ROK CZTERDZIESTY TRZECI ZESZYT PIERWSZY RUCH PRAWNICZY EKONOMICZNY i SOCJOLOGICZNY ORGAN UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA I AKADEMII EKONOMICZNEJ W POZNANIU KWARTAŁ PIERWSZY WARSZAWA POZNAŃ 1981 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
KOMITET REDAKCYJNY Redaktorzy Stanisław Kowalski (zast, redaktora naczelnego), Anna Michalska (sekretarz redakcji), Alfred Ohanowicz (redaktor naczelny), Stanisław Smoliński (zast. redaktora naczelnego), Stanisław Wierzchosławski Członkowie Wiktor Jaśkiewicz, Seweryn Kluszczyński, Andrzej Kwilecki, Adam Łopatka, Władysław Markiewicz, Teresa Rabska, Zbigniew Radwański, Aleksander Ratajczak, Tadeusz Szczurkiewicz, Jacek Trojanek, Wacław Wilczyński, Franciszek Wróblewski, Zbigniew Zakrzewski Adres Redakcji ul. Czerwonej Armii 90, 61-809 Poznań, Coll. Iuridicum UAM pokój 6, tel. 69-92-51, w. 290 Printed in Poland PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE ODDZIAŁ W POZNANIU Nakład 1363+117 egz. Ark. wyd. 29,0. Ark. druk. 23,0+1 wkl. Papier druk. V kl. 70 g. 70X100 cm. Oddano do składania 13 kwietnia 1981 r. Druk ukończono we wrześniu 1981 r. Zamówienie nr 231/88. P-10/383. Cena zł 30, DRUKARNIA UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU
SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY Prof Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr habil. Wacław Wilczyński, Gospodarka narodowa Polski. Próba oceny i warunki postępu.. Prof. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr habil. Zbigniew Zakrzewski, Kierunki zmian strukturalnych na rynku dóbr konsumpcyjnych Prof Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr Janusz Wierzbicki, Węzłowe problemy funkcjonowania gospodarki terenowej...... St. asystent Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu, mgr Zbigniew Witkowski, Zagadnienie zgodności aktów Sejmu z Konstytucją PRL w świetle doktryny............... Prof. Uniwersytetu w Sarajewie, dr Stefan Sušic, Konstytucyjno-prawne cechy podstawowej organizacji pracy zespolonej w Jugosławii. Asystent Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, mgr Bogdan Frąckowiak, Ustrój Państwa Watykańskiego. Adiunkt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Kazimierz Świrydowicz, W sprawie pojęcia obowiązku... Chargé de Recherche w Narodowym Centrum Badań Naukowych w Strasburgu, dr Jean-Bernard Marie, Praktyka Komisji Praw Człowieka ONZ w związku z naruszeniami praw człowieka....... Adiunkt Akademii Spraw Wewnętrznych w Warszawie, dr Józef Jan Skoczylas, Cywilistycznoprawna ochrona środowiska według ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska........ Sędzia Sądu Najwyższego w Warszawie, dr habil. Kazimierz Piasecki, Naruszenie interesu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jako podstawa rewizji nadzwyczajnej....... Doc Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, dr habil. Tomasz Gizbert- -Studnicki, Znamiona porównawcze w kodeksie karnym. Adiunkt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Andrzej Gomułowicz, Opodatkowanie obrotu jednostek gospodarki uspołecznionej. Adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego, dr Hanna Litwińczuk, Opodatkowanie przyrostu majątku indywidualnego. Adiunkt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Jerzy Małecki, Bodźce i sankcje prawno finansowe.......... Adiunkt Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN w Warszawie, dr Andrzej Piotr Wiatrak, Dochody ludności rolniczej (tworzenie, podział, funkcje). Adiunkt Instytutu Socjologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, dr Edward Sołtys, Struktury władzy jako determinanty aktywności organizacji przemysłowej........... Adiunkt Uniwersytetu Łódzkiego, dr Józef Penc, Postęp techniczny a kwalifikacje w przemyśle.......... 1 11 21 37 51 65 87 101 127 141 157 167 175 185 195 207 227
IV Spis treści Adiunkt Instytutu Historii PAN w Warszawie, dr Jacek Wędrowska, Geneza i założenia socjologii radykalnej w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej 241 II. PRZEGŁĄD PIŚMIENNICTWA J. Wiatr, Przyczynek do zagadnienia rozwoju społecznego w formacji socjalistycznej, Warszawa 1979, KiW, ss. 314 (rec. Czesław Mojsiewicz). B. Minc, Spór o istotne treści marksizmu, Warszawa 1979, PIW, ss. 242 (rec. Małgorzata Nizio-Baron)...... A. Wolff-Powęska, Doktryna geopolityki w Niemczech, Poznań 1979, Instytut Zachodni, ss. 302 (rec. Henryk Olszewski)..... A. Michalska, S. Wronkowska, Zasady tworzenia prawa, Poznań 1980, Wyd. UAM, ss. 171 (rec. Jerzy Wróblewski)....... B. Dobkowski, Konstytucyjne prawa i obowiązki obywateli PRL, Warszawa 1980, PWN, ss. 325 (rec. Roman Wieruszewski)..... M. Kępiński, Rozporządzanie prawem z rejestracji znaku towarowego, Poznań 1979, Wyd. UAM, ss. 219 (rec. Andrzej Kopff). A. Dyoniak, Odpowiedzialność majątkowa małżonków wobec osób trzecich, Warszawa-Poznań 1980, PWN, ss. 176 (rec. Leopold Stecki) W. Stojanowska, Rozwód a dobro dziecka, Warszawa 1979, Wyd. Prawnicze, ss. 216 (rec. Adam Olejniczak). A. J. Szwarc, Karnoprawne funkcje reguł sportowych, Poznań 1977, Wyd. UAM, ss. 215 (rec. Stanisław Jędruch)....... A. Tobis, Główne przestępstwa przeciwko rodzinie. Charakterystyka prawna i skuteczność kary pozbawienia wolności, Poznań 1980, Wyd. UAM, ss. 239 (rec. Adam Krukowski).... A. Strzembosz, Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży, Warszawa 1979, Wyd. Prawnicze, ss. 191 (rec. Aleksander Ratajczak). J. Jodłowski, Z. Resich, Postępowanie cywilne, Warszawa 1979, PWN, ss. 481 (rec. Władysław Siedlecki). W. Pawlak, Prawo rolne PRL, Warszawa-Poznań 1980, PWN, ss. 329 (rec. Józef Paliwoda).... S. W. Bobotow, Burżuaznaja sociołogija prawa, Moskwa 1978, Juridiczeskaja Litieratura, ss. 224 (rec. Andrzej Korybski)... B. Stokes, Worker Participation Productivity and the Qualisty of Work Life, Waishitrugton U978, WorldWatch Paper, ss. 50 (rec. Roman Sowiński) H. Gros Espiell, La Organización International del Trabajo y los derechos humanos en la America Latina, México 1978, Universidad Nacional Autónoma de México, ss. 286 (rec. Henryk de Fiumel)...... Z. Souček, Modelowanie i projektowanie systemów gospodarczych, Warszawa 1979, PWE, ss. 535 (rec. Dariusz Kostyrka). Family Life in old age. Praca zbiorowa pod red. G. Doghe i J. Helander, Publications of the Nether Lands Interunáversity Demographic Institute and the Population and Family Study Centre Vol. 8, Hague-Boston-London 1979, Martinus Nijhoff Publishers, ss. 206 (rec. Stanisław Wierzchosławski)........ Tran Qui Phuoc, Les régions économiques floues. Application au cas de la France, Editions Sirey et Institut de Mathématiques X Economiques de Dijon, 1978, ss. 159 (rec. Krzysztof Malaga) 257 259 262 265 268 271 275 277 280 284 288 290 293 296 300 304 305 309 311
Spis treści H. Kołakowska-Przełomiec, Społeczne uwarunkowania alkoholizowania się nieletnich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, Ossolineum, ss. 148 (rec. Piotr Gosieniecki, Jerzy Kalinowski) V 314 III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE Ogólnopolskie seminarium poświęcone demograficznym i społeczno-ekonomicznym problemom rodziny i macierzyństwa (Iwona Roeske-Słomka). Współpraca Akademii Ekonomicznej w Poznaniu z Wyższą Szkołą Handlową w Lipsku (Stanisław Wierzchosławski) Konferencja naukowa poświęcona problemom aktywizacji gospodarki terenowej (Paweł Domagała, Halina Wilk)..... Kolokwium habilitacyjne doktora Bogdana Błażejczaka (Tomasz Sokołowski)......... Kolokwium habilitacyjne doktora Krzysztofa Dembskiego (Jerzy Mikosz) Kolokwium habilitacyjne doktora Mariana Kępińskiego (Aurelia Nowicka) Kolokwium habilitacyjne doktora Zdzisława Niedbały (Jerzy Strugała) Kolokwium habilitacyjne doktora Andrzeja Redelbacha (Roman Starosta) Kolokwium habilitacyjne doktora Andrzeja Zielińskiego (Roman Budzinowski) Kolokwium habilitacyjne doktora Macieja Zielińskiego (Stanisław Czepita) Kolokwium habilitacyjne doktora Jerzego Szczepańskiego (Henryk Gawron) 319 325 329 335 338 340 343 346 349 351 353 IV. NEKROLOGI Docent doktor habilitowany Jędrzej Słoniński w rocznicę śmierci (Zygmunt Konrad Nowakowski)...... 357
CONTENTS I. ARTICLES Dr. babil. Wacław Wilczyński, Professor at the Academy of Economics in Poznan, The National Economy of Poland. An Attempt of Appraisal and Conditions of Progress........ Dr. habil. Zbigniew Zakrzewski, Professor at the Academy of Economics in Poznań, Directions of Structural Changes of Consumer Goods Market Dr. Janusz Wierzbicki, Professor at the Academy of Economics in Poznań, Crucial Problems of the Local Economy Functioning. Zbigniew Witkowski, Senior Assistant at the Nicholas Copernicus University in Toruń, Question of Concordance of the Seym Acts with the Poland's Constitution in the Light of Doctrine....... Dr. Stefan Sušic, Professor at the University in Sarajevo, Constitutional and Legal Features of Basic Organization of United Labour in Yugoslavia. Bogdan Frąckowiak, Worker at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Political System of the State of Vatican...... Dr. Kazimierz Świrydowicz, Adjunct at the Adam Mickiewicz University in Poznań, On the Matter of Notion of Obligation Dr. Jean-Bernard Marie, Charge de Recherche in the National Centre of Scientific Research in Strasbourg, The Practice of the Committee of Human Rights of the UN in Connection with Violation of Human Rights.. Dr. Jozef Jan Skoczylas, Adjunct at the Academy of Internal Affaire, Civil Law and Legal Environment Protection According to the Act of Environment Protection and Shaping Dr. habil. Kazimierz Piasecki, The Judge at the Highest Court in Warsaw, Violation of Affairs of the People's Republic of Poland as a Basis of Extraordinary Retrial............ Dr. habil. Tomasz Gizbert-Studnicki, Docent at the Jagiellonian University in Kraków, Comparative Traits in the Penal Code. Dr. Andrzej Gomułowicz, Adjunct at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Taxation of the Turnover of Socialized Economy Enterprises. Dr. Hanna Litwińczuk, Adjunct at the Warsaw University, Taxation of the Increase of Individual Assets Dr. Jerzy Małecki, Adjunct at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Legal and Financial Stimuli and Sanctions Dr. Andrzej Piotr Wiatrak, Adjunct at the Institute of Country and Agriculture Development of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, Incomes of Agricultural Population (Creation, Division, Functions), Dr. Edward Sołtys, Adjunct at the Institute of Sociology of the Silesian University in Katowice, Structures of Authorities as Determinants of Activity of Industrial Organization...... 1 11 21 37 51 65 87 101 127 141 157 167 175 185 195 207
Contents VII Dr. Józef Penc, Adjunct at the Łódź University, Technical Progress and Qualifications in Industry... Dr. Jacek Wędrowski, Adjunct at the Institute of History of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, Genesis and Assumptions of Radical Sociology in the United States of America 227 241 II. SURVEY OF LITERATURE....... III. SURVEY OF DECISIONS IV. NECROLOGY.... 257 319 357
СОДЕРЖАНИЕ I. СТАТЬИ Проф. Экономической академии в Познани, д-р (habilitatus) Вацлав Вильчински, Народное хозяйство Польши. Попытка оценки и условия прогресса Проф. Экономической академии в Познани, д-р (habilitatus) Збигнев Закшевски, Направления структурных изменений на рынке потребительских благ......... Проф. Экономической академии в Познани, д-р Януш Вежбицки, Узловые проблемы функционирования местного хозяйства Ст. ассистент Университета им. М. Коперника в Торуне, мгр Збигаев Витковски, Проблема соответствия актов Сейма Конституции ПНР на фоне доктрины. Проф. Университета в Сараеве, д-р Стефан Суши ц, Конституционноправовые чeрты основной организации объединённого труда в Югославии. Мгр Бодган Фронцковяк, сотрудник Университета им. А. Мицкевича в Познани, Строй Ватиканского государства Адъюнкт Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Казимеж Свирыдович, О понимании обязанности..... Шарже дэ Рэшэрш в Национальном центре научных исследований в Штрасбурге, д-р Жан-Вернард Мари, Практика Комиссии по правам человека ООН в связи с нарушениями прав человека... Адъюнкт Академии внутренних цел в Варшаве, д-р Юзеф Ян Скочыляс, Цивилистически-правовая защита среды по закону о защите и формированию среды.......... Судья Верховного суда в Варшаве, д-р (habilitatus) Казимеж Пясецки, Нарушение интересов Польской Народной Республики основа чрезвычайной ревизии..... Доцент Ягеллонского университета в Кракове, д-р (habilitatus) Томаш Гизберт-Студницки, Сравнительные признаки в уголовном кодексе. Адъюнкт Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Анджей Гомулович, Налогообложение оборота обобществлённых хозяйственных единиц. Адъюнкт Варшавского университета, д-р Ханна Литвинчук, Обложение налогом прироста индивидуального имущества Адъюнкт Университета им. А. Мицкевича в Познани д-р Ежи Малецки, Правово-финансовые стимулы и санкции... Адъюнкт Института развития деревни и сельского хозяйства ПАН в Варшаве, д-р Анджей Пётр Вятрак, Доходы сельского населения (образование, распределение, функции)........ Адъюнкт Института социологии Силезского университета в Катовице, д-р Эдвард Солтыс, Структуры власти в, качестве детерминантов активности промышленной организации... 1 11 21 37 51 65 87 101 127 141 157 167 175 185 195 207
Содержание IX Адъюнкт Лодзинcкого университета, д-р Юзеф Пенц, Технический прогресс и квалификации в промышленности Адъюнкт Института истории ПАН в Варшаве, д-р Яцек Вэндровски, Происхождение и предпосылки радикальной социологии в Соединённых Штатах Северной Америки..... 227 241 II. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ III. ОТЧЁТЫ И СООБЩЕНИЯ....... IV. НЕКРОЛОГИ 257 319 357