Bractwa pobożne, stowarzyszenia i ruchy kościelne w diecezji katowickiej (1945 1989) Ks. Damian Bednarski

Podobne dokumenty
Bractwa pobożne, stowarzyszenia i ruchy kościelne w diecezji katowickiej ( )

Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nr 52. Redaktor serii: ks. Artur Malina

Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nr 46. Redaktor serii: ks. Artur Malina

swpawel.rudasl.wiara.pl GRUPY PARAFIALNE I ICH OPIEKUNOWIE W PARAFII POD WEZWANIEM ŚW. PAWŁAW NOWYM BYTOMIU W ROKU 2014/2015: GRUPY DZIECIĘCE:

Egzorcyzmy w tradycji i życiu Kościoła. Redakcja ks. Andrzej Żądło

Wakans Stolicy Apostolskiej w 2013 roku

Ks. Józef Krętosz. Wschodnie katolickie obrządki w Polsce

SPIS TREŚCI. I. Źródła polskiej duchowości

Wiejskie organizacje pozarządowe

Zasada subsydiarności

OFIARY MSZALNE W ŚWIETLE UCHWAŁ POLSKICH SYNODÓW DIECEZJALNYCH PO SOBORZE WATYKAŃSKIM II

Informacje ogólne, historia. Ruch "Światło życie"

SPIS TREŚCI. Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5

Spis treści. Wykaz skrótów 9 Wstęp 11 Część I

BIBLIOGRAFIA. stan z

SALEZJAŃSKI RUCH MŁODZIEŻOWY ZWIĄZANY Z TOWARZYSTWEM ŚW. FRANCISZKA SALEZEGO I JEGO RELACJA DO PRAWA KANONICZNEGO

INDICE. Presentazione. Interventi di saluto. Massimo Egidi, Magnifico Rettore Università Luiss Guido Carli -

Opis Przedmiotu Zamówienia oraz kryteria oceny ofert. Część nr 7

Spis treści HISTORIA KOŚCIOŁA

XIII. CZASOPISMA. - różne czasopisma religijne - miesięcznik naszej Parafii

SE ok_layout :44 Strona 1 Numer 2 (66) 2013 Warszawa 2013

Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Ka to wi cach. Nr 34. Redaktor serii: Ks. ARTUR MALINA

Akt Zaangażowania Apostolskiego w Zjednoczeniu Apostolstwa Katolickiego

SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY

RÓŻAŃCA MIESIĄCEM. WYWIADY NIEKONTROLOWANE str. 6. WIELCY MISJONARZE str. 3 ŚW FRANCISZEK KSAWERYPOSŁANY PRZEZ CHRYSTUSA. ODPUST MOGILSKI str.

Bibliografia podmiotowa Bibliografia przedmiotowa Spis tabel Spis ilustracji Streszczenie Zusammenfassung...

XIII. CZASOPISMA. - różne czasopisma religijne - miesięcznik naszej Parafii - aktualne wydania Gościa Niedzielnego, Miłujcie się

Ruch Światło Życie. Historia

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Rozdział II. Rozdział III

OKÓLNIK DUSZPASTERSKI NR 3/2006

Spis treści. Przedmowa 5 Wprowadzenie 7. Rozdział I. Współdziałanie społeczne podczas przygotowań do wesela.. 23

Odnowa w Duchu Świętym

Spis treści. Wstęp... 9

PASTORALNA Tezy do licencjatu

Instytucje gospodarki rynkowej w Polsce

KS. ARKADIUSZ DOMASZK SDB Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Spis treści. Wstęp... 9 Introduction... 11

Pozostaję do dyspozycji w razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z organizacją Synodu, a zwłaszcza parafialnych zespołów synodalnych.

Ogłoszenia Parafialne Niedziela Palmowa C. 20 marca 2016 roku.

2017 DROGA PRZEZ SERCE. SETNA ROCZNICA OBJAWIEŃ FATIMSKICH

STATUT DIECEZJALNEGO DUSZPASTERSTWA MŁODZIEŻY DIECEZJI LEGNICKIEJ

KURIA METROPOLITALNA W KATOWICACH OKÓL IK DUSZPASTERSKI R 5/2009

W 2017 Roku S T Y C Z E Ń

EUROPEJSKIE Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego

(stan na 30 września 2005 roku) Opracowanie: ks. Leszek Szewczyk. Księgarnia św. Jacka Katowice. Drukarnia Archidiecezjalna Katowice

PROGRAM WYDARZEŃ OTWARTYCH DLA WSZYSTKICH ORGANIZOWANYCH PRZEZ RUCHY, STOWARZYSZENIA I WSPÓLNOTY DIECEZJI BIELSKO-ŻYWIECKIEJ

STUDIA EUROPEJSKIE. Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego. Numer 1 (69) 2014

ruchów kościelnych odpowiedzią na Familiaris consortio

PŁODNOŚĆ I MAŁZENSKOSC W POLSCE - analiza kohortowa: kohorty urodzeniowe

SOLIDARNOŚĆ I OPOZYCJA POLITYCZNA W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ W LATACH 80. XX WIEKU

Adam Czudec. Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa

Barbara Adamczyk. Dzieci ulicy. w Polsce i na świecie. Definicja. typologia etiologia

KURIA METROPOLITALNA W KATOWICACH OKÓLNIK DUSZPASTERSKI NR 5/2006

Ksiądz Wojciech ZIĘBA. Father Adalbert ZIĘBA

Dziennikarze mediów lokalnych w Polsce

W ŚRODOWISKU AKADEMICKIM

Unitis Viribus. Diecezja Podlaska w II Rzeczypospolitej. Rafał Dmowski

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

A N E K S. Formacje naleŝące do Diecezjalnej Rady Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich (stan na sierpień 2005 roku) I. Stowarzyszenia Katolickie

SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY

CMENTARZ SALWATORA PIERWSZA NEKROPOLA WROCŁAWSKICH PROTESTANTÓW CEMETERY OF OUR SAVIOUR THE FIRST PROTESTANT BURIAL SITE IN WROCŁAW

SPIS TREŚCI CONTENTS ARTYKUŁY ARTICLES. Ks. Jan Józef Janicki Błogosławiony abp Jerzy Matulaitis-Matulewicz ( )...

BENEDYKT XVI NOWE PORYWY DUCHA

Renata Dulian Wydawnictwo Ruchu Światło-Życie : strona internetowa. Fides: Biuletyn Bibliotek Kościelnych 1-2 (24-25),

Znajomość Ruchu Odnowy w Duchu Świętym na tle wybranych ruchów i grup Kościoła katolickiego

Ruch Światło-Życie - KALENDARIUM 2018/2019 Archidiecezja Katowicka

Recenzja: dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Tomasz Grzegorz Grosse. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Dorota Kassjanowicz

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2019 r.

DZIEDZICTWO RELIGIJNE I KULTUROWE DROGI Ś W. JAKUBA W 30. ROCZNICĘ UZNANIA SZLAKU ZA PIERWSZY EUROPEJSKI SZLAK KULTUROWY

Dykasteria ds. Laikatu, Rodziny i Życia Geneza, zadania i struktura

POLSKA W UNII EUROPEJSKIEJ STRATEGIA DLA POLSKI PO WEJŚCIU DO UNII EUROPEJSKIEJ NA LATA

(1993) ( ) ( )

Statut Grup Modlitwy Ojca Pio. a. Pełne i bezwarunkowe przylgnięcie do nauki Kościoła katolickiego, kierowanego przez Papieża i Biskupów.

ZMIANY WŚRÓD DUCHOWIEŃSTWA DIECEZJI LEGNICKIEJ czerwca 2014 r. (poniedziałek)

kształcenia modułu TP2_2 Poznanie różnorakich form działalności pastoralnej Kościoła. TkMA_W05

Parafialna pielgrzymka Kół Żywego Różańca do Częstochowy. Uczestnicy wyjazdu na Wałach Jasnogórskich ( r.).

Mercato polacco di macchine per l agricoltura e trasformazione alimentare

Ostatnie lata życia Ks. Bonawentury Metlera

Materiały ze spotkania sekretarzy Komisji Liturgicznych Europejskich Konferencji Biskupów (Dobogökö, czerwiec 2003 r.)

Ks. dr hab. Wiesław Śmigiel

NAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA:

KOMISJA DS. RUCHÓW, STOWARZYSZEŃ I ORGANIZACJI KATOLICKICH

DELIVERENCE MINISTRY POSŁUGA UWALNIANIA WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE KOMISJI DOKTRYNALNEJ ICCRS

Parafia w Szynwałdzie jest fundacji rycerskiej Leliwitów - Tarnowskich.

Dyrektor szkoły: Zbigniew Małek

ZESZYTY NAUKOWE 3 (47) 2007

Wykaz udzielonych dotacji celowych na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków.

SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY

Wsp. Żywego Różańca Par. Jana Bosko. Wsp. Duszpasterstwo Apostolstwa Trzeźwości

PODZIAŁ FUNKCJI LITURGICZNYCH

PEREGRYNACJA RELIKWII ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II

WSPOLNOTA POLSKA - BIULETYN

5 NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU 25 MARCA 2012

Ruchy i wspólnoty w Kościele. po Drugim Soborze Watykańskim. 1. Wprowadzenie

Kalendarium Roku Wiary podany przez Stolicę Apostolską

Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu im. nadkom. Józefa Bocheńskiego

Protokół ze Spotkania Parafialnego Zespołu Synodalnego

Dobro w czasach postmoderny

Piotr Duksa Aktywność społeczna Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Studia Theologica Varsaviensia 40/2,

Transkrypt:

Bractwa pobożne, stowarzyszenia i ruchy kościelne w diecezji katowickiej (1945 1989) Ks. Damian Bednarski Księgarnia św. Jacka Katowice 2011

Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Nr 60 Redaktor serii: ks. Artur Malina

Spis treści TABLE OF CONTENTS... 7 INDICE DI CONTENUTO... 9 WYKAZ SKRÓTÓW... 11 WPROWADZENIE (abp Damian Zimoń)... 13 WSTĘP... 15 Rozdział I KATOLICY ZRZESZENI PROBLEM SYSTEMATYZACJI... 23 1. GENEZA BRACTW, STOWARZYSZEŃ I RUCHÓW KOŚCIELNYCH... 23 1.1. Bractwa... 25 1.2. Stowarzyszenia katolickie... 27 1.3. Ruchy kościelne... 32 1.4. Różnice między bractwem, stowarzyszeniem a ruchem... 33 2. DUSZPASTERSTWO GRUPOWE I PROBLEM EKLEZJALNOŚCI ZRZESZEŃ KATOLICKICH... 37 Rozdział II BRACTWA I STOWARZYSZENIA KOŚCIELNE W DIECEZJI KATOWICKIEJ W LATACH 1945 1949... 41 1. DIECEZJA KATOWICKA KRÓTKI RYS HISTORYCZNY... 41 2. STATUS PRAWNY ORGANIZACJI KATOLICKICH... 49 3. KATOLICKIE ZWIĄZKI MŁODZIEŻOWE... 57 3.1. Ruch sodalicyjny... 58 3.2. Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży... 71 4. BRACTWA I INNE ZWIĄZKI POBOŻNE... 71 4.1. Żywy Różaniec... 72 4.2. Krucjata Eucharystyczna... 73 4.3. Bractwa ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa... 74 5. TRZECIE ZAKONY... 75 5.1. Świecki Zakon Karmelitów Bosych... 75 5.2. Franciszkański Zakon Świeckich... 76 6. BRACTWA, STOWARZYSZENIA I TRZECIE ZAKONY W LATACH 1945 1949. PRÓBA BILANSU... 77 7. PRAWO O STOWARZYSZENIACH Z SIERPNIA 1949 ROKU... 84 8. REPRESJE WOBEC CZŁONKÓW KATOLICKICH STOWARZYSZEŃ... 103 Rozdział III NOWE INICJATYWY W LATACH 1949 1965... 111 1. TRZECIE ZAKONY, BRACTWA I STOWARZYSZENIA... 111

6 SPIS treści 2. PROPOZYCJE KS. franciszka blachnickiego DOTYCZĄCE DUSZPASTERSKIEGO ZAANGAŻOWANIA ŚWIECKICH... 120 2.1. Pierwsze oazy ministranckie... 122 2.2. Zespół Niepokalanej... 125 2.3. Działalność grup ministranckich w Rydułtowach... 128 2.4. Krucjata Wstrzemięźliwości... 130 3. DZIAŁANIA REPRESYJNE ORGANÓW BEZPIECZEŃSTWA PRL WOBEC BRACTW, STOWARZYSZEŃ I RUCHÓW KOŚCIELNYCH... 148 Rozdział IV W OKRESIE ODNOWY SOBOROWEJ (1965 1989)... 163 1. SOBÓR WATYKAŃSKI II O ROLI ŚWIECKICH W KOŚCIELE... 163 2. ZAGADNIENIE APOSTOLSTWA ŚWIECKICH W PRACACH I UCHWAŁACH I SYNODU DIECEZJI KATOWICKIEJ... 166 3. BRACTWA KOŚCIELNE PO SOBORZE WATYKAŃSKIM II... 170 3.1. Żywy Różaniec... 170 3.2. Franciszkański Zakon Świeckich... 170 3.3. Świecki Zakon Karmelitów Bosych... 173 3.4. Arcybractwo Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa... 177 4. RUCH ŚWIATŁO-ŻYCIE... 178 4.1. Rozwój ruchu oazowego w Polsce... 178 4.2. Ruch Światło-Życie... 183 4.3. Domowy Kościół... 193 4.4. Organa bezpieczeństwa PRL wobec Ruchu Światło-Życie... 201 5. RUCHY CHARYZMATYCZNE... 219 5.1. Ruch Odnowy w Duchu Świętym... 219 5.2. Neokatechumenat... 232 6. INNE RUCHY ODNOWY KOŚCIELNEJ... 235 6.1. Dzieci Maryi... 235 6.2. Focolari... 242 6.3. Legion Maryi... 247 6.4. Inne ruchy... 252 7. ZMIANA REGULACJI PRAWNEJ DOTYCZĄCEJ ZRZESZEŃ KOŚCIELNYCH W ROKU 1989... 256 ZAKOŃCZENIE... 263 BIBLIOGRAFIA... 267 ANEKS... 295 WYKAZ TABEL... 314 INDEKS OSOBOWY... 315 INDEKS MIEJSCOWY... 325 SUMMARY... 331 SOMMARIO... 333

TABLE OF CONTENTS INDICE DI CONTENUTO... 9 INDEX OF ABBREVIATIONS... 11 PREFACE (abp Damian Zimoń)... 13 INTRODUCTION... 15 Chapter I CATHOLICS ASSOCIATED ISSUE OF SYSTEMATIZATION... 23 1. GEnesis fraternities, associations and church movements... 23 1.1. Fraternities... 25 1.2. Catholic associations... 27 1.3. Church movements... 32 1.4. Differences between a fraternity, an association and a movement... 33 2. THE PRIESTHOOD OF GROUP AND PROBLEM OF ECCLESIALITY CATHOLIC ORGANIZATIONS... 37 Chapter II FRATERNITIES AND ASSOCIATIONS IN KATOWICE DIOCESE BETWEEN 1945 AND 1949... 41 1. KATOWICE DIOCESE BRIEF HISTORY... 41 2. LEGAL STATUS OF CATHOLIC ORGANIZATIONS... 49 3. CATHOLIC YOUTH ORGANIZATIONS... 57 3.1. The Marian Sodality... 58 3.2. The Catholic Youth Association... 71 4. FRATERNITY AND OTHER PIOUS ASSOCIATIONS... 71 4.1. The Living Rosary... 72 4.2. The Eucharistic Crusade... 73 4.3. The brotherhood of the Sacred Heart of Jesus... 74 5. THE SECULAR THIRD ORDER... 75 5.1. The Third Order of Our Lady of Mount Carmel... 75 5.2. The Third Order of St. Francis... 76 6. FRATERNITIES AND ASSOCIATIONS IN KATOWICE DIOCESE BETWEEN 1945 AND 1949. THE TRIAL BALANCE... 77 7. LAW ON ASSOCIATIONS OF AUGUST 1949... 84 8. REPRESSION AGAINST MEMBERS OF CATHOLIC ASSOCIATIONS... 103 Chapter III NEw INItiatives in the years 1949 1965... 111

8 TABLE OF CONTENTS 1. Third orders, fraternities and associations... 111 2. PROPOsals for a fr. Francis blachnicki on involvement of the laity in priesthood... 120 2.1. First oasis of acolities... 122 2.2. The Team of Mary Immaculate... 125 2.3. The activities of the apostolate in Rydułtowy... 128 2.4. The Abstinence Crusade... 130 3. REPRESSION BY THE SECURITY AUTHORITIES TO FRATERNITIES, ASSOCIATIONS AND CHURCH MOVEMENTS... 148 Rozdział IV DURING THE CONCILIAR RENEWAL... 163 1. THE SECOND VATICAN COUNCIL ABOUT THE ROLE OF THE LAITY IN CATHOLIC CHURCH... 163 2. ISSUE LAY APOSTOLATE IN THE WORK AND RESOLUTIONS THE FIRST SYNOD DIOCESE OF KATOWICE... 166 3. FRATERNITIES CHURCH AFTER SECOND VATICAN COUNCIL... 170 3.1. The Living Rosary... 170 3.2. The Third Order of Our Lady of Mount Carmel... 170 3.3. The Third Order of St. Francis... 173 3.4. The Archconfraternity Sacred Heart of Jesus... 177 4. THE LIGHT-LIFE MOVEMENT... 178 4.1. Evolution the Light-Live Movement in Poland... 178 4.2. The Light-Live Movement... 183 4.3. The Domestic Church... 193 4.4. Security Authorities to the Light-Live Movement... 201 5. CHARISMATIC MOVEMENTS... 219 5.1. The Catholic Charismatic Renewal Movement... 219 5.2. The Neocatechumenate... 232 6. OTHER MOVEMENTS OF CATHOLIC RENEWAL... 235 6.1. The Children Of Mary... 235 6.2. The Focolare... 242 6.3. The Legion of Mary... 247 6.4. Other movements... 252 7. THE CHANGE IN THE LAW OF ECCLESIASTICAL ASSOCIATIONS IN 1989... 256 CONCLUSION... 263 BIBLIOGRAPHY... 267 APPENDIX... 295 LIST OF TABLES... 314 INDEX OF PERSONS... 315 INDEX OF PLACES... 325 SUMMARY... 331 SOMMARIO... 333

indice di contenuto INDICE DI ABBREVIAZIONI... 11 PREFAZIONE (arc Damian Zimoń)... 13 INTRODUZIONE... 15 Capitolo I I CATTOLICI ASSOCIATI PROBLEMA DI CLASSIFICAZIONE... 23 1. ORIGINE DI FRATERNITÀ, DELLE ASSOCIAZIONI E DEI MOVIMENTI ECCLESIALI... 23 1.1. Fraternità... 25 1.2. Associazioni cattoliche... 27 1.3. I movimenti ecclesiali... 32 1.4. Differenze tra fraternità, associazione e movimento ecclesiale... 33 2. ATTIVITÀ PASTORALE DI GRUPPO E IL PROBLEMA DELL ECCLESIALITÀ DI ASSOCIAZIONI CATTOLICHE... 37 Capitolo II FRATERNITÀ E ASSOCIAZIONI ECCLESIALI NELLA DIOCESI DI KATOWICE NEGLI ANNI 1945 1949... 41 1. DIOCESI DI KATOWICE BREVE SOMMARIO STORICO... 41 2. LO STATUS GIURIDICO DELLE ORGANIZZAZIONI CATTOLICHE... 49 3. ASSOCIAZIONI GIOVANILI CATTOLICHE... 57 3.1. Sodalizio... 58 3.2. Associazione Cattolica Giovani... 71 4. FRATERNITÀ E ALTRE ASSOCIAZIONI RELIGIOSE... 71 4.1. Rosario Vivente... 72 4.2. Crociata Eucaristica... 73 4.3. Confraternità del Sacro Cuore di Gesù... 74 5. LE TERZI ORDINI... 75 5.1. Ordine Secolare Carmelitani Scali... 75 5.2. Ordine Francescano Secolare... 76 6. FRATERNITÀ, ASSOCIAZIONI E LE TERZI ORDINI NEGLI ANNI 1945 1949. PROVA DI SINTETIZZARE... 77 7. LEGGE SULLE ASSOCIAZIONI DI AGOSTO 1949... 84 8. REPRESSIONI CONTRO I MEMBRI DI ASSOCIAZIONI CATTOLICHE... 103 Capitolo III NUOVE INIZIATIVE PER NEGLI ANNI 1949 1965... 111

10 INDICE DI CONTENUTO 1. LE TERZI ORDINI, FRATERNITÀ E ASSOCIAZIONI... 111 2. PROPOSTE DI FR. FRANCISZEK BLACHNICKI SU COINVOLGIMENTO DEI LAICI IN ATTIVITÀ PASTORALE... 120 2.1. Prime oasi per chiarichetti... 122 2.2. Il gruppo di Maria Immacolata... 125 2.3. Attività dei gruppi apostolici a Rydułtowy... 128 2.4. Crociata dei Astinenza... 130 3. ATTIVITÀ REPRESSIVE DELLA POLIZIA SEGRETA ESISTENTE NELLA REPUBBLICA POPOLARE DI POLONIA CONTRO FRATERNITÀ, ASSOCIAZIONI E MOVIMENTI ECCLESIALI... 148 Capitolo IV DURANTE IL RINNOVAMENTO CONCILIARE (1965 1989)... 163 1. CONCILIO VATICANO II SUL RUOLO DEI LAICI NELLA CHIESA... 163 2. LA QUESTIONE DELL APOSTOLATO DEI LAICI NELL ATTIVITÀ E DELIBERE DEL SINODO DELLA DIOCESI DI KATOWICE... 166 3. FRATERNITÀ ECCLESIALI DOPO IL CONCILIO VATICANO II... 170 3.1. Rosario Vivente... 170 3.2. Ordine Francescano Secolare... 170 3.3. Ordine Secolare Carmelitani Scali... 173 3.4. Arciconfraternità Guardia d Onore al Sacro Cuore di Gesù... 177 4. IL MOVIMENTO LUCE-VITA... 178 4.1. Lo sviluppo del movimento Luce-Vita in Polonia... 178 4.2. Il Movimento Luce-Vita... 183 4.3. La Chiesa di Casa... 193 4.4. L attegiamento della polizia segreta della Repubblica Popolare di Polonia verso il Movimento Luce-Vita... 201 5. I MOVIMENTI CARISMATICI... 219 5.1. Rinnovamento nello Spirito Santo... 219 5.2. Neocatecumenato... 232 6. ALTRI MOVIMENTI DEL RINNOVAMENTO DELLA CHIESA... 235 6.1. Figlie di Maria... 235 6.2. Focolare... 242 6.3. La Legione di Maria... 247 6.4. Altri movimenti... 252 7. MODIFICAZIONE DELLA LEGGE CONCERNENTE LE ASSOCIAZIONI ECCLESIALI NELL ANNO 1989... 256 CONCLUSIONI... 263 BIBLIOGRAFIA... 267 APPENDICE... 295 INDICE DELLE TABELLE... 314 INDICE DEI NOMI... 315 INDICE DEI LUOGHI... 325 SUMMARY... 331 SOMMARIO... 333