POLSK A A K A DE M I A U M IE JĘT NOŚCI KOMISJA MEDIOZNAWCZA PROGRAM KONFERENCJI OBRAZY I SŁOWA PRZEMOCY WE WSPÓŁCZESNYCH MEDIACH Polska Akademia Umiejętności, 4 5 czerwca 2019, Kraków, ul. Sławkowska 17 1
ORGANIZATORZY KONFERENCJI Polska Akademia Umiejętności Komisja Medioznawcza Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński PATRONAT HONOROWY Prezydent Miasta Krakowa Urząd Miasta Krakowa Krakowskie Konferencje Naukowe PARTNERZY KONFERENCJI Ośrodek Badań Prasoznawczych KOMITET ORGANIZACYJNY KONFERENCJI prof. dr hab. Maciej Kawka przewodniczący dr Klaudia Cymanow-Sosin sekretarz ds. promocji dr Wojciech Prażuch sekretarz ds. wydawniczych dr Paweł Płaneta sekretarz Klaudia Białończyk PATRONAT HONOROWY PARTNERZY PATRONAT MEDIALNY Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski KRAKOWSKIE KONFERENCJE NAUKOWE 2 OŚRODEK BADAŃ PRASOZNAWCZYCH Press Research Centre
Dzisiaj język, słowa i obrazy przemocy i agresji w mediach stały się dla ich odbiorców codziennością. Obrazy przemocy i grozy w dziennikach telewizyjnych i radiowych, sensacjonizm, epatowanie nieszczęściem i agresją wobec współobywateli są jedną z najważniejszych form zyskania odbiorców mediów. Stają się wzorcem dla wielu gatunków wypowiedzi występujących w wielu mediach nie tylko informacyjnych, ale także tych głównego nurtu, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Podczas dyskusji oprócz znanych zjawisk przemocy, której formy są widoczne w mediach na co dzień, chcemy zwrócić szczególną uwagę na nowe, dyskretne formy przemocy medialnej, cichej i wyrafinowanej, a nawet niewyrażonej, która jest tym skuteczniejsza, im bardziej ukryta. Zostały one zasygnalizowane w teorii stygmatyzacji, represyjnej tolerancji czy koncepcji przemocy symbolicznej P. Bourdieu, gdzie grupy dominujące wytwarzają i popularyzują w mediach takie systemy znaczeń, w których rzeczywisty układ sił jest ukryty i powszechnie odbierany jako prawomocny, a grupy zdominowane postrzegają go jako naturalny i nie są one w stanie wygenerować alternatywnego języka opisu rzeczywistości, ulegając wyobrażeniom medialnym i utrudniając odbiorcy odróżnienie przemocy w mediach od przemocy medialnej. Myślą przewodnią konferencji będzie usytuowanie problematyki przemocy w dwóch powiązanych ze sobą paradygmatach: przemocy w mediach (ukazywanej w mediach) i przemocy medialnej, będącej ich produktem. O ile ukazywanie (obrazowanie) tej pierwszej (w mediach) jest bezpośrednie i unaocznione, o tyle ta druga (medialna) jako wytwór i efekt oddziaływania mentalnego mediów w zakresie aspektów psychosomatycznych i neurologicznych) często jest dyskretna i ukryta, kształtująca nowe nawyki orientacji społecznej i komunikacyjnej w procesach dekulturacji. 3
4 czerwca, Aula Duża 8.45 9.00 rejestracja uczestników 9.00 9.30 wystąpienia Patronów i Gości Honorowych referat wprowadzający 9.30 10.00 prof. dr hab. Kazimierz Ożóg Uniwersytet Rzeszowski 10.00 10.15 dyskusja 10.15 10.30 przerwa Agresja i przemoc w języku 10.30 13.45 PANEL I. FILOZOFICZNE, ETYCZNE, PSYCHOLOGICZNE I EDUKACYJNE ASPEKTY PRZEMOCY W MEDIACH przewodniczący: prof. dr hab. Henryk Czubała 10.30 11.00 prof. dr hab. Michał Drożdż Bezpieczeństwo etyczne człowieka w sieci algorytmów medialnych 11.00 11.30 prof. dr hab. Jerzy Jastrzębski Media jako narzędzia przemocy (wobec dziennikarzy i odbiorców) 11.30 12.00 prof. dr hab. Katarzyna Pokorna-Ignatowicz Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego 12.00 12.15 przerwa Mowa nienawiści jako przejaw medialnej przemocy 12.15 12.45 prof. dr hab. Monika Przybysz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Hejt w social media jako przemoc słowem w Sieci 12.45 13.15 prof. dr hab. Ignacy Stanisław Fiut Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie 13.15 13.45 dyskusja Resentyment a nienawiść 4
15.00 18.15 PANEL II. JĘZYK PRZEMOCY PRZEMOC W JĘZYKU MEDIÓW przewodniczący: prof. dr hab. Maciej Kawka 15.00 15.30 prof. dr hab. Danuta Kępa-Figura Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Granice mowy nienawiści prawo a rzeczywistość 15.30 16.00 prof. dr hab. Anna Cegieła Uniwersytet Warszawski Dyskusyjne problemy definiowania przemocy językowej 16.00 16.30 prof. dr hab. Jacek Warchala Uniwersytet Śląski w Katowicach 16.30 16.45 przerwa Między perswazją a przemocą, czyli o granicach perswazji 16.45 17.15 prof. dr hab. Marek Kochan Uniwersytet Warszawski Opis przemocy, nawoływanie do przemocy i jej uzasadnianie w mediach 17.15 17.45 prof. dr hab. Jacek Wasilewski Uniwersytet Warszawski 17.45 18.15 dyskusja Przemoc jako sankcjonowanie Innego. Gra w złego uchodźcę w polskim dyskursie prasowym 5
5 czerwca, Aula Duża 10.00 13.45 PANEL III. PRZEMOC W LITERATURZE I SZTUCE ESTETYZACJA PRZEMOCY przewodniczący: prof. dr hab. Ignacy Stanisław Fiut 10.00 10.30 prof. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński Obraz przemocy w wybranych polskich reportażach 10.30 11.00 prof. dr hab. Włodzimierz Próchnicki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 11.00 11.15 przerwa Et in Atlantyda ego. Przemoc w utopii Stanisława Vincenza 11.15 11.45 prof. dr hab. Henryk Czubała Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej Literatura na arenie wojny kultur 11.45 12.15 prof. dr hab. Tadeusz Kononiuk Uniwersytet Warszawski Ochrona danych osobowych ofiar przemocy w materiałach prasowych 12.15 12.45 dr Joanna Kulczyńska-Kruk Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 12.45 13.45 dyskusja Słowa wobec przemocy. Wojenna trauma w poezji Juliana Przybosia i Emila Zegadłowicza 13.45 zamknięcie konferencji 6
Rada naukowa konferencji ks. prof. dr hab. Michał Drożdż przewodniczący prof. dr hab. Ireneusz Bobrowski Uniwersytet Jagielloński w Krakowie prof. dr hab. Henryk Czubała Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej prof. dr hab. Ignacy S. Fiut Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie prof. dr hab. Agnieszka Hess Uniwersytet Jagielloński w Krakowie prof. dr hab. Marek Jachimowski Uniwersytet Śląski w Katowicach prof. dr hab. Jerzy Jastrzębski prof. dr hab. Maciej Kawka Polska Akademia Umiejętności prof. dr hab. Danuta Kępa-Figura Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie prof. dr hab. Andrzej Kozera Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej prof. dr hab. Katarzyna Pokorna-Ignatowicz Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego prof. dr hab. Maria Wojtak Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie prof. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński 7
8