SPECYFIKACJA TECHNICZNA MODUŁOWE URZĄDZENIA DYLATACYJNE 1. Wstęp. 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST). Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru jedno i wielomodułowych urządzeń dylatacyjnych w ramach budowy drogowych obiektów inżynierskich zadania 1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3 Zakres Robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad prowadzenia Robót związanych z wykonaniem kompletnych jedno i wielomodułowych modułowych urządzeń dylatacyjnych tj. z zaprojektowaniem, wytworzeniem i montażem w niszach dylatacyjnych. 1.4. Określenia podstawowe Patrz: ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne", pkt 1.4 oraz Standardowe Specyfikacje Techniczne (StST- O/004). Szczelina dylatacyjna przerwa w ciągłości konstrukcji obiektu mostowego, umożliwiająca swobodę wzajemnych przemieszczeń elementów tej konstrukcji i eliminująca powstanie dodatkowych sił wewnętrznych w jej przekrojach, Szczelne jedno i wielomodułowe mostowe urządzenia dylatacyjne są mechanizmami wewnętrznie geometrycznie zmiennymi, odkształcającymi się swobodnie pod wpływem przemieszczeń krawędzi przęsła mostowego i zachowującymi jednocześnie wymaganą sztywność pod wpływem obciążeń wywoływanych przejazdem pojazdów mechanicznych. Charakterystyczną cechą konstrukcyjną wyróżniającą modułowe urządzenia dylatacyjne jest podział całkowitego przemieszczenia obciążającego dylatację na przemieszczenia kilku modułów urządzenia dylatacyjnego. Temperatura montażu średnia temperatura przęsła konstrukcji mostowej obliczona na podstawie pomiarów w trzech punktach tego przęsła na powierzchni stale zacienionej. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące Robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne" pkt.1.5. Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z Dokumentacją Projektową, ST i poleceniami Inżyniera. 2. Materiały Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w ST D-M.00.00.00 "Wymagania ogólne", pkt.2. Profile dylatacyjne stosowane do produkcji jedno i wielomodułowych urządzeń dylatacyjnych, muszą być wykonane z materiałów odpornych na korozję takich jak np. : aluminium, stal nierdzewna itp. Odporność korozyjna, jest wymagana ze względu na bezpośrednie oddziaływanie ruchu kołowego i pieszego oraz substancji rozmrażających na procesy korozyjne zamontowanych urządzeń dylatacyjnych. Szczelne modułowe mostowe urządzenia dylatacyjne wykonane jest na bazie profili hybrydowych tzn. beleczki skrajne i środkowe są wykonane z profili hybrydowych. W profilu hybrydowym górna część wykonana jest ze stali nierdzewnej 1.4571, a dolna część profilu oraz elementy kotwiące, są wykonana ze stali zwykłej S235. Pomiędzy profilami są zamocowane elastomerowe profile uszczelniające ( wkładki neoprenowe ), samo-klinujące się we wnękach beleczek jezdni. Profile stalowe oraz wkładki neoprenowe, należy wykonywać jako ciągłe na całej długości szczeliny dylatacyjnej. Wkładki neoprenowe wypełniają przestrzeń pomiędzy profilami stalowymi ułatwiając ich samooczyszczanie. Wkładka neoprenowa musi mieć możliwość wymiany odcinkowej i być łączona za pomocą procesu wulkanizacji na gorąco. Wkładki neoprenowe muszą posiadać systemowe, wulkanizowane sposobem na gorąco kształtki, które zapewniają swobodę projektowania i wykonania urządzenia dylatacyjnego w zakresie jego swobody kształtowania oraz odwodnienia. Wkładki neoprenowe powinny posiadać odmianę wzmocnioną o dodatkową przeponę, stosowaną w częściach chodnikowych. Wyposażenie kompletnego urządzenia dylatacyjnego, tzn. nakładki tłumiące hałas, blachy gzymsowe, blachy osłonowe odcinków chodnikowych, winny być wykonane ze stali nierdzewnej. Blachy maskownice krawężnikowe winny być wykonane z blachy nierdzewnej, o grubości nie mniejszej niż 10 mm,
Średnica prętów pętli kotwiących winna być nie mniejsza niż 20 mm, grubość blachy kotwy pętlicowej, nie mniejsza niż 15 mm, a rozstaw kotew pętlicowych w zakresie jezdni nie większy niż 250 mm, na odcinkach chodnikowych można stosować kotwy w formie pętlicy z pręta o średnicy 14 mm, ( zgodnie z Załącznikiem do Zarządzenia Nr 4 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 24 stycznia 2007 roku ). 3. Sprzęt Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne", pkt.3. Szczegółowe wymagania dotyczące sprzętu podano w/w Standartowych Specyfikacjach Technicznych, pkt.3. Jakikolwiek sprzęt, maszyny i urządzenia nie gwarantujące zachowania wymagań jakościowych robot i bezpieczeństwa zostaną przez Inżyniera zdyskwalifikowane i niedopuszczone do robot. Roboty można wykonać przy użyciu dowolnego typu sprzętu spełniającego wymagania i zaakceptowanego przez Inżyniera. 4. Transport Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne" pkt.4. Szczegółowe wymagania dotyczące transportu podano w/w Standartowych Specyfikacjach Technicznych, pkt.4. 5. Wykonanie Robót Ogólne zasady wykonywania robot podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne", pkt.5. Wykonawca przedstawi Inżynierowi do akceptacji warsztatowy projekt techniczny urządzenia dylatacyjnego oraz Program Zapewnienia Jakości uwzględniający wszystkie warunki w jakich będą wykonywane Roboty. 5.1. Wykonanie robót dla jednomodułowych urządzeń dylatacyjnych. 1) Urządzenia jednowkładkowe mogą być stosowane dla przemieszczeń całkowitych w zakresie od 0 do 80 mm ( +/- 40 mm ), 2) Urządzenia jednowkładkowe mogą być stosowane dla przemieszczeń w zakresie od 0 do 100 mm ( +/- 50 mm ), w wypadku : a) wyposażenia ich w nakładki tłumiące hałas z zastrzeżeniem zapisów Normy PN-EN 1090-2 ( na rysunkach warsztatowych, obligatoryjnie, producent musi zawrzeć informację o jednorazowej możliwości zastosowania łączników śrubowych ), b) lub wykonanie urządzeń w kształcie fali, o tak dobranym promieniu gięcia, że zamocowane urządzenie dylatacyjne posiada analogiczne parametry tłumiące, jak urządzenia dylatacyjne z zamocowanymi nakładkami tłumiącymi hałas, 3. Przebieg górnych profili urządzenia dylatacyjnego, musi pokrywać się z górną powierzchnią nawierzchni na jezdni i chodnikach, tak aby zapewniony był dostęp do wymiany wkładki neoprenowej, 4. Profile stalowe winny być zamocowane 3-5 mm poniżej nawierzchni asfaltowej, 5. Wkładka neoprenowa musi być samo-klinująca, a jej zamocowanie w zamku musi odbywać się bez żadnych elementów dociskowych, 6. Wkładki neoprenowe w strefach osi cieków, mogą posiadać odwodnienie odprowadzające wody opadowe, o ile całe urządzenie nie jest wyposażone w zintegrowany wpust mostowy, 5.2. Wykonanie robót dla wielomodułowych urządzeń dylatacyjnych. 1. Wielomodułowe urządzenia dylatacyjne mogą być stosowane dla przemieszczeń całkowitych większych niż 100 mm ( +/- 50 mm ), 2. Wielomodułowe urządzenia dylatacyjne mogą być produkowane jako urządzenia bez nakładek redukujących hałas, jak również z nakładkami redukującymi hałas, wraz z wykończeniem nawierzchni asfaltowej naciętymi bruzdami wypełnionymi specjalistycznym polimerobetonem, 3. Wielomodułowe urządzenia dylatacyjne, mogą zostać wyposażone w : a) nakładki tłumiące hałas, zamocowane do profili za pomocą spawania, b) lub nakładki tłumiące hałas zamocowane do profili za pomocą łączników śrubowych, z zastrzeżeniem zapisów Normy PN-EN 1090-2 ( na rysunkach warsztatowych, obligatoryjnie, producent urządzenia, musi zawrzeć informację o jednorazowej możliwości zastosowania łączników śrubowych w gniazdach po ich demontażu oraz o konieczności ich co rocznej konserwacji ze szczególnym uwzględnieniem kontroli momentu dokręcającego ), c) nakładek redukujących hałas, nie wolno stosować dla urządzeń dylatacyjnych wyposażonych w nożycowe mechanizmy sterujące, z powodu niemożności redukcji hałasu dla tego typu rozwiązania konstrukcyjnego,
4. Przebieg górnych profili urządzenia dylatacyjnego, musi pokrywać się z górną powierzchnią nawierzchni na jezdni i chodnikach, tak aby zapewniony był dostęp do wymiany wkładki neoprenowej, 5. Profile stalowe stosowane do produkcji wielomodułowych urządzeń dylatacyjnych, muszą być jednorodnymi profilami stalowym gdzie beleczki środkowe urządzenia dylatacyjnego muszo mieć wymiar 90 mm x 140 mm, a całą powierzchnię zamka danego profilu winna wypełniać wkładka neoprenowa, tak by nie było możliwości kondensacji pary wodnej, 6. Profile stalowe lub profile wyposażone w nakładki, winny być zamocowane 3-5 mm poniżej nawierzchni asfaltowej, 7. Wielomodułowe urządzenie dylatacyjne musi być wyposażone w stalowe maskownice krawężnikowe, o szerokości równej szerokości belek pośrednich urządzenia dylatacyjnego, 8. Wkładka neoprenowa musi być samo-klinująca, a jej zamocowanie w zamku musi odbywać się bez żadnych elementów dociskowych, 9. Wkładki neoprenowe w strefach osi cieków, mogą posiadać odwodnienie odprowadzające wody opadowe, o ile całe urządzenie nie jest wyposażone w zintegrowany wpust mostowy. Przykład wielomodułowego urządzenia dylatacyjnego. Projekt warsztatowy urządzenia wykonuje jego producent, a przedstawione rysunki warsztatowe zatwierdza wykonawca robót w uzgodnieniu z projektantem obiektu mostowego. Projekt montażu urządzenia dylatacyjnego wykonuje wykonawca robót w uzgodnieniu z producentem urządzenia dylatacyjnego. Montaż urządzeń musi być wykonywany pod nadzorem producenta. Urządzenia dylatacyjne mocuje się do konstrukcji zespolonych i żelbetowych za pomocą zakotwień zabetonowywanych we wnękach pozostawionych w tych konstrukcjach lub poprzez łączniki śrubowe lub też za pomocą spawania. W czasie montażu urządzenia dylatacyjnego na obiekcie należy sprawdzić : - czy wnęki pozostawione w betonie w celu zakotwienia urządzenia dylatacyjnego mają kształt i wymiary zgodne z projektem technicznym obiektu mostowego; - czy zbrojenie wyprowadzone z konstrukcji oraz dodatkowe zbrojenie zakotwień montowane na budowie jest zgodne z projektem technicznym; - należy zanotować temperaturę powietrza zmierzoną w czasie wbudowywania urządzenia dylatacyjnego; - należy sprawdzić dokładność pionowego ustawienia urządzenia dylatacyjnego w stosunku do projektowanej niwelety drogi. Pomiary pionowego położenia urządzenia dylatacyjnego należy wykonać w co najmniej 6 punktach pomiarowych, usytuowanych w osi jezdni i w liniach krawężników na skrajnych beleczkach jezdni z
obu stron urządzenia dylatacyjnego. Maksymalna odległość osi, w których usytuowane są punkty pomiarowe nie powinna być większa od 6 m. Błąd wysokościowego ustawienia urządzenia dylatacyjnego w żadnym punkcie pomiarowym nie może przekroczyć wartości ± 5 mm; - należy sprawdzić dokładność poziomego ustawienia rozwartości urządzenia dylatacyjnego i dostosować ją do chwilowej temperatury otoczenia w czasie montażu. Pomiary poziomego położenia urządzenia dylatacyjnego należy wykonać w co najmniej 3 punktach pomiarowych, usytuowanych w osi jezdni i w liniach krawężników. Maksymalna odległość osi, w których usytuowane są punkty pomiarowe nie powinna być większa od 6 m. Błąd poziomego ustawienia rozwartości ustawienia urządzenia dylatacyjnego w żadnym punkcie pomiarowym nie może przekroczyć wartości ± 5 mm. - bezpośrednio przed zabetonowaniem zakotwień wnęki należy oczyścić za pomocą sprężonego powietrza z pyłów, luźnych frakcji, nadmiaru wody na powierzchni betonu i innych zanieczyszczeń. - beton stosowany do zabetonowania zakotwień, powinien spełniać wymagania stawiane mieszance betonowej stosowanej do wykonania płyty pomostu. Dopuszcza się zabetonowywanie zakotwień urządzeń dylatacyjnych betonami polimerowymi typu PC lub PCC. Standardowe zabezpieczenie antykorozyjne części wykonanych ze stali zwykłej S235, wykonywane jest zgodnie z Aprobatą Techniczną i składa się z warstw o grubości nie mniejszej niż 240 m. Zabezpieczenie antykorozyjne części wykonanych ze stali nierdzewnej, szczególnie na odcinkach jezdni ma charakter wyłącznie estetyczny. 6. Kontrola jakości Robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne" pkt.6. Szczegółowe zasady kontroli robót podano w/w pozycjach StST, pkt.6. Wykonawca zobowiązany jest przedłożyć Inżynierowi aktualne wyniki zastosowanych materiałów, w celu sprawdzenia czy spełniają one wymagania StST. Szczegółowej kontroli wymagają takie zanikające roboty jak : wykonanie przerwy dylatacyjnej o szerokości zgodnej z projektem, geometria i równoległość profili stalowych, szczelność wkładki neoprenowej, odległość pomiędzy profilami pod kątem zgodności z temperaturą montażu, kontrola zabezpieczeń antykorozyjnych urządzeń dylatacyjnych, doszczelnienie zalewką i ułożenie nawierzchni w strefie wkładki dylatacyjnej. 7. Obmiar Robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D-M-00.00.00 Wymagania ogólne pkt 7. Szczegółowe zasady obmiaru robót podano w/w Standartowych Specyfikacjach Technicznych, pkt.7. Jednostką obmiaru 1 mb zamontowanego urządzenia dylatacyjnego na podstawie Dokumentacji Projektowej i pomiaru w terenie. Długość urządzenia dylatacyjnego mierzy się jako faktyczną długość profili stalowych z zamocowaną wkładką neoprenową. W przypadku zastosowania osłon z blach gzymsowych, długość lub ciężar tych blach wliczony jest w długość urządzenia. 8. Odbiór Robót Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne", pkt 8. Szczegółowe zasady odbioru robót podano w/w Standartowych Specyfikacjach Technicznych, pkt.8. Roboty objęte niniejszą Specyfikacją podlegają odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu, który jest wykonywany na podstawie wyników pomiarów, badań i oceny wizualnej. 9. Podstawa płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w ST D-M-00.00.00 "Wymagania ogólne", pkt 9. Szczegółowe zasady odbioru robót podano w poszczególnych wyszczególnionych pozycjach Standartowych Specyfikacji Technicznych, w pkt.9. 9.1. Cena jednostkowa Cena jednostkowa uwzględnia: - sporządzenie dokumentacji warsztatowej urządzenia dylatacyjnego, - montaż i stabilizację ustawienia wysokościowego urządzenia, - regulację ustawienia termicznego urządzenia dylatacyjnego, - wykonanie niezbędnych badań i pomiarów.
10. Przepisy związane Przepisy związane z wykonaniem rob.t wymienione są w/w Standartowych Specyfikacjach Technicznych. 10.1. Normy i Aprobaty Krajowa lub Europejska Aprobata Techniczna, PN-EN 1090-2 Wykonanie konstrukcji stalowych I aluminiowych. Część 2: Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji stalowych. PN-85/S.-10030. Obiekty mostowe. Obciążenia. PN-77/S -10040. Żelbetowe i betonowe konstrukcje mostowe. Wymagania i badania. Zalecenia dotyczące dotyczące doboru mostowych urządzeń dylatacyjnych oraz Ich wbudowania i odbioru ( Załącznik do Zarządzenia nr 4 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 24 stycznia 2007 r )