PROGRAM STRZELAŃ Z BRONI STRZELECKIEJ

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO Szkol. 857/2012 PROGRAM STRZELAŃ Z BRONI STRZELECKIEJ WARSZAWA 2012

WYCIĄG SZEF SZTABU GENERALNEGO WP ROZKAZ NR 167/Szkol./P7 SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP z dnia 21 lutego 2012 roku w sprawie wprowadzenia do użytku Programu strzelań z broni strzeleckiej Na podstawie 7 ust. 3 regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 40/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 listopada 2006 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 21, poz. 270 z późn. zm.), rozkazuję: 1. Wprowadzić do użytku w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z dniem 1 września 2012 r. Program strzelań z broni strzeleckiej stanowiący załącznik do niniejszego rozkazu. /-/ generał Mieczysław CIENIUCH 2

3 SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I POSTANOWIENIA OGÓLNE... 8 ROZDZIAŁ 1. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE... 8 ROZDZIAŁ 2. OCENA WYSZKOLENIA... 14 ROZDZIAŁ 3. PORZĄDEK PODCZAS STRZELAŃ... 16 ROZDZIAŁ 4. OBOWIĄZKI OSÓB FUNKCYJNYCH... 21 ROZDZIAŁ 5. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA... 29 CZĘŚĆ II ZESTAW ĆWICZEŃ I STRZELAŃ... 34 ROZDZIAŁ 6. ĆWICZENIA PRZYGOTOWAWCZE... 34 6.1. Ćwiczenia w obserwacji... 34 6.2. Ćwiczenia przygotowawcze z broni strzeleckiej oraz z użyciem trenażerów... 36 6.2.1. Ćwiczenia przygotowawcze z karabinka do pełnienia służby wartowniczej... 38 6.2.2. Ćwiczenie przygotowawcze z karabinka Mini Beryl do pełnienia służby wartowniczej... 39 6.2.3. Ćwiczenie przygotowawcze z pistoletu maszynowego do pełnienia służby wartowniczej... 40 6.3. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi... 42 ROZDZIAŁ 7. STRZELANIA SZKOLNE... 45 7.1. Strzelanie szkolne z karabinka... 46 7.1.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie... 46 7.1.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie leżącej... 46 7.2. Strzelanie szkolne z karabinka granatnika... 47 7.2.1. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka granatnika wz. 1974/5,56 mm kbs wz. 98 strzelanie w postawie dowolnej... 47 7.2.2. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka granatnika wz. 1960/72 strzelanie w postawie leżącej lub klęczącej... 48 7.3. Strzelanie szkolne z karabinka typu Mini Beryl... 49 7.3.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie... 49

7.3.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie leżącej... 49 7.4. Strzelanie szkolne z pistoletu maszynowego... 50 7.4.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie... 50 7.4.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie leżącej... 51 7.5. Strzelanie szkolne z pistoletu wojskowego... 51 7.5.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie... 51 7.5.2. Strzelanie szkolne Nr 2... 52 7.6. Strzelanie szkolne z karabinu maszynowego... 53 7.6.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie w postawie leżącej lub stojącej w okopie... 53 7.6.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie leżącej lub stojącej w okopie... 54 7.7. Strzelanie z granatnika ppanc... 55 7.7.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie w dowolnej postawie... 55 7.7.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie leżącej lub stojącej... 56 7.8. Strzelanie szkolne z karabinu wyborowego... 57 7.8.1. Strzelanie szkolne Nr 1 na celność i skupienie... 57 7.8.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie na nieokreśloną odległość... 61 7.8.3. Strzelanie szkolne Nr 1 Tor strzelanie na celność i skupienie... 64 7.8.4. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinu wyborowego SWD strzelanie na celność... 67 7.9. Strzelanie z 40 mm granatnika MK-19... 68 7.9.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie w postawie siedzącej... 68 7.9.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie siedzącej... 69 7.10. 60 mm moździerza LM-60 D... 69 7.10.1. Strzelania szkolne Nr 1 rażenie celu nieruchomego ogniem półpośrednim z przygotowanego stanowiska ogniowego... 69 4

ROZDZIAŁ 8. STRZELANIA BOJOWE... 71 8.1. Strzelania bojowe z karabinku... 72 8.1.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie różnymi sposobami... 72 8.1.2. Strzelanie bojowe Nr B2 strzelanie różnymi sposobami... 73 8.1.3. Strzelanie bojowe Nr B3 strzelanie różnymi sposobami... 75 8.2. Strzelanie bojowe Mini Beryl... 77 8.2.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie w różnych postawach... 77 8.3. Strzelanie bojowe z pistoletu maszynowego... 79 8.3.1. Strzelanie bojowe Nr B1... 79 8.4. Strzelanie bojowe z pistoletu wojskowego... 80 8.4.1. Strzelanie bojowe Nr B1 z pistoletu wojskowego do celów ukazujących się... 80 8.5. Strzelanie bojowe z karabinu maszynowego... 82 8.5.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie różnymi sposobami... 82 8.5.2. Strzelanie bojowe Nr B2 strzelanie w różnych postawach... 83 8.5.3. Strzelanie bojowe Nr B3 strzelanie różnymi sposobami... 85 8.6. Strzelanie bojowe z granatnika przeciwpancernego... 86 8.6.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie w różnych postawach... 86 8.7. Strzelanie bojowe z karabiny wyborowego... 88 8.7.1. Strzelanie bojowe Nr B1 wyjście z walki... 88 8.7.2. Strzelanie bojowe Nr B1 z TOR wyjście z walki... 94 8.7.3. Strzelanie bojowe dla karabinów wyborowych: SWD oraz TRG21, TRG22 z celownikami PM1 Nr B1 strzelanie do różnych celów ukazujących się i ruchomych... 97 8.8. Strzelania bojowe z 40 mm granatnika MK-19... 98 8.8.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie do wielu celów w postawie siedzącej... 98 8.9. Strzelania z 60 mm moździerza LM-60 D... 100 5

8.9.1. Strzelanie bojowe Nr 1 rażenie celu nieruchomego ogniem półpośrednim z nieprzygotowanego stanowiska ogniowego... 100 8.10. Rzut granatem... 101 8.10.1. Rzucanie granatami ręcznymi na odległość w różnych postawach... 101 8.10.2. Rzut granatem ręcznym w marszu... 102 8.10.3. Rzut granatem ręcznym z wozu bojowego... 103 8.10.4. Rzut granatem bojowym... 103 ROZDZIAŁ 9. STRZELANIA SYTUACYJNE... 105 9.1. Strzelania sytuacyjne... 106 9.1.1. Strzelanie sytuacyjne S1 strzelanie dynamiczne z pistoletu wojskowego... 106 9.1.2. Strzelanie sytuacyjne S2 strzelanie z pistoletu wojskowego do celów ukazujących się... 106 9.1.3. Strzelanie sytuacyjne S3 strzelanie dynamiczne z pistoletu maszynowego... 108 9.1.4. Strzelanie sytuacyjne S4 strzelanie z pistoletu maszynowego dynamiczne z dobiegiem... 108 9.1.5. Strzelanie sytuacyjne S5 strzelanie na krótkich odległościach z karabinka / pistoletu maszynowego... 109 ZAŁĄCZNIK A ZAŁĄCZNIK B ZAŁĄCZNIK C ZAŁĄCZNIK D ZAŁĄCZNIK E ZAŁĄCZNIK F Zestawienie ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej obowiązujące w danym etapie (okresie) szkolenia: Wojska Lądowe pododdziały zmechanizowane, zmotoryzowane (rozpoznawcze, powietrzno-desantowe, piechoty górskiej)... 112 Zestawienie ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej obowiązujące w danym etapie (okresie) szkolenia: Wojska Lądowe pododdziały czołgów... 114 Zestawienie ćwiczeń i strzelań obowiązujące w danym etapie (okresie) szkolenia: Wojska Lądowe pododdziały wsparcia i zabezpieczenia... 115 Zestaw ćwiczeń i strzelań dla jednostek wojskowych Sił Powietrznych... 116 Zestaw ćwiczeń i strzelań obowiązujący w danym etapie (okresie) szkolenia dla jednostek Marynarki Wojennej... 117 Zestaw ćwiczeń i strzelań dla jednostek wojskowych Żandarmerii Wojskowej... 118 6

ZAŁĄCZNIK G ZAŁĄCZNIK H ZAŁĄCZNIK I Propozycje ćwiczeń i strzelań dla Dowództwa Garnizonu Warszawa i podległych jednostek wojskowych w danym etapie (okresie) szkolenia... 119 Propozycje ćwiczeń i strzelań dla pododdziałów wsparcia i zabezpieczenia, instytucji wojskowych Inspektoratu Wsparcia SZ w danym etapie (okresie) szkolenia... 120 Propozycje ćwiczeń i strzelań z broni strzeleckiej obowiązujących dla kandydatów na żołnierzy zawodowych w uczelniach wojskowych w danym etapie (okresie) szkolenia... 122 ZAŁĄCZNIK J Propozycje strzelań dla żołnierzy pełniących służbę poza SZ RP oraz DO SZ, Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia wraz z jednostkami podległymi i nadzorowanymi oraz Szefostw... 124 ZAŁĄCZNIK K Wykaz figur bojowych i tarcz... 125 ZAŁĄCZNIK L Lista wyników obserwacji... 128 ZAŁĄCZNIK Ł Lista wyników strzelań z broni strzeleckiej... 129 ZAŁĄCZNIK M Średnie normy zużycia amunicji do zniszczenia (trafienia) jednego celu... 130 ZAŁĄCZNIK N Wzory znaków ostrzegawczych stosowanych na obiektach szkoleniowych z wykorzystaniem urządzeń i laserowych symulatorów strzelań (wg PN-91/T-06700)... 131 ZAŁĄCZNIK O Rzutnia granatów bojowych (WARIANT) szkic... 132 ZAŁĄCZNIK P Regulamin zdobywania Wojskowej Odznaki Strzeleckiej.. 133 ZAŁĄCZNIK R Wzór protokółu zagubionych łusek... 135 ZAŁĄCZNIK S Zestawienie ocen z wyszkolenia strzeleckiego wzór wypełnienia... 136 ZAŁĄCZNIK T Słowniczek terminów medycznych... 137 ZAŁĄCZNIK U Propozycja układu Zbioru ćwiczeń i strzelań dla pułku/batalionu/dywizjonu/samodzielnej kompanii 139 (równorzędnego) na etap/okres... ZAŁĄCZNIK W Propozycja układu Zbioru ćwiczeń i strzelań dla jednostek wojskowych Dowództwa Wojsk Specjalnych na etap/okres... 140 7

CZĘŚĆ I POSTANOWIENIA OGÓLNE ROZDZIAŁ 1. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO METODYCZNE 1. Program strzelań jest dokumentem przeznaczonym do organizacji i prowadzenia strzelań oraz sprawdzania umiejętności prowadzenia ognia z broni strzeleckiej do różnych celów w różnorodnych warunkach. Jednocześnie stanowi podstawę do opracowywania Zbioru ćwiczeń i strzelań dla JW./ pułku/ batalionu/dywizjonu/samodzielnej kompanii (równorzędny) na rok lub na etap/okres zwany dalej Zbiorem ćwiczeń. Program zawiera: 1) ćwiczenia w obserwacji - założenia; 2) ćwiczenia przygotowawcze - założenia; 3) ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi; 4) strzelania szkolne z broni strzeleckiej; 5) strzelania bojowe z broni strzeleckiej; 6) strzelania sytuacyjne i specjalne. 2. Dowódca jednostki jest uprawniony do wprowadzania strzelań sytuacyjnych zgodnie z założeniem taktycznym do ćwiczeń (zajęć taktycznych) nie ujętych w powyższym programie ani w Zbiorze ćwiczeń - według uzasadnionych potrzeb. Warunki wprowadzonego strzelania obowiązany jest podać w rozkazie dziennym dowódcy jednostki. 3. Dowódca jednostki jest uprawniony do wprowadzenia dodatkowych figur bojowych, ich kształtów i kolorów, które obowiązany jest określić we wzorze stanowiącym załącznik do Zbioru ćwiczeń. 4. Opracowany Zbiór ćwiczeń należy wprowadzić rozkazem dziennym dowódcy JW. 5. Dowódca jednostki jest uprawniony do wprowadzania zmian do Zbioru ćwiczeń w uzasadnionych przypadkach (np. ze względu na zmianę zadania roczne- 8

go dla danego pododdziału lub ze względu na nowe sytuacje zaistniałe w trakcie wykonywania zadań. 6. Właściwą realizację postanowień programu strzelań umożliwiają: 1) umiejętność posługiwania się uzbrojeniem oraz znajomość teorii i zasad strzelania; 2) prawidłowa organizacja zajęć ze szkolenia ogniowego (strzeleckiego); 3) systematyczne prowadzenie ćwiczeń przygotowawczych i strzelań; 4) efektywne wykorzystanie bazy szkoleniowej, urządzeń szkolnotreningowych (trenażerów, symulatorów); 5) utrzymanie w stałej sprawności technicznej uzbrojenia. 7. Kontrola wyszkolenia ogniowego (strzeleckiego) obejmuje strzelania i ćwiczenia zrealizowane w danym etapie/okresie szkolenia. 8. Zabrania się upraszczania (ułatwiania) strzelań, a także używania większej liczby amunicji niż przewidziano to w warunkach strzelań. Ponadto w trakcie prowadzenia kontroli zabrania się powtarzania strzelania celem uzyskania wyższej oceny. 9. Ocenę niedostateczną wystawia się, jeżeli podczas strzelania naruszono warunki bezpieczeństwa, strzelający prowadzi ogień do nie swojego celu oraz nieprzestrzegane są warunki określone we wskazówkach warunków strzelań. 10. Strzelania można powtórzyć w następujących przypadkach: 1) na skutek zaistnienia niesprawności urządzeń strzelnicy podczas strzelania; 2) w przypadku wystąpienia niesprawności broni lub amunicji, których nie można było wykryć przed i w trakcie strzelania; 3) jeżeli do figury (celu) strzelającego ogień prowadził inny strzelający; 4) na skutek nagłej zmiany warunków atmosferycznych uniemożliwiających obserwację celów (prowadzenie ognia). W trakcie szkolenia istnieje możliwość wykonania wielokrotnego danego strzelania. Decyzję o powtórzeniu strzelania podejmuje kierownik strzelania. 11. Strzelanie ocenia się na podstawie trafień w cel pociskami poprzez: 9 1) rejestrację trafień figur bojowych;

2) bezpośrednie oględziny figur bojowych; 3) obserwacje figur bojowych. 12. Oceniając strzelania, trafienia pociskami odbitymi zalicza się na równi z trafieniami bezpośrednimi. 13. Oceniając strzelanie do figur bojowych z pierścieniami, zalicza się bezpośrednie trafienie (trafienie w pierścień liczy się na korzyść strzelającego). Każdorazowo, podczas sprawdzania liczby trafień, strzelający podchodzi do tarczy wraz z kierownikiem strzelania. 14. Oceniając rzut granatem ręcznym (bojowym lub ćwiczebnym), za punkt trafienia przyjmuje się miejsce wybuchu granatu bojowego, ćwiczebnego 1, a w czasie rzucania granatem treningowym lub ćwiczebnym miejsce uderzenia granatu o ziemię lub w cel. Nie zalicza się rzutu, gdy w czasie wykonywania rzutu nie została wyjęta zawleczka z zapalnika. W takim przypadku po dodatkowym przeszkoleniu żołnierza, ćwiczenie (rzut) należy powtórzyć. 15. W strzelaniach podczas których rodzaj ognia określa strzelający oraz do prowadzenia ognia seryjnego wykorzystuje się naboje z pociskami zwykłymi i smugowymi w stosunku 3:1 (czyli: trzy zwykłe i jeden smugowy nie dotyczy amunicji pakowanej fabrycznie np. do MG 3). Jeżeli obowiązuje zakaz strzelania amunicją smugową, to za jeden nabój smugowy nalicza się dwa naboje zwykłe. 16. Przed przystąpieniem do ćwiczeń przygotowawczych i strzelań szkolnych zezwala się kierownikowi strzelania zapoznać szkolonych z rozmieszczeniem celów w terenie. Podczas ćwiczeń przygotowawczych kierownikowi strzelania zezwala się na podawanie uchyleń pocisków względem celu (np.: w prawo, w lewo, krótki, długi, w celu), bez podawania jego wartości. Zabrania się pokazywania rozmieszczenia celów w strzelaniach bojowych. 17. Strzelania z broni zespołowej wykonuje się w składzie obsługi. Celowniczy wykonuje strzelanie, pomocnik wyposażony w broń etatową wykonuje łączne czyn- 1 Posiadającego ładunek błysk dym. 10

ności oraz prowadzi obserwację przedpola. Podczas strzelania pomocnikowi zezwala się na podawanie uchyleń pocisków względem celu. 18. Amunicję niezbędną do strzelań (ćwiczeń), jeżeli nie podano jej liczby w warunkach strzelania oblicza się wykorzystując tabele średnie normy zużycia amunicji do zniszczenia (trafienia) celu Załącznik M. 19. Na strzelnicach (pasach taktycznych) obowiązują następujące oznaczenia: 1) linia wyjściowa (LW) określająca miejsce strzelającego przed rozpoczęciem strzelania; 2) linia otwarcia ognia (LOO) - określająca miejsce, od którego można rozpocząć prowadzenie ognia; 3) linia przerwania ognia (LPO) miejsce w którym należy bezwzględnie przerwać ogień. W strzelaniach specjalnych LOO i LPO określa kierownik strzelania w porozumieniu z kierownikiem obiektu. Podczas strzelań z broni strzeleckiej linię wyjściową (LW) wyznacza się w odległości 10 m od linii otwarcia ognia (LOO). Natomiast podczas strzelań z granatników LW wyznacza się w odległości 30 m. Powyższe linie oznacza się wyraźnie widocznymi znakami (w nocy światłami), LW białymi, LOO czerwonymi, LPO zielonymi. W strzelaniach specjalnych LW, LOO i LPO określa kierownik strzelania w porozumieniu z kierownikiem obiektu. 20. Punkt amunicyjny do strzelania urządza się przed LW lub w rejonie wyjściowym w przypadku prowadzenia ćwiczeń (zajęć taktycznych) ze strzelaniem amunicją bojową. 21. Jeżeli warunki strzelania nie określają inaczej to cele przewidziane do niszczenia w pierwszej kolejności ukazują się po 30 sekundach od komendy Naprzód lub Ognia. 22. Czas strzelania liczy się od komendy kierownika strzelania Naprzód ( Ognia ), a kończy się po trafieniu celu (ukryciu się, zakończeniu ruchu lub 11 upływie czasu określonego w warunkach strzelania), który w warunkach strzela-

nia określa się jako ostatni w kolejności. 23. Podczas wykonywania strzelań w masce i w nocy czas ukazywania celów wydłuża się o 50%. 24. Odległość do celów mierzy się od LOO, a w przypadku celów ruchomych do najdalszego ich położenia. 25. Figury bojowe ustawia się bez prześwitu, z wyjątkiem ustawionych na płozach. Dopuszcza się prześwit równy wysokości płóz (nie więcej niż 50 cm). Ponadto, ustawia się je w sektorze nie szerszym niż 0,100 (sto tysięcznych) mierzone od LOO. Figury bojowe muszą odpowiadać kształtom i kolorom określonym we wzorze stanowiącym załącznik do niniejszego programu (nie mogą kontrastować z terenem). Nie dotyczy strzelań specjalnych i sytuacyjnych. 26. Prędkość poruszania się celów ruchomych imitujących pojazdy powinna wynosić: 12-16 km/h (na PCO nie mniej niż 25-30 cm/s), a celów imitujących piechotę 7-10 km/h. Cele ruchome imitujące pojazdy ustawia się na ogół po jednym na każdym torze (drodze). Jeżeli na jednym torze poprzecznym lub skośnym umieszcza się dwa cele, to odstęp między nimi mierzony z LOO powinien wynosić co najmniej dziesięć tysięcznych (0,100). Do celów ruchomych, poruszających się ruchem poprzecznym stosować figury bojowe o projekcji bocznej, w ruchu skośnym płaszczyznę figury bojowej ustawia się równolegle do LOO. 27. W nocy strzelanie prowadzi się do celów oświetlonych, demaskujących się błyskami oraz nie demaskujących się. Do celów oświetlonych i demaskujących się błyskami strzałów prowadzi się ogień wykorzystując podświetlenie podziałek celownika (nasadek samoświecących). Do celów niedemaskujących się prowadzi się ogień wykorzystując celowniki optoelektroniczne, a cele demaskuje się promiennikami podczerwieni i ciepła. Wyklucza się strzelanie bronią niedostosowaną konstrukcyjnie do strzelań nocnych. Podczas strzelań w pomieszczeniach zezwala się na używanie oświetlenia taktycznego. 28. Jeżeli strzela się do celów oświetlonych, ich oświetlenie umożliwia ocenę odległości do celu sposobem na oko oraz wycelowanie broni w cel. Do oświetlenia celów stosuje się naboje (pociski) oświetlające lub światło elektryczne (umiesz- 12

czone na ziemi przed celem). Cele oświetla się tylko na czas ich ukazywania, określony warunkami strzelania. Jeżeli mimo oświetlenia celu, użycia promiennika podczerwieni lub ciepła cel jest niewidoczny, strzelania nie prowadzi się. 29. Podczas strzelań w nocy na każdej strzelnicy w głębi pola tarczowego ustawia się główny dozór świetlny, wyraźnie wskazujący ogólny kierunek strzelania oraz dozory świetlne wskazujące granicę lewego i prawego pasa ognia, różniące się od świateł urządzeń strzelnicy (dopuszcza się wykorzystywanie światła chemicznego). 30. W przypadku, gdy warunki atmosferyczne (mgła, zamieć, itp.) ograniczają widoczność i nie widać celu z odległości określonych dla danych warunków strzelań strzelań nie prowadzi się. Decyzję o zaniechaniu strzelania lub o jego przerwaniu podejmuje kierownik strzelania po konsultacji z kierownikiem strzelnicy (obiektu). 31. Strzelnice, teren i sytuację tarczową przygotowuje kierownik strzelnicy lub obiektu szkoleniowego zgodnie z warunkami strzelania (ćwiczenia). Wszystkie prace związane z przygotowaniem strzelnicy powinny być zakończone w czasie określonym przez kierownika strzelania. 32. Kierownik strzelania może wykonać strzelania osobiście realizując czynności określone w warunkach strzelania, zachowując zasady bezpieczeństwa. 13

ROZDZIAŁ 2. OCENA WYSZKOLENIA 33. Ocena poziomu wyszkolenia strzeleckiego służy do określenia stopnia przygotowania żołnierza do wykonywania zadań bojowych oraz śledzenia postępów umiejętności strzeleckich w celu przejścia do kolejnego etapu, jakim są strzelania specjalne, sytuacyjne oraz w składzie sekcji/grupy lub też pododdziału. 34. Strzelania szkolne, bojowe oraz sytuacyjne ocenia się według czterostopniowej skali ocen: 5, 4, 3, 2. 35. Ocenę wyszkolenia strzeleckiego ze strzelań szkolnych i bojowych ustala się na podstawie średniej arytmetycznej określonej z dokładnością do jednej setnej w następujący sposób: 1) bardzo dobra (bdb) - średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 4,51; 2) dobra (db) - średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 3,51; 3) dostateczna (dst) - średnia arytmetyczna wynosi co najmniej 2,51. Warunkiem otrzymania pozytywnej oceny za przedmiot, zagadnienie, strzelanie (ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi, strzelania szkolne i bojowe z broni strzeleckiej; znajomość broni, zasad strzelania oraz umiejętność wykonywania norm szkoleniowych) jest uzyskanie co najmniej 70% ocen pozytywnych dla pododdziału. 36. W przypadku, gdy ocenia się dwóch strzelających (przedmiot lub zagadnienie), to ogólną ocenę ustala się stosując następującą zasadę: jeżeli jest jedna ocena niedostateczna ogólna ocena jest dostateczna pod warunkiem, że druga ocena jest co najmniej dobra. 37. W przypadku, gdy z danego rodzaju uzbrojenia (np. broń wyborowa) strzelał jeden żołnierz, jego ocenę podczas kontroli dodaje się do oceny tego rodzaju uzbrojenia, z którego strzelała największa liczba żołnierzy (np. karabinek), wystawiając wspólną ocenę. 38. Ocenę indywidualną za strzelania, wystawia się zgodnie z warunkami strzelania. Ogólną ocenę indywidualną ustala się na podstawie średniej arytmetycznej 14

ocen ze wszystkich strzelań oraz ćwiczeń (zrealizowanych w toku szkolenia programowego), a także wykonywania norm szkoleniowych oraz znajomości broni i zasad strzelania. 39. Ogólną ocenę pododdziału ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ocen ze wszystkich strzelań (zrealizowanych w toku szkolenia programowego), ćwiczeń w rzucaniu granatami ręcznymi, norm szkoleniowych oraz znajomości broni i zasad strzelania. 40. Ocenę ogólną oddziału (samodzielnego pododdziału) za wyszkolenie strzeleckie podczas kontroli ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ocen ze strzelań ze wszystkich rodzajów broni (zgodnie z obowiązującym programem strzelań) oraz znajomości budowy broni i zasad strzelania lub tylko na podstawie części z nich. W jednostkach organizacyjnych szkolnictwa wojskowego dodatkowo z metodyki szkolenia strzeleckiego. Ocenę strzelania z określonego rodzaju broni (jednego lub kilku) ustala się na podstawie średniej arytmetycznej ocen wszystkich strzelań. 41. Podczas kontroli wyszkolenia strzeleckiego oddziału (samodzielnego pododdziału) sporządza się zestawienie ocen za poszczególne strzelania objęte kontrolą zgodnie z obowiązującym programem strzelań. Zestawienie przykładowo wypełnione ocenami przedstawiono w Załączniku S. W analogiczny sposób ocenia się realizację zamierzeń szkoleniowych przez pododdziały i oddziały w roku szkolnym lub innym okresie, a także określenia postępów w nauczaniu. 15

ROZDZIAŁ 3. PORZĄDEK PODCZAS STRZELAŃ 42. Podczas strzelań i ćwiczeń, w ramach których prowadzi się ogień, wszystkie czynności porządkowe i organizacyjne wykonuje się na komendę kierownika strzelania (ćwiczenia), a czynności wynikające z opisu ćwiczenia strzelający wykonują samodzielnie. Komendy i sygnały podaje się głosem przez techniczne środki łączności lub inne urządzenia (znaki umowne). W przypadku strzelań specjalnych kierownik strzelania podaje komendę do rozpoczęcia strzelania. W dalszej części sekcją (drużyną, grupą) kieruje jej dowódca. 43. Podczas strzelań z broni strzeleckiej obowiązuje następujący porządek: 1) po upewnieniu się o gotowości do strzelania obsługi strzelnicy, sprawdzeniu ubezpieczeń i otrzymaniu zgody na strzelanie, kierownik strzelania podaje komendę Uwaga strzelanie! wszyscy strzelający i osoby funkcyjne znajdujące się w strefie zagrożenia hałasem zakładają ochronniki słuchu; 2) na komendę kierownika strzelania np.: Zmiana pobrać amunicję, amunicyjny wydać zmianie po.(wymienia wymaganą ilość amunicji,) strzelający żołnierze ustawiają się przed punktem amunicyjnym (rejonem wyczekiwania) pobierają nakazaną ilość amunicji, ładują ją do magazynków według wytycznych prowadzącego strzelanie. Amunicja może być wydana w magazynkach (taśmach). Magazynki wkłada się do toreb, amunicję do karabinków-granatników i granatników ładuje się do toreb i noszaków. Skrzynki z amunicją podłącza się do karabinu. Po wydaniu zmianie amunicji, kierownik punktu amunicyjnego melduje Wydałem zmianie nabojów podając sumę wydanej amunicji; 3) na komendę kierownika strzelania np.: Zmiana (strzelający) na linii wyjściowej zbiórka zmiana (strzelający) ustawia się na LW na wprost stanowisk ogniowych. Broń musi być zabezpieczona a magazynek bez nabojów dołączony do niej. W przypadku ładowania amunicji do obu magazynków 16

pistoletu wojskowego, magazynku nie podłącza się do broni przed zajęciem stanowiska na LW 2 ; 4) po zakończeniu powyższych czynności, na komendę kierownika strzelania Zmiana (strzelający) Naprzód zmiana (strzelający) zajmuje stanowisko ogniowe. Po zajęciu stanowisk ogniowych zmiana (strzelający) przygotowuje się do strzelania ładuje broń, prowadzi obserwację w wyznaczonym sektorze, a po wykryciu celu samodzielnie go ostrzeliwuje (w czasie strzelania szkolnego nr 1 z karabinka i pistoletu wojskowego, strzelający prowadzi ogień po komendzie kierownika strzelania Do popiersia ognia ); 5) jeżeli warunki przewidują zmianę stanowiska ogniowego lub postawy strzeleckiej, to strzelający po zniszczeniu (ukryciu) celu, zabezpiecza broń i samodzielnie zmienia stanowisko lub postawę strzelecką. Po zmianie postawy lub stanowiska strzelający prowadzi ogień do następnego celu; 6) jeżeli warunki strzelania wymuszają załadowanie amunicji do dwóch lub więcej magazynków to strzelający dokonuje samodzielnie zmiany magazynka tak, aby broń przez cały czas była skierowana w kierunku pola tarczowego (w miejsce bezpieczne), przeładowuje broń (zwalnia blokadę zamka) i dalej prowadzi ogień do celu; 7) jeżeli podczas strzelania nastąpi uszkodzenie (niesprawność) broni lub amunicji, strzelający samodzielnie je usuwa i prowadzi dalej ogień; w razie niemożliwości usunięcia podnosi rękę i melduje Zacięcie ; 8) po zakończeniu strzelania strzelający zabezpiecza broń, kierownik podaje komendy: Przerwij ogień, Rozładuj, Przejrzeć broń. Strzelający samodzielnie przegląda broń. Żołnierz odłącza magazynek, odwodzi zamek w tylne położenie, sprawdza komorę nabojową, zwalnia zamek (lub blokadę zamka), oddaje strzał kontrolny w kierunku pola tarczowego i zabezpiecza broń. Przegląd broni nadzoruje kierownik strzelania; 2 Nie dotyczy Wojsk Specjalnych. W Wojskach Specjalnych na komendę kierownika strzelania np.: Zmiana (strzelający) na linii wyjściowej zbiórka zmiana (strzelający) ustawia się na LW na wprost stanowisk ogniowych. Broń musi być zabezpieczona a magazynek odłączony od niej. 17

9) po rozładowaniu broni kierownik podaje komendy, np.: Powstań, Na linię wyjściową marsz niewystrzeloną amunicję strzelający zdaje kierownikowi punktu amunicyjnego. Po przeglądzie można prowadzić strzelających do tarczy, w celu omówienia wyników; 10) po zakończeniu strzelania przez pododdział, kierownik strzelania podaje komendę: Koniec strzelania strzelający i osoby funkcyjne zdejmują ochronniki słuchu; 11) w czasie strzelania w maskach przeciwgazowych komendę Maski włóż podaje się na LW po wydaniu amunicji zmianie strzelającej, natomiast Maski zdjąć po ukończeniu strzelania i powrocie na LW; 12) łuski zbiera się i przekazuje kierownikowi punktu amunicyjnego po zakończeniu strzelania przez pododdział; 13) podczas strzelań w ruchu, w zależności od potrzeb do nadzorowania strzelających, należy wyznaczyć rozjemcę lub rozjemców ogniowych (wyznaczonych w rozkazie dziennym). Kierownik strzelania obserwuje przebieg strzelania z LOO lub ze stanowiska dowodzenia i ewentualnie koryguje sterowanie polem tarczowym. 44. Szczegółowe zasady organizowania rzutu granatem, zabezpieczenie materiałowo techniczne czynności osób funkcyjnych należy prowadzić zgodnie z obowiązującymi w SZ RP instrukcjami dotyczącymi użytkowania (wykorzystania) granatów ręcznych. Podczas rzucania granatami bojowymi obowiązuje następujący porządek: 1) kierownik ćwiczenia sprawdza, czy szkoleni znają warunki ćwiczenia, zasady bezpieczeństwa oraz obchodzenia się z granatami, po czym zapoznaje ich z przebiegiem ćwiczenia, rozmieszczeniem punktów i stanowisk na rzutni granatów (wariant Załącznik O) oraz omawia sposób zachowania się na rzutni; 2) pododdział wchodzi do schronu (którego nie wolno opuszczać bez rozkazu kierownika ćwiczenia), kierownik ćwiczenia wyznacza kierownika schronu odpowiedzialnego za przestrzeganie ustalonego porządku na rzutni i warun- 18

19 ków bezpieczeństwa; 3) po osiągnięciu gotowości do rzutów na przedpiersiu okopu lub na wozie bojowym, z którego prowadzi się rzut, ustawia się czerwoną chorągiew; 4) na komendę kierownika ćwiczenia (dwa sygnały dźwiękowe gwizdkiem starszy schronu podają komendę szer. Kowalski do punktu amunicyjnego naprzód ), szkolony udaje się do punktu wydawania granatów, odbiera granat i samodzielnie przechodzi do punktu wydawania zapalników. Po pobraniu zapalnika udaje się na SO do kierownika ćwiczenia, kolejny szkolony po pobraniu granatu i zapalnika (na komendę kierownika punktu Do punktu wyczekiwania naprzód ) znajduje się w punkcie wyczekiwania kierownik punktu czerwoną chorągiewką sygnalizuje obecność szkolonego na punkcie (pozostali szkoleni znajdują się w schronie); 5) szkolony z punktu wyczekiwania na komendę kierownika punktu Na stanowisko ogniowe naprzód udaje się na SO. W tym czasie kierownik schronu nakazuje kolejnemu szkolonemu udać się na punkt wydawania granatów (punkt amunicyjny). Kierownik ćwiczenia po dokonaniu sprawdzenia czy we wszystkich punktach znajdują się szkoleni czerwone chorągiewki w górze rozpoczyna szkolenie; 6) granaty uzbraja się tylko na SO pod bezpośrednim nadzorem kierownika ćwiczenia na komendę Przygotować granat ; 7) na komendę kierownika ćwiczenia (poprzedzoną jednym sygnałem dźwiękowym gwizdkiem rozpoczęcie rzutu) Do atakującej piechoty, granatem ognia szkolony wykonuje rzut. Natychmiast po rzucie szkolony i kierownik ćwiczenia chronią się za przednią ścianą SO; 8) po wybuchu kierownik ćwiczenia daje sygnał dwa sygnały dźwiękowe gwizdkiem (ukończenie rzutu) oraz podaje komendę dla szkolonego Do punktu obserwacyjnego naprzód. Rzucający granatem udaje się na PO, skąd obserwować będzie wybuch granatu przez peryskop. Szkolony, który przebywał na PO (po sygnale kierownika ćwiczenia dwa gwizdki ) samodzielnie udaje się do schronu kierownik schronu czerwoną chorągiewką

sygnalizuje przybycie kolejnego szkolonego. 45. Podczas ćwiczeń i strzelań obowiązuje ubiór polowy (ćwiczebny, specjalny), a ponadto ćwiczący i osoby funkcyjne (w zależności od potrzeb) posiadają: 1) w czasie strzelań z broni strzeleckiej: broń, torbę z magazynkami, hełm (jeżeli przysługuje etatowo), maska przeciwgazowa, torbę na granaty (podczas ćwiczeń w rzucaniu granatami), o ile kierownik zajęć/strzelania nie określi inaczej; 2) w czasie strzelań z broni strzeleckiej w niskich temperaturach (poniżej zera w okresie zimowym) zezwala się na jego realizację w czapce zimowej (zamiast hełmu) decyzję podejmuje kierownik strzelania; 3) w czasie rzucania granatem dodatkowo wszystkie osoby funkcyjne i ćwiczący występują w hełmach; 4) w czasie strzelań na obiektach garnizonowych w oznaczonych strefach (niebezpiecznego hałasu) wszyscy występują w ochronnikach słuchu. 20

ROZDZIAŁ 4. OBOWIĄZKI OSÓB FUNKCYJNYCH 46. Do kierowania strzelaniem (ćwiczeniem), wykonywania czynności pomocniczych i zapewnienia bezpieczeństwa podczas strzelania wyznacza się (obowiązkowo) rozkazem dowódcy jednostki (co najmniej dzień przed zajęciami) następujące osoby funkcyjne: 1) kierownika strzelania; 2) kierownika zabezpieczenia medycznego wyznaczonego lekarza, pielęgniarza 3 (pielęgniarkę), ratownika medycznego odpowiedzialnego za zabezpieczenie medyczne strzelania; 3) kierownika punktu amunicyjnego (wyznaczonego z przeszkolonych w tym zakresie żołnierzy strzelającego pododdziału) oraz jeżeli zachodzi taka konieczność amunicyjnych (kierowników podpunktów amunicyjnych na poszczególnych kierunkach strzelania; 4) obserwatorów; 5) jeżeli wymagają tego warunki lokalne lub potrzeby wyznacza się dodatkowo: a) dowódcę i pododdział ubezpieczenia z samochodem, b) technika łączności wyposażonego w niezbędny sprzęt, c) radiotelefonistę (radiotelefonistów), d) technika uzbrojenia wyposażonego w zapasowe części i narzędzia, e) dowódcę i drużynę przeciwpożarową ze sprzętem i samochodem, f) inne osoby funkcyjne (wówczas w rozkazie dziennym dowódcy jednostki wojskowej należy określić ich zadania), g) rozjemcę lub rozjemców ogniowych. 47. Żołnierze wyznaczeni do pełnienia określonych funkcji podczas strzelania muszą znać zasady bezpieczeństwa obowiązujące w czasie strzelania oraz zakres swoich obowiązków. 3 Minimum po ukończonym kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii. 21

48. W czasie strzelań (ćwiczeń) prowadzi się obserwację w sektorach określonych w instrukcji dotyczącej zasad bezpieczeństwa na poligonie (strzelnicy), a ponadto podczas strzelań z granatników obserwację niewybuchów. Obserwację organizuje kierownik strzelania, a obserwację niewybuchów kierownik strzelnicy (obiektu). 49. Kierownik strzelania jest odpowiedzialny za przestrzeganie ustalonego porządku, zasad bezpieczeństwa oraz warunków strzelania i podlegają mu wszystkie osoby uczestniczące w strzelaniu. Na kierownika strzelania wyznacza się żołnierza lub osobę wyznaczoną rozkazem dowódcy JW. wyszkoloną do prowadzenia zajęć z użyciem broni i amunicji bojowej. Kierownik strzelania zobowiązany jest: 1) w okresie poprzedzającym strzelanie: a) zapoznać się z rozkazem dziennym w części dotyczącej strzelania, b) udzielić instruktażu osobom funkcyjnym (o ile to możliwe w miejscu prowadzenia zajęć), c) zapoznać się z Planem zabezpieczenia medycznego strzelnicy/obiektu, d) opracować plan-konspekt do przeprowadzenia zajęć; 2) bezpośrednio przed strzelaniem: a) przyjąć meldunek od kierownika obiektu o gotowości obsługi i obiektu do strzelania, b) sprawdzić zgodność ustawienia pola tarczowego z warunkami strzelania oraz sprawność jego urządzeń, c) sprawdzić wyposażenie strzelającego pododdziału (grupy szkoleniowej), d) sprawdzić rozładowanie broni (dokonać przeglądu broni), e) sprawdzić, czy strzelający znają warunki strzelania, f) podać warunki bezpieczeństwa, g) określić kolejność strzelania, h) sprawdzić zrozumienie komend przez żołnierzy wykorzystujących środki ochrony słuchu; 3) w czasie strzelania: a) kierować osobiście strzelaniem, 22

b) prowadzić na bieżąco ewidencję wyników strzelań, c) w razie naruszenia zasad bezpieczeństwa przerwać strzelanie i usunąć ich przyczynę; 4) po zakończeniu strzelania: a) sprawdzić rozładowanie broni (dopilnować przeglądu broni), b) omówić przebieg strzelania i podać ocenę, c) zorganizować obsługiwanie sprzętu i broni, d) nadzorować rozliczenie amunicji; 5) w razie wystąpienia wypadku na strzelnicy przerwać strzelanie, zorganizować działania w celu udzielenia pierwszej pomocy, w tym samym czasie wezwać kierownika zabezpieczenia medycznego, postępować zgodnie z jego poleceniami oraz zabezpieczyć miejsce zdarzenia. 50. Jeżeli korzysta się jednocześnie z dwóch lub większej liczby strzelnic (kierunków strzelań), które są pod względem bezpieczeństwa od siebie zależne i mogą być wykorzystywane tylko równolegle, to wyznacza się głównego kierownika strzelania (zajęć), który odpowiada za bezpieczeństwo i ogólny porządek na wszystkich strzelnicach. Podlegają mu poszczególni kierownicy strzelań. W takim przypadku, sygnały i komendy podaje się w odpowiednim czasie najpierw główny kierownik strzelania, a następnie kierownicy strzelań przekazują je do wykonywania na poszczególnych strzelnicach (kierunkach strzelań). 51. Na każdym obiekcie szkoleniowym na którym odbywa się strzelanie, wyznacza się kierownika zabezpieczenia medycznego wraz z kierowcą i pojazdem sanitarnym. Kierownik zabezpieczenia medycznego w czasie prowadzenia czynności ratunkowych kieruje akcją ratowniczą. Żołnierze biorący udział w strzelaniu w czasie prowadzenia czynności ratunkowych wykonują jego polecenia. 23

Kierownik zabezpieczenia medycznego wyposażony jest w: a) środki łączności: pozwalające na łączność z dyspozytorem najbliższej jednostki Państwowego Systemu Ratownictwa Medycznego oraz kierownikiem strzelania; b) wyposażenie indywidualne minimum plecak ratownika medycznego (PRM)/torba ratownika medycznego. Na każdym obiekcie szkoleniowym, na którym odbywa się strzelanie, wyznacza się punkt medyczny oznaczony napisem PUNKT MEDYCZNY lub znakiem taktycznym punktu opatrunkowego. Punkt medyczny jest miejscem gdzie w czasie strzelania przebywa kierownik zabezpieczenia medycznego, kierowca i pojazd sanitarny. 52. Jeżeli odległość między strzelnicami (obiektami szkoleniowymi), na których odbywa się strzelanie nie przekracza 5 min. dojazdu, można wyznaczyć jednego kierownika zabezpieczenia medycznego dla wszystkich strzelań odbywających się jednocześnie na w/w strzelnicach. W tym przypadku dopuszcza się wyznaczenie do zabezpieczenia medycznego strzelania ratownika medycznego, wyposażonego w plecak ratownika medycznego (PRM) oraz środki łączności. 53. Kierownik zabezpieczenia medycznego zapoznaje się i zobowiązany jest postępować zgodnie z zatwierdzonym przez dowódcę jednostki wojskowej, któremu podlegają obiekty szkoleniowe Rocznym planem zabezpieczenia medycznego strzelań na danej strzelnicy (obiekcie), który zawiera następujące informacje: 1) procedurę udzielania pomocy i ewakuacji medycznej w razie wystąpienia wypadku; 2) opis środków i sposobów łączności w razie wystąpienia wypadku; 3) drogi dojazdu i rozmieszczenie szpitali w rejonie obiektu szkoleniowego; 4) dane teleadresowe jednostek Państwowego Systemu Ratownictwa Medycznego w pobliżu obiektu szkoleniowego. Roczny plan zabezpieczenia medycznego strzelań podlega bieżącej aktualizacji. 24

Kierownikowi zabezpieczenia medycznego podlega bezpośrednio kierowca pojazdu sanitarnego oraz personel medyczny wyznaczony do zabezpieczenia strzelania na drugiej strzelnicy. 54. Kierownik zabezpieczenia medycznego współpracuje z kierownikiem strzelania w zakresie organizacji, bezpieczeństwa i zapobiegania wypadkom w czasie strzelania. 55. Kierownika punktu amunicyjnego wyznacza się spośród podoficerów. Jest on zobowiązany: 1) znać zasady obchodzenia się z amunicją; 2) sprawdzić zgodność liczby i rodzajów amunicji przewidzianej do strzelania oraz jej stan techniczny; 3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa w punkcie amunicyjnym; 4) wydawać (na rozkaz kierownika strzelania) amunicję strzelającym, w ilościach określonych przez kierownika zajęć/strzelania i odbierać od nich nie wystrzelone naboje; 5) znać stan posiadanej i wydanej amunicji; 6) utrzymywać i zapewnić ochronę, porządek i dyscyplinę w punkcie amunicyjnym; 7) rozliczyć się z amunicji po zakończeniu strzelania i złożyć meldunek kierownikowi strzelania. Kierownik punktu amunicyjnego, na czas przewozu środków bojowych, może być również wyznaczony rozkazem dziennym dowódcy jednostki wojskowej na dowódcę konwoju. W przypadku konwoju składającego się z więcej niż trzech konwojentów, wyznacza się dodatkowo zastępcę dowódcy konwoju. Obowiązki i zasady służby konwojowej określa Regulamin ogólny Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. 56. Obserwator (obserwatorzy) wyposażony jest w środki łączności lub sygnalizacji (chorągiewki, latarkę elektryczną z możliwością zmiany kolorów światła, pistolet sygnałowy z nabojami sygnałowymi, przyrządy obserwacyjne). Na strzel- 25 nicach pistoletowych i broni małokalibrowej wyposażenie obserwatora ustala kie-

rownik strzelania, według potrzeb. Obserwator nie może bez rozkazu przełożonego opuścić wyznaczonego punktu obserwacyjnego. Jest on zobowiązany prowadzić obserwację w wyznaczonym sektorze i meldować kierownikowi strzelania o: 1) naruszeniu zasad bezpieczeństwa; 2) pojawieniu się ludzi, sprzętu lub zwierząt w wyznaczonym sektorze obserwacji; 3) zauważeniu sygnałów nakazujących przerwanie ognia; 4) powstaniu pożaru. 57. Radiotelefonistę (radiotelefonistów) na czas strzelania wyznacza się spośród specjalistów pododdziału łączności lub specjalistę łączności ze strzelającego pododdziału. Podlega on bezpośrednio kierownikowi strzelania i wykonuje jego polecenia. Jego wyposażenie stanowią: środki łączności, chorągiewki lub latarka sygnalizacyjna. Do jego obowiązków należy: 1) znajomość przydzielonego sprzętu łączności i umiejętność obsługiwania; 2) znajomość zasad prowadzenia korespondencji przez techniczne środki łączności; 3) wykonywanie czynności zgodnie z obowiązującymi instrukcjami, zakresem obowiązków oraz zadaniami postawionymi przez kierownika strzelania np. (prowadzić szkolenie w punkcie nauczania). 58. Technika uzbrojenia wyznacza się spośród żołnierzy lub pracowników wojska o specjalności uzbrojenie. W czasie realizowania strzelań podlega on kierownikowi strzelania. Jego wyposażenie stanowią: zestaw części zapasowych i narzędzia. Do jego obowiązków należy: 1) znajomość sprzętu uzbrojenia wykorzystywanego w czasie strzelań, umiejętność obsługiwania i usuwanie podstawowych niesprawności; 2) zlokalizowanie uszkodzenia sprzętu uzbrojenia na polecenie kierownika strzelania, dokonanie naprawy lub wnioskowanie o wymianę sprzętu; 3) wykonywanie pozostałych czynności zgodnie z zadaniami postawionymi przez kierownika strzelania (np. prowadzić szkolenie w punkcie nauczania). 26

59. Obserwatora (obserwatorów) niewybuchów wyznacza kierownik strzelania (ćwiczenia) w przypadku, gdy na poligonie (strzelnicy) nie ma etatowej obsługi. Obserwator prowadzi dziennik obserwacji zaznaczając w nim miejsca upadku niewybuchów podczas prowadzenia ognia z granatników oraz przeciwpancernych pocisków kierowanych. Po zakończeniu strzelania (ćwiczenia) obserwator dostarcza dziennik obserwacji kierownikowi strzelnicy. 60. Dowódca drużyny przeciwpożarowej w czasie strzelania podlega bezpośrednio kierownikowi strzelania. Drużyna przeciwpożarowa wyposażona jest w środki transportu i łączności oraz niezbędny sprzęt przeciwpożarowy. Obowiązkiem dowódcy drużyny przeciwpożarowej jest: 1) utrzymywanie stałej łączności przez techniczne środki łączności z kierownikiem strzelania; 2) utrzymywanie pododdziału i sprzętu ppoż. w stałej gotowości do natychmiastowego podjęcia akcji gaśniczej; 3) dowodzenie pododdziałem ppoż. zachowując środki ostrożności i przestrzegając zasad obowiązujących podczas akcji gaśniczych; 4) wykonywanie pozostałych czynności zgodnie z obowiązującymi instrukcjami oraz postawionymi zadaniami przez kierownika strzelania. 61. Rozjemcę (rozjemców) ogniowego wyznacza się spośród żołnierzy strzelającego pododdziału. Do ich obowiązków należy: 1) sprawdzenie znajomości warunków bezpieczeństwa przez stany osobowe pododdziału; 2) znajomość rozmieszczenia celów i kolejności ich pokazywania, LW, LOO, LPO, minimalnych odległości strzelań do poszczególnych celów, przewidywanych sposobów strzelania i manewrów ogniem, granic bezpieczeństwa strzelania, ustalonych sygnałów, ilości wydanej amunicji; 3) niedopuszczanie do prowadzenia ognia do celów z mniejszych odległości niż podane w zasadach bezpieczeństwa; 4) przerwanie prowadzenia ognia w razie nieprzestrzegania zasad bezpie- 27

czeństwa i warunków strzelania, o ich naruszeniu meldować natychmiast kierownikowi strzelania; 5) dopilnowanie rozładowania broni po zakończeniu strzelania. 62. Inne osoby funkcyjne strzelania (strzelań) wykonują czynności zgodnie z obowiązującymi instrukcjami oraz zadaniami postawionymi przez kierownika strzelania (określone w rozkazie dowódcy JW.). 28

ROZDZIAŁ 5. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA 63. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA SĄ NADRZĘDNE W STOSUNKU DO WY- MOGÓW TAKTYKI I ZASAD PROWADZENIA OGNIA. 64. Bezpieczeństwo zapewnia się przez właściwą organizację strzelań, ścisłe przestrzeganie postanowień programu i zasad bezpieczeństwa ustalonych w instrukcjach dla ośrodków szkolenia poligonowego (pasów taktycznych i strzelnic garnizonowych). 65. Dla każdego obiektu szkoleniowego opracowuje się instrukcję określającą obowiązujące zasady bezpieczeństwa, dostosowaną do warunków miejscowych, uwzględniającą zasady zawarte w programie strzelań. Instrukcja znajduje się u kierownika obiektu. Jej postanowienia ściśle obowiązują wszystkich żołnierzy biorących udział w strzelaniu ćwiczeniu (również osoby kontrolujące). Ponadto na obiekcie szkoleniowym znajduje się zatwierdzony Roczny plan zabezpieczenia medycznego. 66. Wszystkie osoby funkcyjne i ćwiczący żołnierze są zobowiązani do przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Przed każdym strzelaniem (ćwiczeniem) dowódcy pododdziałów mają obowiązek zapoznania żołnierzy ze szczegółowymi zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi na danym obiekcie szkoleniowym oraz zasadami postępowania w przypadku wystąpienia (wykrycia) niewypałów i niewybuchów amunicji bojowej i ćwiczebnej (pocisków, granatów, materiału wybuchowego, spłonek, zapalników, środków trujących, itp.). 67. Każdy żołnierz odpowiada za swoje postępowanie w zakresie przestrzegania warunków bezpieczeństwa. 68. Teren strzelnicy (obiektu) przed strzelaniem należy sprawdzić pod względem wymogów programu strzelań i usunąć z niego osoby postronne, zwierzęta hodowlane oraz zbędny sprzęt. 69. Podczas prowadzenia ognia w nocy, zabrania się jakiegokolwiek przemieszczania sprzętu i ludzi w rejonie strzelnicy, pasa taktycznego, obiektu 29

(z wyjątkiem sprzętu ćwiczących) oraz używania otwartego ognia itp. 70. Rejony ośrodka szkolenia poligonowego (pasa ćwiczeń taktycznych, strzelnicy), na których znajdują się niewybuchy, niewypały, miny, zapalniki lub materiały wybuchowe, trujące, urządzenia imitujące, itp., ogradza się i oznacza wskaźnikami z napisami ostrzegawczymi. Doraźnie rejony te mogą być oznaczone chorągiewkami lub innymi charakterystycznymi znacznikami określonymi przez kierownika obiektu. 71. Sposób poruszania się po strzelnicy (obiekcie) określa kierownik strzelania podczas rozpoczęcia zajęć. 72. Obserwację organizuje się w celu uzyskania informacji podczas strzelań o pojawieniu się ludzi, sprzętu i zwierząt w rejonie ćwiczeń (strzelania) lub powstania pożaru, a także w celu określenia miejsc upadku niewybuchów. 73. Wszyscy żołnierze znajdujący się na przedpolu powinni być ukryci w schronach zapewniających bezpieczeństwo. Zmienianie chorągwi (świateł) na schronie odbywa się bez wychodzenia z niego. Żołnierze, którzy na komendę kierownika strzelania wychodzą ze schronów w celu sprawdzenia wyników, ustawienia nowych figur bojowych w miejsce zniszczonych lub usunięcia niesprawności urządzeń (strzelnicy) powinni być ubrani w specjalne kamizelki odblaskowe. 74. Zezwolenie na prowadzenie strzelania amunicją bojową na obiektach poligonowych wydaje komendant ośrodka poligonowego lub jego zastępca. Praktyczna realizacja strzelań prowadzona jest wyłącznie za zgodą kierownika (komendanta) obiektu (strzelnicy). 75. Strzelanie rozpoczyna się po podniesieniu czerwonej chorągwi na stanowisku dowodzenia kierownika strzelania, a w nocy po zapaleniu czerwonego światła. 76. Zabrania się strzelać: 1) z broni technicznie niesprawnej; 2) amunicją niesprawną, której użycie jest zabronione, niezgodną z typem użytej broni; 3) poza wyznaczone pasy ognia (strzelnicy, pasa ćwiczeń taktycznych); 4) do schronów (niezależnie od tego, czy przebywają w nich ludzie), a także 30

do innych urządzeń poligonowych strzelnicy (wieże, dozory, itp.); 5) jeżeli jest podniesiona biała chorągiew lub zapalone białe światło na stanowisku dowodzenia kierownika strzelania oraz na schronach, w których przebywają ludzie; 6) w przypadku utraty łączności między kierownikiem strzelania a schronami. 77. Strzelanie przerywa się na komendę (sygnał) kierownika strzelania lub samodzielnie, w razie: 1) pojawienia się przed strzelającymi ludzi, sprzętu i zwierząt; 2) padania pocisków poza wyznaczone pasy ognia (strzelnicy, pasa ćwiczeń taktycznych); 3) utraty łączności z kierownikiem strzelania; 4) utraty orientacji w terenie przez strzelającego; 5) powstania pożaru; 6) podniesienia białej chorągwi lub zapalenia białego światła na stanowisku dowodzenia kierownika strzelania lub na schronie; 7) utraty łączności ze schronami, w których znajdują się ludzie; 8) otrzymania meldunku lub sygnału o naruszeniu bezpieczeństwa. 78. W celu natychmiastowego przerwania ognia przez wszystkich strzelających, kierownik strzelania podaje przez urządzenia techniczne lub głosem komendę Przerwij ogień, a następnie rozkazuje opuścić czerwoną chorągiew (zgasić czerwone światło) i podnieść białą chorągiew (zapalić białe światło) na stanowisku dowodzenia i na schronach. W przypadku utraty łączności, uszkodzenia urządzeń technicznych, itp. sygnał natychmiastowego przerwania ognia podaje się nabojem sygnałowym Czerwony ogień. Nabojów tych zabrania się stosować we wszystkich innych sytuacjach podczas ćwiczeń i strzelań. 79. Amunicja w punkcie amunicyjnym znajduje się pod nadzorem kierownika punktu amunicyjnego, a także chroniona jest przez niego przed działaniem czynników atmosferycznych, a zwłaszcza kurzu, wilgoci i promieni słonecznych. 80. Podczas ćwiczeń w rzucaniu ręcznymi granatami bojowymi należy kierować 31 się ustaleniami zawartymi w obowiązujących instrukcjach granatów ręcznych

oraz przestrzegać następujących zasad bezpieczeństwa: 1) bezwzględnego obowiązku dokładnego przejrzenia granatów i zapalników bojowych przez kierownika punktu wydawania granatów i kierownika punktu wydawania zapalników przed wydaniem ich żołnierzom. Podczas przeglądu należy zwrócić uwagę, czy: skorupa granatu nie ma pęknięć lub rdzy, kadłub zapalnika nie jest zanieczyszczony i nie ma wgłębień, zapalnik jest czysty, nie zardzewiały lub pęknięty, końce zawleczki są zgięte i nie mają pęknięć na zgięciach. 2) zdanie uszkodzonych granatów i zapalników służbie uzbrojenia w celu ich zniszczenia w razie stwierdzenia powyżej wymienionych uszkodzeń; 3) wydawanie szkolonym granatów i zapalników bezpośrednio przed wykonaniem rzutu; 4) przenoszenia wyłącznie nieuzbrojonych granatów (oddzielnie zapalnik oddzielnie granat); 5) dokonanie rozbrojenia granatu (z nie wyciągniętą zawleczką), który z jakichkolwiek przyczyn nie został rzucony, odbywa się tylko na wyraźny rozkaz i pod bezpośrednim nadzorem kierownika ćwiczenia. 81. Zabrania się: 1) wydawania granatów bojowych żołnierzom nie przeszkolonym w rzucie granatem; 2) używania niesprawnych granatów i zapalników; 3) transportowania granatów bojowych i zapalników bez skrzyń, usuwania niesprawności, podwieszania za kółko zawleczki lub wkładania dźwigni spustowej za pas; 4) rzucania granatami bojowymi przez dwóch lub większą liczbę żołnierzy jednocześnie; 5) rozbrajania granatów bojowych, jeżeli nie zostały one rzucone rozbrojenia dokonuje się jedynie w tym przypadku, jeżeli nie wyciągnięto z zapalnika zawleczki, na wyraźny rozkaz pod ścisłym nadzorem kierownika ćwiczenia lub specjalisty służby uzbrojenia. 32

82. Żołnierze przebywający w strefie wzmożonego hałasu mają obowiązek postępować zgodnie z przepisami bezpieczeństwa o ochronie słuchu. 83. Podczas ćwiczeń z wykorzystaniem laserowych symulatorów strzelań (LSS) należy przestrzegać następujących zasad: 1) sprawdzić oznakowanie klasy bezpieczeństwa (musi być I kl.); 2) nie wolno rozkręcać nadajnika (we wnętrzu obudowy występuje niebezpieczne napięcie i promieniowanie laserowe); 3) nie należy patrzeć przez optyczne przyrządy powiększające na strzelający nadajnik laserowy z odległości mniejszej niż 10 m (lornetki, lunety, celowniki, okulary, lupy itp.); 4) w przypadku ćwiczeń dwustronnych należy używać filtrów ochronnych (okularów ochronnych); 5) strefy bezpieczeństwa dla stosowanych laserów, a także wejścia (wjazdy) oznakowuje się tabliczkami załącznik N; 6) cele i dozory wykonuje się z materiałów o powierzchni nieodbijającej; 7) zabrania się kierowania urządzeń laserowych na świecące (połyskujące) powierzchnie, a ponadto, podczas użytkowania LSS przestrzegać zasad zawartych w instrukcjach urządzenia. 84. W celu przeciwdziałania wypadkom z bronią, zjawiskom zaboru amunicji i środków pozoracji pola walki należy: 1) po zagubieniu łusek podczas strzelania sporządzić protokół zagubienia łusek załącznik R; 2) rozliczanie amunicji i środków pozoracji pola walki dokonuje kierownik punktu amunicyjnego, po zajęciach dziennych tego samego dnia, po zajęciach nocnych w dniu następnym. 33

CZĘŚĆ II ZESTAW ĆWICZEŃ I STRZELAŃ ROZDZIAŁ 6. ĆWICZENIA PRZYGOTOWAWCZE 6.1. Ćwiczenia w obserwacji 85. Ćwiczenia w obserwacji przygotowują żołnierzy do prowadzenia obserwacji pola walki. Szkoleni powinni w czasie tych ćwiczeń opanować umiejętności wykrywania, rozpoznawania i wskazywania celów, określania odległości do nich, prędkości i kierunku ich ruchu, a także obserwacji wyników ognia oraz określania ważności celów i kolejności ich niszczenia. 86. Ćwiczenia w obserwacji na dany rok szkoleniowy opracowuje sztab batalionu (równorzędny) lub odpowiednie komórki jednostki wojskowej z udziałem dowódców pododdziałów zbiór ćwiczeń zatwierdza i wprowadza rozkazem dowódca batalionu (równorzędny) lub dowódca jednostki wojskowej. 87. Ćwiczenia w obserwacji prowadzi się w terenie o urozmaiconym pokryciu i rzeźbie, w różnych porach doby i warunkach atmosferycznych, w czasie zajęć ogniowych jako punkty nauczania oraz jako odrębne zajęcia. Określone elementy ćwiczeń w obserwacji należy doskonalić w czasie innych zajęć w terenie. Ćwiczenia poprzedza się szkoleniem z zakresu: posługiwania się przyrządami obserwacyjnymi (dziennymi i nocnymi), zasad prowadzenia obserwacji, określania odległości i prędkości ruchu celów przy pomocy urządzeń optycznych i środków podręcznych oraz rozpoznawania charakterystycznych cech sprzętu bojowego. 88. Cele do prowadzenia obserwacji rozmieszcza się stosownie do warunków terenowych i możliwości placów ćwiczeń. 89. Obiektami obserwacji mogą być figury bojowe, makiety, sprzęt bojowy, żołnierze, itp. W nocy obiekty obserwacji demaskuje się poprzez oświetlenie ich światłem punktowym lub rozproszonym, promiennikami podczerwieni, wystrzałami, błyskami latarek i reflektorów, rozmowami, itp. Należy także uczyć rozpoznawa- 34

nia i wskazywania celów powietrznych, pozorowanych, np. przez zdalnie sterowane imitatory (modele). 90. Obserwację prowadzi się z punktów, posterunków obserwacyjnych (stanowisk ogniowych) za pomocą przyrządów optycznych (celowników, lornetek) określając odległości do celu sposobem na oko (na podstawie widoczności celów), metodą porównywania oraz za pomocą środków podręcznych. 91. Podczas wykorzystywania przyrządów laserowych należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa określonych w instrukcjach użytkowania. 92. Kierownik ćwiczenia przed rozpoczęciem szkolenia określa dobrze widoczne przedmioty terenowe jako dozory, sektory obserwacji i rejony rozmieszczenia celów, ustala sygnały do kierowania polem tarczowym i pozorowaniem, mierzy rzeczywiste odległości do przedmiotów terenowych i celów oraz ustala dopuszczalny błąd w określaniu do nich odległości, opracowuje szkic pola tarczowego, a ponadto ustala kolejność i czas ukazywania się poszczególnych celów. 93. Każde ćwiczenie rozpoczynać od wprowadzenia szkolonych w sytuację taktyczną, a następnie wskazać dozory i sektory (pasy) prowadzenia obserwacji. Na rozkaz kierownika ćwiczenia żołnierze zajmują wskazany punkt obserwacyjny lub miejsce w wozie i przygotowują się do ćwiczenia. Na komendę Obserwować przystępują do prowadzenia obserwacji w nakazanym sektorze wypełniając Listę wyników obserwacji lub Szkic terenu. Po upływie określonego czasu kierownik ćwiczenia podaje komendę Przerwać obserwację, zbiera listy wyników obserwacji, sprawdza, a następnie omawia i ocenia czynności szkolonych. W miarę nabywania umiejętności przez żołnierzy, ćwiczenia powtarza się, stopniując trudności przez: skrócenie czasu obserwacji i ukazywania się celów, zmniejszanie dopuszczalnego błędu oceny odległości i prędkości celów, prowadzenie obserwacji w nocy i w maskach przeciwgazowych wraz z pozorowaniem zjawisk pola walki (huk, ogień, kurz, maskowanie obiektów itp.). 94. Dopuszczalny błąd w ocenie odległości, w zależności od sposobu jej określania, może wynosić: 35 1) na oko w dzień 15%, w nocy 20%;

2) za pomocą przyrządów optycznych w dzień 10%, w nocy 15%. Podczas określania odległości w ruchu każdą wartość dopuszczalnych błędów powiększa się o 5%. Powyższe ustalenia nie dotyczą ćwiczeń, w których do pomiaru odległości używa się przyrządów optycznych (celowników) z urządzeniami dalmierczymi. 95. Ćwiczenia indywidualne uważa się za wykonane, gdy wykryto i rozpoznano, a także określono odległość w granicach dopuszczalnych błędów do co najmniej 60% celów. 6.2. Ćwiczenia przygotowawcze z broni strzeleckiej oraz z użyciem trenażerów 96. Ćwiczenia przygotowawcze służą do nauczania oraz ciągłego doskonalenia umiejętności i podtrzymywania kondycji strzeleckiej żołnierzy poprzez realizację zadań w zakresie posługiwania się uzbrojeniem w różnych warunkach, przechodzenia od teorii strzelania do praktycznego rozwiązywania zadań metodami bezogniowymi i ogniowymi, na odległościach zmniejszonych i rzeczywistych, a także wyrabianiu nawyków i doskonaleniu umiejętności indywidualnych i zespołowych w skutecznym prowadzeniu ognia z etatowego uzbrojenia. 97. Ćwiczenia przygotowawcze poprzedzają realizację strzelań szkolnych i bojowych z broni strzeleckiej. W trakcie realizacji ćwiczeń przygotowawczych należy wykorzystywać: broń strzelecką i sportową (pneumatyczną, małokalibrową), urządzenia szkolno-treningowe, trenażery i symulatory. 98. Ćwiczenia przygotowawcze prowadzi się na obiektach szkolenia strzeleckiego (w garnizonie i na poligonie) z wykorzystaniem urządzeń szkolno-treningowych i symulatorów oraz etatowego uzbrojenia, w dzień i w nocy, przy użyciu przyrządów celowniczych mechanicznych i optycznych. Winny one być prowadzone w warunkach zbliżonych do realnego pola walki, to znaczy z zastosowaniem efektów akustycznych i wizualnych. 99. Opracowując warunki ćwiczeń przygotowawczych, w szczególności należy brać pod uwagę następujące uwarunkowania organizacyjne i merytoryczne: 1) organizacyjne, uwzględniające: 36

37 a) przeznaczenie i zadania pododdziału na kolejny rok szkoleniowy, b) przydzielone limity środków bojowych (pozoracji, oraz resursów eksploatacyjnych), c) możliwości bazy szkoleniowej, d) posiadaną liczbę dni przeznaczonych na szkolenie, e) termin i miejsce zasadniczych przedsięwzięć szkoleniowych, f) stopień wyszkolenia żołnierzy; 2) merytoryczne, uwzględniające: a) postawy strzeleckie leżąca z wykorzystaniem podpórki, z wolnej ręki, klęcząca lub stojąca, b) rodzaj i charakter celu od celów stałych, ukazujących się, poruszających się oraz dużych, średnich, małych, c) czas ukazywania się celów ćwiczenia umożliwiające swobodne wykrycie celu i oddanie kilku strzałów, d) rodzaj broni, z której prowadzony jest ogień, e) rodzaj ognia, f) rodzaj środków wizualizacji ćwiczenia z nakłuwaczem, impulsem laserowym, amunicją bojową, ślepą, g) liczbę amunicji ćwiczenia umożliwiające oddanie kilku strzałów do tego samego celu o ograniczonej liczbie amunicji, h) zasięg celowania i pola widzenia celów ćwiczenia, w których cele znajdują się w zasięgu strzału bezwzględnego, na odległościach rzeczywistych i wydłużonych, i) kolejność użycia środków nauczania od ćwiczeń na urządzeniach do nauki i kontroli celowania, poprzez szkolenie na trenażerach i symulatorach, strzelania z broni sportowej, ćwiczenia i strzelania na placach ćwiczeń, strzelnicach bojowych itd., j) kompleksowość szkolenia ćwiczenia w wyrabianiu nawyków w obsługiwaniu broni, posługiwaniu się mechanizmami, itp. prowadzić równolegle ze strzelaniami przygotowawczymi,

k) kryteria oceniania czuwać nad indywidualnymi postępami szkolonych, każdy błąd musi być zauważony, przeanalizowany i usunięty. 100. Podczas prowadzenia ćwiczeń przygotowawczych stosować ogólnie przyjęte zasady nauczania, a w szczególności eksponować zasadę stopniowania trudności oraz realizmu w szkoleniu. 101. Ćwiczenia z wykorzystaniem urządzeń treningowych (UT) mają na celu wyrobienie nawyków manualnych w szybkim i sprawnym naprowadzaniu broni na cel, nauczanie i doskonalenie umiejętności rozwiązywania zadań strzeleckich oraz podtrzymywania kondycji strzeleckiej żołnierzy (drużyny, obsługi, załogi). 102. Szkolenie z wykorzystaniem UT prowadzi się w czasie zajęć ze szkolenia strzeleckiego, a także jako doskonalące w czasie innych zajęć i samokształcenia, aby zapewnić opanowanie umiejętności posługiwania się bronią oraz prowadzenie celnego ognia. 103. W celu umożliwienia śledzenia postępów w szkoleniu wszystkie oceny za zdobyte zadania i ćwiczenia na UT należy ewidencjonować w dokumentach szkoleniowych. 104. Na podstawie analizy indywidualnych wyników uzyskanych w szkoleniu na UT, dowódca pododdziału podejmuje decyzję o dopuszczeniu szkolonych do strzelań z wykorzystaniem amunicji bojowej lub powtórzenia ćwiczeń. 6.2.1. Ćwiczenie przygotowawcze z karabinka do pełnienia służby wartowniczej Cele: Odległość: nr 1 2 x figura bojowa nr 40 (biegnący) ukazuje i ukrywa się na komendę kierownika strzelania; nr 2 figura bojowa nr 23 (popiersie); nr 3 figura bojowa nr 30 (klęczący); Cele nr 2 i 3 ukazują się jednocześnie na 25 sekund po 10 sekundach od ukrycia się celu nr 1. do celu: nr 1 150 m; Do celu nr 1 nie prowadzi się ognia. 38

nr 2 75 m; nr 3 100 m. Liczba nabojów: 6 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: do celu: nr 1 stojąca; nr 2 i 3 klęcząca za ukryciem. Rodzaj ognia: ogień pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze trafić dwa cele; dobrze trafić cel nr 2; dostatecznie trafić cel nr 3. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: Strzelanie ma na celu nauczenie żołnierza regulaminowego postępowania z użyciem broni w trakcie pełnienia służby wartowniczej. Po otrzymaniu magazynka z amunicją, strzelający podłącza go do broni (bez wprowadzenia naboju do komory nabojowej), zabezpiecza broń. Na komendę kierownika strzelania Wartownik na posterunek marsz, strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przenosi broń w położenie określone w tabeli posterunku. Kierownik strzelania nakazuje podnieść cel nr 1 i podaje komendę Dwie nieznane osoby, strzelający ostrzega STÓJ - służba wartownicza. Następnie kierownik strzelania podaje osoby zbliżają się, strzelający ostrzega STÓJ bo strzelam i przeładowuje broń. Kierownik strzelania dodaje Strzał ostrzegawczy został oddany, zbliżający kryją się, ZABEZ- PIECZ BROŃ i nakazuje opuścić cel nr 1. Strzelający przyjmuje postawę klęcząc za ukryciem, prowadzi obserwację i po wykryciu celu nr 2 i 3 prowadzi ogień. 6.2.2. Ćwiczenie przygotowawcze z karabinka Mini Beryl do pełnienia służby wartowniczej Cele: nr 1 2 x figura bojowa nr 40 (biegnący) ukazuje i ukrywa się Do celu nr 1 nie prowadzi się ognia. 39

na komendę kierownika strzelania; nr 2 figura bojowa nr 23 (popiersie); nr 3 figura bojowa nr 30 (klęczący). Cele nr 2 i 3 ukazują się jednocześnie na 25 sekund po 10 sekundach od ukrycia się celu nr 1. Odległość: do celu: nr 1 150 m; nr 2 50 m; nr 3 75 m. Liczba nabojów: 6 szt. (w pistoletach, które nie mają przełącznika rodzaju ognia 12 szt.). Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: do celu: nr 1 stojąca; nr 2 i 3 klęcząca za ukryciem. Rodzaj ognia: ogień pojedynczy (w pistoletach, które nie mają przełącznika rodzaju ognia krótkimi seriami). Ocena: bardzo dobrze trafić dwa cele; dobrze trafić cel nr 2; dostatecznie trafić cel nr 3. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: Strzelanie ma na celu nauczenie żołnierza regulaminowego postępowania z użyciem broni w trakcie pełnienia służby wartowniczej. Po otrzymaniu magazynka z amunicją, strzelający przyłącza go do broni (bez wprowadzenia naboju do komory nabojowej), zabezpiecza broń. Na komendę kierownika strzelania Wartownik na posterunek marsz, strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przenosi broń w położenie określone w tabeli posterunku. Kierownik strzelania nakazuje podnieść cel nr 1 i podaje komendę Dwie nieznane osoby, strzelający ostrzega STÓJ - służba wartownicza. Następnie kierownik strzelania podaje osoby uciekają, strzelający ostrzega STÓJ bo strzelam i przeładowuje broń. Kierownik strze- 40

lania dodaje Strzał ostrzegawczy został oddany, uciekający kryją się, ZABEZPIECZ BROŃ i nakazuje opuścić cel nr 1. Strzelający przyjmuje postawę klęcząc za ukryciem, prowadzi obserwację i po wykryciu celu nr 2 i 3 prowadzi ogień. 6.2.3. Ćwiczenie przygotowawcze z pistoletu maszynowego do pełnienia służby wartowniczej Cele: nr 1 figura bojowa nr TS-10 ukazuje się dwa razy; pierwsze ukazanie na 20 sekund; drugie ukazanie na 10 sekund, bezpośrednio po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2; nr 2 figura bojowa TS-10, ukazuje się na 10 sekund, po 5 sekundach od trafienia lub ukryciu się celu nr 1 po jego pierwszym ukazaniu; nr 3 figura bojowa nr TS-10, ukazuje się na 10 sekund, cel ukazuje się bezpośrednio po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 po jego drugim ukazaniu. Odległość: do celu: nr 1 i 2 40-50 m; nr 3 20-25 m. Liczba nabojów: 5 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: dowolna (według decyzji strzelającego). Rodzaj ognia: ogień pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze trafić trzy cele; dobrze trafić dwa cele; dostatecznie trafić jeden cel. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: Po otrzymaniu magazynka z amunicją, strzelający przyłącza go do broni (bez wprowadzenia naboju do komory nabojowej), zabezpiecza broń. Na komendę kierownika strzelania Wartownik na posterunek marsz, strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO (na miejsce wskazane jako posterunek), przenosi broń w 41

położenie określone w tabeli posterunku. Po ukazaniu się celu nr 1 strzelający ( wartownik ) kieruje broń w stronę celu i zgodnie z zasadami regulaminu wzywa do zatrzymania STÓJ - służba wartownicza, STÓJ bo strzelam, wprowadza nabój do komory nabojowej, oznajmia głosem oddałem strzał ostrzegawczy (strzału ostrzegawczego nie oddaje praktycznie), po czym ogniem pojedynczym prowadzi ogień do celu. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 za jego pierwszym ukazaniem, strzelający może zmienić postawę strzelecką (klęcząca lub stojąca za ukryciem) istotnym jest, aby strzelający samodzielnie dokonał wyboru postawy strzeleckiej, możliwej do przyjęcia na posterunku, na którym w przyszłości będzie pełnił służbę wartowniczą. Po wykryciu kolejnych celów strzelający samodzielnie prowadzi ogień. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 3 dalsze czynności kierownika strzelania i strzelającego przebiegają zgodnie z ogólnymi ustaleniami programu strzelań. 6.3. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi 105. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ręcznymi mają na celu nauczenie żołnierzy posługiwania się i wykonywania rzutów granatami zaczepnymi, obronnymi i przeciwpancernymi z różnych postaw i z wozów bojowych. 106. Podczas ćwiczeń żołnierze rzucają granatami ćwiczebnymi w dzień i w nocy oraz bojowymi i treningowymi w dzień. Zezwala się na powtórzenia rzutu granatem bojowym. Decyzję podejmuje kierownik rzutu granatem. 107. Na rzucanie granatami bojowymi zezwalać tylko tym żołnierzom, którzy znają warunki bezpieczeństwa i budowę granatów, opanowali umiejętność właściwego obchodzenia się z nimi. 108. Rzut granatem bojowym organizować ze szkolonymi po zrealizowanym treningu granatem ćwiczebnym lub treningowym wg warunków rzutu granatem bojowym. 109. Ćwiczenia w rzucaniu granatami ćwiczebnymi lub treningowymi prowadzi się na obiektach szkoleniowych itp.: placach ćwiczeń ogniowych, strzelnicach itp., natomiast ćwiczenia w rzucaniu granatami bojowymi prowadzi się na specjalnych, odpowiadających warunkom bezpieczeństwa rzutniach. 42

110. Na kierownika ćwiczenia w rzucaniu granatami bojowymi wyznacza się żołnierza lub osobę wyznaczoną Rozkazem Dowódcy JW. wyszkoloną do prowadzenia zajęć z użyciem granatów bojowych. 111. Rzutnia granatów bojowych powinna być urządzona tak, aby podczas rzucania: 1) granatami zaczepnymi w odległości 200 m; 2) obronnymi lub przeciwpancernymi w odległości 400 m; nie znajdowało się nic co mogłoby być narażone na działanie odłamków (ludzie, zwierzęta lub sprzęt). Rzutnie oznacza się chorągwiami, tablicami z napisami ostrzegawczymi. Na drogach dojazdowych, ścieżkach itp. należy zorganizować posterunki ubezpieczające wyposażone w środki łączności. 112. Po osiągnięciu gotowości do rzutów na przedpiersiu okopu (na wozie bojowym lub samochodzie), z którego prowadzi się rzuty, ustawia się czerwoną chorągiew. 113. W czasie rzucania granatami kierownik ćwiczenia i ćwiczący powinni być w hełmach (z wozów bojowych w hełmofonach). 114. Granatem bojowym rzuca tylko jeden ćwiczący (szkolony). Podczas rzucania granatami bojowymi, kierownik ćwiczenia i ćwiczący znajdują się w okopie, każdy na swoim miejscu. Na rzutniach typowych pozostali szkoleni znajdują się w schronach urządzonych zgodnie z ustaleniami odpowiednich instrukcji. Na rzutniach urządzanych czasowo (doraźnie) jeden lub dwóch żołnierzy, którzy mają wykonać w następnej kolejności rzut granatem bojowym, oczekuje w schronie. Pozostali znajdują się w punkcie nauczania (w odległości 400 m od miejsca rzucania granatami bojowymi). 115. Między kierownikiem ćwiczenia a grupą ubezpieczenia w czasie rzucania granatami bojowymi należy zorganizować zdublowaną łączność. 116. Zabrania się podnoszenia, przenoszenia, niewybuchu z miejsca jego upadku (niewybuchy niszczyć na miejscu). 117. Podczas ćwiczeń w rzucaniu granatami ręcznymi ćwiczebnymi z wozów bojo- 43 wych (samochodów) można rzucać je ze wszystkich włazów, z wyjątkiem włazu

kierowcy (z samochodu z wyjątkiem kabiny kierowcy). Z wozów bojowych (samochodów) nie wykonuje się rzutów granatem bojowym. 118. Niszczenie uszkodzonych granatów bojowych i niewybuchów organizuje kierownik ćwiczenia (rzutu) przy udziale grup (patroli) rozminowania lub specjalistów wojsk inżynieryjnych mających odpowiednie przeszkolenie specjalistyczne. 44

ROZDZIAŁ 7. STRZELANIA SZKOLNE 119. Strzelania szkolne z broni strzeleckiej służą do nauki prowadzenia celnego ognia różnymi sposobami w dzień i w nocy oraz w maskach przeciwgazowych, jak również umiejętności samodzielnego rozwiązywania zadań strzeleckich. Przygotowują do realizacji strzelań bojowych, sytuacyjnych i specjalnych. Strzelania szkolne obowiązują podczas szkolenia kandydatów do służby przygotowawczej i w jednostkach szkolnictwa wojskowego (nie dotyczy obsady etatowej). 120. Strzelania szkolne prowadzi się na: a) placach ćwiczeń ogniowych, strzelnicach garnizonowych i poligonowych i kierunkach strzelań dla broni strzeleckiej, z wyjątkiem granatników przeciwpancernych i karabinków granatników; b) strzelnicach poligonowych dla granatników przeciwpancernych i karabinków granatników. 121. Dopuszcza się realizację strzelań szkolnych z granatników przeciwpancernych i karabinków granatników w garnizonowych ośrodkach szkolenia w przypadku spełnienia określonych warunków strzelania oraz warunków bezpieczeństwa przez strzelnicę (obiekt). 122. Zasady realizacji strzelań szkolnych: 1) realizację strzelań szkolnych poprzedzić prowadzeniem ćwiczeń przygotowawczych; 2) stosować zasadę stopniowania trudności (od najprostszych do trudniejszych); 3) w przypadku wyposażenia karabinka w celownik holograficzny, strzelania realizowane są z jego wykorzystaniem. 45

7.1. Strzelanie szkolne z karabinka 7.1.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach 0,75x0,75 m, cel stały. Odległość: 100 m. Liczba nabojów: 5 szt. Czas: nieograniczony Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze uzyskać 40 punktów; dobrze uzyskać 35 punktów; dostatecznie uzyskać 30 punktów. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, wprowadza nabój do komory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesienie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia strzelania Do popiersia ognia, a po zakończeniu strzelania Przerwij ogień. 7.1.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej Cele: karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się 5 razy na 30 sekund z przerwami 10 sekundowymi. Odległość: 100 m. Liczba nabojów: 15 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: leżąca z podpórką. Rodzaj ognia: krótkie serie. Ocena 46

bardzo dobrze trafić cel 4 razy; dobrze trafić cel 3 razy; dostatecznie trafić cel 2 razy. Warunki strzelania: dzień, noc, w masce. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i rozpoczyna strzelanie. 7.2. Strzelanie szkolne z karabinka granatnika 7.2.1. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka granatnika wz. 1974/ 5,56 mm kbs wz. 96 strzelanie w postawie dowolnej Cel: grupa piechoty: 3 x biegnący (3 x figura bojowa nr 40) rozmieszczone w środku pola prostokąta o szerokości 10 m i głębokości 20 m. Odległość: 200 250 m. Liczba nabojów: 4 szt. NGO (NGC)-74/ granat nasadkowy do kbs wz 96. Czas: nieograniczony. Postawa: dowolna. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze trafić w pole trzy razy; dobrze trafić w pole dwa razy; dostatecznie trafić w pole. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień. 47

7.2.2. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinka granatnika wz. 1960/72 strzelanie w postawie leżącej lub klęczącej Cel: transporter (figura bojowa nr 50) lub grupa piechoty: 3 x biegnący (3 x figura bojowa nr 40) rozmieszczone w środku pola o szerokości 10 m i głębokości 20 m, ukazujące się jeden raz transporter na 1 minutę a grupa piechoty na 1 minutę 15 sekund. Odległość: do fig. boj. nr 50 100 m; do fig. boj. nr 40 200-300 m. Liczba nabojów: do fig. boj. nr 50 3 x PGN 60; do fig. boj. nr 40 3 x KGN. Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów. Postawa: do fig. boj. nr 50 leżąca; do fig. boj. nr 40 klęcząca za ukryciem. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: dla strzelających granatami PGN 60: bardzo dobrze trafić cel dwukrotnie; dobrze trafić cel pierwszym granatem; dostatecznie trafić cel, dla strzelających granatami KGN: bardzo dobrze trafić w pole dwoma granatami; dobrze trafić w pole pierwszym granatem; dostatecznie trafić w pole. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: na LW strzelający przygotowuje karabinek do strzelania, otrzymane granaty wkłada do noszaka, a magazynek z nabojami miotającymi do torby. Na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień. 48

7.3. Strzelanie szkolne z karabinka typ Mini Beryl 7.3.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach 0,75x0,75 m, cel stały. Odległość: 100 m. Liczba nabojów: 5 szt. Czas: nieograniczony Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze uzyskać 40 punktów; dobrze uzyskać 35 punktów; dostatecznie uzyskać 30 punktów. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, wprowadza nabój do komory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesienie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia strzelania Do popiersia ognia, a po zakończeniu strzelania Przerwij ogień. 7.3.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej Cele: karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się 5 razy na 30 sekund z przerwami 10 sekund się. Odległość: 100 m. Liczba nabojów: 15 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki. Rodzaj ognia: krótkie serie. Ocena: bardzo dobrze trafić cel 4 razy; 49

dobrze trafić cel 3 razy; dostatecznie trafić cel 2 razy. Warunki strzelania: dzień, noc, w masce. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający biegiem zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i rozpoczyna strzelanie. 7.4. Strzelanie szkolne z pistoletu maszynowego 7.4.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach 0,75x0,75 m, cel stały. Odległość: 75 m. Liczba nabojów: 5 szt. Czas: nieograniczony Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena : bardzo dobrze uzyskać 40 punktów; dobrze uzyskać 35 punktów; dostatecznie uzyskać 30 punktów. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką, wprowadza nabój do komory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesienie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia strzelania Ognia a po zakończeniu strzelania Przerwij ogień 50

7.4.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej Cele: pancerzownica (figura bojowa nr 31), cel ukazuje się 5 razy na 30 sekund z przerwą co 10 sekund. Odległość: 75 m. Liczba nabojów: 15 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: leżąca z wykorzystaniem podpórki. Rodzaj ognia: krótkie serie. Ocena bardzo dobrze trafić cel 4 razy; dobrze trafić cel 3 razy; dostatecznie trafić cel 2 razy. Warunki strzelania: dzień, noc, w masce. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i rozpoczyna strzelanie. 7.5. Strzelanie szkolne z pistoletu wojskowego 7.5.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie na celność i skupienie Cel: popiersie (figura bojowa nr 23p) na tarczy o wymiarach 0,75x0,75 m, cel stały. Odległość: 15 m. Liczba nabojów: 5 szt. Czas: nieograniczony. Postawa: stojąca z wolnej ręki lub oburącz. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze uzyskać 40 punktów; dobrze uzyskać 35 punktów; dostatecznie uzyskać 30 punktów. Warunki strzelania: dzień. 51

Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, wprowadza nabój do komory nabojowej, zabezpiecza broń i melduje gotowość do strzelania przez podniesienie wolnej ręki. Kierownik strzelania podaje następujące komendy: do rozpoczęcia strzelania Do popiersia ognia, a po zakończeniu strzelania Przerwij ogień. 7.5.2. Strzelanie szkolne Nr 2 Cele: 5 x biegnący (5 x figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund odległość między figurami do 1,5 m, dwie figury oznaczone do których nie wolno prowadzić ognia. Odległość: 20-25m. Liczba nabojów: 5 sztuk. Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów (cele ukazują się po komendzie Naprzód ). Postawa: stojąca z wolnej ręki lub oburącz. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze - trafić trzy cele; dobrze - trafić dwa cele; dostatecznie - trafić jeden cel. Warunki strzelania: dzień, w masce. Wskazówki: Na linii wyjściowej strzelający dołącza magazynek do pistoletu, wkłada broń do kabury. Na komendę Naprzód ćwiczący podbiega na LOO, wyjmuje broń, wprowadza nabój do komory nabojowej, po czym prowadzi ogień. Trafienie figury oznaczonej, do której nie wolno prowadzić ognia skutkuje uzyskaniem oceny niedostatecznej. 52

53 Rys. 7.5.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2 7.6. Strzelanie szkolne z karabinu maszynowego 7.6.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie w postawie leżącej lub stojącej w okopie Cel: karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się 3 razy po 30 sekund z przerwami 10-cio sekundowymi. Odległość: 200 m. Liczba nabojów: 15 szt. / 30 szt.(km MG 3). Czas: ograniczony czasem ukazywania się celu. Postawa: leżąca z przygotowanego SO lub stojąca w okopie. Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego; Ocena: bardzo dobrze trafić cel trzy razy; dobrze trafić cel dwa razy; dostatecznie trafić cel. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód obsługa (strzelający) zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień.

7.6.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie leżącej lub stojącej w okopie Cel: nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa nr 27), cel ukazuje się 2 razy po 30 sekund z przerwami 10-cio sekundowymi; nr 2 biegnący (figura bojowa nr 40a) poruszający się ruchem poprzecznym lub skośnym 3 x 50 m, cel rozpoczyna ruch po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1. Odległość: do celu: nr 1 200 m; nr 2 200-300 m. Liczba nabojów: 30 szt./ 60 szt. (km MG 3). Czas: ograniczony ukazywaniem się i ruchem celu. Postawa: leżąca z przygotowanego SO lub stojąca w okopie. Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić w dwa cele, w tym cel nr 1 dwa razy; dobrze trafić w dwa cele; dostatecznie trafić cel nr 1. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach; Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód obsługa (strzelający) zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień. 54

55 Rys. 7.6.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2 7. 7. Strzelanie z granatnika ppanc 7.7.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie w dowolnej postawie Cel: czołg (figura bojowa nr 60), ukazuje się trzy razy po 40 sekund z przerwą 25 sekund. Odległość: 200-300 m. Liczba nabojów: 3 szt. PG-7W. Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów (cel ukazuje się po upływie 60 sekund od podania komendy Naprzód ). Postawa: leżąca lub stojąca w okopie. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze - trafić cel dwa razy; dobrze - trafić cel pierwszym granatem; dostatecznie - trafić cel. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający (obsługa) zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje

się do strzelania. Kierownik strzelania stawia zadanie Obserwować w sektorze na prawo... na lewo... wykryte cele niszczyć samodzielnie. Strzelający (obsługa) po wykryciu celu prowadzi ogień. m 300 250 200 LOO LW Rys. 7.7.1. Szkic strzelania szkolnego nr 1 7.7.2. Strzelanie szkolne Nr 2 - strzelanie w postawie leżącej lub stojącej Cel: czołg (figura bojowa nr 60a) porusza się ruchem skośnym lub poprzecznym na odcinku 2 x 100 m. Odległość: 200-400 m. Liczba nabojów: 3 szt. PG-7W. Czas: ograniczony czasem ruchu celu (cel ukazuje się po upływie 1minuty od podania komendy Naprzód ). Postawa: leżąca lub stojąca w okopie. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze - trafić cel dwa razy; dobrze - trafić cel pierwszym granatem; dostatecznie - trafić cel; 56

Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający (obsługa) zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Kierownik strzelania stawia zadanie Obserwować w sektorze na prawo... na lewo... wykryte cele niszczyć samodzielnie. Strzelający (obsługa) po wykryciu celu ruchomego prowadzi ogień. m 400 250 0 200 0 LO O LW Rys. 7.7.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2 7.8 Strzelanie szkolne z karabinu wyborowego 7.8.1. Strzelanie szkolne Nr 1 na celność i skupienie Strzelanie prowadzi się w celu sprawdzenia umiejętności celnego prowadzenia ognia i powtarzalności strzałów. Cele: 3 tarcze 23p na ekranie 1x1,5 m lub na 3 ekranach 0,75x0,75 m. Odległość: 300, 400, 500, 600 m (100m sprawdzenie przystrzelenia). Liczba nabojów: 70 szt. 10 szt. - sprawdzenie przystrzelenia, 15 szt. na każdą odległość. Amunicja 308 Win Match lub porównywalna o ulepszonym skupieniu. 57

Czas: 10 minut sprawdzenie przystrzelenia broni 100 m, 40 minut 10 minut na każdą odległość. Postawa: leżąca z podpórką, postawa Hawkinsa, leżąca z dwójnogiem. Warunki: dzień, wiatr do 6m/s. Oceny: ocenia się najlepsze skupienie z 3 grup na każdej odległości. Wymagane skupienia: 300 m 10 cm 5 przestrzelin w polu 10, 9, 8, 400 m 15 cm 5 przestrzelin w tarczy, 500 m 20 cm 5 przestrzelin w tarczy, 600 m 25 cm 5 przestrzelin w tarczy. Ocena: bdb uzyskać wymagane skupienia a suma punktów z odległości 300 i 400 m ocenianych grup to 90 i więcej; db uzyskać wymagane skupienia a suma punktów z 300 i 400 m ocenianych grup to minimum 80; dst uzyskać wymagane skupienia. Ćwiczenie prowadzi się w parach strzelec obserwator. Wyposażenie obserwatora luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta obserwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych. Przebieg ćwiczenia Sprawdzenie przystrzelenia Ćwiczenie rozpoczyna się od sprawdzenia przystrzelenia broni na 100 m. Strzelający oddaje 5 strzałów do tarczy na 100 m, sprawdza nastawy w razie potrzeby zeruje celownik, a następnie potwierdza 5 kolejnymi strzałami prawidłowość wprowadzonych poprawek. Sprawdzenie przystrzeliwania broni wykonuje się na żądanie strzelca, do tarczy 23p. Do tarcz nie podchodzi się. Strzelec z obserwatorem muszą przy użyciu lunety celowniczej i obserwacyjnej sami dokonać pomiarów i wyzerować celownik. 58

Strzelanie szkolne Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania naprzód zajmuje stanowisko na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwójnogiem lub postawa Hawkinsa. Na komendę cel tarcza 23p odległość 300 m, czas 10 minut piętnastoma ognia żołnierz odbezpiecza broń i prowadzi ogień do celu na 300 m wykonuje 5 strzałów do każdej z tarcz. Po ustalonym czasie kierownik strzelania podaje komendę cel tarcza 23p, odległość 400 m, czas 10 minut piętnastoma ognia ; strzelec zmienia nastawy na 400 m i prowadzi ogień. Analogicznie podaje komendy do celu na odległości: 500 i 600 m. Po wykonaniu strzelania broń należy przejrzeć i rozładować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Po rozładowaniu broni kierownik strzelania podchodzi do tarcz i notuje wyniki. Organizacja strzelania Przed strzelaniem należy przygotować odpowiednią ilość ekranów i tarcz papierowych. Ekrany można przenosić, tzn. po zaliczeniu 300 m sprawdza się wyniki i przenosi na kolejną rubież. Dokładność ustawienia ekranów ±2m. Przedpole można przygotować dla kilku par jednocześnie. Aby uniknąć pomyłek należy numerować tarcze lub oznaczyć je kolorami. 59

m 600 500 400 300 LOO LW LW 1 2 3 4 Rys. 7.8.1. Szkic strzelania szkolnego nr 1 60

7.8.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie na nieokreśloną odległość Strzelanie szkolne organizuje się w celu sprawdzenia umiejętności pomiaru odległości oraz prowadzenia celnego ognia do celów nieruchomych od 150 do 800 m. Cele: 8 tarcz sylwetkowe IPSC lub IDPA, W strefie III 601-800 m tarcze podwójne. Odległość: Strefa I 150-300 m 2 tarcze, Strefa II 301-600 m 4 tarcze, Strefa III 601-800 m 2 podwójne tarcze. Liczba nabojów: 40 szt. Amunicja 308 Win Match lub porównywalna o ulepszonym skupieniu. Czas: 60 minut, 30 minut pomiar odległości, 30 strzelanie. Postawa: leżąca z podpórką, postawa Hawkinsa, leżąca z dwójnogiem. Warunki: dzień, wiatr do 6m/s. Oceny: bdb 36 i więcej trafień, db 32 do 35 trafień, dst 28 31 trafień. Trafienia uznaje się: strefa I głowa (górna część tarczy); strefa II sylwetka; strefa III trafienie podwójnej sylwetki. Strzelanie polega na określeniu odległości do 8 celów w trzech strefach odległości, a następnie prowadzeniu ognia do tych celów po 5 strzałów do każdej tarczy. Ćwiczenie prowadzi się w parach strzelec obserwator. Wyposażenie obserwatora luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta obserwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych. 61

Przebieg strzelania Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania naprzód zajmuje stanowisko na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwójnogiem lub postawa Hawkinsa. Na komendę określić odległość do celów, czas 30 minut start strzelec wraz obserwatorem mierzą odległość do celów przy użyciu lunety celowniczej i lunety obserwacyjnej oraz przygotowują szkic range carte. Po ustalonym czasie na komendę do tarcz ognia strzelają do tarcz. Kolejność strzelania do tarcz dowolna. Po wykonaniu strzelania broń należy przejrzeć i rozładować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Po zakończeniu strzelania, żołnierze zamieniają się rolami i zmieniają stanowisko. Organizacja strzelania Pole tarczowe należy przygotować wcześniej, tak żeby strzelający nie wiedzieli na jakiej odległości są cele. Cele umieszcza się na prowizorycznych stojakach lub mocuje do żerdzi i wkopuje. Można naraz ustawić kilka ścieżek dla kilku par. Po zmianie ról strzelec obserwator należy zmienić ścieżkę. Używać tarcz kartonowych. W celu uniknięcia pomyłek cele żerdzie lub stojaki oznaczać kolorami przypisanymi do stanowiska lub numerami. Przed strzelaniem należy sprawdzić widoczność wszystkich celów. 62

SCHEMAT POLA TARCZOWEGO m 800 600 300 150 LOO LW Rys. 7.8.2. Szkic strzelania szkolnego nr 2 63

7.8.3. Strzelanie szkolne Nr 1 Tor strzelanie na celność i skupienie Ćwiczenie prowadzi się w celu sprawdzenie umiejętności celnego prowadzenia ognia i powtarzalności strzałów. Cele: 2 tarcze 23p na ekranie 1x1,5 m lub na 2 ekranach 0,75x0,75 m. Odległość: 400, 600, 800m (300m sprawdzenie przystrzelenia). Liczba nabojów: 40 szt. 10 szt. na każdą odległość, 10 szt. na sprawdzenie przystrzelenia; Amunicja 12,7x99 o ulepszonym skupieniu. Czas: 10 minut sprawdzenie przystrzelenia broni 300m. 30 minut 10 minut na każdą odległość. Postawa: leżąca z podpórką, leżąca z dwójnogiem. Warunki: dzień, wiatr do 6m/s. Oceny: ocenia się najlepsze skupienie z 2 grup na każdej odległości. Wymagane skupienia: 400 m 10 cm 5 przestrzelin w polu 10, 9, 8, 600 m 20 cm 5 przestrzelin w tarczy, 800 m 30 cm 5 przestrzelin w tarczy. bdb uzyskać wymagane skupienie i minimum 48 punktów na 400 m, db uzyskać wymagane skupienia i minimum 44 punkty, dst uzyskać wymagane skupienia. Ćwiczenie prowadzi się w parach strzelec obserwator. Wyposażenie obserwatora luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min 30 x lub zmiennym. Luneta obserwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych. Przebieg ćwiczenia Sprawdzenie przystrzelenia Ćwiczenie rozpoczyna się od sprawdzenia przystrzelenia broni na 300 m. Strzelający oddaje 5 strzałów do tarczy na 300 m, sprawdza nastawy w razie potrzeby zeruje celownik a następnie potwierdza 5 kolejnymi strzałami prawidłowość wprowadzonych poprawek. 64

Sprawdzenie przystrzeliwania broni wykonuje się na żądanie strzelca, do tarczy 23p. Do tarcz nie podchodzi się. Strzelec z obserwatorem muszą przy użyciu lunety celowniczej i obserwacyjnej sami dokonać pomiarów i wyzerować celownik. Strzelanie szkolne Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania naprzód zajmuje stanowisko na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwójnogiem. Na komendę cel tarcza 23p odległość 400 m, czas 10 minut dziesięcioma ognia żołnierz odbezpiecza broń i prowadzi ogień do celu na 400 m wykonuje 5 strzałów do każdej z tarcz. Po ustalonym czasie kierownik strzelania podaje komendę cel tarcza 23p, odległość 600 m, czas 10 minut dziesięcioma ognia ; strzelec zmienia nastawy na 600 m i prowadzi ogień. Po wykonaniu strzelania broń należy przejrzeć i rozładować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Po rozładowaniu broni kierownik strzelania podchodzi do tarcz i notuje wyniki. Organizacja strzelania Przed strzelaniem należy przygotować odpowiednią ilość ekranów i tarcz papierowych. Ekrany można przenosić, tzn. po zaliczeniu 400 m sprawdza się wyniki i przenosi na kolejną rubież. Dokładność ustawienia ekranów ±2m. Przedpole można przygotować dla kilku par jednocześnie. Aby uniknąć pomyłek należy numerować tarcze lub oznaczyć je kolorami. 65

m 800 600 400 LOO LW 1 2 3 4 Rys. 7.8.3. Szkic strzelania szkolnego nr 1 66

7.8.4. Strzelanie szkolne Nr 1 z karabinu wyborowego SWD - strzelanie na celność Cel: 3 x obserwator (3 x figura bojowa nr 20), z których każdy ukazuje się raz na 20 sekund z przerwami 20-to sekundowymi. Odległość: 200-300 m. Liczba nabojów: 6 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: dowolna ze zmianą SO. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze trafić trzy cele; dobrze trafić dwa cele; dostatecznie trafić cel. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień. Po każdym trafieniu lub ukryciu się celu strzelający zmienia stanowisko ogniowe (w postawie dowolnej) i prowadzi ogień. 67 Rys. 7.8.4. Szkic strzelania szkolnego nr 1

7.9. Strzelanie z 40 mm granatnika MK-19 7.9.1. Strzelanie szkolne Nr 1 strzelanie w postawie siedzącej Cel: Grupa piechoty: 4 x biegnący (4 x figura bojowa nr 40) rozmieszczony w środku pola prostokąta o szerokości 10 m i głębokości 20 m. 4. Odległość: 400-450 m. Liczba naboi: 6 szt. Czas: nieograniczony. Postawa: siedząca. Rodzaj ognia: pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze trafić w pole cztery razy, dobrze trafić w pole 3 razy, dostatecznie trafić w pole. Warunki strzelań: dzień. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Na komendę kierownika strzelania Cel - grupa piechoty, Zniszczyć - strzelający (obsługa) prowadzi ogień do celu. Rys. 7.9.1. Szkic strzelania szkolnego nr 1 4 W przypadku nie używania amunicji odłamkowo-burzącej dopuszcza się stosowanie podnośników mechanicznych do celów. 68

7.9.2. Strzelanie szkolne Nr 2 strzelanie w postawie siedzącej Cel: Moździerz z obsługą (figura bojowa nr 34) 5 Odległość: 600 m. Liczba naboi: 6 szt. Czas: nieograniczony. Postawa: siedząca. Rodzaj ognia: wg decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić cel trzy razy, dobrze trafić cel dwa razy, dostatecznie trafić cel raz. Warunki strzelań: dzień, noc. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Na komendę kierownika strzelania Cel moździerz z obsługą, Zniszczyć - strzelający (obsługa) prowadzi ogień do celu. 7.10. 60 mm moździerza LM 60 D 7.10.1. Strzelania szkolne Nr 1 - rażenie celu nieruchomego ogniem półpośrednim z przygotowanego stanowiska ogniowego Zadanie: Obsługa moździerza znajduje się na SO w gotowości do realizacji zadań ogniowych. Cel: piechota (3 figury bojowe nr 30, 40 lub 40a) lub karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) lub granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) lub pancerzownica (figura bojowa nr 31). Określenie nastaw do strzelania: niepełne dane o warunkach strzelania, określenie odległości do celu na oko. 5 W przypadku nie używania amunicji odłamkowo-burzącej dopuszcza się stosowanie podnośników mechanicznych do celów. 69

Wstrzeliwanie: według znaku uchyleń. Warunki wykonania zadania ogniowego: pocisk odłamkowy; odległość strzelania od minimalnej do maksymalnej; zużycie amunicji na wstrzeliwanie 5 szt.; amunicja znajduje się na SO przygotowana do strzelania; zadanie wykonywane w dzień. Zasady oceny wykonania zadania ogniowego: Dokładność ognia skutecznego Czas Zadanie W donośności (m) W kierunku (tys) bdb db dst bdb db dst bdb db dst 1 4 5 6 20 30 50 5 10 15 Uwagi: a) ocena ogólna za wykonanie zadania na podstawie średniej za czas i dokładność ognia skutecznego; b) ocena za dokładność ognia skutecznego jest średnią za donośność i kierunek; c) czasy lotów pocisków należy odjąć od ogólnego czasu wykonania zadania; d) na każdą serię ognia skutecznego odjąć 30 sekund od ogólnego czasu wykonania zadania ogniowego; e) czas wykonywania zadania mierzy się od momentu zameldowania przez celowniczego Cel widzę ; f) czas mierzy się do momentu zameldowania przez celowniczego Cel obezwładniony lub Cel zniszczony. 70

ROZDZIAŁ 8. STRZELANIA BOJOWE 123. Strzelanie bojowe stanowią najwyższy stopień sprawdzenia umiejętności funkcyjnych w zakresie samodzielnego prowadzenia ognia w różnych warunkach z zasadniczych rodzajów uzbrojenia. 124. Warunki strzelań bojowych określono w tym rozdziale i nie dopuszcza się żadnych odstępstw. 125. Strzelanie bojowe prowadzi się na: 1) strzelnicach poligonowych i pasach taktycznych; 2) strzelnicach garnizonowych z broni strzeleckiej w przypadku spełnienia warunków strzelania i zachowania warunków bezpieczeństwa; 3) ośrodkach szkolenia poligonowego przystosowanych do prowadzenia ognia do celów naziemnych. 126. Zasady prowadzenia strzelań bojowych: 1) realizację strzelań bojowych poprzedzić realizacją ćwiczeń przygotowawczych: 2) zabrania się pokazywania pola tarczowego przed rozpoczęciem strzelania; 3) w przypadku wyposażenia karabinka w celownik holograficzny, strzelania realizowane są z jego wykorzystaniem; 4) każda oś strzelania winna posiadać co najmniej 2 warianty ustawienia pola tarczowego; 5) dopuszcza się przed każdym strzelaniem bojowym przystrzelanie broni, której dane strzelanie dotyczy (wykorzystując tarczę kontrolną dla danej broni). 71

8.1. Strzelania bojowe z karabinku 8.1.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie różnymi sposobami Cele: nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa 27) ukazuje się na 25 sekund, nr 2 popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 35 sekund równocześnie z celem nr 1, nr 3 klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się na 20 sekund, cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2, nr 4 biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3. Odległość: do celu: nr 1 150 m; nr 2 100 m; nr 3 150 m; nr 4 200 m. Liczba nabojów: 24 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się. Postawa: do celu: nr 1 i 2 leżąca z wykorzystaniem podpórki; nr 3 i 4 klęcząca za ukryciem (po zmianie SO). Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić cztery cele; dobrze trafić trzy cele, w tym cel nr 1; dostatecznie trafić dwa cele. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje przygotowane stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Strzelający po wykryciu celu samodzielnie prowadzi 72

ogień do celu nr 1 i 2. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2 strzelający samodzielnie zmienia stanowisko ogniowe i po wykryciu kolejnego celu prowadzi ogień do celu nr 3 a następnie do celu nr 4. Rys. 8.1.1. Szkic strzelania bojowego nr 1 8.1.2. Strzelanie bojowe Nr B2 strzelanie różnymi sposobami Cele: 73 nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa 27) ukazuje się na 20 sekund; nr 2 pancerzownica (figura bojowa nr 31) ukazująca się na 20 sekund, cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1; nr 3 popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 30 sekund równocześnie z celem nr 2; nr 4 klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się na 15 sekund, cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3; nr 5 biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund po 30 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3.

Odległość: do celu: nr 1 200-300 m; nr 2 150 m; nr 3 100 m; nr 4 200 m; nr 5 200-300 m. Liczba nabojów: 34 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się. Postawa: do celu: nr 1 leżąca z wykorzystaniem podpórki; nr 2 i 3 leżąca z wolnej reki (po zmianie SO); nr 4 i 5 klęcząca za ukryciem (po zmianie SO). Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić pięć celów; dobrze trafić cztery cele, w tym cel nr 1; dostatecznie trafić trzy cele. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje przygotowane stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Strzelający po wykryciu celu samodzielnie prowadzi ogień do celu nr 1. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 strzelający samodzielnie zmienia stanowisko ogniowe i prowadzi ogień do kolejnego celu nr 2 i 3. Po trafieniu lub ukryciu się trzeciego celu strzelający zmienia stanowisko ogniowe, po wykryciu celu nr 4 prowadzi ogień, a następnie do celu nr 5. 74

Rys. 8.1.2. Szkic strzelania bojowego nr 2 8.1.3. Strzelanie bojowe Nr B3 strzelanie różnymi sposobami Cele: Odległość: 75 nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) ukazująca się na 20 s.; nr 2 pancerzownica (figura bojowa nr 31) ukazuje się na 30 sekund równocześnie z celem nr 1; nr 3 popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 20 sekund, cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2; nr 4 klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się na 30 sekund, cel ukazuje się po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2; nr 5 biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się na 20 sekund po 30 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 4; nr 6 biegnący (figura bojowa nr 40a) poruszający się ruchem skośnym lub poprzecznym na odcinku 2 x 50 m, cel rozpoczyna ruch po 40 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 4. do celu: nr 1 200 m; nr 2 200-250 m;

nr 3 250 m; nr 4 300 m; nr 5 300-400 m; nr 6 200-300 m. Liczba nabojów: 44 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się i ruchu celów. Postawa: do celu: nr 1 i 2 leżąca z wykorzystaniem podpórki; nr 2 i 4 leżąca z wolnej ręki (po zmianie SO); nr 5 i 6 klęcząca za ukryciem (po zmianie SO). Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić sześć celów; dobrze trafić pięć celów, w tym cel nr 6; dostatecznie trafić cztery cele. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje przygotowane stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Strzelający po wykryciu celu samodzielnie prowadzi ogień. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2 strzelający samodzielnie zmienia stanowisko ogniowe i prowadzi ogień do kolejnego celu. Po trafieniu lub ukryciu się czwartego celu strzelający zmienia stanowisko ogniowe. po wykryciu celu ukazującego się i ruchomego prowadzi ogień. 76

Rys. 8.1.3. Szkic strzelania bojowego nr 3 8.2. Strzelanie bojowe Mini Beryl 8.2.1. Strzelanie bojowe Nr B1 - strzelanie w różnych postawach Cele: nr 1 pancerzownica (figura bojowa nr 31) ukazuje się na 15 sekund; nr 2 popiersie z granatem (figura bojowa nr 23g) ukazuje się na 20 sekund. Cel ukazuje się równocześnie z celem nr 1; nr 3 klęczący (figura bojowa nr 30) ukazuje się dwa razy (pierwszy raz na 15 sekund, drugi raz na 10 sekund); nr 4 biegnący (figura bojowa nr 40) ukazuje się dwa razy (pierwszy raz na 15 sekund, drugi raz na 10 sekund). Cele ukazują się po 7 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu poprzedniego. O kolejności ukazywania się celów przewidzianych do zwalczania w określonej postawie strzeleckiej decyduje kierownik strzelania. Figury bojowe nr 30 i 40 mogą być ustawione na różnych odległościach od LOO. 77

Odległość: do celu: nr 1 150 m; nr 2 75 m; nr 3 75-100 m; nr 4 od 100 do 150 m. Liczba nabojów: 24 szt. Czas: ograniczony ukazywaniem się celów. Postawa: do celu: nr 1 i 2 leżąca z wykorzystaniem podpórki; nr 3 klęcząca za ukryciem; nr 4 według decyzji strzelającego. Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić wszystkie cele, w tym cel nr 3 dwukrotnie; dobrze trafić wszystkie cele; dostatecznie trafić trzy cele. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód, strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający prowadzi ogień i samodzielnie zmienia stanowisko ogniowe. 78

Rys. 8.2.1. Szkic strzelania bojowego nr 1 8.3. Strzelanie bojowe z pistoletu maszynowego 8.3.1. Strzelanie bojowe Nr B1 Cel: nr 1 popiersie z granatem (figura bojowa nr 23g) ukazuje się 2 razy w dwóch różnych miejscach, cel podnosi się na 30 sek. (czas liczony od komendy NAPRZÓD ), drugi raz podnosi się na 15 s, po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 podczas pierwszego ukazania; nr 2 klęczący (figura bojowa nr 30), ukazująca się na 20 s po 10 s od trafienia Odległość: do celu: lub ukrycia się celu nr 1. nr 1 75 m, nr 2 100 m. Liczba nabojów: 12 szt. Czas: Postawa: Rodzaj ognia: ograniczony ukazywaniem się celów. leżąca bez podpórki. wg decyzji strzelającego. 79

Ocena: bardzo dobrze trafić wszystkie cele, w tym cel nr 1 dwa razy; dobrze trafić dwa cele; dostatecznie trafić cele nr 1. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: Na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką, przygotowuje się do strzelania i rozpoczyna strzelanie. 8.4. Strzelanie bojowe z pistoletu wojskowego 8.4.1. Strzelanie bojowe Nr B1 - z pistoletu wojskowego do celów ukazujących się Cele: nr 1 biegnący (figura bojowa nr 40), cel stały, nr 2 klęczący (figura bojowa nr 30), ukazuje się na 10 sekund, po 20 sekundach od komendy naprzód, nr 3 biegnący (figura bojowa nr 40), ukazuje się na 10 sekund po 5 sekundach od trafienia lub ukrycia się nr 2. Odległość do celu: nr 1-10 m, nr 2 25 m, nr 3 50 m. Liczba nabojów do celu: nr 1 3 szt. (w pierwszym magazynku), nr 2 i 3 6 szt. (w drugim magazynku). Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów. Postawa do celu: nr 1 - stojąca z wolnej ręki lub oburącz, nr 2 stojąca z wolnej ręki lub oburącz po dobiegu, nr 3 klęcząca po dobiegu. Rodzaj ognia do celu: nr 1 pojedynczy (trzy strzały), nr 2 i 3 pojedynczy. 80

Ocena: bardzo dobrze trafić wszystkie cele w cel nr 1 trzykrotnie; dobrze trafić wszystkie cele; dostatecznie trafić dwa cele. Warunki strzelania: dzień. Wskazówki: Po zajęciu miejsca na LW strzelający dołącza magazynek do broni, na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe w postawie stojąc na LOO, wprowadza nabój do komory nabojowej i prowadzi ogień do celu nr 1, następnie po ostrzelaniu celu nr 1 trzema nabojami wymienia magazynek, zwalnia zamek oraz zabezpiecza broń i przemieszcza się na wysokość celu nr 1, odbezpiecza broń i prowadzi ogień do celu nr 2. Następnie zabezpiecza broń i przemieszcza się w kierunku następnego celu, a po jego ukazaniu przyjmuje postawę klęczącą i prowadzi ogień. Rys. 8.4.1. Szkic strzelania bojowego nr 1. 81

8.5. Strzelanie bojowe z karabinu maszynowego 8.5.1. Strzelanie bojowe Nr B1 strzelanie różnymi sposobami Cele: nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) ukazuje się na 25 sekund; nr 2 popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 30 sekund, równocześnie z celem nr 1; nr 3 granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) ukazuje się na 15 sekund po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 2; nr 4 ppk z obsługą (figura bojowa nr 35) ukazuje się na 15 sekund po trafieniu lub ukryciu celu nr 3. Odległość: do celu: nr 1 200-300 m; nr 2 200 m; nr 3 200-300 m; nr 4 300 m. Liczba nabojów: 30 szt./ 70 szt. (km MG 3). Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów. Postawa: Rodzaj ognia: Ocena: Warunki strzelania: do celu: nr 1 i 2 stojąca w okopie; nr 3 i 4 leżąca. wg decyzji strzelającego. bardzo dobrze trafić cztery cele; dobrze trafić trzy cele w tym cel nr 1; dostatecznie trafić dwa cele; dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień, po trafieniu lub ukryciu się celu nr 2 strzelający zmienia stanowisko ogniowe i po wykryciu celu prowadzi ogień. 82

83 Rys. 8.5.1. Szkic strzelania bojowego nr 1 8.5.2. Strzelanie bojowe Nr B2 strzelanie w różnych postawach Cele: nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) ukazuje się na 25 s.; nr 2 popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 35 sekund równocześnie z celem nr 1; nr 3 granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) ukazuje się na 15 sekund; po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 2; nr 4 ppk z obsługą (figura bojowa nr 35) ukazuje się na 15 sekund po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 3; nr 5 moździerz z obsługą (figura bojowa nr 34) ukazuje się na 25 sekund równocześnie z celem nr 4. Odległość: do celu: nr 1 200-300 m; nr 2 200 m; nr 3 300 m; nr 4 200-300 m;

nr 5 300 m. Liczba nabojów: 60 szt./ 80 szt. (km MG 3). Czas: ograniczony ukazywania się celów. Postawa: do celu: nr 1, 2 i 3 stojąca w okopie; nr 4 i 5 leżąca. Rodzaj ognia: wg decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić pięć celów; dobrze trafić cztery cele, w tym cel nr 1; dostatecznie trafić trzy cele. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający biegiem zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień, po trafieniu lub ukryciu się celu nr 3 strzelający zmienia samodzielnie SO i prowadzi ogień do celów nr 4 i 5. Rys. 8.5.2. Szkic strzelania bojowego nr 2 84

8.5.3. Strzelanie bojowe Nr B3 strzelanie różnymi sposobami Cele: nr 1 karabin maszynowy (figura bojowa 27) ukazuje się na 20 sekund; nr 2 popiersie (figura bojowa nr 23), cel ukazuje się na 30 sekund równocześnie z celem nr 1; nr 3 granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) ukazuje się na 15 sekund; po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 2; nr 4 ppk z obsługą (figura bojowa nr 35) ukazuje się na 15 sekund po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia celu nr 3; nr 5 biegnący (figura bojowa nr 40 a) poruszający się ruchem poprzecznym lub skośnym na odcinku 2 x 50 m cel ukazuje się bezpośrednio po trafieniu lub ukryciu celu nr 4. Odległość: do celu: nr 1 300 m; nr 2 300 m; nr 3 300-400 m; nr 4 400-500 m; nr 5 400-500 m. Liczba nabojów: 60/80 szt. (km MG 3). Czas: ograniczony ukazywaniem się i ruchem celów. Postawa: do celu: nr 1, 2 i 3 leżąca z przygotowanego SO lub w okopie; nr 4 i 5 dowolna po zmianie SO. Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić pięć celów; dobrze trafić cztery cele, w tym cel nr 5; dostatecznie trafić trzy cele. Warunki strzelania: dzień, noc, w maskach. 85

Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający biegiem zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawą strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu strzelający samodzielnie prowadzi ogień, po trafieniu lub ukryciu się celu nr 3 strzelający zmienia samodzielnie SO i prowadzi ogień do celów nr 4 i 5. Rys. 8.5.3. Szkic strzelania bojowego nr 3 8.6. Strzelanie bojowe z granatnika przeciwpancernego 8.6.1. Strzelanie bojowe Nr B1 - strzelanie w różnych postawach Cele: nr 1 Transporter opancerzony rozpoznawczy (figura bojowa nr 49), ukazuje się raz na 35 sekund; nr 2 Transporter opancerzony (figura bojowa nr 50a), porusza się ruchem skośnym lub poprzecznym na odcinku 100 m, cel rozpoczyna ruch po 40 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1. 86

Odległość: do celu: nr 1 250-350 m; nr 2 200-400 m. Liczba nabojów: cel nr 1 i 2-4 szt. PG-7W. Czas: ograniczony czasem ukazywania się i ruchem celu (cel nr 1 ukazuje się po upływie 60 sekund od podania komendy Naprzód ). Postawa: do celu: nr 1 dowolna; nr 2 dowolna (po zmianie SO). Rodzaj ognia: cel nr 1 i 2 pojedynczy. Ocena: bardzo dobrze trafić dwa cele; dobrze trafić cel nr 2; dostatecznie trafić cel nr 1. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: na komendę Naprzód Obsługa zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Obsługa po wykryciu celów prowadzi ogień. Po trafieniu lub ukryciu się celu nr 1 i 3, obsługa zmienia stanowisko i po wykryciu celów prowadzi ogień. 87

Rys. 8.6.1. Szkic strzelania bojowego nr 1 8.7. Strzelanie bojowe z karabinu wyborowego 8.7.1. Strzelanie bojowe Nr B1 wyjście z walki Celem strzelania jest sprawdzenie umiejętności prowadzenia celnego ognia z różnych postaw po wysiłku fizycznym oraz pod presją czasu. Cele: tarcza 23p, 2 tarcze sylwetkowe IPSC lub IDPA. Odległość: 150, 200, 250 tarcza 23p. Tarcza sylwetkowa nr 1 370 450 m. Tarcza sylwetkowa nr 2 501 600 m. Liczba nabojów: 25 szt. Amunicja 308 Win Match lub porównywalna o ulepszonym skupieniu. Czas: 35 minut. Postawa: stojąca z oparciem o obserwatora, klęcząca z oparciem o obserwatora, siedząca z oparciem o obserwatora, leżąca z dwójnogiem, lub podpórką. 88

Warunki: dzień, wiatr do 6 m/s. Oceny: wykonał gdy: na 25 strzałów 18 jest w celu. W tarczach 23p liczą się tylko trafienia w strefę punktowaną Strzelanie prowadzi się w parach strzelec obserwator. Wyposażenie obserwatora luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta obserwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych. Wskazówki Para zalega na przedpolu we wcześniej wskazanym miejscu na rubieży I. Wyposażenie pary: Karabin wyborowy, luneta obserwacyjna na trójnogu, 5 magazynków w każdym po 5 sztuk nabojów. Ubiór maskałata. Czynności osób funkcyjnych określono w tabeli. Lp. Miejsce 89 Komendy kierownika strzelania 1 Rubież I Strzelec wyborowy wykryty. Przygotuj się postawa strzelecka stojąca, czas 30 sekund. 2 Rubież I Cel tarcza 23p. Odległość 150 m, czas 3 minuty, pięcioma ognia. 3 Rubież I Przerwij ogień. Rozładuj broń. 4 Rubież I Na kolejną rubieżczołganiem przez pełzanie naprzód. 5 Rubież II Przygotuj się. Postawa klęcząca, czas 30 sek. Czynności strzelających Wstają. Przyjmują postawę stojącą. Strzelec opiera broń o obserwatora. Obserwator obserwuje przedpole. Podłącza magazynek. Ładuje broń, wprowadza nastawy podane przez obserwatora. Oddaje 5 strzałów. Obserwator koryguje ogień. Odłącza magazynek. Przesuwa zamek w tylne położenie. Zalegają i czołgają się w kierunku swojego rozjemcy. Przyjmują postawę klęczącą. Strzelec opiera broń o obserwatora. Obserwator obserwuje przedpole. Czas Ilość amunicji Czynności rozjemcy ogniowego 30 sek. - Sprawdza czynności 3 min. 5 szt. Sprawdza czynności. ok. 1 min - Sprawdza rozładowanie broni. Melduje do KS rozładowanie i przejrzenie broni. 3 min. - Idzie na kolejną rubież. Mierzy czas. Jeśli para nie zmieściła się we wskazanym czasie, automatycznie strzelanie uznaje się za niewykonane. 30 sek. - Sprawdza czynności.

Lp. Miejsce 6 Rubież II 7 Rubież II 8 Rubież II 9 Rubież III 10 Rubież III 11 Rubież III 12 Rubież III 13 Rubież IV Komendy kierownika strzelania Cel tarcza 23p. Odległość 200 m, czas 3 minuty, pięcioma ognia. Przerwij ogień. Rozładuj broń Na kolejną rubieżna czworaka naprzód. Przygotuj się. Postawa siedząca, czas 30 sek. Cel tarcza 23p. Odległość 250 m, czas 3 min., pięcioma ognia. Przerwij ogień. Rozładuj broń. Na kolejną rubieżskokami naprzód. Przygotuj się. Postawa leżąca, czas 30 sek. Czynności strzelających Podłącza magazynek. Ładuje broń, wprowadza nastawy podane przez obserwatora. Oddaje 5 strzałów. Obserwator koryguje ogień. Odłącza magazynek. Przesuwa zamek w tylne położenie Zalegają i przemieszczają się na czworaka się w kierunku swojego rozjemcy. Przyjmują postawę siedzącą. Strzelec opiera broń o obserwatora. Obserwator obserwuje przedpole. Podłącza magazynek. Ładuje broń, wprowadza nastawy podane przez obserwatora. Oddaje 5 strzałów. Obserwator koryguje ogień. Odłącza magazynek. Przesuwa zamek w tylne położenie. Przemieszczają się skokami na kolejną rubież. Zalegają, przyjmują postawę leżącą. Obserwator rozkłada trójnóg do lunety. Czas Ilość amunicji Czynności rozjemcy ogniowego 3 min. 5 szt. Sprawdza czynności ok. 1 min - Sprawdza rozładowanie broni. Melduje do KS rozładowanie i przejrzenie broni. 2 min. 30 sek. - Idzie na kolejną rubież. Mierzy czas. Jeśli para nie zmieściła się we wskazanym czasie, automatycznie strzelanie uznaje się za niewykonane. 30 sek. - Sprawdza czynności. 3 min. 5 szt. Sprawdza czynności ok. 1 min - Sprawdza rozładowanie broni. Melduje do KS rozładowanie i przejrzenie broni. 2 min. - Idzie na kolejną rubież. Mierzy czas. Jeśli para nie zmieściła się we wskazanym czasie, automatycznie strzelanie uznaje się za niewykonane. 30 sek. - Sprawdza czynności. 90

Lp. Miejsce 14 Rubież IV 15 Rubież IV 16 Rubież IV Komendy kierownika strzelania Cel, sylwetka lewa, odległość nieznana, czas 5 min., pięcioma ognia. Przerwij ogień. Rozładuj broń Na kolejną rubież, biegiem marsz. Czynności strzelających Wyszukuje cel z obserwatorem, oblicza odległość, wprowadza nastawy. Podłącza magazynek, ładuje broń i oddaje 5 strzałów do celu. Obserwator koryguje ogień. Odłącza magazynek. Przesuwa zamek w tylne położenie. Przemieszczają się biegiem. Czas Ilość amunicji Czynności rozjemcy ogniowego 5 min. 5 szt. Sprawdza czynności. ok. 1 min - Sprawdza rozładowanie broni. Melduje do KS rozładowanie i przejrzenie broni. 1 min. - Biegnie na kolejną rubież. Mierzy czas. Jeśli para nie zmieściła się we wskazanym czasie, automatycznie strzelanie uznaje się za niewykonane. 17 Rubież V Przygotuj się. Postawa leżąca, czas 30 sek. 18 Cel, sylwetka prawa, odległość nieznana, czas 5 minut, pięcioma ognia 19 Przerwij ogień. Rozładuj broń. Zalegają, przyjmują postawę leżącą. Obserwator rozkłada trójnóg do lunety. Wyszukuje cel z obserwatorem, oblicza odległość, wprowadza nastawy. Podłącza magazynek, ładuje broń i oddaje 5 strzałów do celu. Obserwator koryguje ogień Odłącza magazynek. Przesuwa zamek w tylne położenie. Wyciąga wszystkie magazynki i pokazuje RO. Niezużytą amunicję oddaje. RAZEM ok. 35 minut 30 sek. - Sprawdza czynności. 5 min. 5 szt. Sprawdza czynności. ok. 1 min - Sprawdza rozładowanie broni. Zabiera niezużytą amunicję do KPA. Melduje do KS rozładowanie i przejrzenie broni. 25 szt. 91

Dodatkowe przepisy bezpieczeństwa Strzelanie można prowadzić z kilkoma parami naraz. Na jedną parę ćwiczącą wyznacza się jednego rozjemcę ogniowego. Głównym zadaniem rozjemcy to czuwanie nad przestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa, rozładowania broni, załadowania broni. Jeśli ćwiczy jedna para kierownik strzelania jest jednocześnie rozjemcą, przy dwóch parach wyznacza się jednego rozjemcę ogniowego dla pierwszej pary, kierownik strzelania jest rozjemcą ogniowym dla drugiego zespołu. Dla 3 i więcej par wyznacza się dla każdej rozjemcę ogniowego. Przed strzelaniem należy dokładnie poinstruować rozjemcę ogniowego o przebiegu ćwiczenia oraz ustalić jednoznaczne sygnały. Nie zaleca się wyznaczania rozjemcy ogniowego, którzy wcześniej nie brali udziału w ćwiczeniach przygotowawczych do strzelania. Należy zapewnić łączność radiową między kierownikiem strzelania a rozjemcą ogniowym. Zabrania się ładować broni, gdy którakolwiek z par znajduje się przed wskazaną rubieżą. Wskazówki dotyczące przygotowania strzelania Przedpole należy przygotować wcześniej, tak żeby strzelający nie znali odległości do celów sylwetkowych. Rubieże należy oznaczyć taśmą lub słupkami koloru czerwonego z dokładnością ±2m. Po zmianie ról strzelec obserwator należy zmienić ścieżkę. Przed rozpoczęciem strzelania sprawdzić z każdej rubieży widoczność celów. Cele sylwetkowe na stojaku lub przymocowane do wkopanej żerdzi. Cele lewy i prawy oznaczyć literami L i P a słupki pomalować dla każdej ścieżki przypisuje się inny kolor. 92

400m 350m 250m 200m 150m m 101 200m 20 100m RUBIEŻ I RUBIEŻ II RUBIEŻ III RUBIEŻ IV RUBIEŻ V Rys. 8.7.1 Strzelanie nr B1 Schemat pola tarczowego 93

8.7.2. Strzelanie bojowe Nr B1 z TOR wyjście z walki Strzelanie do celów na szybko zmieniających się odległościach. Celem strzelania jest sprawdzenie umiejętności wykonania pomiarów odległości przy użyciu optyki oraz szybkiej zmiany nastaw i celnego prowadzenia ognia do 1200 m. Cel: 400 500 FB nr 30 klęczący 501 600 FB nr 30 klęczący 601 700 FB nr 36 granatnik ciężki 701 800 FB nr 36 granatnik ciężki 801 900 FB nr 36 granatnik ciężki 901 1000 m FB 46 działo ppanc. 1001 1100 m FB 46 działo ppanc. 1101 1200 m FB 46 działo ppanc. Ilość nabojów: 24 szt. amunicja o 12,7 x 99 o ulepszonym skupieniu. Odległość: 400 m 1200 m. Czas: 20 minut na określenie odległości i przygotowanie szkicu; 16 minut na strzelanie 2 minuty na każdy cel. Oceny: wykonał cele trafione przynajmniej 18 razy i wszystkie cele zostały trafione. Ćwiczenie prowadzi się w parach strzelec obserwator. Wyposażenie obserwatora luneta obserwacyjna z przybliżeniem stałym min. 30 x lub zmiennym. Luneta obserwacyjna wyposażona w krzyż mil-dot lub inny krzyż wyskalowany w tysięcznych. Przebieg strzelania Para staje na LW. Na komendę kierownika strzelania naprzód zajmuje stanowisko na LOO i przygotowuje się do strzelania. Postawa leżąca z podpórką, leżąca z dwójnogiem. Na komendę określić odległość do celów, czas 20 minut start strzelec wraz obserwatorem mierzą odległość do celów przy użyciu lunety celowniczej i lunety obserwacyjnej oraz przygotowują szkic range carte. Po ustalonym czasie kierownik strzelania lub rozjemca ogniowy odbiera szkice i numeruje cele na szkicu. Następnie oddaje szkice. Po 2 minutach podaje komendę Cel nr. czas 2 minuty, 94

trzema zniszczyć, po 2 minutach kolejny cel i tak aż do zniszczenia wszystkich celów. Po zakończeniu strzelania, żołnierze zamieniają się rolami i zmieniają stanowisko. Organizacja strzelania Należy ustawić przynajmniej 2 ścieżki 1 dla strzelca, druga dla obserwatora po zmianie ról. Cele na ścieżkach muszą różnić się odległościami. Wyznacza się kierownika strzelania i rozjemcę ogniowego kierownik strzelania odpowiada za ścieżkę nr 1, rozjemca ogniowy za ścieżkę nr 2. W przypadku większej ilości ścieżek, na każdą wyznacza się rozjemcę ogniowego. Pole tarczowe może być ustawione na podnośnikach lub figury mocuje się na żerdziach. Kierownik strzelania i rozjemca ogniowy jeśli to możliwe notują na bieżąco wyniki, jeśli nie ma pewności co do trafienia, należy sprawdzić przestrzeliny. Figury wcześniej powinny mieć zaklejone wszystkie przestrzeliny. Można wykorzystywać figury bojowe wykonane z blachy, kartonu, sklejki. W przypadku stosowania amunicji typu ball można stosować cele na statywach z grubej blachy typu gong. Po ustawieniu pola należy sprawdzić ze stanowisk widoczność wszystkich celów. W celu rozróżnienia celów na ścieżkach można stosować numery lub kolory. Przed strzelaniem kierownik strzelania ustala z rozjemca ogniowym kolejność niszczenia celów np. 8, 4, 3, 6, 1, 7, 5, 2. Zabrania się podawać przed strzelaniem dokładnej odległości do celów oraz kolejności ich niszczenia. 95

1200 m 8 1100 7 1000 6 900 5 800 4 700 700 3 600 2 500 1 400 LOO LW Rys. 8.7.2. szkic strzelania bojowego nr B1 96

8.7.3. Strzelanie bojowe dla karabinów wyborowych: SWD oraz TRG21, TRG 22 z celownikami PM1 Nr B1 - strzelanie do różnych celów ukazujących się i ruchomych Cele: Odległość: nr 1 obserwator (figura bojowa nr 20) ukazuje się na 50 sekund; nr 2 głowa (figura bojowa nr 22) ukazuje się na 60 sekund, cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1; nr 3 popiersie (figura bojowa nr 23) ukazuje się na 1 minutę, cel ukazuje się po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2; nr 4 biegnący (figura bojowa nr 40a), porusza się ruchem poprzecznym lub skośnym na odcinku 2 x 50 m. Cel rozpoczyna ruch po 10 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 3. do celu: nr 1 300-400 m; nr 2 300-400 m; nr 3 500 m; nr 4 400-500 m. Liczba nabojów: Czas: Postawa: Ocena: 7 szt. ograniczony ukazywaniem się celów. leżąca z wykorzystaniem podpórki. bardzo dobrze trafić wszystkie cele; dobrze trafić trzy cele; dostatecznie trafić dwa cele, w tym cel nr 1. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód strzelający z obserwatorem zajmują stanowisko ogniowe na LOO i w ciągu 1 minuty 20 sekund przygotowują się do wykonania zadania. Po wykryciu celu strzelający sa- 97

modzielnie prowadzi ogień. Dopuszczalne wyposażenie obserwatora: luneta obserwacyjna i dalmierz laserowy. Rys nr 8.7.3 strzelania bojowego nr B1 8.8. Strzelania bojowe z 40 mm granatnika MK-19 8.8.1. Strzelanie bojowe nr B1 strzelanie do wielu celów w postawie siedzącej Cele: nr 1 transporter opancerzony rozpoznawczy (figura bojowa nr 49) rozmieszczony w kwadracie o boku 3 m, ukazujący się na 30 sekund; nr 2 moździerz z obsługą (figura bojowa 34) rozmieszczony w kole o promieniu 5 m, ukazujący się na 20 sekund. Cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 1; nr 3 granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) rozmieszczony w kole o promieniu 5 m, ukazująca się na 20 sekund. Cel ukazuje się po 20 sekundach od trafienia lub ukrycia się celu nr 2. 98

Odległość: do celu: nr 1 700-800 m; nr 2 500-600 m; nr 3 400-500 m. Liczba nabojów: 10 szt. Czas: ograniczony czasem ukazywania się celów. Postawa: siedząca. Rodzaj ognia: według decyzji strzelającego. Ocena: bardzo dobrze trafić trzy cele; dobrze trafić cel nr 1 i 2 lub nr 3; dostatecznie trafić cel nr 1. Cel nr 1 uważa się za trafiony jeżeli uzyska się trafienie bezpośrednie w cel lub w wyznaczony kwadrat o boku 3 m. Cele nr 2 i 3 uważa się za trafione jeżeli uzyska się trafienie bezpośrednie w cel lub w wyznaczone koło o promieniu 5 m. Warunki strzelania: dzień, noc. Wskazówki: na komendę kierownika strzelania Naprzód obsługa zajmuje stanowisko ogniowe na LOO, przyjmuje postawę strzelecką i przygotowuje się do strzelania. Po wykryciu celu prowadzi ogień samodzielnie. Obsługa wykonuje zadanie w kamizelkach kuloodpornych. 99

Rys. 8.8.1 Szkic strzelania bojowego nr B1 8.9. Strzelania z 60 mm moździerza LM 60 D 8.9.1. Strzelanie bojowe Nr 1 - rażenie celu nieruchomego ogniem półpośrednim z nieprzygotowanego stanowiska ogniowego Zadanie: Obsługa moździerza znajduje się w pojeździe (w trakcie marszu) gdy przekazano komendę do obezwładnienia celu. Cel: piechota (3 figury bojowe nr 30, 40 lub 40a) lub karabin maszynowy (figura bojowa nr 27) lub granatnik ciężki (figura bojowa nr 36) lub pancerzownica (figura bojowa nr 31). Określenie nastaw do strzelania: niepełne dane o warunkach strzelania, określenie odległości do celu na oko. Wstrzeliwanie: według znaku uchyleń. Warunki wykonania zadania ogniowego: pocisk odłamkowy; odległość strzelania od minimalnej do maksymalnej; zużycie amunicji na wstrzeliwanie 5 szt.; amunicja znajduje się w pojeździe nieprzygotowana do strzelania; 100