POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ STAN PRAWNY DLA ZAGADNIEŃ ZWIĄZANYCH Z JAKOŚCIĄ ENERGII ELEKTRYCZNEJ dr inż. Andrzej Firlit LABORATORIUM JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2018/2019 SEM. LETNI, 15.04.2019 John von Neuman (rok 1956): 1
Źródło: U.S. Department of Energy www.energy.gov 6. WYSOKIEJ JAKOŚCI 02.01.2014, na podstawie 11 aktów prawnych 2
Akty prawne, na podstawie których przygotowano dokument 1. ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.) 2. ustawa z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206, z późn. zm.) 3. ustawa z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827) 4. ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) 5. ustawa z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r. poz.966, z późn. zm.) 6. ustawa z 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz.1219, z późn. zm.) 7. ustawa z 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 130, poz. 905, z późn. zm.), zwana ustawa o rozwiązaniu KDT 8. ustawa z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.) 9. ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) 10. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623, z późn. zm.), zwane rozporządzeniem systemowym 11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2013 r. poz. 1200), zwane rozporządzeniem taryfowym Konsument energii elektrycznej ma prawo do: 1) dostępu do sieci 2) zakupu energii elektrycznej od wybranego sprzedawcy 6) korzystania ze standardów jakościowych otrzymywania energii elektrycznej o określonych w przepisach rozporządzenia systemowego parametrach jakościowych zwrócenia się do dystrybutora o dokonanie sprawdzenia dotrzymania parametrów jakościowych energii elektrycznej dostarczanej z sieci, poprzez wykonanie odpowiednich pomiarów, w przypadku zgodności zmierzonych parametrów ze standardami określonymi w przepisach prawa lub w umowie koszty sprawdzenia i pomiarów ponosi konsument na zasadach określonych w taryfie dystrybutora STRASZAK 3
Reklamacje w sprawie dostarczania energii i standardów jakościowych Bonifikaty należne konsumentom za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz parametrów jakościowych energii elektrycznej W przypadku niedotrzymania przez przedsiębiorstwo energetyczne standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz parametrów jakościowych energii elektrycznej, konsumentowi przysługują bonifikaty w wysokości określonej w taryfie lub umowie. Bonifikaty udziela się na pisemny wniosek konsumenta, po rozpatrzeniu i uznaniu jego zasadności. 4
PODSTAWOWE KRYTERIUM PRĄD JEST!!! 5
PODSTAWOWE KRYTERIUM PRĄD NIE MA!!! Jak to mierzyć parametry jakości energii elektrycznej w gospodarstwie domowym? BRAK SYMETRII WE WZAJEMNEJ RELACJI!!! 6
Co zmieni smart metering w jakości energii? Nic nie stoi na przeszkodzie, aby system automatycznie wykorzystywał pozyskane dane do wyliczenia bonifikaty! 7
Ustawa o kompatybilności elektromagnetycznej (Dz. U. Nr 82 z dn. 13 kwietnia 2007 r.) Określa warunki zachowania przez urządzenia zdolności do zadowalającego działania w określonym środowisku elektromagnetycznym bez wprowadzania do tego środowiska niedopuszczalnych zaburzeń elektromagnetycznych. Ponadto ustawa wskazuje procedury oceny zgodności takiego urządzenia z wymaganiami zasadniczymi dotyczącymi: niewywoływania w swoim środowisku zaburzeń elektromagnetycznych o wartościach przekraczających odporność na te zaburzenia innego urządzenia występującego w tym środowisku, posiadania wymaganej odporności na zaburzenia elektromagnetyczne. 8
Artykuł 2: produktem jest również energia elektryczna. William Thomson Lord Kelvin 9
PN-EN 50160:2010/A1:2015-02 - wersja angielska 27-02-2015 uwzględnia zmianę obejmująca odchylenia typu A dla Norwegii PN-EN 50160:2010 w języku polskim od od 23-10-2014 poprzednie wersje: 2008 r. w języku angielskim 2002/2005 r. w języku polskim definiuje, opisuje i precyzuje główne parametry napięcia w miejscu dostarczania energii elektrycznej do użytkowników systemu elektroenergetycznego w normalnych warunkach pracy systemu określa wartości graniczne lub wartości, w których powinny zawierać się parametry napięcia w miejscu dostarczania do użytkowników systemu elektroenergetycznego 10
Postanowienia PN EN 50160 nie dotyczą nietypowych warunków pracy, do których zalicza się następujące: nie są przeznaczone ani jako dopuszczalne poziomy emisji zaburzeń przewodzonych przeznaczone nie są Metody pomiarowe stosowane w niniejszej normie opisano w EN 61000-4-30. 11
Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego z dnia 04 maja 2007 r. (+późniejsze zmiany) Dz. Ust. z 2007 Nr 93, poz. 623 (poprzednia wersja 2004 r.) Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (IRIESD) Zatwierdzenie: PGE 13.09.13, RWE Stoen 13.12.2013, ENEA i ENERGA 16.12.2013, TAURON 17.12.2013 ZMIANY NAPIĘCIA (PRĄDU) normalne warunki pracy!!! prądu prądu współczynnik tg( ) prądu prądu THD I!!! Brak ZDARZEŃ!!! moce: P, Q, S, D, energie: E P, E Q współczynniki mocy: DPF, PF 12
IEC CENELEC PKN 42 13
Część 1: Część 2: Część 3: Część 4: Część 5: Część 6: Część 9: 43 14
W naszej opinii przekroczenie tg( ) nie zwalnia Operatora od dotrzymania warunków jakości energii elektrycznej. 15
RMG, PN-EN-50160, góra: nn i SN, dół: WN i NN 16
17
18
19
ZMIANY W NOWEJ WERSJI NORMY PN EN 50160:AC2011 (11.2011) ROZDZIELCZYCH ELEKTROENERGETYCZNYCH ZMIANY W NOWEJ WERSJI NORMY PN EN 50160:AC2011 powinno mieścić się w zakresie U n ± 10 % wszystkie w zakresie U n + 10 % / - 15 % Rozporządzenie 20
ZMIANY W NOWEJ WERSJI NORMY PN EN 50160:AC2011 +10 % żadna -10 % ± 15 % U c ZMIANY W NOWEJ WERSJI NORMY PN EN 50160:AC2011 UWAGA 1 Powyższe wartości procentowe odnoszą się do pomiarów wykonywanych w ciągu jednego tygodnia (tj. do 1008 przedziałów 10 min). UWAGA 2 Podczas oceny wyników pomiarów zaleca się zwrócenie uwagi na oznaczone przedziały. Dane oznaczone z powodu przerw nie są uwzględniane. Zasady wykorzystywania innych danych oznaczonych są obecnie rozważane. 21
3-fazowej 4-przewodowej 3-fazowej 3-przewodowej ustawienie histerezy najczęściej na poziomie 2% wartości progowej można stosować agregację wielofazową można stosować agregację czasową 22
obliczania współczynnika THD w zakresie Poszczególne harmoniczne można prezentować za pomocą wartości bezwzględnej mianowanej jednostką, w przypadku napięcia w voltach lub jako wartość względną w % wartości pierwszej harmonicznej lub wartości skutecznej. 23
mikroprzerwy (< 1 s), W Rozporządzeniu nie zawarto zapisów precyzujących wymagania w zakresie tego typu zdarzeń. Brak precyzyjnych informacji co do zapadów i wzrostów napięcia (PN EN 50160: 10 ms 1 min, zjawisko losowe, 2005: kilkadziesiąt 1000) 24
25
26
27
to pewien stopień doskonałości dr inż. Andrzej Firlit Akademia Górniczo-Hutnicza Katedra Energoelektroniki i Automatyki Systemów Przetwarzania Energii 30-059 Kraków, Al. Mickiewicza 30 tel.: 012 617 35 93, 012 633 22 84, +48 603 877 809 e-mail: andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl 28