KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKO-626 Nazwa modułu Finansowanie rozwoju przedsiębiorstw Nazwa modułu w języku angielskim Financing enterprises development Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma i tryb prowadzenia studiów Specjalność Jednostka prowadząca moduł Koordynator modułu Ekonomia II stopień ogólnoakademicki stacjonarne Finanse przedsiębiorstw Katedra Ekonomii i Zarządzania dr hab. Dariusz J. Błaszczuk Zatwierdził: B. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynależność do grupy/bloku przedmiotów Status modułu Język prowadzenia zajęć Usytuowanie modułu w planie studiów - semestr Usytuowanie realizacji przedmiotu w roku akademickim Wymagania wstępne Egzamin Liczba punktów ECTS 3 specjalnościowy obowiązkowy polski IV letni Ekonomia menedżerska Ocena efektywności projektów inwestycyjnych Nie Forma prowadzenia zajęć w semestrze 15 15 wykład laboratorium projekt inne C. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY SPRAWDZANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Cel modułu Zapoznanie studentów z czynnikami kształtującymi potrzeby finansowe przedsiębiorstw w okresie średnim oraz rodzajami źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej, a także sposobami pozyskania kapitałów wewnętrznych i zewnętrznych, własnych i obcych oraz zaletami i wadami finansowania rozwoju przedsiębiorstwa za pomocą każdego z tych rodzajów.
Symbol efektu Efekty kształcenia Ma podstawową wiedzę o finansowaniu rozwoju przedsiębiorstw, wielkości potrzeb finansowych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstwa oraz źródłach ich zaspokajania Ma pogłębioną wiedzę o prawnych i ekonomicznych W_02 uwarunkowaniach finansowania rozwoju przedsiębiorstw ze źródeł prywatnych i publicznych Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o finansowaniu rozwoju przedsiębiorstw, planowaniu potrzeb finansowych związanych z rozwojem W_03 przedsiębiorstwa, kształtowaniu struktury kapitałów przedsiębiorstwa. Zna i rozumie wpływ różnych czynników kształtujących koszt kapitału i ich wpływ na rentowność kapitałów własnych. Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną zdobytą na wykładach i ch do U_01 analizowania źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw. Wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w związku z wyborem źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw. U_02 Analizuje źródła finansowania rozwoju przedsiębiorstw oraz proponuje odpowiednie rozstrzygnięcia w tym zakresie. Potrafi analizować i prognozować procesy i zjawiska związane z finansowaniem rozwoju przedsiębiorstw wykorzystując odpowiednie metody ilościowe z zakresu nauk ekonomicznych. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie w celu podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych z zakresu finansowania rozwoju przedsiębiorstw w związku ze zmieniającymi się uwarunkowaniami prawnymi i rynkowymi w skali krajowej i międzynarodowej. Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z pracą zawodową dotyczącą K_02 finansowania rozwoju przedsiębiorstwa w wymiarze krajowym i zagranicznym Forma prowadzenia zajęć (w/ć/l/p/inne) odniesienie do efektów kierunkowych K_W01 K_W05 K_W10 odniesienie do efektów obszarowych S2A_W01 S2A_W09 S2A_W03 S2A_W02 S2A_W08 Ćwiczenia K_U02 S2A_U02 Ćwiczenia K_U03 S2A_U03 K_U06 K_K01 K_K04 S2A_U06 S2A_K01 S2A_K04 Treści kształcenia: 1. Treści kształcenia w zakresie wykładu Nr wykładu Treści kształcenia Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu 1 Szacowanie wysokości finansowania niezbędnego dla rozwoju przedsiębiorstwa (strategia przedsiębiorstwa, projekt inwestycyjny). Kapitały własne i obce jako źródła finansowania rozwoju przedsiębiorstwa. 2 Struktura i koszt kapitału. Dźwignia finansowa. Środki własne jako źródło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa. Definicja, W_03 rodzaje, wady i zalety. Kredyt inwestycyjny jako źródło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa. 3 Definicja, cechy charakterystyczne, wady i zalety. Leasing środków trwałych jako źródło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa. W_02 Definicja, istota, wady i zalety. 4 Venture capital jako źródło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa. Definicja,
5 odmiany, wady i zalety. Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe Programy pomocowe oraz dotacje UE Zagraniczne źródła finansowania rozwoju przedsiębiorstwa K_02 W_02 2. Treści kształcenia w zakresie ćwiczeń Odniesienie Nr zajęć do efektów Treści kształcenia ćwicz. kształcenia dla modułu 1 Formy prawne przedsiębiorstwa; planowanie finansowe, rodzaje finansowania rozwoju przedsiębiorstwa, projekty inwestycyjne typu project finance W_02 W_03 2 Kapitał: podstawowe definicja, struktura i klasyfikacje; koszt kapitału i metody W_03 jego wyznaczania; działanie mechanizmu dźwigni finansowej 3 Rachunek efektywności inwestycji: metody statyczne i dynamiczne; kredyty U_01 bankowe; leasing: definicja oraz rodzaje 4 Przykładowe inwestycje typu venture capital, private equity oraz business U_02 angels. 5 Dofinansowania MŚP z funduszy UE; kolokwium zaliczeniowe. K_02 Metody sprawdzania efektów kształcenia Symbol efektu W_02 W_03 U_01 Metody sprawdzania efektów kształcenia (sposób sprawdzenia, w tym dla umiejętności odwołanie do konkretnych zadań projektowych, laboratoryjnych, itp.) Kolokwia zaliczeniowe z ćwiczeń (1) oraz wykładu (1) dostateczną: powinien mieć podstawową wiedzę o finansowaniu rozwoju przedsiębiorstw, wielkości potrzeb finansowych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstwa oraz źródłach ich zaspokajania; dobrą: powinien mieć rozszerzoną i pogłębioną wiedzę o finansowaniu rozwoju przedsiębiorstw, wielkości potrzeb finansowych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstwa oraz źródłach ich zaspokajania; bardzo dobrą: powinien dodatkowo znać i rozumieć znaczenie różnych źródeł finansowania dla rozwoju i rentowności przedsiębiorstwa. Kolokwia zaliczeniowe z ćwiczeń oraz wykładu dostateczną: powinien mieć podstawową wiedzę o uwarunkowaniach prawnych i ekonomicznych finansowania rozwoju przedsiębiorstw ze źródeł prywatnych i publicznych; dobrą: powinien mieć rozszerzoną i pogłębioną wiedzę o uwarunkowaniach prawnych i ekonomicznych finansowania rozwoju przedsiębiorstw ze źródeł prywatnych i publicznych; bardzo dobrą: powinien dodatkowo znać i rozumieć wpływ różnych uwarunkowań prawnych i ekonomicznych na wybór źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstwa. Kolokwia zaliczeniowe z ćwiczeń oraz wykładu dostateczną: powinien mieć podstawową wiedzę o planowaniu potrzeb finansowych związanych z rozwojem przedsiębiorstwa oraz kształtowaniu struktury kapitałów przedsiębiorstwa; dobrą: powinien mieć rozszerzoną i pogłębioną wiedzę o planowaniu potrzeb finansowych związanych z rozwojem przedsiębiorstwa oraz kształtowaniu struktury kapitałów przedsiębiorstwa; bardzo dobrą: powinien dodatkowo znać i rozumieć wpływ różnych czynników kształtujących koszt kapitału i ich wpływ na rentowność kapitałów własnych. Praca własna, w ramach której studenci opracowują i prezentują wybrane zagadnienia problemowe, kolokwia zaliczeniowe z ćwiczeń oraz wykładu dostateczną: powinien umieć wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną zdobytą na wykładach i ch do analizowania źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw;
U_02 K_02 dobrą: powinien umieć wykorzystać rozszerzoną i pogłębioną wiedzę teoretyczną zdobytą na wykładach i ch do analizowania źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw; bardzo dobrą: powinien dodatkowo dokonać własnej interpretacji i oceny analizowanych zjawisk. Praca własna, w ramach której studenci opracowują i prezentują wybrane zagadnienia problemowe, kolokwia zaliczeniowe z ćwiczeń oraz wykładu dostateczną: powinien umieć wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną zdobytą na wykładach i ch do rozstrzygania dylematów pojawiających się w związku z wyborem źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw oraz proponowania odpowiednich rozstrzygnięć w tym zakresie; dobrą: powinien umieć wykorzystać rozszerzoną i pogłębioną wiedzę teoretyczną zdobytą na wykładach i ch do rozstrzygania dylematów pojawiających się w związku z wyborem źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw oraz proponowania odpowiednich rozstrzygnięć w tym zakresie; bardzo dobrą: powinien dodatkowo dokonać własnej interpretacji i oceny analizowanych zjawisk. Praca własna, w ramach której studenci opracowują i prezentują wybrane zagadnienia problemowe, kolokwium zaliczeniowe z ćwiczeń oraz wykładu dostateczną: powinien umieć analizować i prognozować procesy i zjawiska związane z finansowaniem rozwoju przedsiębiorstw wykorzystując podstawowe metody ilościowe z zakresu nauk ekonomicznych dobrą: powinien umieć analizować i prognozować procesy i zjawiska związane z finansowaniem rozwoju przedsiębiorstw wykorzystując zaawansowane metody ilościowe z zakresu nauk ekonomicznych; bardzo dobrą: powinien dodatkowo dokonać własnej interpretacji i oceny analizowanych i prognozowanych zjawisk. Obserwacja postawy studenta podczas zajęć dydaktycznych, dyskusja podczas ćwiczeń, pytania kontrolne w trakcie wykładu dostateczną: powinien rozumieć potrzebę stałego uzupełniania podstawowej wiedzy z zakresu finansowania rozwoju przedsiębiorstw; dobrą: powinien rozumieć potrzebę stałego uzupełniania całokształtu wiedzy z zakresu finansowania rozwoju przedsiębiorstw z uwzględnieniem zmieniających się uwarunkowań rynkowych i prawnych w skali krajowej; bardzo dobrą: powinien rozumieć potrzebę stałego uzupełniania całokształtu wiedzy z zakresu finansowania rozwoju przedsiębiorstw z uwzględnieniem zmieniających się uwarunkowań rynkowych i prawnych w skali krajowej i międzynarodowej. Obserwacja postawy studenta podczas zajęć dydaktycznych, dyskusja podczas ćwiczeń, pytania kontrolne w trakcie wykładu dostateczną: powinien umieć prawidłowo zidentyfikować podstawowe dylematy dotyczące finansowania rozwoju przedsiębiorstwa w wymiarze krajowym i zagranicznym; dobrą: powinien umieć prawidłowo zidentyfikować i rozstrzygnąć dylematy związane z finansowaniem rozwoju przedsiębiorstwa w wymiarze krajowym i zagranicznym; bardzo dobrą: powinien dodatkowo dokonać własnej interpretacji i oceny analizowanych i prognozowanych zjawisk. D. NAKŁAD PRACY STUDENTA Bilans punktów ECTS Rodzaj aktywności obciążenie studenta 1 Udział w wykładach 15 2 Udział w ch 15 3 Udział w laboratoriach 4 Udział w konsultacjach (2-3 razy w semestrze) 14
5 Udział w zajęciach projektowych 6 Konsultacje projektowe 7 Udział w egzaminie 8 9 Liczba godzin realizowanych przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego 44 10 Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego 1.6 ECTS (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 11 Samodzielne studiowanie tematyki wykładów 15 12 Samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń 15 13 Samodzielne przygotowanie się do kolokwiów 10 14 Samodzielne przygotowanie się do laboratoriów 15 Wykonanie sprawozdań 15 Przygotowanie do kolokwium końcowego z laboratorium 17 Wykonanie projektu lub dokumentacji 18 Przygotowanie do egzaminu 19 20 Liczba godzin samodzielnej pracy studenta 40 21 Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach samodzielnej pracy 1.45 ECTS (1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta) 22 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 84 23 Punkty ECTS za moduł 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta 3 ECTS 24 Nakład pracy związany z zajęciami o charakterze praktycznym Suma godzin związanych z zajęciami praktycznymi 47 25 Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym 1.7 ECTS 1 punkt ECTS=25-30 godzin obciążenia studenta
E. LITERATURA Wykaz literatury Witryna WWW modułu/przedmiotu Literatura podstawowa 1. Bednarz J., Gostomski E.: Finansowanie działalności gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006. 2. Bednarz J., Gostomski E.: Pozyskiwanie kapitału na działalność gospodarczą na rynkach zagranicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008. 3. Duliniec A.: Finansowanie przedsiębiorstw. Strategia i instrumenty, wydanie II zmienione, PWE, Warszawa 2011. 4. Gorczyńska, Znaniecka K.: Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2008, rozdział 3, s. 63 90. 5. Niekonwencjonalne źródła finansowania przedsiębiorstw (praca zbiorowa pod redakcją R. N. Hanisza), Wydawnictwo Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2006. 6. Skowronek-Mielczarek: Małe i średnie przedsiębiorstwa. Źródła finansowania, 3. wydanie uaktualnione, C. H. Beck, Warszawa 2007. Literatura uzupełniająca 1. Bartkowiak B.: Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe w finansowaniu małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, CeDeWu.pl, Warszawa 2009. 2. Czas na pieniądz. Zarządzanie finansami. Finansowanie przedsiębiorstw w UE (redakcja naukowa D. Zarzecki) Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2004, tom I, s. 11 186. 3. Finansowanie działalności przedsiębiorstw, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2005. 4. Finansowe uwarunkowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (praca zbiorowa pod redakcją E. Janowicza i D. Zawadzkiej), Politechnika Koszalińska, Koszalin 2007, rozdział 2, s. 23-36 5. Głodek Z.: Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2004. 6. Grzywacz J., Burżoch-Majcher M.: Leasing w przedsiębiorstwie, Leasing in enterprise, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2007. 7. Najlepszy E.: Finanse międzynarodowe przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2007. 8. Programy pomocowe oraz dotacje UE dla przedsiębiorstw 2007 2013 (pod redakcją M. Burnat-Mikosz, M. Gwizdy, M. Kosewskiej-Kwaśny), wydanie zaktualizowane, C. H. Beck, Warszawa 2007. 9. Rola sektora bankowego w rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce (redakcja naukowa G. Michalczuk, J. Michałków, J. Sikorski), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2006. 10. Samborski A.: Finansowanie przedsiębiorstw poprzez emisje papierów wartościowych. Diagnoza, uwarunkowania i zależności, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2007. 11. Źródła finansowania i miary oceny finansowej podmiotów publicznych i prywatnych, Studia i Prace 738, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009.