Warszawa, grudzień 2010 BS/162/2010 OCENY I PROGNOZY STANU GOSPODARKI I WARUNKÓW MATERIALNYCH GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE, CZECHACH, NA SŁOWACJI I WĘGRZECH
Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia 4a, 00-503 Warszawa e-mail: sekretariat@cbos.pl; info@cbos.pl http://www.cbos.pl (48 22) 629 35 69
CBOS wraz z partnerami z Węgier (TÁRKI), Czech (CVVM) i Słowacji (FOCUS) uczestniczy w programie badania opinii publicznej w krajach Europy Środkowej CEORG. W jednym z ostatnich badań przeprowadzonym w Polsce i na Węgrzech w lipcu tego roku, w Czechach w czerwcu, a na Słowacji w sierpniu respondenci zostali poproszeni o ocenę sytuacji ekonomicznej kraju i warunków materialnych gospodarstw domowych, a także o przewidywania w tym zakresie 1. SYTUACJA GOSPODARCZA W Polsce największa grupa ankietowanych określała sytuację gospodarczą kraju jako przeciętną, natomiast oceny dobre i złe w zasadzie się równoważyły. W Czechach i, szczególnie, na Węgrzech dominowały negatywne oceny sytuacji ekonomicznej. Krytyczne postrzeganie stanu gospodarki przeważało również, choć już w nieco mniejszym stopniu, na Słowacji. RYS. 1. JAK PAN(I) OCENIA OBECNĄ SYTUACJĘ GOSPODARCZĄ W KRAJU? CZY JEST ONA: 9% 8% 2% dobra 28% 25% 27% 41% ani dobra, ani zła 40% zła Trudno powiedzieć 72% 64% 48% 26% 6% 2% 1% 1% Polacy Słowacy Czesi Węgrzy 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (242) przeprowadzono w dniach 8 14 lipca 2010 roku na liczącej 899 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. Sondaż na Słowacji (FOCUS) realizowano w dniach 4 10 sierpnia 2010 roku (N = 1033), badanie na Węgrzech (TÁRKI) od 14 do 20 lipca 2010 roku (N = 1001), a w Czechach (CVVM Sociological Institute) od 31 maja do 14 czerwca 2010 roku (N = 1857). Dane dotyczące Polski zostały przedstawione w komunikacie CBOS Nastroje społeczne w lipcu, oprac. Rafał Boguszewski, lipiec 2010.
- 2 - W porównaniu z mieszkańcami pozostałych państw biorących udział w badaniu Polacy częściej deklarowali, że spodziewają się poprawy kondycji gospodarczej kraju w ciągu najbliższego roku, i jednocześnie rzadziej przewidywali jej pogorszenie. Relatywnie najwięcej pesymistów w tym względzie było wśród Czechów. Węgrzy, podobnie jak Polacy, częściej twierdzili, że liczą na poprawę sytuacji gospodarczej, niż obawiali się jej pogorszenia. RYS. 2. CZY, PANA(I) ZDANIEM, W CIĄGU NAJBLIŻSZEGO ROKU SYTUACJA GOSPODARCZA W KRAJU: poprawi się 31% 27% 22% 17% nie zmieni się 44% 48% 43% 37% pogorszy się Trudno powiedzieć 15% 10% Polacy 39% 28% 21% 4% 7% 7% Węgrzy Słowacy Czesi WARUNKI MATERIALNE GOSPODARSTW DOMOWYCH Mieszkańcy wszystkich krajów objętych badaniem na ogół najczęściej deklarowali, że ich sytuacja materialna jest przeciętna. Oceny dobre były relatywnie częstsze wśród Czechów i Polaków, natomiast złe wśród Węgrów. Słowacy zaś niemal równie często twierdzili, że warunki materialne ich gospodarstw domowych są dobre, co określali je jako złe.
- 3 - RYS. 3. JAK PAN(I) OCENIA OBECNE WARUNKI MATERIALNE SWOJEGO GOSPODARSTWA DOMOWEGO? CZY SĄ ONE: 40% 39% 27% 9% 49% dobre ani dobre, ani złe 48% 40% 46% 33% złe 20% 15% 25% 0% 0% 0% 9% Trudno powiedzieć Czesi Polacy Słowacy Węgrzy Dwie trzecie Polaków sądziło, że w ciągu najbliższego roku ich sytuacja materialna się nie zmieni. Opinię taką wyrażała również ponad połowa Węgrów i Słowaków oraz niespełna połowa Czechów. Ci ostatni relatywnie najczęściej wyrażali obawy, że warunki materialne ich gospodarstw domowych się pogorszą. RYS. 4. JAK PAN(I) SĄDZI, CZY W CIĄGU NAJBLIŻSZEGO ROKU WARUNKI MATERIALNE PANA(I) GOSPODARSTWA DOMOWEGO: 20% 19% 17% 14% poprawią się 56% 67% 55% 48% pozostaną bez zmian 21% 3% 14% 0% Węgrzy Polacy 19% 32% 9% 6% Słowacy Czesi pogorszą się Trudno powiedzieć
- 4 - Na podstawie realizowanych latem tego roku badań opinii mieszkańców państw Grupy Wyszehradzkiej można powiedzieć, że w Polsce nastroje były lepsze niż w pozostałych krajach; szczególnie warte podkreślenia są lepsze oceny stanu gospodarki. Od poprzedniego badania na ten temat 2, przeprowadzonego pod koniec roku 2009 i na początku 2010, poprawiły się zarówno oceny kondycji gospodarki, jak i przewidywania w tej dziedzinie. W tym roku Czesi wyrażali opinie bardzo podobne do ubiegłorocznych, przy czym częściej niż wówczas deklarowali, że obawiają się pogorszenia warunków materialnych. Słowacy przychylniej oceniają gospodarkę swojego kraju i z większym optymizmem patrzą na jej najbliższą przyszłość. Węgrzy wyraźnie bardziej krytycznie niż w grudniu ubiegłego roku postrzegają sytuację gospodarczą kraju, jednocześnie zaś rzadziej określają swoje warunki materialne jako złe, prawie o połowę zmalał też odsetek obawiających się ich pogorszenia w najbliższym roku. Opracował Michał FELIKSIAK 2 Zob. komunikat CBOS Oceny i prognozy sytuacji gospodarczej oraz warunków materialnych gospodarstw domowych w Polsce, Czechach, na Słowacji i Węgrzech, oprac. M. Feliksiak, marzec 2010.