Regulamin i uprawnienia Regulamin A. UWAGI OGÓLNE 1. Podstawę do przeprowadzenia Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym stanowi rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 roku w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz.U. z 2002 r. Nr 13, poz. 125 z późn. zm.). 2. Niniejszy regulamin stanowi uzupełnienie zasad zawartych w wymienionym w pkt. 1 rozporządzeniu i odnosi się wyłącznie do Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym (WoPiŚW). 3. Organizatorem Olimpiady WoPiŚW jest Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. 4. Olimpiada jest organizowana na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej. 5. Do udziału w organizowaniu Olimpiady są zapraszani przedstawiciele instytucji naukowych i społecznych zajmujących się problemami związanymi tematycznie z Olimpiadą, szczególnie z wydziałów (instytutów) nauk politycznych wyższych uczelni. 6. Olimpiada Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym jest organizowana corocznie dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych: liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, techników, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających oraz dla uczniów ponadpodstawowych szkół średnich dających możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości. W Olimpiadzie mogą uczestniczyć również za zgodą komitetów okręgowych laureaci konkursów rekomendowani przez wojewódzką komisję konkursową oraz uczniowie gimnazjów, zasadniczych szkół zawodowych i szkół zawodowych, realizujący indywidualny program lub tok nauki, rekomendowani przez szkołę. 7. Zawody Olimpiady są trzystopniowe: I stopień szkolny (w szkołach ponadgimnazjalnych); II stopień okręgowy; III stopień centralny. O wynikach, jakie osiągnęli poszczególni uczestnicy Olimpiady są zawiadamiane ich szkoły, w przypadku zawodów I stopnia przez Komisje Szkolne, II stopnia przez Komitety Okręgowe, III stopnia przez Komitet Główny. 8. Komitet Główny może organizować jednorazowe okolicznościowe konkursy tematyczne.
B. ZAWODY PIERWSZEGO STOPNIA (SZKOLNE) 9. Olimpiadę w szkole przeprowadza Komisja Szkolna powołana przez dyrektora szkoły z grona pedagogicznego. W skład trzyosobowej Komisji wchodzi i z urzędu jej przewodniczy nauczyciel wiedzy o społeczeństwie. 10. Dokumentację zawodów I stopnia Olimpiady prowadzą Komisje Szkolne. Na dokumentację składają się: o lista członków komisji; o protokoły z zawodów; o prace pisemne zawodników; o pisma przychodzące i wychodzące; o listy zgłoszonych do udziału w Olimpiadzie zawodników. Dokumentacja każdej edycji Olimpiady jest przechowywana przez dwa lata. 11. Zawody odbywają się w całym kraju tego samego dnia, równocześnie we wszystkich szkołach. Terminy ustala Komitet Główny w porozumieniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej patrz: Terminarz). 12. Uczestnictwo w Olimpiadzie jest dobrowolne. Uczestnikowi Olimpiady na każdym jej etapie przysługuje prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych na czas trwania zawodów. Komisje wszystkich stopni zobowiązane są do stworzenia równych warunków udziału dla zawodników niepełnosprawnych. 13. Komisja Szkolna sporządza listę uczniów zainteresowanych uczestnictwem w Olimpiadzie. Zgodnie z datą określoną w terminarzu (patrz: Terminarz) komisja przesyła zgłoszenie szkoły według wzoru nr 1 (patrz: Wzory zgłoszeń i protokołów) do właściwego Komitetu Okręgowego (patrz: Podział na okręgi). Liczy się data stempla pocztowego. 14. Zawody szkolne polegają na rozwiązaniu testu złożonego z kilkudziesięciu zróżnicowanych pytań, przygotowanego przez Komitet Główny z programu stałego Olimpiady oraz sprawdzającego wiadomości i umiejętności ustalone w standardach wymagań będących podstawą do przeprowadzenia egzaminu maturalnego z zakresu przedmiotów merytorycznie związanych z tematyką zawodów. 15. Obowiązek wysłania pytań do szkół spoczywa na Komitetach Okręgowych. Komisja Szkolna powiela testy w ilości odpowiadającej liczbie zgłoszonych do zawodów uczniów. 16. Do zestawu pytań Komitet Główny dołącza instrukcję objaśniającą zasady rozwiązania testu oraz oddzielnie kod z prawidłowymi odpowiedziami. 17. Na rozwiązanie testu przeznacza się 45 minut. 18. Komisja przeprowadzająca zawody może zdyskwalifikować zawodnika na skutek stwierdzenia niesamodzielnej odpowiedzi. 19. Test zawodnicy wypełniają piórem lub długopisem, wpisując w miejscu wykropkowanym prawidłową odpowiedź lub podkreślając właściwą spośród podanych. Zawsze co najmniej jedna odpowiedź jest prawidłowa. 20. Za rozwiązanie testu zawodnik otrzymuje maksymalnie 50 punktów. Za każdą prawidłową odpowiedź w ramach pytania przyznaje się jeden punkt, za odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów. Wszelkie poprawki traktowane są jako odpowiedzi błędne. Podkreślenie (wpisanie) większej liczby rozwiązań niż nakazuje to liczba punktów możliwych do zdobycia podana pod pytaniem z jego prawej strony, dyskwalifikuje odpowiedź i oznacza 0 punktów za dane pytanie. 21. Po sprawdzeniu prac i ustaleniu liczby punktów zdobytych przez poszczególnych zawodników, złożeniu podpisów przez sprawdzających, Komisja sporządza protokół i
podaje wyniki do wiadomości publicznej w sposób przyjęty tradycyjnie w danej szkole. 22. Do zawodów okręgowych kwalifikuje się jednego lub dwóch zawodników, którzy zdobyli największą liczbę punktów, przy czym wymogiem uczestnictwa w eliminacjach okręgowych jest uzyskanie przez zawodnika co najmniej 50 proc. możliwych do zdobycia punktów. 23. Jeśli w poprzedniej edycji Olimpiady jeden (dwóch) zawodnik(ów) z danej szkoły zakwalifikował(o) się do zawodów centralnych (III stopnia), szkole przysługuje prawo skierowania na zawody okręgowe jednego (dwóch) zawodnika(ów) więcej. Jeśli został(li) on(i) laureatem(ami) zawodów centralnych, szkoła kwalifikuje odpowiednio jeszcze jednego (dwóch) zawodników więcej. Decyzję podejmuje Komisja Szkolna, powołując się w zgłoszeniu (wzór nr 1) na osiągnięte wyniki w poprzedniej edycji Olimpiady. Komitetowi Okręgowemu przysługuje prawo weryfikacji zgłoszenia i odmowy przyznania postulowanej przez Komisję Szkolną liczby miejsc. 24. W przypadku równej liczby punktów u większej liczby zawodników do eliminacji okręgowych przechodzą ci z nich, którzy uzyskali większą liczbę punktów za rozwiązanie zadań najtrudniejszych. Za najtrudniejsze uważa się pierwsze zadanie w teście, kolejne za łatwiejsze, za najłatwiejsze zadanie ostatnie. Jeżeli powyższa zasada nie daje rozstrzygnięcia dodatkowe kryteria określa Komisja Szkolna. 25. Zgodnie z datą określoną w terminarzu (patrz: Terminarz) Komisja Szkolna wysyła do Komitetu Okręgowego protokół (wzór nr 2) wraz z pracami zawodników zakwalifikowanych do etapu okręgowego. 26. W eliminacjach okręgowych (II stopnia) biorą udział uczniowie zakwalifikowani przez Komisje Szkolne. 27. Od decyzji Komisji Szkolnej przysługuje w ciągu trzech dni od ogłoszenia wyników (liczy się data stempla pocztowego) odwołanie drogą służbową (za pośrednictwem Komisji Szkolnej) do Przewodniczącego właściwego Komitetu Okręgowego (patrz: Podział na okręgi). Komisja weryfikuje decyzję po zapoznaniu się z odwołaniem lub wraz z pracą zawodnika i własną opinią przesyła je natychmiast do Komitetu Okręgowego. Komitet Okręgowy może z własnej inicjatywy zweryfikować decyzję Komisji Szkolnej. C. ZAWODY DRUGIEGO STOPNIA (OKRĘGOWE) 28. Zawody Olimpiady II stopnia przeprowadzają Komitety Okręgowe. 29. Komitet Główny powołuje oraz odwołuje sekretarza i przewodniczącego Komitetu Okręgowego, a także zatwierdza zaproponowany przez przewodniczącego skład Komitetu Okręgowego. 30. W pracach Komitetu Okręgowego mogą uczestniczyć przedstawiciele wojewódzkich ośrodków metodycznych i kuratoriów oświaty z województw wchodzących w skład okręgu. 31. Komitet Okręgowy przeprowadza Olimpiadę w okręgu składającym się z jednego lub kilku sąsiednich województw (patrz: Podział na okręgi). 32. Komitet Okręgowy powołuje komisje egzaminacyjne dla każdego etapu zawodów II stopnia spośród pracowników naukowych, doradców metodycznych i nauczycieli, których uczniowie nie biorą udziału w eliminacjach okręgowych. 33. Dokumentację eliminacji II stopnia Olimpiady prowadzą Komitety Okręgowe. Na dokumenty składają się: o lista członków komitetu; o protokoły z posiedzeń komitetu;
o o o o protokoły z zawodów; prace pisemne zawodników; pisma przychodzące i wychodzące; lista zgłoszonych do udziału w Olimpiadzie szkół i lista członków szkolnych komisji. Dokumentacja każdej edycji Olimpiady jest przechowywana przez dwa lata. 34. Materiały konkursowe zawodów okręgowych opracowuje Komitet Główny i przesyła je Komitetom Okręgowym. 35. Zawody II stopnia odbywają się równocześnie we wszystkich okręgach. Terminy ustala Komitet Główny w porozumieniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej (patrz: Terminarz). 36. O udziale zawodników w zawodach okręgowych Komitet Okręgowy zawiadamia komisje szkolne najpóźniej na 7 dni przed terminem zawodów, Komisja Szkolna zobowiązana jest do niezwłocznego zawiadomienia zawodników. 37. Olimpiada na poziomie okręgowym składa się z dwóch etapów: I. rozwiązanie testu przygotowanego przez Komitet Główny na podstawie programu stałego i zmiennego Olimpiady; II. odpowiedzi ustnych na pytania problemowe przygotowane przez Komitet Główny z zakresu programu stałego i zmiennego Olimpiady. 38. Kształt i formę eliminacjom pisemnym i ustnym nadaje właściwy Komitet Okręgowy. 39. I etap zawodów okręgowych Olimpiady rozwiązanie testu odbywa się w warunkach kontrolowanej samodzielności. Komisja przeprowadzająca zawody może zdyskwalifikować zawodnika na skutek stwierdzenia niesamodzielnej odpowiedzi. Uczestnicy wypełniają testy anonimowo. Swoje dane osobowe (kartę uczestnika według wzoru nr 4 przygotowaną przez Komitet Okręgowy) dołączają do rozwiązanego testu w kopercie zaklejonej w obecności członka komisji nadzorującego przebieg eliminacji. Po upływie regulaminowego czasu przeznaczonego na rozwiązanie testu zawodnicy zaprzestają udzielania odpowiedzi, pozostają na miejscu i oddają testy na żądanie członka komisji, który zarówno kopertę jak i test oznacza tym samym kolejnym symbolem. 40. Test składa się z kilkudziesięciu zróżnicowanych zadań sprawdzających wiedzę w zakresie współczesnych procesów i zjawisk społeczno-politycznych przewidzianych w standardach wymagań będących podstawą do przeprowadzenia egzaminu maturalnego z zakresu przedmiotów merytorycznie związanych z tematyką zawodów oraz wiadomości określone w blokach stałym i zmiennym programu Olimpiady, zakładającym sprawdzenie umiejętności samodzielnego przyswajania wiedzy wykraczającej poza wymogi szkolne, ale także zdolność zawodników do indywidualnego dokonywania analiz na podstawie posiadanych wiadomości. 41. Na rozwiązanie testu przeznacza się 45 minut. Zawodnicy wypełniają test piórem lub długopisem, wpisując w miejscu wykropkowanym prawidłową odpowiedź lub podkreślając właściwą spośród podanych (wystarczy wziąć w obwódkę literę lub cyfrę przy prawidłowej odpowiedzi). W pytaniach, w których trzeba przyporządkować sobie odpowiedzi, np.: polityków do partii, z których pochodzą, wystarczy dostosować cyfry do liter bądź na odwrót, przykładowo: a 1, b 3, c 2 itd. Zawsze co najmniej jedna odpowiedź jest prawdziwa. 42. Za rozwiązanie testu zawodnik otrzymuje maksymalnie 50 punktów. Za każdą prawidłową odpowiedź w ramach zadania przyznaje się 1 punkt, za odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów. Wszelkie poprawki traktowane są jako odpowiedzi błędne. Przy każdym zadaniu podana jest liczba możliwych do zdobycia punktów, jeśli
zawodnik wybierze więcej rozwiązań (zakreśli więcej odpowiedzi), otrzyma 0 punktów. 43. Do testu Komitet Główny dołącza szczegółową instrukcję, zawierającą zasady rozwiązywania zadań oraz kod z prawidłowymi odpowiedziami. 44. Na każdej stronie testu na marginesie obok rozwiązania podanego przez zawodnika komisja wpisuje wynik. Sumę punktów uzyskanych przez zawodnika umieszcza na ostatniej i pierwszej stronie testu w zaznaczonych miejscach, tam też podpisy składa dwóch członków komisji sprawdzających test. 45. Po sprawdzeniu testu i ustaleniu liczby punktów zdobytych przez poszczególnych zawodników komisja odtajnia dane osobowe z zaklejonych kopert, sporządza protokół i podaje wyniki do publicznej wiadomości na tablicy ogłoszeń eliminacji okręgowych, z zaznaczeniem osób zakwalifikowanych do etapu ustnego zawodów okręgowych Olimpiady. 46. Do etapu ustnego zawodów okręgowych kwalifikują się zawodnicy, którzy uzyskali największą liczbę punktów, nie może być to jednak więcej niż 20% zawodników etapu pisemnego. W przypadku równej liczby punktów u większej liczby zawodników o zakwalifikowaniu się do zawodów ustnych Olimpiady II stopnia decyduje w pierwszej kolejności większa liczba punktów zdobyta za rozwiązanie zadań trudniejszych w teście, w drugiej liczba punktów zdobytych w eliminacjach szkolnych. Za najtrudniejsze uważa się pierwsze zadanie w teście, kolejne za łatwiejsze, za najłatwiejsze zadanie ostatnie. 47. Etap II zawodów okręgowych Olimpiady składa się z odpowiedzi ustnych na pytania problemowe udzielanych przez zawodników przed trzyosobową komisją egzaminacyjną. Zawodnicy odpowiadają na pytania problemowe przygotowane przez Komitet Główny, losując zestawy złożone z dwóch pytań: po jednym z bloku stałego i bloku zmiennego programu Olimpiady. Komisja ocenia znajomość i zrozumienie przez zawodnika zjawisk oraz procesów z obszaru społeczeństwa, polityki, prawa oraz problemów współczesnego świata oraz wykorzystanie wiadomości i słownictwa do opisu, wyjaśnienia i oceny zagadnień oraz problemów zawartych w pytaniach za pomocą sformułowania logicznej wypowiedzi. 48. Na przygotowanie się do odpowiedzi przeznacza się zawodnikowi 10 minut, a na odpowiedź na każde z pytań do 10 minut. Zawodnik przygotowuje się do odpowiedzi w trakcie udzielania odpowiedzi przez innego zawodnika. 49. Komisja wystawia zawodnikowi jedną ocenę za odpowiedź na obydwa pytania zestawu w skali 2, 3, 3+, 4, 4+, 5, przeliczane odpowiednio na punkty: 0, 30, 35, 40, 45, 50. Ocena niedostateczna uzyskana z odpowiedzi na jedno pytanie skutkuje wystawieniem oceny niedostatecznej z odpowiedzi z całego zestawu pytań. Oceny najwyższe (4, 4+, 5) mogą uzyskać odpowiedzi bez błędów merytorycznych. Muszą one zawierać samodzielną analizę i ocenę problemu postawionego w temacie; zawodnicy powinni wykazać się znajomością różnych źródeł informacji, opinii i ocen, umiejętnością selekcji i syntezy opanowanego materiału oraz konstruowania dłuższych form wypowiedzi ustnej. 50. Punkty uzyskane za rozwiązanie testu i z odpowiedzi ustnej sumuje się. Zwycięzcami eliminacji okręgowych zostają zawodnicy, którzy zdobyli łącznie największą liczbę punktów. Maksymalnie zawodnik może uzyskać 100 punktów. 51. Do zawodów centralnych Olimpiady kwalifikuje się liczba uczestników, określana corocznie dla danego okręgu proporcjonalnie do liczby szkół uczestniczących w eliminacjach okręgowych poprzedniej edycji. Jeśli zawodnicy danego okręgu w poprzedniej edycji Olimpiady uzyskali status laureatów zawodów centralnych, okręg
ten otrzymuje dodatkowo tyle miejsc, ilu zawodników zdobyło status laureatów (patrz: Przydział miejsc). 52. W przypadku równej liczby punktów u większej liczby zawodników niż przyznana okręgowi liczba miejsc, o zakwalifikowaniu się do zawodów centralnych decyduje w pierwszej kolejności większa liczba punktów zdobyta za rozwiązanie testu, w drugiej wyższa ocena z odpowiedzi ustnej, w trzeciej większa liczba punktów uzyskana za rozwiązanie zadań trudniejszych testu (patrz pkt 46), w czwartej większa liczba punktów zdobytych w eliminacjach szkolnych. 53. W eliminacjach centralnych (III stopnia) biorą udział uczniowie zakwalifikowani przez Komitety Okręgowe. 54. Od decyzji właściwego Komitetu Okręgowego przysługuje w ciągu trzech dni od daty ogłoszenia wyników (liczy się data stempla pocztowego) odwołanie do Przewodniczącego Komitetu Głównego, przesłane na adres Komitetu Okręgowego, który po zaopiniowaniu przekazuje je natychmiast Przewodniczącemu Komitetu Głównego. 55. Komitet Główny może z własnej inicjatywy w uzasadnionym przypadku zweryfikować decyzję Komitetu Okręgowego. 56. Zgodnie z datą określoną w terminarzu (patrz: Terminarz) Komitety Okręgowe wysyłają do Komitetu Głównego protokoły (według wzoru nr 3) wraz z pracami zawodników zakwalifikowanych do zawodów centralnych (rozwiązane testy i poprawnie wypełnione karty uczestnika według wzoru nr 4). 57. Komitet Główny najpóźniej na 14 dni przed terminem zawodów centralnych zawiadamia Komitety Okręgowe, a te natychmiast zawodników o miejscu i terminie zawodów centralnych. Komitet Główny i Komitety Okręgowe nie ponoszą odpowiedzialności za brak zawiadomienia uczestnika, jeśli podczas eliminacji okręgowych w karcie (wzór nr 4) podał on błędne dane. D. ZAWODY TRZECIEGO STOPNIA (CENTRALNE) 58. Zawody centralne (III stopnia) przeprowadza Komitet Główny. 59. Komitet Główny gromadzi dokumentację dotyczącą Olimpiady, w szczególności: o dokumentację w sprawie powołania Olimpiady, o prace pisemne uczestników zawodów trzeciego stopnia (z zawodów trzeciego stopnia i zawodów drugiego stopnia) z ostatnich dwóch lat, o informatory Olimpiady i tematy zawodów; o listy laureatów i nauczycieli, którzy przygotowali laureata do Olimpiady. 60. Komitet Główny Olimpiady jest powołany zgodnie z obowiązującymi przepisami. W jego pracach uczestniczą z głosem doradczym sekretarze Komitetów Okręgowych. 61. Zawody centralne składają się z trzech etapów: I. pisemnego rozwiązania testu przygotowanego przez Komitet Główny na podstawie problematyki bloku stałego i zmiennego. II. ustnego odpowiedzi ustnych na pytania problemowe z bloku stałego i zmiennego, przygotowane przez Komitet Główny; III. ustnego quizu rozgrywanego w obecności widzów, przygotowanego przez Komitet Główny na podstawie zagadnień bloku stałego i zmiennego. 62. Komitet Główny powołuje na każdy etap zawodów centralnych Olimpiady komisje egzaminacyjne bądź jury. 63. Od decyzji komisji egzaminacyjnej i jury zawodów III stopnia przysługuje odwołanie do Przewodniczącego Komitetu Głównego w ciągu 30 minut od zakończenia kolejnego etapu eliminacji centralnych.
I. Etap pisemny (test) 64. I etap pisemny zawodów centralnych polega na zaznaczeniu bądź wpisaniu właściwych odpowiedzi na kilkadziesiąt zróżnicowanych pytań w teście przygotowanym przez Komitet Główny, sprawdzającym wiedzę w zakresie współczesnych procesów i zjawisk społeczno-politycznych przewidzianych w standardach wymagań będących podstawą do przeprowadzenia egzaminu maturalnego z zakresu przedmiotów merytorycznie związanych z tematyką zawodów, a także wiadomości określone w blokach stałym i zmiennym programu Olimpiady, zakładającym sprawdzenie umiejętności samodzielnego przyswajania wiedzy wykraczającej poza wymogi szkolne oraz zdolność zawodników do indywidualnego dokonywania analiz na podstawie posiadanych wiadomości. 65. Na rozwiązanie testu przeznacza się 45 minut. Rozwiązanie testu odbywa się w warunkach kontrolowanej samodzielności. Komisja przeprowadzająca zawody może zdyskwalifikować zawodnika na skutek stwierdzenia niesamodzielnej odpowiedzi. Uczestnicy wypełniają testy anonimowo. Swoje dane osobowe (kartę uczestnika według wzoru nr 4) dołączają do rozwiązanego testu w kopercie zaklejonej w obecności członka komisji nadzorującego przebieg eliminacji. Po upływie regulaminowego czasu przeznaczonego na rozwiązanie testu zawodnicy zaprzestają udzielania odpowiedzi i pozostają na miejscu, a następnie oddają testy na żądanie członka komisji, który zarówno kopertę jak i test oznacza tym samym kolejnym symbolem. 66. Test zawodnicy wypełniają piórem lub długopisem, wpisując w miejscu wykropkowanym prawidłową odpowiedź lub podkreślając właściwą spośród podanych (wystarczy wziąć w obwódkę literę lub cyfrę przy prawidłowej odpowiedzi). W pytaniach, w których trzeba przyporządkować sobie odpowiedzi, np.: polityków do partii, z których pochodzą, wystarczy dostosować cyfry do liter bądź na odwrót, przykładowo: a 1, b 3, c 2 itd. Zawsze co najmniej jedna odpowiedź jest prawdziwa. 67. Za rozwiązanie testu zawodnik otrzymuje maksymalnie 50 punktów. Za każdą prawidłową odpowiedź w ramach zadania przyznaje się 1 punkt, za odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów. Wszelkie poprawki traktowane są jako odpowiedzi błędne. Przy każdym zadaniu podana jest liczba możliwych do zdobycia punktów, jeśli zawodnik wybierze więcej rozwiązań (zakreśli więcej odpowiedzi), otrzyma 0 punktów. 68. Do testu Komitet Główny dołącza szczegółową instrukcję, zawierającą zasady rozwiązywania zadań oraz kod z prawidłowymi odpowiedziami. 69. Na każdej stronie testu na marginesie obok rozwiązania podanego przez zawodnika komisja wpisuje wynik. Sumę punktów uzyskanych przez zawodnika umieszcza na ostatniej i pierwszej stronie testu w zaznaczonych miejscach, tam też podpisy składa dwóch członków komisji sprawdzających test. 70. Po sprawdzeniu testu i ustaleniu liczby punktów zdobytych przez poszczególnych zawodników, komisja egzaminacyjna odtajnia dane osobowe z zaklejonych kopert, sporządza protokół, a następnie podaje wyniki do wiadomości publicznej na tablicy ogłoszeń eliminacji centralnych, z zaznaczeniem osób zakwalifikowanych do etapu ustnego zawodów centralnych Olimpiady. 71. Do II etapu ustnego (odpowiedzi na pytania problemowe) zawodów centralnych Olimpiady Komitet Główny kwalifikuje 50% zawodników etapu pisemnego. W
przypadku równej liczby punktów u większej liczby zawodników o zakwalifikowaniu się do etapu ustnego decyduje w pierwszej kolejności większa liczba punktów zdobyta za rozwiązanie trudniejszych zadań testu. Za najtrudniejsze uznaje się pierwsze zadanie w teście, kolejne za łatwiejsze, za najłatwiejsze ostatnie zadanie. W drugiej kolejności bierze się pod uwagę liczbę punktów zdobytych w zawodach okręgowych. 72. Zawodnicy zakwalifikowani do etapu ustnego (II etapu zawodów centralnych) uzyskują status finalisty Olimpiady. II. Etap ustny (pytania problemowe) 73. II etap zawodów centralnych Olimpiady składa się z odpowiedzi ustnych na pytania problemowe przed trzyosobową komisją powołaną przez Komitet Główny. 74. Zawodnicy odpowiadają na pytania problemowe przygotowane przez Komitet Główny. Losują zestawy złożone z dwóch pytań: po jednym z bloku stałego i bloku zmiennego programu Olimpiady. Komisja ocenia znajomość i zrozumienie przez zawodnika zjawisk oraz procesów z obszaru społeczeństwa, polityki, prawa oraz problemów współczesnego świata oraz wykorzystanie wiadomości i słownictwa do opisu, wyjaśnienia i oceny zagadnień oraz problemów zawartych w pytaniach za pomocą sformułowania logicznej wypowiedzi. 75. Na przygotowanie się do odpowiedzi przeznacza się zawodnikowi 10 minut, a na odpowiedź na każde z pytań do 10 minut. Zawodnik przygotowuje się do odpowiedzi w trakcie udzielania odpowiedzi przez innego zawodnika. 76. Komisja wystawia zawodnikowi jedną ocenę za odpowiedź na obydwa pytania zestawu w skali: 2, 3, 3+, 4, 4+, 5 przeliczane odpowiednio na punkty: 0, 30, 35, 40, 45, 50. Ocena niedostateczna uzyskana z odpowiedzi na jedno pytanie skutkuje wystawieniem oceny niedostatecznej z odpowiedzi z całego zestawu pytań. Oceny najwyższe (4, 4+, 5) mogą uzyskać odpowiedzi bez błędów merytorycznych. Muszą one zawierać samodzielną analizę i ocenę problemu postawionego w temacie; zawodnicy powinni wykazać się znajomością różnych źródeł informacji, opinii i ocen, umiejętnością selekcji i syntezy opanowanego materiału oraz konstruowania dłuższych form wypowiedzi ustnej. 77. Po przeprowadzeniu eliminacji ustnych (odpowiedzi na pytania problemowe) Komitet Główny sporządza protokół i wywiesza listę laureatów Olimpiady z zaznaczeniem zawodników zakwalifikowanych do III etapu zawodów centralnych quizu. Punkty uzyskane za rozwiązanie testu i z odpowiedzi ustnej sumuje się. Maksymalnie zawodnik może uzyskać 100 punktów. 78. Nie więcej niż dwudziestu zawodników II etapu, którzy otrzymali największą liczbę punktów łącznie w I i II etapie zawodów centralnych uzyskuje status laureata Olimpiady. W przypadku równej liczby punktów u więcej niż dwudziestu zawodników o otrzymaniu statusu laureata decyduje w pierwszej kolejności większa liczba punktów uzyskanych z odpowiedzi ustnych na pytania problemowe, w drugiej większa liczba punktów otrzymana za rozwiązanie testu w I etapie zawodów centralnych, w trzeciej większa liczba punktów za rozwiązanie zadań trudniejszych testu w I etapie zawodów centralnych, w czwartej liczba punktów zdobyta w zawodach okręgowych. 79. Dziewięciu zawodników spośród laureatów, którzy uzyskali największą liczbę punktów łącznie z I i II etapu, a w przypadku większej liczby równych ocen największą liczbę punktów ustalaną według zasad zawartych w poprzednim artykule, bierze udział w III etapie zawodów centralnych quizie.
III. Etap ustny (quiz) 80. III etap zawodów centralnych to quiz. Zawodnicy walczą o miejsca premiowane nagrodami. 81. Zawodnicy biorący udział w quizie odpowiadają na zróżnicowane pytania szczegółowe przygotowane przez Komitet Główny z bloku stałego i zmiennego programu Olimpiady. 82. W pierwszej części quizu zawodnicy odpowiadają na wylosowane pytania dwuczłonowe. Odbywają się dwie tury pytań dwuczłonowych (pierwsza tura składa się z 15 pytań z bloku stałego, druga tura z 15 pytań z bloku zmiennego). Zawodnicy udzielają odpowiedzi w kolejności malejącej, zgodnej z liczbą punktów uzyskanych w dwóch etapach zawodów centralnych jako pierwszy odpowiada uczestnik, który dostał najwięcej punktów, jako ostatni zawodnik z najmniejszą liczbą punktów. Taka kolejność obowiązuje do końca zawodów. Pytania dwuczłonowe są ponumerowane; zawodnicy wybierają je losowo przez podanie wolnego numeru. Udzielenie prawidłowej odpowiedzi po zapoznaniu się z pierwszym członem pytania daje zawodnikowi 2 punkty, z całym pytaniem 1 punkt, brak lub błędna odpowiedź oznacza 0 punktów. Zawodnik otrzymuje treść pytania na piśmie, najpierw pierwszy człon, jeśli nie odpowie, wówczas drugi człon, które jednocześnie kolejno odczytuje prowadzący quiz. Jeśli zawodnik po drugim członie nie udzieli prawidłowej odpowiedzi podaje ją prowadzący quiz. Na udzielenie odpowiedzi po każdym członie przeznacza się 15 sekund. Liczy się pierwsza odpowiedź. 83. W części drugiej quizu zawodnicy odpowiadają na pytania jednoczłonowe o zróżnicowanej skali trudności. Przeprowadza się trzy tury pytań jednoczłonowych (pierwsza tura obejmuje 20 pytań z bloku stałego, a pozostałe tury łącznie 40 pytań z bloku zmiennego) oraz ewentualnie dogrywkę w celu wyłonienia trzech pierwszych zawodników (do przeprowadzenia dogrywki wykorzystuje się w pierwszej kolejności pytania jednoczłonowe z bloku zmiennego). Zawodnicy podają numer pytania dotąd niewybranego, które odczytuje prowadzący quiz. Na udzielenie odpowiedzi przeznacza się 15 sekund. Liczy się pierwsza odpowiedź. Jury ocenia odpowiedzi ustne w części II quizu w skali 1-0. 84. Punkty uzyskane w I i II części quizu są sumowane. 85. Zwycięzcą Olimpiady zostaje zawodnik, który łącznie w dwóch częściach quizu bądź w pierwszej lub kolejnej turze dogrywki uzyskał największą liczbę punktów. Jeśli po wyłonieniu zwycięzcy następni zawodnicy mają równą liczbę punktów przeprowadza się między nimi dogrywkę o drugie i trzecie miejsce. 86. Kolejność pozostałych miejsc wynika z liczby uzyskanych punktów w quizie, a w przypadku ich równości decyduje w pierwszej kolejności suma punktów uzyskana za rozwiązanie testu i z odpowiedzi ustnych na etapie centralnym, w drugiej liczba punktów zdobytych na etapie ustnym, w trzeciej z testu, w czwartej odpowiedzi na pytania trudniejsze. 87. Zawodnicy mogą dodatkowo wziąć udział w Konkursie o Nagrodę Specjalną Przewodniczącego Komitetu Głównego, który przeprowadzany jest po zakończeniu quizu. 88. Przeprowadza się losowanie trzech zawodników spośród osób, które w karcie uczestnika zawodów centralnych wyraziły chęć wzięcia udziału w Konkursie. 89. Zawodnicy biorący udział w Konkursie omawiają kolejno, w czasie nie dłuższym niż 5 minut, temat zmienny Olimpiady. Jury ocenia odpowiedzi w skali od 0 do 5 punktów. Punkty przyznane przez jurorów sumuje się. Nagrodę otrzymuje zawodnik, który uzyskał największą liczbę punktów.
E. USTALENIA KOŃCOWE 90. Komitet Główny ma prawo zmiany niniejszych postanowień w czasie trwania Olimpiady w części obejmującej postanowienia niesprzeczne z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (z późn. zm.). Powiadamia wtedy komitety okręgowe, a te przekazują informacje komisjom szkolnym. Zmiany wywiesza się na tablicach informacyjnych w miejscach przeprowadzania zawodów szkolnych, okręgowych i centralnych przed ich rozpoczęciem. Regulamin podlega zatwierdzeniu przez organizatora Olimpiady. 91. W przypadku organizacji międzynarodowej olimpiady merytorycznie związanej z programem Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, Komitet Główny określi kryteria kwalifikacji zawodników do udziału w tejże olimpiadzie, zgodnie z jej regulaminem, w tym z warunkami udziału w zawodach uczniów z Polski. Uprawnienia 1. Zgodnie z 13 ust. 1 rozporządzenia MENiS z dnia 29 stycznia 2002 r. (z późn zm.) Komitet Główny Olimpiady wydaje zaświadczenia, których wzór określa załącznik do powyższego rozporządzenia. Komitet prowadzi rejestr wydanych zaświadczeń. 2. Uprawnienia uczestników Olimpiady regulują przepisy wydane przez Ministra Edukacji Narodowej (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83 poz.562 z późn. zm.) oraz decyzje szkół wyższych w sprawie zasad rekrutacji. 3. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych z danego przedmiotu są zwolnieni z egzaminu maturalnego z tego przedmiotu. Prawo to przysługuje także wtedy, gdy przedmiot nie był nauczany w danej szkole. Na świadectwie dojrzałości zamieszcza się adnotację o uzyskanym tytule laureata lub finalisty olimpiady, a zamiast wyniku egzaminu wpisuje się zwolniony. Zwolnienie jest równoznaczne z uzyskaniem najwyższego wyniku na poziomie rozszerzonym. 4. Laureaci i finaliści Olimpiady otrzymują z danych zajęć edukacyjnych celującą roczną (semestralną) ocenę klasyfikacyjną, a w przypadku gdy uzyskanie tytułu laureata lub finalisty nastąpiło po ustaleniu albo uzyskaniu rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z tych zajęć otrzymują celującą końcową ocenę klasyfikacyjną. 5. Nie obowiązują jednolite zasady przyjmowania laureatów i finalistów stopnia centralnego na studia wyższe. Są one co trzy lata określane w uchwałach senatów uczelni i podawane do wiadomości publicznej, zgodnie z art. 169 ust. 8 Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.).