15. Józef tłumaczy sny (Rdz 40 41)

1 15. Józef tłumaczy sny (Rdz 40 41) 1. Dlaczego film o Józefie nosi tytuł Józef, władca snów? Na pierwszym spotkaniu o Józefie poznaliśmy piosenkę Fortuny dziecię z filmu o tytule Józef, władca snów. Spróbujemy dzisiaj wyjaśnić, skąd bierze się tytuł tego filmu. Metoda: rozmowa kierowana Materiały: obrazy przedstawiające sny Józefa (kłosy i gwiazdy) (zał. 1) Celem tej części spotkania jest powtórzenie wiadomości o Józefie. Pytania do rozmowy kierowanej: Jak Jakub traktował Józefa w porównaniu z pozostałymi synami? Jaką postawę wobec Józefa przyjmowali bracia? Jakie było znaczenie snu o jedenastu snopach zboża kłaniających się jednemu? tu można poprosić uczestników o opisanie pierwszego obrazu nawiązującego do tego snu Jakie było znaczenie snu o słońcu, księżycu i jedenastu gwiazdach? tu można poprosić uczestników o opisanie pierwszego obrazu nawiązującego do tego snu Do czego doprowadziła nienawiść braci do Józefa? został sprzedany do Egiptu tu również można postawić kolejne pytania dotyczące szczegółów sprzedania Józefa Co robił Józef u Potifara, dowódcy straży przybocznej? był zarządcą całego jego domu i majątku Dlaczego Józefa trafił do więzienia? przez żonę Potifara, która chciała go uwieść, on jednak odmówił Puenta Bracia chcieli wrzucić Józefa do studni, by przekonać się, co będzie z jego snów (Rdz 37,20). Patrząc na bieg historii, można powiedzieć, że sny Józefa nie bardzo się spełniały. Niesłusznie oskarżony trafił do więzienia. Wydawać by się mogło, że to już koniec. Ale odkryliśmy, że Józef nawet w tych trudnych warunkach jest dzieckiem fortuny. Nie jednak fortuna czy jakiś los wspiera Józefa, lecz Pan Bóg. 2. Józef tłumaczy sny więźniów We więzieniu Józef szybko zyskuje przychylność naczelnika więzienia i współwięźniów. Dlaczego? Mówi o tym krótki fragment zamykający rozdz. 40. Odczytamy go, by następnie poznać dalsze losy Józefa we więzieniu. Metoda: praca ze zdjęciami, opowiadanie, układanie planu ramowego Materiały: prezentacja pt. Józef tłumaczy sny więźniów (w pdf) (zał. 2), plan ramowy Rdz 40 (zał. 3), tekst Rdz 40

Odczytanie tekstu Rdz 40,21-23. Pytanie do tekstu: W jaki sposób Józef doświadczał, że Pan Bóg był nim? zyskał przychylność naczelnika, udawało mu się wszystko, co uczynił Przed przystąpieniem do lektury Rdz 41 należy wyjaśnić znaczenie słowa podczaszy to urzędnik faraona, który próbuje napojów przed podaniem ich faraonowi. Prezentacja pt. Józef tłumaczy sny więźniów liczy 10 obrazów. Zostają one wywieszone na tablicy magnetycznej bez zachowania porządku chronologicznego. Uczestnicy otrzymują paski z tytułami, które mają dopasować do obrazów wiszących na tablicy. Te następnie mają uporządkować chronologicznie. Powyższe działania uczestnicy podejmują po wysłuchaniu opowiadania z Rdz 40,1-23. Jeśli uczniowie są starsi wiekowo, wówczas można podzielić ich na mniejsze grupy. Każda grupa otrzymuje paski z elementami planu ramowego, który mają ułożyć po przeczytaniu opowiadania Rdz 40. Plan ramowy Rdz 40 1. Podczaszy królewski i nadworny piekarz trafiają do więzienia 2. Józef przydzielony do służby podczaszemu i nadwornemu piekarzowi 3. Sen podczaszego 4. Józef wyjaśnia sen podczaszego 5. Radość podczaszego z bliskiej perspektywy opuszczenia więzienia 6. Sen nadwornego piekarza o trzech koszach chleba 7. Sen nadwornego piekarza o ptakach wydziobujących chleb 8. Józef wyjaśnia sen piekarza 9. Faraon wyprawia ucztę urodzinową 10. Uwolnienie z więzienia podczaszego 11. Skazanie na śmierć nadwornego piekarza 12. Podczaszy przywrócony do służby faraonowi Po sprawdzeniu planu uczestnicy już na forum ogólnym dopasowują obrazy do poszczególnych punktów planu ramowego. Po ułożeniu planu prowadzący stawia pytanie: Skąd Józef znał znaczenie tych dwóch snów? Uczniowie samodzielnie szukają odpowiedzi w Rdz 40 albo prowadzący prosi ich o przeczytanie Rdz 40,8. Odpowiedź zna tylko Bóg. Bóg ją komunikuje Józefowi to dowód, że Pan był z nim. Puenta Ta historia z więzienia pokazuje, że Józef mógł być nazywany władcą snów. On sam jednak tłumaczy, że wyjaśnienie snów należy do Boga. Nie przypisuje sobie zasług, jest skromny, wie, że czuwa nad nim Pan Bóg. Liczy, że teraz szybko opuści więzienie. 2

3. Sny faraona Przełożony podczaszych zapomniał jednak o Józefie (Rdz 40,23). Przypomniał jednak sobie dwa lata później, kiedy faraon miał dziwne sny. Nikt nie potrafił ich wyjaśnić. Z pomocą przychodzi znowu Józef. Jakie były to sny? Jak do szło do ich wyjaśnienia? Metoda: praca z formularzem Materiał: formularz pt. Sny faraona (zał. 4) Uczniowie pracują w parach. Każda para otrzymuje formularz pt. Sny Faraona. Jest to rodzaj tekstu z lukami, których wypełnienie następuje przez wybór jednej z trzech możliwości. Tekst jest wzięty z Rdz 41,1-16.25-41. Prowadzący czyta tekst, zaś uczniowie wybierają właściwą odpowiedź w miejscach luk. Sprawdzanie tekstu następuje zaraz po wypełnieniu luki. W podanym niżej tekście właściwe odpowiedzi zostają wytłuszczone. Sny faraona (Rdz 41,1-16.25-41) 1 W dwa lata później faraon miał sen. Śniło mu się, że stał nad Nilem. 2 I oto z Nilu wyszło siedem krów pięknych i tłustych, które zaczęły się paść wśród sitowia. 3 Ale oto siedem innych krów wyszło z Nilu, brzydkich i chudych, które stanęły obok tamtych nad brzegiem Nilu. 4 Te brzydkie i chude krowy a) pożarły b) pogryzły c) przegoniły siedem owych krów pięknych i tłustych. Faraon przebudził się. 5 A kiedy znów zasnął, miał drugi sen. Przyśniło mu się siedem kłosów wyrastających z jednej łodygi, zdrowych i pięknych. 6 A oto po nich wyrosło siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim. 7 I te puste kłosy a) pożarły b) zagłuszyły c) pochłonęły owych siedem kłosów zdrowych i pełnych. Potem faraon przebudził się. Był to tylko sen. 8 Rano faraon, zaniepokojony, rozkazał wezwać a) wszystkich dowódców wojskowych b) wszystkich wróżbitów egipskich c) wszystkich pisarzy oraz wszystkich mędrców i opowiedział im, co mu się śniło. Nie było jednak nikogo, kto by umiał wytłumaczyć faraonowi te sny. 9 Wtedy przełożony podczaszych rzekł do faraona: «Dzisiaj wyznam moje grzechy. 10 Faraon, rozgniewawszy się na swego sługę oddał mnie, a ze mną i a) przełożonego więzienia b) przełożonego piekarzy c) przełożonego robót publicznych pod straż do domu przełożonego dworzan. 11 I wtedy mieliśmy obaj jednej nocy sen, on inny a ja inny. 12 A był tam z nami pewien a) młody Hebrajczyk, b) młody Egipcjanin, c) młody Rzymianin, sługa przełożonego dworzan. Opowiedzieliśmy mu, a on wytłumaczył nam nasze sny, tłumacząc sen każdego z nas. 13 I stało się tak, jak nam je wytłumaczył: mnie przywrócił faraon na mój urząd, a jego 3

a) uwolnił». b) wychłostał». c) powiesił». 14 Wtedy faraon kazał wezwać Józefa. Wyprowadzono go więc pospiesznie z lochu, a on, ogoliwszy się oraz zmieniwszy szaty, przyszedł do faraona. 15 Faraon rzekł do Józefa: «Miałem sen, którego nikt nie umie wytłumaczyć. Ja zaś słyszałem, jak mówiono o tobie, że skoro usłyszysz sen, zaraz go wytłumaczysz». 16 Józef tak odpowiedział faraonowi: «Nie ja, a) lecz gwiazdy dadzą b) lecz Bóg da c) lecz księgi dadzą pomyślną odpowiedź tobie, o faraonie». 25 Józef rzekł do faraona: «Sen twój, o faraonie, jest jeden. To, co Bóg zamierza uczynić, a) ukrył przed tobą, faraonie. b) zaszyfrował przed tobą, faraonie. c) zapowiedział tobie, faraonie. 26 Siedem krów pięknych - to siedem lat, i siedem kłosów pięknych - to też siedem lat; a) jest to bowiem jeden i ten sam sen. b) są to bowiem dwa sny. c) nie jest to bowiem sen. 27 Siedem zaś krów chudych i brzydkich, które wyszły za tamtymi, i siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim - to też a) siedem lat nieszczęść. b) siedem lat niedoli. c) siedem lat głodu. 28 To, o czym mówię faraonowi, Bóg uczyni tak, jak pokazał faraonowi. 29 Bo nadejdzie a) siedem lat obfitości wielkiej b) siedem lat szczęścia wielkiego c) siedem lat radości wielkiej w całym Egipcie. 30 A po nich nastanie siedem lat głodu; i pójdzie w niepamięć cała ta obfitość w Egipcie, gdy głód będzie niszczył kraj. 31 Nie będą już wiedzieli o obfitości w tym kraju wskutek głodu, który potem nadejdzie, bo będzie to głód bardzo ciężki. 32 Ponieważ ten sen powtórzył się a) jednokrotnie, b) dwukrotnie, c) trzykrotnie, faraonie, Bóg to już postanowił i Bóg niebawem to uczyni. 33 Teraz więc niech faraon upatrzy sobie kogoś roztropnego i mądrego i ustanowi go a) faraonem Egiptu. b) dowódcą wojsk Egiptu. c) zarządcą Egiptu. 34 Niech faraon tak ustanowi nadzorców, by zebrać piątą część urodzajów w Egipcie podczas siedmiu lat obfitości. 35 Niechaj oni nagromadzą wszelką żywność podczas tych lat pomyślnych, które nadejdą. Niechaj gromadzą zboże do rozporządzenia faraona jako zaopatrzenie dla miast i niechaj go strzegą. 36 A będzie ta żywność zachowana dla kraju na siedem lat głodu, które nastaną w Egipcie. Tak więc nie wyginie ludność tego kraju z głodu». 37 Słowa te podobały się faraonowi i wszystkim jego dworzanom. 38 Rzekł więc faraon do swych dworzan: «Czyż będziemy mogli znaleźć podobnego mu człowieka, który miałby tak jak on ducha Bożego?» 39 A potem faraon rzekł do Józefa: «Skoro Bóg dał ci poznać to wszystko, nie ma nikogo, kto by ci dorównał a) odwagą i dzielnością! b) przebiegłością o sprytem! c) rozsądkiem i mądrością! 4

5 40 Ty zatem będziesz nad moim dworem i twoim rozkazom będzie posłuszny cały mój naród. Jedynie a) godnością kapłańską b) godnością boską c) godnością królewską będę cię przewyższał». 41 I powiedział faraon Józefowi: «Oto ustanawiam cię zarządcą całego Egiptu!» Po zakończeniu pracy prowadzący prosi uczniów, by zakreślili w powyższym tekście zdania, w których jest wzmiankowany Pan Bóg. Co te zdania mówią o Panu Bogu? w. 16 Józef wyjaśnia, że to nie on, lecz Bóg da odpowiedź faraonowi. w. 25 Bóg przez sny chce wyjaśnić faraonowi, co zamierza mu uczynić. w. 28 Bóg uczyni tak, jak pokazał to faraonowi. w. 32 znaczenie obu snów jest takie samo stąd powtórzenie oznacza, że Bóg już postanowił i niebawem to uczyni. w. 39 faraon uznaje, że Bóg dał poznać Józefowi znaczenie snów, co dowodzi, że nie ma nikogo mądrzejszego od Józefa w Egipcie. Dlatego ustanawia Józefa zarządcą całego Egiptu. Puenta Józef wyjaśnił znaczenie snów faraona. Przez te sny Pan Bóg zapowiedział, co uczyni wobec Egiptu. Zarazem tylko Pan Bóg mógł dać wyjaśnienie tych snów. Dzięki Bożej opiece Józef nie tylko wyjaśnia sny, ale też zostaje wyznaczony na zarządcę Egiptu. Czy poradził sobie z tą funkcją, o tym przekonamy się na następnym spotkaniu. 4. Nowy tytuł dla piosenki Fortuny dziecię Poznaliśmy piosenkę Fortuny dziecię. Znamy też historię życia Józefa. Na koniec zastanowimy się nad tytułem tej piosenki. Czy jest on właściwy? Metoda: alternatywne tytuły Materiał: formularz pt. Sny faraona (zał. 4), kolorowana pt. Sny wyjaśnione przez Józefa (zał. 5), piosenka Fortuny dziecię (zał. 6) Wysłuchanie piosenki Fortuny dziecię Uczestnicy mają raz jeszcze zapoznać się ze zdaniami zaznaczonymi w tekście, które mówią o Panu Bogu. Na podstawie tych zdań mają zaproponować nowy tytuł do piosenki Fortuny dziecię, który uwzględni prawdę o Panu Bogu w tej historii Józefa. Zatem w tytule musi pojawić się imię Józefa i Boga. chodzi o wskazanie, że nie o fatum czy jakiś los chodzi, lecz o działanie opatrznościowe Pana Boga. Przykłady: Józef, umiłowany Boga Józef, słuchający Boga Spotkanie można zakończyć modlitwą litanijną, której wezwaniami będą kolejne tytuły przygotowane przez uczniów.

Pamiętajmy, że Józef jest patriarchą, którego wstawiennictwo może być przywoływane tak samo jak wstawiennictwo Abrahama czy Mojżesza. Uwaga! Jeśli w spotkaniu biorą udział mniejsze dzieci, można skorzystać z kolorowanek przedstawiających sny więźniów i faraona (zał. 4). Praca z tymi obrazami pomoże dzieciom zapamiętać treść snów. 6