkowski P., Potocka J. 2000. Ginące gatunki roślin naczyniowych polskiej części Karkonoszy i Gór Izerskich według nowej klasyfikacji IUCN. Przyr. Sudet. Zach. 3: 55-64. 12. Macko S. 1952. Zespoły roślinne w Karkonoszach. Cz. 1. Karkonosze wschodnie. Acta Soc. Bot. Pol. 21: 591-683. 13. Malkiewicz A. 2001. Miernikowce (Lepidoptera: Geometridae) Karkonoszy Polskich. Przyr. Sudet. Pol. 4: 111-120. 14. Matuszkiewicz A., Matuszkiewicz J. 1967. Zespoły roślinne Karkonoskiego Parku Narodowego. Cz. 1. 15. Zbiorowiska leśne. Prace Karkon. Tow. Nauk., ser. B. 135: 1-100. 16. Narkiewicz C. 2001. Grzyby wielkoowocnikowe góry Chojnik (Karkonoski Park Narodowy) - gatunki rzadkie i zagrożone. Przyr. Sudet. Zach. 4: 65-76. 17. Sarosiek J., Sembrat K., Wiktor A. 1967. Sudety. Ser. Przyroda Polska. Wiedza Powsz., Warszawa. ss. 223. 18. Szafran B. 1961. Mchy. Inst. Bot. PAN, Warszawa. 1,2: 19. Szkudlarek R., Paszkiewicz R. 1999. Zimowe stanowiska rzadkich gatunków nietoperzy w Sudetach Zachodnich. 20. Przyr. Sudet. Zach. 2: 83-88. 21. Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Gubańska A. 2002. Zimowe spisy nietoperzy w południowozachodniej Polsce w latach 1992-1998. Nietoperze. 3. 22. Szkudlarek R., Paszkiewicz R., Hebda G., Gottfried T., Cieślak M., Ruszlewicz A. 2002. Atlas rozmieszczenia nietoperzy w południowo-zachodniej Polsce - stanowiska zimowe. Nietoperze. 3. 23. Świerkosz K. 1994. Zbiorowiska roślinne Góry Chojnik - eksklawy Karkonoskiego Parku Narodowego. Parki Nar. Rez. Przyr. 13.2: 37-53. 24. Świerkosz K. 1995. Flora Chojnika (Karkonoski Park Narodowy) na tle terenów przyległych. Parki Nar. Rez. Przyr. 14(4): 23-43. 25. Świerkosz K. 1995. Ochrona zbiorowisk roślinnych pogórza i dolnych partii regla w Karkonoskim Parku 26. Narodowym. Chrońmy Przyr. Ojcz. 51 (6): 16-25. 5. STATUS OCHRONY OBSZARU (OPCJONALNIE) 5.1. ISTNIEJĄCE FORMY OCHRONY NA POZIOMIE KRAJOWYM I REGIONALNYM: Kod Pokrycie [%] Kod Pokrycie [%] Kod Pokrycie [%] P L 0 1 0 2 9 P L 0 4 0 0 9 13
5.2. POWIĄZANIE OPISANEGO OBSZARU Z INNYMI FORMAMI OCHRONY: na poziomie krajowym lub regionalnym: Kod rodzaju Nazwa obszaru Rodzaj Pokrycie [%] P L 0 1 Karkonoski Park Narodowy * 0 3 0 P L 0 4 Karkonosze-Góry Izerskie * 0 0 9 na poziomie międzynarodowym: Rodzaj Nazwa obszaru Rodzaj Pokrycie [%] 1 Konwencja ramsarska 2 3 4 1 Rezerwat biogenetyczny 2 3 Europejski Dyplom Ochrony - Przyrody (Eurodiploma) Rezerwat biosfery - Konwencja barcelońska - Konwencja bukaresztańska - Rezerwat biosfery UNESCO MAB Obszar z listy światowego - dziedzictwa UNESCO HELCOM - OSPAR - Morski obszar chroniony - Inne - 5.3. Inne informacje dotyczące form ochrony w obszarze 14
6. ZARZĄDZANIE OBSZAREM 6.1. ORGAN LUB ORGANY ODPOWIEDZIALNE ZA ZARZĄDZANIE OBSZAREM Organ: Karkonoski Park Narodowy Adres: Polska Chałubińskiego 23 58-570 Jelenia Góra Adres e-mail: sekretariat@kpnmab.pl Organizacja: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu Adres: Polska plac Powstańców Warszawy 1 50-153 Wrocław Adres e-mail: sekretariat@rdos.wroclaw.pl 6.2. PLAN(-Y) ZARZĄDZANIA Aktualny plan zarządzania istnieje: Tak Nazwa: Link: Nie, ale jest w przygotowaniu X Nie 6.3. DZIAŁANIA OCHRONNE (OPCJONALNIE) 15
7. MAPA OBSZARU Nr Inspire ID: Mapa załączona jako plik PDF w formacie elektronicznym (opcjonalnie) X Tak Nie Odniesienie/a do oryginalnej mapy wykorzystanej przy digitalizacji granic elektronicznych (opcjonalnie) PL.ZIPOP.1393.N2K.PLC020001 16