Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAś ul. Spółdzielcza 13/4, 51-662 Wrocław tel. 605 782 214, 666 214 555 info@ekostraz.pl www.ekostraz.pl KRS: 0000352569 REGO : 021214549 P.W. 01/08/2010/18 Wrocław, 6 sierpnia 2010 r. SĄD REJO OWY W DZIERŻO IOWIE WYDZIAŁ II KAR Y Sygn. akt 2 Ds. 86/10 ul. Świdnicka 51 58-200 DZIERŻO IÓW za pośrednictwem: Prokuratora Rejonowego w Dzierżoniowie ul. Rolna 1 58-200 DZIERŻO IÓW Z A Ż A L E I E n a z a r z ą d z e n i e o o d m o w i e p r z y j ę c i a z a ż a l e n i a I. Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ we Wrocławiu, organizacja społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, na podstawie art. 429 2 oraz 465 2 k.p.k. składa zażalenie na zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia, wydane w dniu 28 lipca 2010 r. przez Iwonę Uszpulewicz, prokuratora Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie, a doręczone pokrzywdzonemu w dniu 2 sierpnia 2010 r. II. Na podstawie art. 438 pkt. 2 k.p.k. Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ we Wrocławiu zarzuca Prokuraturze Rejonowej w Dzierżoniowie przez wydanie w/w zarządzenia obrazę przepisów postępowania, tj. art. 2 1 pkt 3 k.p.k, art. 297 1 pkt 4 k.p.k oraz art. 39 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku poprzez błędne przyjęcie, iż Stowarzyszeniu nie przysługują w toku niniejszego postępowania uprawnienia strony, w tym możliwość zaskarżenia postanowienia o umorzeniu śledztwa, pomimo wyrażenia w przepisach takiego uprawnienia. III. W związku z tym Stowarzyszenie na podstawie art. 437 2 k.p.k wnosi o uchylenie skarżonego zarządzenia w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. UZASAD IE IE I. a wstępie należy wskazać, że ustosunkowanie się do przedmiotowego zarządzenia i wskazanie nieprawidłowości związanych z przeprowadzonym postępowaniem
przygotowawczym jest znacznie utrudnione ze względu na praktyczny brak uzasadnienia doręczonego rozstrzygnięcia. Uzasadnienie prokuratora sprowadza się do dwóch zdań, nie zawiera ustosunkowania się do żądań Stowarzyszenia i wskazanych przez nie nieprawidłowości (a dotyczących nieuznania jej statusu jako strony postępowania pokrzywdzonego), a nadto już te dwa zdania są ze sobą wzajemnie sprzeczne, co dowodzi pobieżnego podejścia do sprawy i dążenia do wykluczenia pokrzywdzonego z udziału w sprawie zgodnie z przyjętym już na wstępie przez prokuratora, a sprzecznym z prawem założeniem. Prokurator odmawia bowiem udziału w postępowaniu Stowarzyszeniu w charakterze strony pokrzywdzonego, twierdząc (przynajmniej tak wnioskuje wnoszący zażalenie z lakonicznego stwierdzenia), że w postępowaniu tym Stowarzyszenie jako strona nie mogła uczestniczyć, bo dotyczyło ono przestępstwa z art. 231 1 k.k., podczas gdy uzasadnienie tego samego zarządzenia mówi o prowadzeniu postępowania przygotowawczego w przedmiocie porzucenia zwierząt, gdzie przymiot strony postępowania Stowarzyszeniu z pewnością już przysługuje. Poniżej szczegółowa argumentacja w sprawie. 1. Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ we Wrocławiu zawiadomiło Prokuraturę Rejonową w Dzierżoniowie pismem z dnia 12 kwietnia 2010 r. o podejrzeniu popełnienia przez Burmistrza Pieszyc przynajmniej dwóch przestępstw w związku z realizowaniem gminnego zadania opieki nad bezdomnymi zwierzętami, tj.: przestępstwa porzucenia zwierząt, które z mocy ustawy o ochronie zwierząt znalazły się pod jego opieką (art. 35 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 2 pkt. 11 Ustawy z dnia 21.08.1997 r. o ochronie zwierząt), polegającego na skierowaniu wbrew prawu miejscowemu w latach 2008 2009 36 psów za jednorazową opłatą na prywatną posesję przedsiębiorcy, który nie posiadał żadnych zezwoleń na prowadzenie działalności faktycznie wykonywanej. Popełnienie tego przestępstwa zostało uprawdopodobnione przez udokumentowane wskazanie, że Burmistrz Pieszyc nie prowadził ewidencji przekazywanych zwierząt oraz nie potrafi określić ich losów po przekazaniu do przedsiębiorcy. Zwrócono także uwagę na konkretne zapisy umów Burmistrza z przedsiębiorcą (np. nieuzasadniony prawem wymóg jedynie 14 dniowej opieki nad psami przez przedsiębiorcę oraz nakaz ich późniejszego przekazania zgodnie z prawem miejscowym do schronisk dla bezdomnych zwierząt), które świadczą o świadomym działaniu Burmistrza ukierunkowanym na pozbycie się zwierząt, a nie na zapewnianie im opieki (art. 11 Ustawy z dnia 21.08.1997 r. o ochronie zwierząt). Zważyć przy tym należy, przedsiębiorca Krzysztof Sawicki został przez tą samą Prokuraturę Rejonową oskarżony o znęcanie się nad zwierzętami oraz ich uśmiercanie (sygnatura akt II K 955/10), przy czym w toku tego postępowania nie podjęto podstawowego ustalenia: jak to możliwe, że Krzysztof Sawicki jako właściciel firmy zajmującej się hodowlą zwierząt domowych w ogóle mógł znęcać się nad bezdomnymi zwierzętami, pochodzącymi z okolicznych gmin, jakie to konkretnie psy, skąd pochodzą i na jakiej podstawie prawnej. przestępstwa przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków służbowych (art. 231 k.k.) poprzez podpisanie przez Burmistrza Pieszyc w 2008 i 2009 roku umów z przedsiębiorcą Krzysztofem Sawickim, pomimo braku podstawy do takich działań w ramach uchwały rady gminy. Uchwała w sprawie wyłapywania bezdomnych zwierząt oraz rozstrzygania o dalszym postępowaniu z nimi uzgodniona z powiatowym lekarzem weterynarii oraz zaopiniowana przez organizację społeczną jest obligatoryjnie wymagana dla podejmowania przez gminy 2
działań w zakresie opieki nad bezdomnymi zwierzętami (podstawa prawna: art. 11 ust. 3 Ustawy o ochronie zwierząt). Co ważne: w treści zawiadomienia Stowarzyszenie oświadczyło, że na podstawie art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt będzie wykonywać prawa pokrzywdzonego w zakresie podejrzenia przestępstwa z art. 35 ust. 1 w/w ustawy. W toku tego postępowania Stowarzyszenie zostało pisemnie pouczone o prawach pokrzywdzonego w prowadzonym postępowaniu karnym. O powyższym Stowarzyszenie wielokrotnie informowało prokuratora, w tym również formułując zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa, nie mniej powyższe całkowicie pomija prokurator, a w uzasadnieniu brak jest odniesienia się do powyższego zarzutu. 2. W dniu 28 czerwca 2010 r. do Stowarzyszenia wpłynęło zawiadomienie w/w prokuratury o umorzeniu śledztwa w zakresie przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków w okresie od 2008 2009 roku w Pieszycach przez Burmistrza Miasta, polegającego na podpisaniu umów z dnia 14.03.2008r. i 12.01.2009r. z firmą PHU Dragon ( ), a następnie porzucenie 36 psów w hotelu dla zwierząt. W dniu 5 lipca 2010 r. do Prokuratora Rejonowego w Dzierżoniowie skierowano wniosek o doręczenie postanowienia o umorzeniu śledztwa w przedmiotowej sprawie wraz z uzasadnieniem (wskazując na podstawę prawną w formie art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt). Pismem odebranym przez Stowarzyszenie w dniu 13 lipca 2010 r. Prokurator Rejonowy w Dzierżoniowie uprzejmie poinformował, że nie widzi podstaw do doręczenia Stowarzyszeniu postanowienia o umorzeniu śledztwa, gdyż w jego opinii Stowarzyszenie nie może działać jako pokrzywdzony w przedmiotowej sprawie. 3. W dniu 20 lipca 2010 r. do Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie skierowano zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa w przedmiotowej sprawie. W dniu 2 sierpnia 2010 r. odebrano zarządzenie prokuratora Prokuratury Rejonowej Iwony Uszpulewicz o odmowie przyjęcia zażalenia z uwagi na wniesienie go przez osobę nieuprawnioną. Zważyć należy, że: II. 1. Stowarzyszenie zawiadamiało Prokuraturę Rejonową w Dzierżoniowie w szczególności o popełnieniu przez Burmistrza Pieszyc dwóch różnych przestępstw, tj. przestępstwa porzucenia zwierząt (art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt) oraz przestępstwa przekroczenia uprawnień przez Burmistrza Pieszyc (art. 231 k.k.) [str. 3 zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa]. Prokuratura Rejonowa zgodnie z sentencją własnego postanowienia [zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia] prowadziła postępowanie w zakresie przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez Burmistrza Pieszyc, a następnie porzucenia 36 psów w hotelu dla zwierząt. Co ważne, Prokuratura Rejonowa w Dzierżoniowie nie wyłączyła kwestii porzucenia zwierząt do osobnego postępowania, tj. ani nie wszczęła, ani nie umorzyła postępowania w tej sprawie (art. 305 1 k.p.k), lecz na co wskazują wszelkie dokumenty prowadziła jedno postępowanie dotyczące dwóch czynów o odmiennej kwalifikacji prawno-karnej (art. 231 k.k. oraz art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt), podając w sentencji jedynie jedną kwalifikację prawno-karną tj. art. 231 k.k. 2. Nie sposób uznać, że porzucenie 36 psów w hotelu dla zwierząt zawiera się także biorąc pod uwagę gramatykę języka polskiego [ a następnie porzucenie 36 psów w hotelu dla zwierząt : zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia] w kwalifikacji prawnej czynu z art. 231 k.k. Porzucenie zwierząt jest przestępstwem znęcania się nad zwierzętami, tj. przestępstwem z art. 35 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 11. W tym świetle Rada Miasta 3
Pieszyce nie może wykonywać praw pokrzywdzonego w tym zakresie, gdyż nie przysługują jej specjalne uprawnienia wynikające z art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt (por. także art. 49 1 k.p.k), ponieważ nie jest organizacją społeczną, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, a jej dobro nie mogło zostać naruszone w związku z porzuceniem przez Burmistrza psów. 3. Należy pokreślić, że Prokuratura Rejonowa w Dzierżoniowie mogła odmówić wszczęcia postępowania lub umorzyć postępowanie w zakresie porzucenia zwierząt (art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt), na co przysługiwałoby zawiadamiającemu zażalenie w świetle przepisów k.p.k.. Prokuratura tego nie uczyniła, bezpośrednio włączając tę kwestię w prowadzone przez siebie postępowanie [ a następnie porzucenie 36 psów w hotelu dla zwierząt : zakres prowadzonego postępowania: zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia]. Stąd też uznać należy, że prokuratura nie prowadziła śledztwa jedynie w zakresie art. 231 k.k, o czym świadczy nawet to, że w jego toku pouczyła Stowarzyszenie o przysługujących mu prawach pokrzywdzonego. 4. Porzucenie zwierząt przez opiekuna jest przestępstwem z art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt. Burmistrz Pieszyc jest z mocy ustawy opiekunem bezdomnych zwierząt (art. 11 ust. 1 w/w ustawy). W przypadku postępowania w zakresie podejrzenia popełnienia tego przestępstwa, zastosowanie ma art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt, zgodnie z którym organizacja społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, może wykonywać prawa pokrzywdzonego jeśli nie działa pokrzywdzony. W przedmiotowej sprawie faktycznie nie działa jakikolwiek pokrzywdzony, a Rada Miasta w Pieszycach nie może być pokrzywdzonym w zakresie podejrzenia popełnienia przestępstwa z art. 35 ust.1 Ustawy o ochronie zwierząt, którego także dotyczyło postępowanie prowadzone przez Prokuraturę Rejonową w Dzierżoniowie. 5. Prokuratura Rejonowa w Dzierżoniowie tak bardzo zbagatelizowała przysługujące Stowarzyszeniu prawa pokrzywdzonego w niniejszej sprawie, że nie tylko odmówiła mu przysługujących praw w formie listu, na który nie przysługuje przewidziana w k.p.k skarga, ale nawet nie zadała sobie trudu, żeby poprawnie językowo zredagować przedmiot w zakresie którego prowadziła postępowanie, a także treść uzasadnienia zarządzenia o odmowie przyjęcia zażalenia. Zgodnie z uzasadnieniem w/w zarządzenia zupełnie niewiadomo jaką decyzję prokuratury i z jakiego powodu skarży Stowarzyszenie. Trudno bowiem uznać, by skarżyło sam fakt prowadzenia postępowania [uzasadnienie zarządzenia o odmowie przyjęcia zażalenia]. Wskazuje się w tym zakresie na lakoniczność uzasadnienia zaskarżonego zarządzenia, które to uzasadnienie sprowadza się w rzeczywistości do stwierdzenia, iż zażalenie pochodzi od osoby nieuprawnionej. Prokurator w szczególności nie wyjaśnił dlaczego Stowarzyszenie jest osobą nieuprawnioną. 6. Ochrona zwierząt stanowi z całą pewnością ważny interes społeczny, ale też nie stanowi per se możliwego do naruszenia dobra Rady Miejskiej w Pieszycach. Ustawodawca w 1997 roku nakazał humanitarne traktowanie wszystkich zwierząt (art. 5 Ustawy z dnia 21.08.1997r. o ochronie zwierząt) i w art. 39 w/w ustawy dał szczególne uprawnienia w zakresie ochrony zwierząt organizacjom społecznym. Ponieważ trudno uznać, że kierowanie bezdomnych zwierząt przez Burmistrza Pieszyc na posesję prywatnego przedsiębiorcy, który zamęcza je na śmierć poprzez ich kopanie po całym ciele, utrzymywanie w niewłaściwych warunkach bytowania, bez stałego dostępu do wody pitnej oraz głodzenie, które doprowadziło do zgonu co najmniej siedmiu psów [akt oskarżenia Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie w sprawie II K 955/10 przeciwko Krzysztofowi Sawickiemu] stanowi przejaw ustawowej opieki nad zwierzętami ze strony gminy, należy rozważyć ewentualną odpowiedzialność prawnokarną Burmistrza Pieszyc za porzucenie zwierząt, a więc zaniechanie jakiejkolwiek opieki i nadzoru nad nimi po ich skierowaniu za publiczne pieniądze na posesję prywatnego przedsiębiorcy w Dobrocinie. W tym także w okresie, który nastąpił po ujawnieniu faktu 4
znęcania się przez przedsiębiorcę nad bezdomnymi psami gromadzonymi m.in. przez Burmistrza Pieszyc na posesji przedsiębiorcy w Dobrocinie koło Dzierżoniowa. 7. Na koniec z ostrożności procesowej podnosi się, iż nawet gdyby przyjąć, iż postępowanie, w ramach którego wydano zaskarżone zarządzenie oraz uprzednie postanowienie o umorzeniu postępowania dotyczyło li tylko art. 231 1 k.k., wówczas zasadnym jest zarzucenie Prokuratorowi wybiórczego ustalenia kręgu osób pokrzywdzonych poprzez przyjęcie przez Prokuratora, iż pokrzywdzonym jest jedynie Miasto Pieszyce i pominięcie zarzutu popełnienia przez Burmistrza Pieszyc czynu zabronionego określonego w art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt (co do którego Stowarzyszenie może występować w roli pokrzywdzonego). W efekcie takiego zabiegu Prokuratora, Stowarzyszenie, mimo iż dokonało zawiadomienia o możliwości popełnienia także ww. przestępstwa znęcania się przez porzucenie zwierząt, zostało pozbawione prawnych podstaw do wszczynania sądowej kontroli prowadzenia przez Prokuraturę postępowania przygotowawczego. W związku z powyższym, uprzejmie wnosi się o uznanie jak na wstępie. KOME DA T /-/ Edyta Siemiątkowska 5