Analiza wykonalności dla projektu pn.: Poprawa efektywności energetycznej poprzez instalację OZE w 3 budynkach komunalnych w Zebrzydowicach Bielsko-Biała, 2014
Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2
Spis treści 1. Charakterystyka projektu... 5 1.1. Tytuł i definicja projektu... 5 1.2. Lokalizacja projektu... 5 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu... 7 2. Analiza terytorialna... 10 3. Zgodność z politykami strategicznymi... 12 4. Komplementarność projektu... 15 5. Analiza instytucjonalna... 16 5.1. Beneficjenci projektu... 16 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu... 17 6. Analiza techniczna i technologiczna... 17 7. Analiza specyficzna dla sektora... 19 7.1. Stan aktualny... 19 7.2. Stan projektowany... 20 8. Analiza wariantowa... 21 9. Analiza środowiskowa... 22 10. Analiza prawna i pomoc publiczna... 22 11. Analiza finansowo-ekonomiczna... 25 12. Wykonalność i trwałość projektu... 31 13. Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie... 32 14. Plan wdrożenia projektu... 32 15. Raport z konsultacji społecznych... 33 16. Zakończenie... 33 17. Bibliografia... 33 Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 9 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 9 Tabela 3 Ludność w Zebrzydowicach wg miejsca zameldowania i płci... 10 Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Zebrzydowicach... 10 Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne... 15 Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami... 15 3
Tabela 7 Koszty realizacji projektu... 19 Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego... 19 Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego nośnik gaz ziemny... 20 Tabela 10 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego nośnik energia elektryczna... 20 do zasilania pompy ciepła.... 20 Tabela 11 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych... 21 Tabela 12 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta... 24 Tabela 13 Planowany harmonogram rzeczowo-finansowy... 27 Tabela 14 Koszty operacyjne... 28 Tabela 15 Obliczenie luki w finansowaniu... 28 Tabela 16 Dofinansowanie projektu... 29 Tabela 17 ENVP, ERR i B/C dla projektu... 31 Tabela 18 Ryzyka i zagrożenia w projekcie... 32 Tabela 19 Plan wdrożenia projektu... 32 Spis rysunków Rysunek 1 Położenie Zebrzydowic na mapie województwa śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacje 3 obiektów objętych projektem na mapie Zebrzydowic... 6 4
1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Poprawa efektywności energetycznej poprzez instalację OZE w 3 budynkach komunalnych w Zebrzydowicach Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest instalacja OZE w 3 budynkach użyteczności publicznej zlokalizowanych w Gminie Zebrzydowice: Przedszkola publicznego w miejscowości Zebrzydowice przy ul. Makowa 1, Urzędu Gminy w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Ks. A. Janusza 6, Szkoły podstawowej im K. K. Baczyńskiego w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Orzeszkowej 73. Zakres robót obejmuje wykonanie montażu odnawialnego źródła energii (montaż pompy ciepła) w ww. budynkach, jako wspomagającego pracę istniejącej kotłowni gazowej, zasilanej gazem ziemnym dla potrzeb ogrzewania budynku. Celem projektu jest zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej oraz poprawa jakości powietrza w regionie poprzez konieczną termomodernizację budynków użyteczności publicznej na obiektach zlokalizowanych w Gminie Zebrzydowice. 1.2. Lokalizacja projektu Zebrzydowice miejscowość w powiecie cieszyński, województwo śląskie. Lokalizacja projektu: Przedszkole Publiczne w Zebrzydowicach, przy ul. Makowej 1, Urząd Gminy w Zebrzydowicach, przy ul. Ks. A. Janusza 6, Szkoła Podstawowa im K. K. Baczyńskiego w Zebrzydowicach, przy ul. Orzeszkowej 73. 5
Rysunek 1 Położenie Zebrzydowic na mapie województwa śląskiego Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/zebrzydowice_(województwo_śląskie) Rysunek 2 Lokalizacje 3 obiektów objętych projektem na mapie Zebrzydowic 6
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Mapa Google 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.3: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.3 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następujących celów szczegółowych priorytetu IV w RPO WSL 2014-2020: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, poprawa jakości powietrza w regionie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. W tej wersji dokumentu celem tego działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki, poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do energii ze źródeł konwencjonalnych, zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, a także poprawa jakości powietrza w regionie, poprawa efektywności produkcji i zużycia energii oraz wzrost produkcji i dystrybucji energii z odnawialnych źródeł. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL 2014-2020, które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła, 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych, 3. Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. 7
W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie zarówno wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną oraz podłączenie budynków do istniejących sieci cieplnych. Przewiduje się możliwość wsparcia projektów w formule projektów typu słoneczne gminy (tu: np. niskoemisyjne gminy) - realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja obiektu poprzez poprawę izolacyjności przegród budowlanych, a także wymianę okien i drzwi zewnętrznych na wyroby o lepszej izolacyjności. Ponadto w ramach projektu, jako element kompleksowej modernizacji energetycznej obiektu dopuszcza się także działania związane z wymianą oświetlenia na energooszczędne (w tym systemy zarządzania oświetleniem obiektu), przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła) oraz przebudową systemów wentylacji i klimatyzacji. Zabudowa instalacji wykorzystujących OZE możliwa jest jedynie jako element szerszych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej obiektów objętych projektem. W ramach 2 typu projektu nie przewiduje się termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 3 z przykładowych rodzajów projektów z zastrzeżeniem konieczności uwzględniania powyższego zapisu: wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Kluczowym dla przedmiotowego projektu są zapisy powyższe odnoszące się działań kompleksowej modernizacji. Na etapie sporządzania właściwego Studium Wykonalności należy w tym aspekcie zaktualizować zapisy RPO WSL i URPO WSL. Niniejszy projekt wymaga także na etapie przygotowania studium wykonalności przeanalizowania wydatków pod kątem kwalifikowalności. W okresie programowania 2007-2013 nie było możliwości termomodernizacji budynków administracji publicznej, co może zostać podtrzymane w okresie 2014-2020. Wskaźniki Zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) planowanymi rezultatami wsparcia likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła oraz termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej, budynkach mieszkalnych wraz z instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, będą: wzrost udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem, obniżenie energochłonności gospodarki oraz obniżenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Istotnymi rezultatami projektu będą również czystsze powietrze oraz zmniejszenie ilości produktów ubocznych w/w procesu modernizacji. W wyniku wsparcia w/w działań, nastąpi obniżenie kosztów funkcjonowania administracji publicznej i sektora mieszkaniowego. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W ramach przedmiotowego działania zmodernizowane energetycznie zostaną 3 budynki użyteczności publicznej, zlokalizowanych w gminie Zebrzydowice: Przedszkola Publicznego w miejscowości Zebrzydowice przy ul. Makowa 1, Urzędu Gminy w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Ks. A. Janusza 6, 8
Szkoły Podstawowej im K.K. Baczyńskiego w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Orzeszkowej 73. Poniższe tabele prezentują zakres wskaźników zaplanowanych do realizacji w oparciu o aktualnie obowiązujące RPO WSL 2014-2020 (wersja 5.1) oraz wyniki ich obliczeń na podstawie audytu terenowego przeprowadzonego w 2014 r. na potrzeby niniejszej analizy: Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. 1. Wskaźnik Emisja zanieczyszczeń gazowych Źródło: RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) Tabela 2 Wskaźnik produktu Jednostka pomiaru [t/r] Źródło danych Audyt terenowy z 2014 r. Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 100,94 83,89 L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 1. 2. 3. Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE Liczba zmodernizowanych energetycznie budynków [szt.] [szt.] [szt.] Źródło: RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze/ dokumentacja księgowa 0 Nie dotyczy 0 3 0 3 Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego 2014-2020. Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. 9
Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Zebrzydowice gmina położona w południowej, cieszyńskiej części województwa śląskiego, nad rzeka Piotrówką, w Bramie Morawskiej. Od 1 stycznia 1999 r. w wyniku reformy administracji państwa stała się częścią powiatu cieszyńskiego. Gmina leży na ważnym szlaku komunikacyjnym, posiada węzeł kolejowy łączący Polskę z południem Europy. Na jej terenie znajdują się też dogodne połączenia drogowe z Republiką Czeską. Zebrzydowice położone są na granicy z Czechami, ich teren jest pagórkowaty, liczne lasy i stawy. Gmina leży na ważnym szlaku komunikacyjnym, posiada węzeł kolejowy a do czasu wejścia Polski do strefy Schengen znajdowały się na jej terenie kolejowe przejście graniczne z Czechami oraz drogowe przejście graniczne w Marklowicach Górnych. Zebrzydowice wraz z miejscowościami: Kończyce Małe, Kaczyce oraz Marklowice Górne tworzą administracyjnie Gminę Zebrzydowice w skład, której wchodzą 4 miejscowości i 5 sołectw (miejscowość Zebrzydowice składa się z 2 sołectw). Tabela 3 Ludność w Zebrzydowicach wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) Ogółem osoba 12 947 12 922 13 029 13 089 13 144 Mężczyźni osoba 6 329 6 304 6 355 6 402 6 440 Kobiety osoba 6 618 6 618 6 674 6 687 6 704 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Zebrzydowice liczyły 13 144 mieszkańców, natomiast jego powierzchnia wynosi 41 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 317 os./km² i od kilku lat w związku z systematycznym niewielkim wzrostem liczby mieszkańców, zmniejszającym się saldem migracji na 1000 osób (2013 r. 3,2 a w 2009 r. 6,6) ta gęstość wzrasta (w 2009 r. gęstość zaludnienia wynosiła 313 os./km²). Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Zebrzydowicach Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 57,3 58,6 59,8 60,5 61,4 osoba 74,1 76,6 79,0 82,2 87,1 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 24,4 25,4 26,4 27,3 28,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS 10
W strukturze ludności Zebrzydowic w 2013 r. 62,0% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 20,3% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 17,7% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na 1 000 ludności w 2013 r. był dodatni wyniósł 2,5 i ma tendencję rosnącą (w 2009 r. wskaźnik przyrostu naturalnego wynosił 1,2). Liczba pracujących w Zebrzydowicach to ogółem 1 195 osób (GUS, stan na 31 XII 2013 r.). Pracujący na 1 000 ludności w 2013 r. stanowili 91 osób. W tym czasie udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem w gminie wyniósł 6,3%. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w powiecie cieszyńskim 10%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tym czasie z gminy Zebrzydowice to 427 osób. Analizując wcześniejsze okresy zauważalnym jest niewielki spadek bezrobocia (w 2012 r. były 444 osoby). Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Zebrzydowicach ogółem 807 podmiotów, w tym z sektora publicznego 17, sektora prywatnego 790, a wśród nich sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 692 firmy. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Zebrzydowicach są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (244 firmy), z sektora F budownictwo (96) oraz sektora C przetwórstwo przemysłowe (81) i M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (56). Zasoby mieszkaniowe gminy Zebrzydowice stanowią 3 493 (wg GUS, stanu na XII 2013 r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem 3 096. W 2013 r. liczba mieszkań oddanych do użytkowania wyniosła 34. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013 r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 165,2 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 2 535 szt., Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 77,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 2 063 szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012 r.): wodociągowej 70,2, kanalizacyjnej 57,0, gazowej 68,6. Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 6 przychodni; liczba ludności na 1 przychodnię w 2012 r. 1 870 osób; apteki ogólnodostępne 2; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną 6 572. Placówki edukacyjne w Zebrzydowicach to: 1 przedszkole dla 441 dzieci; 4 szkoły podstawowe (dla 827 uczniów) oraz 2 gimnazja (dla 492 uczniów). W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu (http://spjp.katowice.pios.gov.pl/): System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część 11
południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic- Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Zebrzydowice. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ w Katowicach (źródło: http://monitoring.katowice.wios.gov.pl/) w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina Zebrzydowice liczy 13 144 mieszkańców, jego powierzchnia wynosi 41 km². Gęstość zaludnienia stanowi 317 os./km² i od kilku lat wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na 1 000 ludności w 2013 r. był dodatni wyniósł 2,5 i ma tendencję rosnącą. Przybywa pracujących, zmniejsza się nieznacznie liczba bezrobotnych. W Zebrzydowicach dominują działalności gospodarcze dot. handlu, budownictwa i przetwórstwa przemysłowego. Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna Zebrzydowic stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; zakres pilnych do podjęcia interwencji w tym zakresie jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych (PI 4iii., PI 4c.). Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: 1.2.2. Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących 12
dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.4. Poprawa stanu środowiska. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności 2014-2020. Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces, rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020+ Obszar priorytetowy: (C) PRZESTREŃ; Cel strategiczny : Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Kierunek działań: 6. Wspieranie wdrożenia rozwiązań ograniczających niską emisję oraz zużycie zasobów środowiska i energii w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych, obiektach i przestrzeni użyteczności publicznej. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata 2014-2020 (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.1 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii. 13
Projekt RPO WSL 2014-2020 wersja 5.1 z dnia 10.04.2014 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cele szczegółowe: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawa jakości powietrza w regionie. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL 2014-2020 w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej do roku 2020; Cel taktyczny w zakresie niskiej emisji: wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych oraz na otwartych przestrzeniach; Cel 1: Wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych; Cel 2. Wyeliminowanie spalania węgla złej jakości w kotłach i piecach domowych. Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego 2001-2016 CEL OPERACYJNY 1.4: Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; 1.4.1. Zaproponowanie ujednoliconych w skali powiatu przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia tzw. niskiej emisji CEL OPERACYJNY 2.5. Promocja powiatu jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska; 2.5.1. Dążenie do spełnienia norm czystości (powietrza, wody, gleb, etc.) ustanawianych przepisami ochrony środowiska. Strategia Rozwoju Powiatu Cieszyńskiego 2001-2016 Cel operacyjny:1.4. Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; Zadanie:1.4.1. Zaproponowanie ujednoliconego w skali powiatu systemu zachęt dla inwestorów decydujących się na zmianę technologii ogrzewania, np. z węglowego na gazowe i inne proekologiczne. Strategia Rozwoju ZEBRZYDOWICE 2010 dokument wymaga aktualizacji zapisy z 2000 r. nie oddają aktualnych potrzeb i możliwych kierunków rozwoju. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. 14
Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny, ochronie środowiska poprzez ograniczanie emisji gazów. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL 2014-2020 (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) 2014-2020 dla obszaru funkcjonalnego obejmującego subregion południowy województwa śląskiego. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE i WFOŚiGW zmierzającymi do poprawy gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej w Gminie Zebrzydowice. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia 1. 2. 3. Termomodernizacja Przedszkola w Zebrzydowicach Termomodernizacja budynku Przedszkola w Kaczycach Termomodernizacja Gimnazjum w Zebrzydowicach wraz z nadbudową łącznika /etap 1/ Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice WFOŚIGW 1 414 634,83 zrealizowany WFOŚIGW 387 898,67 zrealizowany WFOŚIGW 1 115 343,636 zrealizowany 15
4. 5. 6. 7. 8. 9. Rewitalizacja budynku starej szkoły w Zebrzydowicach na potrzeby centrum aktywności lokalnej oraz cele edukacyjne Termomodernizacja budynku przedszkolnego w Kończycach Małych Termomodernizacja budynku szkoły w Kończycach Małych Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej w Marklowicach Górnych Termomodernizacja budynku przedszkolnego w Marklowicach Górnych Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół szkoły podstawowej w Zebrzydowicach przy ul. Kochanowskiego 55 Modernizacja oświetlenia gminnego Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice WFOŚIGW EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWIJU WSI POLSKIEJ; RPO WSL na lata 2007-2013 Środki własne RPO WSL 2014-2020 Środki własne RPO WSL 2014-2020 Środki własne RPO WSL 2014-2020 RPO WSL 2014-2020 RPO WSL 2014-2020 4 372 543,00 zrealizowany 621 898,09 planowane 433 483,79 planowane 600 000,00 planowane 336 760,15 planowane 514 200,72 planowane Gmina RPO WSL 10. 900 000,00 planowane Zebrzydowice 2014-2020 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Zebrzydowice. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz. 1591 z późn. zm.). Gmina Zebrzydowice jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Gmina obejmuje sołectwa: Zebrzydowice Górne, Zebrzydowice Dolne, Kaczyce, Kończyce Małe, Marklowice Górne. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Zebrzydowice. Urząd jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną 16
wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą dzieci, dzieci przedszkolne i personel, młodzież szkolna, pracownic urzędu i petenci, a także społeczność lokalna mieszkańcy Gminy Zebrzydowice. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Zebrzydowice. 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu Podmiotem odpowiedzialnym za przebieg oraz nadzór nad inwestycją, a w szczególności za dotrzymanie zapisów harmonogramu rzeczowo-finansowego inwestycji, opracowanie specyfikacji przetargowej, wybór wykonawcy, rozliczenie inwestycji będzie zespół w składzie: Kierownik Referatu będzie koordynatorem projektu, Inspektor w Referacie Strategii Rozwoju i Inwestycji Gminnych odpowiedzialny będzie za przygotowanie wniosku aplikacyjnego, składanie wniosków o płatność, aktualizacja umowy o dofinansowanie, monitoring, Inspektor Nadzoru w Referacie Strategii Rozwoju i Inwestycji Gminnych odpowiedzialny będzie za nadzór nad Wykonawcą realizującym projekt i rozliczeniem inwestycji, Inspektor w Referacie Strategii Rozwoju i Inwestycji Gminnych odpowiedzialny będzie za przeprowadzenie procedury przetargowej, Inspektor w Referacie Strategii Rozwoju i Inwestycji Gminnych odpowiedzialny będzie za promocje projektu, Skarbnik Gminy, Referat Budżetu i Finansów Gminnych odpowiedzialni będą za wydatkowanie środków, Inspektor Referatu Budżetu i Finansów Gminnych odpowiedzialny będzie za księgowanie wydatków, ewidencja środków trwałych. Jak wynika z powyżej przedstawionych danych Beneficjent, z uwagi na zaangażowanie swoich komórek organizacyjnych do przedmiotowego projektu są przygotowani do realizacji projektu, posiadają wszelką zdolność organizacyjną i finansową do wdrożenia projektu, a dotychczasowa działalność w tym zakresie zapewnia, iż zarówno realizacja, jak i utrzymanie projektu w okresie trwałości będą zagwarantowane. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem projektu p.n.: Poprawa efektywności energetycznej poprzez instalację OZE w 3 budynkach komunalnych w Zebrzydowicach jest wykonanie termomodernizacji 3 budynków użyteczności publicznej: a) Przedszkola Publicznego w miejscowości Zebrzydowice przy ul. Makowa 1, b) Urzędu Gminy w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Ks. A. Janusza 6, c) Szkoły podstawowej im. K. K. Baczyńskiego w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Orzeszkowej 73. zlokalizowanych w gminie 43-410 Zebrzydowice, w powiecie Cieszyńskim. Wszystkie w/w obiekty zlokalizowane są na działkach stanowiących własność gminy. Obiekty a) - c) podłączone są do sieci gazowej i posiadają własne kotłownie gazowe. Budynki posiadają instalację 17
grzejnikową centralnego ogrzewania. W budynkach a) c) ciepła woda użytkowa przygotowywana jest w bojlerach elektrycznych. Stan projektowany Zakres robót obejmuje: a) Wykonanie montażu odnawialnego źródła energii wspomagającego poprzez montaż pompy ciepła o zakładanej mocy 90kW w budynku Przedszkola publicznego w miejscowości Zebrzydowice przy ul. Makowa 1, w gminie 43-410 Zebrzydowice, w powiecie Cieszyńskim, wspomagającego pracę istniejącej kotłowni gazowej, zasilanej gazem ziemnym dla potrzeb ogrzewania budynku. b) Wykonanie montażu odnawialnego źródła energii wspomagającego poprzez montaż pompy ciepła o zakładanej mocy 150kW w budynku Urzędu Gminy w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Orzeszkowej 73, w gminie 43-410 Zebrzydowice, w powiecie Cieszyńskim, wspomagającego pracę istniejącej kotłowni gazowej, zasilanej gazem ziemnym dla potrzeb ogrzewania budynku. c) Wykonanie montażu odnawialnego źródła energii wspomagającego poprzez montaż pompy ciepła o zakładanej mocy 150kW w budynku Szkoły podstawowej im K.K.Baczyńskiego w miejscowości Zebrzydowice, przy ul. Orzeszkowej 73, w gminie 43-410 Zebrzydowice, w powiecie Cieszyńskim, wspomagającego pracę istniejącej kotłowni gazowej, zasilanej gazem ziemnym dla potrzeb ogrzewania budynku. Dla pełnej kwalifikowalności kosztów może wystąpić sytuacja, że termomodernizacja musi być kompleksowa, tj. wraz z wymianą źródła ciepła. W związku z istniejącą we wszystkich w/w budynkach instalacją grzejnikową, nie jest możliwa całkowita rezygnacja z istniejącego źródła ciepła kotłowni gazowej poprzez jej zastąpienie odnawialnym źródeł energii pompą ciepła, z uwagi na niewystarczającą temperaturę czynnika grzewczego z pompy ciepła zaspokajającego potrzeby grzewcze budynków w najbardziej niekorzystnym okresie temperatur. W okresie najniekorzystniejszych temperatur ujemnych, odnawialne źródło energii wspomagane będzie medium grzewczym z istniejącej kotłowni gazowej. Całkowita wymiana źródła ciepła byłaby możliwa jedynie przy wymianie instalacji centralnego ogrzewania na system podłogowy wraz z całkowitą likwidacją mostków cieplnych w budynkach. Również szczególną uwagę należy zwrócić w późniejszym terminie na kwalifikowalność termomodernizacji budynków administracji. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że może być wykluczenie budynków przeznaczonych na administrację publiczną. Te kwestie należy rozstrzygnąć na etapie opracowywania studium wykonalności, kiedy będą przyjęte dokumenty i wytyczne dla RPO WSL 2014-2020. W planowanym zakresie projekt jest wykonalny technicznie i technologicznie. W projekcie należy przyjąć sprawdzone rozwiązania, które zagwarantują wysoką jakość, trwałość i funkcjonalność, przy równoczesnej oszczędności kosztów na etapie inwestycji i późniejszej eksploatacji. Beneficjent nie posiada opracowanego audytu energetycznego dla zadania jak również dokumentacji projektowej i pozwoleń. Beneficjent posiada teren na którym możliwe jest wybudowanie pompy ciepła. 18
Tabela 7 Koszty realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto 1. Szacowana wartość inwestycji 703 008,13 161 691,87 864 700,00 2. Promocja projektu 10 000,00 2 300,00 12 300,00 3. Studium wykonalności 20 000,00 4 600,00 24 600,00 4. Ekspertyzy, inwentaryzacje i nadzory, audyt energetyczny 40 000,00 9 200,00 49 200,00 5. Wykonanie dokumentacji projektowej 40 000,00 9 200,00 49 200,00 6. Razem: 813 008,13 186 991,87 1 000 000,00 Źródło: Opracowanie własne Uwaga: Przewidywana kwota na realizację przedsięwzięcia w ocenie eksperta jest niewystarczająca. 7. Analiza specyficzna dla sektora W związku z planowanym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię początkową wskutek przejęcia 50% produkcji ciepła dla potrzeb ogrzewania budynków przez odnawialne źródło energii pompę ciepła. Zmniejszeniu ulegnie zatem zapotrzebowanie na energię pierwotna, gdyż współczynnik nakładu dla medium grzewczego w postaci gazu ziemnego wynosi: 1,1, natomiast dla pompy ciepła: 0,5. Parametry unosu i emisji substancji wyliczono w oparciu o: 1. Materiałów informacyjno-instruktażowych serii 1/96 wydanej przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, 2. badania i pomiary IChPW w Zabrzu. 7.1. Stan aktualny Stan istniejący przed termomodernizacją zapotrzebowanie na zużycie energii: energia pierwotna: 523 847 kwh/rok, energia końcowa: 476 225 kwh/rok, nośnik energii: gaz ziemny, zużycie energii z gazu ziemnego: 1 714,40 [GJ/rok], wartość opałowa paliwa: 34,00 [MJ/m 3 ], koszt nośnika: 0,28 [PLN/kWh] zużytej energii końcowej. Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0.0024 4.03 2. NO 2 0.0447 76.64 3. CO 0.0088 15.13 19
4. CO 2 58.82 100 846.84 5. Pył 0.0000 0.00252 6. Sadza 0.0000 0.0000 7. Benzo(a)piren 0.0000 0.0000 Źródło: Opracowanie własne 7.2. Stan projektowany Stan projektowany zapotrzebowanie na zużycie energii: sumaryczna energia pierwotna: 380 979,2 kwh/rok, sumaryczna energia końcowa: 476 225 kwh/rok, zużycie energii: gaz ziemny w 50% bilansu cieplnego + 50% pompa ciepła, zużycie energii z gazu ziemnego: 857,20 [GJ/rok], zużycie energii elektrycznej: 111,44 [GJ/rok], wartość opałowa gazu: 34,00 [MJ/m 3 ], koszt nośnika: 0,28 [PLN/kWh] dla 50% zużytej energii końcowej (gaz), koszt nośnika: 0,60 [PLN/kWh] dla 50% zużytej energii końcowej (pompa ciepła). Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego nośnik gaz ziemny L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0.0024 2.02 2. NO 2 0.0447 38.32 3. CO 0.0088 7.56 4. CO 2 58.82 50 432.42 5. Pył 0.0000 0.0126 6. Sadza 0.0000 0.0000 7. Benzo(a)piren 0.0000 0.0000 Źródło: Opracowanie własne Tabela 10 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego nośnik energia elektryczna do zasilania pompy ciepła. L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0.5139 57.27 2. NO 2 0.4361 48.60 3. CO 0.0000 0.0000 4. CO 2 298.89 33 307.18 5. Pył 0.0194 2.17 6. Sadza 0.0000 0.0000 7. Benzo(a)piren 0.0000 0.0000 Źródło: Opracowanie własne 20
Tabela 11 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych L.p. Emitowane zanieczyszczenie Stan istniejący [kg/rok] Stan projektowany [kg/rok] Efekt ekologiczny [kg/rok] Redukcja emisji [%] 1. SO 2 4.03 59.28-55.25-1369.63 2. NO 2 76.64 86.92-10.28-13.41 3. CO 15.13 7.56 7.56 50 4. CO 2 100 846.84 83 730.60 17 116.24 16.97 5. Pył 0.00252 2.18-2.15-8 544.69 6. Sadza 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 7. Benzo(a)piren 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 Źródło: Opracowanie własne W związku z redukcją kilkudziesięciu ton ilości substancji szkodliwych do atmosfery: CO 2, stwierdza się pomimo wzrostu emisji kilku kilogramów substancji szkodliwych: SO 2, NO 2, Pyłu, że efekt ekologiczny został osiągnięty pozytywny. Ponadto celem bezpośrednim jest zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w produkcji ciepła co wykazał spadek zapotrzebowania na energię początkową. 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I realizacja inwestycji w ograniczonym zakresie: Montaż instalacji solarnej termicznej dla potrzeb przygotowania c.w.u. poprzez likwidację elektrycznych podgrzewaczy dla ograniczenia zużycia energii pierwotnej. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: brak działań w kierunku dążenia do możliwości spełnienia wymogów 329 ust. 2. Dz.U.2002.75.690 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki dla potrzeb obniżenia zapotrzebowania na energię pierwotną. Współczynnik nakładu dla zużycia nośnika energii elektrycznej jest najwyższy dla wszystkich nośników i wynosi: 3. Koszt tego wariantu wynosi o ok. 50%. wartości kosztów ogólnych podanych w rozdziale nr 6. Pozostałe środki na nakłady inwestycyjne zostałyby spożytkowanie przez Gminę Zebrzydowice na realizację innych zadań związanych z ograniczaniem wskaźnika Eu w budynku, bądź stopniowe przeznaczanie środków z planowanego wkładu własnego, na wykonanie remontów w ograniczonym zakresie. Wariant II - realizacja inwestycji w wariancie przyjętym do realizacji i opisanym w rozdziale 6. Wariant III rozszerzenie zakresu zadania. Zakładał on większą realizację zadania termomodernizacyjnego w budynku: montaż ogniw fotowoltaicznych dla potrzeb zmniejszenia w ogólnym bilansie zapotrzebowania na energię elektryczną dla zasilania pompy ciepła. 21
Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększone nakłady inwestycyjne w zakresie inwestycji, nakłady w tym wariancie przekraczają możliwości finansowe Gminy Zebrzydowice. Dodatkowy koszt tego wariantu może zwiększyć koszt o ok. 50%. Mając powyższe na uwadze rekomenduje się przyjąć wariant II. 9. Analiza środowiskowa 1. Przedmiot i zakres projektu: Celem projektu jest poprawa efektywności energetycznej poprzez instalację OZE w 3 budynkach komunalnych: przedszkolu publicznym, urzędzie gminy i szkole podstawowej w Zebrzydowicach. Planowane jest wykonanie instalacji jednej pompy ciepła o mocy około 90 kw i dwóch pomp ciepła o mocy około 150 kw. 2. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: Ponieważ projekt zakłada instalację pomp ciepła, nie ma konieczności wykonania ekspertyzy przyrodniczej w wyżej wymienionym projekcie. 3. Ryzyko środowiskowe w projekcie: Planowane prace dotyczące instalacji pomp ciepła nie wpłyną negatywnie na populacje chronionych gatunków. 10. Analiza prawna i pomoc publiczna Przedmiotem projektu jest instalacja OZE w 3 budynkach komunalnych : Przedszkole Publiczne: 43-410 Zebrzydowice ul. Makowa 1, Urząd Gminy: 43-410 Zebrzydowice ul. Ks. A. Janusza 6, Szkoła Podstawowa im K. K. Baczyńskiego: 43-410 Zebrzydowice ul. Orzeszkowej 73. W każdym obiekcie planowane jest wykonanie instalacji pompy ciepła o mocy ok.1x 90 kw, 2x150 kw. Beneficjent ma uregulowaną sytuację prawną w zakresie nieruchomości objętych projektem, gdyż Beneficjent jest ich właścicielem. Sytuacja prawna w zakresie korzystania z nieruchomości jest w pełni uregulowana. Projekt nie będzie generował przychodów. Gmina Zebrzydowice posiada niekompletną dokumentację techniczną dokumentację projektową, projekt budowlany, decyzje, pozwolenia, opinie wydane w związku z przygotowaniem/ realizacją projektu. Brak informacji, co do ich daty wydania uniemożliwiające zajęcia stanowiska, co do konieczności lub braku uaktualnienia W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy dokumentacji niezbędnej do prawidłowej realizacji przedsięwzięcia: projektu budowlanego, opracowań branżowych, kosztorysu inwestorskiego, studium wykonalności projektu, wykonawcy robót budowlanych objętych termomodernizacją wraz z dostawą elementów tej termomodernizacji. 22
Ponadto Beneficjent będzie zobligowany do wyboru podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie audytu energetycznego, podmiotu nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Konieczne jest również wybranie podmiotu, który wykona audyt termomodernizacyjny budynku, w związku z brakiem jego opracowania do tej pory. Do Projektu Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zostały jeszcze opracowane wytyczne dotyczące wyboru wykonawców, w przypadku gdy stosownie do treści ustawy Prawo zamówień publicznych dany Beneficjent nie jest zobligowany do jej stosowania Jednakże mając na uwadze fakt, iż Beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego to wybór wykonawców możliwy będzie jedynie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, chyba że kwota zamówienia nie przekroczy wartości wskazanej w art. 4 pkt. 8 ustawy Pzp. W takim przypadku zaleca się uwzględnienie wymogów zawartych w Komunikacie Wyjaśniającym KE 2006/C 179/02 dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. Wybór wykonawcy na podstawie ustawy Pzp wiąże się z koniecznością opracowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierającej szczegółowy opis zamówienia, przy tym niezbędne jest uwzględnienie podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, mianowicie zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Oznacza to przede wszystkim, iż opis przedmiotu zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu nie mogą powodować, że tylko jeden dostawca będzie spełniał wymogi postępowania. Co do zasady za najbardziej konkurencyjny, a jednocześnie gwarantujący całkowitą bezstronność stron uznaje się przetarg nieograniczony oraz ograniczony. Beneficjent powinien również uwzględnić wytyczne dotyczące udzielania zamówień publicznych w szczególności w projektach dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej a przede wszystkim zalecenia do stosowania innych trybów postępowania, w ramach których kryterium wyboru oferty nie jest tylko i wyłącznie cena. Niezwykle istotne jest, by warunki postępowania nie tylko eliminowały możliwość wzięcia udziału w nim niedoświadczonych podmiotów, nie gwarantujących prawidłowego i terminowego wykonania zamówienia, ale jednocześnie nie mogą one być tak restrykcyjne, aby ograniczały możliwości udziału w postępowaniu potencjalnych, doświadczonych wykonawców. Beneficjent nie może pominąć również nowelizacji ustawy Pzp, która weszła w życie 19.10.2014 r., zgodnie z którą (art. 91 ust. 2a) kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. W pozostałych przypadkach kryteriami oceny ofert powinna być cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. W związku z tym, iż nie zdefiniowano w ustawie co rozumie się pod pojęciem zamówień powszechnie dostępnych i mających ustalone standardy jakościowe zaleca się, aby kryterium wyboru oferty nie stanowiła jedynie cena, nawet w przypadku uznania, iż dane zamówienie jest zamówieniem powszechnie dostępnym i ma ustalone standardy jakościowe. W przypadkach bowiem przeprowadzania postępowań, gdzie jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty jest cena, niejednokrotnie otrzymuje się mimo opisu przedmiotu zamówienia wyrób lub usługę na nie odpowiednim poziomie lub wykonawca w trakcie realizacji zamówienia nie jest w stanie go zakończyć, gdyż jego koszty własne przewyższają wartość wskazaną w ofercie. Zastosowanie pozacenowych kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty daje możliwość wyboru oferty gdzie relacja ceny, do jakości przedstawia najwyższy bilans. 23
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397) wydanym na podstawie art. 60 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) inwestycja nie wymaga opracowania raportu oddziaływania na środowisko. Zgodnie z treścią art. 29 ust. 2 pkt. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414, tekst jednolity z dnia 2 października 2013 r. Dz. U. z 2013 r. poz. 1409) w przypadku docieplania budynków o wysokości do 12 m nie jest wymagane pozwolenie budowlane. Jednakże na mocy art. 30 ust. 1 pkt. 2 wykonywanie robót budowlanych polegających na docieplaniu budynków o wysokości do 12 m wymaga dokonania zgłoszenia tych robót do właściwego organu. W takim przypadku powinna zostać przygotowana odpowiednia dokumentacja opisująca zakres i rodzaj prac. Tabela 12 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta L.p. Adres (miejscowość, ulica, nr) Numer działki Obręb/ Lokalizacja Nr księgi wieczystej Właściciel/ władający/ użytkownik wieczysty Podstawa dysponowania nieruchomością 1 Zebrzydowice,ul. Makowa 1 244/5 Zebrzydowice Dolne BB1C/00070122/0 Zebrzydowice Dolne Tak 2 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6 233/16 Zebrzydowice Dolne BB1C/00070120/6 Zebrzydowice Dolne Tak 3 Zebrzydowice ul. E. Orzeszkowej 73 296/pb? Zebrzydowice Dolne BB1C/00070121/3 Zebrzydowice Dolne Tak Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Beneficjenta W zakresie występowania lub nie występowania niedozwolonej pomocy publicznej Projekt Szczegółowego Opisu Priorytetów RPO WSL na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nie zawiera żadnych regulacji uszczegóławiających tą kwestię. W związku z tym nie jest możliwe na obecnym etapie jednoznaczne wskazanie, czy w projekcie występuje lub nie występuje niedozwolona pomoc publiczna. Nadmienić należy, iż regulacje jakie mogą zostać zawarte w URPO WSL mogą być dość liberalne, biorąc pod uwagę zapisy, przedstawione ogólnie w Komunikacie Komisji z dnia 28.06.2013 r. (C(2013)3769 final) Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata 2014-2020 r. W związku z brakiem szczegółowych regulacji dotyczących występowania niedozwolonej pomocy publicznej na tym etapie analiza w tym zakresie może opierać się tylko na podstawowych regulacjach obowiązujących tą materię, czyli na zapisach Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE poprzednio art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską) wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych 24