PO S T A N O W I E N I E SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU

PO S T A N O W I E N I E SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt II Ns 3109/09 Przewodniczący: SSR Bożena Sztomber Sąd Rejonowy w Białymstoku II Wydział Cywilny po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2010 roku w Białymstoku na rozprawie sprawy z wniosku Łucji Z., z udziałem Sławomira Z., o uzupełniający podział majątku wspólnego, postanawia: I. Oddalić wniosek. II. Zasądzić od Łucji Z. na rzecz Sławomira Z. kwotę 2.400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. III. Stwierdzić, że zainteresowani ponoszą we własnym zakresie pozostałe koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. UZASADNIENIE Wnioskodawczyni Łucja Z. wniosła o dokonanie uzupełniającego podziału majątku wspólnego jej i uczestnika postępowania Sławomira Z., poprzez ustalenie, że w skład tego majątku wchodzi kwota 30.000 złotych zgromadzona na rachunku bankowym uczestnika, stanowiąca wspólne oszczędności zainteresowanych. Wskazała, iż kwota ta nie została objęta podziałem majątku wspólnego byłych małżonków, który został dokonany prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 6 czerwca 2008 roku w sprawie II Ns 2816/04. Domagała się zasądzenia od uczestnika postępowania na swoją rzecz spłaty w kwocie 15.000 złotych, stosownie do wysokości przypadającego jej udziału w majątku wspólnym. Uczestnik postępowania Sławomir Z. wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Twierdził, iż na datę ustania wspólności majątkowej nie posiadał żadnych środków finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych, lokatach ani innych wierzytelności pieniężnych, natomiast wspólne środki finansowe, jeżeli takie były, zostały pobrane przez wnioskodawczynię. Sąd ustalił i zważył, co następuje: Łucja Z. z domu N. i Sławomir Z. zawarli związek małżeński w dniu 24 kwietnia 1982 roku. Ich małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w

Białymstoku z dnia 3 kwietnia 2003 roku, który uprawomocnił się w dniu 24 kwietnia 2003 roku. Wspólność majątkowa łączyła zatem małżonków w okresie od dnia 24.04.1982r. do dnia 24.04.2003r. Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2008 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawie II Ns 2816/04 dokonał podziału majątku wspólnego Łucji Z. i Sławomira Z. Wnioskodawczyni podniosła, iż w toku postępowania w sprawie II Ns 2816/04 ujawniony został fakt zgromadzenia przez uczestnika postępowania na bliżej nieokreślonym rachunku bankowym kwoty 30.000 zł, stanowiącej wspólne oszczędności małżonków, co Sąd Rejonowy pominął milczeniem w prawomocnym postanowieniu o podziale. Wskazała, że dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie II Ns 2816/04 stwierdziła, że Sąd - celem ustalenia czy uczestnik posiadał oszczędności - zwrócił się o informację jedynie do Banku Pekao SA, nie była natomiast żądana informacja z Banku PKO BP SA. Z akt sprawy II Ns 2816/04 wynika, iż w przedmiotowym postępowaniu częściowo badana była kwestia posiadania oszczędności przez małżonków Łucję i Sławomira Z. Łucja Z. w ramach prowadzonej wówczas sprawy początkowo podnosiła, że nie posiada wiedzy co do wspólnych środków finansowych, odnosząc się do zeznań świadka Lucyny Z. - siostry uczestnika, iż wnioskodawczyni przed rozwodem pobrała z konta w nieustalonym banku kwotę 30.000 złotych. W dalszym toku postępowania wnioskodawczyni wnosiła o zwrócenie się do Banku Pekao SA o ustalenie, czy uczestnik postępowania na dzień ustania wspólności majątkowej posiadał rachunek bankowy i ewentualnie jaki był stan zgromadzonych na nim środków pieniężnych. W wyniku poczynionych przez Sąd ustaleń stwierdzono, iż w Banku Pekao SA I i II Oddziale w Białymstoku, w okresie od dnia 24 kwietnia 1982 roku do dnia 23 kwietnia 2003 roku, nie były prowadzone rachunki na rzecz Sławomira Z. Postępowanie dowodowe miało również na celu ustalenie czy zainteresowani w czasie trwania wspólności majątkowej posiadali rachunek lub lokatę, i w jakiej kwocie, w Banku PKO BP w Białymstoku przy ul. Rynek Kościuszki 16. W wyniku omyłki, która nastąpiła przy wykonywaniu zarządzenia, zwrócono się o udzielenie wskazanych powyżej informacji zamiast do Banku PKO BP w Białymstoku, ponownie do Banku Pekao SA w Białymstoku. Bank ten powtórnie udzielił informacji, iż w okresie od 24 kwietnia 1982 roku do 23 kwietnia 2003 roku nie były prowadzone żadne rachunki na rzecz Łucji i Sławomira Z. W orzeczeniu wydanym w sprawie II Ns 2816/04 oraz w jego uzasadnieniu Sąd nie odniósł się do zgłaszanej obecnie przez wnioskodawczynię kwestii podziału kwoty 30.000 złotych.

Postanowieniem z dnia 16 października 2008 roku Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy oddalił apelację wnioskodawczyni od orzeczenia Sądu I instancji. Nadmienić należy, iż Łucja Z. we wniosku z dnia 17 kwietnia 2009 roku w sprawie II Ns 1458/09 domagała się przeprowadzenia uzupełniającego podziału majątku wspólnego i ustalenia, że w skład tego majątku wchodzi kwota 30.000 złotych, która stanowiła wspólne oszczędności i powinna być rozliczona w ramach podziału majątku wspólnego małżonków. Sąd Rejonowy w Białymstoku postanowieniem z dnia 29 maja 2009 roku odrzucił powyższy wniosek. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż przedmiotem badania w toku postępowania w sprawie II Ns 2816/04 były również oszczędności, rzekomo zgromadzone przez uczestnika postępowania. Wskazał, iż w postępowaniu o podział majątku wspólnego Łucja Z. nie udowodniła, by uczestnik postępowania posiadał oszczędności, o jakich rozliczenie wniosła. Stąd też, zgodnie z treścią art. 199 1 pkt.2 w zw. z art. 13 2 kpc, Sąd odrzucił wniosek. Uzasadniając obecnie złożony wniosek o uzupełniający podział majątku wspólnego w zakresie oszczędności, Łucja Z. podniosła, że ten składnik majątkowy nie był przedmiotem pełnej oceny w sprawie II Ns 2816/04. Z analizy akt tej sprawy wynika bowiem, iż nie doszło do ustalenia czy zainteresowani posiadali środki finansowe zgromadzone w Banku PKO BP SA. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że wniosek Łucji Z. w przedmiocie przeprowadzenia uzupełniającego podziału majątku wspólnego stron co do kwoty 30 000 złotych wymaga merytorycznej oceny. Zwrócić należy uwagę, iż powaga rzeczy osądzonej obejmuje tylko elementy (ten wycinek stosunków prawnych między stronami), co do których sąd wypowiedział się w sentencji i to niezależnie od tego, czy wyczerpuje to całkowicie żądanie lub zakres dochodzonej ochrony prawnej. To co nie było przedmiotem rozstrzygnięcia (pozytywnego lub negatywnego) nie może być uznane za objęte powagą rzeczy osądzonej. Strona, która nie zgłosiła żądania lub gdy, mimo zgłoszenia żądanie to nie zostało przez sąd rozstrzygnięte, może dochodzić roszczenia niezgłoszonego lub pominiętego przez sąd w poprzednim procesie, czy też części tego roszczenia. Przepisy o powadze rzeczy osądzonej - poprzez art. 13 2 kpc - odnoszą się również odpowiednio do postanowień co do istoty sprawy, wydanych w postępowaniu nieprocesowym, a więc i do orzeczeń o podziale majątku wspólnego. Z powyższego wynika, że w odniesieniu do podziału majątku wspólnego składniki majątku wspólnego byłych małżonków niezgłoszone do podziału lub pominięte

przez sąd w prawomocnym postępowaniu o podział nie przestają być majątkiem wspólnym i mogą zostać podzielone w drodze umowy lub uzupełniającego orzeczenia sądowego. Jeżeli zatem okaże się, że z jakichkolwiek przyczyn (np. przeoczenia sądu, zatajenia faktów przez uczestników) prawomocne postanowienie o podziale majątku wspólnego nie objęło wszystkich istotnych składników, każdy z uczestników może wystąpić w odrębnym postępowaniu o przeprowadzenie działu uzupełniającego co do składników, które nie zostały uwzględnione w orzeczeniu podziałowym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14.07.1983r., IV CR 282/83, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.08.1986r., III CZP 47/86, OSNCP 1987, nr 8, poz. 114 ). Wskazać przy tym należy, że stosowanie w postępowaniu o podział majątku wspólnego przepisu art. 684 kpc w zw. z art. 567 3 kpc polega na tym, że sąd powinien zwrócić uwagę małżonków na potrzebę wskazania całego majątku podlegającego podziałowi. Przepis ten nie daje natomiast sądowi uprawnienia do prowadzenia z urzędu dochodzeń, czy i jaki istnieje inny wspólny majątek (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 1968 rok, III CR 97/67). Zatem jeżeli ze stanowisk zainteresowanych wynika, że w skład majątku wspólnego wchodzą jeszcze inne składniki majątkowe, wówczas sąd orzekający zobowiązany jest do ustalenia ich istnienia bądź nieistnienia. Mając na uwadze powyższe Sąd zwrócił się do Banku PKO Bank Polski Spółka Akcyjna I Oddział w Białymstoku przy ul. Rynek Kościuszki 16 oraz Oddziału Regionalnego w Białymstoku o udzielenie informacji, czy w okresie od 24 kwietnia 1982 roku do dnia 24 kwietnia 2003 roku były prowadzone rachunki bankowe na rzecz zainteresowanych, a jeżeli tak, jaki był ich stan na dzień ustania wspólności majątkowej - 24 kwietnia 2003 roku. Z informacji nadesłanej przez PKO BP Oddział Centrum Rozliczeniowe Banku w Warszawie Biuro w Białymstoku wynika, iż na podstawie posiadanych zbiorów ustalono, że w okresie od dnia 24 kwietnia 1982 roku do dnia 24 kwietnia 2003 roku Łucja Z. posiadała rachunek ROR, który został zamknięty w dniu 05 marca 2002 roku oraz lokatę, zamkniętą w dniu 20 kwietnia 2000 roku. Na dzień 24 kwietnia 2003 roku zainteresowani nie posiadali czynnych produktów w Banku PKO BP Spółka Akcyjna. Dodatkowo, na wniosek Łucji Z., Sąd uzyskał z Centrali Banku Pekao SA negatywną informację odnośnie rachunków bankowych Sławomira Z., tożsamą z informacją nadesłaną w sprawie II Ns 2816/04. Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że wniosek Łucji Z. o uzupełniający podział majątku wspólnego w zakresie wspólnych oszczędności w kwocie 30.000 złotych, jako niezasadny, podlega oddaleniu. W sprawie bowiem po przeprowadzaniu czynności

dowodowych nie ustalono, aby zainteresowani na dzień ustania wspólności majątkowej dysponowali kwotą 30.000 złotych wskazywaną przez Łucję Z., jak również, że Sławomir Z. pobrał z rachunku bankowego taką kwotę i zużył ją na inne cele niż potrzeby rodziny. Wobec powyższego na mocy art. 46 kro w zw. z art. 1035 kc orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 520 3 kpc, zgodnie z którym przy sprzeczności interesów uczestników, na uczestnika postępowania, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone może zostać włożony obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. W niniejszej sprawie w świetle rozstrzygnięcia Sądu, zasadnym było nałożenie na wnioskodawczynię obowiązku zwrotu na rzecz uczestnika postępowania kosztów zastępstwa procesowego. Sąd uznał zatem, iż Łucja Z. powinna uiścić na rzecz Sławomira Z. z tego tytułu kwotę 2.400 złotych. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono w stawce minimalnej w oparciu o 6 pkt 5 w zw. z 7 ust. 1 pkt 10 w zw. z 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2002, Nr. 163, poz. 1348 z późn. zm). Pozostałe koszty związane ze swym udziałem w sprawie zainteresowani (wnioskodawczyni w zakresie opłaty sądowej i kosztów zastępstwa) powinni ponieść we własnym zakresie.