streszczenie RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

streszczenie RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W LATACH 2004-2005 ZARZĄD WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO TORUŃ 2006 1

Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa, a także dla stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska, opracowywane są wojewódzkie, powiatowe oraz gminne programy ochrony środowiska, których integralną część stanowią plany gospodarki odpadami. Projekt wojewódzkiego programu ochrony środowiska opracowuje zarząd województwa, a uchwala sejmik województwa. O powyższym stanowią zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006r. Nr 129, poz. 902) oraz ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. z 2001r. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.) W dniu 17 listopada 2003r., Uchwałą Nr XV/180/03 Sejmik Województwa Kujawsko Pomorskiego, uchwalił Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego, sporządzony przez Zarząd Województwa Kujawsko- Pomorskiego Program stanowi podstawę działań w zakresie polityki ekologicznej i tworzenia innych programów branżowych oraz podstawę do formułowania wytycznych do powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Program jest realizacją polityki ekologicznej państwa w województwie kujawsko-pomorskim. Określa cele ekologiczne, priorytety, harmonogram działań proekologicznych oraz wysokość i źródła finansowania niezbędne do osiągnięcia podstawowych celów. Spełniając wymogi ustawowe Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego zakłada realizację poszczególnych zadań, podobnie jak Polityka ekologiczna państwa - na 4 lata, tj. 2003 2006. Przyjęto w nim także działania na kolejny przedział czasowy 2007 2010r. jako średniookresowy czas realizacji zadań. Tak przyjęty przedział czasowy był zgodny z horyzontem czasowym obowiązywania Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko Pomorskiego tj. do 2010r. Jako podstawowy cel polityki ekologicznej na obszarze województwa kujawsko pomorskiego przyjmuje się zachowanie wysokich walorów środowiska przyrodniczego regionu w celu poprawy jakości życia mieszkańców oraz zwiększenia atrakcyjności i konkurencyjności województwa. Realizacja celu głównego jest możliwa pod warunkiem przyjęcia jako powszechnie obowiązującej zasady zrównoważonego rozwoju, identyfikacji określonych priorytetów ochrony środowiska oraz realizacji celów cząstkowych, którymi są: dalsza poprawa jakości wód powierzchniowych, zwłaszcza jezior, zachowanie jakości wód podziemnych i ich ochrona przed degradacją, dalsza poprawa jakości powietrza atmosferycznego, poprawa warunków klimatu akustycznego, wdrożenie nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami, zachowanie i kształtowanie różnorodności biologicznej regionu, z ograniczeniem populacji obcych gatunków roślin i zwierząt, zwiększenie lesistości województwa, ochrona gruntów przed erozją i przeciwdziałanie degradacji gleb, ochrona złóż kopalin przed nieracjonalną eksploatacją, kształtowanie systemu obszarów chronionych i dostosowanie go do nowych uwarunkowań prawnych, przeciwdziałanie poważnym awariom. 2

Zgodnie z Polityką ekologiczną państwa należy przyjąć, że podstawowym priorytetem ekologicznym, zarówno w krótkim (2003 2006 r.), jak i perspektywicznym (2007 2010 r.) horyzoncie czasowym jest zachowanie bezpieczeństwa ekologicznego regionu. Jako bardzo istotne priorytety ekologiczne przyjęto konieczność likwidacji i przeciwdziałanie powstawaniu bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi oraz jakości środowiska, przeciwdziałanie postępującej degradacji walorów przyrodniczych regionu oraz pogarszaniu jakości życia jego mieszkańców, zapobieganie możliwości wystąpienia klęsk żywiołowych, w szczególności powodzi. Jako najważniejsze priorytety ekologiczne do 2006r. należy wymienić: utworzenie na obszarze regionu sieci obszarów chronionych Natura 2000 poprzedzone waloryzacją przyrodniczą tych obszarów, rozpoczęcie wdrażania instrumentów służących ekologizacji gospodarki rolnej, w tym programów rolnośrodowiskowych, sukcesywne zwiększenie lesistości województwa oraz kontynuowanie przebudowy drzewostanów, dalszy rozwój rolnictwa ekologicznego i zintegrowanego, zmniejszenie wodochłonności, materiałochłonności i energochłonności przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technik (BAT), rozpoczęcie wykorzystywania wód geotermalnych jako źródła ciepła, rozwój energetyki wykorzystującej źródła odnawialne (woda, wiatr, słońce, biomasa), zabezpieczenie potrzeb ludności w zasoby wody pitnej, kontynuowanie poprawy zabezpieczenia ludności przed powodzią, ograniczanie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego ochronę przed hałasem komunikacyjnym i przemysłowym, kontynuowanie budowy systemu ochrony przed poważnymi awariami i poważnymi awariami przemysłowymi, kontrola oraz likwidacja obiektów produkcyjnych o niezrównoważonych technologiach w rolnictwie, rozpoczęcie wdrażania nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami oraz rozwój selektywnej zbiórki odpadów. Jako najważniejsze priorytety ekologiczne do 2010r. należy wymienić: ukształtowanie spójnego przestrzennie i organizacyjnie systemu obszarów chronionych, podniesienie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa regionu, wdrażanie programów rolnośrodowiskowych wdrażanie kodeksu dobrej praktyki rolniczej, kontynuowanie rozwoju ekologicznych metod gospodarki rolnej, kontynuowanie zwiększenia lesistości województwa, poprawa zdrowotności i odporności drzewostanów na degradację, przywracanie właściwości użytkowych terenów zdegradowanych, pozyskiwanie złóż kopalin w sposób racjonalny ekologicznie i uzasadniony ekonomicznie, ochrona zasobów wód podziemnych, w szczególności na obszarach Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, likwidacja wszystkich mogilników gromadzących przeterminowane środki ochrony roślin, uporządkowanie systemu gromadzenia, zbiórki, segregacji i składowania odpadów komunalnych, przemysłowych i niebezpiecznych, zwiększenie udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych, zorganizowanie i wdrażanie kompleksowego systemu ochrony przeciwpowodziowej, odbudowa naturalnej retencji glebowo-gruntowej poprzez właściwe kształtowanie krajobrazu i rozwój proekologicznych form gospodarowania w zlewni, w tym rolnictwo ekologiczne i zalesienia gatunkami rodzimymi, kontynuowanie poprawy jakości klimatu akustycznego, kontynuowanie poprawy jakości powietrza atmosferycznego. 3

Efekty realizacji Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego mierzone były poprzez prowadzony monitoring realizacji zadań Programu oraz monitoring stanu środowiska województwa kujawskopomorskiego. Prowadzenie monitoringu realizacji wojewódzkiego programu ochrony środowiska wynika z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2006r. Nr 129, poz. 902), zgodnie z którym zarząd województwa ma obowiązek sporządzania co dwa lata raportów z wykonania programu ochrony środowiska i przedkładania ich sejmikowi województwa. Prowadzenie monitoringu realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, który stanowi integralną część programu ochrony środowiska wynika ponadto z zapisów z art. 14, ust. 12b i ust. 13 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. Nr 62 poz. 628 ze zm.), według których zarząd województwa przygotowuje sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami. Przedmiotowe sprawozdania, obejmujące okres dwóch lat kalendarzowych, według stanu na dzień 31 grudnia roku kończącego okres sprawozdawczy, zarząd województwa przedkłada sejmikowi województwa oraz ministrowi właściwemu do spraw środowiska w terminie do dnia 30 września po upływie okresu sprawozdawczego. Należy zauważyć, iż zgodnie z zapisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458), pierwsze sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami obejmuje okres od dnia uchwalenia planu gospodarki odpadami do dnia 31 grudnia 2006r. Przygotowując się do sporządzania raportu z realizacji Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2004-2005, w pierwszej połowie 2006r. przeprowadzono badania monitoringowe w zakresie realizacji zadań wynikających z Programu. Informacje na temat realizacji Programu uzyskano w formie odpowiedzi udzielanych na szczegółową ankietę przygotowaną dla jednostek samorządu gminnego, jednostek samorządu powiatowego i podmiotów gospodarczych. Zmonitorowano 23 jednostki samorządów powiatowych, 144 jednostki samorządów gminnych oraz 100 najistotniejszych podmiotów gospodarczych w województwie kujawskopomorskim. Wyniki monitoringu realizacji Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego zostały przedstawione w niniejszym raporcie z wykonania Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2004-2005. 4

Niniejszy raport z wykonania Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego przygotowano w myśl art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2006r. Nr 129, poz. 902). Raport określa zadania prowadzone w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2004-2005, wskazane do realizacji w Programie ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami na lata 2003-2006 z perspektywą na lata 2007-2010. Raport jest pierwszym opracowaniem w województwie, które zawiera syntetyczne i usystematyzowane informacje na temat działań, jakie zostały podjęte w poszczególnych powiatach i gminach województwa kujawsko-pomorskiego w ochronie środowiska i gospodarce odpadami. Podsumowując informacje zawarte w powyższym Raporcie należy stwierdzić, iż raportowany dwuletni okres wdrażania Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego jest okresem bardzo krótkim dla wykonania zadań określonych w Programie. Można stwierdzić, że zarówno wojewódzki program ochrony środowiska jak i plan gospodarki odpadami są realizowane z coraz większym zaangażowaniem i z coraz większymi efektami ekologicznymi. W dużej mierze jest to związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, a tym samym z koniecznością wywiązania się państwa z podjętych zobowiązań akcesyjnych. Przyspieszenie to staje się również coraz bardziej odczuwalne, dzięki nowym możliwościom pozyskiwania zdecydowanie większych środków na ochronę środowiska, niż to miało miejsce do tej pory. Trzeba jednak zaznaczyć, że fundusze strukturalne oraz Fundusz Spójności stały się dostępne dla polskich beneficjentów dopiero od dnia akcesji do Unii Europejskiej. To zaś, ze względu na skomplikowane procedury przyznawania środków oznacza, iż w latach 2004-2005 nie miały one większego znaczenia dla realizacji wojewódzkiego programu ochrony środowiska. Ich wpływ powinien stać się zdecydowanie bardziej zauważalny, w kolejnych dwóch latach objętych następnym raportem. Opierając się na treści Raportu oraz doświadczeniach zebranych w czasie jego przygotowywania można wyciągnąć następujące wnioski i uwagi: 1. Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego był realizowany we wszystkich blokach tematycznych. Samorządy powiatowe oraz gminne opracowywały i realizowały powiatowe oraz gminne programy ochrony środowiska i plany gospodarki odpadami, które były zgodne z założeniami Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego. Na dzień zakończenia niniejszego raportu wszystkie samorządy powiatowe oraz gminne w województwie kujawsko-pomorskim posiadały uchwalone powiatowe oraz gminne programy ochrony środowiska i plany gospodarki odpadami. Województwo kujawsko-pomorskie jest obok województwa lubelskiego jedynym województwem w kraju, w którym programy ochrony środowiska i plany gospodarki odpadami uchwaliły i realizują wszystkie jednostki samorządów lokalnych, wywiązując się tym samym z obowiązków ustawowych. 2. Realizacja zadań przez gminy województwa kujawsko-pomorskiego w poszczególnych blokach wykazywała duże zróżnicowanie i przedstawiała się następująco: 5

OCHRONA WÓD I GOSPODARKA WODNA Nazwa zadania Liczba gmin w województwie realizująca zadanie % gmin w województwie realizujących działanie wg stanu 1. Ujęcia i stacje uzdatniania wody: - ilość obiektów (szt.) - wydajność łączna (m 3 /d) 2. Długość wybudowanej sieci wodociągowej (km) 3. Długość zmodernizowanej sieci wodociągowej (km) 4. Liczba przyłączy do sieci wodociągowej (szt.) 5. Likwidacja azbestowocementowych rur wodociągowych (km) 6. Działania w zakresie przeciwdziałania stepowieniu gruntów 7. Działania w zakresie regulacji rzek i kanałów (km) 8. Ilość zbiorników tzw. małej retencji (szt., m 3 ) na terenie gminy 9. Ilość odbudowanych zdewastowanych obiektów retencyjnych (szt., m 3 ) 10. Modernizacje wadliwie funkcjonujących systemów melioracyjnych (km) 11. Komunalne oczyszczalnie ścieków na terenie gminy: - ilość obiektów(szt.) - przepustowość (m 3 /d) 12. Pozostałe oczyszczalnie ścieków na terenie gminy: - ilość obiektów (szt.) - przepustowość (m 3 /d) 13. Zmodernizowane oczyszczalnie ścieków na terenie gminy: - ilość obiektów (szt.) 14. Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej (km) 15. Liczba przyłączy do sieci kanalizacyjnej (szt.) 16. Liczba przyzagrodowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy (szt.) 17. Prowadzenie kontroli stanu technicznego szamb 18. Zagospodarowanie osadów ściekowych 17 11,8 104 72,2 31 21,5 129 89,6 18 12,5 9 6,3 18 12,5 3 2,1 2 1,4 37 25,7 24 21,5 5 3,5 19 13,2 99 68,8 114 79,2 77 53,5 77 37 76 52,8 6

PODSUMOWANIE DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCHRONY W ÓD I GOSPODARKI W ODNEJ [% gmin realizujących zadanie] [%] 100 80 60 40 20 0 90 79 72 69 53 53 37 26 21 21 12 12 6 12 13 2 1 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 numer zadania 1 - ujęcia i stacje uzdatniania wody: - ilość obiektów (szt.) - wydajność łączna (m 3 /d) 2 - długość wybudowanej sieci wodociągowej (km) 3 - długość zmodernizowanej sieci wodociągowej (km) 4 - liczba przyłączy do sieci wodociągowej (szt.) 5 - likwidacja azbestowo-cementowych rur wodociągowych (km) 6 - działania w zakresie przeciwdziałania stepowieniu gruntów 7 - działania w zakresie regulacji rzek i kanałów (km) 8 - ilość zbiorników tzw. małej retencji (szt., m 3 ) na terenie gminy 9 - ilość odbudowanych zdewastowanych obiektów retencyjnych (szt., m 3 ) 10 - modernizacje wadliwie funkcjonujących systemów melioracyjnych (km) 11 - komunalne oczyszczalnie ścieków na terenie gminy: - ilość obiektów (szt.) - przepustowość (m 3 /d) 12 - pozostałe oczyszczalnie ścieków na terenie gminy: - ilość obiektów (szt.) - przepustowość (m 3 /d) 13 - zmodernizowane oczyszczalnie ścieków na terenie gminy: - ilość obiektów (szt.) 14 - długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej (km) 15 - liczba przyłączy do sieci kanalizacyjnej (szt.) 16 - liczba przyzagrodowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy (szt.) 17 - prowadzenie kontroli stanu technicznego szamb 18 - zagospodarowanie osadów ściekowych 7

GOSPODAROWANIE SUROWCAMI NATURALNYMI Nazwa zadania Liczba gmin w województwie realizująca zadanie % gmin w województwie realizujących działanie wg stanu 1. Rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych - obiekty (szt.) - - powierzchnia (ha) 2. Nowe powstałe wyrobiska eksploatacji kopalin: - obiekty (szt.) - powierzchnia (ha) 3. Prowadzone działania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii 4. Prowadzone działania w zakresie zagospodarowania obiektów górniczych 5. Prowadzone działania w zakresie wykorzystania wód geotermalnych jako ekologicznego źródła ciepła 9 6,3 16 11,1 30 20,8 2 1,4 6 4,2 PODSUM OW ANIE DZIAłAŃ W ZAKRESIE GOSPODAROW ANIA SUROW CAM I NATURALNYM I [% gmin realizujących zadanie] 25% 20% 15% [%] 10% 5% 0% 22% 11% 6% 4% 1% 1 2 3 4 5 numer zadania 1 - rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych - obiekty (szt.) - powierzchnia (ha) 2 - nowe powstałe wyrobiska eksploatacji kopalin: - obiekty (szt.) - powierzchnia (ha) 3 - prowadzone działania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii 4 - prowadzone działania w zakresie zagospodarowania obiektów górniczych 5 - prowadzone działania w zakresie wykorzystania wód geotermalnych jako ekologicznego źródła ciepła 8

OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI I ZASOBÓW GLEBOWYCH Nazwa zadania Liczba gmin w województwie realizująca zadanie % gmin w województwie realizujących działanie wg stanu 1. Powierzchnia użytków rolnych przeznaczona na cele nierolnicze: - I, II, III, IV klasa (odrębnie - ha) 2. Powierzchnia lasów przeznaczona na cele nieleśne (ha) 3. Odtwarzanie gleb zdegradowanych metodami biologicznymi i technicznymi oraz przeprowadzanie rekultywacji 4. Powierzchnia gleb przywróconych do użytkowania rolniczego (ha) 5. Rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych - obiekty (szt.) - powierzchnia (ha) 6. Powierzchnia zrekultywowanych terenów poprzemysłowych (ha) 33 22,9 18 12,5 2 1,4 4 1,4 6 4,2 1 0,7 PODSUMOWANIE DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCHRONY POW IERZCHNI ZIEMI I ZASOBÓW GLEBOWYCH [%gmin realizujących zadanie] 25% 23% 20% [%] 15% 10% 5% 0% 12% 4% 1% 1% 1% 1 2 3 4 5 6 numer zadania 1 - powierzchnia użytków rolnych przeznaczona na cele nierolnicze: - I, II, III, IV klasa (odrębnie - ha) 2 - powierzchnia lasów przeznaczona na cele nieleśne (ha) 3 - odtwarzanie gleb zdegradowanych metodami biologicznymi i technicznymi oraz przeprowadzanie rekultywacji 4 - powierzchnia gleb przywróconych do użytkowania rolniczego (ha) 5 - rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych - obiekty (szt.) - powierzchnia (ha) 6 - powierzchnia zrekultywowanych terenów poprzemysłowych (ha) 9

OCHRONA ROŚLIN I ZWIERZĄT Nazwa zadania Liczba gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie % gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie Działania w zakresie ochrony bioróżnorodności oraz poprawy stanu środowisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt Tworzenie form ochrony przyrody (rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu, zespoły przyrodniczokrajobrazowe, użytki ekologiczne, pomniki przyrody) 13 9 33 25 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 21 15 Konserwacja pomników przyrody 25 17 Zwiększanie lesistości 42 29 Posadzone drzewa poza lasami 111 77 Wycięte drzewa poza lasami 129 90 Powierzchnia posadzonych krzewów 80 56 Powierzchnia wyciętych krzewów 82 57 Realizacja programów rolno-środowiskowych, w tym liczba gospodarstw rolnych uczestniczących w programach rolno-środ. 39 27 Ochrona roślin i zwierząt realizacja poszczególnych zadań przez gminy województwa kujawsko-pomorskiego. [%] [%] 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 nazwa zadania 1 - ochrona bioróżnorodności oraz poprawy stanu środowisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt 2 - tworzenie form ochrony przyrody (rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, użytki ekologiczne, pomniki przyrody) 3 - Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 4 - konserwacja pomników przyrody 5 - zwiększanie lesistości 6 - posadzone drzewa poza lasami 7 - wycięte drzewa poza lasami 8 - powierzchnia posadzonych krzewów 9 - powierzchnia wyciętych krzewów 10 - realizacja programów rolno-środowiskowych, w tym liczba gospodarstw rolnych uczestniczących w programach rolno-środowiskowych 10

GOSPODARKA LEŚNA I ŁOWIECKA Nazwa zadania Liczba gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie % gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie % lesistości 29 20 Zalesienia gruntów porolnych 35 24 Zadrzewienia w lasach 20 14 Zakrzewienia w lasach 5 3 Poprawa naturalnych warunków bytowania zwierzyny i warunków osłonowych 18 13 Gospodarka leśna i łowiecka realizacja poszczególnych zadań przez gminy województwa kujawsko-pomorskiego. [%] 25 20 [%] 15 10 5 0 1 2 3 4 5 nazwa zadania 1 % lesistości 2 zalesienia gruntów porolnych 3 zadrzewienia w lasach 4 zakrzewienia w lasach 5 poprawa naturalnych warunków bytowania zwierzyny i warunków osłonowych 11

OCHRONA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Lp. Nazwa realizowanego zadani Ilość gmin realizujących zadanie 1. Zmodernizowane, przez gminę lub przy współudziale gminy, kotłownie na paliwa ekologiczne: % gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie 37 26 2. Długość sieci gazowej (km) 22 15 Liczba wykonanych przyłączy do sieci gazowej 3. (szt.) 23 16 4. Teren gminy objęty siecią gazową (%) 17 12 Prowadzone, przez gminę lub przy współudziale 5. gminy, działania w zakresie zagospodarowania 1 1 obiektów górniczych OGÓŁEM 100 69 Działania w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego (%gmin realizujących zadanie) 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 26 Zmodernizowane, przez gminę lub przy współudziale gminy, kotłownie na paliwa Długość sieci gazowej (km) 15 16 12 Liczba wykonanych przyłączy do sieci gazowej (szt.) Teren gminy objęty siecią gazową (%) 1 Prowadzone, przez gminę lub przy współudziale gminy, działania w zakresie 69 Razem 1 zmodernizowane, przez gminę lub przy współudziale gminy, kotłownie na paliwa ekologiczne 2 - długość sieci gazowej (km) 3 - liczba wykonanych przyłączy do sieci gazowej (szt.) 4 - teren gminy objęty siecią gazową (%) 5 - prowadzone, przez gminę lub przy współudziale gminy, działania w zakresie zagospodarowania obiektów górniczych 12

OCHRONA PRZED HAŁASEM Lp. Nazwa realizowanego zadani Ilość gmin realizujących zadanie 1. % gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie Ekrany antyakustyczne (m) 1 1 2. Pasy zieleni izolacyjnej (m) 5 3 3. Zakazy ruchu pojazdów o napędzie spalinowym na akwenach 115 80 4. Opracowanie programów ochrony przed hałasem 0 0 oraz map akustycznych 5. Działania kontrolne i monitoringowe 5 3 OGÓŁEM 125 86 Podsumowanie działań w zakresie ochrony przed hałasem (%gmin realizujących zadanie) 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 3 Ekrany antyakustyczne (m) Pasy zieleni izolacyjnej (m) 80 Zakazy ruchu pojazdów o napędzie spalinow ym na akw enach 1 3 Wykorzystanie nieodnaw ialnych źródeł energii Działania kontrole i monitoringow e 1 ekrany antyakustyczne (m) 2 - pasy zieleni izolacyjnej (m) 3 - zakazy ruchu pojazdów o napędzie spalinowym na akwenach 4 - opracowanie programów ochrony przed hałasem oraz map akustycznych 5 - działania kontrolne i monitoringowe 13

OCHRONA PRZED PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM ORAZ ZAPOBIEGANIE AWARIOM I POWAŻNYM AWARIOM PRZEMYSŁOWYM Lp. Nazwa realizowanego zadani Ilość gmin realizujących zadanie % gmin województwa kujawsko-pomorskiego realizujących zadanie 1. Ilość stacji bazowych telefonii komórkowej (szt.) 41 28 2. Ilość zaistniałych zdarzeń poważnych awarii i poważnych awarii przemysłowych 6 3 3. Ilość obiektów, urządzeń i sieci mogących stanowić źródło poważnych awarii i poważnych awarii 119 83 OGÓŁEM 125 86 Podsumowanie działań w zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym oraz zapobieganie awariom i poważnym aw ariom przemysłowym (% gmin realizujących zadanie) 100 80 60 40 20 0 28 Ilość stacji bazow ych telefonii komórkow ej (szt.) 3 Ilość zaistniałych zdarzeń pow ażnych aw arii i pow ażnych aw arii przemysłow ych 83 Ilość obiektów, urządzeń i sieci mogących stanow ić źródło pow ażnych aw arii i pow ażnych aw arii 1 ilość stacji bazowych telefonii komórkowej (szt.) 2 - ilość zaistniałych zdarzeń poważnych awarii i poważnych awarii przemysłowych 3 - ilość obiektów, urządzeń i sieci mogących stanowić źródło poważnych awarii i poważnych awarii 14

GOSPODAROWANIE ODPADAMI Nazwa zadania Liczba gmin w województwie realizująca zadanie % gmin w województwie realizujących zadanie Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych Wdrażanie systemów selektywnego zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych Rozwój systemów selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Rozwój selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych Rozwój selektywnego zbierania odpadów budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych Rozwój selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych 130 90 128 89 45 31 55 38 43 30 42 29 Organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi 128 89 Prowadzenie działań mających na celu usuwanie azbestu 107 74 Budowa gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych 12 8 Tworzenie ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi dla realizacji wspólnych przedsięwzięć Budowa instalacji zagospodarowania i przetwarzania odpadów komunalnych ulegających Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznych 37 26 4 3 6 4 Instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych 2 2 Instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych 2 2 Instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych Budowa składowisk odpadów komunalnych według standardów i wymogów UE 1 1 3 2 Modernizacja składowisk odpadów komunalnych wg standardów UE 19 13 Eksploatacja istniejących na terenie gminy składowisk odpadów 86 60 Rekultywacja składowisk odpadów komunalnych 14 10 Zamykanie składowisk odpadów komunalnych 2 2 Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych Organizacja systemu zbierania, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw Podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli w zakresie gospodarowania odpadami opracowanie i wdrożenie programu informacyjno-edukacyjnego społeczeństwa i przedsiębiorców 39 27 36 25 81 56 15

PODSUMOWANIE DZIAŁAŃ W GOSPODARCE ODPADAMI [% gmin w których realizowane jest zadanie] 100% 90% 90% 89% 89% 80% 74% 70% 60% 60% 56% 50% 40% 30% 32% 38% 30% 29% 26% 27% 25% 20% 10% 0% 17% 13% 10% 8% 4% 2% 2% 2% 3% 2% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 1. Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych 2. Wdrażanie systemów selektywnego zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych 3. Rozwój systemów selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 4. Rozwój selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych 5. Rozwój selektywnego zbierania odpadów budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych 6. Rozwój selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych 7. Organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi 8. Prowadzenie działań mających na celu usuwanie azbestu 9. Budowa gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych 10. Tworzenie ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi dla realizacji wspólnych przedsięwzięć 11. Budowa instalacji zagospodarowania i przetwarzania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 12. Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznych 13. Instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych 14. Instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych 15. Instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 16. Budowa składowisk odpadów komunalnych według standardów i wymogów UE 17. Modernizacja składowisk odpadów komunalnych według standardów UE 18. Eksploatacja istniejących na terenie gminy składowisk odpadów 19. Rekultywacja składowisk odpadów komunalnych 20. Zamykanie składowisk odpadów komunalnych 21. Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych 22. Organizacja systemu zbierania, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw 23. Podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli w zakresie gospodarowania odpadami opracowanie i wdrożenie programu informacyjno-edukacyjnego społeczeństwa i przedsiębiorców 16

3. Pod względem ilości realizowanych zadań w poszczególnych blokach można stwierdzić, iż najwięcej zadań realizowano w zakresie: - budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, - budowy przyłączy do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, - wprowadzania zorganizowanych systemów zbiórki odpadów w gminach, - organizowania selektywnej zbiórki odpadów ze strumienia odpadów komunalnych w gminach, w tym prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, - zmiany systemów ogrzewania na systemy wykorzystujące ekologiczne źródła energii, - wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, - sadzenia i wycinki drzew i krzewów, - zalesiania gruntów porolnych 4.Koszty realizacji zadań przez jednostki samorządowe w województwie kujawskopomorskim w poszczególnych blokach przedstawiają się następująco: Tabela: Koszty zadań proekologicznych w latach 2004-2005 realizowanych przez samorządy gminne Nazwa zadania Koszty realizacji zadań proekologicznych w latach 2004-2005 [zł] całkowite środki własne inne środki 1. Gospodarowanie odpadami 15 997 556,349 11 003 287,429 4 994 268,92 2.Gospodarowanie surowcami naturalnymi 3. Ochrona powierzchni ziemi i zasobów glebowych 4. Ochrona wód i gospodarka wodna 200 000,00 200 000,00 0,00 5 805 623,40 1 726 324,40 4 079 299,00 267 541 709,85 136 875 972,21 130 665 737,64 5. Ochrona roślin i zwierząt 3 621 000,43 3 027 679,79 593 320,64 1. Gospodarka leśna i łowiecka 377 423,46 280 302,46 97 121,00 7. Ochrona powietrza atmosferycznego, w tym niekonwencjonalne źródła energii 14 618 216,00 11 117 653,00 3 500 563,00 8. Ochrona przed hałasem 101 211,00 74 711,00 26 500,00 9.Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym oraz zapobieganie awariom i poważnym awariom przemysłowym 2 628 522,00 487 535,00 2 140 987,00 10. Edukacja ekologiczna 4 272 930,00 2 729 089,00 1 543 841,00 RAZEM 315 164 192,489 167 522 554,289 147 641 638,20 17

Tabela: Koszty zadań proekologicznych w latach 2004-2005 realizowanych przez samorządy powiatowe Nazwa zadania Koszty realizacji zadań proekologicznych w latach 2004-2005 [zł] całkowite środki własne inne środki 1. Gospodarowanie odpadami 618 750,04 449 500,14 169 249,90 2.Gospodarowanie surowcami naturalnymi 3.Ochrona powierzchni ziemi i zasobów glebowych 4. Ochrona wód i gospodarka wodna 2 266,00 2 266,00 0,00 87 011,17 39 104,17 47 907,00 637 618,63 533 063,63 104,555,00 5. Ochrona roślin i zwierząt 326 033,00 239 750,00 86 283,00 2. Gospodarka leśna i łowiecka 602 079,72 193 550,00 408 529,72 7.Ochrona powietrza atmosferycznego, w tym niekonwencjonalne źródła energii 4 726 723,00 827 357,00 3 899 366,00 8. Ochrona przed hałasem 20 440,00 9 000,00 11 440,00 9.Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym oraz zapobieganie awariom i poważnym awariom przemysłowym 105 095,00 73 500,00 31 595,00 10. Edukacja ekologiczna 411 276,00 202 257,00 209 019,00 RAZEM 7 537 292,56 2 569 347,94 4 967 944,62 Tabela: Koszty zadań proekologicznych w latach 2004-2005 realizowanych przez przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe Koszty realizacji zadań proekologicznych w latach 2004-2005 Nazwa zadania [zł] całkowite środki własne inne środki 1. Gospodarowanie odpadami 287 436 316,52 260 911 877,52 26 524 439,00 2. Ochrona wód i gospodarka wodna 3. Ochrona powietrza atmosferycznego 4. Zapobieganie awariom i poważnym awariom przemysłowym 5. Gospodarowanie surowcami naturalnymi 134 040 348,20 82 414 534,05 51 625 814,15 77 415 463,42 62 239 298,42 15 176 165,00 303 346,00 303 346,00 24 574 610,00 231 410,00 24 343 200,00 6. Ochrona powierzchni ziemi i zasobów glebowych 16 508 719,00 15 163 969,00 1 344 750,00 7. Ochrona roślin i zwierząt 15 975,00 15 975,00 0,00 8. Ochrona przed hałasem 9. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym 308 226,52 308 226,52 0,00 53 478,00 53 478,00 0,00 10. Edukacja ekologiczna 970 989,50 853 360,10 117 629,40 RAZEM 541 627 472,16 422 495 474,61 119 131 997,55 18

Tabela Koszty zadań proekologicznych w latach 2004-2005 realizowanych przez powiaty, gminy, przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe Nazwa jednostki sprawozdawczej 1. Samorządy gminne 2. Samorządy powiatowe 3. Przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe Koszty realizacji zadań proekologicznych w latach 2004-2005 [zł] całkowite środki własne inne środki 315 164 192,489 167 522 554,289 147 641 638,20 7 537 292,56 2 569 347,94 4 967 944,62 541 627 472,16 422 495 474,61 119 131 997,55 RAZEM 864 328 957,209 592 587 376,839 271 741 580,37 Tabela: Koszty zadań proekologicznych w latach 2004 2005, realizowanych przez samorządy gminne, samorządy powiatowe, przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe Nazwa zadania 1. Gospodarowanie odpadami 2.Gospodarowanie surowcami naturalnymi 3.Ochrona powierzchni ziemi i zasobów glebowych 4. Ochrona wód i gospodarka wodna 5. Ochrona roślin i zwierząt 6. Gospodarka leśna i łowiecka 7.Ochronapowietrza atmosferycznego w tym niekonwencjonalne źródła energii 8. Ochrona przed hałasem 9. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym oraz zapobieganie awariom i poważnym awariom przemysłowym 10. Edukacja ekologiczna Koszty realizacji zadań proekologicznych w latach 2004-2005 [zł] całkowite środki własne inne środki 304 052 622,909 272 364 665,089 31 687 957,82 24 776 876,00 433 676,00 24 343 200,00 22 401 353,57 16 929 397,57 5 471 956,00 402 219 676,68 219 823 569,89 182 396 106,79 3 963 008,43 3 283 404,79 679 603,64 979 503,18 473 852,46 505 650,72 96 760 402,42 74 184 308,42 22 576 094,00 429 877,52 391 937,52 37 940,00 2 787 095,00 614 513,00 2 172 582,00 5 655 195,50 3 784 706,10 1 870 489,40 5. Pod względem wielkości zaangażowanych środków, największa grupę wydatków związanych była z realizacja zadań w zakresie ochrony wód i gospodarki wodnej. 6.Gospodarka odpadami jest drugą co do wielkości grupą wydatków. To przed tym sektorem stoi wiele wyzwań. 19

7. Istnieje dowolność, odnośnie zakresu raportu z wykonania wojewódzkich Programów ochrony środowiska. Ponadto ustawodawca nakładając na samorządy województw obowiązek sporządzenia raportów, nie zobowiązał innych podmiotów do przekazywania niezbędnych danych. W efekcie proces pozyskiwania danych oparty jest na dobrowolności, co wpływa na obniżenie jakości danych. Opracowanie to należy zatem traktować jako przedsięwzięcie pilotażowe, które będzie wymagało istotnych udoskonaleń w przyszłości. 8. Część podmiotów nie przekazywała informacji na temat wszystkich realizowanych przez siebie projektów. Wystąpiły również problemy z identyfikacją projektów realizowanych przez podmioty inne niż jednostki samorządowe. 9. Zidentyfikowanie okoliczności, które zdecydowały o zaangażowaniu finansowym i aktywności w zakresie realizacji celów i kierunków działań, umożliwi zaproponowanie zmian zapisów Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego w kontekście jego aktualizacji. 20