WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 25 maja 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Podobne dokumenty
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA. Protokolant Piotr Malczewski

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 29/14. Dnia 8 maja 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 13/09. Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Ewa Zawisza

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Justyna Kosińska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CK 240/04. Dnia 27 października 2004 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 5/17. Dnia 16 maja 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 186/12. Dnia 15 lutego 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 166/11. Dnia 3 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak SSA Jacek Grela (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca) SSN Andrzej Wróbel

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Jan Górowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Bogumiła Ustjanicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk. Protokolant Izabela Czapowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 95/16. Dnia 25 stycznia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 329/13. Dnia 20 listopada 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 403/06. Dnia 21 lutego 2007 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 204/13. Dnia 15 stycznia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 50/17. Dnia 13 września 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. w sprawie z powództwa L. Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. przeciwko Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa z siedzibą w W.

POSTANOWIENIE. przeciwko I. Towarzystwu Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej [ ]

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 39/12. Dnia 17 maja 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 91/14. Dnia 20 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SO 6/16. Dnia 1 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 98/18. Dnia 20 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Katarzyna Tyczka-Rote

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Janczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZ 5/12. Dnia 16 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 561/13. Dnia 4 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt:

Sygn. akt II CSK 537/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 maja 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Iwona Koper w sprawie z powództwa An. K. i A. K. przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w W. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 maja 2011 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 kwietnia 2010 r., 1. uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej powódki i oddala w tym zakresie apelację pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 20 stycznia 2010r.,

2 2. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego; 3. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego kwotę 2.500 (dwa tysiące pięćset) złotych tytułem opłaty sądowej od skargi kasacyjnej od której powódka była zwolniona.

3 Uzasadnienie Wyrokiem z dnia 20 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy w P. zasądził od pozwanego Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki An. K. kwotę 50 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 marca 2009 r. i na rzecz powoda A. K. kwotę 40 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 marca 2009 r. oraz w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Powodowie domagali się zasądzenia na rzecz każdego z nich kwoty po 50 000 zł wraz z odsetkami od dnia wytoczenia powództwa tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci więzów rodziców z dzieckiem, stosownie do art. 24 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. Wyrok został zaskarżony przez pozwanego apelacją, na skutek której Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2010 r. zmienił zaskarżone orzeczenie w ten sposób, że powództwo oddalił i odstąpił od obciążania powodów kosztami postępowania. Sąd drugiej instancji oparł swoje orzeczenie na ustaleniach faktycznych dokonanych przez sąd pierwszej instancji uznając je za własne, które były następujące: E. K. (córka powodów) w dniu 21 czerwca 2008 r., przechodząc przez przejście dla pieszych na drodze oznaczonej nr [ ] została potrącona przez samochód marki Renault Clio nr rej.[ ], którym kierował E. S.; w wyniku doznanych obrażeń poniosła śmierć na miejscu. Sprawca wypadku, wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 20 października 2008 r., został uznany winnym śmierci E. K. i skazany na karę pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat oraz grzywnę. W chwili zdarzenia sprawca był ubezpieczony w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń S.A. w W. W chwili śmierci E. K. miała 23 lata, zamieszkiwała z rodzicami i rodzeństwem w gospodarstwie rolnym, posiadała wykształcenie zawodowe i pracowała w charakterze asystentki w prywatnej firmie, osiągając miesięczny dochód w kwocie około 1000 zł, z czego 700 zł przekazywała rodzicom. E. K. pomagała rodzicom, z którymi łączyła ją silna więź; deklarowała chęć pozostania w przyszłości w domu rodzinnym i opieki nad rodzicami.

4 W grudniu 2008 r. pozwany wypłacił powodom po 10 000 zł tytułem znacznego pogorszenia ich sytuacji życiowej, natomiast w marcu 2009 r. wypłacił na ich rzecz kwotę 8876 zł tytułem pokrycia kosztów nagrobka oraz pogrzebu oraz kwoty 4978 zł i 3898 zł jako zwrotu kosztów zakupu odzieży i pozostałych kosztów pogrzebu. Powodowie mieszkają z trójką dorosłych dzieci (dwójką synów i córką) oraz z dzieckiem córki; mają jeszcze jedną dorosłą córkę, która zamieszkuje ze swoją rodziną. Wskutek nagłej śmierci córki powodowie podupadli na zdrowiu u powódki stwierdzono długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15%, natomiast u powoda w wysokości 5%. W oparciu o tak ustalony stan faktyczny sąd pierwszej instancji ocenił, że roszczenie powodów znajduje uzasadnienie w treści art. 23 k.c. i 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c., albowiem wskutek śmierci dziecka nastąpiło naruszenie dóbr osobistych powodów w postaci więzi między rodzicami a dzieckiem oraz prawa do życia w pełnej rodzinie. Sąd Apelacyjny uznał jednakże, że w sprawie nie znajdują zastosowania przepisy, na których swoje rozstrzygnięcie oparł Sąd pierwszej instancji. Podniósł, że kwestia odpowiedzialności sprawcy czynu niedozwolonego za doznaną przez poszkodowanego szkodę niemajątkową uregulowana została w art. 445 1 k.c. Osobą uprawnioną do żądania zadośćuczynienia w oparciu o to unormowanie byłaby tylko E. K. Przedmiot ochrony prawnej przewidzianej w art. 445 1 k.c. z istoty swej obejmuje przesłanki odpowiedzialności zawartej w art. 24 1 k.c. Jednocześnie Sąd drugiej instancji wskazał, że wyjątki od zasady przyznania zadośćuczynienia bezpośrednio poszkodowanemu muszą wynikać wprost z przepisów ustawy. Wyjątek taki stanowi między innymi przepis art. 446 k.c., który w sposób enumeratywny i wyczerpujący reguluje roszczenia przysługujące osobom trzecim, w tym najbliższym zmarłego. W dacie zdarzenia, tj. śmierci E. K. powołany przepis przewidywał roszczenia w postaci: zwrotu kosztów leczenia i pogrzebu (temu, który je faktycznie poniósł), rentę (osobom względem których ciążył obowiązek alimentacyjny oraz osobom, którym poszkodowany dostarczał stale i

5 dobrowolnie koszty utrzymania), a także jednorazowe odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej po śmierci poszkodowanego; nie uprawniał natomiast tych osób do uzyskania zadośćuczynienia. Tym samym zakres roszczeń przysługujących osobom bliskim poszkodowanego został określony wyczerpująco, co zdaniem Sądu Apelacyjnego nie pozwala na rozszerzającą interpretację tego przepisu. Sąd Apelacyjny wskazał również, że art. 446 k.c. jako przepisu wyjątkowego nie można interpretować rozszerzająco; a zatem osobom trzecim (w tym najbliższym zmarłego) nie przysługują roszczenia odszkodowawcze na zasadach ogólnych. Ponadto podniósł, że żądanie określone w art. 24 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. przysługuje jedynie osobie, której dobro zostało naruszone czynem bezprawnym. W rozpoznawanej sprawie delikt sprawcy skierowany był przeciwko życiu i zdrowiu E. K. a nie dobrom osobistym powodów. Naruszenie ich dóbr nastąpiło w sposób pośredni, tj. było niejako następstwem naruszenia dóbr osobistych poszkodowanej. W końcu podkreślił, że powodowie nie mogli domagać się zadośćuczynienia określonego w art. 446 4 k.c., albowiem w chwili zdarzenia przepis ten jeszcze nie obowiązywał. Wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony skargą kasacyjną przez powodów, którzy wnieśli o jego uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi drugiej instancji. Skarga kasacyjna została oparta na podstawie określonej w art. 398 3 1 pkt 1 k.p.c. W ramach podstawy naruszenia prawa materialnego strona zarzuciła obrazę art. 23 k.c. w zw. z art. 448 k.c. poprzez jego błędną wykładnię. Postanowieniem z dnia 3 marca 2011 r. Sąd Najwyższy odrzucił skargę kasacyjną wniesioną w imieniu powoda, z uwagi na wartość przedmiotu sporu niższą niż pięćdziesiąt tysięcy złotych. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: W judykaturze wyjaśniono, że najbliższym członkom rodziny zmarłego nie przysługuje roszczenie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 446 4 k.c., gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 r. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10 dotychczas niepublikowany). W stanie prawnym obowiązującym w chwili

6 popełnienia przez ubezpieczonego od odpowiedzialności cywilnej sprawcę wypadku czynu niedozwolonego, w wyniku którego zginęła córka powodów, tj. w dniu 21 czerwca 2008 r., w orzecznictwie dominował pogląd, że sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzonych nadziei po śmierci osoby bliskiej nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania na podstawie art. 446 3 k.c., ale jeżeli te stany wywołały osłabienie aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężenia trudności dnia codziennego, powodując utratę możliwości polepszenia warunków życia w przyszłości to można przyjąć, że pogorszyły one dotychczasową sytuację życiową osoby z najbliższego kręgu rodziny zmarłej i istnieje w związku z tym podstawa do kompensacji tego uszczerbku o charakterze niemajątkowym (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z 15 października 2002 r., II CKN 985/00, z dnia 25 lutego 2004 r., II CK 17/03, z dnia 6 lutego 2008 r., II CSK 459/07 niepublikowane, z dnia 26 listopada 2010 r., IV CSK 170/10, LEX nr 737283 i z dnia 3 grudnia 2010 r., I PK 88/10, LEX nr 737254). Mając jednak na uwadze treść zarzutu kasacyjnego w sprawie wystąpił inny problem, tj. czy podstawę dochodzonego roszczenia mógł stanowić art. 23 k.c. w zw. z art. 448 k.c. Trzeba w związku z tym wskazać, że w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego została przyjęta koncepcja, iż więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, a więc doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek może polegać nie tylko na osłabieniu jej aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężania trudności, lecz jest także następstwem naruszenia tej relacji między osobą zmarłą a jej najbliższymi (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r., I CSK 149/09, z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK 307/09, z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, niepublikowane i uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, BSN 2010, nr 10 s. 11.) W wyroku z dnia 11 maja 2011 r., II CSK 621/10 (niepublikowanym) Sąd Najwyższy wyraził wprost zapatrywanie, że rodzicom zmarłej córki przysługuje na podstawie art. 448 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią, która nastąpiła w wyniku wypadku (deliktu) zaistniałego przed dniem 3 sierpnia 2008 r. W tym stanie rzeczy należało uznać, że pogląd ten został w judykaturze już ukształtowany, co przesądzało o zasadności skargi kasacyjnej.

7 Z treści art. 23 k.c. wynika, że istnieje wiele dóbr osobistych korzystających z ochrony i praw osobistych chroniących te dobra. Prawu polskiemu nie jest znany wyczerpujący katalog dóbr osobistych i z tego względu wraz ze zmianami stosunków społecznych mogą powstawać i zanikać pewne dobra osobiste. Obecnie w świetle dorobku literatury i judykatury nie budzi już wątpliwości pogląd, że podlegają ochronie nie wymienione w art. 23 k.c. dobra osobiste jak: pamięć po zmarłych, intymność, prywatność życia, czy płeć. Jeśli zauważyć, że dobrami osobistymi są pewne wartości niematerialne łączące się ściśle z jednostką ludzką a niekiedy z osobą prawną, to trzeba przyjąć, że powstają i wygasają z podmiotem podlegającym ochronie i nie mogą przechodzić na inne osoby. Przyjmowana jako dobro osobiste ochrona czci osoby zmarłej nie polega na przejściu prawa do czci przysługującego zmarłemu, lecz jest własnym prawem najbliższych członków rodziny zmarłego. Podobnie więź między rodzicami a dzieckiem jest wartością niematerialną własną rodziców, a skoro ona w utrwalonym już orzecznictwie uznana została jako ich dobro osobiste podlegające ochronie prawa cywilnego, to jednym ze środków tej ochrony jest norma wynikająca z art. 448 k.c. Przesłanką tej odpowiedzialności jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2002 r., V CKN 1581/00, OSNC 2004, nr 4, poz. 53). W sprawie spełnienie tej przesłanki nie mogło jednak budzić wątpliwości, skoro sprawca wypadku drogowego został skazany prawomocnym wyrokiem karnym. Z tych względów orzeczono, jak w sentencji (art. 398 16 k.p.c.).