Autor: mgr Wiesława Wojciechowska Tabela 1. Rośliny jednoroczne wysiewane na miejsce stałe* *każda z roślin może być uprawiana zarówno w gruncie jak i w kontenerze ( donicy, skrzynce itp.) 1. Amaranthus szarłat 2. Calendula nagietek 3. Centaurea chaber 4. Clarkia klarkia, dzierotka 5. Coreopsis nachyłek, ogniślepek 6. Cosmos kosmos, onętek, ponętka 7. Delphinium ostróżka 8. Dimorphotheca dimorfoteka, szafranek, złotokwiat 9. Eschscholzia eszolcja, pozłotka, maczek kalifornijski 10. Godetia*** godecja, azalia letnia 11. Gypsophila*** gipsówka, łyszczec 12. Helianthus** słonecznik 13. Iberis ubiorek 14. Kochia kochia, mietelnik, cyprysik letni 15. Lobularia lobularia, smagliczka 16. Lupinus łubin 17. Matthiola bicornis maciejka 18. Nigella czarnuszka 19. Papaver** mak 20. Portulaca portulaka 21. Reseda rezeda 22. Salpiglossis salpiglosis, tujałka 23. Tropaeolum nasturcja 24. Xeranthemum suchokwiat **można przygotować też rozsadę ***występują też odmiany rozmnażane wyłącznie z sadzonek zielnych
Tabela 2. Najpopularniejsze rośliny jednoroczne rabatowe i balkonowe uprawiane z rozsady lub z sadzonek zielnych* *każda z wymienionych w tabeli roślin może być posadzona w kontenerze (na balkonie, tarasie) 1. Ageratum żeniszek 2. Antirrhinum wyżlin (lwia paszcza) 3. Argyranthemum (B, SZ)** złocień krzewiasty 4. Bidens (B, SZ) bidens (uczep) 5. Callistephus aster 6. Celosia celozja 7. Coleus koleus 8. Dianthus goździk 9. Fuchsia (B, SZ)** fuksja (ułanka) 10. Gazania gazania 11. Gypsophila gipsówka 12. Helichrysum (B, SZ)** kocanka 13. Heliotropium heliotrop 14. Impatiens niecierpek 15. Lantana (SZ)** lantana 16. Lobelia lobelia (stroiczka) 17. Lobularia **** smagliczka 18. Mandevilla (syn. Dipladenia) (B, SZ)** mandewilla 19. Nemesia nemezja (jawnostka) 20. Pelargonium grandiflorum (SZ)** pelargonia wielkokwiatowa (królewska, angielska) 21. Pelargonum zonale** pelargonia rabatowa (pokrój wzniosły) 22. Pelargonium pelta tum ( (B,SZ)** pelargonia bluszczolistna (pokrój zwisający) 23. Petunia atkinsiana (Surfinia) (B, SZ) surfinia 24. Petunia hybrida petunia ogrodowa 25. Plectrantus (B, SZ)** plektrantus 26. Rudbeckia rudbekia 27. Salvia szałwia 28. Sanvitalia sanwitalia 29. Senecio (Cineraria) starzec (cyneraria) 30. Sutera Bacopa (SZ) sutera (bakopa) 31. Tagetes patula*** aksamitka rozpierzchła 32. Tagetes erecta aksamitka wyniosła 33. Tagetes tenuifolia*** aksamitka wąskolistna 34. Verbena peruviana (SZ) werbena peruwiańska (zwisająca lub płożąca) 35. Verbena hybrida werbena ogrodowa 36. Zinnia *** cynia **roślina wieloletnia, ale nie wytrzymuje mrozów, charakterystycznych dla klimatu Polski i z tego powodu traktowana jak jednoroczna; może być przechowywana zimą w jasnych pomieszczeniach i w dodatniej temperaturze (10-15 C) ***można wysiewać także wprost do gruntu (na miejsce stałe); siewki należy przerywać ****odmiany rozmnażane z sadzonek zielnych B przeznaczona głównie na balkony (pokrój zwisający); SZ rozmnażana z sadzonek zielnych
Tabela 3. Rośliny jednoroczne pnące 1. Cobaea kobea 2. Convolvulus powój 3. Cucurbita dynia, tykwa 4. Humulus chmiel 5. Ipomoea wilec 6. Lathyrus groszek 7. Phaseolus fasola 8. Tropaeolum nasturcja Tabela 4. Rośliny dwuletnie* 1. Althaea Malwa, prawoślaz 2. Bellis Stokrotka 3. Campanula Dzwonek 4. Dianthus Goździk 5. Digitalis Naparstnica 6. Gaillardia Gailardia, dzianwa 7. Lunaria Miesiącznica, lunaria, judaszowe srebrniki 8. Myosotis Niezapominajka 9. Papaver Mak 10. Viola Bratek *uprawiane z rozsady
Tabela 5. Rośliny wieloletnie nie zimujące w gruncie 1. Begonia: - semperflorens - tuberhybrida Begonia: - stale kwitnąca - bulwiasta 2. Canna paciorecznik, kanna 3. Crocosmia krokosmia, montbrecja 4. Dahlia dalia, georginia 5. Galtonia galtonia 6. Gladiolus mieczyk 7. Tigridia tygrysówka 8. Tritonia tritonia Tabela 6. Byliny ogrodowe 1. Acanthus akant 2. Achillea krwawnik 3. Aconitum tojad 4. Acorus tatarak 5. Adonis miłek 6. Ajuga dąbrówka 7. Allium czosnek 8. Alyssum smagliczka 9. Anchusa farbownik, anchuza 10. Anemone zawilec, sasanka, przylaszczka 11. Antennaria ukwap 12. Anthemis rumian 13. Aquilegia orlik
14. Arabis gęsiówka 15. Arenaria piaskowiec 16. Armeria zawciąg 17. Artemisia bylica 18. Aruncus parzydło 19. Asarum kopytnik 20. Asperula marzanka 21. Aster aster 22. Astilbe tawułka 23. Aubrieta żagwin 24. Bergenia bergenia 25. Brunnera brunera 26. Caltha knieć, kaczeniec, kaczyniec 27. Campanula dzwonek 28. Carlina dziewięćsił 29. Centaurea chaber 30. Cerastium rogownica 31. Chrysanthemum złocień 32. Cimicifuga pluskwica, świecznica 33. Convallaria konwalia, lanuszka 34. Coreopsis nachyłek 35. Corydalis kokorycz 36. Cyclamen cyklamen 37. Delphinium ostróżka 38. Dianthus goździk 39. Dicentra serduszka 40. Dictamnus dyptam 41. Doronicum omieg 42. Draba głodek
43. Epimedium epimedium 44. Eremurus pustynnik, igła Kleopatry, lilia stepowa 45. Erigeron przymiotno, erigeron 46. Eryngium mikołajek 47. Euphorbia wilczomlecz 48. Filicinae paprocie 49. Filipendula wiązówka 50. Fritillaria szachownica, cesarska korona 51. Galega rutwica 52. Gentiana goryczka, gencjana 53. Geranium bodziszek 54. Geum kuklik 55. Globularia kulnik 56. Gypsophila łyszczec, gipsówka 57. Helenium dzielżan, helenium 58. Helianthemum posłonek 59. Helianthus słonecznik 60. Heliopsis heliopsis, słoneczniczek 61. Helleborus ciemiernik 62. Hemerocallis liliowiec 63. Heracleum barszcz 64. Heuchera żurawka 65. Hieracium jastrzębiec 66. Hosta funkia 67. Iberis ubiorek 68. Incarvillea inkarwilla 69. Inula oman, inula 70. Irys kosaciec, irys 71. Kniphofia trytoma
72. Lamium jasnota 73. Lathyrus groszek 74. Lavandula lawenda 75. Leontopodium szarotka 76. Liatris liatra 77. Ligularia języczka, ligularia 78. Lilium lilia 79. Limonium zatrwian, limonium 80. Linaria lnica 81. Linum len 82. Lupinus łubin 83. Lychnis firletka 84. Lisymachia tojeść 85. Lythrum krawnica 86. Meum wszewłoga 87. Minuartia mokrzyca 88. Monarda pysznogłówka 89. Myosotis niezapominajka 90. Nelumbo lotos 91. Nepeta kocimiętka 92. Nicotiana tytoń 93. Nuphar grążel 94. Nymphaea grzybień, lilia wodna 95. Oenothera wiesiołek 96. Oxalis szczawik 97. Paeonia piwonia, peonia 98. Papaver mak 99. Penstemon penstemon 100. Phlox floks, płomyk
101. Physalis miechunka 102. Polygonum rdest 103. Potentilla pięciornik 104. Primula pierwiosnek 105. Pulmonaria miodunka 106. Ranunculus jaskier 107. Rheum rabarbar 108. Rodgersia rodgersja 109. Rudbeckia rudbekia 110. Ruta ruta 111. Sagina karmnik 112. Salvia szałwia 113. Saponaria mydlnica 114. Saxifraga skalnica 115. Scirpus sitowie 116. Sedum rozchodnik 117. Sempervivum rojnik 118. Senecio starzec 119. Silene lepnica 120. Solidago nawłoć 121. Stachys czyściec 122. Symphytum żywokost 123. Synthyris syntyris 124. Thalictrum rutewka 125. Thymus macierzanka 126. Tradescantia trzykrotka 127. Trollius pełnik 128. Tunica goździcznik 129. Typha pałka
130. Verbascum dziewanna 131. Veronica przetacznik 132. Vinca barwinek 133. Viola fiołek 134. Viscaria smółka Tabela 7. Rośliny doniczkowe uprawiane pod szkłem* 1. Acalypha pokrzywiec 2. Achimenes achimenes 3. Adiantum adiantum 4. Aechmea echmea 5. Agapanthus agapant 6. Aphelandra afelandra 7. Asparagus szparag ozdobny, asparagus 8. Aspidistra aspidistra 9. Asplenium zanokcica 10. Begonia begonia, ukośnica 11. Billbergia bilbergia 12. Caladium kaladium 13. Calathea kalatea, ostrzeszyn 14. Calceolaria pantofelnik, kalceolaria 15. Cheiranthus lak 16. Chlorophytum zielistka, chlorofytum 17. Clivia kliwia 18. Columnea kolumnea 19. Cryptanthus skrytokwiat 20. Cyclamen cyklamen
21. Cyperus cibora, cyperus 22. Fittonia fittonia 23. Kalanchoe kalanchoe 24. Maranta maranta 25. Nephrolepis nefrolepis 26. Pelargonium pelargonia 27. Peperomia peperomia 28. Pilea pilea 29. Platycerium losie rogi, płaskia, platycerium 30. Polystichum paprotnik 31. Primula pierwiosnek 32. Pteris orliczka 33. Rhoeo reo 34. Saintpaulia sępolia, saintpaulia 35. Sansevieria sansewieria, wężownica 36. Scirpus sitowie 37. Selaginella widliczka 38. Senecio starzec, cyneraria, popielnik 39. Synningia gloksynia, syningia 40. Solanum psianka 41. Streptocarpus skrętnik, streptokarpus 42. Tradescantia trzykrotka 43. Vriesea frizea 44. Zebrina pasiatka *w Polsce wyłącznie jako ozdoba pomieszczeń z dodatnią temperaturą (za wyjątkiem niektórych paproci)
Tabela 8. Sekulenty* Kaktusy Inne sekulenty 1. Cephalocereus cefalocereus 1. Aeonium eonium 2. Cereus cereus 2. Agave agawa 3. Chamaecereus chamecereus 3. Aloe aloes 4. Echinocactus echinokaktus 4. Cotyledon kotyledon 5. Echinopsis echinopsis 5. Crassula grubosz 6. Epiphyllum epifilum 6. Delosperma delosperma 7. Gymnocalycium gymnokalicium 7. Echeveria eszeweria 8. Mammillaria mamilaria 8. Fenestraria fenestraria 9. Nopalxochia nopalksochia 9. Gasteria gasteria 10. Opuntia opuncja 10. Haworthia haworcja 11. Pereskia pereskia 11. Lithops kamyk, żywe kamienie 12. Rebutia rebucja 12. Stapelia stapelia 14. Selenicereus selenicereus ----- ----------- --------------------------- 15. Schlumbergera szlumbergera ----- ---------------- --------------------------- *w Polsce wyłącznie jako ozdoba pomieszczeń z dodatnią temperaturą Tabela 9. Najbardziej popularne rośliny zielarskie Rośliny jednoroczne Rośliny dwuletnie Rośliny wieloletnie Lp. Nazwa łacińska Nazwa polska Lp. Nazwa łacińska Nazwa polska Lp. Nazwa łacińska Nazwa polska 1. Calendula officinalis nagietek lekarski 1. Archangelica officinalis arcydzięgiel litwor 1. Anthemis nobilis **rumian szlachetny (rzymski) 2. Coriandrum sativum kolendra siewna 2. Artemisia abrotanum bylica Boże drzewko 3. Linum usitatissimum len zwyczajny 2. Carum carvi kminek zwyczajny 3. Artemisia dracunculus bylica estragon 4. Matricaria rumianek 4. Hyperi- dziura-wiec
chamomilla pospolity cum perfora-tum zwyczaj-ny 5. Nigella sativa czarnuszka siewna 3. Foeniculum capillaceum fenkuł, koper włoski 5. Hyssopus officinalis hyzop lekarski 6. Ocimum basilicum bazylia pospolita 6. Lavandula angustifolia **lawenda wąskolistna 7. Origanum majorana 8. Pimpinella anisum *majeranek ogrodowy biedrzeniec anyż, anyż 4. Verbascum thapsiforme dziewanna wielkokwiatowa 7. Levisticum officinale 8. Melissa officinalis lubczyk ogrodowy **melisa lekarska 9. Rosmarinus officinalis* *rozmaryn lekarski -- --------------- ----------------- 9. Mentha piperata mięta pieprzowa 10. Satureja hortensis cząber ogrodowy 10 Origanum vulgare **lebiodka pospolita 11. Sinapis alba gorczyca biała --- --------------- ----------------- 11 Salvia officinalis **szałwia lekarska 12 Trigonella foenumgraecum kozieradka pospolita 12 Sambucus nigra bez czarny 13 Tropaeolum majus nasturcja większa (n.ogrodowa) --- -------------- ----------------- 13 Symphytum officinale żywokost lekarski *rośliny wieloletnie, ale nie wytrzymują mrozów i w naszym klimacie muszą być przechowywane w pomieszczeniach z dodatnią temperaturą; **wymagają okrycia na zimę, gdyż w bardzo mroźne (szczególnie bezśnieżne) zimy mogą wymarzać 14 Thymus serpyllum 15 Thymus vulgaris 16 Valeriana officinalis macierzanka piaskowa tymianek właściwy kozłek lekarski
Tabela 10. Rośliny doniczkowe drzewiaste do dekoracji wnętrz 1. Abutilon klonik, abutilon, zaślaz 2. Acacia akacja 3. Acanthus akant 4. Aglaonema aglonema 5. Ampelopsis winnik 6. Araucaria araukaria 7. Ardisia ardisia 8. Aucuba aukuba 9. Bougainvillea bugenwilla 10. Bouvardia buwardia 11. Browallia browallia 12. Brunfelsia brunfelsia 13. Callistemon kuflik 14. Camellia kamelia 15. Cissus cissus 16. Citrus cytryna 17. Clerodendrum klerodendrum 18. Codiaeum kroton, kodieum, trójskrzyn 19. Cordyline kordylina 20. Datura bieluń (datura) 21. Diffenbachia difenbachia 22. Dizygotheca dizygoteka 23. Dracaena dracena, smokowiec 24. Euonymus trzmielina 25. x Fatshedera fatsjobluszcz 26. Fatsia fatsja
27. Ficus fikus, figowiec 28. Hedera bluszcz 29. Hibiscus ketmia, hibiskus, róża chińska 30. Hoya hoja, woskownica 31. Laurus laur, wawrzyn 32. Monstera monstera 33. Myrtus mirt 34. Nerium oleander 35. Pandanus pandan 36. Parthenocissus winobluszcz 37. Passiflora męczennica 38. Philodendron filodendron 39. Rhaphidophora rafidofora, epipremnum 40. Scindapsus scindapsus 41. Sparmannia lipka pokojowa, sparmania 42. Stephantis stefanotis 43. Tetrastigma tetrastigma 44. Viburnum kalina 45. Yucca juka Tabela 11. Rośliny uprawiane w szklarniach na kwiat cięty 1. Alstromeria alstromeria 2. Anthurium anturium 3. Antirrhinum wyżlin, lwia paszcza 4. Cattleya* katleja 5. Chrysanthemum złocień, chryzantema 6. Cymbidium* cymbidium 7. Dianthus goździk
8. Euphorbia**** wilczomlecz 9. Freesia frezja 10. Gerbera gerbera 11 Gloriosa* glorioza 12. Hippeastrum hipeastrum, zwartnica 13. Iris*** irys, kosaciec 14. Kalanchoe* kalanchoe 15. Lilium lilia 16. Matthiola lewkonia 17. Narcissus** narcyz 18. Nerine* nerina 19. Paphiopedilum* sabotek, pafiopedilum 20. Phalaenopsis* falenopsis 21. Rosa róża 22. Strelitzia* strelicja, rajski ptak 23. Syringa** lilak 24. Tulipa** tulipan 25. Zantedeschia* cantedeskia *obecnie w Polsce nie uprawia się lub są uprawiane na niewielką skalę, w sprzedaży są rośliny pochodzące z importu; ** rośliny stosowane do pędzenia; ***obecnie w Polsce pochodzą głównie z uprawy polowej lub tunelowej; ****w Polsce głównie jako doniczkowy na Boże Narodzenie (poinsecja, Gwiazda betlejemska)