BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK MIASTA CZĘSTOCHOWY MIASTO ROZRYWKA KULTURA KALENDARIUM SPORT NR 22 / GRUDZIEŃ 2013 ISSN 2084-6207 Marta Nowak Kabaret Zrywka Adam loniewski T.ETNO Muzeum Historii Kolei Anna Stępień Gwiazdkowa Aleja Andrzej Tajchman ANIA WYSZKONI
Drodzy Częstochowianie! Pragniemy gorąco życzyć Wam radosnych Świąt Bożego Narodzenia, spędzonych w rodzinnym gronie, zdrowia i energii na co dzień oraz uśmiechu i życzliwości na każdy dzień Nowego Roku. Przewodniczący Rady Miasta Częstochowy Zdzisław Wolski Prezydent Miasta Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk......... 3-5 Miasto m.in.: Nowe miejsca pracy w hucie szkła, 104 mln zł dla naszego subregionu, Plany budżetowe 6 Zapowiedzi: Świetliki, Literacki grudzień, Gwiazdkowa Aleja 7 Nasza studnia w Afryce / Szlachetna paczka 8-9 W drodze po sukces - Andrzejewska, Mirecki, Musiał 10-11 Popycha świat do przodu - Marta Nowak 12 Ta pani jest w porządku / Paradoks powraca 13 Koncerty - Ten Typ Mes, Medium, Samołyk 14 Lokalne Granie: Tomasz Drozdek 15 OKF / Muzę poleca Maciej Maślikowski 16-17 Pociąg do kolei 18 Ilustracje jak z bajki 19 Adam Łoniewski aktor wielofunkcyjny 20 Obiekt zainteresowania Szpicbródki 21 W jasnym cieniu góry 12 22 Boki zrywać 23 U progu zimy 24-38 Kalendarium / Muzea, galerie, instytucje kultury 39 Sport: Skrzydlaty nestor Święta, święta i... po świętach Mógłbym rozpisywać się na temat atmosfery, jaką niesie ze sobą świąteczny czas, pisać o magii i cieple rodzinnego świętowania przy wspólnym stole, który będzie uginał się pod ciężarem tradycyjnych dwunastu potraw. O choince, której uroda przyciąga gwiazdkowe prezenty, czy na przykład o Świętym Mikołaju, jaki na naszych oczach zamienia się w amerykańskiego staruszka, wskakującego do komina i pokrzykującego idiotyczne ho-ho. Ale po co? Sami musimy przecież to przeżyć, po swojemu wypełnić ten czas, choćby spotkaniami z bliskimi nam osobami, rozmowami o tym, co tak naprawdę dla nas ważne. Zamiast roztrząsania wyższości świąt Bożego Narodzenia nad Wielkanocą i na odwrót, postanowiliśmy witać nowe, otwierać perspektywę zapowiadającą realizację marzeń i planów, nawet tych daleko wyprzedzających przyszły rok. Stąd w grudniowym numerze tyle tekstów o młodych częstochowianach, stojących u progu kariery, być może bardzo wielkiej. Mamy wokalistkę Anę Andrzejewską, kucharza Bartosza Musiała, ilustratorkę Annę Stępień, kierowcę Bartka Mireckiego, architektkę Martę Nowak, multiinstrumentalistę Tomka Drozdka. Takie osoby chcemy promować na naszych łamach. Warto przyglądać się, jak ich kariery nabierają rumieńców. Jednym słowem, dopingujemy i życzymy powodzenia! Jak zwykle chcemy podsuwać Państwu pomysły na spędzenie wolnego czasu. Tym razem polecamy odwiedzenie Muzeum Historii Kolei, mieszczącego się na dworcu PKP Stradom albo wyprawę ku zimowej przygodzie, jaką przeżyjecie podczas jurajskiego kuligu. Poza tym mnogość świetnych koncertów nie do objęcia na redakcyjnych stronach. A Nowy Rok witamy z... artystką z okładki. Tomasz Jamroziński Jasne, że Częstochowa Wydział Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta Częstochowy Aleja Najświętszej Maryi Panny 45a, 42-217 Częstochowa, tel. 34 370 73 27, e-mail redakcji: cgk@czestochowa.um.gov.pl, informacje do kalendarium: mci@czestochowa.um.gov.pl Redaktor naczelny: Magdalena Woch Sekretarz redakcji: Tomasz Jamroziński Zespół redakcyjny: Lidia Bednarek, Katarzyna Bielecka, Piotr Dziker Chrząstek, Beata Cichoń, Magda Fijołek, Przemysław Lewanowicz, Michał Mroczek, Bartek Osumek, Anna Szczudło-Celińska, Kamila Walaszczyk, Aleksander Wierny Projekt graficzny i skład: Adam Markowski Współpraca: Sławomir Burszewski, Adam Florczyk (Muzeum Częstochowskie), Bartłomiej Głowacki, Janusz Pawlikowski, Jarosław Respondek, Łukasz Stacherczak, Bartłomiej Stypka, Andrzej Zaguła, Daniel Zalejski W internecie: www.cgk.czestochowa.pl, www.czestochowa.pl Nakład: 10 000 egz. Zdjęcia niepodpisane, zamieszczone w wydawnictwie pochodzą z archiwum UM i instytucji miejskich lub zostały udostępnione przez organizatorów imprez. Informacje na temat oferty umieszczonej w wydawnictwie Jasne, że Częstochowa pochodzą od organizatorów poszczególnych imprez. W związku z tym Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść i ewentualne zmiany. Brak godziny rozpoczęcia imprezy oznacza, że nie została ona ustalona do czasu zamknięcia numeru. Informacje o imprezach zgłoszonych przez organizatorów po dacie zamknięcia numeru (20 listopada 2013) są umieszczane na bieżąco na stronie www.cgk.czestochowa.pl Na okładce Ania Wyszkoni Fot. Organizator 02 grudzień 2013
miasto PLANY BUDŻETOWE 85 inwestycji, w tym 45 nowych, kolejne inicjatywy m.in. w sferze opieki nad mieszkańcami oraz współpracy ze środowiskiem akademickim, mniejszy deficyt i przyrost zadłużenia to niektóre elementy projektu budżetu Miasta Częstochowy na 2014 r. Największą część budżetu pochłoną wydatki na oświatę. Fot. Leszek Pilichowski Prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk złożył projekt budżetu na 2014 rok. Mimo mniejszych wpływów z budżetu państwa, chcemy w przyszłym roku utrzymać dobry poziom miejskich inwestycji, w tym drogowych oraz dalej budować przyjazne warunki działalności w Częstochowie dla przedsiębiorców i inwestorów. Będziemy też kontynuować m.in. wszystkie programy zdrowotne i proponujemy kolejne np. dla seniorów i samotnych matek powiedział podczas prezentacji na sesji Rady Miasta. Wśród nowych inwestycji zapisanych w projekcie są m.in. takie zadania, jak: budowa III etapu Północnego Korytarza od ulicy św. brata Alberta do ulicy Kisielewskiego (finansowana w większości przez IKEA), przedłużenie alei Bohaterów Monte Cassino do 104 mln euro dla naszego subregionu Trwają prace nad Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Nasz subregion, którego liderem jest Miasto Częstochowa, wywalczył w podziale środków na realizację Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, które będą realizowane w trybie pozakonkursowym, ponad 104 mln euro! W ramach RPO powstaną cztery programy subregionalne tzw. ZIT i będą skupiać się wokół takich obszarów jak: efektywność energetyczna, transport niskoemisyjny, rewitalizacja, edukacja. W Ministerstwie Rozwoju Regionalne- ul. Śląskiej, rozbudowa ul. Nadrzecznej, przebudowa mostu nad Wartą w alei Pokoju, budowa sali gimnastycznej przy Zespole Szkół im. Biegańskiego czy rewitalizacja Parku Lisiniec. 18,4 % budżetu miasta ma być przeznaczone na inwestycje. Do najwyższych kwotowo inwestycji należą także: Przebudowa DK-1 w Częstochowie, budowa wiaduktu na skrzyżowaniu z DK-46; połączenie go i Śląskim Urzędzie Marszałkowskim pracują nad wytycznymi dla samych projektów, na obecnym etapie kluczową sprawą była wielkość środków przypadających dla subregionów. Pierwsza propozycja Urzędu Marszałkowskiego nieznacznie przekraczała 50 mln euro dla północnego, częstochowskiego subregionu. Prezydent Krzysztof Matyjaszczyk jako lider subregionu odrzucił tę propozycję i rozpoczął trudne negocjacje z Zarządem Województwa Śląskiego, z innymi subregionami ślaskimi i pozostałymi powiatami subregionu. Dzięki wypracowaniu w naszym subregionie wspólnego stanowiska oraz przyjęciu wspólnej Trwa budowa wiaduktu na skrzyżowaniu DK-1 z DK-46 oraz łącznika z ul. Srebrną. z ul. Srebrną blisko 48,5 mln zł Przebudowa DK-91 w Częstochowie - ul. Warszawska i ul. Rędzińska wraz z budową węzła DK-91 z DK-1 ponad 39 mln zł Inteligentny System Transportowy - Etap II poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego 7 mln zł Wymiana taboru autobusowego wraz z remontem zaplecza technicznego 5,2 mln zł pozycji negocjacyjnej z subregionami południowym i zachodnim, nasze argumenty w toku rozmów i konsultacji zostały wzmocnione. Ostatecznie negocjacje zakończyły się przyznaniem naszemu subregionowi łącznej kwoty 104 mln 160 tys. 604 euro na realizację ZIT. Kwota zostanie uzupełniona o tzw. projekty kluczowe finansowane ze środków RPO oraz projekty zgłoszone przez nasze województwo do Kontraktu Terytorialnego (finansowanego ze szczebla centralnego). Do wykorzystania pozostaną też środki przeznaczone do podziału w trybie konkursowym, o które nasze miasto i region również zamierzają powalczyć. oprac. tj www.facebook.com/czewa grudzień 2013 03
miasto Pan Roman pyta o konieczność przeprowadzania tak szybkiego i z pewnością niedokładnego remontu placu Daszyńskiego. (...) Szczęśliwie zamykamy przebudowę Alei Najświętszej Maryi Panny, za nami wielkie przedsięwzięcie, którego nie mogliśmy zostawić bez zapięcia na ostatni guzik. Projekt rewitalizacyjny nie przewidywał remontu placu Daszyńskiego, który jest nierozdzielnym elementem miejskiego pejzażu w ciągu Alei, wręcz jego bramą, dlatego nie mogliśmy o nim zapomnieć. Udało nam się znaleźć środki na jego przebudowę. Pozwoliły na to przede wszystkim oszczędności poprzetargowe, które pojawiają się na koniec roku. W tej sytuacji za jednym zamachem uzdrawiamy cały odcinek śródmieścia, którego estetyka i do którego dostępność jest ważna dla całej Częstochowy (...) Co do jakości - od wykonawców zawsze oczekujemy rzetelności i zaangażowania w pracę. Termin wykonania prac był rzeczywiście dosyć napięty, ale wierzę w to, że firma, która wygrała przetarg, podołała zadaniu - zarówno czasowo, jak i jakościowo... Prezydent Miasta Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk Inwestycja w sport Minister Sportu i Turystyki przyznał Częstochowie ponad 1,2 mln zł dofinansowania ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej na budowę trzech obiektów sportowych. Uwzględniono zgłoszone przez miasto wnioski dotyczące boisk wielofunkcyjnych przy Szkole Podstawowej nr 13 i przy Zespole Szkół Samochodowo-Budowlanych oraz hali sportowej, która powstaje przy Gimnazjum nr 7. W przyszłorocznym projekcie budżetu miasta znalazły się środki na sportowe inwestycje przy częstochowskich szkołach. Zaplanowano w nim m.in. budowę sali gimnastycznej przy ZS im. W. Biegańskiego. Realizacja zadania ma potrwać 2 lata. Na ten cel zabezpieczono na 2014 r. ponad 2 mln zł. W dalszym ciągu prowadzone będą też modernizacje boisk sportowych (za 2 mln zł). Planuje się także m.in. generalny remont dwóch sal gimnastycznych przy SP nr 22 przy ul. Żabiej i 33 przy ul. Goszczyńskiego oraz remont basenu przy SP nr 2 (ul. Baczyńskiego). Jasne, że Konsultacje po szkoleniach Warsztaty konsultacyjne, grupy robocze, debata publiczna, planowanie partycypacyjne, panel obywatelski - to tylko część tematów omówionych podczas szkoleń, dotyczących metod konsultacji społecznych. Efekt? 160 przeszkolonych osób. A wszystko w ramach projektu Jasne, że Konsultacje. Dobiegła końca szkoleniowa część projektu, dotyczącego wdrażania budżetu NOWE MIEJSCA PRACY W HUCIE SZKŁA 80 nowych miejsc pracy stworzy huta szkła Stolzle Częstochowa. Spółka rozpoczęła budowę nowych linii produkcyjnych, dzięki którym jej wydajność zwiększy się niemal dwukrotnie. Obecnie w fabryce przy ulicy Warszawskiej pracuje blisko pół tysiąca osób. Do maja przyszłego roku powstanie tu nowa wanna szklarska, co spowoduje zwiększenie zatrudnienia o kolejnych 80 pracowników. Po rozbudowie częstochowska huta szkła będzie drugim pod względem wielkości, tego typu zakładem w Polsce. - Przygodę z częstochowską hutą szkła rozpoczęliśmy w 2006 roku. Od tego czasu nasze moce produkcyjne zwiększyły się trzykrotnie. Po otwarciu dwóch nowych linii produkcyjnych nasza produkcja zwiększy się ze 100 do 180 ton szkła na dobę wylicza prezes Stolzle Częstochowa Stanisław Górski. Stolzle jest kolejnym zakładem w mieście, który poprzez inwestowanie w nowoczesne technologie rozwija swoją działalność i daje nowe miejsca pracy. Kierownictwo częstochowskiej huty podkreśla dobre relacje z samorządem i obecnymi władzami miasta. Miasto wsparło już częstochowską fabrykę, m.in. poprzez ulgi podatkowe (firma będzie korzystać ze zwolnienia od przyszłego roku). Sama huta również pomaga, głównie poprzez zaangażowanie w rozwój i sponsoring częstochowskiego sportu, a także wsparcie finansowe placówek oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych. Każdego roku na ten cel wydaje blisko ćwierć miliona zł. Stolzle dba również o swoich pracowników, przyznając własne becikowe dla dzieci osób zatrudnionych w hucie, refundując koszty przedszkola, wyprawek szkolnych czy dofinansowując studia. Huta szkła Stolzle Częstochowa Sp. z o.o. należy do STOLZLE GLASS GROUP, której tradycje produkcyjne szkła sięgają ponad 200 lat. wośp szuka! Chcesz zostać wolontariuszem? Zgłoś się do nowego sztabu, który mieści się przy Alei NMP 24/lok. 1. W tym roku zachęcamy także do przyłączenia się do akcji Żuraw. Japońska legenda głosi, że kto złoży 1000 żurawi z origami, ten będzie miał zdrowie i pomyślność. Pomóżcie nam je uzbierać i przynieście do sztabu, a staną się częścią ekspozycji podczas finałowej licytacji. SZTAB WOŚP: pn-pt: 16-20 tel. 690 463 699; 690 463 688 www.wosp.czest.pl, wosp@wosp.czest.pl partycypacyjnego w Częstochowie. Spośród przeszkolonych mieszkańców wyłoniona została 20-osobowa grupa robocza. To właśnie przedstawiciele Rad Dzielnic, organizacji pozarządowych oraz administracji publicznej przez cały grudzień będą pracować nad ustaleniem zasad, na jakich budżet partycypacyjny będzie wprowadzony. Czym jest taki budżet? To realne współdecydowanie. Możliwość przeznaczania części wydatków z budżetu miasta na wskazane przez mieszkańców potrzeby. Więcej informacji o projekcie na stronach: www.konsultacje.czestochowa.pl, www.pimis.pl Projekt Jasne, że Konsultacje, realizowany przez Urząd Miasta w partnerstwie z Polskim Instytutem Mediacji i Integracji Społecznej, współfinansowany jest ze środków UE, w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Priorytet V, Poddziałanie 5.4.2 Rozwój dialogu obywatelskiego POKL. oprac. tj 04 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
miasto Kursowanie autobusów przez centrum Dobiegła końca przebudowa Alei Najświętszej Maryi Panny, kończy się remont placu Daszyńskiego, co oznacza, że zmienią się trasy linii autobusowych, kursujących w centrum miasta, czyli nr 10, 11, 12, 13, 14, 17, 20, 21, 23, 24, 26, 28, 30, 31, 32, N2 i N4. Linia nr 10 - jako jedyna linia w śródmieściu kursuje od Placu Daszyńskiego w obu kierunkach I i II Aleją NMP do Placu Biegańskiego i ulic Kilińskiego/ Dąbrowskiego. Linie nr 11, 12, 13, 21, 23, 31 - linie od Mirowskiej/Krakowskiej jeżdżą w obu kierunkach ciągami ulic: Warszawska, Garibaldiego, Wilsona i II Aleją NMP - do Wolności i Kościuszki oraz w kierunku przeciwnym: Piłsudskiego i Katedralną do Krakowskiej/Mirowskiej. Linia nr 14 - linia od Warszawskiej w kierunku Korkowej biegnie ulicami Garibaldiego, Wilsona i II Aleją NMP do Wolności oraz w kierunku przeciwnym: z II Alei NMP przez Piłsudskiego, Katedralną, Krakowską, Mirowską, Nadrzeczną do Warszawskiej. Linia nr 17 - linia od Warszawskiej w obu kierunkach kursuje Aleją Jana Pawła II, Aleją Armii Krajowej, Kościuszki do Wolności. Linia nr 30 - linia od Warszawskiej w obu kierunkach kursuje Aleją Jana Pawła II, Dąbrowskiego/Nowowiejskiego (Śląską /Kilińskiego) do Korczaka. Linie nr 20, 24 i 32 - linie od Warszawskiej w kierunku Korkowej/Błeszna/ Rakowa kursują z ulicy Warszawskiej przez Plac Daszyńskiego do Katedralnej i Krakowskiej oraz w kierunku przeciwnym: z Krakowskiej przez Nadrzeczną do Warszawskiej i dalej bez zmian. Linie nr 26 i 28 - linie od Mirowskiej w kierunku Grabówki/Parkitki kursują z ulicy Warszawskiej przez Nadrzeczną, Warszawską do Alei Jana Pawła II oraz w kierunku przeciwnym z Warszawskiej przez Plac Daszyńskiego do Mirowskiej i dalej bez zmian. Linie nr N2 i N4 - linie zaczynają i kończą swoje trasy na przystanku Orzechowskiego w sąsiedztwie Placu Rady Europy. Więcej na stronach www.mpk.czest.pl i www.mzd. czest.pl. O szczegółach i ewentualnych modyfikacjach wymienionych rozwiązań MZDiT będzie informować na bieżąco. BĘDZIE CZESTNET W Częstochowie powstaje szerokopasmowa sieć Czest- Net, która połączy i umożliwi szybszy dostęp do internetu kilkudziesięciu jednostkom publicznym. Inwestycja powinna zostać ukończona jeszcze w tym miesiącu. Powstająca sieć szkieletowo-dystrybucyjna o łącznej długości około 45 km połączy 57 jednostek publicznych (szkoły, szpitale, instytucje). Utworzone węzły oraz punkty dostępowe umożliwią dalszą rozbudowę sieci w przyszłości. Dodatkowo na terenie 3 bibliotek zostaną zainstalowane Telecentra publicznego dostępu do Internetu. W ramach projektu powstanie również Centrum Nadzoru i Dystrybucji Sieci, które będzie odpowiadać za jej funkcjonowanie. Nowa sieć światłowodowa to przede wszystkim poprawa jakości usług internetowych (szybkość transferu danych). Stworzenie nowych warunków technicznych pozwoli rozbudowywać monitoring miejski i ułatwi zarządzanie ruchem drogowym. CzestNet to także nowoczesne podejście do edukacji (wykorzystanie multimedialnych programów, obsługa lekcji, generowanie testów, komunikacja z uczniem/rodzicem, tworzenie blogów). Projekt Budowa sieci szerokopasmowej CzestNet w Częstochowie w 85 proc. finansowany jest przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Kwota dofinansowania to ponad 4 mln zł. Pomoc zimą Od listopada działa nowa ogrzewalnia dla osób bezdomnych. W nowym budynku, sąsiadującym z Ośrodkiem Pomocy Osobom z Problemami Alkoholowymi, znalazły się dwie oddzielne sale dla kobiet i dla mężczyzn z zapleczem sanitarnym, myjnią i szatnią. Koszt postawienia ogrzewalni to ponad 730 tys. zł. Z miejsca w ogrzewalni korzystają wszyscy ci, którzy z różnych względów nie są zainteresowani innego rodzaju pomocą, przede wszystkim schronisk dla osób bezdomnych. KOLEJNE PARKOMATY Miasto stawia 15 nowych parkomatów. Z budżetu miasta na ten cel przeznaczono 350 tys. zł. Lokalizacja: cztery parkomaty w I Alei Najświętszej Maryi Panny. Pozostałe przy ul. Mirowskiej, Focha między ul. Śląską i Nowowiejskiego, w Alei Wolności między ul. Waszyngtona a Kopernika, przy ul. Orzechowskiego przed wejściem do budynku dworca PKS, przy ul. Jasnogórskiej 38, ul. Dąbrowskiego między numerem 42 a 44, na parkingu przy ul. Tuwima, na ul. Szymanowskiego między ul. Stryjeńskiej a Pułaskiego oraz na dwóch skwerach: Sokołów i Druha Łęskiego. oprac. tj www.facebook.com/czewa grudzień 2013 05
zapowiedzi Zaczynali ponad 20 lat temu od występu w Krakowie przed noblistami - Miłoszem i Szymborską, podczas spotkania poetów Na Głos. Od razu świetnie przyjęty debiut Ogród Koncentracyjny i występ na żywo w opolskim festiwalu. Grupa ugruntowała swoją pozycję, wydając w 1996 roku drugą płytę Cacy Cacy Fleischmaschine - nominowaną do Fryderyków. Kolejne płyty to Perły przed wieprze i Złe Misie, w której nagraniu gościnnie wzięli udział Kasia Nosowska oraz Lech Janerka. W roku 2005 pojawił się album Las Putas Melancólitas, na której jako pełnoprawny członek zespołu wystąpił Bogusław Linda. Utwór z tej płyty Filandia, wykonywany wspólnie z kwartetem smyczkowym Grupą MoCarta, gościł przez 30 tygodni na liście przebojów Programu 3. Polskiego Radia. Sromota to ich najnowsze dziecko, które będą promować w klubie Rura. Marcin Świetlicki to nie tylko wokalista zespołu, przede wszystkim poeta melorecytujący swoje wiersze, zdobywca wielu nagród literackich w tym m.in. Nagrody Kościelskich. ŚWIETLIKI WIESZCZĄ SROMOTĘ 19 grudnia 2013 Koncert ŚWIETLIKI Miejsce: Rura Club, Aleja Najświętszej Maryi Panny 38 www.karrot.pl/swietliki Fot. Andrzej Pilichowski-Ragno ŚWIĄTECZNE ALEJE Jeśli przyjrzeć się czerwonym kartkom w kalendarzu, to znajdziemy kilkanaście świąt państwowych i kościelnych, ale - jak wielu z nas przyznaje - żadne nie może równać się z Bożym Narodzeniem. Same przygotowania już wprowadzają nas w czas radości i oczekiwania. Wspominamy wtedy dzieciństwo i młodość, okres w życiu, kiedy najmocniej chłonęliśmy świąteczną atmosferę. Nie jest ważne, że na święta trzeba tyle zrobić - sprzątanie, zakupy, najważniejsze są chwile przy wspólnym stole. Mało tego przygotowania mogą dostarczać przyjemności, czego dowodzą częstochowianie chętnie odwiedzający Targi Bożonarodzeniowe, które co roku są organizowane w III Alei Najświętszej Maryi Panny. Poza jarmarkiem odbywa się tu mnóstwo wydarzeń towarzyszących. Od 19 do 21 grudnia aktorzy Częstochowskiej Grupy Kowadło poprowadzą bajkowe animacje. Do wspólnej zabawy zapraszać będą: Mikołaj z czarnym labradorem, Para Elfów z Gwiazdą Betlejemską, Królowa Śniegu, Kaj i Gerda. Specjalne przedstawienia zaprezentują harcerze z Zespołu Szkół nr 3 w Mirowie, uczniowie Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego SPSK im. Matki Bożej Jasnogórskiej i Katolickiego Gimnazjum SPSK w Częstochowie, studenci z koła teatralnego Na Jana, schola z parafii św. Wojciecha, dzieci i młodzież z GOK w Rędzinach, z Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży oraz grupy teatralne z GCKiR w Konopiskach. 22 grudnia, poza mikołajkowymi animacjami, rozstrzygnięcia konkursów na najpiękniejszą choinkę bożonarodzeniową i najpiękniejszą witrynę świąteczną, kolędowy recital, instalacja z gigantycznych papierowych płatków śniegu, aukcja bombek, dużo wspólnego śpiewu i tańca. Na stoisku Hufca ZHP harcerze będą przekazywać bezpłatnie mieszkańcom Częstochowy i odwiedzającym nasze miasto gościom Betlejemskie Światło Pokoju. 19-23 grudnia 2013 GWIAZDKOWA ALEJA JARMARK BOŻONARODZENIOWY Więcej w kalendarium LITERACKI GRUDZIEŃ W tym miesiącu czekają nas dwa ważne wydarzenia literackie. Pierwsze to Benefis Jubileuszowy z okazji osiemdziesiątych urodzin Andrzeja Kalinina pisarza, laureata prestiżowej Nagrody im. Czesława Miłosza, członka PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, autora m.in. powieści i Bóg o nas zapomniał. Pierwszą część gali wypełnią piosenki ze spektaklu Hemar w chmurach, a drugą - benefisowe niespodzianki. 15 grudnia 2013 Benefis Andrzeja Kalinina godz. 18.00 Miejsce: Scena, Teatr im. A. Mickiewicza, ul. Kilińskiego 15 Przypadająca na ten rok 90. rocznica urodzin Ludmiły Marjańskiej, to dobra okazja, by mieszkańcom Częstochowy przybliżyć tę ważną i niezwykłą postać. W ramach obchodów zaplanowano kilka spotkań, w tym nasz teatr poświęci jej Salon Poezji. Częstochowska poetka była uczennicą Gimnazjum im. J. Słowackiego. W 1961 r. ukończyła anglistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Pierwszy tomik poezji Chmurne okna opublikowała w 1958 r. Była także pisarką, cenioną tłumaczką literatury anglojęzycznej, autorką książek dla dzieci oraz audycji radiowych. W latach 1993 1996 była prezesem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich; należała też do Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich oraz PEN Clubu. Uhonorowana m.in. Medalem im. Anny Kamieńskiej i Nagrodą Literacką im. Władysława S. Reymonta; odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 17 października 2005 r. w Warszawie. W pamięci osób, którym dane było ją poznać, pozostaje wciąż żywa, nie tylko z uwagi na dokonania twórcze, ale również dlatego, że była pięknym człowiekiem, darzącym ludzi ciepłem i serdecznością, umiejącym zachwycać się urodą świata, patrzącym na życie z mądrością, ale i specyficznym poczuciem humoru. 21 grudnia 2013 Salon Poezji poświęcony Ludmile Marjańskiej godz. 16.00 Miejsce: Sala kameralna, Teatr im. A. Mickiewicza, ul. Kilińskiego 15 Wernisaż wystawy poświęcony Poetce godz. 17.15 Miejsce: Scena Historion 06 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
dla innych MAKULATURA NA MISJĘ To hasło przyświeca akcji, zainicjowanej przez Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy z Oddziału Łódzkiego, z której pozyskane środki są przeznaczane na budowę studni w Sudanie Południowym. Po ponad 2 latach starań udało się wybudować cztery studnie, z czego jedna powstała dzięki ofiarności częstochowian. W naszym mieście akcję podjęła Wspólnota Franciszkanów Świeckich przy parafii Św. Apostołów Piotra i Pawła (ul. Wręczycka 128), której proboszczem jest ks. Janusz Wojtyla. Częstochowski dar to studnia w Tali, gdzie mieszka półnomadyczne plemię Mundari, żyjące z pasterstwa. Mieszkają w małych wioskach, ale w czasie pory suchej razem z bydłem tworzą obozowiska. W tamtym rejonie nie było żadnej studni głębinowej. Wodę czerpie się z pobliskich bagien albo ręcznie kopanych studzienek. Zbiórki makulatury odbywają się w parafii, ale przyjeżdżają ludzie z całego miasta i okolic opowiada Stefania Kreczko, koordynatorka akcji w Częstochowie. Wiele osób już się przyzwyczaiło, że trzeba oddać makulaturę w konkretnym miejscu i czasie. Zaobserwowaliśmy, że systematycznie przychodzi około dwustu rodzin. Cel jest nie tylko charytatywny, ale i ekologiczny. Pomagając potrzebującym, dbamy o środowisko. Koszt wybudowania jednej studni głębinowej to 45 tys. zł. Wynika to z tego, że tam są trudne warunki, nie ma dróg i sprzętu. W Sudanie już zaczynają kojarzyć, gdzie SZLACHETNA PACZKA Święta Bożego Narodzenia tuż tuż, kolejny raz wolontariusze i darczyńcy, w ramach akcji Szlachetna Paczka, pomagają wielu częstochowskim rodzinom. CZĘSTOCHOWSKA STUDNIA W AFRYCE SZLACHETNA PACZKA to projekt, który w przemyślany sposób łączy rodziny żyjące w niezawinionej biedzie, wolontariuszy, którzy docierają do rodzin i dobierają pomoc adekwatną do potrzeb, darczyńców, którzy przygotowują paczki odpowiadające konkretnym potrzebom i dobroczyńców, którzy wspierają projekt finansowo. Dzięki profesjonalnemu mechanizmowi pomocowemu, który angażuje wiele osób z różnych grup społecznych, wartość udzielonej pomocy z roku na rok rośnie. W 2012 roku w Częstochowie udało nam się pomóc 40 rodzinom. Naszym tegorocznym celem jest dotarcie do dwukrotnie większej ilości potrzebujących informuje Beata Kulczyńska, asystent ds. Promocji Szlachetnej Paczki w Częstochowie. A wszystko to dzięki Wolontariuszom. W tym roku jest nas 47 Nasza studnia nosi imię bł. Anieli Salawy leży Częstochowa, której zawdzięczają wsparcie. Zbiórki odbywają się na parkingu przy kościele na Lisińcu w ostatni piątek i sobotę miesiąca, poza grudniem, w którym makulatura będzie zbierana 20-21 XII. Dyżury w godzinach 8-17. Tomasz Jamroziński Fot. Misjonarze Kombonianie osób, których połączyła pasja do pomagania. Baza Rodzin potrzebujących jest dostępna na stronie www.szlachetnapaczka.pl od połowy listopada. W niektórych przypadkach już sama wizyta wolontariuszy jest pomocą i daje potrzebującym wiarę w ludzi. Zależy nam, aby Święta były wyjątkowym czasem, a także impulsem do działania i chęcią dokonania zmian w sytuacji życiowej innych ludzi dodaje Kulczyńska. W tym roku Finał akcji odbędzie się 7-8 grudnia, magazyn paczek tak jak i rok temu mieści się w Komendzie Straży Miejskiej w Częstochowie przy ul. Krakowskiej 80 blok 3. Przez cały weekend darczyńcy będą zwozić paczki, a wolontariusze dostarczać je do rodzin. Jeśli rodzina i darczyńca wyrażają zgodę spotkają się osobiście. Tomasz Jamroziński www.facebook.com/czewa grudzień 2013 07
pasja W DRODZE PO SUK tekst: Bartek Osumek Są młodzi, odważni i pełni pomysłów. Choć działają w różnych dziedzinach to łączy ich jedno... pasja! Jest ona nieodzownym elementem ich życia i to właśnie jej zawdzięczają swoje tegoroczne sukcesy. O drodze, jaką trzeba pokonać w realizowaniu swoich zawodowych marzeń, porozmawiamy z Aną Andrzejewską (piosenkarką), Bartoszem Musiałem (kucharzem z Top Chef) oraz Bartkiem Mireckim (kierowcą wyścigowym). Śpiewanie, gotowanie, szybka jazda... Jak się zaczęła Wasza przygoda z tymi pasjami? Ana Andrzejewska: Moja zaczęła się bardzo wcześnie, bo już w podstawówce i jeszcze wcześniej od udziału w programie Od przedszkola do Opola. Pod koniec szóstej klasy podstawówki zaczęłam bardziej interesować się muzyką i wtedy w wakacje pojechałam na pierwsze warsztaty muzyczne. Poznałam tam wspaniałych ludzi, którymi się zainspirowałam. Bartosz Musiał: Ja zacząłem gotować, gdy byłem mały, często przygotowałem posiłki wraz z moją mamą i babcią. A programy telewizyjne o gotowaniu jeszcze bardziej utwierdzały mnie w tym, co chcę robić w przyszłości. Bartek Mirecki: Moja w wieku trzech lat, kiedy mój tata pierwszy raz zabrał mnie na tor w Wyrazowie i pierwszy raz mogłem siedzieć w gokarcie. Potem przerwa na szkołę i w wieku 9 lat powróciłem na tor, gdzie jestem do dzisiaj (śmiech). W Waszej pracy ważny jest warsztat, czyli zarówno wiedza, jak i praktyka. Jak wygląda ich zdobywanie? Ana: Moim marzeniem i celem było dostać się na Akademię Muzyczną do Katowic. Na wokalistyce były tylko dwa miejsca, a chętnych około stu osób. Przed egzaminem wybiłam sobie jedynkę i wszystko było dla mnie tego dnia fatalne. Z egzaminu wyszłam wkurzona, bo byłam pewna, że się nie dostanę. I dostałaś się? Ana: Tak, telefon od komisji zadzwonił i był płacz, oczywiście ze szczęścia! Pierwsze dwa lata były ciężkie, bo zmagałam się z samą sobą, nie do końca wiedziałam w jakim kierunku chcę podążać. Teraz wyciągam samą esencję. Bartosz: Nauka i rozwój kucharza trwa przez całe życie, poza tym jest to moja pasja, więc staram się poszerzać swoją wiedzę przy każdej możliwej okazji. Bartek: Obecnie szkolę się na najlepszych światowych torach, gdzie spędzam większość swojego czasu. Wszystkie wskazówki mam od swojego najlepszego trenera, czyli taty. Rok 2013 przyniósł Wam ogromne sukcesy zawodowe: udział w festiwalu, 08 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
kulinaria CES... programie telewizyjnym czy testach Ferrari. Bartek: Tak, rok 2013 jest dla mnie jak do tej pory, najlepszym sezonem. Zdobyłem drugi tytuł mistrzowski w Kia Lotos Race, wygrywając 8 wyścigów i stawając na podium 10 razy, gdzie sezon liczył zaledwie 12 wyścigów! A kolejny sukces to udział w Ferrari Driver Academy, gdzie spędziłem 4 dni na ciężkiej, ale rzetelnej pracy z najlepszymi instruktorami teamu Ferrari! Bartosz: Ten rok przyniósł mi sukces, czyli udział w programie telewizyjnym Top Chef, ale nie mam zamiaru osiąść na laurach i uważam, że to dopiero początek moich osiągnięć. Ana, a Twój sukces? Ana: Udział w międzynarodowym konkursie Voicingers, organizowanym na Ukrainie. Nie przeczuwałam, że się dostanę, a po miesiącu otrzymałam maila informującego, że się dostałam i byłam w tym konkursie jedyną Polką. Przeszłam do finału, zajmując trzecie miejsce. Dwa dni później pojechałam w pierwszą trasę koncertową po Ukrainie. Podczas Waszej pracy poznajecie środowisko różnych ludzi znanych i mniej znanych, czy łatwo się w nim przebić, czy telewizja i prasa pomaga? Ana: Każdy ma swoją drogę w karierze. Są tacy, którym telewizja może pomóc, ale są też tacy, którym telewizja może zaszkodzić, bo nie są gotowi na kontakt z wytwórniami i wielkim światem. To nie jest moja droga, ja bym się w niej nie odnalazła, bo nie byłabym w tym szczera. Bartosz: Program Top Chef dał mi dużą szansę, żeby iść dalej w tym kierunku. Przede wszystkim miałem okazję zobaczyć, jak to wszystko wygląda od drugiej strony. Bartek: Jestem osobą kontaktową, więc nie mam problemu z nowymi osobami, z kontaktem z nimi, prasa i telewizja jest tutaj całkowicie bocznym tematem. Nad czym teraz pracujecie, jakie plany na 2014? Bartosz: Aktualnie mieszkam w Warszawie i pracuję razem z Darkiem Kuźniakiem z Top Chef w restauracji L arc. W planach mam gotowanie.. gotowanie.. gotowanie..., możliwe że poza granicami Polski. Bartek: Aktualnie przygotowuję się do kolejnego sezonu, czyli treningi kondycyjne, zabiegi relaksacyjne i przede wszystkim ciągłe treningi i kontakt z kierownicą, którego nigdy nie za mało. A Ferrari? Bartek: Zbieram różne informacje na temat pucharów, prowadzone są rozmowy z różnymi firmami, więc póki co niestety nie mogę zdradzić szaczegółów, ale już w styczniu będą oficjalne informacje. Ana: To czego mi brakuje, to mój własny materiał autorski. Tak się złożyło, że obecnie piszę swoje piosenki i robię wszystko, by wydać własną płytę i móc promować się jako ANA ANDRZEJEWSKA. Teksty piosenek to moje przemyślenia, podążam chwilą, ostatnio szłam w deszczu i nagle pojawiło się... Idą święta, a z nimi prezenty... Bartosz: Mam jedno marzenie i może gwiazdka pomoże je spełnić, dlatego nie mówię na głos. Bartek: Hm, nie wiem, poczekam, czym zaskoczą mnie rodzice. Ana: Spokój w każdym znaczeniu tego słowa... Dziękuję za rozmowę i Wesołych Świąt! TARTA TATIN Przepis prosto z programu Top Chef, w którym brał udział nasz kucharz Bartosz Musiał. Składniki Podstawowe: cukier 125 g masło 125 g jabłka 7 sztuk Ciasto: mąka pszenna 250 g masło 125 g (zimne) sól 1 szczypta cukier 1 szczypta zimna woda ½ szklanki Sos karmelowy: cukier 160 g śmietana 36% 200 mililitrów masło 80 g (zimne) sól morska w/g uznania Sposób wykonania: Ciasto: Z podanych składników szybko zagniatamy ciasto. Formujemy kulę, zawijamy w folię spożywczą i wkładamy do lodówki na pół godziny. W tym czasie obieramy jabłka, wyciągamy gniazda i każde jabłko kroimy na osiem części. W dużym rondlu z cukru z dodatkiem wody robimy karmel. Dodajemy masło, połówki jabłek i dusimy około 3 minut, aby pokryły się karmelem. Całość przekładamy do okrągłego, żaroodpornego naczynia. Jabłka układamy ciasno pamiętając, że będą one na wierzchu naszej tarty. Schłodzone ciasto wyjmujemy z lodówki, rozwałkowujemy i układamy na jabłkach, a brzegi zawijamy do środka. Pieczemy ok. 30 min w temp. 200 stopni. Po wyjęciu z piekarnika tartę odstawiamy. Kiedy tarta ostygnie, żaroodporne naczynie przykrywamy talerzem o nieco większej średnicy, energicznym ruchem odwracamy i delikatnie zdejmujemy naczynie. Sos karmelowy: Z cukru robimy karmel. Mieszając energicznie dodajemy śmietankę, a potem masło. Przyprawiamy dużą ilością soli morskiej. Sos można podawać na ciepło lub zimno, wedle uznania. Przepis ze strony Cooklet.com www.facebook.com/czewa grudzień 2013 09
sylwetka POPYCHA ŚWIAT DO PRZODU Zależy mi, aby ludzie zwracali uwagę na moją pracę, myślenie i projekty, a nie oceniali je tylko przez to, kim jestem i jak wyglądam. Marta Nowak pochodzi z Częstochowy, ale to Nowy Jork jest dla niej domem. Jest architektką. Ukończyła Harvard University Graduate School of Design. Pracowała na Wall Street, dla Organizacji Narodów Zjednoczonych. W 2012 roku, wspólnie ze swoim partnerem życiowym Imanem Ansari, otworzyła pracownię architektoniczną AN.ONYMOUS. Ich projekt EX.TERRA odbudowy półwyspu Rockaway (dzielnica NY), zniszczonego przez Huragan Sandy, został wyróżniony w konkursie Muzeum Sztuki Współczesnej Wygląda na to, że największe sukcesy dopiero przed nią. Bartłomiej Głowacki: Jaka Pani była zanim kariera nabrała tempa? Marta Nowak: Odkąd pamiętam, starałam się uczestniczyć we wszystkim, co budziło moje zainteresowanie. Zawsze było mi mało i odczuwałam głód zrobienia czegoś nowego. Ponad wszystko pasjonowałam się filmem i pochłaniałam ogromne ilości książek. Harcerstwo pozostawiło we mnie najpiękniejsze wspomnienia. Tam poznałam wspaniałych ludzi. W czasie wyjazdów w góry, podczas nocy spędzonych w schronisku, pod namiotem albo gołym niebem, człowiek nabiera pewnego idealizmu, romantyzmu i poznaje siebie. Dlaczego postanowiła Pani wyjechać z Polski? Już w liceum instynkt podpowiadał mi, że muszę wyjechać z Polski. Nie tylko w poszukiwaniu lepszej rzeczywistości, ale także za nowymi przygodami i wyzwaniami. Pamiętam, że w pokoju nad łóżkiem miałam wydrukowany napis co bym zrobiła, gdybym się nie bała. USA faktycznie okazały się wymarzonym miejscem? Spotkałem się tutaj z ogromną życzliwością i chęcią pomocy. Mój sukces to w dużej mierze zasługa Amerykanów. Tu wszystko jest możliwe, jeśli tylko się czegoś bardzo pragnie. Amerykanie są nastawieni na poszukiwanie talentów, celebrowanie ludzi zdolnych. Do USA wyjechała Pani dzięki fundacji Wasie. Uczęszczała Pani do St. Catherine w St. Paul. Przez cztery lata college u każda decyzja, którą podjęłam, miała przybliżyć mnie do dostania się na architekturę na Harvardzie. Na drugim roku studiów wywalczyłam praktyki w biurze architektonicznym, uczyłam matematyki studentów amerykańskich, zajmowałam się działalnością artystyczną, wystawiałam prace w galeriach lokalnych i skończyłam licencjat jako Honor Student (z wyróżnieniem). Na ostatnim roku college`u dowiedziałam się, że zostałam przyjęta na studia magisterskie na Harvardzie. Pierwsze co pomyślałam, że to pomyłka. Przez cały dzień przerażona siedziałam z telefonem i czekałam, aż zadzwonią do mnie, żeby przeprosić za omyłkowo wysłany e-mail. Takie zjawisko towarzyszy wszystkim studentom, którzy się tam dostali i nazywa się ono grypą Harwardzką. Grypa Harwardzka trwa 3-4 dni i przejawia się silnym niedowierzaniem, ze znalazło się w 5-7% osób, które dostały się na uczelnię. Jak poradziła sobie Pani na Harwardzie? Czy życie tam ma coś wspólnego z amerykańskim światem, który znamy z seriali? Harvard to trochę tak, jakby się było w krainie czarów. Każda napotkana osoba jest inteligentna, błyskotliwa i oczytana. Nie ma tu nic, co choćby przez sekundę przypomina jakikolwiek popularny serial amerykański. Na Harvardzie każdy student jest pasjonatem, ma coś ciekawego do powiedzenia. Każdy dzień to nauka do 4 nad ranem. Dzień po dniu, tydzień po tygodniu a nie tylko podczas sesji. Pulling allnighters, czyli niespanie w nocy ani godziny było na porządku dziennym. Przez 3,5 roku byłam może na 5 imprezach. Rygor, systematyczność i totalne poświęcenie, to jedyny sposób na przetrwanie. Wydział architektoniczny jest uważany za najbardziej wymagający. Nie staraliśmy się na nim przeżyć, my ostro konkurowaliśmy między sobą. Po Harvardzie celem był Nowy Jork. Wiedziałam, że po skończeniu szkoły tu będę chciała mieszkać. To miejsce, w którym znajdują się najlepsze firmy 10 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
sylwetka architektoniczne. W Nowym Jorku wszystko dzieje się bardzo szybko albo w ogóle się nie dzieje. To miasto, które albo się kocha, albo nienawidzi. Po pracy m.in. na Wall Street, w największych korporacjach architektonicznych, wspólnie z Pani partnerem Imanem Asarim, otworzyliście pracownię AN.ONYMOUS. W krótkim czasie odnieśliście sukces. Projekt EX.TER- RA odbudowy półwyspu Rockaway, zniszczonego przez huragan, który pozbawił tysięcy ludzi dachu nad głową został dostrzeżony. To był pierwszy projekt naszej pracowni. Huragany i powodzie będą występować w tej części Nowego Yorku coraz częściej. Poziom morza podnosi się, a my musimy myśleć o rozwiązaniach, które przetrzymają nie tylko kolejne 30 lat, ale wystarczą na następne 200-300. Zaproponowaliśmy stworzenie nowego gruntu, który stanie się siecią infrastruktury wzniesionej 10-15 metrów powyżej poziomu morza. Całość byłaby połączona z obecną linią metra, mostem i trasą szybkiego ruchu. Koncepcja projektu skupia się na stworzeniu deptaków i mola wzdłuż plaży, które w przyszłości mogą zastąpić plaże i stworzyć nowe nadbrzeże. W celu utrzymania ducha nadmorskiej społeczności, stworzyliśmy model mieszkaniowy składający się z około 100 mieszkań z widokiem na dziedziniec. Ma być on przeznaczony dla rolnictwa, ogrodnictwa, rekreacji, imprez, ma także funkcjonować jako miejsce zgromadzeń społeczności w razie zagrożenia. Kluczowym elementem naszej propozycji była energia. Wykorzystując pływy oceanu, korzystając z promieni słonecznych oraz wysokiej prędkości wiatru, bylibyśmy w stanie wytworzyć potrzebną energię i stworzyć samowystarczalne społeczności mieszkaniowe. Największy sukces w Pani życiu? Ktoś mi kiedyś powiedział, że ukończenie Harwardu to nie sukces, sukcesem jest to, co się zrobi z tym dyplomem. Zatem wszystko dopiero przede mną. Mam wiele planów i różnych pomysłów, które są częściowo realizowane. Najbardziej inspirują Panią... Ludzie, którzy popychają świat do przodu. Są wśród nich Sheryl Sandberg - za głośne wypowiadanie się o roli kobiet w dzisiejszym świecie, Steve Jobs za wizjonerstwo i niepoddawanie się nikomu i niczemu, Michael Haneke za genialne filmy, które dają do myślenia, Jemes Turrel za piękną wystawę w Guggenheimie. Można wymieniać w nieskończoność. www.an-onymous.com www.facebook.com/anonymous.architecture www.facebook.com/czewa grudzień 2013 11
rozmaitości ta pani JEST W PORZĄDKU Przy okazji witania Nowego Roku panuje żelazna reguła - jeśli miejski Sylwester, to gwiazda, która potrafi rozgrzać tłum i zachęcić do wspólnej zabawy. Częstochowa tym razem postawiła na Anię Wyszkoni - znaną głównie ze swojej współpracy z zespołem Łzy, gdzie śpiewała takie szlagiery jak Agnieszka czy Narcyz. Po zakończeniu współpracy z zespołem w 2009 roku zabrała się za karierę solową. To okazało się strzałem w dziesiątkę, bo niedługo trzeba było czekać, by przeboje artystki zawojowały krajowe listy przebojów. Kto z nas nie słyszał hitu Czy ten Pan i Pani? Ania Wyszkoni (ur. 21 lipca 1980 roku w Tworkowie na Górnym Śląsku) - wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów. Właścicielka czterech Platynowych i trzech Złotych Płyt. Jej pierwszy solowy album, Pan i Pani, z którego pochodzą m.in. przeboje: Czy ten pan i pani (Srebrna Premiera w Opolu 2009), Z ciszą pośród czterech ścian oraz nagrodzony Superjedynką za Przebój Roku 2011 Wiem, że jesteś tam, uzyskał status Platynowej Płyty, osiągając nakład 45 tys. egzemplarzy. Pod koniec 2012 roku Ania wydała swój drugi autorski album pt. Życie jest w porządku, który już po dwóch miesiącach sprzedaży uzyskał status Złotej Płyty. Pierwszym singlem promującym płytę była kompozycja nieżyjącego już Marka Jackowskiego do słów Kory pt. Zapytaj mnie o to, kochany. Drugim singlem z tego albumu była piosenka W całość ułożysz mnie, a kolejnym Dźwięki nocy, skomponowane specjalnie dla Ani przez Roberta Gawlińskiego. Koncerty Ani Wyszkoni są z jednej strony eleganckie, a z drugiej widowiskowe i pełne energii. Artsytka prezentuje przeboje z całej swojej 16-letniej działalności, na scenie towarzyszy jej 6-osobowy zespół znanych i doświadczonych muzyków. tj PARADOKS POWRACA Na kulturalno-rozrywkowej mapie Częstochowy znów pojawił się Klub Jazzowy Paradoks. Po generalnym remoncie gmachu Filharmonii Częstochowskiej im. Bronisława Hubermana, wrócił do swojej dawnej siedziby przy Wilsona 16. Pierwszą imprezą otwartą w Paradoksie był listopadowy koncert amerykańskiej wokalistki Thayer Sarrano, która przyjechała do Polski w ramach dorocznego, międzynarodowego festiwalu Ars Cameralis. Na klubowej scenie wystąpiła przed liczącą ponad dwieście osób, nie tylko częstochowską publiką. Wznawiający swą działalność po czteroletniej przerwie Paradoks, oprócz sali koncertowej z zapleczem, niezbędnym do realizacji różnego typu występów i różnorodnych imprez, oferuje melomanom i wszystkim ciekawym tego, co dzieje się w klubie także część gastronomiczną. Prowadzona przez Romana Radeckiego, jest czynna od południa, m.in. z pełną ofertą kawiarnianą. Obecnie trwa ustalanie programu artystycznego klubu na najbliższe miesiące. Jak zapewnia prowadzące Paradoks Stowarzyszenie Jazzowe w Częstochowie, ma się w nim znaleźć miejsce nie tylko na wydarzenia jazzowe. Nie zabraknie także takich z udziałem częstochowskich twórców, specjalizujących się w różnych gatunkach muzycznych. bc Fot. Jarosław Respondek 12 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
koncerty MEDIUM LĄDUJE NA MECIE 13 Koncert odbędzie się w ramach trasy koncertowej wytwórni Bozon Records. Medium w tegoroczny tour ruszył wraz zespołem, w skład którego wchodzą DJ Funktion i Steve Nash - Mistrzowie Świata Dj-ów IDA 2012 w kategorii show oraz Jakub Skowroński - student Wydział Jazzu i Muzyki Rozrywkowej na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, uzdolniony trębacz jazzowy. Ponadto, na scenie pojawi się Zgas dwukrotny Mistrz grudnia 2013 Koncert Medium Miejsce: Muzyczna Meta, ul. Jasnogórska 13 Bilety: 15 zł / 20 zł - do nabycia: w klubie, sklepie Ok, Wały Dwernickiego 11 paw. 22 Polski w beatboxie, prezentując (pierwsze takie na świecie) beatboxowe show wraz ze swoją kukiełką Zgasikiem. Medium to niezwykle uzdolniony artysta, działający od dłuższego czasu w podziemiu polskiej sceny hip-hopowej. Jest powszechnie uznawany za nadzieję najnowszej generacji polskich raperów, co udowodnił już przy długo wyczekiwanym debiucie, czyli płycie Teoria Równoległych Wszechświatów. W ubiegłym roku ukazało się dwupłytowe wydawnictwo Graal, które pomimo bardzo osobistych utworów i często kontrowersyjnych treści związanych z wiarą, polskością i tożsamością, znalazło sie na 18. miejscu krajowej listy sprzedaży płyt OLiS. W lutym tego roku Medium opuścił Asfalt Records i powołał do życia Bozon Records, której działalność zainaugurował projektem Egzegeza - Księga Słów (prod. Galus). HIP HOP-owe Mikołajki z Mesem Ten Typ Mes to warszawski raper, tekściarz, producent, współzałożyciel wytwórni Alkopoligamia.com odwiedzi Częstochowę po raz drugi. Wydał 7 płyt - z zespołem Flexxip, solową Alkopoligamia: zapiski typa oraz dwa albumy z formacją 2cztery7; Funk - dla smaku w 2005 r. i Spaleni innym słońcem w 2008 r. Najlepiej jednak jego wszechstronność udowadniają ostatnie albumy solowe; Zamach na przeciętność, Kandydaci na szaleńców, Ten Typ Mes i lepsze Żbiki. Ten Typ wystąpił w ponad 20 teledyskach, a single przez niego wyprodukowane (jak choćby List, Szukam tego hajsu czy Jak to?! ) okupowały listy przebojów. Był pierwszym producentem, który ujrzał duży potencjał w Patricii Kazadi, która śpiewała jego teksty i występowała w klipach (jako Trish). Ten Typ wciąż kocha estetykę hiphopową, ale nie zamierza wyzbyć się etosu artysty progresywnego. Ryzykowne flirty z innymi gatunkami opłaciły się - Mes zyskał nowych odbiorców i jest w stanie grać zarówno dla zimnokrwistych hiphopowców, jak i sceptycznych dotąd wobec rapu fanów rocka czy brzmień d n b. Raper sam realizuje swoje nagrania w domowym studio, w którym nagrywali artyści tak różni jak PIH, Czesław Mozil i Monika Borzym. Jednym z bardziej popularnych, niehiphopowych tekstów Mesa jest piosenka napisana dla Krzysztofa Kiljańskiego na album Yugoton II. 6 grudnia 2013 Koncert Ten Typ Mes i mikołajkowe after party godz. 20.00 Miejsce: Rura Cluba, Aleja Najświętszej Maryi Panny 38 Bilety: 20 zł / 30 zł - do nabycia w Monument Skate Shop (Aleja NMP), Restauracji Allegro (Dawne Delicje) oraz Klubie Rura. SŁYCHAĆ GO W TRÓJCE JANEK SAMOŁYK to wrocławski wokalista i autor piosenek. Jego muzyka trafia do słuchaczy lubiących zarówno rockowe gitarowe brzmienia, jak i krainę łagodności. Muzyczna droga Samołyka rozpoczęła się od wygrania konkursu debiutów na OFF Festival 2009. Debiutancka płyta Wrocław, wydana w 2010 roku przez Polskie Radio, została bardzo dobrze przyjęta w mediach, a takie piosenki, jak Piosenka o pointach czy I ain t gonna give up (yet) były często prezentowane w stacjach radiowych. W zeszłym roku ukazał się drugi album pt. Problem z wiernością, który był płytą tygodnia w Trójce, a utwory Codziennie oraz tytułowy, znajdowały się na Liście Przebojów Marka Niedźwiedzkiego. Promując ostatnią płytę Samołyk zagrał ponad 80 koncertów w całej Polsce, a wśród nich koncert w Studio im. Agnieszki Osieckiej, transmitowany na falach Trójki. Jego muzyczne CV uzupełniają m.in.: trasa po Chinach wraz z zespołem Iowa Super Soccer, występy na festiwalach w Jarocinie oraz Opolu, nagroda im. Prezydenta Gdańska na festiwalu im. Grzegorza Ciechowskiego, występ na wrocławskim rynku w ramach UEFA EURO 2012 oraz niedawny udział w koncercie Klenczon Legenda wraz z Muńkiem Staszczykiem, Tymonem Tymańskim i Natalią Przybysz. 14 grudnia 2013 Koncert Jana Samołyka godz. 19.00 Miejsce: Restauracja Klimaty, ul. Wieluńska 6 Bilety: 30-40 zł www.facebook.com/czewa grudzień 2013 13
muzyka lokalne granie przygotował: piotr dziker chrząstek 77 muzycznych wcieleń Tomka Drozdka Tomasz Drozdek perkusjonalista, multiinstrumentalista. Człowiek na co dzień pogodny i pozytywnie zakręcony. Jego najważniejszą pasją jest muzyka. Nie należy mylić jej jednak z popularnymi, znanymi gatunkami, ale przez większość zupełnie nieznaną muzyką etniczną, plemienną, kulturową. Tomek jest bowiem twórcą i reżyserem nietuzinkowego projektu o nazwie T.Etno, czyli, Świat dźwięków, dźwięki świata. Charakterystyka osobowa Tomasz Drozdek: członek poszerzonego składu Mumio oraz czterech częstochowskich zespołów. Oprócz tego posiada swój solowy projekt T.ETNO, w którym brzmienia kilkudziesięciu instrumentów z różnych stron świata łączy z elektroniką i techniką loopingu. Związany z częstochowską sceną muzyczną i środowiskiem kulturalnym. Powiązanie z miastem Choć artysta pochodzi z Radomska, Częstochowa pełni w jego życiu ważną rolę. Tak mocno związał się ze środowiskiem częstochowskim, że w pewnym momencie, mimo pracy w Radomsku, po prostu przeprowadził się do naszego miasta. Cały czas grywa w lokalnych zespołach oraz regularnie przyjeżdża na próby. Poza tym, Tomek pojawia się w mieście ze swoimi warsztatami i koncertami zespołów lub solowego projektu T.ETNO. Projekty muzyczne Teatr (nie kabaret przyp. red.) MUMIO - w całości uczestniczy w tworzeniu nowego spektaklu, w którym grywa też epizodyczne role. Oprócz tego jest odpowiedzialny za muzykę graną na żywo. Inne projekty, w jakie jest zaangażowany, to: Makabunda - perkusja oraz perkusjonalia, Kalokaga- thos - perkusjonalia, instrumenty etniczne, Canau - djembe, perkusjonalia, instrumenty etniczne, DelivEr_US perkusja oraz T.ETNO - instrumenty świata. Instrumentarium - Jeszcze w czasach licealnych bardzo chciałem nauczyć się grać na co najmniej kilku instrumentach. Pomysł gdzieś tam sobie dojrzewał, czekał na odpowiedni moment. Kilka lat temu, po wielu latach zajmowania się tylko perkusją i perkusjonaliami, poczułem potrzebę posiadania również instrumentów melodycznych. Najpierw było to hawajskie ukulele, potem lira korbowa. No a potem, już z prędkością lawiny, moja kolekcja zaczęła się poszerzać o kolejne instrumenty, głównie etniczne. Cały czas poszerzam moje instrumentarium! Jeżdżę na targowiska instrumentów, wyszukuję je na targach staroci, szukam w internecie i sprowadzam z zagranicy. Mam tez wielu znajomych w Polsce i na świecie, dzięki którym często to instrumenty po prostu przyjeżdżają do mnie wspomina Tomek Drozdek. T.ETNO świat dźwięków dźwięki świata Jest to projekt crowdfundingowy. Crowdfunding, czyli finansowanie społecznościowe, w skrócie polega na tym, że pomysłodawca przedstawia swoją ideę, a odbiorcy mogą z góry zapłacić za owy produkt. Jeśli uzbiera się założoną kwotę nagrywana jest płyta, a do wspierających trafiają wybrane przez nich bonusy. Jeśli się to nie uda, pieniądze wracają do właścicieli. Ważne: to nie jest żadna akcja charytatywna. - Ja chcę zrealizować płytę DVD z moim solo elektro-etno live-actem: Instrumenty świata z elektroniką i looperem. Całość nagrana na trzy kamery plus realizator dźwięku. Dodatkowo będzie też CD ze ścieżką audio - opowiada autor. Wsparcie Projekt artystycznie wspierają artyści MUMIO oraz muzycy z Polski i zagranicy (m.in. Indie i Węgry). Działalność Tomka Drozdka cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem mediów. Przebieg projektu można śledzić na: facebook.com/tomaszdrozdekwarsztaty. Aby wesprzeć projekt, należy wejść na portal MYSEED.PL i znaleźć projekt T.ETNO - świat dźwięków, dźwięki świata. Na dole strony trzeba wybrać bonus, zalogować się i zrobić przelew. A potem już tylko czekać na udane zakończenie projektu, stając się przy tym współproducentem. 14 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
kino OKF ILuZJA PRZEMYSŁAW LEWANOWICZ poleca: W ukryciu Wśród rodzimych produkcji w tym miesiącu w częstochowskim OKF-ie obejrzeć możemy m.in. Płynące wieżowce - bardzo dobrze przyjęty przez publiczność i jury festiwalowe (nagrody w Gdyni i w Karlowych Warach) obraz, traktujący o trudnej (i ciągle jeszcze w naszym kraju budzącej niezdrowe emocje) miłości homoseksualnej. Inną ciekawą pozycją jest W ukryciu Jana Kidawy-Błońskiego osadzona w latach 40. minionego wieku opowieść o rodzącej się obsesji młodej wiolonczelistki względem ukrywającej się w jej domu Żydówki. Pozostając w kręgu wzrastających emocji, OKF proponuje również Ostatnie piętro - inspirowany prawdziwymi wydarzeniami thriller o zawodowym żołnierzu Wojska Polskiego, który wietrząc spisek wymierzony również w swoją osobę, decyduje się zabarykadować wraz z rodziną w swoim mieszkaniu. Polską listę w tym miesiącu zamyka najnowsza komedia Juliusza Machulskiego Ambassada, czyli rzecz o dwójce takich, co się w czasie przenieśli i Hitlera spotkali oraz długo wyczekiwana (to przez jednych), ewentualnie z góry skreślana (to przez drugich) historia legendarnego przywódcy Solidarności Wałęsa. Człowiek z nadziei w reżyserii Andrzeja Wajdy. Kino europejskie w grudniu, to oprócz propozycji dla najmłodszych widzów (animowany Rysiek Lwie Serce rodem z Hiszpanii oraz norweska baśń fabularna Gdzie jest gwiazdka ), dwa filmy dla trochę starszych widzów. Z jednej strony fantastyczna Penelopa Cruz w koprodukcji hiszpańsko-chorwacko-włoskiej Powtórnie narodzony, wcielająca się w rolę kobiety, która wraca do Sarajewa na wystawę zdjęć zmarłego przed laty ukochanego mężczyzny, z drugiej zaś francusko-włoskie Wielkie piękno, czyli wizualna uczta z Rzymem w roli głównej. Niezwykle ciekawie prezentuje się w tym miesiącu oferta zza oceanu. Mamy tu obok siebie Michaela Douglasa w ekranizacji autobiografii legendarnego artysty o polskich korzeniach, czyli Wielkiego Liberace w reżyserii Stevena Soderbergha oraz Kamerdynera z Forestem Whitakerem w tytułowej roli, wraz z którym obserwujemy zmiany społeczno-polityczne w USA podczas kadencji ośmiu kolejnych prezydentów. Na koniec wspomnieć należy o corocznym przeglądzie kina rosyjskiego, czyli festiwalu Sputnik nad Polską, gdzie wśród najnowszych produkcji i perełek z minionych lat każdy powinien znaleźć coś dla siebie. Wielkie piękno muzę poleca maciej Maślikowski lider zespołu Shamboo Kiedy redakcja poprosiła mnie o polecenie Państwu kilku ważnych dla mnie płyt, wydało mi się to zadaniem zupełnie niemożliwym do wykonania. Po prostu płyt takich jest zbyt wiele, a wymogi wydawnicze daleko ograniczające. Tropicale Thaiti Granda Banda Koty za płoty Jako pierwszą wymienię więc płytę zespołu Tropicale Thaiti Granda Banda. Były to wczesne lata siedemdziesiąte, a płyty tej słuchałem namiętnie i z zapartym tchem. Tak muzyka, jak i nazwa zespołu rozbudzały moją młodzieńczą wyobraźnię, a gdy okazało się jeszcze, że formacja jest niepoprawna politycznie, tym bardziej utwierdziłem się w przekonaniu, że sztuka ta słusznie wywołała u mnie taką fascynację. Gdyby Państwu wpadła do ręki płyta pt. Koty za płoty, to z całego serca polecam, piękna lektura, fajna muzyka i posmak kabaretu. The Clash London Calling Sandinista Następna, a właściwie to dwie płyty zespołu The Clash. Pierwsza z nich to London Caling z roku 1979, a druga Sandinista z roku 1980. Muzyka ta absolutnie zarówno jeżeli chodzi o tekst, jak i o przesłanie, różni się od tej prezentowanej przez Tropicale Thaiti Granda Banda, jednak muzyczne riffy Joe Strummera powodują nie tylko szybsze bicie mojego serca, ale wyraźnie przyspieszyły moje muzyczne dojrzewanie. Muzyka The Clash powodowała, że chciałem śpiewać i grać. Muzyka typowo brytyjska, rock and roll, a nawet reggae to jest to coś, co uwielbiam. Za każdym razem, kiedy słucham utworów z tych płyt, mocno się wzruszam i wracam pamięcią w przeszłość. Sex Pistols Never Mind the Bollocks Tego albumu zespołu Sex Pistols tak naprawdę nie trzeba przedstawiać, ani opowiadać o nim. Od początku do końca rock and roll, riffy i brzmienie gitary Steve Jones a i wokal Johnny Rotten a rozpruwają serce, mózg i przenikają mnie do głębi. T.Love Pocisk miłości To pierwsza płyta, którą Zygmunt nagrał po powrocie z Londynu i właściwie płyta, od której dla zespołu T.Love wszystko zaczęło się od początku. Podpisuję się obiema rękami pod brzmieniem, tekstem i wokalem. Pocisk miłości to płyta bez wątpliwości szczera i według mnie najbardziej rockandrollowa z płyt, jakie nagrał zespół. Płyty te polecam oraz serdecznie pozdrawiam czytelników gazety i wszystkich mieszkańców naszego grodu. P.S. W artykule o debiutanckim albumie zespołu Shamboo, podając skład grupy, pominęliśmy Darka Czarnego Marchewkę za co przepraszamy. Redakcja www.facebook.com/czewa grudzień 2013 15
po godzinach POCIĄG DO KOLEI Tekst: Jan Mucha Zdjęcia: Zbigniew burda, Jarosław Respondek Od dwunastu lat w budynku dworca Częstochowa Stradom działa Muzeum Historii Kolei. Placówkę stworzyło i prowadzi Towarzystwo Przyjaciół Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Początków muzeum szukać należy w 1996 roku, kiedy to w nowo wybudowanym budynku dworca Częstochowa Osobowa (potocznie zwanym głównym ) utworzono izbę pamięci, w której zgromadzono pamiątki po minionych czasach związane z koleją. Podczas uroczystego otwarcia nowego dworca, placówkę odwiedził ówczesny prezydent RP Aleksander Kwaśniewski. W nowy wiek muzeum wkroczyło z nową siedzibą. Od 23 marca 2001 roku na stałe zagościło w (uprzednio wyremontowanych staraniem członków stowarzyszenia) pomieszczeniach, znajdujących się w budynku dworca Częstochowa Stradom. Od tamtej pory muzeum stale rozwija się i powiększa swoje zbiory. Towarzystwo Przyjaciół Kolei Warszawsko- Wiedeńskiej w Częstochowie zrzesza miłośników kolei zarówno historycznej, jak i tej współczesnej. Trzon stowarzyszenia stanowią emerytowani oraz czynni kolejarze, którzy swą pasję łączyli i nadal łączą z wykonywaną pracą. Uratowali od zapomnienia i zniszczenia wiele eksponatów i dokumentów, które dzięki nim mogą dziś cieszyć oczy zwiedzających. Opowieści kolejowych weteranów są doskonałym uzupełnieniem posiadanych zbiorów, nierzadko odwiedzający mogą usłyszeć prywatne historie pracowni- ków kolei, którzy sentymentalnie wracają do czasów świetności tego środka transportu, a bywa, że z konkretnym eksponatem są dodatkowo osobiście związani. Aktywnie w towarzystwie działają także ludzie zupełnie niezwiązani zawodowo z koleją, ale darzący sympatią historię żelaznych szlaków. Nieobce im jest materialne i niematerialne dziedzictwo, jakie kolej wraz z rewolucją industrialną przyniosła do Częstochowy i starają się je zachować dla potomności. Już wchodząc do muzeum możemy poczuć ducha starej kolei. Witają nas tarcza ostrzegawcza i ramię semafora wiszące nad drzwiami. Niech nie zmyli nas nazwa orga- 16 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
po godzinach nizacji prowadzącej placówkę. Eksponaty zgromadzone w tych kilku pomieszczeniach pochodzą nie tylko z Kolei Warszawsko- Wiedeńskiej, która (przypomnijmy) dotarła do Częstochowy w 1846 roku i nadała tempo rozwojowi miasta, ale także z innych linii i obiektów kolejowych zarówno z okolic, jak i z dalszych rejonów kraju. We wnętrzach możemy obejrzeć niemałą kolekcję tablic z oznaczeniami pojazdów kolejowych, ich tabliczki znamionowe czy elementy wyposażenia. Pochodzą one zarówno z lokomotyw parowych, jak i spalinowych oraz elektrycznych. Dzięki ekspozycji możemy porównać pracę maszynisty każdego z rodzajów trakcji oraz zastanowić się nad ewolucją w prowadzeniu pojazdów szynowych. Oprócz eksponatów taborowych są i takie, które wiążą się z infrastrukturą. Nie sposób przejść obojętnie obok urządzeń sterowania ruchem kolejowym, zdemontowanych z, nieistniejącej już niestety na stacji Stradom, nastawni CSd. Możemy zobaczyć także narzędzia, służące niegdyś do budowy żelaznych szlaków: piły, wiertarki, klucze, przyrządy pomiarowe. Jeśli kogoś zainteresują szyny, można przyjrzeć się ich fragmentom w całości, jak i w przekroju; zwiedzający chętnie porównują jak forma wykonania tego elementu toru zmieniała się na przestrzeni lat. Ekspozycję uzupełniają lampy kolejowe przeróżnego przeznaczenia: od tych umieszczanych w semaforach, aż po osobiste latarki pracowników PKP. Możemy też poczuć się jak zawiadowca stacji. W muzeum zgromadzono oryginalne wyposażenie biura zawiadowcy i kolekcję eksponatów związanych z łącznością: od telegrafu Morse a po dalekopis. Bez ludzi nigdy nie byłoby kolei. Dzięki temu do naszych czasów mogły przetrwać przeróżne dokumenty podróżnych i pracowników, które także zostały wyeksponowane. Ze względu na ograniczoną przestrzeń nie udaje się pokazać całości zbiorów muzeum, ale są one gromadzone, pieczołowicie odrestaurowywane i czekają na moment, kiedy zasilą kolekcję. Ci, których nudzą opowieści o tym, jak było kiedyś, mogą wcielić się w rolę maszynisty i usiąść za sterami lokomotywy dzięki obecności w muzeum symulatora z pulpitem sterowniczym, z czego chętnie korzysta głównie męska część zwiedzających. Od 2006 roku placówka jest elementem Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Pod tą wspólną marką kryje się 36 obiektów, które przybliżają przemysłową historię terenów obecnego województwa. W Częstochowie obok Muzeum Historii Kolei na szlaku leżą Muzeum Górnictwa Rud Żelaza oraz Muzeum Produkcji Zapałek. Co roku latem organizowana jest INDUSTRIA- DA, podczas której oprócz zwiedzania muzeum można na Stradomiu przejechać się drezyną, czy też obejrzeć makietę kolejową. Członkowie TPKWW opiekują się także dwoma częstochowskimi parowozami pomnikami: TKt48-151, znajdującym się przy dworcu Częstochowa Osobowa oraz Ol49-20, który można oglądać w sąsiedztwie lokomotywowni. Zbiory muzeum to pieczołowicie gromadzone przez członków towarzystwa eksponaty, wśród których sporą część stanowią pamiątki podarowane zupełnie bezinteresownie przez ludzi spoza organizacji. Dlatego jeśli zalegają w waszych domach jakieś pamiątki czy dokumenty kolejowe, zachęcamy do podarowania ich Towarzystwu. Na strychu czy w piwnicy tylko zbierają kurz, a na Stradomiu mogą cieszyć oko i edukować najmłodszych. Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia Muzeum Historii Kolei placówki prowadzonej społecznie przez pasjonatów godzących życie zawodowe z misją przekazywania dziedzictwa kolejnym pokoleniom. ul. Pułaskiego 100/120, tel. 502 128 687, 506 565 741 Godziny otwarcia: środa 10.00-13.00, sobota 10.00-15.00 Grupy zorganizowane mogą umówić się telefonicznie na dogodny dla zwiedzających termin. www.facebook.com/czewa grudzień 2013 17
sztuki plastyczne ILUSTRACJE JAK Z BAJKI Kolejna młoda osoba z Częstochowy u progu kariery, to dobry powód, by się chwalić. A mamy kim, bo Anna Stępień zilustrowała książkę dla dzieci, która została wydana w... Australii. Bajkopisarka Jennifer Poulter z tego odległego kraju zaprosiła naszą plastyczkę do współpracy. Co najważniejsze, rysunki wychodzące spod ręki Ani, świadczą zarówno o wielkiej wrażliwości, jak i umiejętności wykorzystania najnowszych technik ilustratorskich, którym nieobca jest komiksowa kreska. Jednak podążąnie za trendami nie przesłania jej starań o wypracowanie własnego, rozpoznawalnego stylu. Tomasz Jamroziński: Jednak można zostać dostrzeżonym nawet na drugiej półkuli globu. Jak doszło do tego egzotycznego połączenia sił? Anna Stepień: Do współpracy z Jennifer Poulter doszło przypadkiem. Autorka natknęła się na moje portfolio na anglojęzycznym portalu dla wydawców i wysłała do mnie wiadomość z propozycją współpracy. Na początku nie planowałyśmy wspólnej książki - naszym celem był konkurs dla ilustratorów organizowany w Korei. Kilka pierwszych rysunków spodobało się jednak autorce na tyle, że poprosiła mnie o stworzenie całej książeczki. To było prawie rok temu, a obecnie kończę ilustrowanie już drugiej bajki dla australijskiej pisarki. Co najchętniej byś ilustrowała, jakie historie chcesz opowiadać swoimi rysunkami? Ostatnio dużo czasu poświęcam książeczkom dla dzieci, jednak w głębi duszy marzy mi się tworzenie rysunków przeznaczonych dla dorosłych czytelników. W ramach pracy dyplomowej zaprojektowałam ilustrowaną wersję Amerykańskich Bogów Neila Gaimana - dość mrocznej powieści fantasy, gdzie postacie opisane są bardzo oszczędnie. Lubię takie sytuacje, gdzie zilustrowanie historii wymaga użycia wyobraźni i zastanowienia, jak oddać na rysunku charakter postaci. Czy nastrój ilustracji odpowiada nastrojowi książki? Co poza współpracą z Jennifer Poulter? Gdzie będziemy mogli oglądać Twoje prace? Obecnie poszukuję wydawcy, który umożliwiłby pojawienie się już gotowych książek na polskim rynku. W międzyczasie moje ilustracje można oglądać w internetowym portfolio (stepien.carbonmade.com), które ciągle uzupełniam o najnowsze prace, a także w miesięczniku Jasne, że Częstochowa [rysunki w naszym cyklu Niech to szlak - przyp. red.]. Pojawiło się też kilka propozycji współpracy, związanych głównie z literaturą dziecięcą, a jaki będzie ich rezultat - czas pokaże. 18 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl
teatr adamaktor zdjęcia: Piotr Dłubak, archiwum łoniewski wielofunkcyjny Dobiega końca Ogólnopolski Festiwal Monodramów 42-200 MONODRAM, który po raz szósty odbywa się w Teatrze From Poland. Zanim poznamy zwycięzcę tegorocznej edycji, przedstawiamy zdobywcę Grand Prix festiwalu z ubiegłego roku - Adama Łoniewskiego. Magda Fijołek: Ptaki spadają w Pana reżyserii i wykonaniu był naprawdę najlepszym monodramem ubiegłorocznego festiwalu 42-200. Po raz pierwszy w historii tej imprezy, która odbywa się w Częstochowie od kilku lat, główna nagroda trafiła do rąk częstochowianina. Adam Łoniewski: Cieszyłem się bardzo z tego wyróżnienia, tym bardziej że występ podczas festiwalu był premierowy. Miał być formą sprawdzenia siebie. Monodram jest jedną z trudniejszych form teatralnych, ponieważ uwaga widza skupia się tylko na jednym aktorze. Łatwiej dostrzega on wtedy każdy fałsz bijący z roli lub niedoskonałości warsztatu scenicznego. Tekst Ptaki spadają był pomyślany jako opowiadanie. Otrzymałem je od Czarka Repalewicza, który przyszedł po jednym ze spektakli Polowania na łosia i zaproponował, że coś dla mnie napisze. Opowiadanie przekształciłem na monolog. Zbudowałem ten monodram na konstrukcji stand-upowej nazywając ją dla siebie stand up tragedy. Miałem pewne obawy, związane ze skutecznością tego typu formy w teatrze, gdyż jest to formuła w Polsce mało popularna. Okazało się, że niepokoje były zbędne. Bohaterem monodramu jest aktor, który podczas występu rozsypuje się na oczach widzów, co jest początkiem opowieści o trudach tego zawodu. I tak, i nie. Szukałem opowieści, która miałaby wymiar uniwersalny, ale rzeczywiście dopisałem parę fragmentów, które osadzają tę historię blisko mojego zawodu. Mam jednak nadzieję, że nie jest to spektakl o aktorstwie, tylko o poszukiwaniu prawdy o sobie przez każdego z nas, bez względu na doświadczenia zawodowe. Polubił Pan formę monodramu? Zdecydowanie tak. Od ubiegłego roku przedstawiałem Ptaki spadają w całej Polsce, w różnych miejscach: teatrach, scenach domów kultury, w pubach, a nawet parę razy zagrałem u siebie w domu dla zaproszonych gości. Ten monodram lubi dziwne miejsca i z tego najbardziej się cieszę, bo docieram do widzów, którzy do teatru z różnych względów się nie wybiorą. Takie spektakle, w których mogłem się spotkać ze zwykłymi ludźmi, ich reakcje, zrozumienie tematu i temperatura przeżywania są niezwykłe. Jeden z najlepszych spektakli zdarzył mi się w Sędziejowicach, gdzie mieszkam, co zadaje kłam teorii, że nie jest się prorokiem we własnym kraju. Udowodnił Pan, że jest wielofunkcyjnym: pisze Pan scenariusze, reżyseruje, gra, działa Pan zarówno na polu teatru instytucjonalnego, jak i amatorskiego. Skąd się to bierze? Kocham aktorstwo, ale jest to zawód niewolniczy, gdzie skazani jesteśmy na wizję, światopogląd i wrażliwość reżysera, a ja czuję potrzebę pełniejszego opisywania świata. Ciągłego zderzania się z rzeczywistością na różnych poziomach i atakowania jej z różnych stron. Uwielbiam pracę z młodzieżą, dużo się od niej uczę. Kocham teatr alternatywny, bo tam praca ma w sobie coś kategorycznego i straceńczego, a to napędza życie. Właśnie dlatego zrezygnowałem parę lat temu z etatu w teatrze, aby móc posmakować innych form wyrażania siebie. Ale nadal współpracuję z profesjonalnymi teatrami, ostatnio częściej z Teatrem Mickiewicza (role w Polowaniu na łosia, Śmierci ). I nie zarzekam się, że pewnego dnia nie zatęsknię za etatem. Co ma Pan w najbliższych planach? Wyreżyserowanie spektaklu dyplomowego, którego akcja została oparta na mojej historii rodzinnej. ( Towarzyszki premiera 28.11, Gaude Mater), za chwilę premiera Ruah w Płocku, potem praca nad Pasją w Czerwińsku, a w wolnych chwilach tworzenie wraz z moją żoną (Marzena Lamch-Łoniewska) Przystani w Sędziejowicach, czyli miejsca, które nie tylko będzie dla nas domem, ale też miejscem naszych twórczych poszukiwań. www.facebook.com/czewa grudzień 2013 19
opowieści częstochowskich alei Fot. Jarosław Respondek Gdy przeciętnego częstochowianina spytać o budynek banku w Alejach, bez wahania wskaże ten jeden, z bankowością związany od zawsze w II Alei 34. Akurat nie ma w nim już dziś, co prawda, żadnej placówki bankowej, lecz pamięć o nich, utrwalona przez pokolenia na pewno nieprędko wygaśnie. Jak siedziba każdego szanującego się banku, gmach sprawia wrażenie niezdobytego, co nie znaczy, że nie próbowano sforsować jego zabezpieczeń i sięgnąć po zgromadzone we wnętrzach pieniądze. Bywało, że próby kończyły się powodzeniem. Nieudany skok zaliczył jednak w Częstochowie Stanisław Cichocki, znany jako Szpicbródka. Gang kasiarza kupił mieszkanie w kamienicy obok na fałszywe nazwisko Jankla Silbermana. Stąd przez otwór w ścianie miał zamiar przedostać się do budynku po łup nie lada kilka milionów złotych. Żyjący kilkadziesiąt lat temu mieszkańcy tej części Alei pamiętali jeszcze Szpicbródkę, podkreślali, że był to miły, kulturalny pan. Przygotowywany w 1929 r. plan nie wypalił przez przypadek. Gang dokonał jeszcze innego włamania, w styczniu 1930 r. okradł war- 34 A skok był już po próbie generalnej: udało się TEKST: Janusz Pawlikowski Obiekt zainteresowania Szpicbródki szawskiego jubilera i gdy policja aresztowała kilku jego członków, w mieszkaniu jednego z nich znaleziono plany jak się okazało instalacji alarmowej częstochowskiej placówki. unieruchomić instalację alarmową (niewielką blaszką, jak w Vabanku ), w wynajętym mieszkaniu wykuto dziurę w ścianie, pozostawiając cienką warstwę tynku, po czym wycięto w niej nawet niewielki otwór, przez który złodzieje obserwowali bankowe wnętrze. Gdy w jednym z poprzednich numerów pisaliśmy o odwachu, pominęliśmy Cichockiego jako jednego z gości. Szpicbródka nie zabawił tu długo. Trzymany w areszcie obok ratusza, uciekł niebawem. Być może zadecydowało to o oddaniu w 1931 r. nowego, znacznie solidniejszego aresztu na ul. Mirowskiej, istniejącego zresztą do dziś. To, co nie udało się Cichockiemu, z powodzeniem przeprowadzili... polscy partyzanci. 20 kwietnia 1943 r., w rocznicę urodzin Adolfa Hitlera, sprawili okupantom, w których rękach był bank, nie lada urodzinowy prezent. Przebrani w niemieckie mundury weszli do wnętrza, związali policjanta i strażnika w portierni, zażądali wydania zasobów, a dowódca nawet pokwitował odbiór podpisem. A dowodził nimi ksiądz kpt. Feliks Kowalik Zagłoba z Narodowej Organizacji Wojskowej, wikary z Przedborza. Akcja zakończyła się bez jednego wystrzału, choć przypominała wydarzenia z sensacyjnowojennego filmu: strażnik zabierany przez partyzantów jako zakładnik zbiegł i wszczął alarm, za oddziałem ruszył pościg, skutecznie później zmylony, a wszystko to działo się w sercu miasta, w miejscu, gdzie były siedziby wszystkich ważniejszych niemieckich policyjno-wojskowych instytucji. Nie była jednak pierwszą dla partyzantów wcześniej przejęli środki banku w Końskich. Zdobyte w Częstochowie pieniądze zostały przekazane do dyspozycji Komendy Głównej AK. Budynek należy dziś do najładniejszych w częstochowskich Alejach. Urok jego zewnętrznej elewacji docenia się zwłaszcza wieczorami, gdy jest specjalnie oświetlona. Lecz także wnętrza nieraz były nagradzane za renowację z charakterem. Oby i teraz gospodarze czy lokatorzy sprawowali nad nim dobrą, fachową opiekę. 20 grudzień 2013 www.cgk.czestochowa.pl