Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 1 Dochodzenie roszczeń od zakładu ubezpieczeń. Autorzy: Małgorzata i Maciej Capik Tyle już napisano o zasadach likwidacji szkód, tyle orzeczeń Sąd Najwyższy wydał, by wskazać jak właściwie powinna być prowadzona procedura likwidacji i wyliczane odszkodowanie, a dalej praktyka zakładów ubezpieczeń rodzi niezadowolenie ze strony ubezpieczonych i poszkodowanych. Niezadowolenie to mało, najgorsze jest to, że liczne są przykłady postępowania zakładów ubezpieczeń wręcz wprost przeciwnie do wskazań judykatury i piśmiennictwa. Sąd wydaje orzeczenie dotyczące sposobu traktowania podatku VAT, a zakłady ubezpieczeń wypłacają odszkodowania netto. Sąd nakazuje brać pod uwagę ceny części nowych, oryginalnych, przy naprawach uszkodzonych samochodów, a zakłady ubezpieczeń jak wyliczały koszty naprawy tak dalej to czynią. Oczywiście można też znaleźć przykłady pozytywne lecz cóż one są warte jeśli nakładają się na nie liczne skargi i zażalenia przedstawiające jaskrawe przypadki nieprawidłowości. W tym stanie rzeczy nie trudno zrozumieć jest tych, którzy sarkastycznie pytają o skuteczność działania sądów, o zasady oddziaływania uchwał Sądu Najwyższego na praktykę codziennego postępowania zakładów ubezpieczeń. Niestety z przykrością trzeba stwierdzić, że wiele racji kryje się w tych pytaniach. Tam gdzie nie ma dobrej woli w dążeniu do właściwego zrozumienia tez wyrażonych chociażby w uchwałach Sądu Najwyższego tam nieprawidłowości nie tylko, że nie nikną, ale nawet się zwiększają. Posłużmy się chociażby przykładem pojazdu zastępczego. SN stwierdził, że poszkodowanemu, który ma prawo do odszkodowania z OC komunikacyjnego należą się też uzasadnione koszty pojazdu zastępczego. Jak uzasadnione to od razu niektóre zakłady ubezpieczeń zaczęły od poszkodowanych żądać drobiazgowe uzasadniania po co, na co, gdzie i kiedy zamierzał jeździć swoim samochodem. Zaczęły żądać oświadczeń o miejscu pracy poszkodowanego, o miejscu pracy innych członków rodziny, aby np. ustalić czy rzeczywiście to poszkodowany musiał zawozić dziecko do szkoły czy może mógł to uczynić ktoś inny. Przy takim stawianiu sprawy wielu poszkodowanych rezygnuje z dochodzenia roszczeń, bojąc się, że jak przyniosą jedno zaświadczenie to zażąda się od niego kilku kolejnych i tak sprawa będzie trwać całymi miesiącami. Czy orzeczenie
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 2 Sądu Najwyższego rozstrzygnęło problem? Nie, nawet w wielu przypadkach go powiększyło, poprzez wzrost zadowolenia poszkodowanych, którzy z jednej strony niby uzyskali nadzieję na szersze pokrycie swoich strat, ale praktyka zakładów ubezpieczeń skutecznie im tą nadzieję zabiera. Jakie jest więc lekarstwo? Orzeczenia czy uchwały Sądu Najwyższego są wskazówką do wykorzystania w praktyce. Jeśli jednak sposób ich wykorzystania pomija intencje Sądu lub wręcz stoi w sprzeczności z tezami wyrażonymi przez sąd, to pozostaje poszkodowanym dochodzenie swoich roszczeń w postępowaniu sądowym. W tym miejscu odezwą się od razu głosy, że to nie żadne lekarstwo, bo kto raz zetknął się z sądem nabiera dystansu do wymiaru sprawiedliwości i reguł jego działania. Postępowanie sądowe jest niejednokrotnie uciążliwe i nie gwarantuje 100 % szansy na uzyskanie takiego odszkodowania, jakiego oczekuje poszkodowany. Jest to jednak jakaś możliwość, po którą warto sięgnąć jeśli jest się głęboko przekonanym o swoich racjach, a tym samym o nieprawidłowościach po stronie zakładu ubezpieczeń. Po tą możliwość przede wszystkim powinni sięgać ci, którzy wyłożyli własne środki finansowe na naprawę szkody. Uzbrojeni w faktury, potwierdzające poniesione wydatki mogą skorzystać z tzw. E- sądu, gdzie konieczności wizyty w budynku sądu można uzyskać nakaz płatniczy przeciwko zakładowi ubezpieczeń i poprzez komornika zaspokoić swoje roszczenia. Można także wybrać, w przypadku roszczeń do wysokości 10000 zł., ścieżkę postępowania uproszczonego. Z tej procedury mogą korzystać wszyscy poszkodowani- także ci, którzy wnosili o tzw. kosztorysowe rozliczenie szkody i nie zgadzają się z kwotą otrzymanego odszkodowania. Jednym z elementów uproszczonej procedury jest złożenie pozwu na formularzu poprzez wypełnienie rubryk wg. wskazań instrukcji. Formularz pozwu składa się w sadzie rejonowym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania poszkodowanego. Trzeba także wnieść opłatę, liczoną stosunkowo od wartości sporu. Trzeba zatem trochę zaryzykować także w aspekcie finansowym, bo w przypadku przegranej opłata ta przepada. Jest to jednak realna szansa na skłonienie zakładu ubezpieczeń do zachowania zgodnego ze wskazaniami Sądu Najwyższego i oczekiwaniami poszkodowanego. Dlatego warto w takim pozwie przywołać, poza faktami dotyczącymi szkody, także odpowiednie orzecznictwo sadowe, dla pokazania
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 3 kierunku interpretacji jaki powinien być w danym przypadku zastosowany. Przykład pozwu w postępowaniu uproszczonym. Poszkodowany, Jan Kowalski, zgłosił szkodę z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy. Odpowiedzialność sprawcy nie budziła wątpliwości. Sprawca przyznał się. Będąca na miejscu Policja ukarała go mandatem za spowodowanie kolizji. Jan Kowalski po oględzinach swojego pojazdu uzgodnił z zakładem ubezpieczeń, że szkoda zostanie rozliczona kosztorysowo. Przedstawiony mu kosztorys zaskoczył go jednak całkowicie, bo nie tylko przyjęte w nim ceny części odbiegały znacząco od średnich na rynku, to jeszcze były one w wartości netto, choć poszkodowany nie jest podatnikiem podatku VAT. Zwrócił się do autoryzowanej stacji obsługi pojazdów marki X, tj. takiej jakiej posiada samochód z prośbą o wyliczenie kosztów naprawy w oparciu o ustalony rozmiar szkody. Różnica pomiędzy kosztorysem przedstawionym przez zakład ubezpieczeń, a tym uzyskanym ze stacji obsługi wynosiła 5400 zł. Jan Kowalski napisał pismo do zakładu ubezpieczeń z wnioskiem o dopłatę odszkodowania, ale jego roszczenia nie zostały uznane w związku z czym postanowił wystąpić z pozwem do sądu przeciwko zakładowi ubezpieczeń.
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 4 UWAGA! PRZED WYPEŁNIENIEM NALEŻY DOKŁADNIE ZAPOZNAĆ SIĘ Z POUCZENIAMI P POZEW Data wpływu P o u c z e n i e (wypełnia sąd) 1. Formularz należy wypełnić czytelnie, dokonując wpisów bez skreśleń i poprawek. Gdy w rubrykach występuje tekst oznaczony znakiem *, to należy niepotrzebne skreślić. 2. Każdą rubrykę niezacieniowaną należy wypełnić albo skreślić. Jeśli po wpisaniu treści w rubryce pozostało wolne miejsce, należy je skreślić w sposób uniemożliwiający dopisywanie. 3. Do pozwu należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników w celu doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. 4. W wypadku gdy żądanie pozwu, inne wnioski pozwu, uzasadnienie lub załączniki nie zmieściły się w odpowiednich rubrykach, ciąg dalszy zamieszcza się na kolejnych, ponumerowanych kartach formatu A4, ze wskazaniem uzupełnianej rubryki. Pod dodaną do formularza treścią należy złożyć podpis. 1. Wartość przedmiotu sporu (kwota w złotych, cyframi i słownie) 2. Sąd, do którego jest składany pozew (nazwa i siedziba sądu, ewentualnie również właściwy wydział) 5400 zł słownie: pięć tysięcy czterysta złotych SĄD REJONOWY w Łomży ul. Dworna 16 18-400 Łomża W rubrykach 3.1.1. 4.6. należy podać: imię i nazwisko osoby fizycznej bądź pełną nazwę osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej mającej zdolność sądową oraz adres (siedzibę) ze wskazaniem kodu pocztowego, miejscowości, ulicy, numeru domu i lokalu. Strona i jej pełnomocnik mogą również podać numer telefonu. Jeżeli dane nie zmieściły się w odpowiednich rubrykach, pozostałe dane należy podać w formularzu DS. 3. Strona powodowa 4. Strona pozwana 3.1.1. Powód i jego adres 4.1. Pozwany i jego adres Jan Kowalski Ul. Poziomkowa 3 Zakład Ubezpieczeń X S.A. w Warszawie ul.. 18-400 Łomża 3.1.2. Pełnomocnik powoda 4.2. Pozwany i jego adres --------------------------------------------------------------------------- 3.1.3. Adres powoda do doręczeń (jeżeli jest on inny niż miejsce zamieszkania powoda) ------------------------------------------------------------------------------- 4.3. Pozwany i jego adres 3.2.1. Powód i jego adres 4.4. Pozwany i jego adres 3.2.2. Pełnomocnik powoda 4.5. Pozwany i jego adres 3.2.3. Adres powoda do doręczeń (jeżeli jest on inny niż miejsce zamieszkania powoda) 4.6. Pozwany i jego adres 5. Czy wymieniono wszystkich powodów i pozwanych? (w wypadku odpowiedzi nie należy wypełnić i dołączyć do pozwu formularz DS) tak*/nie*
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 5 6. Żądanie pozwu Należy wybrać właściwy rodzaj żądania 6.1 lub 6.2 i wypełnić odpowiednie rubryki. 6.1. Żądanie zasądzenia żądana kwota Gdy żądanie pozwu jest wnoszone przez więcej niż jednego powoda lub jest skierowane przeciwko więcej niż jednemu pozwanemu, należy wskazać, w jaki sposób sąd ma zasądzić dochodzoną kwotę. solidarnie*/w inny sposób* (wskazać jak) odsetki 5400 zł Słownie: pięć tysięcy czterysta złotych - ustawowe* - umowne* (wskazać wysokość lub sposób obliczania) kwota lub kwoty, od których naliczane mają być odsetki okres, za który należą się odsetki (wskazać daty lub opisać np. do dnia zapłaty) od do 5400 zł 14.04.2012 dnia zapłaty 6.2. Inne żądanie - nakazania określonego zachowania się* - wydania rzeczy* - pozostałe* Poniżej należy opisać zachowanie, które sąd ma nakazać, lub opisać rzecz, której wydanie ma być nakazane (tak, aby wyrok mógł być wykonany), o ile to niezbędne również wskazać termin wykonania. Jeśli powyżej wskazano pozostałe należy dokładnie wskazać treść takiego żądania. 7. Żądanie zwrotu kosztów procesu Wnoszę żądanie zwrotu kosztów procesu wg. norm przypisanych 8. Inne wnioski pozwu, o których mowa w art. 187 2 kpc lub w art. 484 1 2 kpc (wskazać jakie) Powód wnosi o rozpatrzenie sprawy także pod nieobecność pozwanego, a także składa wniosek o zawezwanie pozwanego do przedłożenia kompletnych akt szkodowych nr dotyczących szkody z dnia 12.03.2012 r
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 6 9. Uzasadnienie Należy wskazać wszystkie fakty, z których wynika, że żądanie pozwu jest zasadne (w szczególności należy wskazać umowę, z której roszczenie wynika, obowiązek, którego pozwany nie wykonał, oraz datę wymagalności tego obowiązku). W miarę potrzeby należy uzasadnić również właściwość sądu. W dniu 12.03.2012 r Tadeusz Nowak ubezpieczony w zakresie OC komunikacyjnego w zakładzie ubezpieczeń X w Warszawie S.A. doprowadził do kolizji drogowej, w następstwie której uszkodzeniu uległ mój pojazd marki Y. Tadeusz Nowak przyjął na miejscu kolizji mandat karny i tym samym potwierdził swoja odpowiedzialność. Uczynił to również wyraźnie wezwany przez pozwanego do złożenia wyjaśnień. W dniu 13.03.2012 r zgłosiłem do pozwanego szkodę. Pozwany dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu i ustalił rozmiar szkody, przedkładając mi protokół uszkodzeń. Po dokonaniu oględzin w tym samym dniu zaakceptowałem propozycję pozwanego co do kosztorysowego rozliczenia odszkodowania. 28.03.2012 na podane przeze mnie konto bankowe wpłynęła 3200 zł, która pozwany zapłacił mnie jako odszkodowanie. Pozwany przesłał mi także przygotowany przez siebie kosztorys z którego wynikała podana wyżej kwota. Zastosowane w kosztorysie ceny części zamiennych i robocizny zostały określone w wartości netto, choć wyraźnie oświadczyłem pozwanemu iż nie jestem podatnikiem podatku VAT. Oprócz tego kwota odszkodowania przekazana przez pozwanego jest nie adekwatna do rzeczywistych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, które w przybliżonej wartości wynoszą 8400 zł. Wartość ta wnika z wyszacowanego kosztu naprawy przez stację serwisowa Y1, w której zakupu pojazdu jest on bez przerwy serwisowany. Przeglądu gwarancyjne jak i późniejsze naprawy eksploatacyjne wykonywałem zawsze w tej stacji, zatem mam prawo żądać odszkodowania równego kosztom naprawy pojazdu wg. metody i zasady odpowiedniej do sposobu eksploatowania mojego pojazdu. W kosztorysie przygotowanym przez stacje serwisowa ceny robocizny zbliżone są do cen uwzględnionych przez pozwanego. Natomiast ceny części zamiennych w wielu pozycjach różnią się istotnie, co pokazuje iż pozwany, przyjął ceny najniższe na rynku nie uwzględniając ani stanu technicznego mojego pojazdu, sposobu jego eksploatacji oraz faktu jego całkowitej bezwypadkowości. Stanowisko pozwane go stoi również w sprzeczności z uchwałami Sadu Najwyzszego z dnia 12 kwietnia 2012 r. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Sygn. akt III CZP 80/11, oraz 20 czerwca 2012 sygn. Akt III CZP 85/11( uzasadnienie) Wypłacając mi odszkodowanie bez podatku VAT pozwany naruszył także zasady dotyczące wypłaty odszkodowania z OC komunikacyjnego w kontekście podatku VAT ustalone Uchwałą Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 17 maja 2007 r. syg. akt III CZP 150/06 10. Wnioski dowodowe Należy dokładnie wskazać każdy wnioskowany dowód i wszystkie dane, które są niezbędne, by sąd mógł ten dowód przeprowadzić (np. w wypadku dowodów niedołączonych do pisma wskazać, gdzie i u kogo się znajdują, w wypadku świadków podać imię, nazwisko oraz adres ze wskazaniem kodu pocztowego, miejscowości, ulicy, numeru domu i lokalu). Jeżeli dane nie zmieściły się w odpowiednich rubrykach, pozostałe dane należy podać w formularzu WD. Należy dokładnie wskazać, który z faktów opisanych w uzasadnieniu ma zostać stwierdzony przez przeprowadzenie wnioskowanego dowodu. 10.1.1. Zgłaszany dowód 10.1.2. Fakt podlegający stwierdzeniu Protokół oględzin uszkodzonego pojazdu Rozmiar szkody 10.2.1. Zgłaszany dowód 10.2.2. Fakt podlegający stwierdzeniu Potwierdzenie z banku przelewu na konto kwoty 3200 zł Wartość odszkodowania otrzymanego od pozwanego
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie, 7 10.3.1. Zgłaszany dowód 10.3.2. Fakt podlegający stwierdzeniu Wycena kosztów naprawy przygotowana przez autoryzowaną stację obsługi Y1 Wysokość faktycznych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu zgodnych z zakresem uszkodzeń 10.4.1. Zgłaszany dowód 10.4.2. Fakt podlegający stwierdzeniu 11. Czy powyżej zgłoszono wszystkie dowody? (w wypadku odpowiedzi nie należy wypełnić i dołączyć formularz WD) tak*/nie* 12. Załączniki (należy wymienić wszystkie dołączone do pozwu dokumenty) 1) 2 odpisów pozwu i wszystkich załączników, 2) pełnomocnictwo*, 3) dokument lub dokumenty wykazujące upoważnienie do działania w imieniu powoda niebędącego osobą fizyczną*, 4) protokół oględzin 5) wyciąg przelewu 6) wycena Stacji Serwisowej Y1 13. Imię i nazwisko (czytelne) osoby (lub osób) wnoszącej pozew oraz podpis 14. Data Jan Kowalski 20.12.2012 P O U C Z E N I E Pozew należy złożyć na urzędowym formularzu: (A) w sprawach, które podlegają rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, tj. w sprawach, w których powód dochodzi: 1) roszczeń wynikających z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, 2) roszczeń wynikających z rękojmi lub gwarancji jakości, lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, 3) roszczeń o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu. W sprawach tych również odpowiedź na pozew, pozew wzajemny, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i pisma zawierające wnioski dowodowe należy złożyć na urzędowych formularzach. W postępowaniu uproszczonym jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju; (B) w sprawach, w których powód usługodawca lub sprzedawca dochodzi roszczeń wynikających z umów o: 1) świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych, 2) przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej, 3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego, 4) dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, 5) wywóz nieczystości, 6) dostarczanie energii cieplnej, również wtedy, gdy sprawy te nie podlegają rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. W powyższych sprawach pozew wzajemny, zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym również należy złożyć na urzędowych formularzach. Formularze są dostępne w budynkach sądów oraz w Internecie pod adresem www.ms.gov.pl. Pozew należy złożyć w biurze podawczym sądu lub przesłać pocztą. Niezachowanie warunków formalnych pisma, które uniemożliwia nadanie mu dalszego biegu, powoduje wezwanie do uzupełnienia braków w terminie tygodniowym. Jeżeli braki nie zostaną w tym terminie uzupełnione, pismo podlega zwrotowi.