ROCZNY PLAN PRACY OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZEJ W ŚWIETLICY SZKOLNEJ 1. Ogólne założenia. 2. Ogólne cele programowe pracy opiekuńczo-wychowawczej. 3. Cele szczegółowe. 4. Zadania opiekuńczo- wychowawcze. 5. Organizacja pracy świetlicy. 6. Miesięczne plany pracy. 7. Plan zajęć dnia. 8. Tygodniowy grafik zajęć. 9. Regulamin świetlicy (wierszyk, zasady zachowania). 10. Zasady funkcjonowania świetlicy szkolnej (zadania dla rodziców, zadania wychowawcy). 1. Ogólne założenia. Plan pracy świetlicy szkolnej jest skorelowany z programem wychowawczym szkoły. Treści programowe podzielone są na cykle tematyczne. Wychowawcy organizują pracę grup, dostosowując tematykę zajęć do obchodzonych uroczystości i świąt, pór roku oraz do zainteresowań i potrzeb dzieci. Wychowawcy poprzez właściwy styl kierowania grupą, tworząc płaszczyzny udanej interakcji i modelując różne sytuacje wychowawcze, stymulują twórczy rozwój dziecka i jego aktywność. Wykorzystują przy tym wszystkie rodzaje dziecięcej ekspresji. Dzieci uczestniczące w zajęciach świetlicowych uczą się: planowania pracy, samodzielnego projektowania, podejmowania właściwych decyzji, występowania na forum, logicznego myślenia. Kształcą uwagę, pamięć, koncentrację, aktywność psychoruchową i sprawność manualną. W ciągu całego roku uczniowie otrzymują fachową, systematyczną pomoc w nauce i emocjonalne wsparcie w sytuacjach trudnych, problemowych. Każde dziecko jest objęte należytą opieką i indywidualnym podejściem wychowawczym. Bogata oferta zajęć świetlicowych oprócz walorów wychowawczych i dydaktycznych ma wartości integracyjne, co przekłada się na klimat i rodzinną atmosferę. 2. OGÓLNE CELE PROGRAMOWE PRACY OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZEJ 1. Zaspokojenie potrzeb wychowanków w zakresie zorganizowanej opieki dla dzieci. 2. Przygotowanie dziecka do samodzielności. 3. Pomoc w odkrywaniu własnych możliwości, predyspozycji, talentów oraz ich twórczego wykorzystywania. 4. Propagowanie zdrowego stylu życia, kształtowanie właściwych nawyków zdrowotnych. 5. Wpajanie szacunku dla tradycji, historii narodowej oraz symboli narodowych. 6. Uczenie właściwych, bezpiecznych zachowań w różnych sytuacjach. 7. Prawidłowe i bezpieczne korzystanie z dóbr przyrody. 1
3. CELE SZCZEGÓŁOWE : WYCHOWANKOWIE ŚWIETLICY: 1. Mają zapewnioną i zorganizowaną opiekę wychowawczą. 2. Kształtują właściwe postawy etyczno-moralne, wyrabiają osobowościowe cechy charakteru, takie jak: pracowitość, uczciwość, zdyscyplinowanie. 3. Są wdrażani do samodzielnej pracy umysłowej. 4. Mają zorganizowaną pomoc w nauce. 5. Utrwalają wiadomości szkolne. 6. Mogą liczyć na pomoc w pokonywaniu trudności w nauce. 7. Rozwijają swoje uzdolnienia i zainteresowania intelektualne, artystyczne i techniczne. 8. Poznają właściwe sposoby spędzania czasu wolnego. 9. Wyrabiają nawyki kulturalnej rozrywki, sportu i zabawy oraz pobytu na wolnym powietrzu. 10. Kształtują nawyki kulturalnego zachowania się w domu, szkole i w swoim środowisku. 11. Dbają o dobre imię i honor szkoły. 12. Szanują tradycje i symbole narodowe. 13. Mają szacunek dla dobra wspólnego, jak i cudzej własności i pracy. 14. Kształtują umiejętność właściwego i bezpiecznego korzystania z dóbr przyrody. 15. Rozwijają poczucie estetyki oraz wrażliwości na ład, porządek oraz wdrażają zasady higieny osobistej. 16. Dbają o bezpieczeństwo własne i innych. Aby osiągnąć założone cele należy: - zapewnić bezpieczne warunki i opiekę, - rozwijać działalność poznawczą, artystyczną, - rozbudzać zainteresowania dziecka, - zaspokajać potrzeby psychiczne wychowanków, takie jak: potrzeba bezpieczeństwa, afiliacji, szacunku, samorealizacji w klimacie wzajemnej serdeczności i sympatii, - budzić twórczą aktywność, - współdziałać w organizowaniu zajęć i imprez, - powierzać różnego rodzaju zadania, - pomagać w rozwiązywaniu zadań i problemów. 4. DO ZADAŃ OPIEKUŃCZO - WYCHOWAWCZYCH ŚWIETLICY SZKOLNEJ NALEŻĄ: 1. Organizowanie racjonalnego i bezpiecznego pobytu dzieci w godzinach działania świetlicy: - sporządzenie list grup wychowawczych, - przyjmowanie kart zgłoszeń na świetlicę, - sprawdzanie list obecności na zajęciach świetlicowych, - otoczenie szczególną opieką nowych uczniów oraz uczniów klas pierwszych, - uzupełnienie wyposażenia, zakup materiałów do wykorzystania na zajęciach. 2. Zapewnienie opieki uczniom korzystającym ze stołówki szkolnej (obiad) - zwracanie uwagi na przestrzeganie przez uczniów regulaminu stołówki szkolnej, - eliminowanie niebezpiecznych sytuacji. 3. Zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa: - podczas dowozów, - w drodze do i ze szkoły, 2
- podczas zabaw w trakcie zajęć świetlicowych, przerw, - podczas ferii zimowych, wakacji, dni wolnych od nauki (wskazywanie ewentualnych zagrożeń). 4. Tworzenie przyjaznej atmosfery - podmiotowe i indywidualne traktowanie, - życzliwy stosunek, - pomoc dzieciom o obniżonym poczuciu własnej wartości w uzyskaniu wyższej samooceny poprzez zgodny z ich możliwościami wkład w życie zespołu i zdobywanie na tej drodze poczucia przydatności i uznania. 5. Zapobieganie i eliminowanie zachowań agresywnych i niepożądanych - zapoznanie z Prawami Dziecka, - pomoc uczniom będącym ofiarami przemocy, - zwracanie uwagi na niewłaściwe zachowania, ich monitorowanie, - wskazywanie właściwych modeli zachowań, - ścisła współpraca z rodzicami, wychowawcami klas, pedagogiem szkolnym. 6. Udzielanie pomocy w opanowaniu wiadomości i umiejętności edukacyjnych - organizacja zajęć o charakterze wyrównawczym będącym ważnym elementem harmonijnego rozwoju psychofizycznego każdego dziecka - organizowanie zespołowej i indywidualnej nauki pod opieką wychowawców - organizowanie pomocy koleżeńskiej - wskazywanie sposobów dobrego uczenia się. 7. Rozwijanie zainteresowań - rozwój umiejętności i zainteresowań dzieci(intelektualnych, artystycznych, technicznych, sportowych) - rozwijanie samodzielności, aktywności, odpowiedzialności, własnej inicjatywy i inwencji twórczej - przygotowanie do życia w społeczeństwie, kształtowanie postaw społecznych, które sprzyjają współdziałaniu, nabywaniu umiejętności koleżeńskiego współżycia w grupie, kierowaniu się ważnymi dla zbiorowości normami i kryteriami postępowania. 8. Planowe oddziaływanie na postawy moralno-społeczne dzieci: - kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania się w domu, w szkole, w swoim środowisku - w różnych sytuacjach życiowych, - kształtowanie właściwej postawy moralnej, pozytywnych cech charakteru (koleżeństwo, sprawiedliwość, prawdomówność, odpowiedzialność, tolerancyjność itp.), - wdrażanie do wartościowego wykorzystania czasu wolnego, wyrabianie nawyku kulturalnej rozrywki, sportu i zabawy, - budzenie i rozwijanie poczucia estetyki oraz wrażliwości na ład, porządek oraz wdrażanie zasad higieny osobistej. 9. Przeciwdziałanie powstawaniu trudności wychowawczych i niedostosowania społecznego: - zbieranie informacji na temat przebiegu rozwoju psychofizycznego wychowanków, - rozpoznawanie przyczyn zaburzenia, - dobieranie odpowiednich metod wychowawczych w stosunku do dzieci przejawiających trudności wychowawcze, - nawiązanie i utrzymanie kontaktów z rodzicami, wychowawcami, psychologiem i pedagogiem szkolnym, - wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem, - eliminowanie sytuacji stresowych i przez tworzenie właściwej 3
atmosfery zajęć, odpowiedniego stylu kierowania grupą. 10. Stosowanie ciekawych form zajęć świetlicowych, stosowanie metod poszukujących, problemowych ( praktycznego działania) mających wpływ na proces rozwoju dzieci w wieku szkolnym. - stwarzanie okazji do satysfakcji z dobrze wykonanej pracy nagradzanie, organizowanie wystaw prac dziecięcych, - aktywny udział w konkursach świetlicowych. 11. Rozwój samorządności wychowanków - poznawanie obowiązków i praw wychowanka świetlicy, - wdrażanie do pracy na rzecz szkoły i świetlicy (np. dekoracje), - wdrażanie do podejmowania inicjatyw i odpowiedzialności za wykonanie konkretnych zadań, - przestrzeganie regulaminu świetlicowego. 12. Kształtowanie umiejętnego korzystania z mediów: - wskazanie zagrożeń niewłaściwego korzystania z komputera, internetu, - zachęcanie do selekcyjnego sposobu oglądania programów telewizyjnych- bez agresji, przemocy, wulgarnego słownictwa, adekwatnych do wieku odbiorcy, bogatych w treści edukacyjne, - wskazywanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu- książka, czasopismo. 13. Realizowanie zagadnień z profilaktyki uzależnień - wpływ używek na zdrowie i życie człowieka, - potrafię powiedzieć nie. 14. Realizowanie programu pierwszej pomocy: - propagowanie idei pierwszej pomocy przedmedycznej, - prowadzenie zajęć praktycznych z pomocy przedmedycznej, - poszerzenie oferty zajęć świetlicowych o zajęcia umożliwiające kształtowanie właściwych zachowań w sytuacjach zagrażających życiu i zdrowiu, - kształtowanie bezpiecznych zachowań podczas zabawy, - nabywanie umiejętności skutecznych sposobów wzywania pomocy, -uczulanie na skutki nieprzemyślanych zachowań, - uświadamianie konieczności niesienia pomocy w sytuacji urazu lub zagrożenia życia. 15. Włączenie zespołu świetlicowego do organizowania uroczystości, akcji i imprez szkolnych, np.: - Sprzątanie świata, Dzień Ziemi - Dzień Edukacji Narodowej - Obchody Święta Patrona (zapoznanie z życiem i twórczością Stefana Żeromskiego, szukanie informacji w internecie, oglądanie filmów, czytanie fragmentów książek, konkursy) - Dzień Górnika - I Ty możesz zostać św. Mikołajem- akcja charytatywna. 16. Podtrzymywanie tradycji i zwyczajów: - andrzejki, - zwyczaje bożonarodzeniowe, - pierwszy dzień wiosny, - zwyczaje wielkanocne, - Dzień Babci, Dziadka, - Dzień Matki i Ojca, - Dzień Dziecka, 4
17. Współpraca z rodzicami - wymiana informacji o zachowaniu dziecka, jego zainteresowaniach, przekazanie indywidualnych spostrzeżeń, - zachęcanie do korzystania z pomocy psychologa, pedagoga szkolnego, logopedy, - zachęcanie rodziców do uczestnictwa w uroczystościach organizowanych przez świetlicę. 18. Doskonalenie pracy pedagogicznej w świetlicy - udział w pracach rady pedagogicznej, - ścisła współpraca nauczycieli świetlicy z wychowawcami klas, nauczycielami, pedagogiem, psychologiem, logopedą, - doskonalenie warsztatu pracy wychowawczej przez uczestnictwo w zespołach samokształceniowych, warsztatach metodycznych, szkoleniach. 19. Diagnoza potrzeb i oczekiwań rodziców związanych z działalnością świetlicy. 20. Diagnoza potrzeb i oczekiwań uczniów związanych z działalnością świetlicy. 5. ZAJĘCIA ŚWIETLICOWE MOGĄ MIEĆ RÓŻNORODNY CHARAKTER, stąd różnorodność form i metod pracy. Są to: - zajęcia manualne, plastyczne, techniczne (zabawy konstrukcyjne, układanki, puzzle, malowanie, farbami, rysowanie, kolorowanie, wycinanie, wydzieranie, sklejanie i wyklejanie, szycie i wyszywanie, modelowanie, itp.), -zajęcia muzyczne, ruchowe z elementami choreografii (zabawy taneczne, zabawy ruchowe przy muzyce itp.), - żywe słowo, teatralne formy pracy (pisanie bajek, opowiadań, zabawy z zastosowaniem dramy, programy artystyczne, inscenizacje, przedstawienia itp.), - zajęcia sportowo-turystyczne (gry i zabawy ruchowo- sportowe na boisku szkolnym, na placu zabaw, w sali zabaw, rajdy, wycieczki itp.), - zajęcia czytelniczo- medialne ( czytanie prasy dla dzieci, bajek, baśni, opowiadań, wierszy, oglądanie programów i filmów edukacyjnych, korzystanie z programów komputerowych itp.), - zajęcia wzbogacające posiadane wiadomości, profilaktyczne ( rozmowa, pogadanka, gry dydaktyczne i edukacyjne, zabawy tematyczne, karty pracy itp.), - zajęcia inspirujące rozwój różnorodnych zainteresowań i pasji ( koło języka niemieckiego, zabawy tematyczne, konkursy, kwizy, układanie i rozwiązywanie krzyżówek, zagadek itp.), - zajęcia o charakterze wyrównawczo-dydaktycznym (zajęcia w grupie, odrabianie prac domowych, karty pracy, gry dydaktyczne itp.), - gry i zabawy (gry i zabawy ruchowe w sali i na boisku szkolnym, gry dydaktyczne i edukacyjne, zabawy relaksujące itp.), - relaksujące, wyciszające (relaks przy muzyce, wypoczynek na materacach, zabawy wyciszające i relaksujące, dowolne zabawy dzieci, oglądanie bajek, spacery itp.), - imprezy i uroczystości świetlicowe i szkolne, - przygotowanie uczniów do zajęć lekcyjnych. 5
6. ORGANIZACJA PRACY ŚWIETLICY 1. Wychowankami świetlicy mogą być uczniowie Szkoły Podstawowej im. S. Żeromskiego w Chmielniku w następującej kolejności: a) dowożeni do szkoły autobusami, czekający na zajęcia przed lekcjami lub czekający na odwóz po lekcjach, b) pozostali uczniowie ze względu na czas pracy rodziców, c) czekający na zajęcia pozalekcyjne, d) nie uczęszczający z uzasadnionego powodu na zajęcia edukacyjne organizowane w szkole, e) inni uczniowie, jeśli są wolne miejsca, f) jeśli będzie miała miejsce sytuacja wymagająca zapewnienia uczniowi opieki w szkole, g) uczniowie, z którymi zastępstwo za nieobecnego nauczyciela realizuje wychowawca świetlicy w ramach dyżuru świetlicowego. 2. Do świetlicy szkolnej mogą być przyjmowani uczniowie: a) na prośbę rodziców/prawnych opiekunów, b) na wniosek wychowawcy, nauczyciela pedagoga, c) na wniosek ucznia. Przyjęć uczniów dokonuje się na podstawie pisemnej deklaracji rodzica/prawnego opiekuna. 3. Opieką wychowawcy świetlicy podczas przydzielonych zajęć świetlicowych są objęci uczniowie, którzy zgłosili się na te zajęcia. Ich obecność na zajęciach odnotowuje się w dzienniku zajęć świetlicowych. 4. Podziałem uczniów na stałe grupy wychowawcze i przydziałem grup wychowawczych zajmuje się kierownik świetlicy. 5. Wychowawcy mają przydzielone stałe grupy wychowawcze składające się z uczniów z równoległych oddziałów i w miarę możliwości prowadzą z nimi zajęcia. 6. W świetlicy w miarę możliwości są prowadzone zajęcia w grupach wychowawczych do 25 osób przydzielonych danemu nauczycielowi na daną godzinę zajęć świetlicowych. 7. Czas jednostki zajęć świetlicowych i udział w nich dzieci jest dostosowany do warunków szkolnych (czasu trwania lekcji i przerw). 8. Zajęcia odbywają się zgodnie z wynikającym z organizacji pracy szkoły świetlicowym planem zajęć. 9. Świetlica jest czynna w dni zajęć dydaktycznych od godz. 6.30 do 16.00. Czas i godziny pracy świetlicy szkolnej mogą ulec zmianie, jeżeli zaistnieje taka potrzeba sygnalizowana przez wychowanków bądź ich rodziców. 10. Grafik zajęć świetlicowych jest sporządzany przez kierownika świetlicy. W zależności od potrzeb może ulec zmianie. 11. Świetlica zapewnia opiekę uczniom w stołówce szkolnej podczas spożywania obiadu. 6. Miesięczne plany pracy opiekuńczo-wychowawczej w świetlicy szkolnej opracowują wychowawcy świetlicy. Plany miesięczne są skorelowane z Rocznym Planem Pracy oraz uwzględniają potrzeby i zainteresowania uczniów, jak i zadania realizowane w szkole 6
7. PLAN ZAJĘĆ DNIA Godziny zajęć od-do realizowane zajęcia 6.30-8.00 Zajęcia opiekuńczo- wychowawcze z uczniami oczekującymi na zajęcia lekcyjne. Przygotowanie do zajęć edukacyjnych.. 8.00-10.35 Zajęcia opiekuńczo- wychowawcze z uczniami oczekującymi na zajęcia lekcyjne /zgodnie z miesięcznymi planami pracy/. Dyżur świetlicowy. 8.00-14.20 Zajęcia opiekuńczo- wychowawcze z uczniami nieuczęszczającymi na zajęcia edukacyjne/. Przygotowanie do zajęć obowiązkowych. Dyżur świetlicowy /według potrzeb/. 10.30-13.50 Obiad - dyżur w stołówce 11.35-14.35 Zajęcia opiekuńczo- wychowawcze z uczniami czekającymi na odwóz lub rodziców /zgodnie z miesięcznymi planami pracy/. 14.35-16.00 Zajęcia opiekuńczo- wychowawcze z uczniami czekającymi na rodziców. Pomoc w odrobieniu pracy domowej/ zajęcia relaksacyjne. Ponadto: zajęcia opiekuńczo- wychowawcze z uczniami nieuczęszczającymi na nieobowiązkowe zajęcia edukacyjne / dyżur w świetlicy / *** Wychowawca świetlicy /zgodnie z indywidualnym grafikiem pracy/ może mieć zlecone za nieobecnego nauczyciela zajęcia opiekuńczo- wychowawcze nad uczniami bądź inne prace związane z działalnością świetlicy czy zlecone przez dyrektora albo wicedyrektora. Ponadto jego zadaniem jest współpraca z wychowawcami klas, nauczycielami uczącymi w danej klasie, pedagogiem, logopedą, innymi pracownikami szkoły bądź instytucjami wspomagającymi. Wychowawca świetlicy jest w stałym kontakcie z rodzicami wychowanków świetlicy. 8. Tygodniowy grafik zajęć jest modyfikowany stosownie do potrzeb szkoły. 9. Regulamin świetlicy w formie wierszyka: W tej świetlicy podstawówki Takie dziwne są zwyczaje Że ten, który tutaj wchodzi Wnet niegrzeczny być przestaje. Jest uprzejmy, uśmiechnięty. Klocki wkłada do koszyka I nie biega, i nie wrzeszczy Kolegów swych nie popycha. Pamięta również o tym, By szanować gry, zabawki, By tornister był na miejscu, A krzesełka obok ławki. Dla tych, którzy najgrzeczniejsi Są nagrody, wyróżnienia, A o karach nie mówimy, Bo niegrzecznych tutaj nie ma. 7
Zasady zachowania w świetlicy szkolnej: 1. W świetlicy zachowujemy się cicho, mówimy półgłosem, nie krzyczymy, nie biegamy bez potrzeby. 2. Dbamy o porządek i estetyczny wygląd świetlicy. 3. Szanujemy wyposażenie sal świetlicowych. 4. Jesteśmy grzeczni i uprzejmi dla wszystkich. 5. Zawsze wypełniamy polecenia wychowawców. 6. Staramy się umiejętnie organizować czas wolny sobie i innym. 7. Chętnie uczestniczymy w zajęciach proponowanych przez nauczyciela. 8. Opiekujemy się młodszymi, pomagamy im w rozwiązywaniu trudności oraz przy odrabianiu lekcji. 9. Starannie i sumiennie odrabiamy prace domowe. 10. Korzystamy z bezpiecznych stron internetowych. ZADANIA DLA RODZICÓW 1. Świetlica jest czynna w dni zajęć dydaktycznych od godz. 6.30 do 16.00. Czas i godziny pracy świetlicy szkolnej mogą ulec zmianie, jeżeli zaistnieje taka potrzeba sygnalizowana przez wychowanków bądź ich rodziców. 2. Podstawą przyjęcia dziecka do świetlicy szkolnej jest aktualna karta zgłoszenia. 3. Czas korzystania ze świetlicy oraz zasady opuszczania świetlicy przez dziecko określają rodzice w Karcie zgłoszenia dziecka do świetlicy, która musi być w razie potrzeb aktualizowana. 4. W przypadku zmiany danych zawartych w Karcie zgłoszenia dziecka do świetlicy rodzice/ prawni opiekunowie są zobowiązani do jak najszybszego poinformowania o tym wychowawców świetlicy. 5. Dziecko ze świetlicy mogą odebrać jedynie rodzice lub wyznaczeni przez nich opiekunowie, których dane są wpisane do Karty zgłoszenia dziecka do świetlicy. 6. W wyjątkowych sytuacjach uczeń może być odebrany przez osobę, której danych rodzic nie umieścił w karcie zgłoszenia dziecka do świetlicy, jeśli osoba ta ma pisemne upoważnienie od rodziców/ prawnych opiekunów dziecka. 7. Rodzice/opiekunowie prawni zobowiązani są do poinformowania nauczyciela świetlicy o odbiorze dziecka ze świetlicy. 8. Każda nowa decyzja rodzica musi być przekazana w formie pisemnej. 9. Rodzice/ prawni opiekunowie są zobowiązani odebrać dziecko do godz. 16.00. 10. W razie nieodebrania ucznia ze świetlicy oraz braku kontaktu z jego rodzicami/prawnymi opiekunami dziecko będzie przekazane pod opiekę odpowiednim organom. 11. Rodzice/ prawni opiekunowie zapoznają się z organizacją pracy świetlicy szkolnej. 8
Zadania wychowawcy 1. Wychowawca świetlicy jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo uczniów, z którymi w danej chwili prowadzi zajęcia świetlicowe. 2. Wychowawca świetlicy prowadzi dziennik zajęć świetlicowych. 4. Wychowawca świetlicy współpracuje z wychowawcami poszczególnych klas. 5. W przypadku zaistnienia wypadku, któremu uległo dziecko podczas zajęć świetlicowych, wychowawca postępuje zgodnie z obowiązującymi na terenie szkoły procedurami. 6. Wychowawcy świetlicy oraz kierownik świetlicy tworzą zespół, którego celem jest analizowanie problemów wychowawczych, ocena współpracy z rodzicami, pedagogiem i wychowawcami klas. Opracowała: Anna Piekarska 9