Diagnoza do GPPiRPA na 2008r. Opis stanu wyjściowego Miasta Gdańska

Diagnoza do GPPiRPA na 2008r. Opis stanu wyjściowego Miasta Gdańska Załącznik do Programu (Opracowano na podstawie opracowań własnych MOPS oraz diagnozy Gdańskiego Programu Na Rzecz Zatrudnienia i Spójności Społecznej) SPIS TREŚCI 1. Sytuacja demograficzna powiatu str. 3 a. Płeć.. b. Wiek. c. Migracje.. d. Ruch naturalny ludności e. Zawarte małżeństwa 2. Gdańszczanie korzystający ze wsparcia systemu pomocy społecznej str. 7 3. Główne grupy mieszkańców Gdańska zagrożone wykluczeniem społecznym Typologia w zgodności ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych do roku 2015. str. 8 3.1 Osoby niepełnosprawne... 3.2 Osoby bezdomne 3.3 Dzieci i młodzież pozbawione własnej opieki rodziców biologicznych 3.4 Osoby starsze.. 3.5 Ofiary przemocy.. 3.6 Osoby uzależnione. 4. Sytuacja na gdańskim rynku pracy str. 18 4.1 Struktura bezrobotnych wg. czasu pozostawania bez pracy.. 4.2 Sytuacja bezrobotnych wg. wieku.. 5. Edukacja str. 20 6. Charakterystyka zasobów ludzkich w funkcjonalnie wyodrębnionych rejonach Gdańska str. 24 2

1. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA POWIATU W roku 2006 w Gdańsku zamieszkiwało 456,6 tysięcy mieszkańców co stanowiło 61% populacji aglomeracji Trójmiasta i odpowiednio blisko 21% populacji województwa pomorskiego. Struktura demograficzna Gdańszczan w 2006 roku przedstawiała się następująco: a. Płeć Wykres nr 1: Ludność Gdańska wg płci w 2006 roku: mężczyźni 47% kobiety 53% Analizując powyższy wykres zauważamy, że dominującą grupą mieszkańców Gdańska z uwagi na płeć są kobiety. b. Wiek Wykres nr 2: Ludność Gdańska wg kategorii wiekowych /Kobiety/ w 2006 roku: 3

wiek poprodukcyjny 22% wiek przedprodukcyjny 15% wiek produkcyjny 63% Wykres nr 3: Ludność Gdańska wg kategorii wiekowych /Mężczyźni/ w 2006 roku: wiek poprodukcyjny 12% wiek przedprodukcyjny 18% wiek produkcyjny 70% Dominującą grupą wiekową wśród mieszkańców Gdańska są osoby w wieku produkcyjnym stanowią one 67 % ogółu populacji. 4

Osoby w wieku poprodukcyjnym to 17% grupa mieszkańców. Charakterystyczna dla niej jest przewaga kobiet nad mężczyznami co koreluje ze statystycznym prawem nadumieralności mężczyzn. Kolejną co do liczebności grupą mieszkańców Gdańska są osoby poniżej 18 roku życia, które w 2006 roku stanowiły 16% ogólnej liczby gdańszczan. c. Migracje rys. nr 1: Migracje w 2006 roku IMIGRACJA 5286 EMIGRACJA 6032 W roku 2006 nieznacznie dominowały osoby emigrujące z Gdańska, na uwagę zasługuje stosunkowo wysoki odsetek osób wyjeżdżających za granicę 16 % ogółu emigrantów. d. Ruch naturalny ludności Gdańska Wykres nr 4: Urodzenia żywe i zgony w 2006 roku: 5

4400 4395 4300 4301 4200 4100 4000 urodzenia żywe zgony W roku 2006 ilość liczba zgonów nieznacznie dominowała nad liczbą urodzeń. Współczynnik przyrostu naturalnego był minimalnie ujemny i wyniósł minus 0,21. e. Zawarte małżeństwa W Gdańsku wg stanu na 30.12.2006 roku w przeliczeniu na 1000 osób zawarto 5,77 małżeństwa 6

2. GDAŃSZCZANIE KORZYSTAJĄCY ZE WSPARCIA SYSTEMU POMOCY SPOŁECZNEJ W Gdańsku, wg stanu na 30 czerwca 2006 roku (dane Urzędu Statystycznego w Gdańsku), zamieszkiwało 457,63 tysięcy mieszkańców. Spośród nich system pomocy społecznej, realizując w 2006 zadania wynikające z Ustawy o Pomocy Społecznej, objął wsparciem 16047 rodzin, w których żyło 29823 osób. Analizując liczbę osób objętych wsparciem systemu pomocy społecznej w stosunku do liczby mieszkańców Gdańska, przyjąć należy, iż pomocą zostało objętych 6,5 % ogółu ludności miasta. Odsetek mieszkańców Gdańska korzystających z pomocy społecznej z tytułu w/w ustawy w latach 2002-2006: Rok Liczba środowisk objętych pomocą Ośrodka Liczba osób w tych środowiskach % mieszkańców Gdańska objętych pomocą 2002 15.925 33.857 7,4 % 2003 16.511 33.304 7,2 % 2004 15.561 29.925 6,5 % 2005 15.965 30.968 6,7 % 2006 16.047 29.823 6,5 % 7

3. GŁÓWNE GRUPY MIESZKAŃCÓW GDAŃSKA ZAGROŻONE WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM 3.1. OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE Według danych Badania Diagnoza sytuacji osób niepełnosprawnych w Gdańsku przeprowadzonych przez Pracownię Badań Społecznych z Sopotu przeprowadzonego w 2004 roku w Gdańsku zamieszkiwało 59.679 osób niepełnosprawnych. Badanie objęło niepełnosprawnych prawnie (kryterium jest orzeczenie o stopniu niepełnosprawności) oraz niepełnosprawnych biologicznie (według deklaracji o stanie zdrowia). Wykres nr 5: osoby niepełnosprawne wg płci w Gdańsku w 2004 roku badanie PBS 46% 54% Kobiety Mężczyźni Ponad połowę ogółu osób niepełnosprawnych w Gdańsku stanowią kobiety (54%). Wśród dzieci do 16 roku życia, w przypadku których orzeczona została niepełnosprawność, większość (72%) stanowią chłopcy, podczas gdy w grupie osób, nie posiadających orzeczenia proporcja płci jest odwrotna kobiety stanowią większość (70%). 8

Wykres nr 6 : osoby niepełnosprawne wg kategorii wiekowych w Gdańsku w 2004 roku badanie PBS 10% 3% 5% 8% 16% 5% 12% 13% 28% 0-15 lat 16-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60-69 lat 70-79 lat 80 lat i więcej Aktywność na rynku pracy Na dzień 31 grudnia 2006 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsku zarejestrowanych było 491 osób niepełnosprawnych bezrobotnych oraz osób niepełnosprawnych poszukujących pracy. W ramach prowadzonych działań w roku 2006 przystosowano 23 stanowiska pracy dla 24 osób niepełnosprawnych. Zorganizowano szkolenia zawodowe, w których wzięło udział 36 osób niepełnosprawnych. Po zakończeniu szkoleń pracę podjęło 6 osób. Osobom niepełnosprawnym udzielono 6 pożyczek na rozpoczęcie działalności. 9

3.2. BEZDOMNI Blisko połowa wszystkich bezdomnych w Województwie Pomorskim przebywa w aglomeracji Trójmiasta, z tej liczby 63% osób przypada na miasto Gdańsk. Wykres nr 7: Procentowy udział osób bezdomnych w Województwie Pomorskim i Trójmieście dane pochodzące z badań socjodemograficznych. 2005 47% 53% 35% 2% 63% Województwo Pomorskie Trójmiasto Gdańsk Sopot Gdynia Wykres nr 8: 0soby bezdomne wg struktury wieku w Gdańsku w 2005 roku dane Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdańsku 3% 9% 88% 0-17 lat 18-64 lata 65 i wiecej 10

Dominującą grupą wśród osób bezdomnych są osoby w wieku produkcyjnym Wykres nr 9: Korzystanie z pomocy (w %) przez osoby bezdomne z ośrodków pomocy społecznej i organizacji pozarządowych w Gdańsku w 2005 roku dane pochodzą z badań socjodemograficznych. 100 71,2% 42,6% 0 ośrodki pomocy społecznej ogranizacje pozarządowe Uwaga: Procentów nie sumujemy Osoby bezdomne w dalszym ciągu częściej korzystają ze wsparcia instytucji publicznych niż organizacji pozarządowych. Zdecydowana większość osób bezdomnych podaje jako przyczynę bezdomności wymeldowanie z mieszkania, należy też zwrócić uwagę na fakt, że stosunkowo dużo osób bezdomnych to bezdomni z wyboru. Ludzie bezdomni to niezwykle zróżnicowana grupa społeczna, w której 80% stanowią mężczyźni, a 20% kobiety. Dominują wśród mężczyzn osoby starsze (51-60 lat), natomiast wśród kobiet osoby w średnim wieku i młodym wieku. Około 90% osób bezdomnych nie pracuje zarobkowo w jakikolwiek sposób, ponad 40% to osoby niepełnosprawne. Ponadto ludzie bezdomni to w większości osoby o niskim wykształceniu i kwalifikacjach (około 70% wykształcenie podstawowe i zawodowe) a także często osoby uzależnione od alkoholu (około 40% przyznaje się do tego problemu). Osoby bezdomne można nazwać grupą bierną zawodowo ok. 90% osób nie pracuje. Przyczynami braku aktywności zawodowej są przede wszystkim: zły stan zdrowia, brak wewnętrznej motywacji, negatywny stereotyp osoby bezdomnej w społeczeństwie powodujący mniejsze szanse na uzyskanie pracy, strach, niechęć, a często niemożliwość wejścia na otwarty rynek pracy oraz wiek. Ogromne znaczenie w powracaniu osób bezdomnych do społeczeństwa mają inicjatywy wspierające i motywujące do podjęcia próby 11

wyjścia z bezdomności, uczenia samodzielności życiowej, pomaganie w załatwieniu spraw urzędowych, pomoc prawna. Kontrakt socjalny: w roku 2006 zawarto 51 kontraktów z osobami bezdomnymi, obserwujemy blisko czterokrotny wzrost liczby zawartych kontraktów w stosunku do roku 2005. Indywidualne programy wychodzenia z bezdomności: w w/w okresie sprawozdawczym 19 osób objęto programami indywidualnymi, co oznacza blisko 36% wzrost w porównaniu z rokiem 2005. Pomoc w placówkach: w roku 2006 system pomocy społecznej w Gdańsku dysponował 10 placówkami (niepublicznymi) dla bezdomnych dysponujących 652 miejscami, z których skorzystało 692 bezdomnych. 3.3. DZIECI I MŁODZIEŻ POZBAWIONE WŁAŚCIWEJ OPIEKI RODZICÓW BIOLOGICZNYCH Na terenie Miasta Gdańska funkcjonuje 469 rodzin zastępczych (spokrewnionych i niespokrewnionych), w tym 11 rodzin zawodowych z których 7 to rodziny o charakterze pogotowia rodzinnego. Placówki opiekuńczo-wychowawcze: W 2006 roku system pomocy społecznej dysponował 25 placówkami opiekuńczowychowawczymi, które zapewniały łącznie 642 miejsca, z których skorzystało 982 dzieci. W w/w. okresie do placówek opiekuńczo-wychowawczych przyjęto łącznie 161 dzieci, w tym do placówki typu: - wielofunkcyjnego: 107, - rodzinnego 2, - socjalizacyjnego 52. a. W ramach porozumienia z innymi powiatami: - umieszczono 37 dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie innych powiatów, - 17 dzieci z innych powiatów przebywało w gdańskich placówkach. 12

b. Placówki opiekuńczo-wychowawcze w 2006 roku zgłosiły do: - adopcji 13 dzieci, - rodzin zastępczych 18 dzieci. c. W 2006 roku do rodziny powróciło 52 wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych. Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze: 1. System pomocy społecznej w Gdańsku dysponował w 2006 roku 3 placówkami tego typu, z których skorzystało łącznie 826 rodzin. Były to następujące placówki: - Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy ul. Abrahama, - Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy Pelikan, - Ośrodek Adopcyjno Opiekuńczy Fundacja Dla Rodziny. 2. W roku 2006r ośrodki i placówki opiekuńczo-wychowawcze zgłosiły do banków danych 473 dzieci, w tym: - dzieci zgłoszone do adopcji 276, - dzieci zgłoszone do rodzin zastępczych 199, - dzieci zgłoszone przez placówki opiekuńczo wychowawcze 116 Uwaga: Dane nie sumują się. Mieszkania chronione: W roku 2006 funkcjonowały 4 mieszkania chronione, przeznaczone dla dzieci opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych. Z tej formy pomocy skorzystało łącznie 14 dzieci. Usamodzielnianie wychowanków: w 2006 usamodzielniło się łącznie: 333 dzieci, w tym: - z rodzin zastępczych: 232, - z placówek opiekuńczo-wychowawczych: 94, - z pozostałych placówek (zakłady poprawcze, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla nieletnich, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, specjalny ośrodek szkolno wychowawczy): 7. 3.4. OSOBY STARSZE 13

Wg stanu na 31.12.2005 roku (dane GUS) w Gdańsku zamieszkiwało 78274 osób w wieku poprodukcyjnym. Przeciętne trwanie życia Gdańszczan to odpowiednio 79,4 lat dla kobiet i 70,8 roku dla mężczyzn. Stały wzrost liczby osób starszych w stosunku do ogółu mieszkańców jest procesem zauważalnym od kilku lat (w 1995 roku wskaźnik ten wynosił 14,1%, w 2000: 15,9%, w 2001: 16,2%). Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest: spadek liczby urodzeń żywych, płodności i dzietności kobiet przy równoczesnej stabilizacji współczynnika zgonów. Warto dodać, iż w demografii umowną granicą określającą stopień starzenia się społeczeństwa jest poziom 15% osób w wieku powyżej 60 lat. Jak wykazują analizy oraz prognozy długoterminowe GUS dotyczące Gdańska, liczba osób w wieku poprodukcyjnym w stosunku do całości populacji będzie systematycznie wzrastać (patrz wykres poniżej). Wykres nr 10: Prognoza demograficzna dla miasta Gdańska do 2030r. 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2002r.a 2005r. 2010r. 2015r. 2020r. 2025r. 2030r. Źródło GUS www.stat.gov.pl 14

Wykres nr 11: Zmiany w strukturze ludnościowej miasta Gdańska do 2030 roku. 350000 300000 250000 wiek 0-19 200000 wiek 20-64 powyżej 65 150000 100000 50000 0 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. 2010r. 2011r. 2012r. 2013r. 2014r. 2015r. 2016r. 2017r. 2018r. 2019r. 2020r. 2021r. 2022r. 2023r. 2024r. 2025r. 2026r. 2027r. 2028r. 2029r. 2030r. Źródło GUS www.stat.gov.pl Dzienne Domy Pomocy Placówki te dysponowały w 2006 roku 210 miejscami, z których dla klientów MOPS zabezpieczono 100%. W roku 2006 skorzystało z nich 208 osób. Domy Pomocy Społecznej: Podopieczni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdańsku w roku 2006 korzystali z usług 7 Domów Pomocy Społecznej. Rodzinne Domy Pomocy W 2006 roku w Gdańsku funkcjonują 3 Rodzinne Domy Pomocy, zabezpieczające 22 miejsca, z których w 2006 roku skorzystało 26 osób. 15

3.5. OFIARY PRZEMOCY W ramach projektu Niebieska Sieć, w miesiącach maj lipiec 2006 dokonano krótkiej analizy aktualnych działań podejmowanych w obszarze przeciwdziałania przemocy na terenie województwa pomorskiego. Stwierdzono, iż wśród klientów instytucji wspierających osoby dotknięte przemocą największą część stanowią osoby uzależnione (27,4%), ofiary przemocy (23,9%) i osoby współuzależnione (19,9%). Wśród wszystkich klientów przeważają kobiety (64%). Interwencja kryzysowa Centrum Interwencji Kryzysowej PCK. W 2006r. podmiot udzielił wsparcia 3254 osobom. Realizacja procedury Niebieskie Karty W roku 2006 w ramach realizacji procedury odnotowano: - Liczba zgłoszeń dotyczących przemocy: 420. - Liczba Niebieskich Kart: 195. - Ilość podjętych interwencji w środowisku: 522. Wykaz Komisariatów Policji w Gdańsku I Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Orunia ul. Platynowa 6 - Rewir I Dzielnicowych - Orunia Dolna i Górna, Lipce, Św. Wojciech, ul. Gościnna 1 - Rewir II Dzielnicowych - Chełm, Biskupia Góra, Ujeścisko, Szadółki, ul. Cieszyńskiego 48 II Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Śródmieście ul. Piwna 32/35 III Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Wrzeszcz ul. Biała 1A IV Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Oliwa ul. Kaprów 14 V Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Przymorze ul. Krynicka 7 VI Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Nowy Port ul. Kasztanowa 6 VII Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Stogi ul. Ugory 9 VIII Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Suchanino ul. Kartuska 18 IX Komisariat Policji z siedzibą Gdańsk-Osowa ul. Balcerskiego 35 3.6. OSOBY UZALEŻNIONE Ocena zagrożenia uzależnieniem od alkoholu 16

Według danych pochodzących z badania przeprowadzonego w 2004 roku przez Pracownie Badań Społecznych z Sopotu Wzorce konsumpcji alkoholu i przemoc w rodzinie problem alkoholizmu, jako ważny wskazało 79,9% badanych (przy czym jako bardzo ważny widzi go 50,4% badanych). Co druga badana osoba znalazła się w ciągu ostatniego roku w sytuacji, kiedy osoba pijana zaczepiała, zagadywała lub używała wulgarnych określeń. Co trzeci badany był tylko świadkiem takiej sytuacji, ale 27,8% było osobami pokrzywdzonymi (ofiarami agresji słownej). Aż 68,6% badanych widziało w ciągu ostatniego roku pijących nastolatków, natomiast na interwencję zdecydowało się tylko 13,6%. Ocena zagrożenia uzależnieniem od narkotyków W Gdańsku uzależnionych od narkotyków szacuje się na około 4 tysięcy osób. Większość osób uzależnionych rozpoczyna eksperymenty z narkotykami w bardzo młodym wieku. Czas inicjacji narkotycznej przypada z reguły na okres dojrzewania lub bezpośrednio przed nim. Występuje coraz częściej zmiana specyfiki rodzaju uzależnienia (z opiatowych na syntetyczne i farmakologiczne lub odwrotnie). Centra narkotyków przeniosły się z ulicy do klubów; nowa opiatowa generacja narkomanów to najczęściej ludzie młodzi, z różnych powodów unikający stacjonarnych form profesjonalnej pomocy (m.in. w obawie przed społecznymi i prawnymi konsekwencjami), mający niewielka świadomość zagrożeń wynikających z nadużywania narkotyków (także dotyczących HIV i HCV), bardzo wcześnie wypadający z ról społecznych, poddani presji nielegalnego rynku narkotykowego. 17

4. SYTUACJA NA GDAŃSKIM RYNKU PRACY Według stanu na dzień 31.12.2006r. w Gdańsku zarejestrowanych było 11806 osób bezrobotnych. Stopa bezrobocia dla Miasta Gdańska wyniosła 6,2%. Do niekorzystnych czynników na lokalnym rynku pracy należy zaliczyć m.in. znaczącą grupę osób długotrwale bezrobotnych (ponad 12 miesięcy - 54,6%), grupę osób bezrobotnych bez kwalifikacji - 32,8% oraz grupę ludzi młodych. 4.1. STRUKTURA BEZROBOTNYCH WG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY Struktura bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy 30% 28,3% 25% 20% 15% 10% 8,4% 10,9% 16,9% 23,0% 14,4% 16,1% 16,4% 16,9% 15,6% 12,1% 20,7% 5% 0% do 1 m-ca 1 do 3 3 do 6 6 do 12 12 do 24 pow. 24 31.12.2005 31.12.2006 Osoby pozostające bez pracy Stan liczbowy Udział procentowy 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. Zmiana w okresie 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. do 1 miesiąca 1564 1289 8,4% 10,9% +2,5% 1-3 miesięcy 3160 2726 16,9% 23% +6,1% 3-6 miesięcy 2700 1911 14,4% 16,1% +1,7% 6-12 miesięcy 3077 2005 16,4% 16,9% +0,5% 12-24 miesięcy 2922 1426 15,6% 12,07% -3,53% powyżej 24 miesięcy 5286 2449 28,3% 20,7% -7,6% Powyższe dane wskazują, że liczba osób bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy utrzymuje się nadal na wysokim poziomie, chociaż nastąpił spadek w kategorii powyżej 24 miesięcy o 7,6% zmalała również liczba osób pozostających bez pracy od 12 do 24 miesięcy (spadek w kategorii powyżej 24 miesięcy o 3,53%). 18

4.2. STRUKTURA BEZROBOTNYCH WG WIEKU Zmniejszyła się ilość osób bezrobotnych prawie we wszystkich przedziałach wiekowych, natomiast zwiększył się udział osób w wieku 55 lat i więcej. Największą grupę osób bezrobotnych stanowią osoby w przedziale wiekowym 25-34 lat oraz 45-54 lat. Procentowy udział bezrobotnych wg kategorii wiekowych 35% 30% 29,9% 28,1% 27,7% 29,6% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 16,8% 18,3% 17,4% 12,4% 6,4% 10,3% 1,0% 2,0% 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60-64 31.12.2005 31.12.2006 Kategorie wiekowe Stan liczbowy Udział procentowy 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. Zmiana w okresie 31.12.2005 r. 31.12.2006r. 18-24 lat 2848 1467 16,8% 12,4% -4,4% 25-34 lat 5411 3328 29,9% 28,1% -1,8% 35-44 lat 3460 2057 18,3% 17,4% -0,9% 45-54 lat 5413 3497 27,7% 29,6% +1,9% 55-59 lat 1366 1224 6,4% 10,3% +3,9% 60-64 lat 211 233 1,0% 1,97% +0,97% Bezrobotnym powyżej 50 roku życia jest trudno znaleźć pracę i dlatego ich udział w grupie osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy jest duży (58,9%). 19

Procentowy udział bezrobotnych do 25 i powyżej 50 roku życia 12,4% 12,3% 75,2% do 25 lat powyżej 50 lat od 25-50 lat 5. EDUKACJA Jakość edukacji w Gdańsku jest ważnym elementem polityki i strategii rozwoju miasta. Mimo malejącej subwencji z budżetu centralnego, wydatki na oświatę, wychowanie i edukacyjną opiekę wychowawczą w mieście sukcesywnie rosną. W strukturze wydatków dominują szkoły podstawowe i gimnazja. Do priorytetów polityki oświatowej miasta należą: - budowa i wykorzystanie miejskiego systemu monitorowania jakości edukacji, - popularyzacja oraz poprawa jakości nauczania w zakresie nauk matematycznoprzyrodniczych, - upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży nauki języków obcych, - wzrost innowacyjności edukacyjnej, - zwiększenie liczby zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży. Wykres Nr 18. Wydatki na edukację w latach 2003-2007 w mln zł. 20

600 500 400 300 200 401,9 436,7 453,9 476,5 505,1 100 0 2003 2004 2005 2006 2007 21

Wykres Nr 19. Struktura wydatków na oświatę i edukacyjną opiekę wychowawczą w 2007 roku w mln zł. 5 4 6 12 11 8 9 10 13 7 3 2 1 1. Szkoły podstawowe 167 mln zł 2. Gimnazja 82,2 mln zł 3. Licea ogólnokształcące 64,8 mln zł 4. Szkoły zawodowe 60,3 mln zł 5. Przedszkola 61,2 mln zł 6. Świetlice szkolne 15,5 mln zł 7. Centra kształcenia ustawicznego i praktycznego oraz ośrodki dokształcania zawodowego 8,3 mln zł 8. Licea profilowane 8,3 mln zł 9. Specjalne ośrodki szkolno wychowawcze 8,2 mln zł 10. Poradnie psychologiczno pedagogiczne 6,2 mln zł 11. Internaty i bursy szkolne 4,8 mln zł 12. Placówki wychowania pozaszkolnego 4,1 mln zł 13. Pozostałe wydatki 14,2 mln zł EDUKACJA PRZEDSZKOLNA W Gdańsku funkcjonują 62 przedszkola prowadzone przez Miasto Gdańsk, 18 przedszkoli niepublicznych i publicznych prowadzonych przez inne organy oraz 3 przedszkola specjalne. W roku szkolnym 2006/2007 opieką przedszkolną objętych zostało w przedszkolach gminnych: 5 029 dzieci w wieku 3-5 lat, a w placówkach niepublicznych 1 126. Liczba dzieci urodzonych w Gdańsku w rocznikach 2000-2003 wynosi 9 594, co daje upowszechnienie edukacji przedszkolnej na poziomie 64%. SZKOŁY PODSTAWOWE I GIMNAZJA W 62 publicznych szkołach podstawowych oraz 11 niepublicznych uczy się blisko 22 tysiące dzieci, z tego prawie 1,6 tys. w szkołach niepublicznych. Miasto prowadzi 38 gimnazjów, do których uczęszcza ponad 13 tysięcy uczniów. Oferta uzupełniana jest przez 9 gimnazjów niepublicznych (ponad 700 uczniów). Dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi miasto oferuje 3 szkoły podstawowe, 6 gimnazjów specjalnych, 2 Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze, Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno- Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem. SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE I POLICEALNE Absolwenci gimnazjów mogą wybierać spośród szeregu publicznych szkół ponadgimnazjalnych: 23 liceów ogólnokształcących, 17 techników, 16 liceów profilowanych, 22

12 szkół zawodowych. Ponadto w Gdańsku działają 3 szkoły zawodowe specjalne, 10 szkół policealnych, prowadzonych przez miasto Gdańsk. System szkolnictwa ponadgimnazjalnego i zawodowego uzupełniają prowadzone przez inne organy niepubliczne licea ogólnokształcące oraz szkoły policealne. We wszystkich tych szkołach ponadgimnazjalnych oraz policealnych w roku szkolnym 2006/2007 uczyło się ponad 12 300 uczniów i słuchaczy. W ostatnich latach w Gdańsku obserwowany był znaczny spadek zainteresowania szkolnictwem zawodowym i chociaż tendencja ta powoli zaczyna się zmieniać, to nadal ponad 50% absolwentów gimnazjów wybiera licea ogólnokształcące. Wykres Nr 20. Rekrutacja do szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2004/2005 w procentach. 6% 25% 12% 57% licea ogólnokształcące licea profilowane technika szkoły zawodowe Wykres Nr 21. Rekrutacja do szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2005/2006 w procentach. 23

8% 27% 54% 11% licea ogólnokształcące licea profilowane technika szkoły zawodowe Wykres Nr 22. Rekrutacja do szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2006/2007 w procentach. 11% 31% 51% 7% licea ogólnokształcące licea profilowane technika szkoły zawodowe 6. ZASOBY LUDZKIE CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW LUDZKICH W FUNKCJONALNIE WYODRĘBNIONYCH REJONACH GDAŃSKA 1. Stogi Portowe, Stogi Mieszkaniowe, Błonia Płonia, Wyspa Sobieszewska Liczba ludności: ok. 26tys. Liczba klientów MOPS: 1108 Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 400 24

W obszarze Stogów występuje duże zagęszczenie mieszkańców, natomiast rejon Wyspy Sobieszowskiej, czy Błonia Płonia występuje zdecydowanie mniejsza liczba ludności, choć ich obszar jest bardziej rozległy, aniżeli rejon Stogów. W rejonie tym znajdują się również działki ogrodowe, na których zamieszkują osoby korzystające z pomocy sporadycznie. Najczęściej występującymi problemami, zgłaszanymi przez klientów MOPS z tego rejonu są: - niepełnosprawność, długotrwała choroba - bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych oraz przemoc w rodzinie - bezrobocie niskie wykształcenie stanowi utrudnienie w zakresie aktywności życiowej wzrasta zapotrzebowanie na prace socjalną - alkoholizm i przemoc domowa 2. Oliwa Dolna, Oliwa Górna, Osowa-Barniewice, Lasy Oliwskie Liczba ludności: ok. 109tys. Liczba klientów MOPS: 1552 Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 500 Jest to rejon łączący zarówno elementy wiejskie, jak i miejskie. Z jednej strony charakteryzuje się nowymi osiedlami, a z drugiej typowo wiejska zabudowa (stare budownictwo, gospodarstwa rolne). Najczęstszymi problemami występującymi w tym rejonie są: - długotrwała choroba - niepełnosprawność - bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego - bezrobocie - duża liczba osób starszych - alkoholizm - wielodzietność - przemoc domowa 3. Brzeźno, Nowy Port, Młyńska-Letnica, Zaspa Liczba ludności: ok. 62tys. Liczba klientów MOPS: 1690 Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 600 Rejon ten charakteryzuje się większym natężeniem problemów społecznych, w szczególności w obszarze: Nowy Port, Młyniska Letnica. Głównymi problemami w tym rejonie są: - ubóstwo - niepełnosprawność - długotrwała choroba - bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych. i prowadzeniu gospodarstwa domowego - bezrobocie - alkoholizm 4. Wrzeszcz Dolny, Wrzeszcz Górny, Brętowo, Piecki-Migowo, Matarnia Złota Karczma, Klukowo Rębiechowo Liczba ludności: ok. 120tys. Liczba klientów MOPS: 2576 25

Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 500 Jest to rejon rozległy oraz zróżnicowany pod względem zabudowy, zagęszczenia ludności w poszczególnych jego dzielnicach. Głównymi problemami zauważanymi przez pracowników socjalnych w tym rejonie są: - niepełnosprawność / duża liczba osób niepełnosprawnych intelektualnie / - długotrwała choroba / duża liczba osób chorych psychicznie/ - bezrobocie - duża liczba osób w wieku poprodukcyjnym 5. Śródmieście Historyczne, Siedlce, Chełm Liczba ludności: ok. 87tys. Liczba klientów MOPS: 2440 Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 650 W rejonie tym znaleźć możemy zarówno stare budownictwo o niskim standardzie, kamienice, jak również bloki z dzielnicy Chełm i Siedlce. W rejonie tym, stosunkowo skupionym pod względem zabudowy i zagęszczenia ludności, problemami występującymi w środowisku są: - bezrobocie -niepełnosprawność i długotrwała choroba (w tym choroba psychiczna) - starzenie się społeczeństwa - wielodzietność - alkoholizm - wzrost przestępczości wśród młodych ludzi - przemoc wobec członków rodziny 6. Orunia Olszynka, Maćkowy, Św. Wojciech Liczba ludności: ok. 22tys. Liczba klientów MOPS: 1265 Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 500 Jest to rejon zarówno rozległy, jak też charakteryzujący się dużym nasileniem problemów społecznych takich jak: - ubóstwo - niepełnosprawność, długotrwała choroba - bezrobocie - bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego - alkoholizm - wielodzietność - przemoc domowa 7. Zakoniczyn-Łostowice, Kokoszki Mieszkaniowe, Jasień-Szadółki, Kokoszki- Przemysłowe Liczba ludności: ok. 36tys. Liczba klientów MOPS: 496 Liczba dzieci w wieku szkolnym z rodzin klientów MOPS: 450 26

Rejon ten ciągle się rozrasta pod względem zabudowy i liczby mieszkańców. Jest to również teren ogródków działkowych, gdzie zamieszkują osoby nie posiadające zameldowania, zatem zagrożone bezdomnością. Główne powody przyznawania pomocy w tym rejonie: - bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego - rodziny wielodzietne i niepełne - przemoc domowa - bezrobocie - długotrwała choroba 27