przedstawiam następujące stanowisko:



Podobne dokumenty
Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

- na podstawie art. 33 w związku z art. 27 pkt 5 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Pan Bartosz Arłukowicz. Minister Zdrowia

przedstawiam następujące stanowisku:

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art w związku z art pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia

POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02

POSTANOWIENIE z dnia 20 stycznia 1998 r. Sygn. akt K. 9/97

W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zostały przeanalizowane obowiązujące. przepisy normujące zasady porozumiewania się podejrzanego i oskarżonego

BL TK/15 Warszawa, 28 maja 2015 r.

Opinia prawna w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Poznaniu skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego (sygn akt. P. 28/02)

Warszawa, dnia 13 maja 2011 r. Do sprawy: P 4/11 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY. Wnioskodawca: WSA w Poznaniu Uczestnicy: Sejm Prokurator Generalny

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

Starostwo Powiatowe Wydział Komunikacji i Dróg, pokój 36, ul. Kościuszki 11, Sępólno Kraj.

WNIOSEK na podstawie art. 188 w związku z art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji RP

WNIOSEK PROKURATORA GENERALNEGO. wnoszę o stwierdzenie, że:

WYROK. z dnia 8 kwietnia 1998 r. Sygn. K. 10/97. po rozpoznaniu 8 kwietnia 1998 r. na rozprawie sprawy z wniosku Krajowej Rady %# & &!# &!%!

Warszawa, 25 lipca 2001 r.

Elementy prawa do sądu

48/5A/2004. POSTANOWIENIE z dnia 5 maja 2004 r. Sygn. akt K 25/02

Pani Teresa Piotrowska. Minister Spraw Wewnętrznych

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA SPRAWOZDANIE. KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI GOSPODARKI NARODOWEJ

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

Postanowienie z dnia 14 lipca 1993 r. Sygn. akt (K. 5/92)

STANOWISKO KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 10 marca 2017 r.

POSTANOWIENIE z dnia 27 września 2000 r. Sygn. U. 5/00. Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska przewodnicząca Jerzy Ciemniewski sprawozdawca Lech Garlicki

303/4/B/2010. POSTANOWIENIE z dnia 11 marca 2010 r. Sygn. akt Ts 272/09. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Zbigniew Cieślak,

- o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (druk nr 3610).

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 7 lutego 2008 r.

W związku z pytaniami prawnymi Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny:

Warszawa, dnia 12 października 2006 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich. Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich

1. generowanie w systemie teleinformatycznym profilu kandydata na kierowcę

RPO VIII/07/JP

Nadzór nad kierującymi Ustawa o kierujących pojazdami. Warszawa, 5 września 2011 r.

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Wyrok z dnia 30 stycznia 1996 r. II URN 54/95

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

POSTANOWIENIE z dnia 22 maja 2013 r. Sygn. akt U 4/11. Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wyrok z dnia 23 stycznia 2003 r. III RN 3/02

Druk nr 1369 Warszawa, 2 listopada 2008 r. - o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Warszawa, 12 stycznia 2015 roku NRA Trybunał Konstytucyjny w Warszawie. dot. Sygn. akt: SK 25/14

Art. 118 ust. 2 ustawy o PSP przewiduje, że od kary upomnienia wymierzonej przez

z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych

POSTANOWIENIE Z DNIA 7 CZERWCA 2002 R. I KZP 17/02

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

- o zmianie ustawy o pomocy społecznej.

Uchwała z dnia 12 lutego 2009 r., III CZP 142/08

Opinia prawna w sprawie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K. 2/01)

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego

75/1/B/2012. POSTANOWIENIE z dnia 2 sierpnia 2011 r. Sygn. akt Ts 102/10

Sprawiedliwość społeczna

Druk nr 2089 Warszawa, 31 lipca 2007 r.

o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

BL TK/15 Warszawa, 7 lipca 2016 r.

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich

ZASADY NACZELNE USTROJU RP

o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

na podstawie art. 56 pkt 5 w związku z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz ze zm.

- o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego.

o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich

Uchwała z dnia 7 grudnia 2007 r., III CZP 125/07

W związku z wnioskiem Grupy Posłów na Sejm RP VII Kadencji o stwierdzenie, że:

DEMOKRATYCZNE PAŃSTWO PRAWNE W ORZECZNICTWIE TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO.

Skarga Rzecznika Praw Obywatelskich

Postanowienie z dnia 25 marca 1992 r. Sygn. akt (K. 11/91) Kazimierz Działocha - sprawozdawca Wojciech Łączkowski Janina Zakrzewska

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw (druk nr 340)

Orzeczenie z dnia 12 stycznia 1993 r. Sygn. akt (U. 4/92) Maria Łabor-Soroka - sprawozdawca Wojciech Łączkowski

Warszawa. Wnioskodawca:

POSTANOWIENIE. zobowiązuje Krajową Radę Sądownictwa do wykazywania, na

Polska, dnia 16 sierpnia 2016 r. Poz. 1 WYROK TRZYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO. z 9 marca 2016 r. sygn. akt K 47/15

Konstytucyjne uwarunkowania ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego

S K A R G A na bezczynność Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 16 grudnia 2010 r.

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA SPRAWOZDANIE. KOMISJI USTAWODAWCZEJ oraz KOMISJI RODZINY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

Pan. Władysław Kosiniak-Kamysz. Minister Pracy i Polityki Społecznej. Warszawa

b. orzeczenie psychologiczne potwierdzające brak przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami, o ile jest wymagane,

W toku analizy przepisów prawa dotyczących autonomii pacjentów w zakresie leczenia

OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające

ZBIORCZE SPRAWOZDANIE Z TERENU (pełna nazwa województwa)

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. l pkt l Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia.

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2

Pan. Zwracam się do Pana Ministra w związku z licznymi skargami obywateli dotyczącymi zasad

o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz ustawy Prawo celne.

WYROK * z dnia 25 września 2000 r. Sygn. K. 26/99

UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 17 marca 2016 r.

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 26 lipca 2007 r.

Stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich:

Klauzula sumienia lekarza W wyroku z dnia 7 października Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność art. 39: zdanie pierwsze ustawy o zawodach

640/II/B/2014. POSTANOWIENIE z dnia 13 maja 2003 r. Sygn. akt Tw 78/02

o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Wniosek. Rzecznika Praw Obywatelskich. r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz ze

245/4/B/2009. POSTANOWIENIE z dnia 4 marca 2009 r. Sygn. akt Ts 214/07. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Bohdan Zdziennicki,

Pani Maria Wasiak Minister Infrastruktury i Rozwoju

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH Michał Serzycki Warszawa, dnia 25 czerwca 2010 r. DOLiS /10

Pan. Donald Tusk. W związku z licznymi wątpliwościami jakie wywołała informacja o planowanym na

Transkrypt:

RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY Warszawa, dnia grudnia 2015 r. PG VIII TK 135/15 (K 36/15) TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY W związku z wnioskiem Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r., poz. 155 ze zm.) w zakresie, w jakim powołany przepis przewiduje pobranie opłaty za wydanie nowego dokumentu prawa jazdy w miejsce dokumentu wymagającego zmiany danych oraz opłaty ewidencyjnej, w sytuacji, gdy zmiana danych spowodowana została działaniami organów władzy publicznej, z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 56 pkt 5 w związku z art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 1064 ze zm.) przedstawiam następujące stanowisko: przepis art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r., poz. 155 ze zm.) w zakresie, w jakim przewiduje pobranie opłaty za wydanie nowego dokumentu prawa jazdy w miejsce dokumentu wymagającego zmiany danych, jak również opłaty ewidencyjnej, w sytuacji, gdy zmiana danych spowodowana została działaniami organów władzy publicznej, jest niezgodny z zasadą zaufania

2 obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. UZASADNIENIE Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności przepisu art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami, we wskazanym zakresie, z art. 2 ustawy zasadniczej. Zdaniem Wnioskodawcy, zakwestionowany przepis godzi w zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, wywodzoną z art. 2 Konstytucji RP, nakłada bowiem na jednostkę obowiązek poniesienia kosztów wydania nowego prawa jazdy w sytuacji, gdy konieczność wydania tego dokumentu spowodowana jest działaniami władzy publicznej, leżącymi w całości poza sferą woli kierowców, jak, przykładowo, zmiana urzędowej nazwy miejscowości lub ulicy, zmiana numerów porządkowych budynków mieszkalnych itp. Ocena poglądów prawnych oraz zarzutów przedstawionych przez Rzecznika Praw Obywatelskich w analizowanym wniosku przedstawia się następująco. Analizowany w niniejszym stanowisku przepis ust. 1 (konieczny do przywołania dla czytelności ust. 2) i zakwestionowany ust. 2 art. 18 ustawy o kierujących pojazdami mają następujące brzmienie: Art. 18. 1. Osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem jest obowiązana zawiadomić starostę o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność, a także o zmianie stanu

3 faktycznego wymagającego zmiany danych w nim zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego wydarzenia. 2. Na wniosek osoby uprawnionej w przypadkach, o których mowa w ust. 1, starosta wydaje, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1 lub w art. 16 ust. 1, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej: 1) wtórnik dokumentu pod warunkiem: a) złożenia oświadczenia o utracie dokumentu, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), zwanej dalej Kodeksem karnym, albo b) zwrotu zniszczonego dokumentu; 2) nowy dokument pod warunkiem zwrotu dokumentu wymagającego zmiany danych.. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o kierujących pojazdami, wydane w kraju prawo jazdy jest dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy. Prawo jazdy jest wydawane przez starostę, w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek osoby zainteresowanej, za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej (art. 10 ust. 1 analizowanej ustawy). Z kolei, pkt II, poz. 2.1.4 Załącznika Nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami przesądza, że w dokumencie tym zamieszcza się dane osobowe posiadacza prawa jazdy, w tym jego adres. W świetle powyższych regulacji, zmiana danych zamieszczonych w prawie jazdy, w tym adresu zamieszkania, wynikająca zarówno z woli posiadacza prawa jazdy, jak i na skutek działań od niego niezależnych (zmiana nazwy miejscowości, ulicy lub numeru domu), pociąga za sobą konieczność

4 wymiany tego dokumentu na nowy, uwzględniający w swej treści wspomniane zmiany. W każdym wypadku zmiana ta odbywa się na koszt posiadacza prawa jazdy. Przechodząc do oceny zakwestionowanego unormowania art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami w kontekście art. 2 ustawy zasadniczej, należy na wstępie odnotować, że wspomniany przepis konstytucyjny stanowi, iż Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. W doktrynie przyjmuje się, że zasada zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa należy, jak wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, do kanonu zasad składających się na pojęcie państwa prawnego w znaczeniu, w jakim pojęcie to występuje w art. 2 Konstytucji (vide: Jerzy Oniszczuk, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego na początku XXI w., Zakamycze 2004, s. 201). Przedstawiciele nauki prawa konstytucyjnego podkreślają, ze zasada zaufania do państwa i prawa traktowana jest jako pochodna zasady państwa prawnego. Wynika to z założenia, że warunkiem istnienia państwa prawnego jest zaufanie jednostki do prawa i zagwarantowanie ochrony wynikającej z tego prawa. Zasada zaufania do prawa opiera się na założeniu określonej pewności prawa i przewidywalnym postępowaniu organów państwa (por. Jerzy Oniszczuk, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Zakamycze 2000, s. 47, jak również powołane tam poglądy doktryny). Także zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, na treść zasady demokratycznego państwa prawnego, wyrażonej w art. 2 Konstytucji, składa się szereg zasad, które nie zostały wprawdzie ujęte expressis verbis w tekście Konstytucji, ale które wynikają z istoty i z aksjologii demokratycznego państwa prawnego, a do zasad tych należy w szczególności zasada ochrony

5 zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa (vide wyrok z dnia 4 stycznia 2000 r., sygn. K. 18/99, OTK ZU Nr 1/2000, poz. 1, s. 11 oraz powołane tam orzecznictwo). W świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa (inaczej zwana zasadą lojalności państwa względem obywateli) adresowana jest do władz państwowych, a jej treść można sprowadzić do zakazu zastawiania przez prawodawcę pułapek na obywateli, formułowania obietnic bez pokrycia albo też nagłego wycofywania się przez państwo ze złożonych obietnic lub ustalonych reguł postępowania (vide wyroki: z dnia 23 lipca 2013 r., sygn. P 4/11, OTK ZU Nr 6/A/2013, poz. 82, s. 1132 oraz powołane tam orzecznictwo, jak również z dnia 8 kwietnia 2014 r., sygn. SK 22/11, OTK ZU Nr 4/A/2014, poz. 37, s. 562 563 wraz z powołanym tam orzecznictwem). Osoby, które nabyły uprawnienie do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy, uzyskały prawo jazdy po uiszczeniu stosownej opłaty oraz opłaty ewidencyjnej. Zmiana danych uwidocznionych w prawie jazdy wymaga uzyskania przez zainteresowanego nowego dokumentu, a to, z kolei, nakłada na tegoż zainteresowanego obowiązek ponownego uiszczenia wspomnianych wyżej opłat. O ile konieczność ponownego uiszczenia opłat za wydanie nowego prawa jazdy jest wynikiem działania posiadacza tego dokumentu (przykładowo zmiany miejsca zamieszkania), przyjęte rozwiązanie wydaje się usprawiedliwione. Jednakże obciążanie posiadacza prawa jazdy takimi opłatami w wyniku działań władzy publicznej (zmiana nazwy miejscowości, nazwy ulicy lub numeru domu) należy uznać za przerzucenie części kosztów decyzji podjętych przez te władze na obywatela. W świetle kwestionowanego przez Rzecznika Praw Obywatelskich przepisu jest zgoła obojętne, czy posiadacz prawa jazdy akceptował decyzję

6 władzy publicznej o zmianie nazwy miejscowości, ulicy lub numeru domu, a nawet czy w ogóle posiadał świadomość o zamiarach tejże władzy w omawianym zakresie. Zresztą nawet wyraźny sprzeciw posiadacza prawa jazdy wobec zamiarów władzy publicznej w tym zakresie nie powoduje zmiany sytuacji prawnej tegoż posiadacza. Należy podzielić opinię Rzecznika Praw Obywatelskich, że kwestionowana przez Niego regulacja tworzy swoistą pułapkę dla osób posiadających prawo jazdy, zmusza je bowiem do wniesienia opłat z tytułu wymiany dokumentu prawa jazdy, spowodowanej zmianą danych adresowych, pomimo że zmiana ta może wynikać z okoliczności leżących w całości poza sferą woli posiadaczy prawa jazdy, jako że jest wyłącznie następstwem działań normodawczych organów władzy publicznej. Biorąc powyższe pod uwagę, przepis art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami, w zakresie, w jakim przewiduje pobranie opłaty za wydanie nowego dokumentu prawa jazdy w miejsce dokumentu wymagającego zmiany danych, jak również opłaty ewidencyjnej, w sytuacji, gdy zmiana danych spowodowana została działaniami władzy publicznej, należy uznać za niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Tym samym, kwestionowany przepis we wskazanym zakresie jest niezgodny z art. 2 ustawy zasadniczej. Z tych wszystkich względów, wnoszę jak na wstępie.