Najbardziej opiniotwórcze polskie media w styczniu 2008 r. Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od 1 do 31 stycznia 2008 roku Warszawa, marzec 2008
Spis treści Wstęp... 2 ANALIZA... 4 METODOLOGIA BADANIA... 9 Wstęp Badanie przeprowadzono na podstawie 8746 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1 31 stycznia 2008 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 11198 razy, uwzględniając przeglądy mediów, zaś bez nich - 7393 1 razy (5174 razy w prasie, 1146 - w telewizji i 1073 - w radiu). Analiza obejmuje tylko te przekazy, które nie są przeglądami mediów. Na jej podstawie wyciągnięto następujące wnioski: 1. Większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe. Najwięcej publikacji pochodzi z dzienników (76 proc.) oraz tygodników (19 proc.). 2. W styczniowym rankingu najczęściej cytowanych mediów na pierwszym miejscu znalazł się Dziennik z 992 cytowaniami, na drugim miejscu znalazła się Rzeczpospolita, na którą powoływano się 983 razy. Trzecia lokata w styczniu należy do Gazety Wyborczej (789 cytowań). Czwartą pozycję zajęła stacja TVN24 (397 cytowań). Spośród stacji radiowych najwyżej w rankingu znalazły się Radio ZET i RMF FM. W zestawieniu portali internetowych prowadzi Onet.pl przed portalem Interia.pl. 3. W rankingu najczęściej cytowanych tytułów wraz z przeglądami prasy również zwyciężył Dziennik. Kolejne miejsca należą do Rzeczpospolitej i Gazety Wyborczej. 4. 95 proc. powołań dotyczyło mediów ogólnopolskich, a pozostałe 5 proc. - regionalnych. Najwięcej cytatów z mediów regionalnych pochodziło z województwa mazowieckiego, gdzie liderem niezmiennie pozostaje Życie Warszawy. 5. Wśród gazet najczęściej powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu pierwsze miejsce przypadło Gazecie Wyborczej, a drugie Rzeczpospolitej. Najczęściej cytującymi rozgłośniami radiowymi były PR1 i TOK FM, a stacjami telewizyjnymi TVN24 oraz TVP Info. 1 Od stycznia 2008 r. IMM opracowuje ranking Najbardziej opiniotwórczych mediów na podstawie przekazów nie będących przeglądami prasy. Do raportu są kwalifikowane publikacje odwołujące się do artykułów, wypowiedzi, stwierdzeń, które pojawiły się na łamach bądź antenie innego medium, pod warunkiem, że nie są omawiane w kontekście przeglądu mediów. 2
W styczniowym raporcie warto zwrócić uwagę na: utrzymanie pozycji lidera przez Dziennik (992), który nadal prowadzi w rankingu dzięki powołaniom w tematach, takich jak: konflikt prezydent-premier, kontrowersje wokół WSI oraz ekonomia, rynek i finanse; zmianę na miejscach drugim i trzecim: drugą pozycję zajęła Rzeczpospolita (983), dzięki odniesieniom do rankingów i sondaży, ekonomii, rynku i finansów oraz sądownictwa i spraw sądowych; na trzeciej lokacie uplasowała się Gazeta Wyborcza (789), która przywoływana była najczęściej w kontekście ekonomii, rynku i finansów; działalności policji i przestępczości oraz ustawodawstwa i prawa; pojawienie się na czwartej pozycji stacji telewizyjnej TVN24 (397). Uzyskała ona tak wysoki wynik dzięki odniesieniom do polityki polskiej, zdrowia i służby zdrowia oraz ekonomii, rynku i finansów. Na miejscu piętnastym pojawiła się kolejna stacja telewizyjna TVN (106); bardzo wysokie wyniki dwóch wiodących stacji radiowych. W styczniu zwycięstwo należy do Radia ZET (253), które zawdzięcza tak wysoką pozycję powołaniom na politykę polską, sądownictwo i sprawy sądowe oraz ciekawostki. Drugą pozycję i obecność w pierwszej piętnastce zagwarantowało sobie radio RMF FM (241). Na miejscu czternastym pojawiła się stacja radiowa TOK FM (108); ostrą rywalizację na rynku tygodników. Do zajmującego piątą lokatę tygodnika Wprost (388) coraz szybciej zbliża się Newsweek (346); obecność w pierwszej piętnastce portalu internetowego. Onet.pl (187) zawdzięcza swoją pozycję odniesieniom do ciekawostek, ekonomii, rynku i finansów oraz sportu; obecność w pierwszej piętnastce dwóch dzienników biznesowo-ekonomicznych: Gazety Prawnej (167) oraz Pulsu Biznesu (124) oraz jednego tabloidu - Super Expressu (140); nowe aktualne tematy powołań. W styczniu media podejmowały m.in. tematy: narastającego konfliktu pomiędzy prezydentem i premierem, kontrowersji wokół likwidacji WSI, wypadku samolotu CASA, pojawienie się na rynku księgarskim nowej książki Jana. T. Grossa Strach, dalszego ciągu śledztwa w sprawie strzelaniny w Afganistanie, śledztwa w sprawie okoliczności samobójstwa byłej posłanki SLD Barbary Blidy, przygotowań Polski do organizacji EURO 2012 oraz negocjacji w sprawie tarczy antyrakietowej. 3
Analiza W styczniowym rankingu najczęściej cytowanych mediów pierwsze miejsce zajął Dziennik. Na drugiej pozycji znalazła się Rzeczpospolita, a na trzeciej Gazeta Wyborcza. Czwarta lokata należy do stacji telewizyjnej TVN24. Na piątym miejscu zestawienia znalazł się tygodnik Wprost. W zestawieniu piętnastu najczęściej cytowanych mediów znalazły się trzy stacje radiowe, dwie telewizyjne i jeden portal internetowy. Są to kolejno: Radio ZET, RMF FM, TOK FM, TVN24, TVN i Onet.pl (Wyk. 1). Wykres 1. Najczęściej cytowane media Dziennik Rzeczpospolita Gazeta Wy borcza TVN24 397 Wprost 388 Newsweek 346 Radio ZET 253 RMF FM 241 onet.pl Polska 187 186 Gazeta Prawna 167 789 983 992 Super Express Puls Biznesu TOK FM TVN 140 124 108 106 0 150 300 450 600 750 900 1050 1200 W rankingu najczęściej cytowanych mediów z uwzględnieniem przeglądów mediów również zwyciężył Dziennik. Na kolejnych pozycjach znalazły się Rzeczpospolita i Gazeta Wyborcza (Wyk. 2) Wykres 2. Najczęściej cytowane media z uwzględnieniem przeglądów mediów Dziennik Rzeczpospolita Gazeta Wy borcza Polska Wprost 453 628 1412 1718 1646 Newsweek 406 TVN24 Gazeta Prawna Super Express Fakt Puls Biznesu Radio ZET RMF FM Życie Warszawy onet.pl 400 337 292 273 266 258 243 218 189 0 250 500 750 1000 1250 1500 1750 4
Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych na pierwszej pozycji znalazły się te publikowane w Dzienniku. Informacje te komentowano najczęściej w kontekście konfliktu prezydent premier, kontrowersji wokół WSI, oraz ekonomii, rynku i finansów (Wyk. 3). Wykres 3. Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych Dziennik Rzeczpospolita Gazeta Wyborcza 789 992 983 Wprost 385 Newsweek 346 Polska 186 Gazeta Prawna 167 Super Express 140 Puls Biznesu 124 Fakt 98 0 200 400 600 800 1000 1200 5
Spośród stacji telewizyjnych, najczęściej powoływano się na informacje podawane w stacji TVN24 najczęściej cytowano jej doniesienia w kontekście polityki polskiej. (Wyk. 4). Wykres 4. Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych TVN24 TVN 106 397 TVN CNBC 58 TVP1 37 TVP Info 20 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 Spośród rozgłośni radiowych, najczęściej powoływano się na informacje podawane na antenie Radia ZET. (Wyk. 5). Wykres 5. Ranking najczęściej cytowanych stacji radiowych Radio ZET 253 RMF FM 241 TOK FM 108 PR1 80 PR3 78 Radio Maryja Radio PiN 37 37 0 50 100 150 200 250 300 6
Dziennikarze powoływali się również na przekazy internetowe. Wśród najczęściej cytowanych portali internetowych na pierwszym miejscu uplasował się Onet.pl, drugą pozycję zajął portal Interia.pl. (Wyk. 6). Wykres 6. Ranking najczęściej cytowanych portali internetowych onet.pl interia.pl 82 wp.pl 61 187 tvn24.pl 52 gazeta.pl 46 dziennik.pl 35 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 7
Autorzy najczęściej cytowanych publikacji w styczniu (Tab. 1) lp. Autor Medium Tytuł publikacji Liczba powołań 1. Brak autora - stenogram Dziennik Za zamkniętymi drzwiami 145 2. Michał Majewski, Paweł Reszka Dziennik WSI nazwała Kowala Pallad 133 3. Brak autora ranking Rzeczpospolita, Perspektywy Ranking szkół ponadgimnazjalnych 2008 97 4. Michał Kobosko, Piotr Śmiłowicz Newsweek Nie będę wodzem 87 5. Cezary Gmyz Rzeczpospolita Dr G. miał świadomość błędu 80 6. Mariusz Kowalewski Rzeczpospolita Skandal w magistracie 61 Łukasz Zalesiński, 7. Edyta Żemła Rzeczpospolita Generał kazał milczeć 55 Ojciec Rydzyk będzie miał własną 8. Joanna Tańska Newsweek partię 51 Dorota Kania, 9. Marcin Dzierżanowski Wprost Byłem ostatnim premierem 48 10. Wojciech Czuchnowski Gazeta Wyborcza Nielegalne fałszywki CBA 42 Najczęściej cytowane tytuły prasowe z danego województwa. (Tab. 2) Województwo Medium Liczba cytatów mazowieckie Życie Warszawy 65 śląskie Dziennik Zachodni 17 małopolskie Gazeta Krakowska, Dziennik Polski 17 lubelskie Dziennik Wschodni 14 wielkopolskie Głos Wielkopolski 14 pomorskie Dziennik Bałtycki 12 podkarpackie Nowiny 10 łódzkie Dziennik Łódzki 8 podlaskie Gazeta Współczesna 6 kujawsko-pomorskie Gazeta Pomorska 6 zachodniopomorskie Głos Szczeciński 5 dolnośląskie Gazeta Wrocławska 4 opolskie Nowa Trybuna Opolska 4 świętokrzyskie Echo Dnia 3 lubuskie Gazeta Lubuska 2 warmińskomazurskie Gazeta Olsztyńska 1 8
Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. Od stycznia 2008 r. IMM opracowuje raport na podstawie wszystkich tych przekazów, w których media powołują się na doniesienia innych mediów, ale nie będących przeglądami prasy. Do raportu są kwalifikowane publikacje odwołujące się do artykułów, wypowiedzi, stwierdzeń, które pojawiły się na łamach bądź antenie innego medium, pod warunkiem, że nie są omawiane w kontekście przeglądu mediów. Zakwalifikowane publikacje są w większości wypadków rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, że jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: o czwartkowa Gazeta Wyborcza napisała, że, o dziennikarze na łamach Rzeczpospolitej zauważyli, że, o Radio RMF FM poinformowało o, o w wywiadzie dla Życia Warszawy X stwierdził, że, o według badań tygodnika Wprost ; Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. Cytatem nie jest odniesienie do obrazu, zdjęcia, okładki prasowej, wizualizacji, ikonografii. W przypadku, kiedy gazeta bądź stacja telewizyjna/radiowa powołuje się na własne doniesienia, materiały te nie są brane pod uwagę. Jeżeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, Internet, ale w różnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. W rankingu autorów najczęściej cytowanych publikacji (tab.1) ujęto artykuły, na które najczęściej powoływały się inne media w danym temacie. Liczba powołań na dany temat uwzględnia sumę wszystkich publikacji z mediów w danym temacie. W przypadku powołań na tytuł prasowy i portal internetowy tego tytułu, cytowania nie są sumowane. Za cytat z portalu internetowego uważamy odniesienie do adresu internetowego. Jeśli cytat odnosi się do internetowego wydania danego tytułu albo tytułu online, wliczany jest do cytatów prasowych. Raport nie uwzględnia materiałów, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum), cytują publikacje starsze od obecnych o ponad 3 lata lub przywołują nieistniejące już media, są powtórzeniami całych programów danej stacji telewizyjnej lub radiowej, stanowią komentarz tylko zdjęcia bądź tylko okładki prasowej, jeśli komentarz ten nie omawia bezpośrednio artykułu, w badaniu nie są uwzględniane przekazy, których źródłem są agencje informacyjne, są przeglądami prasy (mediów) opublikowanymi w prasie bądź też wyemitowanymi w radiu lub telewizji. Analiza obejmuje całą prasę (ok. 800 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjnych (TVP 1, TVP 2, TVP Info, TVN, TVN24, TVN Turbo, Polsat, TV4, TV Biznes, TVN CNBC Biznes) i wybrane programy w rozgłośniach radiowych (PR1, PR3, Radio PiN, RMF FM, Radio ZET, TOK FM, Radio BIS, Radio Maryja, RDC). Szczegółowe informacje dotyczące monitoringu można znaleźć na stronie http://www.instytut.com.pl. 9