Niniejszym przedkładamy Raport Ekologiczny przedsiębiorstwa... (nazwa lub pieczęć) za rok (formularz w wersji dla Rejestru Świadectw Czystszej Produkcji) Równocześnie oświadczamy, że nasza Firma nadal postępuje zgodnie z podpisaną Międzynarodową Deklaracją Czystszej Produkcji UNEP Pełnomocnik ds. CP Prezes / Dyrektor... (podpis)... (podpis i pieczęć) Miejscowość, data...
RAPORT EKOLOGICZNY ZA 1.1 KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA 1 DZIAŁ 1 Nazwa i adres przedsiębiorstwa (tel., faks, e-mail, www) Nazwa firmy w chwili składania poprzedniego raportu (jeśli uległa w tym czasie zmianie) Status prawny (Przedsiębiorstwo Państwowe, Spółka Akcyjna, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością itp.) Dyrektor / Prezes /... 2 (imię i nazwisko, telefon, faks, e-mail) Pełnomocnik CP (imię i nazwisko, telefon, faks, e-mail) Osoba do kontaktu w sprawie Raportu Ekologicznego (jeśli inna niż Pełnomocnik CP (imię i nazwisko, telefon, faks, e-mail) Branża / działalność (numery wg Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD) Podstawowa: 2 Pozostałe: Główne wyroby i/lub usługi (w formie do publikacji w Polskim Rejestrze CPiOP) Wielkość przedsiębiorstwa 3 mikro małe średnie duże 4 Podjęte inicjatywy i realizowane wymagania dotyczące zarządzania środowiskiem 5 ISO 14001 SZŚ zgodny 6 z ISO 14001 SZŚ certyfikowany Brak Planujemy wdrożenie EMAS SZŚ zgodny z EMAS SZŚ zarejestrowany Brak Jesteśmy zainteresowani wdrożeniem Bylibyśmy zainteresowani wdrożeniem przy uzyskaniu dofinansowania Pozwolenia Zintegrowane (PZ) Podlegamy Posiadamy dla wszystkich instalacji objętych obowiązkiem uzyskania PZ Posiadamy dla części instalacji objętych obowiązkiem uzyskania PZ Nie dotyczy Handel emisjami CO 2 Podlegamy Bierzemy udział Nie dotyczy Czy przedsiębiorstwo podlega sprawozdawczości do GUS w zakresie ochrony środowiska? tak nie 1. Dla potrzeb prowadzenia i aktualizacji bazy danych Polskiego Centrum Czystszej Produkcji. 2. Niepotrzebne skreślić. W razie potrzeby należy dopisać brakującą opcję. 3. Definicje mikro-, małego i średniego przedsiębiorcy należy przyjąć zgodnie z obowiązującą ustawą O swobodzie działalności gospodarczej. 4. Pole duże powinny zaznaczyć firmy nie spełniające wymogów zakwalifikowania ich jako mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcę w świetle ustawy O swobodzie działalności gospodarczej.
RAPORT EKOLOGICZNY ZA 5. W każdym polu należy zaznaczyć jedną opcję. Jeśli np. Firma nie ma SZŚ zgodnego z ISO 14001 należy zaznaczyć Brak, jeśli nie podlega handlowi emisjami Nie dotyczy itd. 6. Należy zaznaczyć, jeżeli przedsiębiorstwo posiada System Zarządzania Środowiskowego (SZŚ) zgodny z wymaganiami ISO 14001, lecz nie posiada certyfikatu. Analogicznie w przypadku EMAS. Pieczęć instytucji i podpis osoby wypełniającej Raport Ekologiczny DZIAŁ 1 c.d. 1.2. TREŚĆ AKTUALNEJ POLITYKI ŚRODOWISKOWEJ 1 1. Zaleca się, aby polityka środowiskowa była zgodna z zasadami opisanymi w normie PN-EN ISO 14001 (punkt 4.2 ww. normy Polityka środowiskowa). 3
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 2 Lp. 2.1. STAN REALIZACJI DZIAŁAŃ PROŚRODOWISKOWYCH 1 Działania z zakresu ochrony środowiska i odpowiedzialności społecznej Data rozpoczęcia 2 Data zakończenia 3 Uzyskane roczne efekty ekologiczne i/lub efekty społeczne 4 Uzyskane efekty ekonomiczne [PLN/rok] 4 1. Należy wymienić działania (inwestycje oraz nawet niewielkie zmiany organizacyjne, housekeepingowe) aktualnie realizowane oraz działania zakończone po złożeniu poprzedniego Raportu Ekologicznego. Nie należy ponownie wymieniać działań, które w poprzednich sprawozdaniach zostały opisane jako zrealizowane chyba że wystąpiły korekty w dotyczących ich danych. W wypadku bardzo drobnych zmian wystarczy bardziej szczegółowo opisać je w niniejszej (bez Karty Opisu Działania Dział 3). Jeżeli nie składano dotąd żadnych Raportów do Polskiego Centrum CP, należy wymienić ważniejsze działania aktualnie realizowane oraz zrealizowane na przestrzeni kilku ostatnich lat. UWAGA: w przypadku większej liczby działań, niż przewidziana w tabeli liczba wierszy, niniejszą kartę można powielić. 2. Jeśli działanie jest wykonywane co roku, należy wpisać od którego roku. 3. Jeśli działanie jest wykonywane co roku, należy wpisać działanie ciągłe. 4. Kolumny te należy wypełnić przede wszystkim w przypadku tych drobnych działań, dla których nie opracowano Kart Opisu Działania (Dział 3). Jeśli informacje z ww. kolumn zostały ujęte w ww. Kartach, powtórzenie ich w tym dziale nie jest obowiązkowe. 4
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 3 3.1. KARTA OPISU DZIAŁANIA 1 TYTUŁ DZIAŁANIA DATA ROZPOCZĘCIA DATA ZAKOŃCZENIA PRZEDMIOT PROJEKTOWANIA (Prezentacja problemu: co było przedmiotem zmian np. jaka instalacja i dlaczego opisywane działanie było potrzebne) OPIS PRZEDMIOTU ZMIAN (Na czym polegało opisywane działanie oraz w przypadku zmian proekologicznych czy i w jakim stopniu zapobiega ono zanieczyszczeniom u źródła ich powstania) EFEKTY EKOLOGICZNE 2 EFEKTY EKONOMICZNE EFEKTY SPOŁECZNE NAZWA ZUŻYCIE PALIW (jakich?) ZUŻYCIE INNYCH MATERIA- ŁÓW I SUROWCÓW (jakich?) WYTWARZANIE ODPADÓW Mg/rok ZUŻYCIE WODY m 3 /rok ZRZUT ŚCIEKÓW m 3 /rok ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ MWh/rok ZUŻYCIE ENERGII CIEPLNEJ GJ/rok EMISJE GAZOWE Mg/rok ILOŚĆ PRZED ILOŚĆ PO 3 ROCZNE OSZCZĘ- DNOŚCI WRAZ ZE SPECYFI- KACJĄ 5 5 KWOTA [PLN] Jeśli osiągnięto - na czym polegają?: OPIS (Z CZEGO WYNI- KAJĄ) EMISJE PYŁOWE Mg/rok NAKŁADY FINANSOWE [PLN] 6 INNE (jakie?) OKRES ZWROTU [LATA] PRODUKCJA (ZWIĄZANA PLN/rok ŹRÓDŁA Z PRZEDMIOTEM ZMIAN) 4 FINANSOWANIA 6 1. Karty należy wypełnić dla działań prośrodowiskowych wymienionych w tabeli 2.1 (w wyjątkiem zmian drobnych, które w ww. tabeli zostały wystarczająco opisane). Dla innych działań prospołecznych (tabela 2.2) karty mogą zostać opracowane, dla ich bardziej szczegółowego opisu, aczkolwiek nie jest to wymagane. Działaniem jest zarówno duża inwestycja, jak i niewielka zmiana przynosząca pozytywne efekty o charakterze prośrodowiskowym (lub prospołecznym). 2. Związane tylko z opisywanym działaniem. 3. Należy wypełnić dla wszystkich oddziaływań, które uległy zmianie. W przypadku trudności z wyliczeniem/oszacowaniem, w polu ILOŚĆ PO należy wpisać: WZROST, REDUKCJA lub BEZ ZMIAN. 4. Produkcja związana tylko z projektowaną lub modernizowaną instalacją (np. na danej linii produkcyjnej), podana wartościowo (w PLN/rok) oraz ilościowo (np. w Mg/rok, szt./rok itp.) 5. Należy wpisać kwotę rocznych oszczędności oraz krótki opis z czego uzyskane oszczędności wynikają (np. zmniejszenie opłaty za ścieki, niższe zużycie gazu itp.) 6. Podanie tych informacji nie jest obowiązkowe.
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 4 PRZEGLĄD UZYSKANYCH EFEKTÓW EKOLOGICZNYCH I EKONOMICZNYCH NA TLE WIELKOŚCI PRODUKCJI UWAGA: (DOTYCZY WSZYSTKICH TABEL W DZIALE 4) W niniejszym dziale należy wypełnić wszystkie pola dotyczące wartości rzeczywistych. W przypadku niemożności podania niektórych danych należy używać skrótów: n.d. nie dotyczy (lub wyraźnie skreślić cały wiersz, który nie dotyczy działalności danego przedsiębiorstwa) b.d. brak danych W tabelach wystarczy wypełnić kolumny dotyczące lat od po złożeniu ostatniego Raportu Ekologicznego. Nie należy zmieniać tekstów ani jednostek podanych w tabelach, ani dodawać lub usuwać wierszy. Ewentualne dodatkowe informacje należy wykazywać w tabeli Uwagi w dziale 6 lub w dodatkowych załącznikach. Załączenie dodatkowych materiałów, np. formularzy dot. opłat, nie zwalnia z wypełnienia odpowiednich tabel Raportu. ODPADY WYTWO- RZONE W DANYM U (BEZ KOMU-NAL- NYCH) 3 4.1. ZUŻYCIE SUROWCÓW ORAZ ZRZUTY DO ŚRODOWISKA 4.1.1. Gospodarka odpadami WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 2 KATEGORIA ogółem [Mg/rok] w tym: 4 niebezpieczne [Mg/rok] odpady nie wynikające z produkcji, powstałe incydentalnie/jednorazowo (np. gruz z rozbiórek, złomowane urządzenia itp.) jakie? PODDANE ODZYSKOWI pochodzące z procesów zakładu 5 (w tym zbierane przez odbiorców 6 ) [Mg/rok] [Mg/rok] ODPADY POZYSKANE/ZAKUPIONE PRZEZ FIRMĘ Z ZEWNĘTRZ (w celu odzysku) [Mg/rok] ODPADY STAŁE ZEBRANE W CIĄGU U OGÓŁEM 7 [Mg/rok] ODPADY WYSELEKCJONOWANE 7 [Mg/rok] O 1... 1. Kolumna Rok 0 jest wprowadzona dla tych przedsiębiorstw, w których znaczące ograniczenie oddziaływania na środowisko miało miejsce w przeszłości, a które uwydatniłyby uzyskane przez przedsiębiorstwo proekologiczne osiągnięcia. Celowość wypełnienia kolumny pozostawia się do decyzji kierownictwa zakładu i osoby wypełniającej Raport. Zaleca się, aby rok zerowy nie był wcześniejszy niż 1994. 2. W całym Raporcie CP wymagane jest podanie prognoz liczbowych co najmniej dla tych oddziaływań na środowisko, z którymi związane są główne efekty oczekiwane dzięki planowanym działaniom proekologicznym. Jednostka organizacyjna, nawet jeśli na najbliższy rok nie zaplanowała istotnych działań proekologicznych, musi podać prognozy liczbowe nie mniej, niż dla 2 różnych oddziaływań wymienionych w 2 różnych tabelach Raportu CP (szarych pól nie wypełnia się). We wszystkich wpisywanych prognozach należy podać planowane wartości w jednostkach fizycznych (jako kontynuację danych rzeczywistych, już uzyskanych), a nie planowane zmniejszenie czy zmianę procentową. Dopuszczalne jest też podanie prognoz w innej formie niż przewidziana w niniejszym raporcie np. w postaci wskaźników używanych przy planowaniu celów i zadań środowiskowych w danej Firmie. W takim przypadku prognozy te (a w kolejnych latach również ich wykonanie) należy wykazać w tabeli 6.1. UWAGI. 3. Wszystkie odpady wytworzone, włącznie z poddanymi procesom odzysku. 4. Jeżeli jakiś odpad jest równocześnie np. odpadem niebezpiecznym, poddanym procesom unieszkodliwiania, jego ilość należy uwzględnić w obydwu kategoriach. Podobnie w przypadku pozostałych kategorii odpadów. 5. Należy uwzględnić odpady odzyskane w instalacjach lub urządzeniach, odpady odzyskane poza instalacjami i urządzeniami oraz przekazane w celu ich wykorzystania osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami, na ich własne potrzeby. Należy uwzględnić tu również poddane odzyskowi odpady powstałe incydentalnie, jednorazowo. 6. Niezależnie od tego, czy za przekazanie odpadów firma uzyskała zapłatę czy też nie. 7. Dotyczy jednostek wywożących (zbierających) w ciągu roku odpady komunalne. 6
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 4 c.d. DANE DOTYCZĄCE GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ 4.1.2. Gospodarka wodno-ściekowa ZUŻYCIE WODY NA WŁASNE POTRZEBY ZAKŁADU (bez sprzedaży wody) [m 3 /rok] ŚCIEKI POCHODZĄCE Z PROCESÓW ZAKŁADU OGÓŁEM (bez ścieków przyjmowanych do oczyszczania od innych podmiotów oraz bez ścieków opadowych i roztopowych 3 ) [m 3 /rok] Ścieki wytworzone, wymagające oczyszczania (z sumy ścieków ogółem) [m 3 /rok] Ścieki zanieczyszczone, odprowadzone do środowiska (z sumy ścieków ogółem) [m 3 /rok] WODA PRZYJĘTA DO UZDATNIENIA/OCZYSZCZANIA (wypełniają tylko przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji) WSZYSTKIE ŚCIEKI OCZYSZCZONE (wypełniają tylko przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji [m 3 /rok] [m 3 /rok] O 1... WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 2 4.1.3. Emisje do atmosfery 4 WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 2 DANE DOTYCZĄCE EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA 7 (1) ŁĄCZNA EMISJA GAZOWA z CO 2 (suma pozycji 4 do 11) [Mg/rok] (2) ŁĄCZNA EMISJA GAZOWA bez CO 2 (suma pozycji 4 do 6 + suma pozycji 8 do 11) [Mg/rok] (3) ŁĄCZNA EMISJA PYŁOWA [Mg/rok] (4) NO X (w przeliczeniu na NO 2) [Mg/rok] (5) CO [Mg/rok] (6) SO 2 [Mg/rok] (7) CO 2 [Mg/rok] (8) CH 4 [Mg/rok] (9) Niemetanowe lotne związki organiczne (LZO) [Mg/rok] (10) freony i halony 5 [Mg/rok] (11) pozostałe 6 [Mg/rok] (12) EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH 7 (wypełniają tylko firmy objęte handlem emisjami CO 2) [Mg/rok] O 1... 1. Kolumna Rok 0 analogicznie do tabeli 4.1.1. 2. Uwagi dot. prognoz analogicznie jak w tabeli 4.1.1. 3. Jeżeli nie ma możliwości rozdzielenia np. ilości ścieków opadowych, należy to zaznaczyć w uwagach do Raportu. 4. W przypadku znikomo małych emisji, których Firma z tego powodu nie oszacowuje (jednak występujących w Firmie), prosimy nie pozostawiać pól pustych i nie wpisywać 0, ale np.,< 0,001 (mniejsze od 1 kg) lub podobnie. Jeżeli firma chce uwzględnić w załączniku emisje z transportu (np. przedsiębiorstwo komunikacyjne), powinna to wyraźnie zaznaczyć w Raporcie). 5. Z uwagi na zazwyczaj niewielką skalę tych emisji należy je podawać z dokładnością do co najmniej 3 miejsc po przecinku (czyli co najmniej z dokładnością do 1 kg). 6. W uwagach do Raportu (Dział 6) zaleca się podanie listy nazw substancji, które składają się na pozycje pozostałe (z podziałem na pozostałe emisje grzewcze i technologiczne). 7. Emisja CO 2 z pominięciem emisji ze spalania biomasy.
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 4 c.d. 4.1.4. Energia elektryczna i cieplna DANE DOTYCZĄCE ENERGII ELEKTRYCZNEJ CAŁKOWITE ZUŻYCIE ENERGII ELEKTR. NA WŁASNE POTRZEBY ZAKŁADU [MWh/rok] O 1... WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 2 DANE DOTYCZĄCE ENERGII CIEPLNEJ CAŁKOWITE ZUŻYCIE ENERGII CIEPLNEJ NA WŁASNE POTRZEBY ZAKŁADU [GJ/rok] O 1... WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 2 4.1.5. Zużycie paliw RODZAJE SPALANYCH PALIW Węgiel kamienny [Mg/rok] Koks [Mg/rok] Węgiel brunatny [Mg/rok] Biomasa (jaki rodzaj?) [Mg/rok] Odpady palne (paliwo alternatywne o kodzie 19 12 10) [Mg/rok] Olej lekki [Mg/rok] Olej opałowy [Mg/rok] Gaz ziemny [m 3 /rok] Gaz płynny (propan-butan) [Mg/rok] Biogaz [m 3 /rok] Benzyna silnikowa [Mg/rok] Olej napędowy [Mg/rok] O 1... WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 2 Inne (jakie?) 1. Kolumna Rok 0 analogicznie do tabeli 4.1.1. 2. Uwagi dot. prognoz analogicznie jak w tabeli 4.1.1. 8
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 4 c.d. DANE DOTYCZĄCE INNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO INNE ODDZIAŁY- WANIA NA ŚRODOWISKO 4.1.6 Inne oddziaływania na środowisko 1 O 2... WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 3 4.2. WSKAŹNIKI EKONOMICZNE WARTOŚCI RZECZYWISTE PROGNOZY 4 WSKAŹNIKI EKONOMICZNE WIELKOŚĆ PRODUKCJI PODSTAWOWEJ (jakiej?) 5 WIELKOŚĆ PROD. DODATKOWEJ (jakiej?) 6 WYDATKI PONIESIONE NA DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA 7 EFEKTY EKONOMICZNE (OSZCZĘDNOŚCI) Z TYTUŁU CP 9. Należy zaznaczyć jak zostały wyliczone: PRODUKCJA SPRZEDANA (w cenach bieżących) [PLN/rok] Opłaty środowiskowe [PLN/rok] Kary środowiskowe 8 [PLN/rok] Inwestycje prośrodowiskowe [PLN/rok] Inne (jakie?) [PLN/rok] czy jako efekty skumulowane 10 [PLN/rok] czy oddzielnie dla poszczególnych lat oraz czy odjęto koszty uzyskania efektów LICZBA ZATRUDNIONYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE 11 O 2... 1. Można wpisać tutaj inne oddziaływania, niewymienione wcześniej, które udało się ograniczyć (np. wytwarzanie konkretnego toksycznego odpadu itp.). 2. Kolumna Rok 0 analogicznie do tabeli 4.1.1. 3. Uwagi dot. prognoz analogicznie jak w tabeli 4.1.1. 4. Podanie prognoz dotyczących produkcji jest wymagane. W przypadku braku możliwości podania prognozy dla właściwej wielkości bazowej (np. z uwagi na jej utajnienie) Centrum CP przyjmie założenie, że prognozy dotyczące oddziaływań na środowisko podano w przeliczeniu na jednakową wielkość produkcji (sprzedaży) jak w ostatnim roku, za który podano dane rzeczywiste. 5. Należy wpisać nazwę produktu (lub grupy produktów) oraz właściwą mu jednostkę, np. Mg/rok, szt./rok itp. 6. Jeżeli zakład wytwarza w dużych ilościach więcej niż 1 rodzaj produktu; opis analogicznie do produkcji podstawowej. 7. Zaleca się podanie danych w [PLN]. W przypadku utajnienia przez przedsiębiorstwo danych liczbowych, w odpowiednich polach należy wpisać TAK występują lub n.d. nie dotyczy. 8. Informację z czego one wynikają należy uwzględnić w Uwagach do Raportu tabela 6.1. 9. Suma zysków (np. sprzedaż podgrzanej wody, powstającej jako produkt uboczny) oraz uniknionych kosztów (np. zmniejszenie opłat za wodę, opłat i kar za korzystanie ze środowiska, kosztów materiałowych, kosztów zużycia energii itp.) uzyskanych w wyniku wdrożenia usprawnień prośrodowiskowych. 10. Skumulowanie oznacza podawanie w każdym roku sumy efektów ekonomicznych uzyskanych w danym roku zarówno dzięki inwestycjom zrealizowanym w danym roku, jak i dzięki zrealizowanym w poprzednich latach. Na przykład: zmniejszenie kosztów związanych z emisją w roku 2008 oznacza uniknięcie ich również w roku 2009 i następnych. Dokładniejszych obliczeń efektów trzeba dokonać w wypadku inwestycji realizowanych przez kilka lat, gdzie efekty narastają stopniowo. 11. W polu JEDNO należy zaznaczyć, czy zatrudnienie podano w liczbie osób [l. osób], czy w liczbie etatów [etaty]. 9
RAPORT EKOLOGICZNY ZA Pieczęć instytucji i podpis osoby wypełniającej Raport Ekologiczny DZIAŁ 5 5.1 PLANY ROZWOJU W ZAKRESIE DZIAŁAŃ PROŚRODOWISKOWYCH 1 Lp. Planowane działania z zakresu ochrony środowiska Data rozpoczęcia 2 Data zakończenia 3 Planowane roczne efekty ekologiczne i/lub społeczne 1. W niniejszej tabeli należy wymienić i krótko opisać planowane działania prośrodowiskowe (inwestycje oraz nawet niewielkie zmiany organizacyjne, housekeepingowe). W opisie należy zaznaczyć czy i w jakim stopniu dane działanie spełnia zasadę zapobiegania zanieczyszczeniom u źródła ich powstania. UWAGA: w przypadku większej liczby działań, niż przewidziana w tabeli liczba wierszy, niniejszą kartę można powielić 2. Jeśli działanie jest wykonywane co roku, należy wpisać od którego roku. 3. Jeśli działanie jest wykonywane co roku, należy wpisać działanie ciągłe. 10
RAPORT EKOLOGICZNY ZA DZIAŁ 6 6.1 UWAGI Poniżej prosimy wpisać wszelkie Państwa uwagi i wyjaśnienia dotyczące raportowanych informacji oraz uwagi i propozycje dotyczące korekt, uproszczeń lub uzupełnień niniejszego formularza Raportu Ekologicznego. 6.2. PYTANIA KOŃCOWE 1 CZY PRZEDSIĘBIORSTWO: TAK 2 NIE W U OBJĘTYM NINIEJSZYM RAPORTEM: wchłonęło inne przedsiębiorstwa lub ich części? wydzieliło z siebie nowe, niezależne podmioty? utworzyło nowe działy, fabryki itp. objęte zakresem niniejszego raportu? wprowadziło nowe albo znacząco ulepszone produkty, usługi, metody produkcji lub świadczenia usług? Zatrudnia osobę/y posiadającą/e dyplom Eksperta Czystszej Produkcji? 1. W każdym wierszu należy zaznaczyć jedną opcję: TAK lub NIE. 2. Wyjaśnienia należy wpisać w tabeli 6.1 dotyczącej uwag. 11