Jedyne pismo polskie w Brazylii



Podobne dokumenty

!*,!- "!#$% ##, %*., )*#.!)+-/ 3 &. )*#.) +*!$.,2-/,. *, 4!$. ),5 03, ),5 *!,+), *!%,) &,)*#% *# +#.% *-# *% %!)*#%%-/

Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa...

Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu

,-. )!!!! /0. )(! 1 !.! $#)&$&'()*+&">'-&#$#." 4"&'%,,%)&%$)+$) 3 &.&

Ruciski i Wspólnicy Kancelaria Audytorów i Doradców Sp. z o.o.

Dz.U nr 119 poz. 575 OBWIESZCZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ

Krzyżówka

KONSTYTUCJA 3 MAJA 1791

225. Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3 Maja

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

Uroczystości nadania tytułu bazyliki mniejszej Sanktuarium Królowej Męczenników

Kiedy piszę ten artykuł, zaczęło się właśnie majowe świętowanie. W Polsce jest to szczególna tradycja i ważne wydarzenie.

Spis treści. Słowo Biskupa Płockiego... 5 Ks. H. Seweryniak, Od Redaktora... 9

)*#"#+!,-,$./%01234!!#5#34!,4&''678'79 %4:3!,+#;/%3,$#3<#%!,!2,"")5*, = #$)!*<">)/%%?4@3#*5)2#$,4;!,

$%&'()* +#",+#-&(+.+,/0)1&'&!.(2&32)&'4&!)'!+&564&32)*%& 4)*()7' 8# +! 9 )*4()-99" #& &'&!.: (2, &32):! +#;&2*53< =*

A.D Rok Jubileuszu 30-lecia powstania naszej parafii

Stowarzyszenie Naukowe Polska w Świecie w swoich celach statutowych nawiązuje do

'!(!) * ") +"!,-!(!). / 0 1 2" 0 &! 1-3 4! &- ) 1 3"!( & 56!7! -!!+ 8! 1 & ) 1. 5 &:0 ) 1 3$" 7!) )!)" 1&

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Jaworznie. z dnia 3 listopada 2015 r.

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża

Nentech S.C. Karol Szambelaczyk!ukasz Weber ul. Powstaców Wielkopolskich 24 Wrzenia Tel ,

ANNO DOMINI luty - I piątek miesiąca. 2 luty - sobota - Uroczystość Ofiarowania Pańskiego - MB Gromnicznej. 1 marzec - I piątek miesiąca

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro.

VIII Mistrzostwa Polski Liturgicznej Służby Ołtarza w Piłce Nożnej Halowej o Puchar KnC

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej na semestr letni roku akademickiego 2011/2012

CHWILA WSPOMNIEŃ WIZYTY PASTERZY BIAŁOSTOCKICH W NASZEJ SZKOLE

Jubileuszowa sesja historyczna z okazji 100-lecia Parafii w Choroniu

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

Modlitwa za Służbę Celną z udziałem Celników na Jasnej Górze!

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań

MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Pielgrzymki na Jasną Górę - wiara czyni cuda

PAŚ OWCE MOJE. Homilie i przemówienia Benedykta XVI wybrane w 65. rocznicę święceń kapłańskich

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim.

Mater Ecclesiae MARYJA MATKĄ CHRYSTUSA, KOŚCIOŁA I KAŻDEGO CZŁOWIEKA REDEMPTORIS MATER. czytaj dalej MATKA KOŚCIOŁA

GRUDZIEŃ W ŻYCIORYSIE BŁ. JERZEGO MATULEWICZA

Powstanie, rozwój i śmierć marianów 309 SPIS TREŚCI

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej rok akademicki 2015/2016. Luty 2016 r.

Konstytucja 3 Maja z 1791 roku była jedną z najważniejszych ustaw w Polsce. Była ona drugą konstytucją w świecie - po Konstytucji Stanów

Kto Ty jesteś Polak mały jaki znak Twój Orzeł Biały...

! #$%&'(&) Jubileusz Jutrzenki. Muzyczny upominek. Nocka Star Wars. W ramach projektu UE. II Wyścig Naleśnikowy *+,-./01 201,

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO na lata

KONSTYTUCJA 3 MAJA 1791

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

Kazanie na uroczystość ustanowienia nowych animatorów. i przyjęcia kandydatów do tej posługi.

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

!!" % & $ ( # # ( ( # ( ( TalentowiSKO talenty dodajemy, mnoīymy, potċgujemy. TalentowiSKO@bankbps.pl tel TalentowiSKO.

Kardynał August HLOND

PEREGRYNACJA RELIKWII ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II

w każdy piątek Wielkiego Postu 22 Marzec: Dzie ń Skupienia dla Związku Podhalan Ameryki Północnej. Wieczerzy Pańskiej:

ŚWIATYNIA OPATRZNOŚCI BOŻEJ OTWARTA

Stowarzyszenie Naukowe Polska w Świecie w swoich celach statutowych nawiązuje do

Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu

"Słowa nad trumną Prymasa Polski" - list Jana Pawła II do Polaków z okazji uroczystości pogrzebowych kard. Stefana Wyszyńskiego

Wierni, którzy nawiedzą Sanktuarium Bł. Jana Pawła II w uroczystość tytularną, 22 października, mogą uzyskać odpust zupełny pod zwykłymi warunkami.

Program peregrynacji relikwii św. Jana Pawła II w Oddziale Okręgowym w Olsztynie w dniach września 2015 roku

KOSZTY WYPŁAT ŚWIADCZEŃ

Rok XIV VI czerwca IX Niedziela Zwykła. Pan wieczernik przygotował zwrotki 1-2, 4-5 Pójdź do Jezusa Wszystko Tobie

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2019 r.

Święto Patrona 2014 r.

Kalendarium Osoba odpowiedzialna Telefon/ kontaktowy Eugeniusz Bądzyński (022) Mirosław Łąkowski. i godzina.

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej rok akademicki 2016/2017. Luty 2017 r.

Stefan Wyszyński (ur. 3 sierpnia 1901 w Zuzeli, zm. 28 maja 1981 w Warszawie) polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny lubelski w latach

SCHEMAT KALENDARZA LITURGICZNEGO NA ROK PAŃSKI 2013 STYCZEŃ

SZKOŁA POLSKIEJ KULTURY I TRADYCJI DLA POLONII Z BRAZYLI (II EDYCJA)

SCHEMAT KALENDARZA LITURGICZNEGO NA ROK PAŃSKI 2014 STYCZEŃ

GAZETKA SZKOLNA NR R.

Druhny i Druhowie! Drodzy Przyjaciele! Zawierzenie Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej Najświętszej Maryi Pannie

1 z :17

Spis treści MARYJNE I HAGIOGRAFICZNE. Kazanie do Mszy Świętej o NMP z Wieczernika Kazanie na nabożeństwo do Matki Bożej Pocieszenia...

DROGA KRZYŻOWA TY, KTÓRY CIERPISZ, PODĄŻAJ ZA CHRYSTUSEM

osobowy rzeczowy geograficzny miary

Zachęcamy do wpisywania się do Księgi Życia, która wyłożona jest przed żłóbkiem.

2. W kalendarzu liturgicznym w tym tygodniu:

Tekst zaproszenia. Rodzice. Tekst 2 Emilia Kowal. wraz z Rodzicami z radością pragnie zaprosić

2006 rok. DATOWNIKI JEDNODNIOWE. rys. wizerunek Bazyliki w Watykanie, gołąbek pokoju i tekst : JAN PAWEŁ II I ROCZNICA ŚMIERCI.

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej

1 Mało znane litanie do Świętych

Scenariusz lekcji. kształcenia z języka polskiego i religii

KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014

U SW. BARTŁOMIEJA W MIERZESZYNIE

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk

%" %#'$ &! 2 <3> ! #% ! 2?3@ ?:3;<< # 2 A9 ;@< A8 99 $ A9 ;@< A8 :A " 7 # 2 9# & ;8 & # A

Jan Paweł II JEGO OBRAZ W MOIM SERCU

Albowiem te s wielkanocne uroczystoci

HARMONOGRAM obchodów świąt państwowych i lokalnych w 2017roku

EP io default website

OGŁOSZENIE Maj jest miesiącem nabożeństw majowych. Zachęcamy dziecin do udziału w majówkach.

Wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie umiem. 35 lat NSZZ Solidarność i 34 rocznica ogłoszenia stanu wojennego

Nowenna do Chrystusa Króla Autor: sylka /04/ :21

ŚLADAMI MAZURKA DĄBROWSKIEGO

Transkrypt:

Jedyne pismo polskie w Brazylii Słowo rektora Czcigodni Księża, Drogie Siostry, Szanowni przedstawiciele społeczności polonijnej Otrzymujecie kolejny numer naszego Echa. Spodziewam się, że spotkacie na jego łamach artykuły, które Was zainteresują, a może nawet pobudzą do chęci napisania swoich spostrzeżeń z terenu Waszej działalności czy posługi we wspólnocie wiary lub społeczności polonijnej Chciałbym zwrócić Waszą uwagę na rozważanie J. E. Biskupa Jana Wilka, OFMConv. ordynariusza diecezji Anápolis w stanie Goiás na temat polskiego Święta Narodowego - 3 Maja. Warto zapoznać się z tekstem ks. Kazimierza Długosza SChr opisującego tradycję poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny wśród Polonii brazylijskiej, a konkretnie opis święconki w parku Papieża Jana Pawła II w Kurytybie. Publikujemy dwa teksty poświęcone śp. ks. Benedyktowi Grzymkowskiemu SChr autorstwa: prof. Mariana Kawki z Uniandrade i dr Renaty Siudy-Ambroiziak z Uniwersytetu Warszawskiego. Zachęcamy młodzież polonijną z Kurytyby i okolic do udziału w spotkaniu z młodzieżą z Polski w dniu 19 lipca br. w parku Papieża Jana Pawła II. Prezentujemy dwie pozycje książkowe, na które warto zwrócić uwagę. Piszemy także o spotkaniu młodzieży z Polski z polonijną 19 lipca br. w parku Papieża Jana Pawła II w Kurytybie. Z okazji jubileuszu 25. lecia kapłaństwa przybliżamy sylwetkę Jubilata ks. Jana Fliga SChr, posługującego Polonii brazylijskiej od 1988 r. Wspominamy uroczystość zorganizowaną w Kurytybie z okazji r0. Rocznicy pionierskiego lotu kapitana Stanisława Skarżyńskiego. Drogi Czytelnik znajdzie również opis świętowania 50. lecia parafii św. Judy Tadeusza w Brasílii. Zamieszczamy dalszy ciąg tekstu o Kurytybie widzianej oczyma Polaka. Przypominamy o pielgrzymce duszpasterzy polonijnych do Rzymu. W końcowej części Echa publikujemy dalszy ciąg diariusza śp. ks. Franciszka Wołczańskiego. Życzę miłej lektury ks. Zdzisław Święto Narodowe 3 Maja Na treść tego święta składają się trzy zasadnicze elementy: śluby króla Jana Kazimierza, ogłoszenie Konstytucji 3 Maja i ogłoszenie Matki Bożej Częstochowskiej Królową i Patronką Narodu Polskiego. Te trzy elementy, spojone duchem wiary i miłości do Ojczyzny, czynią święto 3 Maja uroczystością kościelnopatriotyczno-narodową. 1. Śluby Jana Kazimierza W obliczu zagrożeń Ojczyzny Jednym ze sławniejszych i smutnych wydarzeń historycznych Polski jest to, które Henryk Sienkiewicz nazwał potopem. Gdy w r. 1655 Szwedzi zajęli cały kraj, a król musiał opuścić Ojczyznę, broniła się jedynie Jasna Góra, z garstką rycerstwa, ludem i zakonnikami, na czele z Ojcem Kordeckim. Oblężenie trwało od 19 listopada do 27 grudnia. W końcu przyszedł dzień zwycięstwa, które przywróciło ludowi nadzieję. Dzień zwycięstwa odniesionego cudem. To przekonanie podzielali wszyscy: lud i król Jan Kazimierz. Cudowna obrona Jasnej Góry stała się wydarzeniem symbolicznym, przywoływanym aż po nasze czasy, jako źródło nadziei, w obliczu wielkich zagrożeń Ojczyzny. Król Jan Kazimierz, jako wyraz wdzięczności za cudowne zwycięstwo, za sugestią nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Piotra Vidoniego, dnia 1 kwietnia 1656 r. przed obrazem Matki Bożej Łaskawej, w katedrze lwowskiej, złożył historyczne ślubowanie o charakterze społeczno-religijnym: Wielka Boga Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico, Ja, Jan Kazimierz, za zmiłowaniem Syna Twojego, Króla Królów, a Pana mojego i Twoim Miłosierdziem Król ( ) Ciebie dziś za Patronkę moją i za Królową państw moich obieram ( ) Skoro zaś z wielką serca mego żałością widzę, że za jęki i ucisk kmieci spadły w tym siedmioleciu na królestwo moje ( ) plagi: powietrza, wojny i innych nieszczęść, przyrzekam i ślubuję, że po nastaniu pokoju wraz ze wszystkimi stanami wszelkich będę używał środków, aby lud Królestwa mego od niesprawiedliwych ciężarów i ucisków wyzwolić ( ). 2. Konstytucja 3 Maja W roku 1791, w dniu 3 Maja, Sejm Czteroletni Rzeczpospolitej Polskiej, po długich zmaganiach ludzi światłych, takich jak król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj - przedstawicieli Stronnictwa Pa- Kurytyba, marzec kwiecień 2013, nr 2(22), 2/2013

triotycznego -, przeciwko wi#kszoci pos$ów oddanych interesom w$asnym i zaprzedanym obcym pot#gom, w obliczu ogromnego oczekiwania ludzi wszystkich klas, licznie zgromadzonych na ulicach Warszawy, og$osi$ tzw. Ustaw# Rz%dow%. By$a to druga w wiecie, po Stanach Zjednoczonych, Konstytucja o charakterze demokratycznym i post#powym. W ramach swoich uchwa$, miedzy innymi, i w du&ej mierze, realizowa$a obietnice z$o&one przez króla Jana Kazimierza. Rozentuzjazmowany lud okrzykn%$ Konstytucj# spontanicznym: Vivat król Vivat Konstytucja Vivat wszystkie stany. A echo roznios$o po ca$ej Polsce rado" i nadziej# w s$owach Mazurka 3 Maja: Witaj, majowa jutrzenko, %wie( naszej polskiej krainie uczcimy ciebie piosenk' przy hulance i przy winie. Witaj Maj, pi&kny Maj, A Polaków b$ogi raj Nierz'd braci naszych cisn'$, Gnu%no%( w r&ku króla spa$a, A wtem Trzeci maj zab$ysn'$ I nasza Polska powsta$a. Wiwat, Maj, pi&kny Maj, Wiwat, wielki Ko$$'taj. Niestety, Konstytucja nie mia$a czasu wej" w &ycie. W po$owie 1792 r. konfederacja targowicka i agresja wojsk rosyjskich spowodowa$y obalenie Ustawy Rz%dowej. Nast%pi$ pierwszy rozbiór Polski, potem drugi i trzeci. Pomimo tej kl#ski dziejowej, pozosta$o przewiadczenie, jako promie' nadziei, &e naród jest narodem, Ojczyzna ojczyzn#, a Polska Polsk# 3. Maja Królowa Polski Obraz Matki Bo&ej Cz#stochowskiej znajduje si# na Jasnego Górze od r. 1382. Wczeniejsze jego dzieje gubi% si# w mrokach historii i legendy. Od pocz%tku cieszy$ si# specjaln% czci% zarówno ludzi prostych, zamo&nych i królów. Przyci%ga$ ku sobie licznymi $askami, nadprzyrodzonym wsparciem, opieku'cz% moc% dla ludzi prosz%cych. Bowiem nie kult czyni obraz przedmiotem s$awy, ale s$awa $ask, które Bóg zsy$a za porednictwem widzialnego znaku, pozwala uchwyci" dzia$alno" Bo&ej Opatrznoci i dobroci. Wobec narodu polskiego, Bóg okaza$ sw% opieku'cz% moc w wizerunku Jasnogórskiej Pani. "#"$%#&'()*+,-'.,*( -/#0'/ #1$*+2 "*(13")34- &')*&"$,-'(567(&(8+*-'9$$:( ;*(<="()*+(4=+,*(4>/*)*%'( 4-,-=+=(?#)-$2>#&*"$= $(4<*+#?#94>$=(@8AB(-*?/*CD:( Król W$adys$aw IV (1632-48), opuszczaj%c niegdy Jasn% Gór#, wyzna$: Wiedzcie, "e ojcowie nasi, "e nag$e sprawy pa#stwa i gro"'- ce niebezpiecze#stwa wywo$uj' mnie st'd, nigdy si& jednak od mojej Opiekunki %wi&tej nie oddalam. Gdziekolwiek b&d& si& znajdowa$, tu zawsze obecnym by( nie przestan&. Nic dziwnego te&, &e spontaniczna pobo&no" ludu, wród licznych tytu$ów nadawanych Maryi w obrazie jasnogórskim, coraz cz#- ciej nazywa$a J% swoj% W$adczyni% i Królow%. Ju& Konstytucja sejmowa z r. 1764, za zgod% wszystkich stanów Rzeczpospolitej obojga narodów (Polski i Litwy), mog$a stwierdzi", &e jest do swej Najja%niejszej Królowej Maryi Panny w obrazie jasnogórskim cudami s$yn'cej zawsze nabo"na i Jej protekcji w potrzebach doznaj'ca. W czasach rozbiorów, mimo &e nie istnia$o pa'stwo, naród mai$ swoj% Królow%, a Ona swój tron na Jasnej Górze. Obraz Matki Bo&ej Cz#stochowskiej sta$ si# drugim god$em Polski. W zwierciadle bowiem oczu tej Matki pisze D$ugosz uczymy si& rozpoznawa(, widzie( i kocha( bez zdrady dziedzictwo ojczyzny Polski. Zawarte w lubach Jana Kazimierza staranie o ustanowienie wi#ta Królowej Polski otrzyma$o zgod# Stolicy Apostolskiej dopiero w 1923 r., dla diecezji lwowskiej, przez Piusa X. Papie& Pius XI rozszerzy$ to wi#to na ca$% Polsk# w roku 1924. Wczeniejsze starania utrudnia$y rozbiory Polski, a tytu$ by$ politycznie k$opotliwy. Papie& Jan XXIII og$osi$ Najwi#tsz% Maryje Pann# Królow# Polski g$ówn% Patronk% Kraju, razem ze wi#tymi biskupami i m#czennikami Stanis$awem i Wojciechem. Dzie' wi#ta Królowej zwi%zano z rocznic% narodow%, z dat% uchwalenia Konstytucji 3 Maja. 4. wi&to Narodowe dzi% Dzie' *wi#ta Narodowego przywo$uje wartoci drogie ka&demu narodowi: j#zyk, kraj, histori#, wolno", niepodleg$o", poszanowanie godnoci obywateli. W przypadku Polski, do tych ogólnych wartoci musimy doda" jeszcze inne, specyficzne, a które tylko Polak jest w stanie zrozumie", wiadomy zwyci#stw i katastrof dziejowych. Pewne wartoci polskie staja si# wyj%tkowo bliski i jasne w obliczu wydarze', które uczyni$y nasze &ycie takim jakim jest. Mam na myli nasze &ycie emigrantów polskich na ziemi brazylijskiej 2

Biskup Victor Tielbeek, mój poprzednik na stolicy biskupiej diecezji Formosa, podczas rekolekcji wyg$oszonych dla Ojców Franciszkanów Konwentualnych snu$ tak% refleksj#: Trzy elementy buduj' nasze "ycie: przesz$o%(, tera)niejszo%( i przysz$o%(. Nie mog& zapomnie( przesz$o%ci, jej osi'gni&( i bogactwa; patrz& w przysz$o%(, aby z pomoc' Ducha wi&tego wiedzie( co mam czyni( dzi%. W naszym kontekcie emigracyjnym, refleksja biskupa Victora ma swoiste znaczenie. Zwraca uwag# na szczególne bogactwo dziedzictwa pokole', które tworzy$y bezporedni% przesz$o" wielu tutaj zgromadzonych. Czego uczy nas ich dowiadczenie? Co przekazuje nam ich zmaganie si# o wyrwanie z nigdy nieuprawnej ziemi podstawowych rodków egzystencji? Czego uczy nas fakt szukania, dos$ownie za górami i lasami, jakiej dzia$ki ziemi przeznaczonej dla przyby$ej, z nieistniej%cej na mapie Polski, rodziny? Czego uczy nas fakt, &e przybyli na te ziemie, aby stanowi" tani% si$# robocz%, aby zast%pi", w mniemaniu plantatorów kawy i g$osicieli idei republika'skich, darmow% si$# robocz% niewolników afryka'skich, dla których hojnie uczyniono gest zniesienia niewolnictwa? Czy $atwowiernie mo&na twierdzi", &e te fakty nie maj% nic wspólnego?... Czy wspó$zale&no" idei i faktów, w innej postaci, nie tworzy równie& wspó$czesnego kontekstu spo$eczno- polityczno-ekonomiczne- -go? Kultywowanie wartoci narodowych, pami#" poprzednich pokole', skrz#tne gromadzenie dokumentacji historycznej jest potrzebne nie tylko dla podtrzymywania folkloru czy t#sknoty za tym, co ju& nigdy nie wróci. Jest raczej pod$o&em, na którym powinno si# budowa" tera(niejszo" i przysz$o" m$odego pokolenia potomków emigrantów polskich. Swojego czasu we W$oszech, mia$em sposobno" pozna" z bliska ludzi m$odych, wychowanych w du&ym miecie, którzy cz#sto wracali do rodzin we w$oskim interiorze. Dziwi$em si#, &e ci ludzie ch#tnie rozmawiali ze starszymi w ich dialekcie. Kiedy zapyta$em, czy nie wstydz% si# swojego pochodzenia i mówienia dialektem, odpowiadali, &e teraz we W$oszech jest moda na podtrzymywanie tradycji Jest ubogaceniem dla ludzi m$odych. Przypuszczam, &e tego rodzaju pytania stawiaj% sobie i tutaj ludzie m$odzi, albo rodzice wzgl#dem swoich dzieci: warto uczy" np. j#zyka polskiego? Warto podtrzymywa" tradycje? Nie b#dzie to opó(nieniem tzw. startu &yciowego tego pokolenia? S%dz#, &e zamiast myle" o zubo&eniu, nale&y myle" o bogactwie dwóch kultur, które nie wykluczaj% si#: wr#cz przeciwnie, ubogacaj% i rozwijaj% m$od% osob#. W to wi#to patrzymy te& na wspó$czesn% Polsk#. Jestemy cz$onkami narodu, dla którego kraj sta$ si# mo&e tylko symbolem lub rzeczywistoci% geograficznie odleg$%. Ale jestemy jednym narodem, w którym tkwi% nasze korzenie. W obliczu szybkich przemian, cieszymy si# post#pem. Alej, jak zawsze, jest co co niepokoi. Kiedy odwiedzi$em Polsk# w czerwcu 1997 r., z przykroci% s$ucha$em komentarzy, &e we wspó$czesnej Polsce niemodne s%, unikane i nawet cenzurowane takie s$owa jak naród, ojczyzna, przysz$o", wierno", Koció$ itd. A kto ich u&ywa, nara&ony jest na niepochlebne przydomki. Na ich miejsce, natomiast, modne i mile widziane s% s$owa: tolerancja, równo" Same w sobie dobre, ale w kontekcie bardzo dwuznacznym, niepokoj%cym Módlmy si# i dok$adajmy stara', aby dla Polski nastawa$y coraz lepsze dni. Módlmy si#, aby Polacy na obczy(nie, i ich potomkowie, &yli szcz#liwie, z satysfakcj%, dumni, &e s% lud(mi dwóch kultur. Biskup Jan Wilk, OFM Conv. - Ordynariusz diecezji Anápolis w stanie Goias. E)( +=)*><#+*( @F,G*DH( 5#&'04-'( <=>4<( -"*I 9*-/=%( &( %#$%( *+,G$&3%J( K<*"#&$/( #"(?#)4<*&2( )#( +#-&*0*"$*L( M*>$=( N=B#( F>4,=9=",M*(?+-=?+#&*I )-$/( &( 73+'<'O$=( )"$*( P( %*M*( QRRS( +J( -( #>*-M$( #OI,G#)A&( T&$2<*( U( 6*M*J( K>/*)*%( M=B#( F>4,=9=",M$( 8$4>3?#&$( N*"#&$( 4=+)=,-"=(?#)-$2>#&*"$=( I( &( $%$="$3(V-'<=9"$>A&($(&/*4"'%(W(-*(&'+*0*"$=(-B#I )'("*(?+-=)+3>(<',G(4/A&:( Bogosawienie pokarmów na stó wielkanocny w"ród Polonii w Brazylii W$ród tradycji Wielkanocnych zachowanych do dzisiaj przez brazylijsk% Poloni szczególn% popularno$ci% cieszy si tzw. $wiconka. W wielu miejscowo$ciach, gdzie dzisiaj "yje 4 czy nawet 5 pokolenie polskich emigrantów w Wielk% Sobot od rana trwa b#ogos#awienie pokarmów. Kap#ani, którzy swoj% opiek% duszpastersk% otaczaj% parafie z 20, 30 czy nawet 50 ko$cio#ami filialnymi ca#y dzie& po- 3

$wicaj% na dotarcie do najwikszych wspólnot, gdzie zgromadzeni wierni czekaj% z przygotowanymi koszykami pe#nych $wi%tecznych pokarmów. W rejonach gdzie wystpuj% du"e skupiska potomków polskich emigrantów zwyczaj ten sta# si tak popularny, "e z wielkanocnymi koszykami do ko$cio#a przychodz% tak"e wierni niezwi%zani pochodzeniem z polsk% tradycj%. Jednak najbardziej znanym miejscem b#ogos#awienia wielkanocnych pokarmów jest park Jana Paw#a II w Kurytybie. Tegoroczna $wiconka zgromadzi#a tam oko#o 2 tys. osób. Cho' uroczysto$ci przewidziane zosta#y na godz. 17,oo to ju" od po#udnia w parku gromadzili si Polonusi oraz Brazylijczycy sympatyzuj%cy tej formie polskiej pobo"no$ci. Przybywaj%cy mieli okazj do zapoznania si z polsk% kuchni%, zwiedzenia wystaw po$wiconych polskiej emigracji, poznania technik malowania jajek oraz obejrzenia wystpów polonijnych zespo#ów folklorystycznych. Najwa"niejszym jednak punktem programu by#o uroczyste b#ogos#awie&stwo pokarmów, którego podczas specjalnego nabo"e&stwa udzieli# rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii ks. dr Zdzis#aw Malczewski TChr. W s#owie skierowanym do wiernych ks. Zdzis#aw mówi# o religijnej tradycji $wicenia pokarmów i "yczy# wszystkim b#ogos#awionych i szcz$liwych $wi%t Wielkanocnych. B#ogos#awienie wielkanocnych pokarmów zachowywanie jest nie tylko w g#bokim brazylijskim interiorze, ale tak"e w$ród naszych rodaków "yj%cych w du"ych aglomeracjach miejskich. W polskiej parafii personalnej w Rio de Janeiro oraz w polskiej kapelanii w São Paulo, gdzie duszpasterzuj% chrystusowcy po$wicenie pokarmów odbywa si przy okazji niedzielnych Eucharystii. Kurytybska $wiconka jest jednym z dowodów na to, jak nasza polska tradycja zwi%zana z religijno$ci% katolick% przenikn#a tak"e do $rodowiska brazylijskiego i sta#a si cz$ci% jego kultury. Tegoroczna $wiconka w parku Papie"a Jana Paw#a II w Kurytybie by#a transmitowana na ca#% Brazyli przez dwie stacje telewizyjne Cultura i Bandeirantes. Rektor PMK udzieli# dla tych stacji wywiadu, podczas którego wyja$ni# znaczenie religijne polskiej tradycji $wicenia pokarmów na stó# wielkanocny. Pod koniec wywiadu dla stacji Cultura, jej reporterka poprosi#a, aby rektor udzieli# b#ogos#awie&stwa dla wszystkich brazylijskich telewidzów $ledz%cych na bie"%co to polonijne wydarzenie maj%ce miejsce w Kurytybie. Ks. Kazimierz D"UGOSZ SChr Ksidz Benedykt: gorliwy kap"an, znakomity humanista Uczucie smutku i alu ogarn"#o mnie, kiedy rankiem dn. 14-go lutego dowiedzia#em si" o zgonie $ poprzedniego dnia $ ks. Benedykta Grzymkowskiego TChr. Odej%cie jego w 77-tym roku ycia odebra#em, podobnie jak wielu z tych, którzy Go znali lub z Nim wspó#yli, jako strat" w pewnym sensie tragiczn& i przedwczesn& $ z punktu widzenia czysto ludzkiego. Na drogach yciowych, ks. Benedykt by# dla mnie osob& niepospolit&. Trajektoria jego ycia, jako kap#ana i przez d#ugie lata wybitnego przywódcy Polonii brazylijskiej, z pewno%ci& pozostawi#a g#"bokie %lady w wielu i wielu osobach. W niektórych przedsi"wzi"ciach, w których bra#em udzia#, wspó#praca ks. Benedykta by#a decyduj&ca. Wymieni' mog", na przyk#ad, organizacj" lektoratu j"zyka polskiego na Federalnym Uniwersytecie Parany (UFPR) w 1982 r. Bardzo wana okaza#a si" wówczas jego pomoc, w postaci dostarczenia wskazówek i elementów dla przygotowania pomocy naukowych. Uczestniczy#o korzystnie w tym lektoracie wiele osób i w ostatnich latach utworzona zosta#a na 4

tej uczelni polonistyka $ co by#o wielkim osi&- gni"ciem dla tutejszej Polonii. Dla mnie i dla ony, mona powiedzie', e to ks. Benedykt otworzy# drzwi Europy, i to Europy dla nas bardzo znacz&cej $ bo ziemi w#oskiej dziadków Iwony i Polski, sk&d przybyli do Brazylii moi rodzice. Istotnie, w lipcu i sierpniu 1984 r. zorganizowa# on wycieczk" turystyczn& o charakterze religijnym i kulturalnym do W#och i do Polski. By#a to wycieczka z#oona z 62 osób nale&cych to tutejszej wspólnoty polonijnej. Punkt szczytowy tej naszej podróy do W#och by#o niew&tpliwie spotkanie, jakie mieli- %my z papieem Janem Paw#em II w Castel Gandolfo dn. 21 lipca 1984 r. W Polsce, nasza wycieczka obj"#a Warszaw", Cz"stochow", Zakopane, Wadowice (rodzinne miasto Papiea Polaka), O%wi"cim, Kraków, Wieliczk", Gda(sk, Sopot, Gdyni", Malbork i Toru(. Dla mnie by#a to take okazja do pierwszego spotkania z cz#onkami polskiej cz"%ci mojej rodziny w Lublinie. W latach osiemdziesi&tych zesz#ego wieku Polonia w Brazylii znajdowa#a si" w fazie nowego oywienia i ywotno%ci, poniewa w tamtych latach posta' papiea Jana Paw#a II, którego przyjazd do Kurytyby w 1980 r. skoordynowa# w#a%nie ks. Benedykt, wzbudzi#a w%ród cz#onków naszej Polonii podmuch poczucia w#asnej warto%ci i dumy. Wtenczas to przywództwo ks. Benedykta da#o si" odczu' w sposób istotny, szczególnie w organizacji i za#oeniu Centralnej Reprezentacji Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej (Braspol), której za#oenie nast&pi#o dn. 27 stycznia 1990 r. i która do dni dzisiejszych rozwija w Brazylii dzia#alno%' nader poyteczn&. Inna pami"tna inicjatywa, która liczy#a na decyduj&ce poparcie ks. Benedykta to wydanie czasopisma Projeções Revista de estudos polono-brasileiros (Projekcje $ przegl&d studiów polsko-brazylijskich) w 1999 r., przekszta#conego w 2010 r. na czasopismo Polonicus Revista de reflexão Brasil-Polonia (Polonicus - Przegl&d refleksji Brazylia-Polska). We wszystkich spotkaniach, jakie urz&dzali%my z redaktorem, ks. Zdzis#awem Malczewskim TChr, w celu omówienia wydania tego czasopisma, ks. Benedykt by# zawsze obecny i ch"tny do udzielenia swojej cennej wspó#pracy. W 2007 r. mia#em przyjemno%' i zaszczyt uczestniczenia z ks. Benedyktem, jako przedstawiciel Polonii brazylijskiej, w III Mi"dzynarodowym Kongresie Stowarzyszenia Dziedzictwa Kulturowego Polonii w Cz"stochowie, w dniach 17-18 wrze%nia tamtego roku. Wtenczas, w pierwszym dniu kongresu, zwiedzili%my razem %wi&tyni" Matki Boskiej Jasnogórskiej. Nie b"d" ju tutaj wspomina# o dzia#alno%ci tego ksi"dza polonijnego jako kapelana Polaków w Rio de Janeiro, profesora na wy- szych uczelniach w tym mie%cie, prowincja#a Towarzystwa Chrystusowego w Brazylii czy rektora Polskiej Misji Katolickiej w tym kraju. Ks. Benedykt Grzymkowski by# z powo- #ania kap#anem zawsze wiernym Ko%cio#owi. By# równie humanist& $ w znaczeniu kogo%, kto uwierzy# w moliwo%ci cz#owieka i kto w swoim %rodowisku dzia#alno%ci stara# si" zawsze rozwija' je dla dobra wspólnego. I w tym zadaniu zdolny si" okaza# do wspania#ych osi&gni"'. Dlatego, po g#"bszej analizie, moe Jego odej- %cie fizyczne nie powinno by' powodem do uale( i skarg. On wykona# swoj& misj", a odt&d nalee' b"dzie do galerii najwybitniejszych postaci Polonii brazylijskiej. Prof. Mariano KAWKA UNIANDRADE "#$%&'(&')*$*+#,** -",*.(&(/0-1'(*2340%-$5"-'%* "# "#$ %&'&()"* +,-)."/0#"1 2)3 4-3/5 01&"1&. -67&3'1& '1&-0)"3). 81 '1&4/ *9:&.'15 4-).;<(/*&:7/,)79.1=*9.'9#-&71&,0#-&#7/5 *"9'1& 0 %,9-)>11? 7/(4-9# 7,-&7,/09(-9')4@ 0 ABBC,/"6 29(9D *&,&'/0)4@? "1&() */ -9,E0'/ :9?:9"1./1"/>&(-)-FGHIJ?-9#*9'9019>1K.)#1=? 4-)0:&L/7,-)79("6#",E*M"#$N7/4@/(-129,(-1&: /(M"#1O(-N? 4-)./P&,94-&:/( M"#1OP=NQ R*EP 2)3 0E04-9# K7$ "#$ %&'&()"* (>9 '9#?.3/(-1&P) 04@/(-O4&:(/71&,/0K019*9"9(&.14"1?'1&*)>"/ '1&-9#*O71/').?.O(,). */09,-)#-&. 1 K01&*5 ').7,-&0/('1"1&.7/S/36('16%,9-)>11?9>&*9"5 P& 0#79'193). M9,21*,&. &>&L9'*19,6.N? 7,90(-15 0)..1#*,-&. #3/09 1 4&>'&:,17/#*)? (0/,#"1&: &*)"1&*)1#9T/1,T1T,&$K7$"#$%&'&()"*?21&L>&7/5 #36L6:O4)#1=-9,E0'/:=-)"1&.7/,*6L9>#"1.?:9"1 U,9'46#"1.? -9#"9"1093 '9# #0/:O,/->&L3O -'9:/5./K41OK019*/0&:>1*&,9*6,)1/2#-9,9.1-91'*&,&5 #/09D? 0)",94-9:O4).1-'94-'1& 7/-9'9#-O 0395 #'O01&(-=?0)'1&#1/'O-&#*6(1E0?29(9D1#9./5 (-1&>')4@>&"*6,$ %)3 /' :&('9"? 7,-) 493&: #0/:&: />2,-)5.1&:01&(-)16.1&:=*'/K4194@/,9-'1&#7/*)"9'&: 07,/#*"6>*6,-&/#/21#*&:10)4-6416?4-3/01&"1&. '1&-0)"3&:#",/.'/K41?6:.6:O4/L,-&4-').?'1&5 K.193/ 6K.1&4@'1=*).? *9"1. 29,(-/? 29,(-/ 41&5 73).196*&'*)4-'1&P)4->10).0"/'*9"*94@.1=5 (-)>6(-"14@$V/2)34-3/01&"?"*E,)7,-)41OL93:9".9L'&#? - "*E,). #7/*"9'1& -979(93/ 0 79.1=W?./L3/#*9W#1=0P)416./.&'*&.7,-&3/./0).? 4@01>O? "1&() *,-&29 2)3/ -9#*9'/01W #1= '9( #95.).#/2O?'9(*)."1.#1=:&#*&K.)14/(9:&.)- #1&21& 1'').$ %/ /' -90#-& #*9,93 #1= (909W *9" (6P/Q S9.1=*9. 0#79'193& 01&4-/,)? "1&() */? 7,-) >9.74& 0)"01'*'&L/? U,9'46#"1&L/ 01'9? "*E,&L/2)301&>2141&>&.10)21*').-'904O?#'65 >1K.) /7/01&K41 '1& *)>"/ / '9# #9.)4@? / 7,94)? /2/01O-"94@? 7>9'94@ '9 7,-)#-3/KW? 9>& *9"P& / 5

K01&41&? / %/L6? /,&>1L11? / 01&,-&? / U1>/-/U11$ V/ 2)3) 0):O*"/0/ 71="'& 1 09,*/K41/0& 4@01>& 5 4-9#?"*E,)?'1&#*&*)?:6P'1&0,E41$S/-/#*9'1&:&(5 '9" 79.1=W < 79.1=W / 4-3/01&"6 (/2,).?.O5 (,).?#->94@&*').?//((9').7,-):941&>6(>9*9" 01&>6? / '1&#*,6(-/')..1#:/'9,-6-7/K01=4&5 '1&. '90,949:O4). -23O"9'& /01&4-"1 0 #7/#E2 *9" (&>1"9*')? #62*&>')? '1&6K019(/.1/')? 9 :&(5 '9"*9"29,(-/7,-&41&P#"6*&4-')$ X7$ "#$ %&'&()"* +,-)."/0#"1 :&#* :6P 6 V&L/? "*E,&.6493&P)41& #36P)3 0 01&>"1&: 7/"/5,-& #&,49 1 '1&#7/*)"9'&: 7/L/(-1& (64@9$ S/-/5 #*9013 *)4@? (>9 "*E,)4@ 2)3 /79,41&.? '9(-1&:O? Y=(,4&.? (,/L/0#"9-&.? Y1#*,-&. 1 (,/L1. S,-):941&>&.$ V/ /'1 3O4-O #1= *&,9-0 2E>6 1 0& 0#7/.'1&'194@50#7/.'1&'194@/71="').1(/5 2,). 4-3/01&"6? "*E,) 7/*,9U13 *9" 71="'1&? *9" &>&L9'4"/1*9"(/2,-&P)W$Z1&4@*9./:9",E*"9? 9>& *9" 29,(-/ 0-9.1&,-&'16 #&,(&4-'9 1 41&739? 7/P&L'9>'9 /7/01&KW / '9#-). "#1=416 "#1=(-6 %&'&()"41&2=(-1&./1.?29,(-/#",/.').?@/35 (&.-3/P/').Y6-01&>"1.7/(-1="/09'1&.-9 493&(/2,/?"*E,&L//(Z1&L/(/K019(4-)39.$[91./1 7,-):941&>&? "*E,-),E0'1&P.1&>1 #-4-=K41& #7/*"9W+/'9#0/:&:M2,9-)>1:#"1&:N(,/(-&$ X+J(Y="*<*(KZ[XI68YE;Z7(W(VFK\([]( Modzie# z Polski coraz bli#ej Kurytyby W ramach m#odzie- "owego Tygodnia Misyjnego w Kurytybie w dniu 19 lipca br. odbdzie si w parku Papie"a Jana Paw#a II dzie& polski. We*mie w nim udzia# m#odzie" przyby#a z Polski, z innych krajów, a tak"e m#odzi Polonusi brazylijscy. Ks. Grzegorz Suchodolski z krajowego biura (DM w Warszawie poinformowa#, "e do Kurytyby przybdzie z kraju 4 biskupów, 475 osobowa grupa m#odzie"y, której towarzyszy' bd% przewodnicy (16 ksi"y i 7 osób $wieckich). Program spotkania bdzie si przedstawia# nastpuj%co: - godz. 15,oo koronka do Mi#osierdzia Bo"ego, - godz. 15,15 zawi%zanie wspólnoty ($piewy, prezentacja grup), - godz. 16,oo s#owo Gospodarzy i Pasterzy do m#odzie"y: Biskup Henryk Tomasik z Radomia, Biskup Rafael Biernaski z Kurytyby, ks. mgr Alceu Zembruski SChr przedstawiciel PMK w Brazylii, a tak"e lider miejscowej Polonii, - godz. 16,3o pokaz taneczny Para&skiej Grupy Folkloru Polskiego Wis#a z Kurytyby, - godz. 17,oo koncert polskiego zespo#u wokalnego z Siedlec: program pt. (piewnik papieski, - godz. 17,40 przygotowanie do Mszy $w., - godz. 18,oo Uroczysta Msza $w. koncelebrowana. Dla u#atwienia zebranym lepszej komunikacji ze strony polonijnych organizatorów wyst%pi w charakterze t#umacza pani prof. dr Aleksandra Piasecka-Till z katedry literatury i jzyka polskiego w Para&skim Uniwersytecie Federalnym w Kurytybie (UFPR). "#$%&'()$#%*+",-.#%" "#$%&' "#$%&'( )*$+,-.&/0( 1( 2,-1'3$$( $( 4&-5./0( 67)8.9:19.':;( <=>?5<=><@( (&')'*' "#+,-.'),#/.0")1,.)/2345'610-,.'7-0'8#(,.-9:;#6-52' <(5#: =>/78/?2.(@#/012'8#/(&')'*-"#+0A4BA.:?-,.'7-0'8/,.)/),.-9:C'.7#8'<(5+D"18',.-9: ;#6-52'<(5#E?'012'8/)#8#7F'6101C()/(GH#"6-.## I-5"&#/@- J(7K( L(2-0/M @--.')N8"616(6(O6(2#P0 N>/.1F"&#7K # N>/.-'G/.1M &'Q"&#7K R8#0/."16/6( ;'.")'0"&#/@-: <"#$%&' )'0#/.' 5#"61 01"1*'8/,.)/)8'")17K/G#@.'86P0 )S.')15###O6'8P0TF/28-M 7)-817K 2- &./0817K 0 I-5"7/: U#/"6/61? 5#"61 6/ 8#@218#/2-6'.*12-'2./M "'6P0:J-"1F"&'7/8)(.'0 7)'"#/ )'>-.P0 )'6.)1G1M 0'*'0#/5/&-./",-82/87F#01"1*'8/F,-7)6$)->'01 - /G#@.'7F+ 5(28-V7#,-5"&#/F ) 6/./8P0 )'F+617K,.)/).-"1F"&#/@-)'>-.7+:" ( A'6-G#'"60<(.161>#/)-"6'*',.)1@-6-0'M 8'&"#$%&'25'(,'G#+68#/8#'-"->1V,:<":S/8/21&M 6'W.)1G&-0"&#/@-OXK.?,-,.)/28#/@-./&6-.'IC< 0S.')15##?-.@'8#)'6-.'",-6&'8#'=F7'V0:Y'8'I'0M *'NN0BZ[4.:)I-5-8#$>.')15#F"&$0<(.161>#/?0#)1M 61 &'.2: YP)/9' W5/G,'? I.1G'"'I-5"&#0BZ[3.: <": S/8/21&6 )-.@'8#)-M 0'* 6'&%/ 0#/5( 0#)16 '.71>#"&(,' O)7)/,'8' ;/"-*/@- ) J)1G( \ 2/5/@'6' I.1G'"' I-5"&# 2": 2("),'"6/."60',-M 5-8#F8/@- 0 >.')15#F"&#7K -V.-2&'7K,-5-8#F817K: I.)1,-G8#FG1 &": S/8/M 21&6 )G'.* B] 5(6/@- A4B].:0<(.161>#/:I#/.0")/012'8#/0",-G8#'8/F &"#$%&# (&')(F/ "#+ 0 F+)1&(,-.6(@'5"&#G: ;/."F',-5"&-F+)17)8')-"6'8#/012'8'08'F>5#%")17KG#/M "#$7'7K0I-5"7/:<"#$%&'8-"#616(*06*(G'7)/8#(8' F+)1&,-5"&# "60$-%&B.($8)-C/0D(4'30)&E-(E%D(2).)5 8'E&-( F,1'*E90%E$)+9( 4G;,@: I./)/86'7F' 0",-M 6

G8#'8/F,-)17F'&"#$%&-0')'0#/.'A4["6.-80.')) '8/&"/G#5("6.'7F#: R.-7)1"6',.-G-7F' 0",-G8#'8/F &"#$%&# -2>1*' "#+ AA 7)/.07' >.: 0.'G'7K &#5&(28#-0/@-,'.'9#'58/@- V0#+6-0'8#' -2,("6( &( 7)7# V0: Y'8' XK.)7#7#/5'0<(.161>#/:^,:&":S/8/21&6-"6'68#/_ 5'6"0-F/@-%17#'",+2)#*8',-"*(2)/2("),'"6/."&#/F 0/0",-G8#'8/F,'.'9##:" "#$%&"'()*+,)%&-$.)/.01.2'34.) /',).5.)6%$7.)89:;) ""#$%&'()&*+",&-./$%"0&"1&2&3%4.53(&6789&.:& 5& ;%()"4& <=.)4>:&?/& -@/A3%4)"-& B43C)"@-D& 5& 67E6&.:& 5B#F"0& $/& G/5(.%HB5(& IC.HB-/54,/& "&./%F/3%#0& )/5"3>(B& 5& J"4@.%-:& K/@& F=L)"4>& %0/MH0& F"4.5%4&N+-OH&%(@/))4&"&./%F/3%#0&B-$"(&4D")(P.H>)4:& Q4%F/N.4$)"/& F/& /B.%HD()"-& N5"134A& @(P F0(A@"3C&5&67EE&.:&%/B(0&@"4./5()H&$/&F.(3H&5& Q.(%H+"":&?/&-@/A3%4)"-&@-.-&>1%H@/54,/&5&B/+"3H& @.(>-& %/B(0& 5"@(."-%4D& 5& F(.(R""& Q(.S/& $4& I/P B4,"F4& P& KT& /.(%&.4@B/.4D& @/N3"/0(& F/$& 54%5()"4D& ;(B@"& Q/M4>& I%1B/3C/5P @"4>& 5& BHD& D"4N3"4:& U& F/P 3%#B@"4D& 6776&.:&F/$>#0&/O/5"#%@"&F./O/%3%(&F(.(R""&;(B@"&Q/M4>& I%1B/3C/5@"4>& 5& V/D& *4+"3"()/& P& KT& $"434%>(& T()B(&I.-%&$/&T-+&,$%"4&F.(3/5(0&$/&BH3%)"(&677W&./@-:& 9& BH3%)"(& 677W&.:& %/B(0& F./O/%3%4D&?/+P @"4>&?(.(R""&?4./)(+)4>&F/$&54%5()"4D&;(B@"&Q/P M4>& I%1B/3C/5@"4>& 5& K"/& $4& '()4"./:&V5(&+(B(& F=L)"4>&2X&BH3%)"(&6777&.:& /O>#0&F/0-,1&F./O/%P 3%(& F(.(R""& ;(B@"& Q/M4>& '()/,=.@"4>& 5& Y".D/)$& P&?K:&Z&+-BHD&2[[2&.:& %/B(0&F.%4)"4"/)H&)(&B()/P 5"@/&F./O/%3%(&F(.(R""&N5:&'=%4R(&5&K"/&$/&I(DP F/&P&TI:&Z&3"#,-&\&+(B&>4,/&F./O/%3%/5()"(&5&B4>& F(.(R""&$/@/)()/&.4D/)B-&@/N3"/0(]&$/D-&F(.(R"(+P )4,/& "& (+/)-:& 8& +-B4,/& 2[[W&.:& %/B(0& @(F4+()4D& 5F=+)/BH& F/+/)">)4>&& F.%H& @/N3"4+4& ;(B@"& Q/M4>& ZF/D/MH3"4+@"&5&TS/&?(-+/&0#3%#3&B4&/O/5"#%@"&%& F/+-,#&5&F(.(R""&O.(%H+">@"4>&5&$"434%>"&<-(.-+C/&P& T?:& 68&,.-$)"(& 2[[E&.:& %/B(0& D"()/5()H& 5"@(."-P %4D& F(.(R""& N5:& '=%4R(& 5& ^,-"(& Q.()3(& P& _T:&?/&./@-& F.(3H& 5& B4>& F(.(R""& 6E& BH3%)"(& 2[6[&.:& %/B(0& F.%4)"4"/)H&)(&B()/5"@/&F./O/%3%(&F(.(R""&N5:& `)B/)"4,/& 5& T()B/& `)Ba)"/& $/&?(+D(& P& KT]& (& X[& BH3%)"(& 2[66&.:& -B()/5"/)H& F./O/%3%4D& F(.(R""& ;(B@"&Q/M4>&'()/,=.@"4>&5&^-.4(&P&KT:&,$%"4&F/$P >#0& "1& B.-$)4,/& %($()"(& -@/A3%4P )"(&.4D/)B-&&@/N3"/0(&F(.(R"(+)4,/:&J"#$%&'()&*+",& OH0&$4+4,(B4D&)(&bY]&Y&"&Yb&J(F"B-01&?./5")3>"&;(B@"& Q/M4>&c"4F/@(+()"4&?/3%1B4>&5&`D4.H34&?/0-$)"/P 54>& "& db& J(F"B-01& <4)4.(+)#& G/5(.%HB5(& IC.HB-P /54,/& $+(&?/+/)""& U(,.()"3%)4>:& 8& +-B4,/& 2[[8&.:& %/B(0& D"()/5()H& F.%40/M/)HD& 5F=+)/BH& @"1MH& 3C.HB-/53=5& F.(3->#3H3C& 5& O.(%H+">@"D& B()"4& T()B(&I(B(.")(:&*-)@3>1&B1&F40)"0&$/&2[[W&.:&@"4$H&B/& %/B(0&F.%4)"4"/)H&$/&F.(3H&5&TS/&?(-+/:& & c(& F/3%#B@-& 2[62&.:& %/B(0& F./O/%3%4D& F(.(R""&e5:&`))H&5&T()B()(&P&I.-%&;(3C($/]&,$%"4& F.(3/5(0&$/&D(>(&O.:]&@"4$H&B/&5F/D)"()(&F(.(R"(& %/B(0(& F.%4@(%()(& F.%4%& F./5")3>1& 3C.HB-/5P 3=5&F/$&/F"4@1&@"1MH&$"434%>(+)H3C:&& `@B-(+)"4& @:& '()& f& T.4O.)H& '-O"+(B& F.%4P OH5(&5&@.(>-]&,$%"4&N5"1B->4&>-O"+4-%&5N.=$&5/P >4>&./$%")H:& V/B/>)4D-& J"1$%-& '-O"+(B/5"& MH3%HP DH&5"4+4&0(@&%$./5"(&"&$-M/&(BHR(@3>"&%&F40)"4)"(& D">"&5N.=$&O.(%H+">@"4>&?/+/)"":&& "#$%%%&'(")*+,"&-.(*/01/2%-*&3+$$ 4)567-,"#$8/&$9&$:;<=>?$?@.(A$ 80. rocznica pionierskiego lotu kapitana Stanisawa Skarzy"skiego 2 maja br. w Muzeum Paraskim w Kurytybie odbywa si" uroczysto#$ zwi%zana ze &wi"tem Narodowym 3 Maja. Uroczysty obchód zosta' zorganizowany przez konsula generalnego RP w Kurytybie p. Marka Makowskiego. Po od#piewaniu hymnu Polski i Brazylii pan konsul wyg'osi' okoliczno#ciowe przemówienie do zebranych przedstawicieli Polonii i Brazylijczyków - przyjació' Polski. Nast%pi'o otwarcie wystawy dla uczczenia 80. rocznicy lotu kapitana Stanis'awa Skar(yskiego w 1933 r. do Brazylii. Wystawa zosta'a zorganizowana przy wspó'pracy z Konsulatem: Domu Kultury Polska - Brazylia, Towarzystwa polsko-brazylijskiego Tadeusza Ko- 7

#ciuszki, Muzeum Paraskiego oraz Nexo Desing. Nast"pnie odby'o si" przyjacielskie spotkanie przy lampce wina, podczas którego trwa- 'y d'u(sze rozmowy Polonusów i brazylijskich przyjació' Polski. 678'9(7"4*:;,*9(1')*#)3)<''*+5,*67/0* =)/(7"4)*5*.3)">9''* $%.9:9 2,$ /(2)093) #1= 6,/4-)#*/K41-01O-9'& - /24@/(&. -3/*&L/ :621>&6#-6 0#7E>'/*) 79,9U19>'&:? 7/3/P/'&: 0 7/36('1/0&: 4-=K41#*/3&4-'&:%,9#\>11$ J,4)21#"67 %,9#\>11 [/#] Z&0*/' (& J>.&1(9 %97*1#*9(&"5,&*&.-('19^_.9:9 AB`a,$ 6*0/,-)3 0#7/.'19'O 79,9U1=$ V&L/ #9.&L/ ('19 "#$ b/2&,*/ F/,(&'/'#1-/#*93.19'/09') :&: 71&,0#-). 7,/2/#-5 4-&.$ V&L/ ('19 2)39 #7,90/09'9Y#-9K0$7/>/09$c#,E(01&,5')4@ 2)3 /2&4') [6#&>1'/ d621*#4@&" < 2)3) 7,&-)(&'* %,9-)>11 8ABe`5`A;$ c ",/'14& 79,9U19>'&: 71&,0#-):&:7,/2/#-4-'971#93f gs,9l'= 2)W 7,-&0/('1"1&. (64@/0). 7,-):941&>&. 0#-)#*"14@$ S/0#*9:O4& (-1&39 2=(O /(7/01&(-1O '9#-&: K019(/.&:,&>1L1:'/K41h$ c >1746 AB`a,$,/-7/4-=*/ 26(/0= 71&,0#-&L/ (,&0'19'&L/ 1 7,/01-/,)4-'&L/ "/K41/39 /,9-7>&29'11$ c ABCe,$ -26(/09'/ 4&'*,6. 79,9U19>'&$ ^_ 79i(-1&,'1"9 ABCB,$ 7/3/P/'/ "9.1&D 0=L1&>') 7/( 26(/0= '/0&L/ "/K41/39$ j26(/09'/ ",)7*= 1 01&P=$ ^_.9:9 AB,$ -/#*939 1'96L6,/09'9 ",)7*9 7/(4-9# 6,/4-)K41& /24@/(-/'&L/ :621>&6#-6 ^e$ >&419 6*0/,-&'19 79,9U11$ d9,()'93[/#]k,&1,&k9>4l/5(&",&*&.- ('19 C >1749 ABB`,$ <.19'/093 "#$ 7,939*9 F-&#3909 b/#*"/0#"1&l/ (,6L1. 7,/2/#-4-&. 79,9U11$ S/ A^ >9*94@ 7/#36L1 (6#-79#*&,#"1&: 0 (1&4&-:1 3/.-)D#"1&: 7,-)2)3 (/ %,9-)>11? 92) 7,94/09W :9"/.1#:/'9,-$ c >9*94@ ABCA5AB_A 7&3'13 7/#36L= 0 d6,)*)21&$ Z9-97,/#-&'1& 9,4)21#"679 [/#] Z&0*/'9 7/(:O3 #1= -9(9D (6#-79#*&,#"14@ 0 #*/3&4-'&: %,9#\>11 87,/2/#-4-79,9U11f Y9*"1 %/P&: j(,/019? Y9*"1 %/P&: - Z9-9,&*6$S,-&-A^>9*2)37,/2/#-4-&."9*&(,)1 7,-&- Am >9* &"/'/.&. 9,4@1(1&4&-:1 #*/3&4-'&:;$ AB#*)4-'19AB,$R:41&4[9'S90&3nn.19'/093 "#$ F-&#3909 7,939*&.$ j "/>&1 ^C 79i(-1&,'1"9 ABBm,$ /*,-).93 '/.1'94:= "9'/'1"9 0 #0/:&:.941&,-)#*&:(1&4&-:1$ S/(4-9# 7/#36L1 "#$ 7,939*9 F-&#3909 0& 0#7/.'19'&: 79,9U11 -/#*93-26(/09') /2#-&,')? '/0/4-&#') "/K41E3 826(/09 0 >9*94@ ABB`5 ^mmm;? "/'#&",/09') ^C.9:9 ^mmm,$ 7,-&- "9,()'939[/#]k,&1,&k9>4l/$ j "/>&1 -/#*93) 7,-&7,/09(-/'& L,6'*/0'&,&./'*)f #9>/'6 79,9U19>'&L/ 8^mmA,$;? 4&'*,6. (6#-79#*&,#"1&L/ 8^mm_,$;? "*E,& -/#*93/ (&()"/09'& 71&,0#-&.6 7,/2/#-4-/01 oy/'#&'@/,b/2&,*/h?9*9"p&#9>/'6oy9*"1%/p&: Y9*"1d/#41/39h?.1&#-4-O4&L/#1=07/(-1&.194@ K01O*)'179,9U19>'&:?./LO4&L/7/.1&K41W"1>"9#&* /#E2$ V/ /2#-&,'&? '/0/4-&#'& 1 U6'"4:/'9>'& 7/.1&#-4-&'1& -/#*93/ 7/#01=4/'& Ae "01&*'19 ^maa,$ 7,-&- 9(.1'1#*,9*/,9 97/#*/>#"1&L/ < 21#"679c9>(&.9,9p9>>&>/$ ^_.9:9 ^maa,$ 6,/4-)#*&: Y#-) K0$ "/'4&>&2,/09'&: - /"9-:1-3/*&L/ :621>&6#-6 7,-&0/('14-)3 9,4)21#"67.&*,/7/>1*9 H&,L1/ (9 b/4@9$ Z9 0#*=71& L/#7/(9,- 6,/4-)#*/K41 "#$ S,939* F-&#390 7/01*93 79#*&,-9.1&:#4/0&L/ d/k41/39?"/'4&>&2,6:o4)4@"#1=p)?#&.1'9,-)#*e0 - H&.1'9,16. oy9*&, G44>&#19&h? #1/#*,) -9"/''& /,9-87/.1./ ('19 7,94); >14-'1& -&2,9')4@ 8

79,9U19'$S9#*&,-#*/3&4-'&:9,4@1(1&4&-:10)L3/#13,E0'1&P /"/>14-'/K41/0&"9-9'1&$ F939 4&>&2,94:9 7,-&21&L939 0 ">1.941& 7/09L1? (/#*/:&D#*09 1 L3&2/"1&L/#"671&'19$ S/ -9"/D4-/'&: 6,/4-)#*&: G64@9,)#*11 /(2)39 #1= "/>94:9 0 L6#*/0'1& 6(&"/,/09'). #9>/'1&$ d1>9"#&* /#E2 0)7&3'13/ #9>/'? 92) 0,9-9,4)21#"67&. H&,L1/ (9 b/4@9? -& #0/1. (6#-79#*&,-&. "#$ 7,939*&. F-&#390&.? /,9- /2&4').1 "9739'9.1 1 #&.1'9,-)#*9.1? 0-1OW 6(-1930#&,0/09'&:5-7&0'O&>&L9'4:O5"/>94:1$ d9p(/,9-/0).e: 7/2)* 0 '/0/4-&#'&:? 41OL>&,/-01:9:O4&:#1=2,9-)>1:#"1&:#*/>14)?'97909.'1& 01&>"1. 7/(-10&. (>9 6,29'1#*)4-')4@,/-01O-9D %,9#\>11? 9>&,E0'1&P #-4-&LE>'). -94@0)*&. '9( "/'",&*'). 01&>/>&*'1. 0"39(&. 7/>#"1..1#:/'9,-) (1&4&-:9>')4@ 0 (64@/0),/-0E:#*/3&4-'&:0#7E>'/*)"9*/>14"1&:$ S/#-4-&LE>'& 0#7E>'/*) -9"/''&.9:O #0/14@ #",)2E0 #71#6:O4)4@ < 4-=#*/ 29,(-/ (/"39('1& 5 (/"/'9'19 #0/14@ -9"/'E0? 4-) -L,/.9(-&D -9"/'')4@ 0& 0#7E>'/41& d/k41/39? :9" *&P 03/P/'&: 7,94) 0,/-0E: /K019*)? /71&"1 -(,/0/*'&:?,EP'/,/('&: (-1939>'/K41 #7/3&4-'&:$ j9#*9'9019. #1= 4-=#*/ 1 7)*9. < '9,9-1& #9. #1&21&f 4-) '1& 7/01''/ #1= 7,-&7,/09(-1W g#-4-&le3/0)4@ 29(9D *&,&'/0)4@h 039K'1& 0 #*/3&4-'&: %,9#\>11? 92) 7Ei'1&: 7/7,-&- /(7/01&('1& /7,94/09'1& "#1OP"/0& 7/"9-9W S/>#4&1[&:d/K41/3/014-&L/(/"/'9>1[&:#)'/01& '9j1&.1d,-)P9X01=*&L/$c).1&'19.9"*69>')4@ (6#-79#*&,-) 7/>#"14@ 7&3'1O4)4@ 7/#36L= 0 *9.*&:#-&: 9,4@1(1&4&-:1 #*/3&4-'&:f "#$ 7,939* F-&#390 b/#*"/0#"1 < 7,/2/#-4-79,9U11 K0$ [6() V9(&6#-9? "#$ "9'/'1" H*9'1#390 Y6#-9" < 7,/2/#-4-79,9U11 Y9*"1 %/P&: Y13/#1&,(-19? "#$ d9-1.1&,-c/:'/<7,/2/#-4-79,9u11y9*"1%/p&: j(,/019? "#$ Y9,19' d6>&#-9 < 7,/2/#-4-79,9U11 K0$ [9'9 q19''&)9 - J,#$ Z1& 0).1&'19. 1'')4@ 7/#>"14@.1#:/'9,-) 7,946:O4)4@ 0 *9.*&:#-).,&L1/'1& ",9:6$ [&#*&. L3&2/"/ 7,-&"/'9') / 7/*,-&21& 7,-&7,/09(-&'19 *9"1&L/ #*6(16.$ F-) :9"9K 1'#*)*64:9 '96"/09 >62 29(94- (-1&:E0 7/>#"1&:(19#7/,)7/(&:.1&#1=*9"1&L/0)-09'19r 74J(;)-$4/*&(6\V;F]K7Z(KVG+( ( "#$%&%'()*+%,(-).(/( "#$%&#'(&)*+'#,-./010'&#234%&(&56475'8'9:(;0<'' 8'6024,&4'=>?@=AB' 62)#0#/8#/>(2)#9'&6?%/0G#/V7#/?0&6PM.1G G#/")&' 6'& 0#/5( 8'")17K.-2'&P0 8#/ 2)#'*' %'28' ")&-*'? 0 &6P./F (7)-8- >1,-2"6'0 F+)1&',-5"&#/@-?K#"6-.###&(56(.1:;V.P2G*-2/@-,-&-5/M 8#'>.')15#F"&#7KI-5-8("P08#/G'6'&#/@-)',-6.)/M >-0'8#':U'2G#/8#`F/28'&8'5/%1?%/-2A44Z.-&( 8' 8'F"6'.")/F (7)/58# 0 S.')15##?,-0"6'*/F 0 BZBA.-&(? a/2/.'581g R8#0/."16/7#/ I'.'81 2)#'*' &#/M.(8/& 9#5-5-@##,-5"&#/F: ;#/5-5/68#/ "6'.'8#' - (.(M 7K-G#/8#/ 6/F F/218/F 8' &-8618/87#/,-5-8#"61&#,.)18#-"*1 0 &-Q7(./)(56'61: <#/.(8/& 6/8 )-"6'* (.(7K-G#-81 0 B34:.-7)8#7+,.)1>17#',#/.0")17K,-5"&#7K &-5-8#"6P0: XK+6817K 2- "6(2#-0'8#',-5M "&#/F5#6/.'6(.1#F+)1&'>1*-0#+7/F8#%G#/F"7:U'B[ G#/F"7)@*-"#*-"#+A[:&'8212'6P0?0V.P28#7KI-5-M 8("#-.').2)/88#S.')15#F7)171:I#/.0"#'>"-50/87#0 A4B].-&(-,(")7)$G(.1(7)/58##>+2$,.)17)18#'` "#+2-.-)0-F(&(56(.1,-5"&#/F0S.')15##:C-%5#0-V7# 01&')'8#'"#+>+2$G#/`>'.2)-2(%/?>-0",P*,.'7' 8' 5#8## I-5"&' \ S.')15#' G-78- &(5/F/: U'"#.-2'71 %'*(F$? %/ 8#/ G-@$ &-.)1"6'` ) 2->.-2)#/F"60' I-5M "&#/F b/5/0#)f#? ) &'8'*( "60-.)-8/@- ",/7F'58#/ 25' I-5-8##?7)15#bcII-5-8#':O1@8'*6/F6/5/0#)F#2-7#/.' 2-.-2'&P08'7'*1G@5->#/?8#/G'@-615&-0dG/M.17/I-*(28#-0/F:Y'&06'&#/F"16('7F#)'#86/./"-0'` G*-217K I-5-8("P0 61G 7- "#+ 2)#/F/ 0 &.'F( #7K,.)-2&P0? &(56(.$? G()1&$? ",-.6/G # K#"6-.#$ I-5M "&#e<6-v7-v6(g-78-)'8#/2>'*fr"#*(f/)/"0-f/f "6.-817-V,.)/&')'`>.')15#F"&#GI-5-8("-G#-.@'M 8#)(F+0"6'0+)2F+`gR.-&#I-5"&#g: h5' G#/")&'Q7P0 G#'"6' 8'F>'.2)#/F,-5M "&#G /5/G/86/G F/"6,'.&? ' 0 )'"'2)#/ 5'" #G#/8#' Y'8'I'0*'NND#$%&'()*$)+,-,).$/$)+,'0$)11E:b/./8 6/8",/7F'58#/)'@-",-2'.-0'8-,.)/2,#/.0")$0#M )16$=F7'^0#+6/@-0S.')15##:Y/"66-G#/F"7/?&6P./ 8' 7-2)#/Q >'.2)- 7K+68#/ -20#/2)'F$ G#/")&'Q71 G#'"6'? -.@'8#)(F/ "#+ 6( 0#/5/ #G,./)1 -&-5#7)8-M V7#-017K?061G6'&%/0#+&")-V`V0#$68'.-2-017K#./5#@#F817K)0#$)'817K)K#"6-.#$I-5"&#:I'.&"6'8-0# F/28$)'6.'&7F#6(.1"617)817K<(.161>1:O)/9-0$6/M 9

@-6/./8(F/"6I-5&'h'8(6'L#7#/7&#2/d>./(?G#/")M &'F$7'-2,-7)$6&(5'6i4:0S.')15##:R.-2)#*'"#+0 ;#58#/?,Pj8#/F5-"1.)(7#*17'*$.-2)#8+8'T'-5)#/:; 6.'&7F/ -&(,'7F#.')/G ) -F7/G 2-"6'*' "#+ 2- "-M 0#/7&#/@-*'@.(?',-,-0"6'8#('.G##@/8/.'*'d8M 2./"'0"6$,#*'2-0-F"&'#,.)/")*'")5'&>-F-01:I- )'&-Q7)/8#(2)#'*'Q0-F/8817K8#/G#'*'@2)#/0.'M 7'`?'8#;#58-?'8#T'-5)#/8#/8'5/%'*1F(%2-I-5"&#? G#'*'V0#'2-G-V`?%/08'F5/,")1G01,'2&()8'5'M )*'>1"#+00#+)#/8#(:T2/712-0'*'"#+8'01F')22- d8@5##?'>1,-&#5&(5'6'7kg#@.-0'`2'5/f)'0#/5&$ 0-2+: I'8# h'8(6' F/"6 >'.2)- )''8@'%-0'8' 0 "0-F$,.'7+: =,.-0'2)'8#/ &'%2/F -"->1? &6P.' 6( 2-6.)/ ",.'0#' F/F 0#/5/ "'61"9'&7F#: ;#2'`? %/ I'.& Y'8' I'0*' NN 6- F/F %17#/: I-&')(F/ G# 0")1"6&#/ ->#/&61: C#+2)1 "6.)/5#"61G# '.'(&'.#'G# -.-)*-%1"M 617K&-8'.'7K0&")6'*7#/,'.'"-5#"6-#6(&#5&'8'V7#/ knk:0#/7)817k2./08#'817k2-gp0",.-0'2)-817k ) 6/./8( "6'8( I'.'8'? 0 &6P.17K 2'08/F G#/")&'5# -"'28#71,.)1>15#))#/G,-5"&#7K:;,#/.0")1G2-M G( (.)$2)-81 F/"6 "&5/, ),'G#$6&'G#./@#-8'581G )0#$)'81G#)I-5"&$?@*P08#/.+&-2)#/*-:O$'.61&(*1 01&-8'8/ 8' G#/F"7( F'& 7K-7#'%>1 G#&.-"&-,#F8/ G#8#'6(.&# Y/)("' >$2j C'6&# S-"&#/F 01&-8'8/ 0 ")1")7/),#8#-.':;#+&")-V`'.61&(*P0",.-0'2)-8- F/28'&)I-5"&#:U#/>.'&(F/6(l,#"'8/&?2./08#'817K ")&'6(*/&? 5'5/7)/& 0 "6.-F'7K./@#-8'5817K? K/.>P0 G#'"6? ->.("P0? &#5#GP0m:: h.(@' 7K'*(,' 01,-"'M %-8' 0/ 0")/5&#/ G/>5/? 8'.)+2)#',.'71? ",.)+61 2-G-0/? ->.')1? F/"6 6/% 6.-7K+ )2F+` (&')(F$717K K#"6-.#+,-5"&#/@- -"'28#760' 0 I'.'8#/: ; &-Q7( 2-7#/.'G2-6/F8'F0'%8#/F")/F?0&6P./F0BZ[4.-&( @-V7#* I',#/%: h-g 0 6.'7#/ 0#)161,',#/"&#/F ("6'M 0#-81>1*8'"6'2#-8#/nX-(6-I/./.#'g?@2)#/06.'&M 7#/G")1)@.-G'2)#*-"#+m61"#+710#/.817K:IPj8#/F,.)/8#/"#-8- @- 2-,'.&(? @2)#/ "*(%1 )' &',5#7+: I.)/2 8#$ "6-# 2./08#'81 &.)1% :; -*6'.)( )8'F2(F/ "#+,-V0#+7-81,.)/)Y'8'I'0*'NN->.')C'6&#S-M "&#/F X)+"6-7K-0"&#/F? ->-& ",/7F'58#/ )'GP0#-81 # 01&-8'81 0 X)+"6-7K-0#/ K'96 ) 61G "'G1G 0#)/M.(8&#/G:b--.1@#8'58/2)#/*-'.61"6P0)I-5"&#>(M 2)#2(%/)'#86/./"-0'8#/S.')15#F7)1&P0:C8#/)'9'M "718-0'*'.)/j>' ny/)("' C#@.'86'g? &6P.' )-"6'*' 01&-8'8')-&')F#0#)161 I',#/%'0<(.161>#/#,-M 2'.-0'8' F/F G#/")&'QM 7-G:I.)/2&-5/F81G#7K'M *(,'G# "6-F$ 2./08#'8/ 0-)1 &-88/,.)10#/)#-8/,.)/),-5"&#7K /G#@.'8M 6P0 5(> 01&-8'8/,.)/) 8#7KF(%8'G#/F"7(0I'M.'8#/: U#/&6P./ 2.'>#8#'M "6/?F/2/8)8#7KG',/*8/ 2./08#'8/ &-*': b- 25' S.')15#F7)1&P02(%'/@)-61&': b/.') 7)'" 8',-2)#0#'8#/,-5"&#7K,-G8#&P0: Y(%,.)/20#)16$0,'.&(Y'8'I'0*'NN0#/5/"*1")'*/G- "6-F$71G 6( F/@- G-8(G/87#/? -,#8#/ >1*1.'7)/F 8/@'6108/: Y/"6 6-,#/.0")1,-G8#& Y'8' I'0*' NN F'&#,-"6'0#-8-0S.')15##?-2"*-8#+7#'2-&-8'8-Bo,'j2)#/.8#&'BZ[B.-&(:;#2)#'*/GF(%>'.2)-0#/5/,-G8#&P0 8'")/@- 0#/5&#/@-.-2'&' "6-F$717K 8' 0")1"6&#7K&-8618/86'7K?./,./)/86-0'*1.P%8/,-M )#-G1?0#+&")-V`>(2)#*',-2)#0:b/8)2/712-0'8#/ 01@.'* 0 G-F/F &5'"19#&'7F# 8'FG8#/F(2'817K.)/j>: b(0#)/.(8/&y'8'i'0*'nn8#/)@'2)'"#+)"150/6&$? &6P.',-)-"6'*'0G-F/F,'G#+7#:T./")6$&":S/8/M 21&6W.)1G&-0"&#0",-G#8'*G#?%/@216/8#/)>16,-7K5/>8/ -,#8#/,.)/&')10'* I',#/%-0#? 6/8 VG#'* "#+? %/ 8#/ 0")1"6&#G G("# "#+,-2->'`: T' 6- >/) 6.(2(.-),-)8'F+,-G8#& C#&-*'F' <-,/.8#'?,.)/M 8#/"#-8- @- 6( 0 BZZi.-&( ) 7/86.(G G#'"6' # -2M./G-86-0'8-:I-G8#&6/8>1*2'./GG#'"6'b-.(M 8#'?)-&')F#kk:5/7#'IJL:I-7)$6&-0-"6'*,.)1I5'7( I-5"&#G: h)#v 8' -28-0#-81G 7-&-5/ )8'F2(F/ "#+ 6'>5#7',-V0#+7-8' 0#)17#/ 0 <(.161>#/,./)12/86' JIL/7K';'*+"1?7)*-0#/&'6.'&6-0'8/@-F'&-"1GM >-5 ->'5/8#' &-G(8#)G( 0 p(.-,#/: I-"6'7# >'.2)-,-,(5'.8/F? ")'8-0'8/F # 7/8#-8/F 0 S.')15##: I-,(M 5'.8-V` >1*/@-,.)10P271 O-5#2'.8-V7# F/"6 8' 615/ 2(%'? %/ 0 >.')15#F"&#7K "&5/,'7K G-%8' )8'5/j` 0P2&+8')0'8$-2F/@-8')0#"&'n;'5/"'g:' I-01FV7#(),'.&(6.'9#'G2-&-5/F8/@-9.'M,(F$7/@-G#/F"7':T8'F2(F+"#+,.)/29(6(.1"617)81G? 8#/"'G-0#61G0&")6'*7#/C()/(GO)6(&#;",P*7)/M "8/F:=@.-G81?0#2-7)81)2'5/&'@G'7K?G'&")6'*6 m:-&'?f/@-01"-&-v`abg:fffy'&0#+&")-v`#8817k >(218&P0 )',.-F/&6-0'817K,.)/) 8'F"*188#/F")/@- >.')15#F"&#/@- '.7K#6/&6' ="7'.' U#/G/1/.' ->5'81 F/"6-8/ )/ 0")1"6&#7K "6.-8 0-2$: WG'7K -22'8-2-(%16&(0A44A.-&(?F/@-,.-F/&6'865#7)1*"->#/ 06/21Zi0#-"/8#>1*7'*17)'"7)1881)'0-2-0-: X)'"8'0#)16+0&-5/F8/F,-5"&#/F-.@'8#)'M 7F#: <#/.(F+ "0-F/ &.-&#,-8-08#/ 2-7/86.(G: b1g.')/g ",'7/.(F+ "6'.1G#? 0$"&#G# (5#7)&'G#? "$ -8/ 8'615/0$"&#/?%/017-9'8-)8#7K.(7K&-*-01:T'M 10

G#/8#-8-F/8'2/,6'&##'5/F/",'7/.-0/:R2'F+"#+ 2- "#/2)#>1 5#7)$7/@-,-8'2 B44 5'6 b-0'.)1"60' I-5"&-MS.')15#F"&#/@- #G#/8#' C'.")'*&' YP)/9' I#*M "(2"&#/@-: I.)/2 >(218&#/G "6-F$ 20' "'G-7K-21? ->')G#/F"7-0$./F/"6.'7F$?'5/,.)16'>5#7'7K)8'FM 2(F$ "#+ >#'*-M7)/.0-8/ 8'5/,&# ) @-2*/G I-5"&#: =,.-0'2)' G8#/ ;*-7K? '5/,-2&./V5'? %/ >'.2)#/F 7)(F/ "#+ I-5'&#/G 8#% ;*-7K/G: U#/ (2'F/ G# "#+ ("6'5#`"&$2(8#/@-6'&'G#*-V`2-8'")/@-&.'F(:; &'%21G.')#/ 2-"&-8'5/ -.#/86(F/ "#+ 0/ 0")/5&#7K ")7)/@P*'7K2-617)$717Kb-0'.)1"60':S(218/&01M @5$2'8'G-78-)'8#/2>'81?6.0'./G-862'7K(?'5/,.)/261@-28#/G-2>1*-"#+6(>'.2)-(2'8/",-6&'M 8#/ I-5-8## ) d82%/5#&$ S-.1": I.)1")*- 8' 8#/ 2(%/ @.-8- I-5-8("P0? 21"&("F' >1*' >'.2)- 7#/&'0'? )'"6'8'0#'5# "#+ 0 F'&# &-8&./681 ",-"P> G-@$,-M GP7.-2'&-G G#/")&'F$71G 0 S#'*-.("#: U'F0#+&M ")1G)'"&-7)/8#/GF/"62-6'.7#/2-8#/,-)-.8#/01M @5$2'F$717KG'@')18P0?0,#/.0")/F7K0#5#012'0'M *1G#"#+8#/0#/5&#/:L/7)@21)->'7)1*/GF'&#/"&'.>1 &.1F$ >1*/G 0 ")-&(: ; %17#( 8#/ 0#2)#'*/G 6'&#/F #5-V7#"6.-FP05(2-017Kl>(61?&#/.,7/?"(&8#/?&'96'M 81? ",-28#/? 7)',&#m: I-7K-2)$ -8/ 7K1>' )/ 0")1"6&#7K./@#-8P0 0 I-5"7/? "$ 0*'"8-V7#$ I-5M "&#/@- T/",-*( b'q7' L(2-0/@- ) I'.'81 n;#"*'g? &6P.1F/"6",'2&->#/.7$)'*-%-8/F0BZA[.-&(,.)/) b'2/(")' C-.-)-0#7)' ni'.'q"&#/f W.(,1 a-5&5-.( I-5"&#/@-g: T/",P* F/"6 8'2)017)'F '&61081? "$ 28#? %/8',.P>1,.)17K-2)#B34-"P>:;V.P28#7K"$)'M.P08- "/8#-.)1 F'& # G'*/ 2)#/7# 0 0#/&( ] \ 3 5'6: Y/@- 01"6+,1 "$ >'.2)- >'.08/? 7K'.'&6/.1)(F/ F/ %101 6'8#/7?,#+&8- "6.-FP0 # K'.G-8#' G()1&#? V,#/0(#&-5-.P0:d6.'&71F8/01"6+,1-@5$2'>'.2)- 5#7)8' 0#2-08#': ; (>#/@*1G.-&( n;#"*'g )2->1*' "/.7'0#2-08#0J)/")-0#/06.'&7#/2-.-7)8/@-kc a/"6#0'5( I-5-8#F817K T/",-*P0 a-5&5-.1"617)817k: I-2->81G ()8'8#/G 7#/")$ "#+ 01"6+,1 n;#"*1g 0 <(.161>#/? -.@'8#)-0'8/ "$ 8' "7/8'7K 8'F5/,")17K 6/'6.P0:I.)17K-2)#&-G,5/60#2)P0?"$0V.P28#7K I-5-8("# # S.')15#F7)171? ' 2(%$ 7)+V`,(>5#7)8-V7# "6'8-0#$G*-2)#5(2)#/:U'F>5#%")',.P>')/",-*(G' "#+ -2>1` )' 20' 28#? 0 8#/2)#/5+? @21% 0#+&")-V` 7)*-8&P0)/",-*(8'7-2)#/Q,.'7(F/5(>(7)+")7)' 2-")&P*: I-20#/7)P.8'&-8#/7&-5/F8/@-#86/8"10M 8/@- 28#' ",+2)-8/@- 0 <(.161>#/ 8'F5/,#/F 01,-M 7)$`?)/>.'`G1V5#?,-"(G-0'`2)#/Q#01,#`&-5/F8$,1")8$>.')15#F"&$&'0+0F/281G)5#7)817K,'.&P0: ;1>P. 01F$6&-0-6.(281? '5/ 2/712(F+ "#+ 8' I'.q(/ 2'" I/2./#.'"?,-*-%-81 8' ->.)/%'7K <(.1M 61>1?@2)#/)8'F2(F/"#+"*188'-,/.')2.(6(:O*188' 25'G#/")&'Q7P0<(.161>1?'5/)/0"612/G,.)1)8'M F+?%/07)/V8#/F8#78#/"*1")'*/G-=,/.'d.'G/: b-7-)->'7)1*/g)','.*-2/7k:r56.'8-0-m 7)/"8' '.7K#6/&6(.' ->#/&6(? 01>(2-0'8/@-,.)/2 A45'61?06-,#-8'0V7#'812'08/@-&'G#/8#-*-G(? 0")1"6&--6-7)-8/>(F8$#(.-)G'#7-8$)#/5/8#$: T/ 0")1"6&#7K "6.-8 -,/.' ->5'8' 0-2$: ; "6'0#/,-2)#0#'`G-%8'0#/5/@'6(8&P0&-5-.-017K.1>?.-),-)8'F+ 615&- &'.,#/? "$ 6/% %P*0#/: h.-@' 0/FV7#-0' 2- -,/.1 0#/2)#/,.)/) 2.(7#'8/ G-"6&#: =>-&(.0#"6/V7#'81"&'58/,-&6P.17K",*10'&#5&(M 8'"6-G/6.-0/F 01"-&-V7# 0-2-",'2? ' 2--&-*' 0#/5/ @'6(8&P0 &-5-.-017K? 0",'8#'5/,'7K8$717K &0#'6P0: O'G @G'7K -,/.1 (.)/&'F$71? '%(.-01: <-8"6.(&7F'F/@-)>(2-0'8'F/"6)/"6'5-017K.(.:T )/08$6.),-,.)/),-5#0+@5'8-01 2'7K 0#2'` 2(%$,-*-%-8$ 0 2-5/ "7/8+ -,-0#/.)7K8# 344 GA -.') 'G9#6/'6.'58#/("16(*-0'8/A:344G#/F"7"#/2)$717K: b'&#/f2.(@#/f-,/.18#/g'8#@2)#/8'v0#/7#/:o,/m 719#7)81?,.)1F')81&5#G'6G#/F"7',-)0'5'8'7K0#5+./95/&"F#:C#*/)'&-Q7)/8#/28#': I-)8'F$7 &-5/F8/ (.-&# G#'"6'? &#/.(F+ "#+,-8-08#/2-,'.&(:Y/"6#7K6(01F$6&-0-2(%-:O6'M 61"61&#,-2'F$?%/i4G A 6/./8P0)#/5-817K,.)1,'2' 8'BG#/")&'Q7'<(.161>1?0@:G-F/@-.-)/)8'8#'6-./&-.2V0#'6'?8#/"*1")'*/G-,-2->81G0"&'j8#&( 0 #881G G#/V7#/: =@.P2 S-6'8#7)81? &6P.1 F/"6 F/2M 81G ) "1G>-5# G#'"6':.,2$%3,4) 51678#978) :*;<=>,),'?$2,@A Pielgrzymka duszpasterzy emigracji polskiej (Rzym: 18 21 listopada 2013 r.) W dniach od 18 do 21 listopada br. odbdzie si pielgrzymka duchownych duszpasterzy polskiej emigracji do grobu $w. Piotra i b#. Jana Paw#a II w Rzymie. Warto zaznaczy', "e program spotkania zapowiada si bardzo interesuj%co. Midzy innymi: Msze $w. koncelebrowane z ró"nych bazylikach pod przewodnictwem: kard. Zenona Grocholewskiego, arcybiskupa Szczepana Weso#ego, arcybiskupa Józefa Kowalczyka Prymasa Polski, biskupa Wies#awa Lechowicza. Odbdzie si sesja po$wicona duszpasterstwu emigracji w Audytorium Augustinianum" z udzia#em kard. Antonio Maria Vegliò - przewodnicz%cego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migran- 11

tów i Podró"uj%cych. W $rod 20 listopada odbdzie si audiencja z Ojcem $w. Franciszkiem. " "/%()%0$1("#$2"3)(45%$1#("67.51(8$#%*'79" <-5/F819.'@G/86l:6$,7;4%*4%("1"<=5%(>2 "6'8#G2-.-"*/G2-6/F&'.#/.1?G-F'"6'.M ")' "#-"6.' b/./"#' G#'*' ->-0#$)/& G8#/ n>'0#`g: ;)#+*'G8#/0#+7?&#/21G#'*/G-&:A5'6'0,-5/# )-"6'0#*'G8#/8'2,-6-&#/GnJ'7)6'g?'"'G',-5/M 7#'*'>'0#`"#+)/"0-F$.P0#/V8#7$\&()18&$L(20#M "#$ J'F7K/5: N F'? G'*' &(5&'? "6-7)1*/G "#+ 2-0-21 8' 6)0: n<-5'8&(g? @2)#/ >1*- 2-V` @*+>-&-: U' ")7)+V7#/? 0 61G "'G1G G-G/87#/,.)/7K-2)#*',.)/)&*'2&+0.'7'F$7'),-5'n;'0.)(5&'8#'g#"*1M ")$7,5("&?,-2>#/@*'#0#2)$78'0-2)#/GPF&',/5(M "#&? 012->1*' G8#/? 016/5/,'*' 0-2+ # )'8#-"*' 8' I-"'2+D-&:344Mi44G:E?,16'F$77)1F/6-F/"62)#/7M &-: = 61G #8712/87#/ 8#&6 G# 0.-2)#8#/ 8#/ GP0#*: N &#/21 6'% n;'0.)(5&'8#'g,.)1f/7k'*' 2- I.)1/G1V5' 8' 7/./G-8#/ V0#+7/Q &',*'Q"&#7K &": O6'8#"*'0'O-5/7&#/@-0BZ]i.:?07)'"#/",-6&'8#' "#+ )/ G8$? &5/.1&#/G NN &(."( ",16'*'l na.'8(8#(? 7K.->/7)&(m7)1610#/")?7)18#/0#/")eW21>1G8#/ F'?6->16(7#/>#/8#/>1*-mN-,-0#/2)#'*'G#F'&6- >1*-: I.)1 8'F>5#%")/F -&')F# )',16'*/G G-F/F "#-M "6.1 b/./"#? 7)1 6-,.'02' # 7)1-8' 6-,'G#+6'e N -8'?F(%F'&-)'&-88#7'?-2,-0#/2)#'*'lnI'G#+6'G# 8#@21 8#/ )',-G8+? >- 8#@21-2 G'G1 615/ 8#/ 2-M "6'*'G7-06/21g: Y'&- 2)#/7&- 5(>#*/G "#+ >'0#` ) ;-F6&#/G -2 O6.1&'? "6'.")1G - A 5'6': =2 0#-"81 2- F/"#/8# 6.)/>'>1*-,#58-0'`@+"#:;)#G#/,-"1*'8-G8#/2- =7K.-8&# O#P"6. O*(%/>8#7)/& O6'.-0#/F"&#7K 0 J1M G'8-0#/:b'G5(>#*/G)/"*(7K(8'9#"K'.G-8##01M ")(&#0'`8'&5'0#")'7KG/5-2#/)8'8/F'&n05')*&-M 6/&8',*-6/&g##88/:;nY'"/*&'7Kg##8817K,.)/2M "6'0#/8#'7K O#-"6.' dg>.-)f' )5/7'*' G#.P%8/.-5/ )/V,#/0'G#: h-")&-*10j1g'8-0#/")*-"#+00#/&(o 5'6: CPF &()18 ;-F6/&?,- 0'&'7F'7K?,- C")1 V0: O)/2*2-n)',#"(g2-A&5'"1)8'F"6'.")$G-F$"#-"6.$ Y'2)#$: N 06/21 F',.-"#*/G F$l ny'2)#(? )',#") # G8#/mgh1./&6-.")&-*1a#.5/F)@-2)#*"#+?'5/)'%$2'*? >1,.)1")5#.-2)#7/: C'G' %17)1*' "->#/? %/>1G >1* G#8#"6.'8M 6/G: C#8#"6.'86(.1 8'(7)1* G8#/ "6'.")1-2/ G8#/ I'0/*O)'F8':J')6-8'0/6G#'*/G")7)+V7#/"*(%1` 2-C")1V0:<":S#"&(,-0#)I.)/G1V5'?&6P.1>1*0 J1G'8-0#/: N &#/21 6- )'&-G(8#&-0'*/G.-2)#8#/? 6- G-F/ "#-"6.1 <'"#' # b/./"#' )'7)+*1,-&,#0'` )/ G8#/ln61")&(7#/?612-")&-*1egdF'8'6-lnF'&G8#/ 8#/)',#")/7#/?6-8#/>+2+'8#@+"#,'"*?'8#8#/,PF2+ 2- -7K.-8&#? '8# 2- &-V7#-*'? '8# 8#/ >+2+ F'2*? '8#,'7#/.)' GP0#*m M./0-5(7F' 8' 7'*/@-: ;6/21 C'M G'G8#/0)#+*'0->.-8+#.)/&*'ln)',#")+7#+a.'M 8(V? )',#")+ m: G'") "#+ >'0#` 0-7K.-87/? 6- "#+ >+2)#/")>'0#*0")&-5/:T6/@-#6'&8#78#/>+2)#/:::g I-8#/0'% 8#/ G#'*/G G/6.1&#? '8# 5'6 0*'M V7#017K?>-)'5/20#/i.-&%17#'?0#+70,#"'5#G#2'M 6+(.-2)/8#'9#&71F8$l_cNNNBZB]?2-,#/.0")/F&5'"1.-&( ")&-58/@- BZBZMBZBA4: d &#/21 8',#/.0")1 &0'.6'*,-&')'*/GV0#'2/760-)-7/8'G#)@P.18' 2P*ln>'.2)-2->.)/g?6-G8#/)'7)+5#")'8-0'`: I- "&-Q7)/8#( o &5'"1 ")&-*1,-2"6'0-0/F )2'*/G/@)'G#82-]&5:W#G8')F'58/F0O'8-&(:; J1G'8-0#/ G#/5#VG1.P%817K 8'(7)17#/5# # 8'(7)1M 7#/5&#? F'& h->.-0-5"&'? ;'F"P08'? U-0'& # #88#: U-0'&@.'*8'"&.)1,7'7K#)'*-%1*7KP.:C8#/)5/7#* "-5-0,#-"/87/?&6P.$2-2)#"#'F,'G#+6'Glnb'Q7)$ @P.'57)1&#?7K*-,'&#F'&"G1&?&->)#'.)#G,.)1@.10' '2)#/0/7)&'V,#/0'g:N7KP.V,#/0'*./9./8ln=F2'M 8'?2'8'D>#"E?-F2'8'?-F2'8'?2'g:N2.(@')0.-6&'l nd2'5/fm%/w.)/5'?>-6-2)#v8#/2)#/5'?'2'5/fm%/0 &P*&-?>-6-2)#VU#/2)#P*&-g#./9:n=F2'8'mg: C#/5#VG1?&#/21>1*/G0A&5'"#/?&'6/7K/6+ &": ;.-Q"&#/@-: R"#'2*/G "->#/,/08/@-.')( 0 -"6'68#/F*'07/?',.)/2/G8$7K*-,1F'&2.$@#?./,/M 6/7#'.)/:NF'?)>168#&?)61*(2'0'*/G#G,.)617)&#,- (")'7K:T'(0'%1*6-&":;.-Q"&#?)'0-*'*8'V.-2/&# &')'*G#GP0#`,'7#/.)m=F7)/8'")?T2.-0'V?;#/M.)+?B4,.)1&')'Q?_@.)/7KP0@*P0817K?_O'&.'G/8M 6P0 V0:? o,.'02 0#'.1: d F'? 8'(7)-81 6- GP0#` 7-2)#/88#/8'@*-"02-G(.'8-#0#/7)P.?01./71M 6-0'*/G?F'&)&'.'>#8(G'")18-0/@-:;./)(56'7#/ &":;.-Q"&#,-0#/2)#'*l nt' 6-? %/ (G#'*/V? 6- )' 6/ r,.)617)&#s2-"6'8#/")5#8#f&'8'*',+615&-b4.')1g:n 2-"6'*/G: Popieraj pras polskojzyczn" w Brazylii Z#ó$ pomoc na konto PMK: Bank Itaú: Agencja 3812, Numer konta: 29466-2 Biuletyn Echo Polonii Brazylijskiej zosta przygotowany do druku w Chaupniczej Oficynie Komputerowej ZM w Kurytybie2( Nakad ad 500 egz. Projekt winiety: Eluta Sta$ko-Smierzchalska z wydawnictwa Hlondianum w Poznaniu. PMK nie ponosi odpowiedzialno"ci za tre"% artykuów autorskich. Zezwala si& na dokonywanie przedruków pod warunkiem podawania 'róda. Materiay do publikacji prosimy przesya% na adres siedziby rektora PMK: Rua Gilherme Ihlenfeldt, 1037-82620-035 Curitiba PR?0@"4("(/)*$"*?*#A)74%514=B revista@polonicus.com.brc")*%a7)d,7?$#(e;%$+(257;2@) www.polska-misja.com.br 12