POWIATOWY URZĄD PRACY ul. 3 Maja 55, 07-300 Ostrów Mazowiecka tel. (0-29) 745-33-93, 745-21-51 fax. 745-21-52 e-mail: pupom@post.pl MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE OSTROWSKIM ZA 2013 ROK Część II Prognostyczna Ostrów Mazowiecka, lipiec 2014 r. 1
Monitoring składa się z następujących części: I. Wstęp... 3 II. Absolwenci zarejestrowani w PUP w Ostrowi Mazowieckiej według szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywani w roku 2014... 3 III. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie ostrowskim w latach 2013 i 2014 11 IV. Wnioski..13 2
MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE OSTROWSKIM ZA 2013 ROK. I. Wstęp Niniejszy raport jest drugą częścią monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie ostrowskim prognostyczną. Obejmuje analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o dane o absolwentach szkół ponadgimanazjalnych według szkół i kierunków kształcenia za rok szkolny 2013/2014. Wdrożenie systemu monitoringu pomaga określić kierunki i natężenie zmian zachodzących w strukturze zawodowej na rynku pracy. Monitoring ma służyć osobom, które poszukują pracy jak i podejmują decyzję odnośnie dalszej edukacji. Pozwala na elastyczne dostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy. Z tego względu będzie też przydatny wszelkim instytucjom edukacyjnym i szkoleniowym w planowaniu oferty edukacyjnej. Jest też cennym źródłem informacji o procesie dostosowania edukacji do wymagań lokalnego rynku zatrudnienia. Duży napływ absolwentów w niektórych zawodach może w znaczący sposób wpływać na wzrost stopy bezrobocia w powiecie ostrowskim, jak i na strukturę tego zjawiska. II. Absolwenci zarejestrowani w PUP w Ostrowi Mazowieckiej według szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywani w roku 2014 Analiza otrzymanych danych o uczniach i absolwentach szkół ponadgimnazjalnych powiatu ostrowskiego wskazuje, że w 2013 roku szkoły te opuściło 979 (w 2012-898) abiturientów, czyli o 81 osób więcej niż w roku 2012. Liczba przewidywanych absolwentów w roku 2014 wynosi 966 osób, co wskazuje na niewielki spadek osób, w następnych latach opuszczających szkoły ponadgimazjalne w powiecie ostrowskim. 3
W dniu 31.12.2013 r. w ewidencji bezrobotnych zarejestrowanych było 206 absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, z tego: Szkoły średnie zawodowe ukończyło: 71 osób, Licea ogólnokształcące i profilowane ukończyło 86 osób, Zasadnicze szkoły zawodowe ukończyło 49 osób. Poniższe tabele przedstawiają szczegółowe dane dotyczące zarejestrowanych w PUP absolwentów, którzy ukończyli szkoły na terenie powiatu ostrowskiego. Lp. Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 6 : 5 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1. II Liceum 000000 Bez zawodu 90 23 90 26% ul. Kościuszki 8 2. Liceum dla Dorosłych 0000000 Bez zawodu 0 0 14 0% ul. Kościuszki 8 3. Liceum dla Dorosłych 000000 Bez zawodu 0 0 36 0% ul. Rubinkowskiego 8 4. I Liceum 000000 Bez zawodu 93 18 118 19% ul. Rubinkowskiego 8 4
5. Liceum ul. Nurska 150, 000000 Bez zawodu 18 3 0 17% 6. Liceum dla dorosłych, 000000 Bez zawodu 24 1 31 4% ul. Nurska 150, 7. Liceum. 000000 Bez zawodu 226 19 226 8% ul. Kościuszki 36, Ostrów Mazowiecka 8. Liceum dla dorosłych w Małkini Górnej, 000000 Bez zawodu 21 2 21 9,8% ul. Ostrowska 58, 9. Uzupełniające Liceum dla dorosłych w Małkini Górnej, 000000 Bez zawodu 24 0 0 0% ul. Ostrowska 58, 10. Technikum Uzupełniające ul. Nurska 150, 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 311513 Technik pojazdów samochodowych 8 1 11 13% 4 0 7 0% 5
Lp. Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 6 : 5 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 11. Technikum Nr 2, ul. Nurska 150, 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 422402 Technik hotelarstwa 26 5 28 19% 29 10 20 34% 422103 Technik obsługi turystycznej 0 0 4 0% 12. Technikum Nr 1, ul. Nurska 150, 351203 Technik informatyk 311513 Technik pojazdów samochodowych 10 1 10 10% 7 1 15 14% 13. Zasadnicza Szkoła Zawodowa, ul. Nurska 150, 512002 Kucharz małej gastronomii 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 16 3 0 19% 16 3 17 19% 14. Technikum Uzupełniające dla Dorosłych ul. Rubinkowskiego 8, Ostrów Maz. 311204 Technik budownictwa 311504 Technik mechanik 514105 Technik usług fryzjerskich 0 0 9 0% 0 0 0 0% 0 0 9 0% 6
Lp. Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 6 : 5 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 15. Technikum Nr 1, ul. Rubinkowskiego 8, Ostrów Maz. 311204 Technik budownictwa 311408 Technik elektronik 24 4 14 17% 15 3 10 20% 311504 Technik mechanik 17 2 18 12% 514105 Technik usług fryzjerskich 0 0 24 0% 351203 Technik informatyk 23 7 17 30% 333107 Technik logistyk 0 0 7 0% 16. I Liceum Profilowane 000000 Bez zawodu 23 8 15 35% ul. Rubinkowskiego 8, Ostrów Maz. 17. Zasadnicza Szkoła Zawodowa, ul. Rubinkowskiego 8, Ostrów Maz. 514101 Fryzjer 25 15 12 60% 712604 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 0 0 0 0% 36 14 22 39% 741203 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0 0 16 0% 7
Lp. Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 6 : 5 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 18. Technikum Nr 2, ul. Kościuszki 8 Ostrów Maz. 351203 Technik informatyk 331403 Technik ekonomista 34 11 24 32% 26 11 25 42% 333108 Technik spedytor 27 5 29 18,5% 19. II Liceum Profilowane 000000 Bez zawodu 24 12 0 50% ul. Kościuszki 8 Ostrów Maz. 20. Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 ul. Kościuszki 8, 514101 Fryzjer 0 0 2 0% 711202 Murarz 1 0 0 0% Ostrów Maz. 721306 Blacharz samochodowy 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 0 0 1 0% 7 1 2 14% 741103 Elektryk 1 0 0 0% 751203 Cukiernik 4 2 4 50% 751204 Piekarz 1 1 1 100% 712604 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0 0 3 0% 8
Lp. Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 6 : 5 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 21. Technikum Uzupełniające dla dorosłych w Starym Lubiejewie, ul. Klonowa 4, 314207 Technik rolnik 7 1 0 14% 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 3 0 10 0% 22. Technikum w Starym Lubiejewie ul. Klonowa 4, 311512 Technik mechanizacji rolnictwa 314202 Technik architektury krajobrazu 322002 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 331402 Technik agrobiznesu 23 3 18 13% 4 2 6 50% 9 4 0 44% 0 0 0 43% 31. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Starym Lubiejewie, ul. Klonowa 4, 512002 Kucharz małej gastronomii 834103 Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych 10 4 0 40% 22 6 17 27% 9
Lp. Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 6 : 5 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 24. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna 751203 Cukiernik 1 0 3 0% Stare Lubiejewo ul. Słoneczna 4 Powyższe tabele obrazują strukturę absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w powiecie ostrowskim według kierunków wykształcenia, nazwy i rodzaju kończonych szkół. Ogółem w roku ubiegłym szkoły ponadgimnazjalne w powiecie ostrowskim ukończyło 979 osób. Nadal dominuje kształcenie młodzieży w liceach ogólnokształcących. Blisko 55,5% młodzieży (543 osób) ukończyło w 2013 roku tego typu szkoły, z czego 16% (86 osób) pozostawało w rejestrach bezrobotnych w końcu ubiegłego roku. Średnie szkoły zawodowe ukończyło 30,2% (296 osób) ogółu ubiegłorocznych absolwentów. Z tej liczby zarejestrowanych jako bezrobotni w grudniu 2013 było 24% (71 osób). Jeśli chodzi o szkoły zawodowe, to ukończyło je 14,3% (140 osób) absolwentów z 2013 roku. Spośród nich zarejestrowanych jako osoby bezrobotne na koniec ubiegłego roku pozostawało 35% (49 osób). Należy podkreślić, że nieznacznie zmieniły się proporcje w zakresie rodzaju wykształcenia wśród absolwentów szkół ponadgimanzjalnych w stosunku do 2012 roku, pomimo wzrostu ogólnej liczby absolwentów w roku 2013. Na uwagę zasługuje fakt znaczącego zwiększenia liczby absolwentów szkół zawodowych w stosunku do roku 2012. Prognozy dla powiatu ostrowskiego na 2014 rok wskazują, że ponagimnazjalne szkoły na terenie powiatu ostrowskiego ukończy 966 osób. Największa liczba absolwentów będzie miała wykształcenie średnie ogólnokształcące/profilowane (tj: 551 osób 57% ogółu). Będzie to o 32 osoby więcej niż w roku 2013. Wzrośnie liczba absolwentów techników. Przewiduje się, że o 19 osób więcej niż w roku 2013 otrzyma wykształcenie średnie zawodowe tj. 315 osób 32,6% ogółu. Natomiast 100 osób (10,4% ogółu przyszłorocznych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych) legitymowało się będzie wykształceniem zasadniczym zawodowym. To jest o 40 osób mniej niż w roku 2013. Istotną 10
zmianą będzie więc znaczący wzrost liczby absolwentów liceów i spadek liczby absolwentów zasadniczych szkół zawodowych wśród osób kończących szkoły w powiecie ostrowskim w 2014 roku. III. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie ostrowskim w latach 2013 i 2014 Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 Przewidywani w roku 2014 4 : 3 w % 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wykształcenie średnie zawodowe i ogólnokształcące/profilowane 311204 Technik budownictwa 24 4 23 17% 311206 Technik drogownictwa 0 0 0 0% 311408 Technik elektronik 15 3 10 20% 311504 Technik mechanik 17 2 18 12% 311512 Technik mechanizacji rolnictwa 23 3 18 13% 312102 Technik informatyk 67 19 51 28% 314202 322002 422103 422402 Technik architektury krajobrazu 4 2 6 50% Technik żywienia i gospodarstwa domowego 46 10 49 22% Organizator obsługi turystycznej [zawód szkolny: Technik obsługi turystycznej] 0 0 4 0% Organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: Technik hotelarstwa] 29 10 20 34% 11
314207 Technik rolnik 7 1 0 14% 331403 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 26 11 25 42% 514105 Technik usług fryzjerskich 0 0 33 0% 311513 Technik pojazdów samochodowych 11 1 22 9% 333107 Technik logistyk 0 0 7 0% 333108 Technik spedytor 27 5 29 19% 000000 Bez zawodu 543 86 551 16% Wykształcenie zasadnicze zawodowe 512002 Kucharz małej gastronomii 26 7 0 27% 514101 Fryzjer 25 15 14 60% 711202 Murarz 1 0 0 0% 721306 Blacharz samochodowy 0 0 1 0% 723103 834193 Mechanik pojazdów samochodowych 59 18 41 31% Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 22 6 17 27% 712604 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0 0 3 0% 741103 Elektryk 1 0 0 0% 751203 Cukiernik 5 2 7 40% 741203 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0 0 16 0% 751204 Piekarz 1 1 1 100% 12
Analiza powyższej tabeli wskazuje na istotne problemy ze znalezieniem pracy w roku ubiegłym, przez osoby kończące niektóre kierunki w zasadniczych i średnich szkołach zawodowych. Szczególnie dotyczy to fryzjerów oraz techników ekonomistów i techników architektury krajobrazu. Ponad 40% absolwentów, legitymujących się tymi zawodami, pozostawało w rejestrach bezrobotnych na koniec 2013 roku. Należy jednak zwrócić uwagę na zagadnienie skali. Trudno wyciągać jednoznaczne wnioski, gdy np. 100% piekarzy pozostawało w rejestrach bezrobotnych 31.12.2013 roku, ale tylko 1 osoba taki kierunek kształcenia zawodowego ukończyła. Jeśli chodzi o osoby kończące licea ogólnokształcące/profilowane to ok. 16% absolwentów tych szkół zarejestrowanych było jako osoby bezrobotne w końcu 2013 roku. Większość absolwentów liceów kontynuuje naukę w różnych formach na uczelniach pomaturalnych. Z powyższej tabeli wynika, że zdobycie zawodu na poziome szkoły zasadniczej czy średniej nie gwarantuje pracy. Liczą się faktyczne umiejętności i staż pracy. Z tego względu ważna jest możliwość szybkiego odbycia stażu przez absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, co także potwierdzają cykliczne badania ankietowe przeprowadzane przez PUP wśród pracodawców powiatu ostrowskiego. IV. Wnioski Analiza liczby absolwentów w porównaniu z ogólną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy pozwala zidentyfikować zawody najbardziej zagrożone bezrobociem. Duże trudności ze znalezieniem pracy mają osoby nie posiadające potwierdzonych formalnie kwalifikacji zawodowych. W niniejszym raporcie są to osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym/profilowanym. Znaczna część kontynuuje jednak naukę zaocznie. Tu należy także wspomnieć o istotnym zjawisku, jakim jest nie zdawanie egzaminów zawodowych przez znaczną część absolwentów techników i zasadniczych szkół zawodowych. Jeśli absolwent nie zda egzaminu zawodowego, to pomimo ukończenia technikum czy zasadniczej szkoły zawodowej, prawnie jest osobą bez kwalifikacji zawodowych. Ten problem dotyczy głównie osób kończących średnie szkoły zawodowe. Rok ubiegły charakteryzowało zjawisko istotnego spadku liczby bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu ostrowskiego w stosunku do końca 2012 roku. Ich liczba spadła z 261 (stan na koniec 2012 roku) do 206 osób (stan z końca 2013 roku). Oznacza to spadek o 21%. Niemniej jednak młodzi ludzie są nadal narażeni na długotrwałe bezrobocie. Dlatego szkół już w czasie edukacji muszą zdobywać wiedzę nie tylko zawodową, ale również poznawać specyfikę rynku pracy i jego wymogi. Ponad połowa absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu ostrowskiego w 2013 roku to osoby bez zawodu wyuczonego, legitymujące się wykształceniem średnim ogólnokształcącym i profilowanym oraz wspomniane wyżej osoby, które nie zdały egzaminu zawodowego. To ostanie zjawisko jest niepokojące i ma tendencje wzrostową. Dotyczy ono osób kończących średnie jak i zasadnicze szkoły zawodowe. 13
Należy także zwrócić uwagę na fakt ponownego obniżenia zainteresowania młodzieży szkołami zawodowymi, o czym świadczy zdecydowanie mniejsza liczba prognozowanych absolwentów zasadniczych szkół zawodowych w 2014 roku, w relacji do liczby osób kończących tego typu szkoły w 2013 roku (spadek o 40%). Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowi Mazowieckiej, może proponować absolwentom formy aktywizacji zawodowej przewidziane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, także nowe formy wsparcia, wynikające ze zmian w ustawie. Stara się więc w jak największym stopniu trafnie stosować je do absolwentów z różnymi poziomami wykształcenia i wyuczonymi zawodami. Najbardziej popularną na rynku pracy formą aktywizacji tych młodych ludzi są staże i tą formą objętych jest najwięcej absolwentów. Ponadto aktywizowani są poprzez jednorazowe środki na podjęcie własnej działalności gospodarczej, bony stażowe, bony na zasiedlenie, szkolenia. Oferowane są im także oferty pracy niesubsydiowanej. Osoby mające trudności z rozpoznaniem własnych oczekiwań zawodowych oraz ich dostosowaniem do potrzeb rynku, korzystają z usług poradnictwa zawodowego. Podstawowym problemem PUP, wpływającym na możliwości w zakresie aktywizacji zawodowej absolwentów jest nadal ograniczenie środków FP, przeznaczonych na aktywizację osób bezrobotnych. Jednakże zjawisko bezrobocia wśród absolwentów jest tematyką dość skomplikowaną, ze względu na to, że uzależnione jest od wielu czynników m.in.: Koniunktury gospodarczej najistotniejszy czynnik kształtowania sytuacji na rynku pracy w naszym kraju. Kierunków i jakości kształcenia wskazane byłoby szybsze reagowanie szkół na zmieniające się potrzeby rynku pracy. Mobilności i aktywności samych absolwentów, związanej przede wszystkim z uzyskiwaniem kompetencji zawodowych. Kształcenia ustawicznego Sporządził: Robert Kwiatkowski Tel. (0-29) 745-33-93 Akceptuję: DYREKTOR Powiatowego Urzędu Pracy w Ostrowi Mazowieckiej mgr Barbara Grabowska 14