Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Żeromskiego w Legnicy MATURA 2014/2015 Tematy maturalne na egzamin wewnętrzny z języka polskiego LITERATURA 1. Przenikanie się obrzędów pogańskich i chrześcijańskich w literaturze. Omów temat, analizując wybrane przykłady. 2. Sposoby ukazywania bohaterskiej śmierci w literaturze. Scharakteryzuj je na przykładzie wybranych utworów powstałych w dwóch epokach literackich. 3. Literatura faktu. Zanalizuj i zinterpretuj to zjawisko kulturowe XX wieku na podstawie wybranych przykładów. 4. Postać Żyda w literaturze polskiej XIX lub XX wieku. Przeanalizuj sposoby kreacji, odwołując się do wybranych przykładów. 5. Motyw miłości i śmierci w literaturze różnych epok. Przedstaw najciekawsze kreacje kochanków naznaczonych miłością i śmiercią, odwołując się do wybranych scen z dzieł literackich. 6. Wieś i jej mieszkańcy jako temat twórczości pisarzy pozytywizmu i Młodej Polski. Przedstaw różnice i podobieństwa w ujęciu motywu, odwołując się do wybranych przykładów. 7. Literackie konkretyzacje odwiecznego motywu życia-wędrówki. Omów problem na przykładzie wybranych dzieł z różnych epok. 8. Człowiek sam musi określić, co jest w jego życiu najważniejsze. Świat jakich ważnych wartości dla Ciebie odnajdujesz w utworach literackich. 9. Oblicza miłości w literaturze. Przedstaw motyw, odwołując się do przykładów literackich z różnych epok. 10. Motyw szaleństwa z powodu miłości. Przedstaw problem, analizując wybrane dzieła literackie z różnych epok. 11. Losy polskiego emigranta jako temat literatury XIX i XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby ukazywania tego motywu w wybranych utworach. 12. Rozmowy człowieka z Bogiem w literackim przekazie różnych epok. Przedstaw problem, dokonując analizy porównawczej. 13. Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Przedstaw podobieństwa i różnice w sposobie kreowania takiego bohatera, odwołując się do konkretnych fragmentów dzieł literackich.
14. Ocalić moralność. Głos wielkich pisarzy moralistów. Przedstaw problem na przykładzie różnorodnych pod względem formy utworów. 15. Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Jak twórcy wykorzystywali motyw snu w swoich dziełach? Przedstaw problem na wybranych przykładach z prozy, poezji oraz dramatu. 16. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich i ich losów.. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów. 17. Piękno i brzydota w poezji polskiej. Sposób i cel wykorzystana motywu w utworach poetyckich. Rozwiń temat na podstawie celowo dobranego materiału. 18. Literackie kreacje młodych buntowników w utworach dawnych epok i w literaturze współczesnej. Konfrontacja postaw i celów bohaterów oraz ocena wartości ich buntu. 19. Idealizacja, realizm, karykatura, groteska różne konwencje ukazania rodziny w wybranych utworach literatury polskiej. Omów, odwołując się do celowo wybranych przykładów. 20. Bohaterowie walczący ze złem, próbujący ocalić świat wartości. Ukaż problem, charakteryzując wybrane postacie literackie z utworów o tematyce związanej z II wojną światową. 21. Konflikt pokoleń w przekazie literackim. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 22. Czarny charakter w literaturze. Analizując teksty literackie z różnych epok, przedstaw wizerunek bohaterów negatywnych i omów ich funkcję. 23. Motyw walki dobra ze złem. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 24. Motyw władzy w literaturze różnych epok. Przedstaw sposoby jego ujęcia, omawiając wybrane utwory. 25. Ból i rozpacz po śmierci bliskiej osoby. Omów problem na podstawie wybranych utworów, dokonując analizy porównawczej. 26. Brzydota jako kategoria estetyczna w literaturze różnych epok. Przedstaw problem, analizując celowo dobrany materiał. 27. Kontrowersyjne decyzje bohaterów literackich. Omów ich konsekwencje na przykładach dowolnie wybranych utworów. 28. Fantastyka w literaturze. Omów jej funkcjonowanie na przykładzie wybranych dzieł literatury polskiej i obcej.
29. Pytanie o sens cierpienia w literaturze polskiej i obcej. Przedstaw na wybranych przykładach. 30. Literackie obrazy małżeństw. Przedstaw, analizując wybrane teksty z różnych epok i uwzględniając kontekst historyczny. 31. Motywy biblijne w literaturze różnych epok. Przedstaw ich funkcjonowanie w wybranych utworach literackich. 32. Wizerunek samotnika w literaturze. Analizując wybrane utwory, przedstaw różne kreacje bohaterów i omów przyczyny ich samotności. 33. Wizerunki lekarzy w literaturze. Analizując wybrane utwory, przedstaw bohaterów i omów motywy ich działania. 34. Science fiction a fantasy na podstawie wybranych tekstów literackich omów różnice w kreowaniu świata w obydwu odmianach gatunkowych. 35. Biografia jako klucz do odczytania utworów pisarza. Omów zagadnienie, odwołując się do dzieł wybranego przez Ciebie twórcy. 36. Dramat pokolenia Kolumbów. Przedstaw tragizm młodego pokolenia, analizując wybrane utwory literatury wojennej. 37. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 38. Motyw winy i kary w literaturze. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach. 39. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Opisz sposoby kreowania takich bohaterów literackich w utworach z różnych epok. 40. Symbolika tańca w literaturze. Przedstaw na celowo wybranych przykładach. 41. Konstruktywny i destrukcyjny wpływ miłości na życie bohaterów literackich. Omów temat, analizując wybrane przez siebie utwory z różnych epok. KORESPODENCJA SZTUK 1. Motywy maryjne w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach i omów ich funkcję. 2. Co nas śmieszy w dziele literackim i filmowym? Przedstaw mistrzowskie literackie
i filmowe sposoby operowania komizmem oraz cele jego wykorzystania w wybranych przykładach. 3. Wizerunek polskiego inteligenta w literackich i filmowych dziełach. Obraz różny czy tożsamy? Przedstaw problem na wybranych przykładach. 4. Oblicze wojny w literaturze i malarstwie różnych epok. Analiza porównawcza dzieł. 5. Wizerunek żołnierza w literaturze i sztuce. Dokonaj porównania wybranych dzieł. 6. Inspiracja Biblią w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z obu dziedzin sztuki. 7. Wizje Boga w sztuce. Przedstaw ich różnorodność na wybranych przykładach. 8. Literatura i film jako zwierciadła epoki. Analiza porównawcza najciekawszych przykładów. 9. Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Omów temat, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 10. Bohaterowie w habitach. Prezentacja portretów księży i zakonnic zawartych w różnych tekstach kultury. 11. Motyw śmierci w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach. 12. Świat namalowany i opisany w dziełach twórców epoki schyłku wieku XIX. Interesujące propozycje obrazów literackich i innych. Moja prezentacja z wykorzystaniem materiałów. 13. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje literatury polskiej. Omów wybrane i Twoim zdaniem najciekawsze przykłady. 14. Cztery pory roku w sztuce. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i innych tekstów kultury. 15. Obraz śmierci i umierania w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 16. Temat jesieni w literaturze i sztuce. Zaprezentuj różnorodne ujęcia motywu. 17. Przedstaw różne ujęcia problematyki Holocaustu, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych. 18. Obraz dziecka w literaturze i innych dziedzinach sztuki XIX i XX wieku. Przedstaw na wybranych przykładach. 19. Dworek szlachecki. Omów sposoby wykorzystywania motywu w literaturze i malarstwie różnych epok.( na wybranych przykładach).
20. Motywy apokaliptyczne w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw ich różnorodne ujęcia w wybranych przykładach. 21. Motyw tańca w literaturze i innych sztukach. Scharakteryzuj na wybranych przykładach. 22. Portret kobiety w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 23. Pejzaże w malarstwie i literaturze. Omów na wybranych przykładach różne konwencje artystyczne przedstawienia tego motywu. 24. Portret Polaków. Omów różne sposoby przedstawiania naszych rodaków na przykładzie wybranych dzieł literackich i filmowych. 25. Różne oblicza rewolucji w tekstach kultury. Analiza porównawcza wybranych dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki. 26. Polskie powstania narodowe w malarstwie, teatrze, filmie i literaturze. Omów różne sposoby ujęcia tematu na wybranych przykładach. 27. Dziecko w czasie wojny. Omów różne sposoby ujęcia tego tematu na przykładzie wybranych dzieł literackich i filmowych. JĘZYK 1. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych epok. Omów reprezentatywne przykłady. 2. Język miłości zakochanych. Omów zagadnienie, analizując przykłady z dzieł literackich różnych epok. 3. Język nowomowy jako temat literacki i przedmiot językowych badań. Omów problem wykorzystując zgromadzony materiał. 4. O języku reklamy radiowej i telewizyjnej. Specyfika tekstu reklamowego jako gatunku wypowiedzi. 5. Reportaż i jego odmiany. Analizując celowo dobrane teksty, scharakteryzuj ten gatunek. 6. Mechanizmy powstawania błędów frazeologicznych. Przedstaw problem, wykorzystując materiał z prasy, telewizji i gwary młodzieżowej.
7. List jako sztuka słowa. Dokonaj analizy cech języka i stylu wybranych tekstów (np. epistolografii romantycznej) i współczesnych rozwiązań. 8. Przysłowia jako źródło wiedzy o kulturze minionych epok. Omów problem w oparciu o wybrane przykłady. 9. Archaizmy i neologizmy w literaturze. Omów ich funkcje, analizując zgromadzony materiał. 10. Sposoby bogacenia współczesnego języka polskiego. Prezentacja zagadnienia z wykorzystaniem odpowiednich przykładów. 11. Kicz językowy. Przedstaw zjawisko, analizując przykłady z literatury popularnej i tekstów piosenek. Określ przyczyny mody na kicz i jego wpływ na kształtowanie wizji świata. 12. Źródła i rodzaje błędów językowych we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 13. Język miłości zakochanych. Omów zagadnienie, analizując przykłady z dzieł literackich różnych epok. 14. Język prasy młodzieżowej. Prezentacja charakterystycznych cech z wykorzystaniem wybranych przykładów. 15. Hip-hop językowym wyrazem miłości, bólu, samotności jak i buntu wobec świata. Omów język utworów, odwołując się do wybranych przykładów, tekstów hiphopowych. 16. Język twoich rówieśników. Scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 17. Analizując zgromadzony materiał, porównaj język oraz styl radiowych i telewizyjnych komentarzy sportowych. 18. Język Internetu. Omów jego specyfikę, pokazując najbardziej reprezentatywne cechy na podstawie zgromadzonego materiału. 19. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 20. Funkcje tekstów reklamowych w kreowaniu obrazu współczesnego świata. Analiza zgromadzonego materiału. 21. Archaizacja i jej funkcje w dziełach literackich. Omów na wybranych przykładach. 22. Przedstaw mechanizmy powstawania błędów językowych. Zilustruj przykładami z języka, prasy, radia i telewizji.
23. Na wybranych przykładach omów zjawisko stylizacji gwarowej i jej funkcje w literaturze. 24. Zrekonstruuj obraz świata kreowany przez język reklam adresowany do wybranego odbiorcy ( np. dzieci, piwoszy, użytkowników telefonii komórkowej). 25. Zbadaj przyczyny pojawiania się w języku wyrazów modnych. Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny i dokonaj ich oceny, wykorzystując odpowiednie kryteria.