Wersja z dnia 18 sierpnia 2011 r. ZAŁOŻENIA PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O CZASIE PRACY KIEROWCÓW ORAZ O ZMIANIE NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW

Wersja z dnia 18 sierpnia 2011 r. ZAŁOŻENIA PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O CZASIE PRACY KIEROWCÓW ORAZ O ZMIANIE NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW

SPIS TREŚCI I. Analiza. 1. Aktualny stan stosunków społecznych w dziedzinie, której dotyczyć ma projekt ustawy o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców oraz o zmianie niektórych innych ustaw oraz aktualny stan prawny w zakresie będącym przedmiotem projektowanej ustawy. 2. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy. 3. Możliwość podjęcia alternatywnych środków. 4. Podmioty, na które ma oddziaływać ustawa. 5. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła ich pokrycia. II. Przedstawienie propozycji rozstrzygnięć. 6. Zakres podmiotowy i przedmiotowy projektowanej ustawy. 7. Przepisy merytoryczne. 8. Upoważnienia do wydawania aktów wykonawczych. 9. Sprawy dotyczące odpowiedzialności karnej. 10. Przepisy przejściowe. 11. Przepisy dostosowujące. 12. Przewidywany termin wejścia w życie projektowanej ustawy. III. Ocena przewidywanych skutków społeczno gospodarczych regulacji. 13. Analiza wpływu projektowanej ustawy na: a) sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego, b) rynek pracy, c) konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, d) sytuację i rozwój regionalny. 14. Wyniki konsultacji społecznych. 2

I. Analiza. 1. Aktualny stan stosunków społecznych w dziedzinie, której dotyczyć ma projekt ustawy o zmianie ustawy o czasie pracy kierowców oraz o zmianie niektórych innych ustaw oraz aktualny stan prawny w zakresie będącym przedmiotem projektowanej ustawy. Prowadzenie pojazdu jest czynnością wymagającą ogromnego skupienia, ciągłej koncentracji i uwagi. Dotyczy to zwłaszcza kierowców zawodowych, którzy większość swojego czasu pracy spędzają na prowadzeniu pojazdu, niezależnie od warunków na drodze, warunków pogodowych i pory dnia. Aby zapewnić bezpieczeństwo osób uczestniczących w transporcie opracowane zostały przepisy regulujące czas pracy kierowców, czas prowadzenia pojazdów, okresy przerw i odpoczynku. Przestrzeganie tych przepisów przez kierowców może znacząco wpłynąć na poprawę ich bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa innych uczestników ruchu drogowego. Kierowcy z państw Unii Europejskiej podlegają przepisom wewnętrznym poszczególnych państw, a także wymienionym niżej aktom prawnym, jeżeli wykonują przewozy objęte tymi przepisami, tj.: - dyrektywie 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego (Dz. Urz. WE L 80 z 23.03.2002, s. 35; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 5, t. 4, s. 224); - rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, s. 1, z późn. zm.); - Umowie europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz. U z 1999 r. Nr 94, poz. 1087 oraz z 2009 r. Nr 190, poz. 1479). Wymienione akty prawne określają w szczególności maksymalny tygodniowy czas pracy kierowców, czas prowadzenia pojazdów, okresy przerw i odpoczynków, odpowiedzialność przedsiębiorstw transportowych. W Polsce dyrektywa 2002/15/WE została wdrożona ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 92, poz. 879, z późn. zm.). Wszyscy kierowcy zatrudnieni na podstawie stosunku pracy podlegają przepisom ustawy o czasie prac kierowców. Ustawa określa czas pracy tych kierowców, a ponadto obowiązki pracodawców w zakresie wykonywania przewozów drogowych, zasady stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku, określonych w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 oraz umowie AETR, a także okresy prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w prowadzeniu i gwarantowane okresy odpoczynku kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy i niebędących pracownikami, wykonujących przewozy regularne na trasach nieprzekraczających 50 km pojazdami służącymi do przewozu osób. 3

Kierowcy wykonujący przewozy drogowe rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony lub osób, pojazdami skonstruowanymi lub trwale przystosowanymi i przeznaczonymi do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, podlegają przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (z wyłączeniami określonymi w tym rozporządzeniu) lub umowie AETR, jeśli wykonują przewóz pomiędzy Wspólnotą a państwem trzecim innym niż Szwajcaria lub państwami będącymi stronami porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo przewóz poprzez takie państwo. Oznacza to, że ta grupa kierowców musi przestrzegać przepisów ustawy o czasie pracy kierowców i rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub umowy AETR. Przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub umowy AETR podlegają również przedsiębiorcy wykonujący osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem, jeśli wykonują przewozy drogowe, do których ma zastosowanie to rozporządzenie lub umowa. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. WE L 370 z 31.12.1985, s. 8, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t.1 s. 227) kierowcy wykonujący przewozy drogowe, podlegający rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR, zobowiązani są do rejestrowania za pomocą zainstalowanego w pojeździe urządzenia rejestrującego (tachografu cyfrowego lub analogowego) wykonywanych przez siebie czynności, tj. czasu prowadzenia pojazdu, przerw w pracy i okresów dziennego odpoczynku, okresów gotowości oraz czynności określonych jako inna praca. Kierowcy ci, zgodnie z art. 15 ww. rozporządzenia, na żądanie funkcjonariuszy służb kontrolnych muszą okazać, za bieżący dzień i poprzednie 28 dni, wykresówki - jeśli pojazd jest wyposażony w tachograf analogowy lub wydruki i kartę kierowcy - jeśli pojazd jest wyposażony w tachograf cyfrowy. Na podstawie przedstawionych danych funkcjonariusze ustalają, czy kierowca przestrzega przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, przerwach w pracy i okresach dziennego odpoczynku. W Polsce zgodnie z art. 50 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.) kontrola przestrzegania przepisów rozporządzeń (WE) nr 561/2006 i (EWG) nr 3821/85 jest zadaniem Inspekcji Transportu Drogowego. Kontrola jest prowadzona zgodnie z Krajową Strategią Kontroli opracowywaną, na podstawie art. 54 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego we współpracy z Komendantem Głównym Policji, Komendantem Głównym Straży Granicznej, Szefem Służby Celnej i Głównym Inspektorem Pracy. Inspektor wykonujący kontrolę może prowadzić odpowiednie czynności po zatrzymaniu pojazdu na drodze lub w siedzibie przedsiębiorcy. Nieprzestrzeganie przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, naruszanie przerw i odpoczynku, brak wykresówek lub wydruków z tachografu cyfrowego oraz brak zaświadczenia o działalności podlega karze, której wysokość określa załącznik do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Stosownie do art. 89 ww. ustawy do kontroli karty kierowcy, zapisów urządzenia rejestrującego czas jazdy, obowiązkowych przerw, czasu odpoczynku oraz zaświadczenia o działalności kierowcy, uprawnieni są ponadto funkcjonariusze Policji, funkcjonariusze 4

celni, funkcjonariusze Straży Granicznej oraz inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy PIP dokonują kontroli w zakresie przewozu drogowego na warunkach i w trybie określonych w przepisach o Państwowej Inspekcji Pracy. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1494, z późn. zm.) określa zadania organów administracji publicznej i innych podmiotów związane z systemem cyfrowych urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, a także sposób podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, związanej z instalacją, naprawą i sprawdzaniem cyfrowych urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym. Ustawa obejmuje swoim zakresem zagadnienia nieuregulowane w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, a także wskazuje na obowiązek stosowania tego rozporządzenia przy wydawaniu świadectwa funkcjonalności dla tachografu cyfrowego, prowadzeniu warsztatu zajmującego się instalacją, naprawą i sprawdzaniem tachografów cyfrowych, wydawaniu kart do tachografu cyfrowego przez właściwy podmiot. 2. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy. Potrzeba nowelizacji ustawy o czasie pracy kierowców, ustawy o systemie tachografów cyfrowych i ustawy o transporcie drogowym wynika z konieczności: a) wdrożenia do polskiego prawa art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego, b) dostosowania ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych do zmian rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym. Ad. a) Zgodnie z art. 2 ust. 1 akapit 2 dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego przepisy dyrektywy stosuje się do kierowców pracujących na własny rachunek od dnia 23 marca 2009 r. Stosownie do art. 2 ust. 1 akapit 3 dwa lata przed wejściem w życie tego przepisu Komisja Europejska przedstawiła sprawozdanie zawierające analizę konsekwencji wyłączenia kierowców pracujących na własny rachunek z zakresu dyrektywy. Sprawozdanie to było podstawą do przygotowania w 2007 r. projektu dyrektywy wyłączającej kierowców pracujących na własny rachunek z zakresu dyrektywy. Prace legislacyjne trwały prawie trzy lata i zakończyły się 30 czerwca 2010 r. decyzją o wycofaniu projektu nowelizacji, po jego odrzuceniu w dniu 16 czerwca przez Parlament Europejski. W związku z wycofaniem projektu, Dyrektor Generalny Dyrekcji ds. Mobilności i Transportu Komisji Europejskiej Matthias Ruete zwrócił się w dniu 12 lipca 2010 r. do Stałego Przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej o informację dotyczącą sposobu wdrożenia art. 2 ust. 1 dyrektywy. W tej sytuacji należy dostosować przepisy ustawy o czasie pracy kierowców do art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE. 5

Planowana zmiana ustawy o czasie pracy kierowców powoduje konieczność zmiany ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym w części dotyczącej zadań Inspekcji Transportu Drogowego oraz zmiany Załącznika do ustawy zawierającego wyszczególnienie naruszeń i wysokość kary za te naruszenia. Ad. b) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych określa zadania organów administracji publicznej i innych podmiotów związane z systemem cyfrowych urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz sposób podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej związanej z instalacją, naprawą i sprawdzaniem cyfrowych urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym. Ustawa zawiera przywołania do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1360/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. dostosowującego po raz siódmy do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. WE L 207 z 5.08.2002, s. 1), które należy zaktualizować w związku z wydaniem rozporządzenia Komisji (UE) nr 1266/2009 z dnia 16 grudnia 2009 r. dostosowującego po raz dziesiąty do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. UE L 339 z 22.12.2009, s. 3). Ponieważ możliwe są kolejne dostosowania do postępu technicznego, ogłaszane w rozporządzeniach KE, najbardziej właściwą formą nowelizacji ustawy o systemie tachografów cyfrowych, niewymagającą każdorazowych zmian ustawy, jest zmiana metryki wymienionego w art. 2 pkt 1 ww. ustawy rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 wprowadzająca późniejsze zmiany tego rozporządzenia i zastąpienie przywoływanego w ustawie rozporządzenie Komisji (WE) nr 1360/2002 Załącznikiem IB do rozporządzenia (EWG) nr 3821/85. 3. Możliwość podjęcia alternatywnych środków. Nie ma innej możliwości wdrożenia do polskiego prawa art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego niż zmiana ustawy o czasie pracy kierowców. Pozostałe przepisy dyrektywy 2002/15/WE zostały również implementowane do polskiego prawa ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców. Również dostosowanie polskich przepisów do zmian rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 może nastąpić tylko poprzez zmianę ustawy o systemie tachografów cyfrowych, ponieważ obecne przywołania w ustawie odnoszą się do nieaktualnego rozporządzenia. Opracowanie projektu założeń do ustawy i przedłożenie go pod obrady Rady Ministrów zostało zgłoszone jako propozycja do Programu prac Rady Ministrów na I półrocze 2011 r. na I kwartał 2011 r. 4. Podmioty, na które będzie oddziaływał projekt. 6

Projektowana ustawa będzie oddziaływać na przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR, podmiotów wykonujących przewozy drogowe osób i rzeczy oraz na organy kontrolne. Projektowana ustawa oddziaływać będzie również na Prezesa Głównego Urzędu Miar, jako organu właściwego w sprawach świadectwa funkcjonalności, homologacji typu tachografu cyfrowego i karty oraz w sprawach wydawania zezwoleń na prowadzenie warsztatów w zakresie instalacji i aktywacji, napraw oraz sprawdzania tachografów cyfrowych, podmioty ubiegające się o wydanie świadectwa funkcjonalności, podmioty prowadzące warsztaty, które instalują, aktywują, naprawiają i sprawdzają tachografy cyfrowe, podmiot wydający karty do tachografów cyfrowych, ministra właściwego do spraw transportu jako organu zarządzającego systemem tachografów cyfrowych. 5. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła ich finansowania. Uchwalenie projektowanej ustawy nie wygeneruje wydatków sektora finansów publicznych. II. Przedstawienie propozycji rozstrzygnięć. 6. Zakres podmiotowy i przedmiotowy projektowanej ustawy. Projektowana ustawa dotyczy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR, podmiotów wykonujących przewozy drogowe, a także Prezesa Głównego Urzędu Miar, jako organu właściwego w sprawach świadectwa funkcjonalności, homologacji typu tachografu cyfrowego i karty oraz w sprawach wydawania zezwoleń na prowadzenie warsztatów w zakresie instalacji i aktywacji, napraw oraz sprawdzania tachografów cyfrowych, podmiotów ubiegających się o wydanie świadectwa funkcjonalności, podmiotów prowadzących warsztaty, które instalują, aktywują, naprawiają i sprawdzają tachografy cyfrowe, podmiotu wydającego karty do tachografów cyfrowych, ministra właściwego do spraw transportu jako organu zarządzającego systemem tachografów cyfrowych. Projektowana ustawa, w części dotyczącej implementacji art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego, wprowadzi obowiązek stosowania przepisów ustawy o czasie pracy kierowców przez przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR. Dotychczas kierowcy ci nie podlegali przepisom ustawy, ale podlegali przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu 7

drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85. Oznacza to, że musieli przestrzegać przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerwach i odpoczynkach, określonych w art. 6-9 ww. rozporządzenia, a także przechowywać przez okres jednego roku wszystkie dane wczytane zarówno z tachografu cyfrowego jak i z karty kierowcy, zgodnie z art. 10 ust. 5 ww. rozporządzenia oraz wykresówki i wydruki, zgodnie z art. 14 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, a ponadto inne dokumenty potwierdzające rodzaj wykonywanych czynności. Po objęciu tych kierowców przepisami ustawy o czasie pracy kierowców będą musieli stosować się do przepisów o czasie pracy i ewidencji czasu pracy. Projektowana ustawa, w części dotyczącej dostosowania ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych do zmian rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym wprowadzi zmianę w metryce rozporządzenia wymienionego w art. 2 pkt 1 ustawy oraz wprowadzi korektę w tych artykułach ustawy, w których przywoływane jest rozporządzenie Komisji (WE) nr 1360/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. dostosowujące po raz siódmy do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym. Ta zmiana jest istotna z dwóch powodów. Po pierwsze załącznik IB nie jest załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1360/2002 lecz załącznikiem do rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, a po drugie rozporządzenie (WE) nr 1360/2002 dostosowuje po raz siódmy do postępu technicznego rozporządzenie (EWG) nr 3821/85 (Załącznik IB), podczas gdy stosownie do ostatnio ogłoszonego rozporządzenia Komisji (UE) nr 1266/2009 z dnia 16 grudnia 2009 r. dostosowującego po raz dziesiąty do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym nastąpiło już dziesiąte dostosowanie i nie są wykluczone kolejne. Konieczna jest więc zmiana tych artykułów ustawy, w których przywoływane jest rozporządzenie (WE) nr 1360/2002, aby obowiązujące były wszystkie zmiany załącznika IB. Projektowana ustawa w części dotyczącej zmiany ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym wprowadzi zmianę w art. 48 i 50 określających cel powołania i zadania Inspekcji Transportu Drogowego oraz w Załączniku do ustawy zawierającym wyszczególnienie naruszeń i wysokość kary za te naruszenia. 7. Przepisy merytoryczne W celu wypełnienia zobowiązań wymienionych w rozdziale I punkt 2 niniejszych założeń w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców proponuje się wprowadzenie niżej wymienionych zmian. 1. W przepisach ogólnych, w art. 1 proponuje się dodać punkt, z którego będzie wynikało, że przepisy ustawy o czasie pracy kierowców obejmują również przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub 8

umowie AETR. Obecnie ustawa określa czas pracy kierowców wykonujących przewóz drogowy, zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Po zmianie będzie również określała czas pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem. Ta zmiana wynika z obowiązku wdrożenia do polskiego prawa art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE. Ponadto proponuje się dodanie w słowniku ustawy definicji przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem. Głównym zadaniem tego przedsiębiorcy jest transport drogowy osób lub rzeczy, na podstawie licencji wspólnotowej lub innego upoważnienia do wykonywania wymienionego transportu, przy czym może on wykonywać tę działalność w ramach swojego przedsiębiorstwa własnym pojazdem lub może się wynająć do kierowania pojazdem niebędącym jego własnością, ale jako przedsiębiorca nie jest związany ze zleceniodawcą żadnym stosunkiem pracy oraz ma swobodę utrzymywania stosunków handlowych z wieloma podmiotami. Dochód takiego przedsiębiorcy zależy od zysku, który osobiście wypracuje. 2. Proponuje się dodanie w ustawie nowego rozdziału (artykułu) określającego czas pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR. W rozdziale (artykule) tym proponuje się umieszczenie definicji czasu pracy jako czasu między rozpoczęciem i zakończeniem pracy, w którym przedsiębiorca wykonujący osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem pozostaje na swoim stanowisku pracy, będąc do dyspozycji podmiotu, dla którego świadczy swoje usługi i wykonując w tym czasie swoje zadania lub funkcje określone w art. 6 ust. 1 i 2. 3. Ponadto należy dodać artykuł określający tygodniowy wymiar czasu pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR kierowców. Średni tygodniowy czas pracy tych kierowców nie może przekraczać 48 godzin. Tygodniowy czas pracy może być przedłużony do 60 godzin, jeżeli w ciągu czterech miesięcy nie została przekroczona średnia 48 godzin na tydzień. Podany wymiar czasu pracy dotyczy ww. kierowców niezależnie od liczby podmiotów, dla których świadczą swoje usługi. Podany wymiar czasu pracy dotyczy kierowców, którzy prowadzą własną działalność gospodarczą, jak i w ramach stosunku pracy u innych przedsiębiorców. Do określenia wymiaru przerw i odpoczynków stosuje się przepisy rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub umowy AETR. 4. Proponuje się dodanie w ustawie nowego rozdziału zawierającego przepisy dotyczące ewidencji czasu pracy. W związku z tym proponuje się przeniesienie art. 25 z obecnego rozdziału 3 do nowego rozdziału i dostosowanie tego art. do potrzeb ewidencji czasu pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR. Proponuje się, żeby ewidencję czasu pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy prowadził podmiot wykonujący przewóz drogowy (w rozumieniu art. 4 pkt 6a ustawy o transporcie drogowym), który dla tych kierowców jest pracodawcą. Również podmiot wykonujący 9

przewozy na potrzeby własne prowadzi ewidencję czasu pracy kierowców wykonujących przewozy drogowe na jego rzecz. Jeśli przewóz wykonywany jest przez kierowcę wykonującego osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR ewidencję czasu pracy prowadzi podmiot, na rzecz którego wykonywany jest przewóz lub kierowca osobiście. W przypadku, gdy dokumentację prowadzi podmiot wykonujący przewozy drogowe, wydaje on kierowcy wykonującemu osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR zaświadczenie potwierdzające czas pracy lub kopię ewidencji czasu pracy. Ewidencja czasu pracy powinna zawierać wszystkie dane określone w przepisach wydanych na podstawie art. 298 1 Kodeksu pracy i być prowadzona w taki sposób, aby możliwe było jej odczytanie oraz prawidłowe ustalenie wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą kierowcy. Ewidencja czasu pracy prowadzona jest w formie zapisów na wykresówkach, wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego, plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego, innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności, rejestrów opracowanych na podstawie ww. dokumentów. Ewidencję czasu pracy pracodawca udostępnia kierowcy na jego wniosek. Pracodawca przechowuje ewidencję czasu pracy kierowców przez okres co najmniej 5 lat po zakończeniu okresu nią objętego. Taki sam przepis stosuje się w przypadku przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych proponuje się wprowadzenie niżej wymienionych zmian. 1. W art. 2 pkt 1 określającemu definicję tachografu cyfrowego należy wykreślić wymienione tam rozporządzenie Komisji (WE) nr 1360/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. dostosowującego po raz siódmy do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym i pozostawić tylko rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, którego metryka będzie zawierała sformułowanie o późniejszych zmianach. Od czasu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1360/2002 dostosowującego po raz siódmy do postępu technicznego rozporządzenie (EWG) nr 3821/85 (Załącznik IB) nastąpiły kolejne zmiany i obecnie rozporządzenie (EWG) nr 3821/85 zostało dostosowane do postępu technicznego po raz dziesiąty. 2. Zgodnie z opisanym wyżej uzasadnieniem cytowane w dalszej części ustawy rozporządzenie (WE) nr 1360/2002 należy zastąpić Załącznikiem IB do rozporządzenia (EWG) nr 3821/85. Zmiany te dotyczą: art. 2 pkt 3 i pkt 4, art. 4 ust. 3 pkt 1 i ust. 5, art. 6 ust. 1 i ust. 5 pkt 4 lit. b tiret 1, art. 11 ust. 1 pkt 1 i pkt 4, art. 19 ust. 1 pkt 3 i pkt 5, 10

art. 20 ust. 1 pkt 3. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym proponuje się wprowadzenie niżej wymienionych zmian. 1. W art. 48 określającym cel powołania Inspekcji Transportu Drogowego proponuje się dodanie do obecnych zadań także kontroli czasu pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR. 2. Stosownie do ww. zmiany proponuje się dodanie w art. 50 zawierającym wykaz zadań Inspekcji Transportu Drogowego punktu, zgodnie z którym zadaniem Inspekcji będzie kontrola czasu pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR. 3. W art. 68 zawierającym wykaz podmiotów podlegających kontroli określonej w art. 50 i art. 87 ustawy proponuje się dopisać kolejny podmiot, tj. przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem. 4. Ponadto w załączniku do ustawy zawierającym wyszczególnienie naruszeń i wysokość kary za te naruszenia proponuje się zmianę tytułu punktu 10. Proponuje się, aby miał on brzmienie: Wykonywanie przewozu drogowego z naruszeniem przepisów o czasie prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerwach i odpoczynkach oraz o czasie pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR.. Po punkcie 10.5 proponuje się dodanie punktu 10.6, zgodnie z którym przedsiębiorca wykonujący osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR będzie płacił karę w wysokości 1000 zł za przekroczenie tygodniowego wymiaru czasu pracy o czas do 10 godzin, a za każde następne rozpoczęte 30 min. - 100 zł. Po punkcie 10.6 proponuje się dodanie punktu 10.7, zgodnie z którym przedsiębiorca wykonujący osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR będzie płacił karę w wysokości 1000 zł za nieprowadzenie ewidencji czasu pracy. 8. Upoważnienia do wydawania aktów wykonawczych. Projektowana ustawa nie będzie zawierała żadnych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych. 9. Sprawy dotyczące odpowiedzialności karno-administracyjnej. Projektowana regulacja zawiera propozycje przepisów dotyczących odpowiedzialności karnoadministracyjnej za naruszenie tygodniowego czasu pracy w określonym w ustawie okresie rozliczeniowym przez przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą 11

w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR. Projektowana regulacja zawiera również propozycje przepisów dotyczących odpowiedzialności karno-administracyjnej za naruszenie obowiązku rejestracji czasu pracy. 10. Przepisy przejściowe. Projektowana ustawa nie będzie zawierała przepisów przejściowych. 11. Przepisy dostosowujące. Projektowana ustawa nie będzie zawierała przepisów dostosowujących. 12. Przewidywany termin wejścia w życie projektowanej ustawy. Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia. III. Ocena przewidywanych skutków społeczno gospodarczych regulacji. 13. Analiza wpływu: a) na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie regulacji nie spowoduje wydatków z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Nowe zadania nałożone na Inspekcję Transportu Drogowego w zakresie kontroli czasu pracy przedsiębiorców wykonujących osobiście działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem przy wykonywaniu przewozów drogowych podlegających rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 lub umowie AETR będą wykonywane przez inspektorów zatrudnionych w ramach istniejących etatów. Jeżeli wejście w życie ustawy spowoduje zmiany w formie zatrudnienia kierowców, polegające na tym, że dotychczas zatrudnieni kierowcy rozpoczną działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem lub odwrotnie kierowcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem zostaną zatrudnieni na podstawie stosunku pracy, wówczas mogą nastąpić nieznaczne zmiany w odprowadzanych do budżetu składkach i podatkach. W części dotyczącej ustawy o systemie tachografów cyfrowych projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. b) na rynek pracy Przedmiotowa regulacja może mieć wpływ na rynek pracy, związany ze zmianami formy zatrudnienia. Kierowcy dotychczas zatrudnieni na podstawie stosunku pracy mogą rozpocząć 12

działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem lub odwrotnie kierowcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie kierowania pojazdem mogą zatrudnić się na podstawie stosunku pracy. W związku z tym może ulec zwiększeniu grupa kierowców pozornie prowadzących działalność gospodarczą, to jest takich, których pracodawca przestaje zatrudniać we własnym przedsiębiorstwie, i którzy świadczą stałe usługi na rzecz tego samego przedsiębiorstwa, nie utrzymując kontaktów zawodowych z innymi klientami. W części dotyczącej ustawy o systemie tachografów cyfrowych projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na rynek pracy. c) na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Projektowana ustawa może mieć wpływ na konkurencyjność między przedsiębiorstwami i na funkcjonowanie tych przedsiębiorstw ze względu na objęcie przepisami ustawy o czasie pracy kierowców tych kierowców, którzy dotychczas nie pozostawali w stosunku pracy - nie byli pracownikami. Pracodawcy w celu obniżenia kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa mogą wywierać presję na kierowców, aby zakładali własną działalność. W części dotyczącej ustawy o systemie tachografów cyfrowych projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstw. d) na sytuację i rozwój regionalny Projekt ustawy nie będzie miał wpływu na sytuację i rozwój regionalny. 14. Wyniki konsultacji społecznych. Projekt założeń ustawy został poddany konsultacjom społecznym poprzez przesłanie do następujących podmiotów: 1) Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Drogowego; 2) Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Samochodowego; 3) Forum Związków Zawodowych; 4) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych; 5) Sekretariat Transportowców NSZZ Solidarność ; 6) Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji; 7) Polskie Stowarzyszenie Przewoźników Autokarowych; 8) Zrzeszeniu Międzynarodowych Przewoźników Drogowych; 9) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan; 10) Business Centre Club; 11) Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji; 12) Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej. W ramach konsultacji społecznych Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych wyraziło opinię, że wprowadzenie kierowców samozatrudnionych do ustawy jest ograniczeniem swobody działalności osób prowadzących własną działalność gospodarczą 13

w zakresie transportu międzynarodowego. Uwaga nie została uwzględniona, ponieważ objęcie kierowców pracujących na własny rachunek przepisami ustawy wynika z konieczności dostosowania prawa polskiego do przepisów art. 2 ust. 1 dyrektywy 2002/15/WE. Pozostałe podmioty nie zgłosiły uwag do przedmiotowego projektu założeń. Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stosowania prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt został umieszczony na stronach BIP Ministerstwa Infrastruktury. Uwag nie zgłoszono. 14