Ewidencja i udostępnianie podręczników rządowych, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych Gdańsk, 24.09.2014 r.
I Regulacje prawne dot. podręczników rządowych (Dz.U. z 2014 poz. 811)
Art. 3 pkt 23 25 podręcznik należy przez to rozumieć podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego materiał edukacyjny należy przez to rozumieć materiał zastępujący lub uzupełniający podręcznik, umożliwiający realizację programu nauczania, mający postać papierową lub elektroniczną materiał ćwiczeniowy należy przez to rozumieć materiał przeznaczony dla uczniów służący utrwalaniu przez nich wiadomości i umiejętności Nauczyciel może zdecydować o realizacji programu nauczania (art. 22a) z zastosowaniem podręcznika, materiału edukacyjnego lub materiału ćwiczeniowego lub bez zastosowania podręcznika lub materiałów.
Art.22ab ważne zasady zespołowy wybór podręcznika i/lub materiału edukacyjnego zasada jednego podręcznika uwzględnianie potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów (objętych kształceniem specjalnym) zestaw podręczników i/lub materiałów edukacyjnych obowiązuje we wszystkich oddziałach danej klasy przez co najmniej trzy lata szkole materiały ćwiczeniowe obowiązują w poszczególnych oddziałach w danym roku szkolnym zestaw podręczników, materiałów ćwiczeniowych ustala dyrektor na podstawie propozycji n-li oraz w przypadku braku porozumienia w zespole, po zasięgnięciu opinii RP oraz RR.
Możliwe przedstawienie propozycji więcej niż jednego podręcznika i/lub materiału edukacyjnego (art. 22ab ust. 2) w przypadku podręczników do języków obcych nowożytnych począwszy od klasy IV VI szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej biorąc pod uwagę poziomy nauczania języka określone w podstawie programowej w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej biorąc pod uwagę zakres kształcenia (podstawowy lub rozszerzony) w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe w przypadku uczniów niepełnosprawnych objętych kształceniem specjalnym w przypadku uczniów objętych kształceniem w zakresie niezbędnym do podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej
Nowe zasady wyboru podręczników przez nauczycieli i ustalania szkolnego zestawu podręczników i materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych będą wprowadzane sukcesywnie począwszy od roku szkolnego: 2014/2015 w przypadku podręcznika do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej lub materiału edukacyjnego w klasie I szkoły podstawowej; 2015/2016 w przypadku wyboru podręczników do danych zajęć edukacyjnych lub materiałów edukacyjnych w klasie IV szkoły podstawowej, klasie I gimnazjum i klasie I szkoły ponadgimnazjalnej. W pozostałych klasach szkół do końca etapu edukacyjnego w tych szkołach, stosuje się dotychczasowe przepisy w zakresie ustalania zestawu podręczników.
Prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych Art. 22ac - Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów mają prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, przeznaczonych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, określonych w ramowych planach nauczania ustalonych dla tych szkół. Harmonogram realizacji (art. 9 cytowanej ustawy): 2014/2015 uczniowie klasy I SP 2015/2016 uczniowie klas II i IV SP oraz klasy I Gimnazjum 2016/2017 uczniowie klas III i V SP oraz klasy II Gimnazjum 2017/2018 uczniowie klasy VI SP oraz klasy III Gimnazjum
Wyposażenie - art. 22ad Wyposażenie szkół podstawowych w podręczniki do zajęć edukacyjnych z zakresu edukacji polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej w klasach I-III SP zapewnia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Podręczniki te stają się własnością organu prowadzącego szkołę z dniem ich przekazania przez ministra. Dyrektor SP może, za zgodą organu prowadzącego, ustalić w zestawie inny podręcznik niż zapewniony przez ministra do spraw oświaty i wychowania (koszt pokrywa organ prowadzący).
Wyposażenie - art. 22ae 1) SP i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie SP w podręczniki do zajęć z zakresu danego języka nowożytnego, materiały edukacyjne z języka obcego lub materiały ćwiczeniowe, dla klas I-III, 2) SP i szkół artystycznych SP w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe, dla klas IV-VI, 3) Gimnazjów i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez jst prowadzące te szkoły.
Harmonogram dotacji: 2014/2015 klasy I SP - podręcznik MEN + dotacja na podręcznik do nauki j. obcego (25 zł)+ materiały ćwiczeniowe (50 zł) 2015/2016 kl. I SP podręcznik zakupiony wcześniej i dotacje jw., kl. II - podręcznik MEN + dotacja na podręcznik do nauki j. obcego (25 zł) + materiały ćwiczeniowe (50 zł), kl. IV dotacja na podręczniki (140 zł)+ materiały ćwiczeniowe (25 zł), kl. I gimnazjum dotacja na podręczniki (250 zł) + materiały ćwiczeniowe (25 zł)
Harmonogram dotacji cd. 2016/2017 kl. I i II SP podręczniki zakupione wcześniej + dotacja na materiały ćwiczeniowe (50 zł), kl. III - podręcznik MEN + dotacja na podręcznik do nauki j. obcego (25 zł)+ materiały ćwiczeniowe (50 zł), kl. IV podręczniki zakupione wcześniej + dotacja na materiały ćwiczeniowe (25 zł), klasy V dotacja na podręczniki 140 zł + materiały ćwiczeniowe (25 zł), klasy I gimnazjum - podręczniki zakupione wcześniej + dotacja na materiały ćwiczeniowe (25 zł), klasy II gimnazjum dotacja na podręczniki (250 zł) + materiały ćwiczeniowe (25 zł) 2017/2018 kl. I SP podręcznik MEN + dotacja na podręcznik do j. obcego (25 zł) + materiały ćwiczeniowe (50 zł), kl. II i III SP podręczniki zakupione wcześniej + dotacja na materiały ćwiczeniowe (50zł), kl. IV i V podręczniki zakupione wcześniej + dotacja na materiały ćwiczeniowe (25 zł), klasy VI - dotacja na podręcznik (140 zł) + materiały ćwiczeniowe (25 zł); klasy I i II gimnazjum - podręczniki zakupione wcześniej + dotacja na materiały ćwiczeniowe (25 zł), klasy III gimnazjum dotacja na podręczniki (250 zł) + materiały ćwiczeniowe (25 zł)
Art.22d - Zakazane jest: 1) oferowanie, obiecywanie lub udzielanie szkołom lub nauczycielom jakichkolwiek korzyści w sposób bezpośredni lub pośredni w zamian za dokonywanie wyboru określonych podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, 2) oferowanie sprzedaży podręcznika wyłącznie z innym podręcznikiem lub dodatkowymi materiałami dydaktycznymi dla ucznia.
Art. 22aj biblioteka szkolna 1. W bibliotece szkolnej są gromadzone podręczniki, materiały edukacyjne, materiały ćwiczeniowe i inne materiały biblioteczne. 2. Czynności związane z zakupem do biblioteki szkolnej podręczników, materiałów edukacyjnych, materiałów ćwiczeniowych i innych materiałów bibliotecznych oraz czynności związane z gospodarowaniem tymi podręcznikami i materiałami wykonuje dyrektor szkoły.
art. 22ak wypożyczanie/ przekazywanie podręczniki oraz materiały edukacyjne zakupione dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów będą gromadzone w bibliotekach szkolnych i wypożyczane uczniom, materiały ćwiczeniowe będą uczniom przekazywane bez obowiązku zwrotu po zakończeniu zajęć dydaktycznych w danym roku szkolnym, szczegółowe warunki korzystania przez uczniów z podręczników lub materiałów edukacyjnych określa dyrektor szkoły, uwzględniając konieczność zapewnienia co najmniej trzyletniego okresu używania tych podręczników lub materiałów.
art. 22ak uszkodzenie / niezwrócenie Stanowisko MEN z 4.09.2014r. - nie ma racjonalnej przesłanki zakazania dzieciom korzystania z książki w domu. Nasz elementarz" ma służyć minimum trzem rocznikom dzieci. Z Naszego elementarza" korzystać będą tegoroczni pierwszoklasiści, a także pierwszaki w 2015 r. i 2016 r. W przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub niezwrócenia podręcznika szkoła może zażądać od rodzica zapłaty. Kwota ta nie może być jednak wyższa niż 4,34 zł/część. MEN również nie zaleca podpisywania umów z rodzicami.
II Podręczniki rządowe w praktyce biblioteki szkolnej
Zasady ewidencji Ewidencja zbiorów obejmuje wpływy i ubytki materiałów bibliotecznych. Ewidencji należy dokonywać zgodnie z zasadami określonymi przez dyrektorów szkół w zasadach (polityce) rachunkowości oraz w sposób umożliwiający realizację obowiązku inwentaryzacji, wynikającego z art. 26 ustawy z dnia 29 stycznia 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330). Przykładowy zapis w statucie/polityce rachunkowości: Do ewidencjonowania materiałów bibliotecznych odpowiednie zastosowanie ma rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 29 października 2008 r. w sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych (Dz. U. z 2008 r. nr 205, poz. 1283)
Rodzaje dowodów wpływów Dowody zewnętrzne: rachunki lub faktury w przypadku zakupów i prenumeraty, pisma zawiadamiające o przekazaniu darów, depozytów, egzemplarzy obowiązkowych lub wymiany, wykazy materiałów przekazywanych przez inne biblioteki. Dowody wewnętrzne (konieczna wycena zbiorów) dowody wpływu za zniszczone lub zagubione materiały, protokoły przyjęcia darów otrzymanych bez towarzyszącego pisma, wszelkie inne spisy i wykazy sporządzane podczas gromadzenia przez bibliotekarza.
Ewidencja wpływów Obecny stan: 1. Elementarze MEN wymagają sporządzenia protokołu przyjęcia. 2. Podręczniki z dotacji ewidencjonujemy na podstawie faktur. 3. Materiały ćwiczeniowe bez potrzeby dokumentowania nabycia. Czynności ewidencyjne: Na dowodzie wpływu wpisujemy numery, pod którymi dane pozycje zostały zainwentaryzowane w odpowiedniej księdze inwentarzowej. Tę informację bibliotekarz potwierdza własnym podpisem. Oryginały dowodów wpływu przekazujemy do księgowości, a do odpowiedniej teczki dowody wpływu dokumentów przechowywanej w bibliotece, wpinamy kopię. Dowody wpływu dokumentów przechowujemy tak długo, jak wskazują na to przepisy archiwalne obowiązujące w naszej placówce.
Księga podręczników i broszur podręczniki programy nauczania rozkłady materiału wieloegzemplarzowe zestawy słowników ortograficznych, tekstów do nauki języków obcych, atlasów szkolnych, roczników statystycznych materiały propagandowe broszury o ograniczonej aktualności i trwałości materiały edukacyjne (jeśli są materiałami do zwrotu)
Ewidencja w sposób uproszczony pozycje inwentarza podręczników podlegają ubytkowaniu, kontroli, tj. pozycje inwentarza głównego ewidencja wpływów w sposób uproszczony polega na zapisywaniu w jednej pozycji księgi wszystkich egzemplarzy jednostki wyszczególnionej w dowodzie wpływu (grupa jednakowych dokumentów ujętych na jednym dowodzie wpływu, z podaniem w jednej z rubryk (8-12) liczby zakupionych /pozyskanych egzemplarzy (np. egz. jednego podręcznika) w celu identyfikacji poszczególnych egzemplarzy nadaje się im numer inwentarza łamany przez kolejny numer, np. 354/1...354/99 książki wpisane do inwentarza podręczników sygnuje się dla odróżnienia dodatkowo symbolem (np. P lub Podr.)
Ewidencja w programie komputerowym W wypadku księgi komputerowej, jeśli system nie przewiduje ewidencjonowania w sposób uproszczony, należy wpisywać kolejne numery: 354, 355, 356 aż do numeru 453.
Ewidencja w sposób uproszczony cd. podręczniki ewidencjonowane w sposób uproszczony nie powodują wzrostu majątku biblioteki materiały te nie zwiększają majątku biblioteki i nie podlegają rozliczeniom finansowym, tzn. nie ujmuje się ich w rocznym zestawieniu wpływów i ubytków, przedstawianych w celu uzgodnienia księgowości szkoły na fakturze / w protokole, na której umieszczono takie materiały, należy umieścić odpowiednią informację, np. poz. 1 wpisano do księgi podręczników pod nr 354; księgować tylko w koszty natomiast za zagubienie takich materiałów czytelnik ponosi taką samą odpowiedzialność jak za pozycje z księgozbioru podst. uśredniona wartość 4,34 zł - każda część podręcznika (http://www.men.gov.pl/index.php/1375-koszt-naszego-elementarza-1)
Materiały ćwiczeniowe są materiałami bezzwrotnymi najlepszym rozwiązaniem jest założenie zwykłego zeszytu/listy, których pozycje nie będą powiększały majątku biblioteki nie podlegają ubytkowaniu wymagają sporządzenia potwierdzenia odbioru przez rodziców lub wychowawców jego oryginał przekazujemy księgowości szkoły kopię przechowujemy w bibliotece
Oznaczenie podręcznika pieczętujemy okrągłą pieczęcią biblioteczną: na odwrocie strony tytułowej (na wysokości tytułu) na końcu książki tuż pod tekstem na stronie umownie wybranej przez bibliotekę na wszystkich materiałach dodanych (mapach, tabelach, innych załącznikach) u dołu na odwrocie strony tytułowej długopisem wpisujemy numer inwentarzowy pod pieczątką po sklasyfikowaniu podręcznika i ustaleniu jego sygnatury czyli znaku miejsca oznaczamy ołówkiem z prawej strony pieczątki
Regulamin Dyrektor szkoły, na podstawie art. 22ak ust. 2 ustawy o systemie oświaty, jest obowiązany określić szczegółowe warunki wypożyczania podręczników oraz materiałów edukacyjnych a także warunki przekazywania uczniom materiałów ćwiczeniowych z biblioteki szkolnej i poinformować o nich rodziców. w treści regulaminu biblioteki szkolnej jako dodatkowy regulamin lub w formie zarządzenia dyrektora?
Udostępnianie podręczników (przykład) założenie kart/kont czytelniczych umówienie się na wizyty kolejnych klas z wychowawcami wypożyczenie uczniom podręczników i materiałów edukacyjnych przekazanie protokolarne wychowawcy materiałów ćwiczeniowych opracowanie zapisów regulaminowych wraz z załącznikiem dot. zapoznania się przez rodziców z ich treścią (pozyskanie przez wychowawcę podpisów na spotkaniu)
Ubytki podręczników nie odnotowuje się w rejestrze ubytków braki ujmuje się w oddzielnych protokołach w księdze inwentarzowej, w rubryce 15 podaje się numer ubytku protokoły ubytków podręczników przechowuje się w osobnej teczce w kolejności chronologicznej.
Przywołane akty prawne: 1. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 października 2008 r. w sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych (Dz. U. z 20 listopada 2008 r. nr 205, poz. 1283). 2. Tekst zmienionej Ustawy o Systemie Oświaty z 23 czerwca 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 811).