WYROK SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU z dnia 29 stycznia 2010 r. sygn. akt VII K 703/09 Przewodniczący: SSR Alina Dryl Sąd Rejonowy w Białymstoku VII Wydział Karny przy udziale Prokuratora Marka Moskala po rozpoznaniu dnia 13.11, 9.12.2009 r., 22.01.2010 r. sprawy Filipa Piotra B. oskarżonego o to, że: w dniu 16 maja 2009 roku w B. na ul. Al. Solidarności, kierując samochodem marki Volkswagen Multivan nr rej. FZI umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do oznakowanego przejścia dla pieszych oraz nie dostosował prędkości do panujących warunków drogowych, przez co nie ustąpił pierwszeństwa przechodzącemu przez przejście pieszemu Janowi F., skutkiem czego potrącił na przejściu dla pieszych w/wymienionego pieszego, który w wyniku tego zdarzenia doznał między innymi urazu głowy z krwawieniem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczenia kory okolicy czołowej po stronie lewej, z krwawieniem do komór i następowym obrzękiem mózgu, urazu klatki piersiowej z wielomiejscowym złamaniem żeber z krwawieniem do obu jam opłucnowych, pęknięcia aorty w łuku, stłuczenia podstawy płuca prawego płata dolnego, galaretowatego krwiaka wnęki płuc, urazu brzucha z pęknięciem miąższu wątroby, urazu miednicy po stronie prawej, co skutkowało jego zgonem, tj. o czyn z art. 177 2 kk I. Oskarżonego Filipa Piotra B. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i na mocy art. 177 2 kk skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności. II. Na mocy art. 69 1 i 2 kk, art. 70 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat. III. Na mocy art. 71 1 kk orzeka wobec oskarżonego karę grzywny w wymiarze 100 (sto) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej grzywny za równoważną kwocie 20 (dwudziestu) złotych. IV. Na mocy art. 42 1 kk orzeka wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat. V. Na mocy art.43 3 kk zobowiązuje oskarżonego do zwrotu prawa jazdy do Starostwa Powiatowego w Z. G. VI. Powództwo cywilne zgłoszone przez Jarosława F. pozostawia bez rozpoznania. VII. Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 2858,35 złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych w sprawie. 1
UZASADNIENIE Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w aktach sprawy Sąd ustalił i uznał za udowodniony następujący stan faktyczny: W dniu 16 maja 2009 roku około godziny 21.15 w B. Filip Piotr B. wyjechał samochodem marki Volkswagen Multivan nr rej. FZI z ulicy Białówny w B. w kierunku hotelu Turkus. Razem z nim w tym samochodzie podróżowali jego koledzy- Cezary Ch. i Wiktor Dominik K. Filip Piotr B. poruszał się ul. Lipową. Następnie przejechał przez wiadukt i jechał ul. Al. Solidarności. Tego dnia panowały złe warunki atmosferyczne - padał deszcz i było ciemno. Mimo późnej pory na tej ulicy panowało duże natężenie ruchu. W tym czasie na pasie ruchu po którym jechał Filip Piotr B. oraz na sąsiednim lewym pasie ruchu poruszały się również inne pojazdy. Filip Piotr B. poruszał się prawym pasem ruchu ulicy Al. Solidarności z prędkością 55-60 km/h. Filip Piotr B. kierowanym pojazdem zbliżał się do oznakowanego przejścia dla pieszych położonego na ul. Al. Solidarności na wysokości sklepu Top Market w pobliżu skrzyżowania z ul. Tuwima. W tym czasie na to przejście dla pieszych wszedł Jan F. Poruszał się on z lewej na prawą stronę jezdni dla kierunku jazdy pojazdu Filipa Piotra B. Po przekroczeniu lewego pasa ruchu Jan F. wszedł na prawy pas ruchu po którym poruszał się kierowanym pojazdem Filip Piotr B. Filip Piotr B. nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do oznakowanego przejścia dla pieszych i nie dostosował prędkości do panujących warunków drogowych. Na prawym pasie ruchu Filip Piotr B. potrącił środkową częścią kierowanego pojazdu marki Volkswagen Multivan nr rej FZI pieszego Jana F. W wyniku przedmiotowego zdarzenia Jan F. doznał urazu głowy z krwawieniem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczenia kory okolicy czołowej po stronie lewej, z krwawieniem do komór i następowym obrzękiem mózgu, urazu klatki piersiowej z wielomiejscowym złamaniem żeber z krwawieniem do obu jam opłucnych, pęknięcia aorty w łuku, stłuczenia podstawy płuca prawego płata dolnego, galaretowatego krwiaka wnęki płuc, urazu brzucha z pęknięciem miąższu wątroby, urazu miednicy po stronie prawej, co skutkowało jego zgonem. W trakcie zdarzenia Filip Piotr B. był trzeźwy. Natomiast we krwi Jana F. stwierdzono 1,4 alkoholu etylowego. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o notatkę urzędową (k. 1), protokół z sekcji zwłok wraz z opinią sądowo lekarską (k. 38-45 ), protokół oględzin miejsca wypadku (k. 2-3), protokół oględzin pojazdu (k. 6-7) protokół okazania (k. 30-31), materiał poglądowy (k-48), szkic (k-49),opinię z zakresu wypadków drogowych (52-61), sprawozdania z badań pojazdu wraz z opinią (k. 69-80), protokół pobrania krwi wraz z opinią (k.28-29, protokół użycia urządzenia kontrolno pomiarowego (k. 4-5), zeznania świadka Jarosława F. (k. 115-117, 84-84v) oraz częściowo w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego Filipa Piotra B. (k. 113-115, 63-64), zeznania świadków Cezarego Ch. (k. 121, 15-16) i Wiktora Dominika K. (k. 122, 13-14v). Oskarżony Filip Piotr B. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu (k-63-64,113-115). W postępowaniu przygotowawczym wyjaśnił (k-63-65), że w dniu zdarzenia jechał on swoim samochodem marki VW Multivan ze znajomymi Wiktorem K. i Cezarym Ch. Warunki pogodowe były złe, padał deszcz i było ciemno. On jechał prawym pasem na dwupasmowej drodze. Lewym pasem jechał jakiś samochód -mógł być to VW Passat koloru szarego. Tył tego samochodu był około 2 metry przed jego samochodem. W momencie gdy 2
ten samochód wjechał na przejście dla pieszych zaraz sprzed tego samochodu z lewej strony wyszedł pieszy który był ubrany na szaro i był niewidoczny. On miał małe szanse żeby zahamować. Znak oznaczający przejście dla pieszych był słabo widoczny. On jechał z prędkością około 50 60 km/h. Ruch na drodze był duży a samochody jechały przed i za nim. Przed Sądem oskarżony wyjaśnił (k113-115), że nie widział jak pieszy nadchodzi. Zobaczył go dopiero, gdy pojawił się na jego pasie jezdni wychodząc sprzed samochodu który jechał lewym pasem. On miał wtedy około 2 metrów do przejścia dla pieszych. On zaczął hamować, ale koła się zblokowały i on nie miał żadnej szansy by uniknąć uderzenia. On poruszał się z prędkością około 50-60 km/h. Wtedy padał deszcz i było ciemno. Jego samochód miał ważne badania techniczne i ubezpieczenie. Oskarżony wskazał (k-114), że Jan Firsowicz był pod wpływem alkoholu w dniu zdarzenia, co rzutuje na percepcję i zachowanie człowieka. Sąd zważył, co następuje: Wyjaśnienia oskarżonego Filipa Piotra B. w tej części w której przyznał się on do popełnienia zarzucanego mu czynu na wiarę zasługują. Podany przez oskarżonego przebieg zdarzenia potwierdzili podróżujący wraz z nim w tym samochodzie - świadkowie Cezary Ch. (k-15-16,121) i Wiktor Dominik K. (k-13-14v, 122). Zarówno oskarżony jak i wskazani świadkowie wskazywali zgodnie na słabą widoczność w dacie zdarzenia wynikającą z późnej pory i padającego deszczu oraz podkreślali panujący duży ruch pojazdów w miejscu zdarzenia (k-13v-14,15,64,113,114) Oskarżony Filip Piotr B. i świadkowie Cezary Ch. i Wiktor Dominik K. wskazywali, że do potrącenia pieszego doszło na przejściu dla pieszych. Podali, że pieszy nadchodził z ich lewej strony i do momentu potrącenia pokonał około 2/3 jezdni licząc od początku pasa po lewej stronie. Wiktor Dominik K. wskazał, że do potrącenia pieszego doszło środkiem ich pojazdu.(k-122). Powyższe okoliczności znajdują potwierdzenie w protokole oględzin miejsca wypadku (k-2-3), protokole oględzin pojazdu (k-6-7) materiale poglądowym z miejsca wypadku (k-47,48) oraz szkicu (k-49). W chwili wypadku oskarżony był trzeźwy (k-4,5) a kierowany przez niego pojazd posiadał ważne badania techniczne i ubezpieczenie (k-49). Z opinii Laboratorium Kryminalistycznego KWP w B. wynika (k-69-80), że przeprowadzone badania uczestniczącego w wypadku samochodu osobowego marki Volkswagen Multivan nr FZI nie wykazały w układach bezpośrednio odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jazdy tj. układzie kierowniczym, zawieszenia kół, hamulcowym, jezdnym i oświetlenia śladów wskazujących na ich nieprawidłowe działanie w czasie bezpośrednio poprzedzającym zdarzenia drogowe. Niewątpliwie do wypadku drogowego doszło na przejściu dla pieszych na obszarze zabudowanym, gdzie obowiązywało ograniczenie prędkości do 50 km/h (k-53). Pieszy Jan F. został potrącony w prawy bok przodem samochodu Volkswagen okolicą środka pojazdu, miejscem odległym około 1 m od prawego boku samochodu (k-57). W opinii Laboratorium Kryminalistycznego KWP w B. (k-58,61) ustalono prędkość pojazdu oskarżonego w momencie potrącenia pieszego na 55-60 km/h. W momencie wejścia pieszego na przejście samochód oskarżonego był w odległości około 70 metrów przed miejscem potrącenia. Droga zatrzymania tego pojazdu jadącego z prędkością 55 km/h (15,3 m/s ) na mokrej asfaltowej nawierzchni wynosiła około 41m. Z powyższej opinii wynika jednoznacznie, iż przyczyną wypadku było zachowanie kierującego pojazdem oskarżonego polegające na niezachowaniu szczególnej ostrożności przy zbliżaniu się do przejścia dla pieszych i nie ustąpieniu pierwszeństwa pieszemu (k-61). 3
Z treści regulacji art. 13 ust. 1 Prawo o ruchu drogowym wynika ogólna zasada pierwszeństwa pieszego na przejściu dla pieszych przed nadjeżdżającymi pojazdami. Natomiast regulacja art. 26 ust. 1 Prawo o ruchu drogowym nakłada na kierowcę zbliżającego się do przejścia dla pieszych obowiązek zachowania szczególnej ostrożności i ustąpienia pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu, który ma prawo przekroczyć jezdnię w całości, bez konieczności przyspieszania, zwalniania lub zatrzymywania. Prowadzący pojazd na podstawie art. 19 ust 1 Prawa o ruchu drogowym jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem - z prędkością bezpieczną. Kierujący pojazdem powinien zachować bezpieczną prędkość, czyli dostosować ją do konkretnych warunków drogowych do natężenia ruchu, warunków atmosferycznych, widoczności, nawierzchni i predyspozycji kierowcy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 1983 roku IV KR 113/83 OSNPG 1984 nr 4 poz. 24). Należy podkreślić, że oskarżony w dacie zdarzenia kierował pojazdem typu Volkswagen Multiwan (k-48, 54, 71-73) w którym to pojeździe kierowca z racji budowy pojazdu i usytuowania siedzenia kierowcy ma większy zakres widoczności w porównaniu z kierowcami prowadzącymi pojazdy osobowe. Nie sposób uznać za wiarygodne twierdzeń świadka Cezarego Ch. (k-121), że ten samochód jadący lewym pasem zasłonił pieszego (k-121) skoro oskarżony bezpośrednio po zajściu stwierdził (k-1), że ten samochód wyprzedził go kilka metrów przed przejściem co w świetle opinii biegłego (k-59) wskazuje, że wówczas pieszy ewidentnie znajdował się na przejściu dla pieszych. Wypada również zaznaczyć, że oskarżony posiada prawo jazdy od 1996 roku (k-127) i pracuje jako kierowca zawodowy (k-13). Z tych względów mając również na uwadze rejon zdarzenia (przejście dla pieszych) oskarżony nie może skutecznie powoływać się na fakt, że nie spodziewał się takiej sytuacji, że pieszy wyjdzie mu zza samochodu jadącego na jego lewym pasie. Oskarżony zbliżając się tym pojazdem do przejścia dla pieszych powinien zachować szczególna ostrożność polegającą na zmniejszeniu prędkości i uważnej obserwacji przejścia (k-59). W wyniku potrącenia przez samochód kierowany przez oskarżonego pieszy Jan F. doznał urazu głowy z krwawieniem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczenia kory okolicy czołowej po stronie lewej, z krwawieniem do komór i następowym obrzękiem mózgu, urazu klatki piersiowej z wielomiejscowym złamaniem żeber z krwawieniem do obu jam opłucnowych, pęknięcia aorty w łuku, stłuczenia podstawy płuca prawego płata dolnego, galaretowatego krwiaka wnęki płuc, urazu brzucha z pęknięciem miąższu wątroby, urazu miednicy po stronie prawej, co skutkowało jego zgonem (k-38-45). We krwi Jana F. stwierdzono 1,4 alkoholu etylowego(k-42v). Nie sposób w przekonujący sposób zanegować zeznań świadka Jarosława F. (k- 84,115-117). Wskazał on, że samochody na tym odcinku ul Al. Solidarności bardzo często jeżdżą szybciej niż jest dozwolone gdyż spieszą się aby zdążyć na zielone światła na skrzyżowaniu ul. Hetmańskiej i Wierzbowej. Podkreślił on, że w miejscu zdarzenia ulica jest oświetlona a dodatkowo oświetla ją znajdujący się przy tym przejściu sklep spożywczy. Jarosław F. podkreślił (k-115), że oskarżony jechał w tym miejscu za szybko i nie obserwował drogi. Zaznaczył, że skoro jeden samochód przepuścił na przejściu pieszego to musiał przyhamować a oskarżony nie obserwował drogi w wyniku czego spowodował wypadek śmiertelny. Jarosław F. jako absurdalne wskazał wyjaśnienia oskarżonego, że zobaczył jego ojca 2 m od maski podając, że przy prędkości 50 km/h to nawet palcem się nie ruszy i nie ma możliwości wciśnięcia hamulca (k-115). Ostatnie twierdzenia Jarosława F. znajdują oparcie w precyzyjnych wyliczeniach opinii biegłego odnośnie drogi zatrzymywania 4
pojazdu oskarżonego przy prędkości 55 km /h wynoszącej 15,3 m/s oraz średniostatystycznym czasie reakcji psychoficznej kierowcy wynoszącym 0,8 s i czasie narastania opóźnienia dla układów hamulcowych wynoszącym 0,4 s. Należy mieć na względzie, że zarówno oskarżony jak i przebywający wraz z nim w tym samochodzie jego koledzy Cezary Ch. i Wiktor Dominik K. poprzez swoje relacje starali się poprawić sytuację procesową oskarżonego. Dotyczy to w szczególności podanej w ich relacjach odległości z jakiej dostrzegli pieszego na przejściu dla pieszych oraz zachowania kierowcy na sąsiednim -lewym pasie ruchu. Wyjaśnienia oskarżonego i zeznania świadków pozostają bowiem w opozycji do przywołanych wyżej ustaleń opinii Laboratorium Kryminalistycznego KWP w B. Jako sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego należy uznać opisane przez te osoby zachowanie kierowcy pojazdu na sąsiednim lewym pasie ruchu wobec pieszego poruszającego się na przejściu dla pieszych który w ocenie tych osób nie tylko nie zmniejszył prędkości a nawet jak początkowo twierdził oskarżony zwiększył prędkość skoro go wyprzedzał (k-1). Oczywistym jest, że w takiej sytuacji kierowcy zmniejszają prędkość a nie przyspieszają pojazd. Znamienny jest również fakt, że zarówno oskarżony jak i towarzyszący mu w samochodzie jego koledzy nie potrafi bliżej określić wyglądu i danych pojazdu poruszającego się na lewym pasie ograniczając się w tych relacjach do stwierdzeń, że zza tego samochodu wyszedł pieszy. Wypada również zaznaczyć, że pokrzywdzony Jan F. do momentu okazania synowi (k-30-31,32) występował jako n/n mężczyzna. Nie było w tej sprawie innych świadków zdarzenia ani zapisu z monitoringu. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał winę oskarżonego Filipa Piotra B. za udowodnioną i przyjął, że działaniem swoim wyczerpał on dyspozycję art. 177 2 kk. Filip Piotr B. w dniu 16 maja 2009 r. w B. na ul. Al. Solidarności, kierując samochodem marki Volkswagen Multivan nr rej. FZI umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do oznakowanego przejścia dla pieszych oraz nie dostosował prędkości do panujących warunków drogowych, przez co nie ustąpił pierwszeństwa przechodzącemu przez oznakowane przejście dla pieszych Janowi F. skutkiem czego potrącił na przejściu dla pieszych Jana F. który w wyniku tego zdarzenia doznał między innymi urazu głowy z krwawieniem podtwardówkowym i podpajęczynówkowym oraz stłuczenia kory okolicy czołowej po stronie lewej, z krwawieniem do komór i następowym obrzękiem mózgu, urazu klatki piersiowej z wielomiejscowym złamaniem żeber z krwawieniem do obu jam opłucnych, pęknięcia aorty w łuku, stłuczenia podstawy płuca prawego płata dolnego, galaretowatego krwiaka wnęki płuc, urazu brzucha z pęknięciem miąższu wątroby, urazu miednicy po stronie prawej, co skutkowało jego zgonem. Przy wymiarze kary jako okoliczności obciążające Sąd uwzględnił społeczną szkodliwość udowodnionego mu czynu przejawiającą się w okolicznościach i skutkach tego zdarzenia. Oskarżony w sposób umyślny naruszył podstawowe zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do oznakowanego przejścia dla pieszych oraz nie dostosował prędkości do panujących warunków drogowych. Potrącił on pieszego na przejściu dla pieszych, który w wyniku doznanych ciężkich obrażeń zmarł. Oskarżony był już uprzednio karany sądownie (k-88-89). Jako okoliczności łagodzące Sąd uwzględnił przyznanie się oskarżonego do winy. W trakcie postępowania w tej sprawie oskarżony okazał żal i skruchę z powodu tego zdarzenia. 5
Oskarżony pracuje zawodowo. Związał się z dziewczyną z którą planuje wspólną przyszłość (k-132). Powyższe okoliczności pozwalają na sformułowanie wobec oskarżonego pozytywnej prognozy kryminologicznej na przyszłość i tym samym na zastosowanie wobec niego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia orzeczonej kary pozbawienia wolności. Na mocy art. 42 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres trzech lat. W ocenie Sądu z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez oskarżonego zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Za takim stanowiskiem Sądu przemawiają okoliczności przedmiotowego zdarzenia i jego ciężkie skutki oraz waga naruszonych przez oskarżonego podstawowych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Ponadto oskarżony był już uprzednio karany za przestępstwo związane z bezpieczeństwem w komunikacji (k-88-89). Na mocy art.43 3 kk Sąd zobowiązał oskarżonego do zwrotu prawa jazdy do Starostwa Powiatowego w Z. G. (k-127). Aby oskarżony ekonomicznie odczuł dolegliwość skazania Sąd wymierzył mu karę grzywny której wysokość jest adekwatna do jego sytuacji rodzinnej, majątkowej i możliwości płatniczych. Ponieważ materiał dowodowy w sprawie nie wystarczał do rozstrzygnięcia powództwa cywilnego a uzupełnienie tego materiału powodowałoby znaczną przewlekłość postępowania -zgodnie z treścią art. 415 3 kpk Sąd orzekł o pozostawieniu bez rozpoznania powództwa cywilnego zgłoszonego przez Jarosława F. pouczając go o treści regulacji art. 67 2 kpk. W ocenie Sądu wymierzona oskarżonemu kara jest współmierna do jego zawinienia oraz społecznej szkodliwości jego czynu. Powinna ona spełnić swe cele zarówno w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej O kosztach procesu w tym opłacie Sąd orzekł na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 2 i art. 3 Ustawy z 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 ze zmianami). 6