POZEW ZBIOROWY NOWĄ BRONIĄ INWESTORÓW INDYWIDUALNYCH w oparciu o projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym radca prawny Leszek Koziorowski adwokat Aleksander Woźnicki GESSEL Czerwiec 2009
TERMINOLOGIA Postępowanie grupowe język projektu; Pozwy zbiorowe, pozew zbiorowy, pozew grupowy; Class acxons, pilot acxon.
MIEJSCE REGULACJI Osobna ustawa (Polska, Szwecja) Kodeks postępowania cywilnego (Hiszpania, Dania) Kodeks cywilny (Holandia)
GENEZA Biała Księga w sprawie roszczeń o naprawienie szkody wynikłej z naruszenia wspólnotowego prawa ochrony konkurencji
ZAKRES ZASTOSOWANIA Ograniczenie do określonego rodzaju spraw np. wyłącznie ochrona konkurencji (Grecja) Instrumenty finansowe (Niemcy) Bez ograniczeń (Polska)
CHARAKTER ROZSTRZYGNIĘCIA Prejudycjalny wyrok co do zasady (Polska, Niemcy, Austria, Norwegia) Rozstrzygnięcie zrównane z typowym wyrokiem (Polska, Szwecja, Hiszpania) Dążenie do zawarcia ugody (Holandia)
SYSTEM WSTĄPIENIA DO POSTĘPOWANIA KSZTAŁTOWANIA GRUPY Opt in wyraźne wstąpienie do grupy (Polska, Wielka Brytania, Szwecja) Opt-out wyraźne wystąpienie z grupy (USA, Holandia, Izrael)
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE I Powodem jest reprezentant grupy Minimum 10 podmiotów w grupie Roszczenia indywidualne wobec tego samego podmiotu (pozwanego) Roszczenia jednego rodzaju oparte na jednakowej podstawie faktycznej lub prawnej, jeżeli istotne okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie są wspólne dla wszystkich roszczeń (de facto instytucja współuczestnictwa formalnego)
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE II Przymus adwokacko radcowski W przypadku niemożności ujednolicenia wysokości roszczeń pieniężnych roszczenie może zmierzać do wydania wyroku jedynie w zakresie odpowiedzialności pozwanego Wysokość roszczeń może być ujednolicona w podgrupach Rozpoznaje sąd okręgowy w składzie 3 sędziów
UPRAWNIENIA CZŁONKÓW GRUPY Zmiana reprezentanta grupy przez sąd wymaga wniosku więcej niż połowy członków grupy Cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia oraz zawarcie ugody wymaga zgody więcej niż połowy członków grupy Sąd może uznać w/w czynności za niedopuszczalne jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że są one sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami albo zmierzają do obejścia prawa bądź rażąco naruszają interes członków grupy
KOSZTY Opłata sądowa w sprawach o prawa majątkowe: 2% wps, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 złotych (w postępowaniu zwykłym : 5% wps) Kaucja na zabezpieczenie kosztów pozwanego: do 10% wps Success fee adwokata (radcy prawnego) podawana do wiadomości sądu
STADIA POSTĘPOWANIA Postępowanie w przedmiocie dopuszczalności postępowania, kończące się zaskarżalnym postanowieniem sądu Postępowanie w przedmiocie ustalenia składu grupy, kończące się zaskarżalnym postanowieniem sądu Rozpoznanie sprawy, kończące się wydaniem orzeczenia co do istoty sprawy Wykonanie orzeczenia, w tym w zakresie kosztów postępowania
POSTĘPOWANIE W PRZEDMIOCIE USTALENIA SKŁADU GRUPY I Ciężar dowodu (uprawdopodobnienia) przynależności członka do grupy spoczywa na powodzie Powód może zobowiązać członka grupy do złożenia w wyznaczonym terminie dodatkowych dowodów i wyjaśnień Pozwany może podnieść zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach
POSTĘPOWANIE W PRZEDMIOCIE USTALENIA SKŁADU GRUPY II Sąd wydaje zaskarżalne postanowienie co do składu grupy Po wydaniu postanowienia co do składu grupy oświadczenie członka o wystąpieniu z grupy jest bezskuteczne
ETAPY PRAC LEGISLACYJNYCH 10 marca 2009 r. Rząd przyjmuje projekt ustawy 26 marca 2009 r. projekt wpłynął do Sejmu druk sejmowy nr 1829 24 kwietnia 2009 r. pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu projekt skierowano do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka 7 maja 2009 r. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka powołała podkomisję do rozpatrzenia projektu
KAZUS Znaczący akcjonariusz w terminie 6 miesięcy po ogłoszeniu wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji spółki publicznej w trybie art. 74 ust. 2 ustawy o ofercie publicznej, nabywa akcje po cenie 200 zł, wyższej niż cena akcji określona w wezwaniu na 100 zł. Nabycie zostaje dokonane w inny sposób niż w ramach wezwania lub w wyniku przymusowego odkupu akcji. Akcjonariusz jest obowiązany w terminie miesiąca do zapłacenia różnicy ceny wszystkim osobom, które zbyły akcje w wezwaniu zgodnie z art. 74 ust. 3 ustawy o ofercie publicznej Akcjonariusz nie dokonuje zapłaty różnicy ceny
KAZUS 50 inwestorów, z których każdy posiadał po 1000 akcji, które następnie zostały zbyte akcjonariuszowi w wezwaniu, pozywa akcjonariusza o zapłatę różnicy pomiędzy ceną akcji nabytych w wezwaniu, a ceną po jakiej akcjonariusz nabył akcje w okresie 6 miesięcy po ogłoszeniu wezwania Inwestorzy wybierają spośród siebie Jana Kowalskiego na reprezentanta grupy Jan Kowalski udziela pełnomocnictwa procesowego adwokatowi Krzysztofowi Nowakowi oraz zawiera z nim umowę zlecenia, przewidującą honorarium w wysokości 10% kwoty roszczeń członków grupy, która zostanie zasądzona przez sąd (success fee)
KAZUS Adwokat Krzysztof Nowak wytacza przed Sąd Okręgowy w Warszawie powództwo przeciwko akcjonariuszowi obowiązanemu do zapłaty różnicy ceny, wraz z ustawowymi odsetkami Podstawą roszczeń jest art. 74 ust. 3 ustawy o ofercie publicznej Inwestorzy wnoszą opłatę od pozwu w wysokości 2% wps, tj. po 2.000 zł każdy
KAZUS Sąd stwierdza postanowieniem, że postępowanie grupowe jest dopuszczalne Sąd ustala postanowieniem, że w skład grupy wchodzi wszystkich 50 inwestorów Po przeprowadzeniu postępowania co do istoty sprawy sąd uwzględnia powództwo w całości i zasądza na rzecz każdego z 50 inwestorów kwotę 100.000 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania
KAZUS Akcjonariusz wnosi apelację do Sądu Apelacyjnego w Warszawie Apelacja zostaje oddalona, a wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie utrzymany w mocy Wyrok Sądu Okręgowego staje się prawomocny Akcjonariusz wnosi skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, która nie zostaje przyjęta do rozpoznania
KAZUS Inwestorzy zgłaszają wspólny wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Wnoszą o wystawienie odrębnego tytułu wykonawczego dla każdego z nich Sąd uwzględnia wniosek. Każdy z inwestorów otrzymuje tytuł wykonawczy obejmujący odpowiedni wyciąg z sentencji wyroku Sądu Okręgowego, sentencję wyroku Sądu Apelacyjnego oraz klauzulę wykonalności Inwestorzy zgłaszają do komornika wspólny wniosek o wszczęcie egzekucji. Każdy z nich załącza wystawiony na jego rzecz tytuł wykonawczy Komornik przeprowadza postępowanie egzekucyjne, w którym roszczenia inwestorów zostają zaspokojone
Dziękujemy za uwagę GESSEL Kancelaria Prawna ul. Sienna 39 00 121 Warszawa tel. +48 (22) 318 69 01 fax. +48 (22) 318 69 31 e mail: mail@gessel.com.pl www.gessel.com.pl